SlideShare a Scribd company logo
BY : dr RINITA AMELIA MBiomed
DINDING BOLA MATA TERDIRI ATAS 3
LAPISAN
1. LAPISAN LUAR ( TUNIKA FIBROSA )
2. LAPISAN TENGAH ( TUNIKA VASKULOSA )
3. LAPISAN DALAM ( RETINA )
 TERDIRI ATAS : SKLERA DAN KORNEA
1. SKLERA
ADALAH LAPISAN LUAR BOLA MATA MULAI DARI
POSTERIOR SAMPAI KELIMBUS
Mikroskopis :
Jaringan ikat padat fibrosa yang terdiri atas serat
kolagen , elastis dan sel fibroblas
Ada 3 lapisan : episklera
sklera sejati
lamina fuska
EPISKLERA
ADALAH JAR IK LONGGAR YANG TERDAPAT
CELAH BERISI CAIRAN LIMFE YG DISEBUT
RUANG EPISKLERA ( DARI TENON ). BAGIAN
INI DILIPUTI JAR IKAT PADAT SEBAGAI
SELUBUNG FASCIA BOLA MATA ( KAPSUL
TENON )
SKLERA SEJATI
TERSUSUN DARI BERKAS KOLAGEN PADAT
LAMINA FUSCA
PERALIHAN SKLERA DAN KOROID, tdd SERAT
KOL DAN ELASTIS HALUS, FIBROBLAS DAN SEL
PIGMEN LAMINA SUPRAKOROID
 Kearah depan sklera melanjutkan diri
sebagai kornea
 Batas sklera dan kornea ini disebut
limbus
 Pada limbus ini terdapat sinus
venosus sklera yang disebut canal
Schlemm
 Sklera menipis pada pada tempat
keluarnya n. optikus disebut lamina
cribrosa
2. KORNEA
MERUPAKAN LAPISAN TRANSPARAN DAN
AVASKULER, PEMBULUH LIMFE (-)
TERDIRI ATAS 5 LAPISAN
a. EPITEL
b. MEMBRAN BOWMAN
c. SUBSTANSI PROPIA/STROMA
d. MEMBRAN DESCEMET
e. ENDOTEL
a. EPITEL
TDD EPITEL BERLAPIS GEPENG TAK BERTANDUK ,
SAMA TEBAL TIDAK MEMILIKI PAPILA, BERFUNGSI
SEBAGAI PROTEKSI,DAYA REGENERASI BESAR
TERUTAMA BILA TERJADI KERUSAKAN
b. MEMBRAN BOWMAN
TAMPAK HOMOGEN TIDAK BERSTRUKTUR,
MERUPAKAN MODIFIKASI MEMBRANA BASALIS
EPITEL YG BERASAL DARI KONDENSASI SUBSTANSI
PROPIA
SEBAGAI PELINDUNG TERHADAP TRAUMA DAN
INFEKSI
c. SUBSTANSI PROPIA/STROMA
STROMA KORNEA MERUPAKAN LAPISAN
UTAMA KORNEA KIRA-KIRA 90% DARI
SELURUH TEBAL KORNEA
MIKROSK : BERKAS KOLAGEN SEJAJAR DALAM
SUBSTANSI DASAR MUKOPROTEIN, BERKAS
KOLAGEN YG TERATUR MENYEBABKAN
KORNEA TRANSPARAN DAN INDEKS REFRAKSI
ANTAR SERAT SAMA, SEL-SEL FIBROBLAS
PADA STROMA KORNEA INI DISEBUT
KERATOSIT ATAU corneal corpuscle
d. MEMBRAN DESCEMET
MERUPAKAN MEMBRANA BASALIS POSTERIOR,
HOMOGEN, LEBIH TIPIS DARI M. BOWMAN
BERFUNGSI PROTEKSI TERJADINYA PERFORASI
e. ENDOTEL
LAPISAN ENDOTEL INI BERHUBUNGAN
LANGSUNG DENGAN HUMOR AKUEUS DARI
KAMERA OKULI ANTERIOR
LIMBUS KORNEA MERUPAKAN PERALIHAN
KORNEA DAN SKLERA , BERISI PEMBULUH
DARAH UTK NUTRISI KORNEA
 TUNIKA VASKULOSA ( UVEA ) INI MELAPISI 2/3
POSTERIOR MATA
 DITANDAI >>> PEMB DARAH, SEL PIGMEN
 TDD DARI 3 BAGIAN :
a. KOROID
b. KORPUS SILIARIS
c. IRIS
a. KOROID
MERUPAKAN T. VASKULOSA YG MELIPUTI 2/3
POSTERIOR MATA, LAPISAN BERPIGMEN YANG
SANGAT VASKULER
TERDIRI DARI 4 LAPISAN :
- SUPRA KOROID ( EPIKOROID )
- LAPISAN PEMBULUH ( VASKULER )
- KORIOKAPIELER
- LAMINA VITREA ( MEMBRAN BRUCH )
 LAPISAN SUPRAKOROID
SERAT ELASTIS,KOLAGEN,
MELANOBLAST/CHROMATOPHORES
- LAPISAN PEMBULUH DARAH  SEBELAH LUAR
( HALLER ),LAPISAN DALAM (SATTLE ),
- LAPISAN KORIOKAPILER  MEMBERI MAKAN
RETINA
- LAMINA VITREA ( MEMBR. BRUCH )
SEMIPERMIABEL TERHADAP ELEKTROLIT
UNTUK RESEPTOR CAHAYA
 B. KORPUS CILIARIS
MERUPAKAN ANTERIOR DARI LAPISAN
KOROID YG MENEBAL, BERBENTUK
LINGKARAN PADA BAGIAN DALAM SKLERA
MENGANDUNG SEL PIGMEN DAN PEMBULUH
DARAH
TERDAPAT 70-80 PROC. CILIARIS SEBAGAI
LIPATAN2 TIDAK TERATUR DENGAN
TONJOLAN RADIER
LIG. SUSPENSORIUM ( ZONULA ZINII) LENSA
MELEKAT PADA ALUR ATR PROSESUS CILIARIS
 PROSESUS CILIARIS MENGHASILKAN HUMOR
AKUEUS
 MASA UTAMA KORPUS SILIARIS ADALAH
JARINGAN VASKULER, JARINGAN IKAT DAN
OTOT POLOS ( MUSKULUS SILIARIS )
 MUSKULUS SILIARIS BERFUNGSI UNTUK
AKOMODASI , MENGATUR PERUBAHAN
BENTUK LENSA MELALUI LIG. SUSPENSORIUM
UNTUK MEMUNNGKINKAN MATA MELIHAT
OBJEK PADA BERBAGAI JARAK
 Untuk membuka canal schlem
 c. IRIS
 MERUPAKAN LANJUTAN DARI LAPISAN
KOROID YG MEMBENTUK DIAFRAGMA LENSA.
PINGGIRNYA MENYATU DENGAN KORPUS
CILIARIS. BAGIAN TENGAH IRIS TERDAPAT
LOBANG YANG DISEBUT PUPIL
STROMA IRTIS MENGANDUNG : JILONGGAR , SEL
PIGMEN, PEMBULUH DARAH DAN OTOT POLOS
 POSTERIOR IRIS DILAPISI
2 LAPIS EPITEL PIGMEN
DAN MERUPAKAN
LANJUTAN RETINA
YAITU PARS IRIDIKA
 PADA IRIS TERDAPAT 2
OTOT POLOS
- M SFINGTER PUPIL
- M. DILATOR PUPIL
 TERDIRI ATAS 3 BAGIAN :
1. PARS OPTIKA
2. PARS SILIARIS
3. PARS IRIDICA
TERSUSUN ATAS 10 LAPISAN :
1. LAPISAN SEL PIGMEN
2. LAPISAN ROD DAN CONE CELL
3. MEMBRAN LIMITAN LUAR
4. LAPISAN INTI LUAR
5. LAPISAN PLEKSIFORM LUAR
6. LAPISAN INTI DALAM
7. LAPISAN PLEKSIFORM dalam
8. LAPISAN SEL GANGLION
9. LAPISAN SERAT SARAF
10.MEMBRAN LIMITAN INTERNA
 Lapisan pigmen
mengandung pigmen melanin
. Lapisan sel rod dan cone
merupakan sel fotoreseptor
. Membran limitan ekterna
sebagai saringan yang dibentuk serat Muller
. Lapisan inti luar
tdd dari gabungan badan dan inti sel rod dan
cone yang tersusun rapat
 Lapisan pleksiform luar
Tersusun atas serat syaraf yang membentuk
pleksus, dimana akson dari sel rod dan cone
membentuk synaps dengan dendrit sel
bipolar dan sel horizontal
. Lapisan inti dalam
tersusun dari badan dan inti sel 3 jenis
neuron yaitu : neuron bipolar, neuron
horizontal dan sel amakrin
 Lapisan pleksiform dalam
tersusun dari serat syaraf yang mengadakan
sinaps, dimana akson sel bipolar bersinaps
dengan dendrit sel ganglion, yang kedua
cabang ini bersinaps dengan juluran sel
amakrin
. Lapisan ganglion
dibentuk oleh sel ganglion besar dan sel
neuroglia , dimana akson ganglion
membentuk serat nervus optikus
Pada lapisan ini ditemukan pembuluh darah
retina
. Lapisan serat syaraf
terdiri dari akson sel ganglion yang ngumpul
di diskus optik membentuk nervus optikus
khas : tiak memiliki selubung mielin dan
schwan agar tetap transparan sehingga bisa
ditembus cahaya. Pada llapisan ini terdapat
pembuluh darah dan sel neuroglia muller
 Adalah lekukan kecil pada retina yang
mengandung banyak pigmen kuning
 Fovea centralis adalah bagian tengah dari
makula lutea yang hanya mengandung sel
kerucut dan epitel pigmen
tidak terdapat pembuluh darah sehingga
nutrisinya secara difusi
 MERUPAKAN GABUNGAN SERAT SYARAF
SEMUA BAGIAN RETINA YANG AKAN KELUAR
DARI BOLA MATA
 DAERAH INI DISEBUT TITIK BUTA , DISINI
TIDAK TERDAPAT RETINA
 PADA SEDIAAN TAMPAK SERAT SYARAF
MEMBENTUK LEKUKAN ( EKSKAVATIO PAPILA
NERVUS OPTIKUS )
 TERDIRI ATAS 2 KELOMPOK
1. PEMBULUH DARAH RETINA
MEMBERIMAKAN LAPISAN RETINA
2. PEMBULUH DARAH SILIARIS
MEMBERI MAKAN LAPISAN KOROID
KORPUS SILIARIS, IRIS DAN SKLERA
ISI BOLA MATA :
1. HUMOR AQUEUS
2. LENSA
3. KORPUS VITREUS
 MERUPAKAN CAIRAN JERNIH YG SUSUNANNYA
SEPERTI SERUM DARAH, DIBENTUK OLEH
KAPILER DARI PROSESUS SILIARIS
 SETELAH DIBENTUK DIALIRKAN DARI COP KE
COA SAMPAI SUDUT IRIS DI ABSORPSI
CANAL SCHLEM SISTIM VENA
 FUNGSI UNTUK MENJAGA TEKANAN TEKANAN
INTRAOKULI
 GANGGUAN  GLAIKUMA
 TERSUSUN DARI LAMINA FIBROSA YANG
KOMPLEKS
 PERMUKAAN LENSA DILIPUTI MEMBRANA
DASAR KHUSUS  KAPSUL LENSA
 DIBAWAH KAPSUL LENSA TERDAPAT EPITEL
LENSA YANG DIKONVERSI MENJADI SERAT
PANJANG MEMBENTUK SUBSTANSI LENSA
 TRANPARAN SEL EPITELNYA MEMBENTUK
SERAT LENSA KEHILANGAN NUKLEUS DAN
ORGANELNYA
 MERUPAKAN MASA SEPERTI GELATIN
TRANSPARAN TERSUSUN DARI JARINGAN
PENYAMBUNG
 JARINGAN IKAT INI TERDIRI DARI SERAT
KOLAGEN KHUSUS YANG DISEBUT VITROSIN
DAN GLIKOSAMINOGLIKAN
 Merupakan agar jernih yang mengisi urang
antara lensa dan retina. Korpus vitreus
disusun 99% oleh airdan mengnadung
elektrolit, serta serat kolagen dan asam
hialuronat.
 Di dalm korpus vitreus terdapat
sisa suatu saluran yang dikenal
sebagai kanal hialoidea, yang
semula mengandung arteri
hialodea pada masa janin.
 Konjungtiva
 Konjungtiva adalah membran mukosa jernih
yang melapisi permukaan dalam kelopak
mata dan meutupipermukaan sklera pada
bagian depan bola mata. Konjungtiva
tersusun atas epitel silindris dengan sel
goblet. Sekret sel goblet ikut menyusun tirai
air mata yang berfungsi sebagai pelumas dan
pelindung epitel bagian depan mata.
 Kelenjar lakrimal
 Kelenjar lakrimal adalah kelenjar tubuloasinar
serosa dengan mioepitel. Air matabergerak
menuju medial mata dan kelebihannya akan
memasuki puncta lacrimal, kemudian
kanalikuli lakrimal menuju sakus lakrimal.
Dari sakus lakrimal, air mata akan masuk ke
dalam duktus nasolakrimalkemudian
dikeluarkan ke meatus inferior di dasar
rongga hidung.
 Kelopak mata
 Kelopak mata terdiri atas jaringan ikat dan otot
rangka di bagian tengah yang diliputi kulit dan
membranmukosa.Kulit terletak di bagian depan,
merupakan kulit tipis dengan berbagai adnexa
serta kelenjarnya.Di bawah kulit terdapat lapisan
otot rangka orbicularis oculi. Kemudian di bagian
tengah kelopak mataterdapat suatu jaringan ikat
yang disebut tarsus. Di dalam tarsus terdapat
kelenjar sebasea yang disebutkelenjar Meibom.
 Jusuf, Ahmad Aulia. Diktat kuliah tinjauan
histologis organ penginderaan. Jakarta:
bagianhistologi FKUI.; 20102.
 Junqueira LC, Carneiro C. Basic Histology text
and atlas. 11thed. McGraw-Hill; 20053.
 Gartner LP, Hiatt JL. Color textbook of
histology. 3rded. Elsevier Saunders; 2007
histologi mata (modul organ sensoris)

