Luận Văn Xử Lý Vi Phạm Trong Hoạt Động Hành Nghề Y Tư Nhân.doc

Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com
Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
DƯƠNG THỊ HỒNG THÙY
XỬ LÝ VI PHẠM TRONG HOẠT ĐỘNG HÀNH NGHỀ
Y TƯ NHÂN THEO PHÁP LUẬT VIỆT NAM
LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
XỬ LÝ VI PHẠM TRONG HOẠT ĐỘNG HÀNH NGHỀ
Y TƯ NHÂN THEO PHÁP LUẬT VIỆT NAM
LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA
HỌC TS. Viên Thế Giang

LỜI CAM ĐOAN
Tôi tên là Dương Thị Hồng Thùy – là học viên lớp Cao học tại Bến Tre chuyên
ngành Luật kinh tế, Khoa Luật, Trường Đại học Kinh tế TP. Hồ Chí Minh, là tác
giả của Luận văn thạc sĩ luật học với đề tài “ Xử lý vi phạm trong hoạt động hành
nghề y tư nhân theo pháp luật Việt Nam” (Sau đây gọi tắt là “Luận văn”).
Tôi xin cam đoan tất cả các nội dung được trình bày trong Luận văn này là kết quả
nghiên cứu độc lập của cá nhân tôi dưới sự hướng dẫn của người hướng dẫn khoa
học. Trong Luận văn có sử dụng, trích dẫn một số ý kiến, quan điểm khoa học của
một số tác giả. Các thông tin này đều được trích dẫn nguồn cụ thể, chính xác và có
thể kiểm chứng. Các số liệu, thông tin được sử dụng trong Luận văn là hoàn toàn
khách quan và trung thực.
Học viên thực hiện

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
CCHN
ĐKKD
GHHĐ
HNYTN
KB, CB
Luật DN 2014
Luật KB, CB 2009
YTTN
Chứng chỉ hành nghề
Đăng ký kinh doanh
Giấy phép hoạt động
Hành nghề y tư nhân
Khám bệnh, chữa bệnh
Luật Doanh nghiệp năm 2014
Luật Khám bệnh, chữa bệnh năm 2009
Y tế tư nhân

MỤC LỤC
TRANG PHỤ BÌA
LỜI CAM ĐOAN
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài ............................................................................................ 1
2. Tình hình nghiên cứu ................................................................................................ 3
3. Mục tiêu nghiên cứu ................................................................................................. 4
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ............................................................................ 4
4.1. Đối tượng nghiên cứu ......................................................................................... 4
4.2. Phạm vi nghiên cứu ............................................................................................ 5
5. Phương pháp nghiên cứu .......................................................................................... 5
5.1. Phương nghiên cứu tài liệu thứ cấp .................................................................... 5
5.2. Phương pháp kết hợp lý luận và thực tiễn .......................................................... 5
5.3. Phương pháp so sánh .......................................................................................... 5
5.4. Phương pháp phân tích, tổng hợp ....................................................................... 5
6. Ý nghĩa thực tiễn của luận văn ................................................................................. 5
CHƯƠNG 1: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ XỬ LÝ VI PHẠM
TRONG HOẠT ĐỘNG HÀNH NGHỀ Y TƯ NHÂN ................................................ 7
1.1. KHÁI QUÁT CHUNG VỀ NGHỀ Y TƯ NHÂN VÀ HÀNH NGHỀ Y TƯ
NHÂN ........................................................................................................................... 7
1.1.1. Khái niệm và đặc điểm nghề y tư nhân ........................................................... 7
1.1.1.1. Khái niệm .................................................................................................. 7
1.1.1.2. Đặc điểm của nghề y tư nhân .................................................................... 8
1.1.2. Một số vấn đề lý luận cơ bản về HNYTN .................................................... 10
1.2. MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN CỦA XỬ LÝ VI PHẠM TRONG
HOẠT ĐỘNG HÀNH NGHỀ Y TƯ NHÂN ............................................................. 17
1.2.1. Khái niệm xử lý vi phạm trong hoạt động hành nghề y tư nhân ................... 17

1.2.1.1. Khái niệm............................................................................................... 17
1.2.1.2. Đặc trưng................................................................................................ 18
1.2.2. Hình thức xử lý vi phạm pháp luật khi hành nghề y tư nhân ....................... 20
1.2.3. Yêu cầu đối với việc xử lý vi phạm trong HNYTN..................................... 22
KẾT LUẬN CHƯƠNG 1............................................................................................ 25
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG XỬ LÝ VI PHẠM ĐỐI VỚI HOẠT ĐỘNG
HNYTN THEO PHÁP LUẬT VIỆT NAM .............................................................. 26
2.1. THỰC TRẠNG HÀNH NGHỀ Y TƯ NHÂN Ở VIỆT NAM TỪ 2009 ĐẾN
NAY........................................................................................................................... 26
2.2. THỰC TRẠNG ÁP DỤNG CHẾ TÀI XỬ LÝ VI PHẠM PHÁP LUẬT
TRONG HÀNH NGHỀ Y TƯ NHÂN...................................................................... 27
2.3. BẤT CẬP, HẠN CHẾ KHI XỬ LÝ VI PHẠM TRONG HOẠT ĐỘNG
HÀNH NGHỀ Y TƯ NHÂN..................................................................................... 45
KẾT LUẬN CHƯƠNG 2............................................................................................ 53
CHƯƠNG 3: MỘT SỐ GIẢ PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ............................... 55
XỬ LÝ VI PHẠM TRONG HOẠT ĐỘNG HÀNH NGHỀ Y TƯ NHÂN............. 55
Ở VIỆT NAM HIỆN NAY ......................................................................................... 55
3.1. SỰ CẦN THIẾT PHẢI TIẾP TỤC NÂNG CAO HIỆU QUẢ XỬ LÝ VI
PHẠM TRONG HOẠT ĐỘNG HÀNH NGHỀ Y TƯ NHÂN Ở VIỆT NAM
HIỆN NAY ................................................................................................................ 55
3.2. MỘT SỐ GIẢI PHÁP GÓP PHẦN NÂNG CAO HIỆU QUẢ XỬ LÝ VI
PHẠM TRONG HOẠT ĐỘNG HNANH2 NGHỀ Y TƯ NHÂN Ở VIỆT NAM ... 57
3.2. 1. Ý thức với xã hội......................................................................................... 57
3.2.2. Đối với cơ quan nhà nước có thẩm quyền.................................................... 58
3.2.2.1. Tiếp tục hoàn thiệp pháp luật hành nghề y tư nhân và xử lý vi phạm
hoạt động hành nghề y tư nhân ........................................................................... 58
3.2.2.2. Tăng cường phổ biến, giáo dục pháp luật về xử lý vi phạm trong hành
nghề y tư nhân..................................................................................................... 59

3.2.2.3. Củng cố tổ chức thanh tra chuyên ngành về y tế và nâng cao chất
lượng đội ngũ thanh tra viên y tế ........................................................................ 59
3.2.2.4. Tăng cường đầu tư cơ sở vật chất, kỹ thuật, các điều kiện bảo đảm xử
lý vi phạm trong hành nghề y tư nhân ................................................................ 61
3.2.3. Đối với tổ chức, cá nhân hành nghề y tư nhân............................................. 61
3.2.3.1. Nâng cao nguồn lực ............................................................................... 61
3.2.3.2. Nâng cao ý thức chấp hành pháp luật .................................................... 61
KẾT LUẬN CHƯƠNG 3............................................................................................ 62
KẾT LUẬN .................................................................................................................. 63
DANH MỤC TÀI LIỆU
DANH MỤC VĂN BẢN QUY PHẠM PHÁP LUẬT

1
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Sức khoẻ là vốn quý nhất của con người và của toàn xã hội. Bảo vệ, chăm
sóc và nâng cao sức khoẻ nhân dân là hoạt động nhân đạo, trực tiếp bảo đảm nguồn
nhân lực cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Trong những năm qua, cùng
với sự tăng trưởng kinh tế, phát triển xã hội, Đảng và Nhà nước ta đã đặc biệt quan
tâm, chỉ đạo phát triển sự nghiệp y tế và công tác chăm sóc, bảo vệ sức khoẻ nhân
dân1
. Mặc dù nhà nước đóng vai trò chủ đạo trong công tác khám bệnh, chữa bệnh,
chăm sóc và bảo vệ sức khỏe nhân dân với mục tiêu bảo đảm cho người dân ở các
nhóm thu nhập được bình đẳng trong chăm sóc sức khỏe. Tuy nhiên, gánh nặng về
tài chính, nhân lực y tế đã trở tạo nên quá tải tại các cơ sở y tế công lập. Chính vì
thế, hệ thống y tế và chăm sóc sức khỏe nhân dân, y tế tư nhân (YTTN) và hành
nghề y tư nhân (HNYTN) có vai trò, vị trí đặc biệt quan trọng. Chúng ta có thể
khẳng định, hoạt động của các sở HNYTN giúp cho người dân có nhiều cơ hội chọn
lựa cơ sở khám bệnh, chữa bệnh (KB,CB) phù hợp với từng loại bệnh và khả năng
kinh tế của mình, góp phần giảm tình trạng quá tải các cơ sở y tế công lập và thực
hiện mục tiêu xã hội hóa của chính sách y tế quốc gia là đạt tới sự công bằng hơn
trong tiếp cận và sử dụng các dịch vụ y tế. Sự phát triển các cơ sở HNYTN cũng là
động lực thúc đẩy để các cơ sở nhà nước p hải có sự chuyển biến mạnh mẽ hơn về
chất lượng phục vụ, nâng cao trang thiết bị kỹ thuật đáp ứng nhu cầu ngày càng cao
của người bệnh2
.
Hoạt động HNYTN phát triển nhanh về số lượng và chất lượng tạo thành
một hệ thống y tế rộng khắp, phát huy hiệu quả trong việc cung cấp dịch vụ y tế,
góp phần tích cực trong công tác chăm sóc và bảo vệ sức khỏe nhân dân3
. Đặc biệt
từ khi Luật Khám bệnh, chữa bệnh năm 2009 (Luật KB, CB 2009) cùng với các văn
1
Nguyễn Thị Khoa, 2014. Quản lý nhà
nước phố Bắc Ninh, tỉnh Bắc Ninh. Luận
văn Thạc Việt Nam, trang 1.
về hành nghề y tư nhân trên địa bàn thành
sĩ Khoa học Kinh tế. Học viện Nông nghiệp
2Nguyễn Đình Anh, Bộ Y tế, Nâng cao sức khỏe nhân dân là sự nghiệp của toàn Đảng,
toàn dân. <http://nhandan.com.vn/suckhoe/tin-tuc/item/34720302-nang-cao-suc-khoe-
nhan-dan-la-su-nghiep-cua-toan-dang-toan-dan.html>. [Ngày truy cập 15 tháng 5 năm
2018].
3 Nguyễn Thị Hồng Minh, 2011. Phát triển dịch vụ y tế tư nhân ở Việt Nam, Luận văn
thạc sĩ kinh tế chính trị, Đại học quốc gia Hà Nội, Đại học kinh tế, Hà Nội,trang 23

