Downloaded 35 times
More Related Content
Бүлэг6
- 2. Агуулга : 1. Хөрөнгөоруулалтын тухай ойлголт 2. Богино болон урт хугацаат хөрөнгө оруулалтууд, түүний төрөл, бүртгэл 3. Эзний өмчийн бүртгэл 4. Хувьцааны төрөл, ангилал, бүртгэл тооцоололт
- 3. Хөрөнгө оруулалт : Хүү,лизингийн төлбөр, ноогдол ашиг болон түрээсийн төлбөр авах зэргээр ашиг олох, үндсэн хөрөнгөө өсгөх, бусад ашгийг нэмэгдүүлэх зэрэг хөрөнгийн бүрдэл хэсгийг хэлдэг.
- 4.
- 5. Богино хугацаат хөрөнгөоруулалт : Уг хөрөнгө оруулалтыг чөлөөтэй борлуулж болох бөгөөд нэг жилээс илүүгүй хугацаагаар эзэмшигдэх хөрөнгө оруулалт юм.
- 6. Богино хугацаат хөрөнгө оруулалт Хугацаатай хадгаламж Үнэтцаасаар хийгдэх хөрөнгө оруулалт Урт хугацаат хөрөнгө оруулалтын тайлант үед ноогдох хэсэг Өрийн үнэт цаасаар хийгдэх хөрөнгө оруулалт Өмчийн үнэт цаасаар хийгдэх хөрөнгө оруулалт
- 7. Хадгаламж хийсэн өдөр: Богино хугацаат хадгаламж---ХХ Мөнгөн хөрөнгө --------- ХХ Хадгаламжийн хугацаа дууссан өдөр : Мөнгөн хөрөнгө --- ХХ Богино хугацаат хадгаламж-------ХХ Хүүгийн орлого -------ХХ
- 8. Хүүний төлбөрийн өдөрбуюу 2008.01.01-нд худалдан авсан Бондын худалдан авах үнэ 180000 Нэмэх нь : Брокерын хураамж 2500 Брокерын урамшуулал 1000 Бондын өртөг 183500 Төлсөн мөнгө 183500
- 9. Журналын бичилт : 2008.01.01-ийөдөр Түргэн борлогдох үнэт цаас --- 183500 Мөнгөн хөрөнгө --------------183500 2008.07.01-ий өдөр өрийн бичгийн хүү олгох үед “Д” компани нь 6 сарын хүү авна. Мөнгөн хөрөнгө --- 9000 Хүүгийн орлого /180000*10%*6/12/ ---------- 9000
- 10. Худалдан авсан өдөр: Хувьцаагаар хийгдсэн богино хугацаат хөрөнгө оруулалт ---- 800000 Мөнгөн хөрөнгө ------------- 800000 Ноогдол ашиг авсан өдөр : Мөнгөн хөрөнгө ---- 75000 Ноогдол ашгийн орлого ------------- 75000 5-р сар уг хувьцаагаа 810000 төгрөгөөр худалдсан тохиолдолд : Мөнгөн хөрөнгө ---- 810000 Хувьцаагаарх БХХО ------------ 800000 БХХО борлуулсан олз ------------ 10000
- 11. Урт хугацаат хөрөнгөоруулалт : Бизнесийн дотоод эргэлтэнд ашиглагдахгүй сул чөлөөтэй байгаа мөнгөн хөрөнгийг жилээс дээш хугацаагаар ашигтай байдлаар эргэлтэнд оруулан, арвижуулах хэлбэрийг урт хугацаат хөрөнгө оруулалт гэнэ
- 12. Урт хугацаат хөрөнгө оруулалт Өрийн үнэтцаасаар хийгдэх хөрөнгө оруулалт Өмчийн үнэт цаасаар хийгдэх хөрөнгө оруулалт Бусад хөрөнгөөр хийгдэх хөрөнгө оруулалт Үндсэн хөрөнгөөр хийгдэх хөрөнгө оруулалт
- 13. Бусад компаний гаргасандавуу эрхтэй болон энгийн хувьцааг худалдан авах замаар оруулсан хөрөнгө оруулалтыг хэлнэ. Энэ тохиолдолд : Хувьцаа худалдан авч байгаа компанийг санхүүжүүлэгч буюу хөрөнгө оруулагч хувьцааг гаргаж худалдсан компанийг санхүүжигч гэнэ.