More Related Content

What's hot

Anatomi mata
Anatomi mataAnatomi mata
Anatomi mata
Shela Rahmadani
 
Sinus otak
Sinus otakSinus otak
Sinus otak
Syscha Lumempouw
 
Anatomi pengecapan
Anatomi pengecapanAnatomi pengecapan
Anatomi pengecapan
materi-x2
 
Fisiologi pendengaran-dan-keseimbangan-kuliah-blok-4
Fisiologi pendengaran-dan-keseimbangan-kuliah-blok-4Fisiologi pendengaran-dan-keseimbangan-kuliah-blok-4
Fisiologi pendengaran-dan-keseimbangan-kuliah-blok-4
sohapi
 
C5 Neurofisiologi Dasar
C5 Neurofisiologi DasarC5 Neurofisiologi Dasar
C5 Neurofisiologi Dasar
Catatan Medis
 
Osteologi
OsteologiOsteologi
Osteologi
Sabrina untsa
 
Anatomi dan fisiologi Reproduksi Wanita
Anatomi dan fisiologi Reproduksi WanitaAnatomi dan fisiologi Reproduksi Wanita
Anatomi dan fisiologi Reproduksi Wanita
Hetty Astri
 
Anatomi hepar, lien, pankreas, vaskularisasi abdomen dan kelainan kongenital
Anatomi hepar, lien, pankreas, vaskularisasi abdomen dan kelainan kongenitalAnatomi hepar, lien, pankreas, vaskularisasi abdomen dan kelainan kongenital
Anatomi hepar, lien, pankreas, vaskularisasi abdomen dan kelainan kongenital
dr. Bobby Ahmad
 
Medula spinalis
Medula spinalisMedula spinalis
Medula spinaliselmakrufi
 
Otitis media akut
Otitis media akutOtitis media akut
Otitis media akut
Phil Adit R
 