2
bản pháp luật hướng dẫn thi hành ra đời đã mở ra một hành lang pháp lý thuận lợi
cho y tế tư nhân tồn tại, hoạt động và phát triển. YTTN đã huy động được những
nguồn lực tài chính trong nhân dân, góp phần không nhỏ vào cung cấp các loại dịch
vụ, cả khám, chữa bệnh và phòng bệnh. Tạo ra sự cạnh tranh lành mạnh giữa y tế
nhà nước và YTTN. HNYTN giúp cho người dân có nhiều cơ hội tiếp cận và lựa
chọn các dịch vụ chăm sóc, theo dõi sức khỏe thường xuyên cho mình nhằm phát
hiện sớm bệnh tật. Ngoài ra, HNYTN có vai trò quan trọng đối với sự nghiệp chăm
sóc sức khỏe của nhân dân nói riêng và góp phần không thể thiếu trong sự phát triển
kinh tế - xã hội nói chung. Việc chăm sóc và bảo vệ sức khỏe giữ một vị trí quan
trọng trong sự nghiệp phát triển kinh tế xã hội. Tuy nhiên, quy mô của các cơ sở
YTTN có tăng về số lượng, tăng về quy mô, nhưng quy mô của y tế Việt nam so với
so với khu vực và thế giới thì còn quá nhỏ4
. Các cơ sở YTTN chủ yếu KB, CB các
bệnh nhẹ, điều trị ngoại trú, xét nghiệm ...
Tuy nhiên, một số cơ sở YTTN đã bất chấp những quy định hiện hành,
không tuân thủ quy định về chuyên môn, đạo đức nghề nghiệp để tận dụng tạo
nguồn thu; cơ sở YTTN mọc lên quá nhanh nhưng thiếu kiểm soát về chuyên môn,
chất lượng dịch vụ không đồng đều… cũng là thách thức với ngành y tế và chính
quyền các cấp. Nhiều cơ sở khám, chữa bệnh tư nhân quảng cáo quá mức quy định,
thiếu nguồn nhân lực có chất lượng dẫn đến chất lượng khám chữa bệnh chưa bảo
đảm, thái độ phục vụ của nhân viên y tế chưa thật sự vì sức khỏe người bệnh, đã có
nhiều vụ việc đáng tiếc gây chết người đã xảy ra tại các cơ sở y tế tư nhân thời gian
qua. Việc quản lý HNYTN, công tác kiểm tra, thanh tra, việc quản lý HNYTN nói
chung và việc cấp phép HNYTN nói riêng còn chưa thường xuyên, bộc lộ những
khó khăn thách thức về các văn bản pháp luật, về tổ chức hệ thống, nhân lực, báo
cáo thống kê, hậu kiểm và xử lý vi phạm đối với người hành nghề và cơ sở khám,
chữa bệnh tư nhân của cơ quan quản lý nhà nước các cấp. Các chế tài xử lý vi phạm
của pháp luật đối với hành vi vi phạm pháp luật trong HNYTN còn lỏng lẻo, thiếu
tính răn đe.
Với những lý do trên, việc nghiên cứu nhằm đề xuất những giải pháp hoàn
thiện hệ thống pháp luật về xử lý vi phạm pháp luật trong lĩnh vực y tế nói chung
4Nguyễn Thị Khoa, 2014. Quản lý nhà nước về hành nghề y tư nhân trên địa bàn
thành phố Bắc Ninh, tỉnh Bắc Ninh, Luận văn Thạc sĩ Khoa học Kinh tế, Học viện
Nông nghiệp Việt Nam, trang 17.

3
và xử lý vi phạm pháp luật trong lĩnh vực HNYTN nói riệng hiện nay là cần thiết.
Đây cũng là lý do học viên chọn vấn đề “Xử lý vi phạm trong hoạt động hành
nghề y tư nhân theo pháp luật Việt Nam” làm đề tài nghiên cứu Luận văn Thạc
sĩ luật học.
2. Tình hình nghiên cứu
Ở Việt Nam, có một số tác giả quan tâm nghiên cứu về quản lý nhà nước về ,
nghiên cứu về pháp luật dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh của cơ sở YTTN hoặc
nghiên cứu xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực y tế nói chung, ít nghiên cứu
vấn đề xử lý vi phạm pháp luật trong HNYTN.
Luận án Tiến sĩ luật học của tác giả Đinh Thị Thanh Nga với đề tài “Hợp đồng
dịch vụ khám, chữa bệnh theo pháp luật Việt Nam” nghiên cứu cơ sở lý luận và
thực tiễn pháp luật về hợp đồng dịch vụ KB, CB ở Việt Nam nhằm đề xuất phương
hướng, giải pháp hoàn thiện pháp luật và hỗ trợ thực hiện pháp luật về hợp đồng
dịch vụ KB, CB tại Việt Nam giai đoạn hiện nay. Kết quả nghiên cứu của luận án là
một phương tiện để bảo vệ tốt hơn quyền lợi chính đáng của các chủ thể trong quan
hệ KB, CB, từ đó tạo dựng hành lang pháp lý an toàn hơn cho dịch vụ này ở Việt
Nam. Góp phần nâng cao nhận thức về trách nhiệm bồi thường thiệt hại và phương
thức giải quyết tranh chấp trong hợp đồng dịch vụ KB, CB nói chung và KB, CB tại
các cơ sở YTTN nói riêng.
Luận án Tiến sĩ luật học của tác giả Đinh Thị Thanh Thủy với đề tài “ Pháp
luật về dịch vụ khám chữa bệnh của các cơ sở y tế tư nhân ở Việt Nam” đã làm rõ
những vấn đề lý luận cũng như thực trạng pháp luật về dịch vụ KB, CB của các cơ
sở YTTN và đã đề xuất các giải pháp hoàn thiện pháp luật về dịch vụ KB, CB của
các cơ sở YTTN trong đó có pháp luật về xử lý vi phạm pháp luật trong HNYTTN.
Luận văn Thạc sĩ khoa học kinh tế của tác giả Nguyễn Thị Khoa với đề tài
“Quản lý nhà nước về hành nghề y tư nhân trên địa bàn thành phố Bắc Ninh, tỉnh
Bắc Ninh”, trên cơ sở phân tích thực trạng công tác quản lý nhà nước về HNYTN
trên địa bàn thành phố Bắc Ninh, từ đó nghiên cứu làm rõ những vấn đề đặt ra trong
công tác quản lý HNYTN, đồng thời đề xuất một số giải pháp thiết thực nhằm tăng
cường công tác quản lý nhà nước về HNYTN trong đó có biện pháp xử lý vi phạm
pháp luật về HNYTN.
Luận văn Thạc sĩ luật học của tác giả Trần Ngọc Duy với đề tài “ Xử phạt vi
phạm hành chính trong lĩnh vực y tế ở Việt Nam hiện nay” đã luận giải được cơ sở

4
lý luận, thực tiễn hoạt động xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực y tế và qua
đó đã đề xuất được những giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác xử phạt vi
phạm hành chính trong lĩnh vực y tế trong thời gian tới.
Luận án Bác sĩ chuyên Khoa II của tác giả Nguyễn Tấn Hùng với đề tải “Các
hình thức, giải pháp khắc phục và xử lý vi phạm hành nghề y tư nhân của phòng
khám đa khoa, chuyên khoa tại tỉnh Bình Dương năm 2013” nghiên cứu đã phân
tích các vi phạm HNYTN của thành phần y tế tư nhân và đề xuất các giải pháp nâng
cao ý thức chấp hành các quy định của pháp luật của loại hình phòng khám đa khoa,
phòng khám chuyên khoa tư nhân.
Luận văn Thạc sĩ kinh tế chính trị của tác giả Nguyễn Thị Hồng Minh với đề
tài “ Kinh tế tư nhân trong việc cung cấp dịch vụ y tế tư nhân ở Việt nam” phân tích,
đánh giá thực trạng của kinh tế tư nhân trong việc cung cấp dịch vụ y tế ở Việt Nam
và đưa ra một số định hướng giải pháp thúc đẩy dịch vụ YTTN phát triển.
Nhìn chung, các tác giả nghiên cứu về HNYTN ở nhiều khía cạnh khác nhau,
trong đó có đề cập đến vấn đề vi phạm trong HNYTN và xử lý vi phạm. Tuy nhiên,
các tác giả chỉ đề cập chung chung, chưa phân tích sâu các vấn đề này. Chính vì vậy,
trên cơ sở kế thừa các bài viết đã nghiên cứu, vấn đề “Xử lý vi phạm trong hoạt động
hành nghề y tư nhân theo pháp luật Việt Nam” được chọn làm đề tài nghiên cứu.
3. Mục tiêu nghiên cứu
Luận văn làm rõ những vấn đề lý luận và thực tiễn áp dụng pháp luật xử lý vi
phạm hành chính trong HNYTN, từ đó đề xuất các giải pháp hoàn thiện pháp luật về
xử lý vi phạm pháp luật trong HNYTN.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
4.1. Đối tượng nghiên cứu
- Các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến lĩnh vực y tế, và xử lý vi
phạm trong lĩnh vực y tế;
- Các hoạt động thực tiễn của cơ quan, tổ chức, cá nhân thuộc chủ thể và đối
tượng xử lý vi phạm trong lĩnh vực y tế;
- Các tài liệu, công trình nghiên cứu khoa học về lĩnh vực y tế và xử lý vi
phạm hành chính trong lĩnh vực y tế.

5
4.2. Phạm vi nghiên cứu
Thực trạng pháp luật và thực tiễn áp dụng pháp luật về xử lý vi phạm trong
hành nghề y tê tư nhân tại Việt Nam từ năm 2009 đến nay.
5. Phương pháp nghiên cứu
Luận văn được viết dựa trên các phương pháp nghiên cứu sau:
5.1. Phương nghiên cứu tài liệu thứ cấp
Nhằm nghiên cứu, tham khảo, phân tích các tài liệu, công trình nghiên cứu
khoa học để hình thành cơ sở lý luận đánh giá thực trạng thực thi pháp luật tại các
cơ sở HNYTN ở Việt Nam hiện nay.
5.2. Phương pháp kết hợp lý luận và thực tiễn
Trên cơ sở tài liệu về lý luận về HNYTN để nghiên cứu và xây dựng thành lý
luận về HNYTN với đặc điểm riêng của nó; từ hệ thống lý luận này nghiên cứu
pháp luật thực định về HNYTN tại Việt Nam, đưa ra những đánh giá, kết luận và
giải pháp phù hợp cho mục tiêu nghiên cứu của luận văn.
5.3. Phương pháp so sánh
So sánh những pháp luật Việt Nam so với pháp luật của các quốc gia khác trên
thế giới về những vấn đề có liên quan đến đề tài.
5.4. Phương pháp phân tích, tổng hợp
Phân tích các lý luận và thực tiễn, đồng thời tổng hợp các số liệu mang tính
định lượng, những vấn đề định tính nhằm đưa ra những các nhận định khách quan,
toàn diện về thực trạng pháp luật và thực tiễn áp dụng pháp luật HNYTN và xử lý vi
phạm pháp luật trong HNYTN tại Việt Nam.
6. Ý nghĩa thực tiễn của luận văn
Về khoa học, luận văn được nghiên cứu chuyên sâu dưới gốc độ pháp lý về
HNYTN và xử lý vi phạm pháp luật trong HNYTN và nhu cầu điều chỉnh hiệu quả
bằng pháp luật đối với hoạt động của các cơ sở HNYTN tại Việt Nam.
Về thực tiễn, luận văn cũng đóng góp những cơ sở khoa học và là tài liệu có
giá trị để các cơ quan chức năng hoạch định các chủ trương, chính sách, hoàn thiện
cơ chế pháp lý nhằm nâng cao chất lượng KB,CB của các cơ sở HNYTN trong giai
đoạn sắp tới.
Luận văn nghiên cứu về góc độ pháp lý về xử lý vi phạm pháp luật trong hành
nghề y tế tư nhân nhằm điều chỉnh hiệu quả và hoàn thiện hệ thống pháp luật về xử

6
lý vi phạm pháp luật trong lĩnh vực y tế và y tư nhân. Ngoài ra, luận văn có giá trị
tham khảo cho công tác nghiên cứu lập pháp, học tập về pháp luật, đặc biệt trong
lĩnh vực HNYTN tại Việt Nam.