- 14. Хувьцаагаар хийгдэх хөрөнгөоруулалтыг түүний олж авсан өртгөөр нь бүртгэх бөгөөд өртөгт : - Худалдан авсан үнэ - Брокерын хураамж - Бусад хураамж, зардлууд
- 15. 1. Нэгтгэх арга 2.Капиталын цэвэр өртгийн арга 3. Өртгийн арга 4. Өртөг зах зээлийн үнийн аль багаар нь бүртгэх арга
- 16. Хөрөнгө оруулагчийн эзэмшлийн хувь Өмчийнүнэт цаасаар хийгдсэн хөрөнгө оруулалт а>50% 20% <а< 50% а<20% Нэгтгэх арга Капиталын цэвэр өртгийн арга Өртгийн арга Өртөг ба зах зээлийн үнийн багаар бүртгэх арга
- 17. Хувьцаагаар хийгдэх хөрөнгө оруулалт Нэгтгэхарга Капиталын цэвэр өртгийн арга Өртгийн арга Санхүүжүүлэгч нь санхүүжигчээ хяналтандаа авсан байна Санхүүжүүлэгч нь санхүүжигчдээ мэдэгдэхүйц нөлөөлөлтэй байна Санхүүжүүлэгч нь санхүүжигчдээ мэдэгдэхүйц нөлөөлөлгүй байна
- 18. Хувьцаагаар хийгдэх хөрөнгө оруулалт Нэгтгэхарга Капиталын цэвэр өртгийн арга Өртгийн арга Санхүүжигч нь салбар компани байж болно Санхүүжигч нь салбар компани байж болно Санхүүжигч нь биеэ даасан компани хэвээр ажиллана
- 19. Хувьцаагаар хийгдэх хөрөнгө оруулалт Нэгтгэхарга Капиталын цэвэр өртгийн арга Өртгийн арга Санхүүжигчийн хувьцааны 50%-иас илүүг авсан байна Санхүүжигчийн хувьцааны 20%-иас илүүг авсан байна Санхүүжигчийн хувьцааны 20 хүртэл %-г авсан байна
- 20. www.themegallery.com Эзний өмчийн бүртгэл Эзнийөмч нь эдийн засгийн агуулгаараа : 1.Төрийн өмч, 2. Хувь нийлүүлсэн өмч 3. Хувийн өмч гэсэн үндсэн гурван төрөлтэй байна.
- 21. www.themegallery.com Өмчийн төрлүүд: Нэг хүнийшууд мэдлийн хүрээнд ашиглагдаж бизнесийн төрөл бүрийн чиглэлээр ЗЗ харилцаанд оролцож байгаа хөрөнгийн эх үүсвэр болно. Төрийн зүгээс хувь хүмүүсийн хооронд улс үндэстний хамтын ажиллагааны явцад бий болсон үйлдвэрлэл, худалдаа, үйлчилгээний бизнесийн орчинд ашиглагдаж байгаа өмч Энэ нь аливаа нэг хэлбэрээр хувьчлагдаагүй улсын засаг төрийн мэдэлд бүрэн хэмжээгээр оршиж байгаа нийт ард түмний мэдлийн өв хөрөнгө юм. Төрийн өмч Хувь нийлүүлсэн өмч Хувийн өмч
- 22. www.themegallery.com Эзний өмчийн бүртгэл Эзэмшигчийнөмчийн хэмжээг санхүүгийн балансын үндсэн тэгшитгэлээс тодорхойлоно. ЭӨ=Хөрөнгө - Өр төлбөр Тухайн аж ахуйн газар өөрт ашиглагдаж байгаа үндсэн болон эргэлтийн хөрөнгийн нийт дүнгээс төлөх ёстой өглөгөө хасагдуулснаар өөрийн өмчөө бодитой тодорхойлж байгаа юм.