Anatomi & Fisiologi Lidah
Anatomi & Fisiologi LidahAnatomi & Fisiologi Lidah
Anatomi & Fisiologi Lidah
suhendrina
 
histologi ginjal 2015
histologi ginjal 2015histologi ginjal 2015
histologi ginjal 2015
koko ryannur
 
Anatomi fisiologi sistem-saraf
Anatomi fisiologi sistem-sarafAnatomi fisiologi sistem-saraf
Anatomi fisiologi sistem-saraf
Catur Rini
 
Tenosynovitis supuratif
Tenosynovitis supuratifTenosynovitis supuratif
Tenosynovitis supuratifvonysafitri
 
Degenerasi dan Nekrosis
Degenerasi dan NekrosisDegenerasi dan Nekrosis
Degenerasi dan Nekrosis
Yaner Yeverson
 
Hormon tiroid
Hormon tiroidHormon tiroid
Hormon tiroid
Rolly Scavengers
 
Pemeriksaan fisik abdomen anang
Pemeriksaan fisik abdomen anangPemeriksaan fisik abdomen anang
Keratitis mata
Keratitis mataKeratitis mata
Keratitis mata
Ecye Tuhusula
 

What's hot (20)

Anatomi mata
Anatomi mataAnatomi mata
Anatomi mata
 
Sinus otak
Sinus otakSinus otak
Sinus otak
 
Anatomi pengecapan
Anatomi pengecapanAnatomi pengecapan
Anatomi pengecapan
 
Fisiologi pendengaran-dan-keseimbangan-kuliah-blok-4
Fisiologi pendengaran-dan-keseimbangan-kuliah-blok-4Fisiologi pendengaran-dan-keseimbangan-kuliah-blok-4
Fisiologi pendengaran-dan-keseimbangan-kuliah-blok-4
 
C5 Neurofisiologi Dasar
C5 Neurofisiologi DasarC5 Neurofisiologi Dasar
C5 Neurofisiologi Dasar
 
Osteologi
OsteologiOsteologi
Osteologi
 
Anatomi dan fisiologi Reproduksi Wanita
Anatomi dan fisiologi Reproduksi WanitaAnatomi dan fisiologi Reproduksi Wanita
Anatomi dan fisiologi Reproduksi Wanita
 
Anatomi hepar, lien, pankreas, vaskularisasi abdomen dan kelainan kongenital
Anatomi hepar, lien, pankreas, vaskularisasi abdomen dan kelainan kongenitalAnatomi hepar, lien, pankreas, vaskularisasi abdomen dan kelainan kongenital
Anatomi hepar, lien, pankreas, vaskularisasi abdomen dan kelainan kongenital
 
Medula spinalis
Medula spinalisMedula spinalis
Medula spinalis
 
Rhinitis alergi
Rhinitis alergi Rhinitis alergi
Rhinitis alergi
 
Otitis media akut
Otitis media akutOtitis media akut
Otitis media akut
 
Anatomi & Fisiologi Lidah
Anatomi & Fisiologi LidahAnatomi & Fisiologi Lidah
Anatomi & Fisiologi Lidah
 
histologi ginjal 2015
histologi ginjal 2015histologi ginjal 2015
histologi ginjal 2015
 
Anatomi fisiologi sistem-saraf
Anatomi fisiologi sistem-sarafAnatomi fisiologi sistem-saraf
Anatomi fisiologi sistem-saraf
 
Tenosynovitis supuratif
Tenosynovitis supuratifTenosynovitis supuratif
Tenosynovitis supuratif
 
Degenerasi dan Nekrosis
Degenerasi dan NekrosisDegenerasi dan Nekrosis
Degenerasi dan Nekrosis
 
Hormon tiroid
Hormon tiroidHormon tiroid
Hormon tiroid
 
FISIOLOGI JARINGAN SARAF
FISIOLOGI JARINGAN SARAFFISIOLOGI JARINGAN SARAF
FISIOLOGI JARINGAN SARAF
 
Pemeriksaan fisik abdomen anang
Pemeriksaan fisik abdomen anangPemeriksaan fisik abdomen anang
Pemeriksaan fisik abdomen anang
 
Keratitis mata
Keratitis mataKeratitis mata
Keratitis mata
 

Viewers also liked

Praktikum histologi
Praktikum histologiPraktikum histologi
Praktikum histologi
Syscha Lumempouw
 
Histology of eye
Histology of eyeHistology of eye
Histology of eye
MBBS IMS MSU
 
Sistem indra
Sistem indraSistem indra
Sistem indra
asrul888
 
Anatomi mata
Anatomi mataAnatomi mata
Anatomi mata
materi-x2
 
Anatomi auris kelompok 9
Anatomi auris kelompok 9Anatomi auris kelompok 9
Anatomi auris kelompok 9
dadadony
 
Retardasi mental (i)
Retardasi mental (i)Retardasi mental (i)
Retardasi mental (i)
dadadony
 
Anatomi dan fisiologi aparatus lakrimalis
Anatomi dan fisiologi aparatus lakrimalisAnatomi dan fisiologi aparatus lakrimalis
Anatomi dan fisiologi aparatus lakrimalis
pdpermata999
 
Praktikum histologi blok 17
Praktikum histologi blok 17Praktikum histologi blok 17
Praktikum histologi blok 17
Syscha Lumempouw
 
Virologi
VirologiVirologi
Virologi
fikri asyura
 
Perubahan anatomik fisiologik pada wanita hamil[hj d]
Perubahan anatomik fisiologik pada wanita hamil[hj d]Perubahan anatomik fisiologik pada wanita hamil[hj d]
Perubahan anatomik fisiologik pada wanita hamil[hj d]
fikri asyura
 
Proses kehidupan
Proses kehidupanProses kehidupan
Proses kehidupan
fikri asyura
 
Hormon 2
Hormon 2Hormon 2
Hormon 2
fikri asyura
 
Metabolisme protein 3
Metabolisme protein 3Metabolisme protein 3
Metabolisme protein 3
fikri asyura
 
Simpati (modul empati dan motivasi)
Simpati (modul empati dan motivasi)Simpati (modul empati dan motivasi)
Simpati (modul empati dan motivasi)
fikri asyura
 
Ppt bio sistem indra kel.5 (edited)
Ppt bio sistem indra kel.5 (edited)Ppt bio sistem indra kel.5 (edited)
Ppt bio sistem indra kel.5 (edited)
namiradiyana98
 
Mikologi slide new
Mikologi slide newMikologi slide new
Mikologi slide new
fikri asyura
 
hemoglobin dan mioglobin (modul biologi molekular)
hemoglobin dan mioglobin (modul biologi molekular)hemoglobin dan mioglobin (modul biologi molekular)
hemoglobin dan mioglobin (modul biologi molekular)
fikri asyura
 
Motivasi (modul empati dan motivasi)
Motivasi (modul empati dan motivasi)Motivasi (modul empati dan motivasi)
Motivasi (modul empati dan motivasi)
fikri asyura
 
Kepemimpinan & motivasi (modul empati dan motivasi)
Kepemimpinan & motivasi (modul empati dan motivasi)Kepemimpinan & motivasi (modul empati dan motivasi)
Kepemimpinan & motivasi (modul empati dan motivasi)
fikri asyura
 

Viewers also liked (20)

Praktikum histologi
Praktikum histologiPraktikum histologi
Praktikum histologi
 
Histology of eye
Histology of eyeHistology of eye
Histology of eye
 
Sistem indra
Sistem indraSistem indra
Sistem indra
 
Anatomi mata
Anatomi mataAnatomi mata
Anatomi mata
 
Anatomi mata
Anatomi mataAnatomi mata
Anatomi mata
 
Anatomi auris kelompok 9
Anatomi auris kelompok 9Anatomi auris kelompok 9
Anatomi auris kelompok 9
 
Retardasi mental (i)
Retardasi mental (i)Retardasi mental (i)
Retardasi mental (i)
 
Anatomi dan fisiologi aparatus lakrimalis
Anatomi dan fisiologi aparatus lakrimalisAnatomi dan fisiologi aparatus lakrimalis
Anatomi dan fisiologi aparatus lakrimalis
 
Praktikum histologi blok 17
Praktikum histologi blok 17Praktikum histologi blok 17
Praktikum histologi blok 17
 
Virologi
VirologiVirologi
Virologi
 
Perubahan anatomik fisiologik pada wanita hamil[hj d]
Perubahan anatomik fisiologik pada wanita hamil[hj d]Perubahan anatomik fisiologik pada wanita hamil[hj d]
Perubahan anatomik fisiologik pada wanita hamil[hj d]
 
Proses kehidupan
Proses kehidupanProses kehidupan
Proses kehidupan
 
Hormon 2
Hormon 2Hormon 2
Hormon 2
 
Metabolisme protein 3
Metabolisme protein 3Metabolisme protein 3
Metabolisme protein 3
 
Simpati (modul empati dan motivasi)
Simpati (modul empati dan motivasi)Simpati (modul empati dan motivasi)
Simpati (modul empati dan motivasi)
 
Ppt bio sistem indra kel.5 (edited)
Ppt bio sistem indra kel.5 (edited)Ppt bio sistem indra kel.5 (edited)
Ppt bio sistem indra kel.5 (edited)
 
Mikologi slide new
Mikologi slide newMikologi slide new
Mikologi slide new
 
hemoglobin dan mioglobin (modul biologi molekular)
hemoglobin dan mioglobin (modul biologi molekular)hemoglobin dan mioglobin (modul biologi molekular)
hemoglobin dan mioglobin (modul biologi molekular)
 
Motivasi (modul empati dan motivasi)
Motivasi (modul empati dan motivasi)Motivasi (modul empati dan motivasi)
Motivasi (modul empati dan motivasi)
 
Kepemimpinan & motivasi (modul empati dan motivasi)
Kepemimpinan & motivasi (modul empati dan motivasi)Kepemimpinan & motivasi (modul empati dan motivasi)
Kepemimpinan & motivasi (modul empati dan motivasi)
 

Similar to histologi mata (modul organ sensoris)

Opthalmologi mata.pdf. materi untuk belajar epotomologi mata
Opthalmologi mata.pdf. materi untuk belajar epotomologi mataOpthalmologi mata.pdf. materi untuk belajar epotomologi mata
Opthalmologi mata.pdf. materi untuk belajar epotomologi mata
AndiNurulFatma1
 
Anatomi dan fisiologi alat penglihatan
Anatomi dan fisiologi alat penglihatanAnatomi dan fisiologi alat penglihatan
Anatomi dan fisiologi alat penglihatanSeptian Muna Barakati
 
Watery eyes atau tearing
Watery eyes atau tearingWatery eyes atau tearing
Watery eyes atau tearing
Desfri Angraini
 
kuliah-anatomi-fisiologi-mata di kedokteran.ppt
kuliah-anatomi-fisiologi-mata di kedokteran.pptkuliah-anatomi-fisiologi-mata di kedokteran.ppt
kuliah-anatomi-fisiologi-mata di kedokteran.ppt
riska permata sari
 
Makalah mata
Makalah mataMakalah mata
Makalah mata
Septian Muna Barakati
 
HISTOLOGI INDERA PENGLIHATAN Blok 2.2.pdf
HISTOLOGI INDERA PENGLIHATAN Blok 2.2.pdfHISTOLOGI INDERA PENGLIHATAN Blok 2.2.pdf
HISTOLOGI INDERA PENGLIHATAN Blok 2.2.pdf
AbelPurnawan1
 
ppt. Sistem penginderaan
ppt. Sistem penginderaanppt. Sistem penginderaan
ppt. Sistem penginderaan
M. Nurcholis | SMA N 1 KALIORANG
 
Anatomi Fisiologi Sistem penginderaan
Anatomi Fisiologi Sistem penginderaanAnatomi Fisiologi Sistem penginderaan
Anatomi Fisiologi Sistem penginderaan
M. Nurcholis | SMA N 1 KALIORANG
 
5 indera
5 indera5 indera
5 indera
ricky lestari
 
358990067-Anatomi-Kornea-pptx.pptx
358990067-Anatomi-Kornea-pptx.pptx358990067-Anatomi-Kornea-pptx.pptx
358990067-Anatomi-Kornea-pptx.pptx
FARMASIBECBUBAT
 
TIPUS 1 draft.docx
TIPUS 1 draft.docxTIPUS 1 draft.docx
TIPUS 1 draft.docx
WidyaWiraPutri
 
Jaringan Epitel
Jaringan EpitelJaringan Epitel
Jaringan Epitel
Sulistia Rini
 
294805506 referat-glaukoma
294805506 referat-glaukoma294805506 referat-glaukoma
294805506 referat-glaukoma
Iqbal Abdillah
 
ANATOMI & FISIOLOGI MATA
ANATOMI & FISIOLOGI MATAANATOMI & FISIOLOGI MATA
ANATOMI & FISIOLOGI MATA
Muhammad Nasrullah
 
Orbita
OrbitaOrbita
Orbitaomi08
 
Orbita
OrbitaOrbita
Orbitaomi08
 
Tinjauan pustaka ektropion sikatrik
Tinjauan pustaka ektropion sikatrikTinjauan pustaka ektropion sikatrik
Tinjauan pustaka ektropion sikatrik
prastika1
 

Similar to histologi mata (modul organ sensoris) (20)

Opthalmologi mata.pdf. materi untuk belajar epotomologi mata
Opthalmologi mata.pdf. materi untuk belajar epotomologi mataOpthalmologi mata.pdf. materi untuk belajar epotomologi mata
Opthalmologi mata.pdf. materi untuk belajar epotomologi mata
 
Opthalmologi
OpthalmologiOpthalmologi
Opthalmologi
 
Opthalmologi
OpthalmologiOpthalmologi
Opthalmologi
 
Anatomi dan fisiologi alat penglihatan
Anatomi dan fisiologi alat penglihatanAnatomi dan fisiologi alat penglihatan
Anatomi dan fisiologi alat penglihatan
 
Watery eyes atau tearing
Watery eyes atau tearingWatery eyes atau tearing
Watery eyes atau tearing
 
Makalah mata
Makalah mataMakalah mata
Makalah mata
 
kuliah-anatomi-fisiologi-mata di kedokteran.ppt
kuliah-anatomi-fisiologi-mata di kedokteran.pptkuliah-anatomi-fisiologi-mata di kedokteran.ppt
kuliah-anatomi-fisiologi-mata di kedokteran.ppt
 
Makalah mata
Makalah mataMakalah mata
Makalah mata
 
HISTOLOGI INDERA PENGLIHATAN Blok 2.2.pdf
HISTOLOGI INDERA PENGLIHATAN Blok 2.2.pdfHISTOLOGI INDERA PENGLIHATAN Blok 2.2.pdf
HISTOLOGI INDERA PENGLIHATAN Blok 2.2.pdf
 
ppt. Sistem penginderaan
ppt. Sistem penginderaanppt. Sistem penginderaan
ppt. Sistem penginderaan
 
Anatomi Fisiologi Sistem penginderaan
Anatomi Fisiologi Sistem penginderaanAnatomi Fisiologi Sistem penginderaan
Anatomi Fisiologi Sistem penginderaan
 
5 indera
5 indera5 indera
5 indera
 
358990067-Anatomi-Kornea-pptx.pptx
358990067-Anatomi-Kornea-pptx.pptx358990067-Anatomi-Kornea-pptx.pptx
358990067-Anatomi-Kornea-pptx.pptx
 
TIPUS 1 draft.docx
TIPUS 1 draft.docxTIPUS 1 draft.docx
TIPUS 1 draft.docx
 
Jaringan Epitel
Jaringan EpitelJaringan Epitel
Jaringan Epitel
 
294805506 referat-glaukoma
294805506 referat-glaukoma294805506 referat-glaukoma
294805506 referat-glaukoma
 
ANATOMI & FISIOLOGI MATA
ANATOMI & FISIOLOGI MATAANATOMI & FISIOLOGI MATA
ANATOMI & FISIOLOGI MATA
 
Orbita
OrbitaOrbita
Orbita
 
Orbita
OrbitaOrbita
Orbita
 
Tinjauan pustaka ektropion sikatrik
Tinjauan pustaka ektropion sikatrikTinjauan pustaka ektropion sikatrik
Tinjauan pustaka ektropion sikatrik
 