7
CHƯƠNG 1: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ XỬ LÝ VI
PHẠM TRONG HOẠT ĐỘNG HÀNH NGHỀ Y TƯ NHÂN
1.1. KHÁI QUÁT CHUNG VỀ NGHỀ Y TƯ NHÂN VÀ HÀNH NGHỀ
Y TƯ NHÂN
1.1.1. Khái niệm và đặc điểm nghề y tư nhân
1.1.1.1. Khái niệm
Nghề y tư nhân là một loại hình khám bệnh, chữa bệnh và chăm sóc sức khỏe
nhân dân do tư nhân thực hiện dưới sự quản lý, kiểm tra, giam sát của Nhà nước
góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống của nhân dân và đáp ứng nhu cầu KB, CB,
chăm sóc sức khỏe và thẩm mỹ của nhân dân. Người hành nghề có thể vì mục đích
lợi nhuận, phi lợi nhuận cung cấp các dịch vụ KB, CB5
.
Nghề y tư nhân là nghề đặc thù do tính chất nhân đạo, nhân văn, liên quan
trực tiếp đến sức khỏe, tính mạng con người. Người HNYTN được gọi là Thầy
thuốc và là người có kiến thức, đạo đức, tâm hồn rộng lớn, hành vi thận trọng trong
khám bệnh, chữa bệnh cho bệnh nhân của mình. Người hành nghề để được phép
khám bệnh, chữa bệnh thì phải trải qua khoảng thời gian rèn luyện trong môi trường
y tế và được phép hành nghề khi đáp ứng đủ các điều kiện pháp luật quy định.
Ngoài ra người HNYTN phải cập nhật kiến thức mới về pháp luật cũng như chuyên
môn, nghiệp vụ trong KB, CB và phải nhìn thẳng vào những tồn tại, hạn chế, yếu
kém để quyết tâm khắc phục6
.
Nghề y tư nhân cũng rất đặc biệt hơn những ngành nghề khác trong sự vận
hành của cơ chế thị trường. Người hành nghề luôn phải đấu tranh giữa đạo đức nghề
nghiệp với lợi ích vật chất trong của cuộc sống đời thường. Hiện nay, mối quan hệ
giữa người hành nghề, với người bệnh có sự thay đổi theo hướng coi người bệnh là
khách hàng để phục vụ xứng đáng với đồng tiền mà họ bỏ ra. Để đảm bảo giữa lợi
nhuận của người hành nghề và quyền lợi của người bệnh Nhà nước đã thiết lập và
sử dụng pháp luật như một công cụ hiệu quả để định hướng phát triển nghề y tư
5
Nguyễn Thị Khoa, 2014. Quản lý nhà nước về hành nghề y tư nhân trên địa bàn thành
phố Bắc Ninh, tỉnh Bắc Ninh. Luận văn Thạc sĩ Khoa học Kinh tế. Học viện Nông nghiệp
Việt Nam, trang 6.
6Văn Nhân. Bàn về y đức thầy thuốc hiện nay.< http://baolamdong.vn/xahoi/201702/ban-
ve-y-duc-thay-thuoc-hien-nay-2786055/Văn>. [Ngày truy cập 15 tháng 6 năm 2018].

8
nhân trong môi trường lành mạnh, bình đảng và tích cực thúc đẩy sự phái triển bền
vững của nền kinh tế7
.
1.1.1.2. Đặc điểm của nghề y tư nhân
Nghề y tư nhân là nghề đặc biệt so với các ngành nghề khác vì hoạt động của
người hành nghề có liên quan trực tiếp đến tính mạng, sức khỏe của con người. Mà
tính mạng, sức khỏe của con người là vốn quý nhất, nên đòi hỏi người hành nghề
phải có những phẩm chất, đạo đức đặc biệt. Phẩm chất, đạo đức của người hành
nghề là những tiêu chuẩn, nguyên tắc được dư luận xã hội thừa nhận, quy định hành
vi và mối quan hệ giữa người hành nghề với bệnh nhân của mình. Những người
hành nghề là những người có trách nhiệm đặc biệt trước người bệnh, trước xã hội vì
nó liên quan trực tiếp đến tính mạng con người. Vì vậy, bên cạnh trình độ chuyên
môn, người hành nghề rất cần sự nhạy cảm của nghề nghiệp và đòi hỏi ý thức,
lương tâm nghề nghiệp. Tuy nhiên, cũng có rất nhiều tiêu cực trong nghề y tư nhân
Nhà nước phải thiết lập ra các quy chuẩn, điều kiện với người hành nghề và các cơ
sở YTTN nhằm đảm bảo chất lượng KB, CB8
. Theo Đinh Thị Thanh Thủy, nhiều
người khi đến khám bệnh, chữa bệnh tại các cơ sở y tế tư nhân phải đóng nhiều
khoản phí, xét nghiệm không rõ ràng, việc chẩn đoán và điều trị ảnh hưởng đến sức
khỏe, thậm chí cả tính mạng của người bệnh như vụ án tại cơ sở Cát Tường, Phòng
khám Maria9
.
Nghề y tư nhân gắn với hoạt động chuyên môn, nghiệp vụ, người hành nghề
phải là một cá nhân có trình độ chuyên môn và kỹ năng nghề nghiệp, đáp ứng đủ
các điều kiện do pháp luật quy định để được hành nghề KB, CB. Người hành nghề
phải tuân thủ quy tắc nghề nghiệp và phải có đạo đức nghề nghiệp. Quy tắc nghề
nghiệp đó chính là việc tuân thủ các quy chế chuyên môn, kỹ thuật trong hành nghề
KB, CB. Điều 3, Luật KB, CB 2009 buộc người hành nghề KB, CB phải tuân thủ
các nguyên tắc sau: bình đẳng, công bằng và không kỳ thị, phân biệt đối xử đối với
7Thanh Thủy. Bàn về y đức của thầy thuốc trong nền kinh tế thị trường.
<http://baochinhphu.vn/Gop-y-Hien-ke/Ban-ve-y-duc-cua-thay-thuoc-trong-nen-kinh-te-
thi-truong/248438.vgp>. [Ngày truy cập 10 tháng 6 năm 2018].
8 BS CKII Trần Thanh Thảo. Bàn về y đức thầy thuốc trong xã hội hiện nay.
[http://www.tiengiang.gov.vn/vPortal/4/625/1202/113015/Y-te/Ban-ve-y-duc-thay-thuoc-
trong-xa-hoi-hien-nay.aspx]. <Ngày truy cập 10 tháng 6 năm 2018>.
9
Đinh Thị Thanh Thủy, 2017. Pháp luật về dịch vụ khám chữa bệnh của các cơ sở y tế tư
nhân ở Việt Nam hiện nay. Luận án tiến sĩ. Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam, trang
88.

9
người bệnh; tôn trọng quyền của người bệnh; giữ bí mật thông tin về tình trạng sức
khỏe và đời tư được ghi trong hồ sơ bệnh án; Kịp thời và tuân thủ đúng quy định
chuyên môn kỹ thuật; ưu tiên khám bệnh, chữa bệnh đối với trường hợp cấp cứu, trẻ
em dưới 6 tuổi, người khuyết tật nặng, người từ đủ 80 tuổi trở lên, người có công
với cách mạng, phụ nữ có thai; bảo đảm đạo đức nghề nghiệp của người hành nghề;
tôn trọng, hợp tác và bảo vệ người hành nghề khi làm nhiệm vụ.
Nghề y tư nhân đòi hỏi người hành nghề phải có đạo đức nghề nghiệp cao.
Người bệnh có nhu cầu khám bệnh, chữa bệnh chỉ có thể lực chọn nơi điều trị và
người điều trị, không thể lực chọn được phương pháp chữa trị, thời gian điều trị cho
mình. Nếu người hành nghề không có đạo đức nghề nghiệp mà vì lợi nhuận chỉ định
cận lâm sàng không cần thiết, cho thuốc giá thành cao, kéo dài thời gian điều trị …
tăng chi phí điều trị không cần thiết cho người bệnh. Theo tác giả Nguyễn Thị Hồng
Minh, các cơ sở YTTN thiếu phân cấp về chuyên môn của đội ngủ bác sĩ, y tá…
Khu vực YTTN đặt vấn đề lợi nhuận lên hàng đầu vì vậy vấn đề đạo đức của các
bác sĩ, y tá là một điều đáng lo ngại10
.
Nghiên cứu của tác giả Thạch Ngọc Trình cho thấy để phát huy những mặt
tích cực và khắc phục những tồn tại của hoạt động HNYTN, tạo điều kiện cho họ
góp phần vào công tác chăm sóc và bảo vệ sức khỏe nhân dân, ngoài việc tăng
cường công tác quản lý, đẩy mạnh công tác thanh tra, kiểm tra để nhắc nhở, uốn nắn
các sai phạm, cần phải thường xuyên tổ chức cho các đối tượng học tập về quy chế
chuyên môn, kiến thức pháp luật, nâng cao nhận thức quyền và nghĩa vụ của người
thầy thuốc, nâng cao y đức, y đạo đồng thời phải thực sự quan tâm đến công tác
quản lý y tế, xem đó là nhiệm vụ thường xuyên của ngành y tế và thực sự là bộ phận
cấu thành của hệ thống y tế11
.
Nghề y tư nhân ẩn chứa nhiều rủi ro đối với người hành nghề vì đối tượng
cung cấp dịch vụ và sử dụng dịch vụ là con người, những rủi ro trong quá trình
khám bệnh, chữa bệnh luôn có khả năng xãy ra. Đối với các ngành nghề khác rủi ro
có thể không gây thiệt hại nhiều về tính mạng con người nhưng trong nghề y tư
10
Nguyễn Thị Hồng Minh, 2011. Phát triển dịch vụ y tế tư nhân ở Việt Nam. Luận văn
thạc sĩ kinh tế chính trị. Đại học quốc gia Hà Nội, Đại học kinh tế, Hà Nội,trang 18
11
Thạch Ngọc Trình 2011. Mô tả thực trạng hoạt động của các cơ sở hành nghề y,
dược tư nhân trên địa bàn huyện Bắc Bình. Luận văn chuyên khoa I Y tế công cộng.
Trường Đại học Y Dược Huế, Huế.

10
nhân, rủi ro có thể khiến người hành nghề “gãy” cả cuộc đời, “án tù” lúc nào cũng
treo lơ lững trên đầu như sự cố y khoa xảy ra đối với “bác sĩ Hoàng Công Lương”.
Trong quá trình cấp cứu cho bệnh nhân khó tránh khỏi những rủi ro nhưng
nếu vì sợ hãi xảy ra sự cố mà người hành nghề không cấp cứu cho bệnh nhân họ
cũng không tránh khỏi sự trừng phạt của toà án lương tâm, cả đời sống trong những
ân hận day dứt khôn nguôi. Không những vậy trong hành nghề còn phải chịu nhiều
rủi ro nếu đưa ra chẩn đoán nhầm có thể gây nguy hiểm tới tính mạng của bệnh
nhân. Lúc đó người hành nghề đưa ra y lệnh sẽ là những người bị truy cứu trách
nhiệm đầu tiên, không những phải hứng chịu từ búa rìu dư luận sự cắn dứt lương
tâm mãi không thôi. Mặt khác, người hành nghề còn chịu bao ám ảnh kinh hoàng
của các vụ tại nạn giao thông, tai nạn nghề nghiệp khiến họ sa sút về tinh thần và
ám ảnh bởi thực tế khốc liệt12
.
Bên cạnh đó, người hành nghề dễ mắc các bệnh truyền nhiễm vì nhiều mầm
bệnh, nhiều loại vi khuẩn nằm chính trong cơ thể của những bệnh nhân. Nếu sơ xuất
thì người hành nghề dễ bị lây nhiễm bệnh vì phải tiếp xúc trực tiếp với nguồn bệnh
hàng ngày13
. Mặt khác, người hành nghề có thể vì mục đích lợi nhuận không tuân
thủ các quy chế chuyên môn, kỹ thuật vẫn đến những rủi ro đáng tiếc trong KB, CB.
Phần lớn người HNYTN ít có điều kiện cập nhật thường xuyên về kiến thức chuyên
môn trong khi công việc KB, CB phức tạp buộc phải chuyên hóa sâu. Ngoài ra,
người bệnh hạn chế về nhận thức không tuân thủ phác đồ điều trị cũng có thể vẫn
đến nhiều rủi ro có thể xảy trong hành nghề KB, CB.
1.1.2. Một số vấn đề lý luận cơ bản về HNYTN
HNYTN là hành vi pháp lý của chủ thể kinh doanh lựa chọn nghề y tư nhân
và lựa chọn loại hình tổ chức kinh tế phù hợp như: hộ kinh doanh, doanh nghiệp tư
nhân, công ty trách nhiệm hữu hạn, công ty cổ phần để kinh doanh. Nhà nước mở
rộng cho các cơ sở YTTN tham gia cung ứng dịch vụ KB, CB nhằm bảo đảm quyền
được chăm sóc sức khỏe, bình đảng trong thụ hưởng các dịch vụ KB, CB của người
dân. Bên cạnh đó, do tính đặc thù riêng của loại hình này ảnh hưởng đến sức khỏe
và tính mạng của người bệnh nên Nhà nước phải thiết lập ra một quy chuẩn, điều
kiện với người HNYTN và các cơ sở YTTN nhằm đảm bảm chất lượng KB, CB
12 Hành nghề bác sĩ có quá nhiều rủi ro. [http://ytevietnam.edu.vn/hanh-nghe-bac-si-
co-qua-nhieu-rui-ro.html]. <Ngày truy cập 16 tháng 6 năm 2018>.
13 Rủi ro trong ngành y không phải ai cũng biết. [http://trungcapnhakhoa.com/rui-
ro-trong-nganh-y-khong-phai-ai-cung-biet]. <Ngày truy cập 16 tháng 6 năm 2018>.

11
cũng như giảm thiểu các tác động tiêu cực của yếu tố lợi nhuận do dịch vụ KB, CB
mang lại14
.
Việc thiết lập lập ra một quy chuẩn, điều kiện với người HNYTN và các cơ
sở YTTN được Nhà nước cụ thể hóa vào hệ thống văn bản pháp luật và sử dụng
pháp luật như một công cụ hiệu quả nhất để định hướng người HNYTN và các cơ
sở YTTN trong KB, CB. Công cụ pháp lý, xuyên suốt, thấu đáo, điều tiết những
mối quan hệ dân sự và nghề nghiệp. Công cụ ấy chính là một đạo luật HNYTN,
tương tự như luật hành nghề luật sư và luật hành nghề kiến trúc sư. Tuy nhiên, xuất
phát từ tính chất tương đối phức tạp của dịch vụ KB, CB do các cơ sở YTTN cung
cấp đạo luật HNYTN với những quy chuẩn, điều kiện phức tạp hơn so với hành
nghề luật sư và hành nghề kiến trúc sư…
Pháp luật điều chỉnh hoạt động KB, CB của người HNYTN và cơ sở YTTN
nhằm đảm bảo các yêu cầu: i) Quyền tự do hành nghề/cung ứng dịch vụ y tế tư
nhân; ii) Bảo đảm quyền được chữa bệnh chất lượng tốt nhất; iii) Quản lý nhà nước
gắn với quyền bảo vệ, chăm sóc sức khỏe nhân dân.
Trên thế gới, pháp luật các quốc gia đều có những khung pháp lý nhất định
để điều chỉnh các chủ thể HNYTN khi tham gia KB, CB. Hoạt động của các cơ sở
YTTN tại Liên bang Nga cung cấp các hoạt động KB, CB, phục hồi chức năng, nuôi
dưỡng người bệnh có các rối loạn sức khỏe, sinh đẻ… trên cơ sở tuân thủ các quy
định chung của Chính phủ liên bang, đồng thời tuân thủ các quy định của từng bang
(như Luật Hành nghề y tư nhân của bang Samara,Oblast..). Các chủ thể tham gia tại
các cơ sở YTTN có thể là các cá nhân hoặc các tổ chức, hoạt động vì mục tiêu lợi
nhuận hoặc phi lợi nhuận. Tại Pháp hoạt động hành nghề y tư nhân được quản lý và
điều chỉnh bởi Luật về hành nghề của thầy thuốc ở Pháp (cả công và tư) do Hiệp hội
các bác sĩ Pháp soạn thảo, được Quốc hội thông qua. Trong đó, quy định chung cho
mọi hình thức hành nghề như quy định về thầy thuốc phải giữ bí mật tài liệu y tế
liên quan đến bệnh nhân mà họ điều trị, quy định về phòng mạch tư
14
34.

12
như nguyên tắc một bác sĩ chỉ được mở một phòng khám tư, cấm bác sĩ trao quyền
điều hành của mình cho đồng nghiệp khác15
.
HNYTN là hành vi của của người đủ điều kiện theo quy định của pháp luật,
được cấp chứng chỉ hành nghề (CCHN) và thực hiện KB, CB trong phạm vi CCHN.
Người hành nghể trong các cơ sở YTTN là chủ thể nhân danh cơ sở YTTN tham gia
trực tiếp quá trình KB, CB. Điều 11, Luật KB, CB 2009 quy định người được cấp
CCHN gồm các đối tượng sau: i) Bác sĩ, y sĩ; ii) Điều dưỡng viên; iii) Hộ sinh viên;
iv) Kỹ thuật viên; v) Lương y; vi) Người có bài thuốc gia truyền hoặc có phương
pháp chữa bệnh gia truyền. Thực tế áp dụng, có một số đối tượng thực hiện công
tác KB, CB nhưng chưa được quy định trong Luật KB, CB 2009 để cấp CCHN như:
Cử nhân sinh học làm tại khoa xét nghiệm; Dược sỹ làm tại khoa xét nghiệm; Cử
nhân hoá học làm tại khoa xét nghiệm; Kỹ sư y học hạt nhân; Bác sỹ hệ dự phòng;
Bác sỹ khám và điều trị bệnh nghề nghiệp …Chính vì thế, dự thảo Luật KB, CB sửa
đổi bổ sung thêm khoản 7, khoản 8 gồm: Cử nhân sinh học, cử nhân hóa học, kỹ sư
y học hạt nhân, kỹ sư vật lý y học và các đối tượng hành nghề khác được chính phủ
quy định16
.
Khoản 4, Điều 2 Luật KB, CB 2009 thì CCHN là “văn bản do cơ quan nhà
nước có thẩm quyền cấp cho người có đủ điều kiện hành nghề theo quy định của
Luật này”. Quy định về CCHN là điều kiện bắt buộc trong hành nghề KB, CB.
Người đủ điều kiện hành nghề được chia thành hai nhóm người: (i) Người Việt
Nam; (ii) Người nước ngoài, người Việt Nam định cư ở nước ngoài. Về điều kiện
cấp CCHN đối với người Việt Nam: Phải có văn bằng chuyên môn liên quan đến y
tế được cấp hoặc công nhận tại Việt Nam; có văn bản xác nhận quá trình thực hành;
có giấy chứng nhận đủ sức khỏe để hành nghề KB, CB; người hành nghề không
thuộc trường hợp đang trong thời gian bị cấm hành nghề, cấm làm công việc liên
quan đến chuyên môn y theo bản án, quyết định của Tòa án; đang bị truy cứu trách
nhiệm hình sự; đang trong thời gian chấp hành bản án, quyết định hình sự của Tòa
án hoặc quyết định áp dụng biện pháp xử lý hành chính đưa vào cơ sở giáo dục, cơ
sở chữa bệnh; đang trong thời gian bị kỷ luật từ hình thức cảnh cáo trở lên có liên
15
Dẫn theo Đinh Thị Thanh Thủy, 2017. Pháp luật về dịch vụ khám chữa bệnh của các cơ sở y
tế tư nhân ở Việt Nam hiện nay. Luận án tiến sĩ. Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt
Nam, trang 49.
16
Dự thảo luật Khám bệnh, chữa bệnh sửa đổi.
[http://duthaoonline.quochoi.vn/DuThao/Lists/DT_DUTHAO_LUAT/View_Detail.aspx?It
emID=1478&LanID=1479&TabIndex=1]. <Ngày truy cập ngày 17/6/2018>.

13
quan đến chuyên môn khám bệnh, chữa bệnh; mất hoặc hạn chế năng lực hành vi
dân sự17
.
Thời gian thực hành đối với mỗi chức danh có quy định khác nhau, quy định
tại Điều 24, Luật KB, CB 2009 đối với các chức danh: 18 tháng thực hành tại bệnh
viện, viện nghiên cứu có giường bệnh đối với bác sỹ; 12 tháng thực hành tại bệnh
viện đối với y sỹ; 09 tháng thực hành tại bệnh viện có khoa phụ sản hoặc tại nhà hộ
sinh đối với hộ sinh viên; 09 tháng thực hành tại cơ sở khám bệnh, chữa bệnh đối
với điều dưỡng viên, kỹ thuật viên.
Về điều kiện cấp CCHN đối với người nước ngoài, người Việt Nam định cư
ở nước ngoài, ngoài các điều kiện để được cấp CCHN như người Việt Nam, phải
đáp ứng các yêu cầu sau: Sử dụng thành thạo ngôn ngữ trong KB, CB (tiêu chí để
công nhận biết tiếng Việt thành thạo hoặc sử dụng ngôn ngữ khác thành thạo hoặc
đủ trình độ phiên dịch trong KB, CB được quy định khá chi tiết và cụ thể trong
Thông tư số 41/2011/TT-BYT ngày 14/11/2011 của Bộ Y tế về hướng dẫn cấp
chứng chỉ hành nghề đối với người hành nghề và cấp giấy phép hoạt động đối với
cơ sở khám bệnh, chữa bệnh); có lý lịch tư pháp được cơ quan có thẩm quyền của
nước sở tại xác nhận; có giấy phép lao động do cơ quan nhà nước có thẩm quyền về
lao động của Việt Nam cấp theo quy định của pháp luật về lao động18
.
Pháp luật Việt Nam, quy định người hành nghề được cấp CCHN suốt đời,
nhưng nhiều nước trên thế giới họ chỉ cấp trong thời hạn 2 năm đến 5 năm và hàng
năm họ có kiểm tra và gia hạn. Còn với Việt Nam thì công tác kiểm tra vẫn còn
thách thức và chưa được thực hiện19
. Tại Mỹ, tất cả các tiểu bang tại Mỹ đều áp
dụng thống nhất một tiêu chuẩn kiểm tra chung thống nhất, được tổ chức sát hạch
bởi Hội đồng y khoa độc lập được pháp luật cho phép, trong đó không đặt ra bất kỳ
yêu cầu nào về kinh nghiệm thực hành y khoa trước khi được cấp phép. Thành viên
17 Đinh Thị Thanh Thủy, 2017. Pháp luật về dịch vụ khám chữa bệnh của các cơ sở y tế tư
nhân ở Việt Nam hiện nay. Luận án tiến sĩ . Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam,
trang 78.
18 Đinh Thị Thanh Thủy, 2017. Pháp luật về dịch vụ khám chữa bệnh của các cơ sở y tế tư
nhân ở Việt Nam hiện nay. Luận án tiến sĩ . Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam,
trang 78.
19
Cục Quản lý khám bệnh, chữa bệnh, 2015. Những bất cập trong thực hiện Thông tư
41/2011/TT-BYT ngày 14/11/2011 về cấp chứng chỉ hành nghề. Hà Nội, năm 2011.

14
của Hội đồng y khoa là những người có kinh nghiệm, trình độ chuyên môn cao với
thẩm quyền kiểm tra, sát hạch trình độ của người xin cấp phép hành nghề, chấp
thuận hay từ chối đơn xin cấp phép hoặc đưa ra điều kiện bổ sung để được cấp phép;
đồng thời, Hội đồng y khoa cũng có quyền kỷ luật/hoặc đình chỉ/chấm dứt hoạt động
của người hành nghề nếu vi phạm các quy định của pháp luật. Tại Malaysia, hiện có
hai hình thức cấp CCHN là cấp phép tạm thời và cấp phép đầy đủ. Đối với những
người đã được cấp phép đầy đủ muốn hành nghề phải sát hạch và cấp CCHN hàng
năm, đối với người nước ngoài chỉ được cấp chứng chỉ tạm thời với thời hạn không
quá 03 tháng20
.
HNYTN là hoạt động phải tuân thủ quy định tại Điều 42,43 Luật KB, CB
năm 2009 đó là: 1) Có giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh hoặc giấy phép đầu tư
theo quy định pháp luật; ii) Có giấy phép hoạt động (GPHĐ) do cơ quan nhà nước
có thẩm quyền cấp khi thỏa các điều kiện sau: Đáp ứng các quy định của quy chuẩn
kỹ thuật quốc gia về cơ sở khám bệnh, chữa bệnh do Bộ Trưởng Bộ Y tế ban hành;
Có đủ người hành nghề phù hợp với phạm vi chuyên môn; Người chịu trách nhiệm
chuyên môn kỹ thuật của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh phải có thời gian hành nghề
khám bệnh, chữa bệnh ít nhất 54 tháng. Ngoài ra, tùy từng loại hình phải đáp ứng
những điều kiện chi tiết khác được pháp luật quy định.
Thứ nhất, điều kiện cấp giấy phép kinh doanh: theo quy định pháp luật một
chủ thể tham gia HNYTN có thể là một cá nhân hoặc tổ chức hoặc liên kết giữa tư
nhân và nhà nước. Đối với chủ thể là cá nhân phải thỏa mãn điều kiện năng lực
pháp lý: đạt độ tuổi và khả năng nhận thức, điều khiển hành vi của mình, quốc tịch:
có thể là công dân Việt Nam hành người nước ngoài, có lý lịch tư pháp: không
phạm tội và không bị cấm kinh doanh. Đối với chủ thể là pháp nhân: là chủ thể hoạt
động kinh doanh thương mại; có tài sản riêng độc lập với tài sản các thành viên, có
quyền chiếm hữu, sử dụng và định đoạt, chịu trách nhiệm về hành vi kinh doanh
bằng tài sản đó, nhân danh mình tham gia các quan hệ pháp luật một cách độc lập.
Thứ hai, điều kiện được cấp GPHĐ:
Đáp ứng các quy định của quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về cơ sở khám bệnh,
chữa bệnh do Bộ Trưởng Bộ Y tế ban hành đó là điều kiện về cơ sở vật chất, trang
20
Dẫn theo Đinh Thị Thanh Thủy, 2017. Pháp luật về dịch vụ khám chữa bệnh của các cơ
sở y tế tư nhân ở Việt Nam hiện nay. Luận án tiến sĩ. Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt
Nam, trang 51-52.

15
thiết bị, các điều kiện vệ sinh, phòng chống cháy nổ, điều kiện về môi trường…
Quy định khoản 1, Điều 9 Nghị định 87/2011/NĐ-CP ngày 27/9/2011 của Chính
phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật khám bệnh, chữa
bệnh tùy theo từng hình thức tổ chức của cơ sở hành nghề y tư nhân có quy định
điều kiện cơ sở vật chất và trang thiết bị phù hợp.
Quy định tại khoản 2, 3, Điều 23 Thông tư 41/2011/TT-BYT ngày
14/11/2011 của Bộ Y tế hướng dẫn cấp chứng chỉ hành nghề đối với người hành
nghề và cấp giấy phép hoạt động đối với cơ sở khám bệnh, chữa bệnh quy định điều
kiện cơ sở vật chất phù hợp với mô hình bệnh viện. Thiết kế xây dựng theo Tiêu
chuẩn xây dựng Việt Nam số 365:2007, thiết kế khoa, phòng theo quy định riêng
đảm bảo quy mô, diện tích và đảm bảo các điều kiện vô trùng, điều kiện vệ sinh môi
trường theo quy định của pháp luật, bảo đảm các điều kiện về an toàn bức xạ, quản
lý chất thải y tế, phòng cháy, chữa cháy theo quy định của pháp luật, …
Quy định về thiết bị có đủ thiết bị phù hợp với phạm vi hoạt động chuyên
môn mà bệnh viện đã đăng ký; Quy định tại Điều 24 Thông tư 41/2011/TT-BYT
ngày 14/11/2011 của Bộ Y tế hướng dẫn cấp chứng chỉ hành nghề đối với người
hành nghề và cấp giấy phép hoạt động đối với cơ sở khám bệnh, chữa bệnh, điều
kiện cơ sở vật chất và trang thiết bị y tế đối với phòng khám đa khoa bảo đảm có đủ
các phòng và diện tích theo quy định, bảo đảm các điều kiện về an toàn bức xạ,
quản lý chất thải y tế, phòng cháy, chữa cháy theo quy định của pháp luật, … Quy
định về thiết bị có đủ thiết bị phù hợp với phạm vi hoạt động chuyên môn mà bệnh
viện đã đăng ký; Đối với các phòng khám chuyên khoa có các quy định về điều kiện
cơ sở vật chất và trang thiết bị phù hợp với từng phạm vi hoạt động đã dăng ký.
Có đủ người hành nghề phù hợp với phạm vi chuyên môn. Quy định tại Điều
23, 24 Thông tư 41/2011/TT-BYT ngày 14/11/2011 của Bộ Y tế hướng dẫn cấp
chứng chỉ hành nghề đối với người hành nghề và cấp giấy phép hoạt động đối với
cơ sở khám bệnh, chữa bệnh số lượng người tùy theo quy mô, số lượng giường
bệnh, trong đó số người hành nghề trong bệnh viện, phòng khám đa khoa phải đảm
bảo số lượng bác sĩ làm việc toàn thời gian (cơ hữu) phải đạt tỉ lệ ít nhất là 50% trên
tổng số bác sĩ của cơ sở; đối với các cơ sở khác quy định thời gian của người hành
nghề.
Người chịu trách nhiệm chuyên môn kỹ thuật của cơ sở KB, CB phải có thời
gian hành nghề khám bệnh, chữa bệnh ít nhất 54 tháng. Đối với bệnh viện hoặc
phòng khám đa khoa người chịu trách nhiệm chuyên môn kỹ thuật phải là bác sĩ có

16
chứng chỉ phù hợp ít nhất một trong các chuyên khoa mà bệnh viện hoặc phòng
khám đa khoa đã đăng ký hoạt động, việc phân công, bổ nhiệm phải thể hiện bằng
văn bản và là người làm việc toàn thời gian; Đối với Phòng khám chuyên khoa là
bác sĩ có CCHN phù hợp với chuyên khoa mà phòng khám đăng ký … Quy định tại
Điều 23, 24, 25 Thông tư 41/2011/TT-BYT ngày 14/11/2011 của Bộ Y tế hướng
dẫn cấp chứng chỉ hành nghề đối với người hành nghề và cấp giấy phép hoạt động
đối với cơ sở khám bệnh, chữa bệnh. Theo Đinh Thị Thanh Thủy các quy định về
điểu kiện cấp giấy phép hoạt động của cơ sở KB, CB trong Luật KB, CB 2009
chính là nền tảng để nâng cao chất lượng KB, CB. Các quy định về công nhận chất
lượng đối với cơ sở KB, CB hiện nay của Việt Nam đã đáp ứng tiêu chuẩn của quốc
tế về KB, CB và tạo ra sự cạnh tranh lành mạnh giữa các cơ sở KB, CB nhằm
hướng đến việc cung cấp dịch vụ tốt nhất cho người dân21
.
HNYTN được thể hiện dưới hình thức pháp lý nhất định, cá nhân, tổ chức
Việt Nam hoặc nước ngoài đầu tư vốn thành lập hoặc liên kết giữa tư nhân và nhà
nước trong hoạt động hành nghề theo quy định của pháp luật. Luật KB, CB 2009
không quy định cụ thể loại hình tổ chức kinh doanh của các cơ sở KB, CB, nhưng
đặt ra điều kiện tham gia hành nghề phải có giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh,
GPHĐ do Bộ Trưởng Bộ Y tế hoặc Giám đốc Sở Y tế cấp. Hoạt động HNYTN tổ
chức dưới các hình thức sau: i) Bệnh viện đa khoa, bệnh viện chuyên khoa; ii)
phòng khám đa khoa; iii) phòng khám chuyên khoa; iv) phòng chẩn trị y học cổ
truyền; v) cơ sở khám bệnh, chữa bệnh y học gia đình; vi) phòng xét nghiệm; vii)
phòng khám chẩn đoán hình ảnh, phòng x-Quang; viii) cơ sở giám định y khoa,
pháp y, tâm thần; ix) nhà hộ sinh; x) phòng khám tư vấn và điều trị dự phòng; xi)
phòng khám điều trị bệnh nghề nghiệp; xii) cơ sở dịch vụ y tế. Như vậy, các hình
thức tổ chức của y tế tư nhân đã có sự phát triển đa dạng, đáp ứng nhu cầu về chăm
sóc sức khỏe nhân dân, mở rộng quyền tự do kinh doanh của các chủ thể.
Đăng ký kinh doanh không chỉ áp dụng cho các chủ thể tiến hành hoạt động
kinh doanh là các doanh nghiệp mà còn áp dụng các chủ thể hoạt động kinh doanh
khác như hộ kinh doanh. Thông qua việc đăng ký kinh doanh, chủ thể kinh doanh
được cấp giấy phép thành lập gọi là giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp. Nội
dung giấy giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh theo Điều 29 Luật Doanh nghiệp
21
75-76.

17
năm 2014 (Luật ND 2014) được ghi trong hồ sơ đăng ký doanh nghiệp và cũng là
giấy chứng nhận đăng ký thuế của doanh nghiệp. GPHĐ là điều kiện kinh doanh đối
với các cơ sở HNYTN, khi đi vào hoạt động phải thỏa mãn các điều kiện do luật
định đối với ngành nghề kinh doanh có điều kiện là dịch vụ KCB. Trên thực tế, các
cơ sở HNYTN dưới hình thức hộ kinh doanh được áp dụng cho các phòng khám, cơ
sở xét nghiệm hoặc cơ sở dịch vụ y tế với tổ chức hoạt động theo quy định tại Nghị
định 78/2015/NĐ-CP; các loại hình doanh nghiệp theo quy định của Luật Doanh
nghiệp năm 2014 như công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên hoặc công ty
trách nhiệm hữu hạn hai thành viên; công ty cổ phần, công ty hợp danh áp dụng các
phòng khám đa khoa, bệnh viện đa khoa/chuyên khoa …
Về cơ chế tài chính, khác với các cơ sở y tế công lập, các cơ sở HNYTN là
những chủ thể kinh doanh, không được Nhà nước hỗ trợ về kinh phí hoạt động.
Chính vì tự trang trải kinh phí hoạt động nên các cơ sở HNYTN được tự quyết định
giá dịch vụ theo quy định tại Điều 88 Luật KB, CB 2009
1.2. MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN CỦA XỬ LÝ VI PHẠM
TRONG HOẠT ĐỘNG HÀNH NGHỀ Y TƯ NHÂN
1.2.1. Khái niệm xử lý vi phạm trong hoạt động hành nghề y tư nhân
1.2.1.1. Khái niệm
Là hành vi của cơ quan nhà nước có thẩm quyền trong việc lựa chọn, áp
dụng chế tài đối với hành vi vi phạm pháp luật của cá nhân, tổ chức hành nghề y tư
nhân.
“Vi phạm pháp luật là hành vi trái pháp luật, có lỗi, do chủ thể có năng lực
trách
nhiệm pháp lý thực hiện, xâm hại đến các quan hệ xã hội được pháp luật bảo vệ”22
.
Hành vi trái pháp luật trong hành nghề y tư nhân là việc chủ thể tham gia HNYTN
thực hiện điều pháp luật HNYTN ngăn cấm, thực hiện không đúng điều pháp luật
HNYTN cho phép, không thực hiện hoặc làm không đầy điều pháp luật HNYTN bắt
buộc phải thực hiện. Vi phạm pháp luật HNYTN là hành vi có lỗi, nhưng không
phải tất cả các hành vi trái pháp luật trong HNYTN đều là vi phạm pháp luật về
22
Trần Thị Cúc, Lê Thị Hảo. Nhà nước và pháp luật. NXB Chính trị - Hành chính Hà Nội
2013, trang 62

18
HNYTN mà chỉ hành vi trái pháp luật nào được chủ thể tham gia HNYTN thực hiện
một cách cố ý hoặc vô ý mới được coi là vi phạm pháp luật về HNYTN. Chủ thể của
hành vi trái pháp luật về HNYTN có thể là cá nhân hoặc tổ chức. Tổ chức phải luôn
luôn có năng lực trách nhiệm pháp lý, cá nhân phải là người đã đến tuổi chịu trách
nhiệm pháp lý về hành vi trái pháp luật của minh trong HNYTN và có sự phát triển
bình thường về thể chất và tinh thần, có khả năng nhận thức trước được hậu quả và
điều khiển được hành vi của mình. Chủ thể có hành vi vi phạm pháp luật về HNYTN
thì phải gánh chịu trách nhiệm pháp lý và ngược lại trách nhiệm pháp lý chỉ áp dụng
cho chủ thể tham gia HNYTN có hành vi vi phạm pháp luật về HNYTN.
1.2.1.2. Đặc trưng
Xử lý vi phạm trong HNYTN có các đặc trưng sau:
Thứ nhất, Trách nhiệm pháp lý chỉ được áp dụng khi trong thực tế xảy ra vi
phạm pháp luật. Nếu trong thực tế không có vi phạm pháp luật thì không được truy
cứu trách nhiệm pháp lý. Trách nhiệm pháp lý luôn gắn liền với các quy định của
pháp luật, trong pháp luật luôn có quy định chặt chẽ về chủ thể và thẩm quyền truy
cứu trách nhiệm pháp lý. Việc truy cứu trách nhiệm pháp lý chỉ do các cơ quan nhà
nước, nhà chức trách có thẩm quyền hay các chủ thể được pháp luật trao quyền thì
mới có quyền truy cứu trách nhiệm pháp lý đối với các chủ thể vi phạm pháp luật.
Pháp luật các nước đều quy định chủ thể của cơ quan quản lý nhà nước, nhà chức
trách có thẩm quyền hay các chủ thể được pháp luật trao quyền thì mới có quyền
truy cứu trách nhiệm pháp lý đối với tổ chức hay cá nhân nào đó23
.
- Trong HNYTN các chủ thể tham gia có vi phạm pháp luật thì phải chịu
trách nhiệm pháp lý. Việc xử lý vi phạm pháp luật trong HNYTN được giao nhiều
chức danh cụ thể có thẩm quyền khác nhau thực hiện theo qui định của pháp luật.
Đối với hành vi vi phạm hành chính trong HNYTN không có dấu hiện tội phạm
phải chịu xử phạt vi phạm hành chính. Luật xử lý vi phạm hành chính năm 2012 và
Nghị định 176/2013/NĐ-CP ngày 14 tháng 11 năm 2013 của Chính phủ quy định
xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực y tế gồm một số hành vi vi phạm pháp
luật bị xử phạt hành chính và thẩm quyền xử phạt đó là: Chủ tịch Ủy ban nhân dân
các cấp, Thanh tra y tế và Quản lý thị trường.
23
Trần Thị Cúc, Lê Thị Hảo. Nhà nước và pháp luật. NXB Chính trị - Hành chính Hà Nội
2013, trang 67

19
- Đối với hành vi phạm trong HNYTN có dấu hiệu tội phạm thì phải chịu
trách nhiệm hình sự. Bộ luật Hình sự năm 2015 và Bộ luật Tố tụng hình sự năm
2015 quy định hành vi vi phạm pháp luật trong khám bệnh, chữa bệnh phải chịu xử
lý hình sự và thẩm quyền xét xử thuộc Toà án nhân dân.
- Đối với hành vi vi phạm HNYTN phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt,
theo quy định Luật KB, CB 2009, Bộ luật Dân sự năm 2015 và Bộ luật Tố tụng Dân
sự năm 2015 nếu các bên thỏa thuận không thành thẩm quyền giải quyết thuộc Tòa
án nhân dân.
Thứ hai, Pháp luật luôn có quy định chặt chẽ về chủ thể và thẩm quyền truy
cứu trách nhiệm pháp lý phải thực hiện theo một trình tự, thủ tục luật định. Nó thể
hiện việc các có thẩm quyền theo tình tự, thủ tục luật định tiến hành các hoạt động
cần thiết mà pháp luật cho phép để buộc chủ thể vi phạm phải gánh chịu hậu quả bất
lợi về nhân thân, tài sản, tự do … đã được quy định trong pháp luật.
Xử lý vi phạm trong hoạt động HNYTN được thực hiện theo trình tự thủ tục
pháp luật quy định.
- Đối với xử lý vi phạm hành chính trong HNYTN được thực hiện theo đúng
tình tự, thủ tục xử phạt vi phạm hành chính nói chung theo quy định của pháp luật
về xử lý vi phạm hành chính. Tình tự, thủ tục đối với trường hợp vi phạm không
buộc phải lập biên bản: i) buộc chấm dứt hành vi vi phạm, ii) tiến hành xử phạt. Đối
với hành vi vi phạm buộc phải lập biên bản: i) buộc chấm dứt hành vi vi phạm, ii)
tiến hành lập biên bản vi phạm hành chính, iii) xác minh tình tiết của vụ việc và xác
minh giá trị tang vật, iv) tiếp nhận việc giải trình của tổ chức, cá nhân vi phạm, v)
chuyển hồ sơ sang cơ quan điều tra (trường hợp có dấu hiệu tội phạm) vi) ra quyết
định xử phạt, vii) cưỡng chế thi hành quyết định (nếu cá nhân, tổ chức vi phạm
không tự nguyện thi hanh.
- Đối với xử lý hình sự vi phạm pháp luật trong HNYTN theo tình tự thủ tục
quy định pháp luật về tố tụng hình sự. Tình tự, thủ tục: i) khởi tố vụ án hình sự, ii)
điều tra vụ án hình sự, iii) truy tố hình sự, iv) xét xử sơ thẩm hình sự, v) xét xử phúc
thẩm hình sự, vi) thi hành bản án và quyết định của Tòa án, vii) xét xử giám đốc
thẩm và tái thẩm (trường hợp các bản án và quyết định của Tòa án đã có hiệu lực
pháp luật mà phát hiện ra sai lầm về pháp luật thì được xử lại theo trình tự giám đốc
thẩm, phát hiện ra các tình tiết mới làm thay đổi tính chất tính chất của vụ án thì
được xét xử lại theo trình tự tái thẩm).

20
- Đối với bồi thường thiệt hại trong HNYTN được giải quyết như sau: các
bên tranh chấp tự hòa giải các nội dung tranh chấp. Trường hợp hòa giải không
thành các bên tranh chấp có quyền khởi kiện ra tòa án theo quy định tại khoản 2,
Điều 80 Luật KB, CB 2009. Yêu cầu hòa giải là thủ tục bắt buộc giữa hai bên trong
giải quyết tranh chấp, chỉ khi có biên bản hòa giải không thành, các bên mới khởi
kiện tại phiên tòa và được thực hiện theo tình tự thủ tục tố tụng dân sự.
Thứ ba, truy cứu trách nhiệm pháp lý về thực chất là áp dụng những biện
pháp cưỡng chế đã được quy định trong pháp luật đối với các chủ thể vi phạm pháp
luật. Tuy nhiên, bản thân trách nhiệm pháp lý không phải là cưỡng chế mà là nghĩa
vụ phải gánh chịu những biện pháp cưỡng chế do pháp luật quy định. Pháp luật
HNYTN có quy định các chế tài và các chủ thể vi phạm các chế tài trong HNYTN
phải có nghĩa vụ gánh chịu những biện pháp cưỡng chế do pháp luật quy định.
1.2.2. Hình thức xử lý vi phạm pháp luật khi hành nghề y tư nhân
a) Xử phạt vi phạm hành chính
Quy định tại khoản 2 Điều 2 Luật Xử lý vi phạm hành chính năm 2012 xử
phạt vi phạm hành chính là việc người có thẩm quyền xử phạt áp dụng hình thức xử
phạt, biện pháp khắc phục hậu quả đối với cá nhân, tổ chức thực hiện hành vi vi
phạm hành chính theo quy định của pháp luật về xử phạt vi phạm hành chính. Như
vậy, xử phạt vi phạm hành chính trong HNYTN là những hành vi có lỗi do cá nhân,
tổ chức HNYTN, vi phạm các quy định của pháp luật trong lĩnh vực HNYTN mà
không phải là tội phạm và theo quy định của pháp luật phải bị xử phạt vi phạm hành
chính.
Mục 2, chương 2 Nghị định 176/2013/NĐ-CP ngày 14 tháng 11 năm 2013
của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực y tế thì cá nhân,
tổ chức HNYTN sẽ bị áp dụng các chế tài xử phạt vi phạm hành chính khi thực hiện
các hành vi vi phạm hành chính sau: i) vi phạm quy định về điều kiện hoạt động và
sử dụng giấy phép hoạt động của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh, ii) vi phạm quy định
về chuyên môn kỹ thuật, iii) vi phạm quy định về sử dụng thuốc trong cơ sở KB,
CB có thực hiện điều trị nội trú, iv) vi phạm quy định về điều kiện hành nghề dịch
vụ xoa bóp, v) vi phạm quy định về sinh con theo phương pháp hỗ trợ sinh sản, vi)
vi phạm quy định về hiến, lấy, ghép mô, bộ phận cơ thể người và hiến, lấy xác, vii)
vi phạm quy định về xác định lại giới tinh, viii) vi phạm quy định khác về KB, CB.
b) Xử lý hình sự

21
Xử lý hình sự trong HNYTN là một dạng trách nhiệm pháp lý, là hậu quả
pháp lý bất lợi mà người phạm tội phải gánh chịu trước Nhà nước do việc người đó
thực hiện tội phạm và là kết quả của việc áp dụng các quy phạm pháp luật hình sự,
được thể hiện ở bản án kết tội của Tòa án có hiệu lực pháp luật, hình phạt và một số
biện pháp cưỡng chế hình sự khác do luật hình sự quy định.
Tội phạm là hành vi nguy hiểm cho xã hội được quy định tại Điều 8 Bộ luật
hình sự 2015, do người có năng lực trách nhiệm hình sự hoặc pháp nhân thương mại
thực hiện một cách cố ý hoặc vô ý, xâm phạm những lĩnh vực khác của trật tự pháp
luật xã hội chủ nghĩa mà theo quy định của Bộ luật này phải bị xử lý hình sự.
Những hành vi tuy có dấu hiệu của tội phạm nhưng tính chất nguy hiểm cho xã hội
không đáng kể, thì không phải là tội phạm và được xử lý bằng các biện pháp khác.
Như vây, người tham gia HNYTN vi phạm pháp luật trong khám bệnh, chữa bệnh
được Quy định tại Điều 315 Bộ luật Hình sự năm 2015 và Luật sửa đổi, bổ sung
một số điều của Bộ luật Hình sự năm 2015.
c) Bồi thường thiệt hại
Bồi thường thiệt hại đối với các vi phạm pháp luật trong hoạt động HNYTN
phát sinh khi người hành nghề có sai sót về chuyên môn kỹ thuật được quy định tại
khoàn 1, Điều 73 Luật KB, CB 2009 như: vi phạm trách nhiệm trong chăm sóc và
điều trị người bệnh; vi phạm các quy định chuyên môn kỹ thuật và đạo đức nghề
nghiệp; xâm phạm đến quyền và lợi ích của người bệnh. Việc xác định sai xót
chuyên môn, kỹ thuật được Hội đồng chuyên môn theo quy định tại Điều 74 và
Điều 75 Luật KB, CB 2009 xác định, kết luận Hội đồng chuyên môn cũng là căn cứ
để Tòa án ra phán quyết. Trường hợp người hành nghề tuân thủ đầy đủ các quy chế
chuyên môn kỹ thuật mà vẫn xãy ra tai biến thì không phải bồi thường.
Phương thức giải quyết tranh chấp theo quy định tại Điều 80 Luật KB, CB
2009 các bên có trách nhiệm tự hòa giải nội dung tranh chấp, đây là bước bắt buộc
trong giải quyết tranh chấp, chỉ khi hòa giải không thanh thì có quyền khởi kiện tại
Tòa án theo đúng quy định của pháp luật. Căn cứ phát sinh trách nhiệm bồi thường
thiệt hại theo quy định Điều 584 Bộ luật Dân sự năm 2015 đó là: người nào có hành
vi xâm phạm tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, uy tín, tài sản, quyền, lợi
ích hợp pháp của người khác mà gây thiệt hại thì phải bồi thường. Giải quyết yêu
cầu bồi thường thiệt hại trong trường hợp này được xác định là vi phạm hợp đồng
KB, CB, vi phạm nghĩa vụ các bên trong hợp đồng. Căn cứ áp dụng các quy định về
bồi thường thiệt hại do vi phạm nghĩa vụ hợp đồng theo quy định tại Điều 13 và