- 23. www.themegallery.com Нөхөрлөл, хоршооны ба хязгаарлагдмал хариуцлагатай компаний бүртгэл Өмчийн бүтцийн Талааснь Хувьцаат компани , корпорацийн бүртгэл
- 24. www.themegallery.com Хувьцаат компаний бүртгэл Хувьцааткомпаний өмчийг хувьцаагаар илэрхийлэх ба тухайн аж ахуй нэгж тодорхой тооны хувьцааг өөрийн дүрмийн санд тохируулан тооцож хувь нийлүүлэгчдэд худалдах замаар өмчөө бүрдүүлж байдаг. Хувьцааг тогтоосон үнээр нь мөнгө болон хөрөнгийн бусад хэлбэрээр худалдан авч байгаа этгээдийг хувь нийлүүлэгч буюу хувьцаа эзэмшигч гэнэ. Хувьцаа эзэмшигчдэд итгэмжлэх бичиг олгогдоно. Хүлээсэн үүргээ өөрийн эд хөрөнгөөр хариуцдаг, гишүүд нь гагцхүү эзэмшиж байгаа хувьцааныхаа хэмжээгээр хариуцлага хүлээдэг хуулийн этгээдийг хувьцаат компани гэнэ.
- 25. www.themegallery.com Ашиг орлого олох Ногдол ашиг тараах Хугацаатай байна Энгийн хувьцаа Компаниудаз турших журмаар биш тодорхой ашиг олох зорилгоор нэг бүрийн саналын эрхтэй, түүгээр ногдол ашгийг хувь нийлүүлэгчдэд хүргэх бодлоготой гаргана Давуу эрхтэй хувьцаа •Хөрөнгө оруулагчийн зүгээс санаачлан компаний энгийн хувьцаанаас тусдаа гаргаж, тэргүүн ээлжинд ногдол ашиг хүртэх эрхтэй байна. Хувьцааны төрлүүд Нийтлэг шинж
- 26. www.themegallery.com Хувьцааны бүртгэл: Хувьцаа гаргалтборлуулалтын зардлыг зохион байгуулалтын зардалд бичихээс гадна түүнтэй холбоотой зарим нэг дансны харилцааг авч үзье. Ж: Хором компани 100 төгрөгний нэг бүрийн нэрлэсэн үнэтэй 5000 ширхэг энгийн хувьцаа гаргасан. МХ.....................................500000 Энгийн хувьцаа.............................500000 Дараагийн удаа тус компани хувьцаагаа нэг бүрийг нь 120 төгрөгөөр борлуулсан гэвэл: Мөнгөн хөрөнгө....................600000 Энгийн хувьцаа...............................500000 Нэмж төлөгдсөн капитал.................100000
- 27. www.themegallery.com Хувьцааны бүртгэл: Хэрвээ хувьцаагаанэг бүрийг нь 90 төгрөгөөр борлуулсан гэвэл: Мөнгөн хөрөнгө.....................450000 Энгийн хувьцаа........................................500000 Гарз хохирол.........................50000 Олон удаа хувьцаа гаргаж хэд дахин борлуулах тохиолдол бодит байдалд гарах тул энэ үед орлогыг Дараах аргуудаар бүртгэнэ. 1. Пропорционал арга 2. Ялгах арга
- 28. www.themegallery.com Пропорционалын арга Гаргасан хувьцаанынэрлэсэн үнэ тодорхой үед нийт дүнд эзлэх харьцаагаар хуваарилдаг бол зах зээлийн үнэнд суурилан нийт үнийг тооцдог зарчимтай. Ж: Хором компани энгийн хувьцаанаасаа гадна нэг бүр нь 300 төгрөгний үнэтэй 1000 ш хувьцаа гаргаж нийтдээ 950000 төгрөг олсон гэвэл Энгийн хувьцаа.....................500000 Давуу эрхтэй хувьцаа...........300000 Нийт........................................800000 Энгийн хувьцааны хуваарилалт (500000/800000)*950000.......................593750 Давуу эрхтэй хувьцааны хуваарилалт ( 300000/800000)*950000.........................356250
- 29. www.themegallery.com Пропорционалын арга Дансны харилцаагаартодорхойлоё: Мөнгөн хөрөнгө............. ..950000 Энгийн хувьцаа................................... 500000 Давуу эрхтэй хувьцаа.......................... 300000 Нэмж төлөгдсөн капитал................... 150000 /93750+56250/ -энгийн хувьцаа .................................. .93750 /593750-500000/ -давуу эрхтэй хувьцаа......................... .56250 /356250-300000/ Нийт.....................................950000 950000
- 30. www.themegallery.com Ялгах арга Энгийн хувьцааныхуваарилалт................................... 600000 /120*5000/ Давуу эрхтэй хувьцааны хуваарилалт........................ 300000 /1000*300/ Нийт орлого......................................................................900000 Энэхүү тооцоо нь тус компаний энгийн хувьцааг 120, давуу эрхтэй хувьцааг 300 төгрөгөөр борлуулсан гэдгийг ялган харуулж байгаа юм.