More from fikri asyura

Angina pectoris stabil
Angina pectoris stabilAngina pectoris stabil
Angina pectoris stabil
fikri asyura
 
Pneumonia
PneumoniaPneumonia
Pneumonia
fikri asyura
 
Transfusi darah
Transfusi darahTransfusi darah
Transfusi darah
fikri asyura
 
Toksoplasmosis 3 a
Toksoplasmosis 3 aToksoplasmosis 3 a
Toksoplasmosis 3 a
fikri asyura
 
Sistosomiasis
SistosomiasisSistosomiasis
Sistosomiasis
fikri asyura
 
Reaksi hipersensitivitas
Reaksi hipersensitivitasReaksi hipersensitivitas
Reaksi hipersensitivitas
fikri asyura
 
Rabies
RabiesRabies
Rabies
fikri asyura
 
Lupus eritematosus sistemik
Lupus eritematosus sistemikLupus eritematosus sistemik
Lupus eritematosus sistemik
fikri asyura
 
Filariasis
FilariasisFilariasis
Filariasis
fikri asyura
 
Demam reumatik
Demam reumatikDemam reumatik
Demam reumatik
fikri asyura
 
Askariasis
AskariasisAskariasis
Askariasis
fikri asyura
 
Artritis reumatoid
Artritis reumatoidArtritis reumatoid
Artritis reumatoid
fikri asyura
 
Artritis gout
Artritis goutArtritis gout
Artritis gout
fikri asyura
 
Ankilostomiasis
AnkilostomiasisAnkilostomiasis
Ankilostomiasis
fikri asyura
 
Anemia
AnemiaAnemia
Anemia
fikri asyura
 
P petri dbd
P petri dbdP petri dbd
P petri dbd
fikri asyura
 
P petri tifoid
P petri tifoidP petri tifoid
P petri tifoid
fikri asyura
 
P petri sepsis
P petri sepsisP petri sepsis
P petri sepsis
fikri asyura
 
P petri malaria
P petri malariaP petri malaria
P petri malaria
fikri asyura
 

More from fikri asyura (20)

Angina pectoris stabil
Angina pectoris stabilAngina pectoris stabil
Angina pectoris stabil
 
Pneumonia
PneumoniaPneumonia
Pneumonia
 
Tb
TbTb
Tb
 
Transfusi darah
Transfusi darahTransfusi darah
Transfusi darah
 
Toksoplasmosis 3 a
Toksoplasmosis 3 aToksoplasmosis 3 a
Toksoplasmosis 3 a
 
Sistosomiasis
SistosomiasisSistosomiasis
Sistosomiasis
 
Reaksi hipersensitivitas
Reaksi hipersensitivitasReaksi hipersensitivitas
Reaksi hipersensitivitas
 
Rabies
RabiesRabies
Rabies
 
Lupus eritematosus sistemik
Lupus eritematosus sistemikLupus eritematosus sistemik
Lupus eritematosus sistemik
 
Filariasis
FilariasisFilariasis
Filariasis
 
Demam reumatik
Demam reumatikDemam reumatik
Demam reumatik
 
Askariasis
AskariasisAskariasis
Askariasis
 
Artritis reumatoid
Artritis reumatoidArtritis reumatoid
Artritis reumatoid
 
Artritis gout
Artritis goutArtritis gout
Artritis gout
 
Ankilostomiasis
AnkilostomiasisAnkilostomiasis
Ankilostomiasis
 
Anemia
AnemiaAnemia
Anemia
 
P petri dbd
P petri dbdP petri dbd
P petri dbd
 
P petri tifoid
P petri tifoidP petri tifoid
P petri tifoid
 
P petri sepsis
P petri sepsisP petri sepsis
P petri sepsis
 
P petri malaria
P petri malariaP petri malaria
P petri malaria
 

Recently uploaded

Modul Ajar Matematika Kelas 11 Fase F Kurikulum Merdeka
Modul Ajar Matematika Kelas 11 Fase F Kurikulum MerdekaModul Ajar Matematika Kelas 11 Fase F Kurikulum Merdeka
Modul Ajar Matematika Kelas 11 Fase F Kurikulum Merdeka
Fathan Emran
 
pelayanan prima pada pelanggan dan karyawan
pelayanan prima pada pelanggan dan karyawanpelayanan prima pada pelanggan dan karyawan
pelayanan prima pada pelanggan dan karyawan
EvaMirzaSyafitri
 
Laporan Pembina Pramuka sd format doc.docx
Laporan Pembina Pramuka sd format doc.docxLaporan Pembina Pramuka sd format doc.docx
Laporan Pembina Pramuka sd format doc.docx
RUBEN Mbiliyora
 
SAINS TINGKATAN 4 BAB 11 DAYA DAN GERAKAN
SAINS TINGKATAN 4 BAB 11 DAYA DAN GERAKANSAINS TINGKATAN 4 BAB 11 DAYA DAN GERAKAN
SAINS TINGKATAN 4 BAB 11 DAYA DAN GERAKAN
NURULNAHARIAHBINTIAH
 
MODUL AJAR MAT LANJUT KELAS XI FASE F.pdf
MODUL AJAR MAT LANJUT KELAS XI FASE F.pdfMODUL AJAR MAT LANJUT KELAS XI FASE F.pdf
MODUL AJAR MAT LANJUT KELAS XI FASE F.pdf
sitispd78
 
PENDAMPINGAN INDIVIDU 2 CGP ANGKATAN 10 KOTA DEPOK
PENDAMPINGAN INDIVIDU 2 CGP ANGKATAN 10 KOTA DEPOKPENDAMPINGAN INDIVIDU 2 CGP ANGKATAN 10 KOTA DEPOK
PENDAMPINGAN INDIVIDU 2 CGP ANGKATAN 10 KOTA DEPOK
GusniartiGusniarti5
 
Aksi Nyata Erliana Mudah bukan memahamii
Aksi Nyata Erliana Mudah bukan memahamiiAksi Nyata Erliana Mudah bukan memahamii
Aksi Nyata Erliana Mudah bukan memahamii
esmaducoklat
 
POWERPOINT ASAS PERMAINAN CATUR MSSD.pptx
POWERPOINT ASAS PERMAINAN CATUR MSSD.pptxPOWERPOINT ASAS PERMAINAN CATUR MSSD.pptx
POWERPOINT ASAS PERMAINAN CATUR MSSD.pptx
cikgumeran1
 
Novel - PERISTIWA YANG MEMBERIKAN TELADAN.pptx
Novel - PERISTIWA YANG MEMBERIKAN TELADAN.pptxNovel - PERISTIWA YANG MEMBERIKAN TELADAN.pptx
Novel - PERISTIWA YANG MEMBERIKAN TELADAN.pptx
NirmalaJane
 
Pemutakhiran Data dosen pada sister.pptx
Pemutakhiran Data dosen pada sister.pptxPemutakhiran Data dosen pada sister.pptx
Pemutakhiran Data dosen pada sister.pptx
ssuser4dafea
 
AKSI NYATA TRANSISI PAUD-SD : PENGUATAN DI TAHUN AJARAN BARU
AKSI NYATA TRANSISI PAUD-SD : PENGUATAN DI TAHUN AJARAN BARUAKSI NYATA TRANSISI PAUD-SD : PENGUATAN DI TAHUN AJARAN BARU
AKSI NYATA TRANSISI PAUD-SD : PENGUATAN DI TAHUN AJARAN BARU
junaedikuluri1
 
Modul Ajar Matematika Kelas 8 Fase D Kurikulum Merdeka - [abdiera.com]
Modul Ajar Matematika Kelas 8 Fase D Kurikulum Merdeka - [abdiera.com]Modul Ajar Matematika Kelas 8 Fase D Kurikulum Merdeka - [abdiera.com]
Modul Ajar Matematika Kelas 8 Fase D Kurikulum Merdeka - [abdiera.com]
Fathan Emran
 
Modul Ajar PAI dan Budi Pekerti Kelas 8 Fase D Kurikulum Merdeka
Modul Ajar PAI dan Budi Pekerti Kelas 8 Fase D Kurikulum MerdekaModul Ajar PAI dan Budi Pekerti Kelas 8 Fase D Kurikulum Merdeka
Modul Ajar PAI dan Budi Pekerti Kelas 8 Fase D Kurikulum Merdeka
Fathan Emran
 
Materi 1_Bagaimana Kita Memaknai Sekolah yang Berkualitas_ (ss versi kab_kot)...
Materi 1_Bagaimana Kita Memaknai Sekolah yang Berkualitas_ (ss versi kab_kot)...Materi 1_Bagaimana Kita Memaknai Sekolah yang Berkualitas_ (ss versi kab_kot)...
Materi 1_Bagaimana Kita Memaknai Sekolah yang Berkualitas_ (ss versi kab_kot)...
ahyani72
 
FORMAT PPT RANGKAIAN PROGRAM KERJA KM 7.pptx
FORMAT PPT RANGKAIAN PROGRAM KERJA KM 7.pptxFORMAT PPT RANGKAIAN PROGRAM KERJA KM 7.pptx
FORMAT PPT RANGKAIAN PROGRAM KERJA KM 7.pptx
NavaldiMalau
 
RENCANA TINDAK LANJUT (RTL) PASCA PELATIHAN.pptx
RENCANA TINDAK LANJUT (RTL) PASCA PELATIHAN.pptxRENCANA TINDAK LANJUT (RTL) PASCA PELATIHAN.pptx
RENCANA TINDAK LANJUT (RTL) PASCA PELATIHAN.pptx
mukminbdk
 
Panduan Penggunaan Rekomendasi Buku Sastra.pdf
Panduan Penggunaan Rekomendasi Buku Sastra.pdfPanduan Penggunaan Rekomendasi Buku Sastra.pdf
Panduan Penggunaan Rekomendasi Buku Sastra.pdf
MildayantiMildayanti
 
PPT PENGELOLAAN KINERJA PADA PMM SEKOLAH.pptx
PPT PENGELOLAAN KINERJA PADA PMM SEKOLAH.pptxPPT PENGELOLAAN KINERJA PADA PMM SEKOLAH.pptx
PPT PENGELOLAAN KINERJA PADA PMM SEKOLAH.pptx
AqlanHaritsAlfarisi
 
Teori Fungsionalisme Kulturalisasi Talcott Parsons (Dosen Pengampu : Khoirin ...
Teori Fungsionalisme Kulturalisasi Talcott Parsons (Dosen Pengampu : Khoirin ...Teori Fungsionalisme Kulturalisasi Talcott Parsons (Dosen Pengampu : Khoirin ...
Teori Fungsionalisme Kulturalisasi Talcott Parsons (Dosen Pengampu : Khoirin ...
nasrudienaulia
 
Powerpoint Materi Menyusun dan Merencanakan Modul Ajar
Powerpoint Materi Menyusun dan Merencanakan Modul AjarPowerpoint Materi Menyusun dan Merencanakan Modul Ajar
Powerpoint Materi Menyusun dan Merencanakan Modul Ajar
MashudiMashudi12
 

Recently uploaded (20)

Modul Ajar Matematika Kelas 11 Fase F Kurikulum Merdeka
Modul Ajar Matematika Kelas 11 Fase F Kurikulum MerdekaModul Ajar Matematika Kelas 11 Fase F Kurikulum Merdeka
Modul Ajar Matematika Kelas 11 Fase F Kurikulum Merdeka
 
pelayanan prima pada pelanggan dan karyawan
pelayanan prima pada pelanggan dan karyawanpelayanan prima pada pelanggan dan karyawan
pelayanan prima pada pelanggan dan karyawan
 
Laporan Pembina Pramuka sd format doc.docx
Laporan Pembina Pramuka sd format doc.docxLaporan Pembina Pramuka sd format doc.docx
Laporan Pembina Pramuka sd format doc.docx
 
SAINS TINGKATAN 4 BAB 11 DAYA DAN GERAKAN
SAINS TINGKATAN 4 BAB 11 DAYA DAN GERAKANSAINS TINGKATAN 4 BAB 11 DAYA DAN GERAKAN
SAINS TINGKATAN 4 BAB 11 DAYA DAN GERAKAN
 
MODUL AJAR MAT LANJUT KELAS XI FASE F.pdf
MODUL AJAR MAT LANJUT KELAS XI FASE F.pdfMODUL AJAR MAT LANJUT KELAS XI FASE F.pdf
MODUL AJAR MAT LANJUT KELAS XI FASE F.pdf
 
PENDAMPINGAN INDIVIDU 2 CGP ANGKATAN 10 KOTA DEPOK
PENDAMPINGAN INDIVIDU 2 CGP ANGKATAN 10 KOTA DEPOKPENDAMPINGAN INDIVIDU 2 CGP ANGKATAN 10 KOTA DEPOK
PENDAMPINGAN INDIVIDU 2 CGP ANGKATAN 10 KOTA DEPOK
 
Aksi Nyata Erliana Mudah bukan memahamii
Aksi Nyata Erliana Mudah bukan memahamiiAksi Nyata Erliana Mudah bukan memahamii
Aksi Nyata Erliana Mudah bukan memahamii
 
POWERPOINT ASAS PERMAINAN CATUR MSSD.pptx
POWERPOINT ASAS PERMAINAN CATUR MSSD.pptxPOWERPOINT ASAS PERMAINAN CATUR MSSD.pptx
POWERPOINT ASAS PERMAINAN CATUR MSSD.pptx
 
Novel - PERISTIWA YANG MEMBERIKAN TELADAN.pptx
Novel - PERISTIWA YANG MEMBERIKAN TELADAN.pptxNovel - PERISTIWA YANG MEMBERIKAN TELADAN.pptx
Novel - PERISTIWA YANG MEMBERIKAN TELADAN.pptx
 
Pemutakhiran Data dosen pada sister.pptx
Pemutakhiran Data dosen pada sister.pptxPemutakhiran Data dosen pada sister.pptx
Pemutakhiran Data dosen pada sister.pptx
 
AKSI NYATA TRANSISI PAUD-SD : PENGUATAN DI TAHUN AJARAN BARU
AKSI NYATA TRANSISI PAUD-SD : PENGUATAN DI TAHUN AJARAN BARUAKSI NYATA TRANSISI PAUD-SD : PENGUATAN DI TAHUN AJARAN BARU
AKSI NYATA TRANSISI PAUD-SD : PENGUATAN DI TAHUN AJARAN BARU
 
Modul Ajar Matematika Kelas 8 Fase D Kurikulum Merdeka - [abdiera.com]
Modul Ajar Matematika Kelas 8 Fase D Kurikulum Merdeka - [abdiera.com]Modul Ajar Matematika Kelas 8 Fase D Kurikulum Merdeka - [abdiera.com]
Modul Ajar Matematika Kelas 8 Fase D Kurikulum Merdeka - [abdiera.com]
 
Modul Ajar PAI dan Budi Pekerti Kelas 8 Fase D Kurikulum Merdeka
Modul Ajar PAI dan Budi Pekerti Kelas 8 Fase D Kurikulum MerdekaModul Ajar PAI dan Budi Pekerti Kelas 8 Fase D Kurikulum Merdeka
Modul Ajar PAI dan Budi Pekerti Kelas 8 Fase D Kurikulum Merdeka
 
Materi 1_Bagaimana Kita Memaknai Sekolah yang Berkualitas_ (ss versi kab_kot)...
Materi 1_Bagaimana Kita Memaknai Sekolah yang Berkualitas_ (ss versi kab_kot)...Materi 1_Bagaimana Kita Memaknai Sekolah yang Berkualitas_ (ss versi kab_kot)...
Materi 1_Bagaimana Kita Memaknai Sekolah yang Berkualitas_ (ss versi kab_kot)...
 
FORMAT PPT RANGKAIAN PROGRAM KERJA KM 7.pptx
FORMAT PPT RANGKAIAN PROGRAM KERJA KM 7.pptxFORMAT PPT RANGKAIAN PROGRAM KERJA KM 7.pptx
FORMAT PPT RANGKAIAN PROGRAM KERJA KM 7.pptx
 
RENCANA TINDAK LANJUT (RTL) PASCA PELATIHAN.pptx
RENCANA TINDAK LANJUT (RTL) PASCA PELATIHAN.pptxRENCANA TINDAK LANJUT (RTL) PASCA PELATIHAN.pptx
RENCANA TINDAK LANJUT (RTL) PASCA PELATIHAN.pptx
 
Panduan Penggunaan Rekomendasi Buku Sastra.pdf
Panduan Penggunaan Rekomendasi Buku Sastra.pdfPanduan Penggunaan Rekomendasi Buku Sastra.pdf
Panduan Penggunaan Rekomendasi Buku Sastra.pdf
 
PPT PENGELOLAAN KINERJA PADA PMM SEKOLAH.pptx
PPT PENGELOLAAN KINERJA PADA PMM SEKOLAH.pptxPPT PENGELOLAAN KINERJA PADA PMM SEKOLAH.pptx
PPT PENGELOLAAN KINERJA PADA PMM SEKOLAH.pptx
 
Teori Fungsionalisme Kulturalisasi Talcott Parsons (Dosen Pengampu : Khoirin ...
Teori Fungsionalisme Kulturalisasi Talcott Parsons (Dosen Pengampu : Khoirin ...Teori Fungsionalisme Kulturalisasi Talcott Parsons (Dosen Pengampu : Khoirin ...
Teori Fungsionalisme Kulturalisasi Talcott Parsons (Dosen Pengampu : Khoirin ...
 
Powerpoint Materi Menyusun dan Merencanakan Modul Ajar
Powerpoint Materi Menyusun dan Merencanakan Modul AjarPowerpoint Materi Menyusun dan Merencanakan Modul Ajar
Powerpoint Materi Menyusun dan Merencanakan Modul Ajar
 

histologi mata (modul organ sensoris)

  • 1. BY : dr RINITA AMELIA MBiomed
  • 2.
  • 3. DINDING BOLA MATA TERDIRI ATAS 3 LAPISAN 1. LAPISAN LUAR ( TUNIKA FIBROSA ) 2. LAPISAN TENGAH ( TUNIKA VASKULOSA ) 3. LAPISAN DALAM ( RETINA )
  • 4.
  • 5.  TERDIRI ATAS : SKLERA DAN KORNEA 1. SKLERA ADALAH LAPISAN LUAR BOLA MATA MULAI DARI POSTERIOR SAMPAI KELIMBUS Mikroskopis : Jaringan ikat padat fibrosa yang terdiri atas serat kolagen , elastis dan sel fibroblas Ada 3 lapisan : episklera sklera sejati lamina fuska
  • 6. EPISKLERA ADALAH JAR IK LONGGAR YANG TERDAPAT CELAH BERISI CAIRAN LIMFE YG DISEBUT RUANG EPISKLERA ( DARI TENON ). BAGIAN INI DILIPUTI JAR IKAT PADAT SEBAGAI SELUBUNG FASCIA BOLA MATA ( KAPSUL TENON ) SKLERA SEJATI TERSUSUN DARI BERKAS KOLAGEN PADAT LAMINA FUSCA PERALIHAN SKLERA DAN KOROID, tdd SERAT KOL DAN ELASTIS HALUS, FIBROBLAS DAN SEL PIGMEN LAMINA SUPRAKOROID
  • 7.  Kearah depan sklera melanjutkan diri sebagai kornea  Batas sklera dan kornea ini disebut limbus  Pada limbus ini terdapat sinus venosus sklera yang disebut canal Schlemm  Sklera menipis pada pada tempat keluarnya n. optikus disebut lamina cribrosa
  • 8. 2. KORNEA MERUPAKAN LAPISAN TRANSPARAN DAN AVASKULER, PEMBULUH LIMFE (-) TERDIRI ATAS 5 LAPISAN a. EPITEL b. MEMBRAN BOWMAN c. SUBSTANSI PROPIA/STROMA d. MEMBRAN DESCEMET e. ENDOTEL
  • 9. a. EPITEL TDD EPITEL BERLAPIS GEPENG TAK BERTANDUK , SAMA TEBAL TIDAK MEMILIKI PAPILA, BERFUNGSI SEBAGAI PROTEKSI,DAYA REGENERASI BESAR TERUTAMA BILA TERJADI KERUSAKAN b. MEMBRAN BOWMAN TAMPAK HOMOGEN TIDAK BERSTRUKTUR, MERUPAKAN MODIFIKASI MEMBRANA BASALIS EPITEL YG BERASAL DARI KONDENSASI SUBSTANSI PROPIA SEBAGAI PELINDUNG TERHADAP TRAUMA DAN INFEKSI
  • 10. c. SUBSTANSI PROPIA/STROMA STROMA KORNEA MERUPAKAN LAPISAN UTAMA KORNEA KIRA-KIRA 90% DARI SELURUH TEBAL KORNEA MIKROSK : BERKAS KOLAGEN SEJAJAR DALAM SUBSTANSI DASAR MUKOPROTEIN, BERKAS KOLAGEN YG TERATUR MENYEBABKAN KORNEA TRANSPARAN DAN INDEKS REFRAKSI ANTAR SERAT SAMA, SEL-SEL FIBROBLAS PADA STROMA KORNEA INI DISEBUT KERATOSIT ATAU corneal corpuscle
  • 11. d. MEMBRAN DESCEMET MERUPAKAN MEMBRANA BASALIS POSTERIOR, HOMOGEN, LEBIH TIPIS DARI M. BOWMAN BERFUNGSI PROTEKSI TERJADINYA PERFORASI e. ENDOTEL LAPISAN ENDOTEL INI BERHUBUNGAN LANGSUNG DENGAN HUMOR AKUEUS DARI KAMERA OKULI ANTERIOR LIMBUS KORNEA MERUPAKAN PERALIHAN KORNEA DAN SKLERA , BERISI PEMBULUH DARAH UTK NUTRISI KORNEA
  • 12.
  • 13.  TUNIKA VASKULOSA ( UVEA ) INI MELAPISI 2/3 POSTERIOR MATA  DITANDAI >>> PEMB DARAH, SEL PIGMEN  TDD DARI 3 BAGIAN : a. KOROID b. KORPUS SILIARIS c. IRIS
  • 14. a. KOROID MERUPAKAN T. VASKULOSA YG MELIPUTI 2/3 POSTERIOR MATA, LAPISAN BERPIGMEN YANG SANGAT VASKULER TERDIRI DARI 4 LAPISAN : - SUPRA KOROID ( EPIKOROID ) - LAPISAN PEMBULUH ( VASKULER ) - KORIOKAPIELER - LAMINA VITREA ( MEMBRAN BRUCH )
  • 15.  LAPISAN SUPRAKOROID SERAT ELASTIS,KOLAGEN, MELANOBLAST/CHROMATOPHORES - LAPISAN PEMBULUH DARAH  SEBELAH LUAR ( HALLER ),LAPISAN DALAM (SATTLE ), - LAPISAN KORIOKAPILER  MEMBERI MAKAN RETINA - LAMINA VITREA ( MEMBR. BRUCH ) SEMIPERMIABEL TERHADAP ELEKTROLIT UNTUK RESEPTOR CAHAYA
  • 16.  B. KORPUS CILIARIS MERUPAKAN ANTERIOR DARI LAPISAN KOROID YG MENEBAL, BERBENTUK LINGKARAN PADA BAGIAN DALAM SKLERA MENGANDUNG SEL PIGMEN DAN PEMBULUH DARAH TERDAPAT 70-80 PROC. CILIARIS SEBAGAI LIPATAN2 TIDAK TERATUR DENGAN TONJOLAN RADIER LIG. SUSPENSORIUM ( ZONULA ZINII) LENSA MELEKAT PADA ALUR ATR PROSESUS CILIARIS
  • 17.  PROSESUS CILIARIS MENGHASILKAN HUMOR AKUEUS  MASA UTAMA KORPUS SILIARIS ADALAH JARINGAN VASKULER, JARINGAN IKAT DAN OTOT POLOS ( MUSKULUS SILIARIS )  MUSKULUS SILIARIS BERFUNGSI UNTUK AKOMODASI , MENGATUR PERUBAHAN BENTUK LENSA MELALUI LIG. SUSPENSORIUM UNTUK MEMUNNGKINKAN MATA MELIHAT OBJEK PADA BERBAGAI JARAK  Untuk membuka canal schlem
  • 18.
  • 19.
  • 20.  c. IRIS  MERUPAKAN LANJUTAN DARI LAPISAN KOROID YG MEMBENTUK DIAFRAGMA LENSA. PINGGIRNYA MENYATU DENGAN KORPUS CILIARIS. BAGIAN TENGAH IRIS TERDAPAT LOBANG YANG DISEBUT PUPIL STROMA IRTIS MENGANDUNG : JILONGGAR , SEL PIGMEN, PEMBULUH DARAH DAN OTOT POLOS
  • 21.
  • 22.  POSTERIOR IRIS DILAPISI 2 LAPIS EPITEL PIGMEN DAN MERUPAKAN LANJUTAN RETINA YAITU PARS IRIDIKA  PADA IRIS TERDAPAT 2 OTOT POLOS - M SFINGTER PUPIL - M. DILATOR PUPIL
  • 23.  TERDIRI ATAS 3 BAGIAN : 1. PARS OPTIKA 2. PARS SILIARIS 3. PARS IRIDICA TERSUSUN ATAS 10 LAPISAN : 1. LAPISAN SEL PIGMEN 2. LAPISAN ROD DAN CONE CELL 3. MEMBRAN LIMITAN LUAR 4. LAPISAN INTI LUAR 5. LAPISAN PLEKSIFORM LUAR 6. LAPISAN INTI DALAM
  • 24. 7. LAPISAN PLEKSIFORM dalam 8. LAPISAN SEL GANGLION 9. LAPISAN SERAT SARAF 10.MEMBRAN LIMITAN INTERNA
  • 25.
  • 26.  Lapisan pigmen mengandung pigmen melanin . Lapisan sel rod dan cone merupakan sel fotoreseptor . Membran limitan ekterna sebagai saringan yang dibentuk serat Muller . Lapisan inti luar tdd dari gabungan badan dan inti sel rod dan cone yang tersusun rapat
  • 27.  Lapisan pleksiform luar Tersusun atas serat syaraf yang membentuk pleksus, dimana akson dari sel rod dan cone membentuk synaps dengan dendrit sel bipolar dan sel horizontal . Lapisan inti dalam tersusun dari badan dan inti sel 3 jenis neuron yaitu : neuron bipolar, neuron horizontal dan sel amakrin
  • 28.  Lapisan pleksiform dalam tersusun dari serat syaraf yang mengadakan sinaps, dimana akson sel bipolar bersinaps dengan dendrit sel ganglion, yang kedua cabang ini bersinaps dengan juluran sel amakrin . Lapisan ganglion dibentuk oleh sel ganglion besar dan sel neuroglia , dimana akson ganglion membentuk serat nervus optikus
  • 29. Pada lapisan ini ditemukan pembuluh darah retina . Lapisan serat syaraf terdiri dari akson sel ganglion yang ngumpul di diskus optik membentuk nervus optikus khas : tiak memiliki selubung mielin dan schwan agar tetap transparan sehingga bisa ditembus cahaya. Pada llapisan ini terdapat pembuluh darah dan sel neuroglia muller
  • 30.  Adalah lekukan kecil pada retina yang mengandung banyak pigmen kuning  Fovea centralis adalah bagian tengah dari makula lutea yang hanya mengandung sel kerucut dan epitel pigmen tidak terdapat pembuluh darah sehingga nutrisinya secara difusi
  • 31.
  • 32.  MERUPAKAN GABUNGAN SERAT SYARAF SEMUA BAGIAN RETINA YANG AKAN KELUAR DARI BOLA MATA  DAERAH INI DISEBUT TITIK BUTA , DISINI TIDAK TERDAPAT RETINA  PADA SEDIAAN TAMPAK SERAT SYARAF MEMBENTUK LEKUKAN ( EKSKAVATIO PAPILA NERVUS OPTIKUS )
  • 33.
  • 34.  TERDIRI ATAS 2 KELOMPOK 1. PEMBULUH DARAH RETINA MEMBERIMAKAN LAPISAN RETINA 2. PEMBULUH DARAH SILIARIS MEMBERI MAKAN LAPISAN KOROID KORPUS SILIARIS, IRIS DAN SKLERA ISI BOLA MATA : 1. HUMOR AQUEUS 2. LENSA 3. KORPUS VITREUS
  • 35.
  • 36.
  • 37.  MERUPAKAN CAIRAN JERNIH YG SUSUNANNYA SEPERTI SERUM DARAH, DIBENTUK OLEH KAPILER DARI PROSESUS SILIARIS  SETELAH DIBENTUK DIALIRKAN DARI COP KE COA SAMPAI SUDUT IRIS DI ABSORPSI CANAL SCHLEM SISTIM VENA  FUNGSI UNTUK MENJAGA TEKANAN TEKANAN INTRAOKULI  GANGGUAN  GLAIKUMA
  • 38.  TERSUSUN DARI LAMINA FIBROSA YANG KOMPLEKS  PERMUKAAN LENSA DILIPUTI MEMBRANA DASAR KHUSUS  KAPSUL LENSA  DIBAWAH KAPSUL LENSA TERDAPAT EPITEL LENSA YANG DIKONVERSI MENJADI SERAT PANJANG MEMBENTUK SUBSTANSI LENSA  TRANPARAN SEL EPITELNYA MEMBENTUK SERAT LENSA KEHILANGAN NUKLEUS DAN ORGANELNYA
  • 39.
  • 40.  MERUPAKAN MASA SEPERTI GELATIN TRANSPARAN TERSUSUN DARI JARINGAN PENYAMBUNG  JARINGAN IKAT INI TERDIRI DARI SERAT KOLAGEN KHUSUS YANG DISEBUT VITROSIN DAN GLIKOSAMINOGLIKAN  Merupakan agar jernih yang mengisi urang antara lensa dan retina. Korpus vitreus disusun 99% oleh airdan mengnadung elektrolit, serta serat kolagen dan asam hialuronat.
  • 41.  Di dalm korpus vitreus terdapat sisa suatu saluran yang dikenal sebagai kanal hialoidea, yang semula mengandung arteri hialodea pada masa janin.
  • 42.  Konjungtiva  Konjungtiva adalah membran mukosa jernih yang melapisi permukaan dalam kelopak mata dan meutupipermukaan sklera pada bagian depan bola mata. Konjungtiva tersusun atas epitel silindris dengan sel goblet. Sekret sel goblet ikut menyusun tirai air mata yang berfungsi sebagai pelumas dan pelindung epitel bagian depan mata.
  • 43.  Kelenjar lakrimal  Kelenjar lakrimal adalah kelenjar tubuloasinar serosa dengan mioepitel. Air matabergerak menuju medial mata dan kelebihannya akan memasuki puncta lacrimal, kemudian kanalikuli lakrimal menuju sakus lakrimal. Dari sakus lakrimal, air mata akan masuk ke dalam duktus nasolakrimalkemudian dikeluarkan ke meatus inferior di dasar rongga hidung.
  • 44.  Kelopak mata  Kelopak mata terdiri atas jaringan ikat dan otot rangka di bagian tengah yang diliputi kulit dan membranmukosa.Kulit terletak di bagian depan, merupakan kulit tipis dengan berbagai adnexa serta kelenjarnya.Di bawah kulit terdapat lapisan otot rangka orbicularis oculi. Kemudian di bagian tengah kelopak mataterdapat suatu jaringan ikat yang disebut tarsus. Di dalam tarsus terdapat kelenjar sebasea yang disebutkelenjar Meibom.
  • 45.  Jusuf, Ahmad Aulia. Diktat kuliah tinjauan histologis organ penginderaan. Jakarta: bagianhistologi FKUI.; 20102.  Junqueira LC, Carneiro C. Basic Histology text and atlas. 11thed. McGraw-Hill; 20053.  Gartner LP, Hiatt JL. Color textbook of histology. 3rded. Elsevier Saunders; 2007