22
Điều 361 Bộ luật Dân sự năm 2015 khi có thiệt hại về vật chất, thiệt hại về tinh
thần. Tòa án là chủ thể có thẩm quyền căn cứ vào nội dung vụ việc để xác định mức
bồi thường. Đối với trách nhiệm bồi thường thiệt hại, căn cứ vào Điều 87, Bộ luật
Dân sự năm 2015 về bồi thường thiệt hại do người của pháp nhân gây ra thì bác sĩ là
người của bệnh viện phòng khám nên cơ sở này phải bồi thường thiệt hại do người
của mình gây ra trong khi thực hiện nhiệm vụ được pháp nhân giao; sau khi đã bồi
thường thiệt hại thì có quyền yêu cầu người có lỗi trong việc gây thiệt hại phải hoàn
trả một khoản tiền theo quy định của pháp luật. Nguyên tắc bồi thường thiệt hại căn
cứ theo quy định tại Điều 585, Bộ luật Dân sự năm 2015, theo đó thiệt hại phải
được bồi thường toàn bộ và kịp thời. Các bên có thể thoả thuận về mức bồi thường,
hình thức bồi thường bằng tiền, bằng hiện vật hoặc thực hiện một công việc,
phương thức bồi thường một lần hoặc nhiều lần, trừ trường hợp pháp luật có quy
định khác.
Ngoài cơ chế giải quyết bằng tự hoà giải và Toà án, đối với tranh chấp trong
khám bệnh, chữa bệnh do tính chất chuyên môn phức tạp nên có thêm phương thức
giải quyết tranh chấp thông qua vai trò của bên thứ ba là Hội đồng y khoa hoặc Y sĩ
đoàn như nhiều nước hiện nay đang áp dụng. Việc giải quyết tranh chấp bởi Hội
đồng y khoa hoặc Y sĩ đoàn sẽ khách quan, nhẹ nhàng và nhanh chóng hơn cách
giải quyết đậm tính hành chính với sự tham gia mang tính chủ đạo của Bộ Y tế, Sở
Y tế thông qua việc lập Hội đồng chuyên môn mỗi khi có tranh chấp từ tai biến24
.
1.2.3. Yêu cầu đối với việc xử lý vi phạm trong HNYTN
Trong xử lý vi phạm HNYTN việc công bố công khai xử lý vi phạm trên
phương tiện thông tin đại chúng là một biện pháp xử lý vi phạm. Bởi lẽ, khi chủ thể
vi phạm bị công bố công khai trên phương tiện thông tin đại chúng về việc xử phạt
vi phạm hành chính sẽ đối diện với dư luận xã hội, bị lên án, chỉ trích và có thể sẽ bị
tẩy chay. Việc công bố công khai không chỉ làm cho chủ thể vi phạm lo ngại mà các
cá nhân, tổ chức khác trong xã hội họ cũng chủ động phòng ngừa. Chính vì thể các
nhà làm luật đã cân nhắc tính hai mặt của biện pháp công bố công khai thông tin xử
phạt lên phương tiện thông tin đại chúng.
24
Đnh Thị Thanh Nga, 2018. Hợp đồng dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh theo pháp luật Việt
nam. Luận án tiến sĩ học. Viện Hàn Lâm Khoa học xã hội, trang 122.

23
- Luật Xử lý vi phạm hành chính năm 2013 có quy định vi phạm hành chính
lĩnh vực khám bệnh, chữa bệnh nếu hành vi vi phạm bị xử phạt gây hậu quả lớn
hoặc gây ảnh hưởng xấu về dư luận xã hội thì cơ quan của người có thẩm quyền xử
phạt vi phạm hành chính có trách nhiệm công bố công khai về việc xử phạt. Nội
dung công bố công khai được thực hiện trên trang thông tin điện tử hoặc báo của cơ
quan quản lý cấp bộ, cấp sở hoặc của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh nơi xảy ra vi phạm
hành chính. Nội dung công bố công khai gồm tên cá nhân, tổ chức vi phạm hành
chính, hành vi vi phạm, hình thức xử phạt và biện pháp khắc phục hậu quả. Công bố
công khai vi phạm của cá nhân, tổ chức lên thông tin đại chúng là một biện pháp có
tính răn đe đối với chủ thể vi phạm, nhiều cá nhân, tổ chức ngại việc bị công bố
công khai hơn cả bị xử phạt. Mặc khác, cá nhân, tổ chức HNYTN là hoạt động kinh
doanh được điều chỉnh bởi pháp luật về doanh nghiệp vì mục đích lợi nhuận, có tính
cạnh tranh với các cá nhân, tổ chức kinh doanh khác. Do đó, trong xử lý vi phạm
hành chính phải thận trọng khi áp dụng và công khai kết quả xử lý vi phạm vì có
ảnh hưởng trực tiếp đến uy tín của tổ chức, cá nhân hành nghề.
- Bộ Luật tố tụng hình sự 2015 quy định Tòa án xét xử công khai, mọi người
đều có quyền tham dự phiên tòa, trừ trường hợp đặc biệt cần giữ bí mật nhà nước,
thuần phong, mỹ tục của dân tộc, bảo vệ người dưới 18 tuổi hoặc để giữ bí mật đời
tư theo yêu cầu chính đáng của đương sự thì Tòa án có thể xét xử kín nhưng phải
tuyên án công khai.
- Bộ Luật tố tụng dân sự năm 2015 có quy định: Cơ quan tiến hành tố tụng,
người tiến hành tố tụng giữ bí mật nghề nghiệp, bí mật kinh doanh, bí mật cá nhân,
bí mật gia đình của đương sự theo yêu cầu chính đáng của họ. Theo quy định này
khi giải quyết vụ việc bồi thường thiệt hại đối với các vi phạm pháp luật trong hoạt
động HNYTN thông qua Tòa án việc công bố, công khai được cơ quan tiến hành tố
tụng cân nhắc trước yêu cầu chính đáng của đương sự để quyết định việc công bố,
công khai.
Xử lý vi phạm trong HNYTN bảo đảm nguyên tắc gắn kết hài hòa giữa xử lý
và bảo đảm quyền của tổ chức, cá nhân HNYTN.
- Các vi phạm pháp luật trong HNYTN bị xử phạt vi phạm hành chính phải
bảo đảm nguyên tắc: xác định đúng hành vi vi phạm, đúng cơ sở để xử phạt, tiến
hành xử phạt bảo đảm chính xác và bảo đảm được quyền của tổ chức, cá
nhânHNYTN. Xử phạt vi phạm hành chính với mục đích giáo dục, răn đe, phòng
ngừa vi phạm trong tương lai và tránh tùy tiện trong xử phạt vi phạm hành chính.

24
- Bộ Luật tố tụng hình sự năm 2015 quy định cơ quan, người có thẩm quyền
tiến hành tố tụng phải tôn trọng và bảo vệ quyền con người, quyền và lợi ích hợp
pháp của cá nhân; bảo đảm quyền bình đẳng trước pháp luật; bảo hộ tính mạng, sức
khoẻ, danh dự, nhân phẩm, tài sản của cá nhân; danh dự, uy tín, tài sản của pháp
nhân; bảo đảm quyền bất khả xâm phạm về chỗ ở,đời sống riêng tư, bí mật cá nhân,
bí mật gia đình, an toàn và bí mật thư tín, điện thoại, điện tín của cá nhân; …
- Quy định Bộ Luật Tố tụng dân sư năm 2015, đương sự có quyền tự bảo vệ
hoặc nhờ luật sư hay người khác có đủ điều kiện theo quy định của Bộ luật này bảo
vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình. Tòa án có trách nhiệm bảo đảm cho đương
sự thực hiện quyền bảo vệ của họ. Nhà nước có trách nhiệm bảo đảm trợ giúp pháp
lý cho các đối tượng theo quy định của pháp luật để họ thực hiện quyền bảo vệ
quyền và lợi ích hợp pháp trước Tòa án. Không ai được hạn chế quyền bảo vệ
quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự trong tố tụng dân sự.

25
KẾT LUẬN CHƯƠNG 1
Từ những nghiên cứu khái quát về HNYTN và xử lý vi phạm trong hoạt
động HNYTN dưới khía cạnh pháp luật, cho phép rút ra một số kết luận như sau:
1. NYTN là nghề đặc biệt so với các ngành nghề khác vì hoạt động của
người hành nghề có liên quan trực tiếp đến tính mạng, sức khỏe của con người.
NYTN có các đặc điểm của NYTMN: i) NYTN là hoạt động có liên quan trực tiếp
đến tính mạng, sức khỏe của con người; ii) NYTN gắn với hoạt động chuyên môn,
nghiệp vụ; iii) NYTN đòi hỏi đạo đức đề nghiệp cao; iv) NYTN chứa nhiều rủi ro
đối với người hành nghề.
2. HNYTN là hành vi pháp lý của chủ thể kinh doanh lựa chọn NYTN và lựa
chọn loại hình tổ chức kinh tế phù hợp để kinh doanh, đảm bảo tuân thủ các điều
kiện do pháp luật quy định. Pháp luật điều chỉnh hoạt động HNYTTN nhằm đảm
bảo các yêu cầu: i) Quyền tự do hành nghề/cung ứng dịch vụ y tế tư nhân; ii) Bảo
đảm quyền được chữa bệnh chất lượng tốt nhất; iii) Quản lý nhà nước gắn với
quyền bảo vệ, chăm sóc sức khỏe nhân dân. HNYTN là hành vi của của người đủ
điều kiện theo quy định của pháp luật, được cấp CCHN và thực hiện KB, CB trong
phạm vi CCHN. Người hành nghể trong các cơ sở YTTN là chủ thể nhân danh cơ
sở YTTN tham gia trực tiếp quá trình KB, CB. HNYTN là hoạt động phải tuân thủ
nhiều điều kiện do pháp luật quy định đó là: 1) Có giấy chứng nhận đăng ký kinh
doanh hoặc giấy phép đầu tư theo quy định pháp luật; ii) Có GPHĐ do cơ quan nhà
nước có thẩm quyền cấp khi thỏa các điều kiện theo quy định của pháp luật.
3. Xử lý vi phạm trong hoạt động HNYTN là hành vi của cơ quan nhà nước
có thẩm quyền trong việc lựa chọn, áp dụng chế tài đối với hành vi vi phạm pháp
luật của cá nhân, tổ chức HNYTTN. Xử lý vi phạm trong HNYTN có các đặc trưng
sau: i) Do chủ thể có thẩm quyền áp dụng; ii) Theo trình tự thủ tục; iii) Gắn với các
loại chế tài. Hình thức xử lý vi phạm pháp luật trong hoạt động HNYTN: i) Xử phạt
vi phạm hành chính; ii) Xử lý hình sự; Bồi thường thiệt hại. Xử lý vi phạm trong
hoạt động HNYTN đáp ứng các yêu cầu sau: i) Thận trọng khi áp dụng và công khai
kết quả xử lý vi phạm vì có ảnh hưởng trực tiếp đến uy tín của tổ chức, cá nhân
hành nghề; ii) Gắn kết hài hòa giữa xử lý và bảo đảm quyền của tổ chức, cá nhân
hành nghề y tư nhân.

26
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG XỬ LÝ VI PHẠM ĐỐI VỚI HOẠT
ĐỘNG HNYTN THEO PHÁP LUẬT VIỆT NAM
2.1. THỰC TRẠNG HÀNH NGHỀ Y TƯ NHÂN Ở VIỆT NAM TỪ
2009 ĐẾN NAY
Luật KB, CB 2009 và các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan có hiệu
lực thi hành, công tác quản lý hệ thống YTTN cũng như các cơ sở YTTN có căn cứ
để phát triển. Theo Báo cáo đánh giá thực trạng quản lý hệ thống hành nghề KB, CB
tư nhân. Tính đến tháng 9 năm 2015 cả nước hiện có 27.253 cơ sở KB, CB tư nhân
được phép hoạt động, trong đó phòng khám chuyên khoa chiếm tỷ lệ cao nhất
(63,9%); phòng chẩn trị y học cổ truyền chiếm 17,6%; cơ sở dịch vụ y tế 10,9%;
bệnh viện tư nhân chỉ chiếm 0,63%; có 54.537 người hành nghề làm việc thường
xuyên và 26.547 người hành nghề tại các cơ sở khám chữa bệnh nhà nước tham gia
làm tư ngoài giờ không thường xuyên. Người hành nghề cơ sở khám chữa bệnh nhà
nước tham gia làm tư ngoài giờ chiếm 11,57% tổng số người hành nghề trong cả
nước; bác sỹ làm việc tư nhân ngoài giờ chiếm 52,3%, tỷ lệ này ở y sỹ 11,2%; điều
dưỡng là 24,45%, hộ sinh viên là 6,2%; kỹ thuật viên là 4,9%. Cả nước hiện có 172
Bệnh viện tư nhân tại 41 tỉnh, thành phố, trong đó có 117 bệnh viện đa khoa chiếm
68,0%, 55 Bệnh viện chuyên khoa chiếm 32,0%, 165 Bệnh viện có vốn đầu tư trong
nước chiếm 96,0%, 7 Bệnh viện có vốn đầu tư nước ngoài chiếm 4,0%, 168 Bệnh
viện có giường nội trú chiếm 98,0%. Quy mô của bệnh viện tư nhân không lớn, chỉ
có 5 bệnh viện quy mô trên 200 đến 400 giường bệnh (chiếm 2,9%), 19 bệnh viện
quy mô trên 100 gường (chiếm 11,0%). Bệnh viện chuyên khoa có số giường bệnh
thấp, chủ yếu từ 10 đến 21 giường. Tổng số giường bệnh của bệnh viện tư nhân là
11.199, trung bình 66 giường/bệnh viện25
. Nhìn chung công tác quản lý HNYTN đã
đạt được những kết quả nhất định trong quản lý hành nghề, quản lý điều kiện cung
ứng dịch vụ và quản lý hoạt động chuyên môn kỹ thuật của cơ sở KB, CB tư nhân.
Tuy nhiên, sau 6 năm triển khai, một số nội dung của Luật KB, CB 2009 chưa phù
25
Cục Quản lý khám bệnh, chữa bệnh, 2015. Báo cáo đánh giá thực trạng quản lý hệ thống
hành nghề khám bệnh, chữa bệnh tư nhân tại một số tỉnh và thành phố. Hà Nội năm 2015.

27
hợp với thực tế, chưa đáp ứng được với mục tiêu mong đợi, một số quy định còn
chưa theo xu thế hội nhập với các nước trong khu vực và trên thế giới26
.
Quy định về đối tượng và phạm vi hành nghề chưa phù hợp, còn những đối
tượng chưa được đề cập đến như thẩm mỹ, xông hơi, mát xa, kính thuốc mặc dù có
can thiệp, thậm chí can thiệp xâm lấn đến cơ thể con người nhưng hiện nay không
được quy định phải cấp phép hoạt động. Quy định cấp chứng chỉ và GPHĐ một lần
gây khó khăn cho việc đánh giá năng lực khi cấp mới và theo dõi thường xuyên
năng lực làm căn cứ cấp lại hoặc thu hồi CCHN, khó có thể theo dõi, giám sát và
thu hồi giấy phép của cơ sởKB, CB.
Những quy định về triển khai hoạt độngKB, CB, áp dụng kỹ thuật mới, sai
sót chuyên môn… cũng còn những điểm chưa phù hợp, khó thực hiện. Công tác
thanh tra, kiểm tra ở các tuyến chưa được duy trì thường xuyên. Xử phạt vi phạm
hành chính đối với các cơ sở HNYTN còn gặp nhiều khó khăn. Mức xử phạt trong
lĩnh vực y tế tại Nghị định 176/2013/NĐ-CP còn quá cao, khó áp dụng.
2.2. THỰC TRẠNG ÁP DỤNG CHẾ TÀI XỬ LÝ VI PHẠM PHÁP
LUẬT TRONG HÀNH NGHỀ Y TƯ NHÂN
Chế tài xử lý vi phạm pháp luật trong HNYTN được áp dụng đối với các
nhóm hành vi sau: i) Vi phạm quy định về điều kiện HNYTN; ii) Vi phạm về
chuyên môn, kỹ thuật trong hoạt động HNYTN; iii) Vi phạm các quy định khác về
HNYTN.
Thứ nhất, vi phạm quy định về điều kiện HNYTN đó là vi phạm điều kiện
giấy tờ pháp lý (giấy đăng ký kinh doanh, giấy phép đầu tư, giấy phép hoạt động và
các giấy tờ có liên quan), vi phạm điều kiện cơ sở vật chất và trang thiết bị, vi phạm
điều kiện nhân lực tham gia hành nghề, vi phạm điều về vệ sinh và quản lý chất thải
y tế; vi phạm điều kiện về phòng cháy, chữa cháy.
- Đối với cá nhân HNYTN điều kiện đầu tiên phải có giấy chứng nhận đăng
ký kinh doanh đối với hộ kinh doanh cá thể. Điều 66 Nghị định 78/2015/NĐ-CP của
Chính phủ về đăng ký doanh nghiệp quy định: Hộ kinh doanh do một cá nhân hoặc
một nhóm người gồm các cá nhân là công dân Việt Nam đủ 18 tuổi, có năng lực
hành vi dân sự đầy đủ, hoặc một hộ gia đình làm chủ, chỉ được đăng ký kinh
26
Bộ Y tế, 2017. Báo cáo đanh giá 6 năm thi hành Luật Khám bệnh, chữa bệnh. Hà Nôi, tháng
7 năm 2017.

28
doanh tại một địa điểm, sử dụng dưới mười lao động và chịu trách nhiệm bằng toàn
bộ tài sản của mình đối với hoạt động kinh doanh. Đối với hộ kinh doanh, giấy
chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh do cơ quan đăng ký kinh doanh cấp huyện cấp.
+ Theo quy định tại Điều 74 Nghị định 78/2015/NĐ-CP của Chính phủ về
đăng ký doanh nghiệp đối với hộ kinh doanh HNYTN là kinh doanh có điều kiện
chỉ được kinh doanh khi có đủ điều kiện theo quy định của pháp luật và phải bảo
đảm đáp ứng các điều kiện đó trong suốt quá trình hoạt động. Việc quản lý và kiểm
tra việc chấp hành điều kiện kinh doanh của hộ kinh doanh có điều kiện thuộc thẩm
quyền của cơ quan chuyên ngành theo quy định của pháp luật chuyên ngành.
Trường hợp cơ quan đăng ký kinh doanh cấp huyện nhận được văn bản của cơ quan
có thẩm quyền về việc hộ kinh doanh kinh doanh có điều kiện nhưng không đáp
ứng đủ điều kiện theo quy định của pháp luật, cơ quan đăng ký kinh doanh cấp
huyện ra thông báo yêu cầu hộ kinh doanh tạm ngừng kinh doanh ngành, nghề kinh
doanh có điều kiện, đồng thời thông báo cho cơ quan nhà nước có thẩm quyền để xử
lý theo quy định của pháp luật.
+ Thực tế, nhiều hộ kinh doanh HNYTN mới chỉ được giấp đăng ký kinh
doanh đã đưa vào hoạt động khi chưa có giấy phép hoạt động. Họ cho rằng đã có
giấy phép kinh doanh và đã thực hiện nghĩa vụ thuế cho Nhà nước có quyền hoạt
động. Hệ thống phần mềm quản lý trong việc cấp giấy đăng ký kinh doanh ở các địa
phương chưa đạt hiệu quả, có trường hợp cùng một cá nhân đăng ký kinh doanh
cùng loại hình HNYTN được đăng ký ở hai huyện khác nhau. Hành vi vi phạm này
lại không quy định một chế tài nào để xử lý, chỉ giao quyền cho cơ quan chức năng
chuyên môn khi kiểm tra phát hiện và có văn bản gửi đến cơ quan đăng ký kinh
doanh cấp huyện để thông báo rút giấy phép kinh doanh. Đối với tổ chức đăng ký
kinh doanh theo thủ tục hành chính quy định Luật Doanh nghiệp năm 2014 và Nghị
định 78/2015/NĐ-CP của Chính phủ về đăng ký doanh nghiệp. Hiện nay, chưa có
văn bản pháp luật quy định về sự phối hợp giữa cơ quan cấp giấy chứng nhận đăng
ký kinh doanh và cơ quan y tế trong việc quản lý ngành nghề kinh doanh có điều
kiện.
- Quy định về GPHĐ có rất nhiều bất cập:
+ Quy định về thời hạn của GPHĐ Điều 44 Luật KB, CB 2009 là GPHĐ
không có thời hạn. Quy định này không phù hợp với những thay đổi thường xuyên,
liên tục về nhân lực và trang thiết bị của cơ sở KB, CB.

29
+ Chưa có quy định cụ thể về thời gian được cấp GPHĐ trở lại đối với cơ sở
bị thu hồi GPHĐ. Một số cơ sở KB, CB khi đã bị thu hồi GPHĐ đã chuyển đổi hình
thức tổ chức hành nghề, chuyển đổi chủ sở hữu nhưng thực chất vẫn hành nghề với
một số nhân sự đã được cấp phép trước đó và hoạt động tại địa điểm với các cơ sở
vật chất như cơ sở hành nghề đã bị thu hồi giấy phép. Điều này dẫn đến một số cơ
sở không nghiêm túc trong việc chấp hành pháp luật, có hành vi gian dối và đối phó
với cơ quan chức năng trong hành nghề KB, CB như cho thuê, mượn CCHN,
GPHN.
+ Thẩm quyền, thủ tục cấp cấp lại, thu hồi GPHĐ đối với cơ sở KB, CB chưa
mang tính phân cấp, phân quyền đảm bảo tính khách quan, minh bạch. Mặc dù Luật
đã đề cập đến những vi phạm sẽ phải thu hồi GPHĐ nhưng lại thiếu quy định về
thanh tra, giám sát hậu kiểm trong cấp phép hoạt động. Chưa có hướng dẫn cụ thể
đối với trường hợp cơ sở KB, CB đề nghị cấp lại GPHĐ do thay đổi loại hình kinh
doanh từ hộ kinh doanh cá thể sang doanh nghiệp hoặc ngược lại, thay đổi tên
nhưng không có tài liệu chứng minh tên cũ.
+ Chế tài xử lý hành vi HNYTN không giấy phép chỉ dừng lại mức độ xử
phạt vi phạm hành chính quy định tại điểm a, khoản 6, Điều 29, Nghị định
176/2013/NĐ-CP ngày 14/11/2013 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành
chính trong lĩnh vực y mức tiền phạt từ 50.000.000 đồng đến 70.000.000 đồng và
quy định chung cho tất cả các loại hình cơ sở KB, CB.
+ Theo quy định Luật KB, CB 2009 điều kiện cấp phép hoạt động cơ sở
HNYTTN phải đáp ứng về quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về cơ sở KB, CB do Bộ
Trưởng Bộ Y tế ban hành. Tuy nhiên, hiện nay chưa có văn bản hướng dẫn về Quy
chuẩn kỹ thuật quốc gia, hiện áp dụng theo Thông tư số 04/2015/TT-BYT ngày
17/3/2015 quy định về thừa nhận tiêu chuẩn quản lý chất lượng cơ sở KB, CB, thừa
nhận một số tiêu chuẩn quốc tế, tiêu chuẩn nước ngoài về quản lý chất lượng cơ sở
KB, CB để áp dụng tại Việt Nam. Thực tế, có nhiều cơ sở chưa đảm bảo điều kiện
Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia và tiêu chuẩn nước ngoài khi thẩm định cấp GPHĐ cơ
quan chức năng căn cứ vào các điều kiện cụ thể cơ sở vật chất và trang thiết bị phù
hợp với từng hình thức tổ chức của cơ sở HNYTN. Do đó, khi cơ quan chức năng
tiến hành thanh tra, kiểm tra không thể xác định được điều kiện cơ sở vật chất, trang
thiết như thế nào là bảo đảm hoạt động. Chế tài xử lý vi phạm chỉ dừng lại mức độ
xử lý vi phạm hành chính quy định tại Điều 29, Nghị định 176/2013/NĐ-CP ngày
14/11/2013 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh

Luận Văn Xử Lý Vi Phạm Trong Hoạt Động Hành Nghề Y Tư Nhân.doc

Luận Văn Xử Lý Vi Phạm Trong Hoạt Động Hành Nghề Y Tư Nhân.doc

Recommended

Recommended

More Related Content

Similar to Luận Văn Xử Lý Vi Phạm Trong Hoạt Động Hành Nghề Y Tư Nhân.doc

Similar to Luận Văn Xử Lý Vi Phạm Trong Hoạt Động Hành Nghề Y Tư Nhân.doc (20)

More from Dịch vụ viết thuê đề tài trọn gói Liên hệ ZALO/TELE: 0917.193.864

More from Dịch vụ viết thuê đề tài trọn gói Liên hệ ZALO/TELE: 0917.193.864 (20)

Recently uploaded

Recently uploaded (20)

Luận Văn Xử Lý Vi Phạm Trong Hoạt Động Hành Nghề Y Tư Nhân.doc