- 31. www.themegallery.com Халаасны хувьцаа Хувьцаат компаниөөрийнхөө гаргаж , зах зээлд борлуулсан хувьцааг эргүүлэн өөртөө худалдаж авах тохиолдол байж болно. Уг хувьцааг халаасны хувьцаа гэнэ. Халаасны хувьцаа нь хөрөнгө гэж тооцогдохгүй ,санал өгөх эрхгүй, ногдол ашиг хүртэхгүй. Халаасны хувьцааг 2 аргаар бүртгэнэ. Өртгийн Нэрлэсэн үнийн
- 32. www.themegallery.com ӨРТГИЙН АРГА Энэ аргындагуу худалдан авсан халаасны хувьцааг өртгөөр бүртгэх бөгөөд дахин гаргах үед үүнтэй адил өртгөөр кредитлэнэ. Халаасны хувьцааг худалдан авалтын өртгөөс илүү үнээр дахин гаргасан бол уг илүү дүнг Халаасны хувьцаанаас нэмж төлөгдсөн капитал гэсэн дансны кредитэд бүртгэнэ. Хэрэв худалдан авалтын өртгөөс бага үнээр дахин гаргавал Нэмж төлөгдсөн капитал дансанд бүртгэх ба уг дансны үлдэгдэл уг дүнг шингээхэд хүрэлцэхгүй бол хуримтлагдсан ашгийн бууралт болгон бүртгэнэ. Худалдан авсан халаасны хувьцааг худалдан авсан үнэ буюу өртгөөр нь: дт Халаасны хувьцаа Кт Мөнгө Халаасны хувьцааг өртгөөс нь дээгүүр үнээр дахин гүйлгээнд гаргасан бол: Дт Мөнгө Кт Халаасны хувьцаа Кт Халаасны хувьцаанаас нэмж төлөгдсөн капитал Халаасны хувьцааг өртгөөс нь доогуур үнээр дахин гүйлгээнд гаргасан бол: Дт Мөнгө Дт Халаасны хувьцаанаас нэмж төлөгдсөн капитал Дт Хуримтлагдсан ашиг Кт Халаасны хувьцаа гэж бүртгэнэ.
- 33. www.themegallery.com Энэ аргын дагуубуцаан худалдан авсан халаасны хувьцааг нэрлэсэн үнээр бүртгэнэ. Анхны гаргалтын үнээс давсан худалдан авалтын өртгийн дүнгээр Хуримтлагдсан ашиг дансанд дебетлэнэ. Харин анхны гаргалтын үнэ нь халаасны хувьцааг худалдан авсан үнээс илүү бол энэ зөрүүгээр Халаасны хувьцаанаас нэмж төлөгдсөн капитал дансыг кредитлэнэ. Энгийн хувьцааг нэрлэсэн үнээс дээгүүр үнээр буцаан худалдан авсан бол: Дт Халаасны хувьцаа-нэрлэсэн үнээр Дт Нэрлэсэн үнээс нэмж төлөгдсөн капитал Дт Хуримтлагдсан ашиг Кт Мөнгө Энгийн хувьцааг нэрлэсэн үнээс доогуур үнээр буцаан худалдан авсан бол: Дт Халаасны хувьцаа-нэрлэсэн үнээр Дт Нэрлэсэн үнээс нэмж төлөгдсөн капитал Кт Мөнгө Кт Халаасны хувьцаанаас нэмж төлөгдсөн капитал гэж бүртгэнэ. НЭРЛЭСЭН ҮНИЙН АРГА: