ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ ΜΕ ΘΕΜΑ "ΑΤΟΜΟ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΑ" ΑΠΟ ΟΜΑΔΑ ΜΑΘΗΤΩΝ ΤΟΥ Γ1 ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΤΟΥ 2ου ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΔΙΔ/ΧΟΥ. ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΟΙ ΜΑΘΗΤΕΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΟΥΝ ΤΟ ΥΛΙΚΟ ΤΟΥΣ ΣΕ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ Ή ΠΟΛΥΜΕΣΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ Ή ΨΗΦΙΑΚΟ ΒΙΒΛΙΟ Ή ΣΕ ΨΗΦΙΑΚΗ ΑΦΗΓΗΣΗ. Υπεύθυνη σεναρίου διδασκαλίας Τσάπρα Κωνσταντίνα ΠΕ02

1. ΔΡΔΤΝΖΣΗΚΖ ΔΡΓΑ΢ΗΑ ΢ΣΑ ΚΔΗΜΔΝΑ
ΝΔΟΔΛΛΖΝΗΚΖ΢ ΛΟΓΟΣΔΥΝΗΑ΢ Γ΄ΓΤΜΝΑ΢ΗΟΤ
ΜΔ ΘΔΜΑ «ΑΣΟΜΟ ΚΑΗ ΚΟΗΝΩΝΗΑ» .
ΗΟΡΓΑΝΗΓΖ΢ ΥΡ., ΓΔΛΛΗΓΖ΢ Π. , ΣΕΑΝ΢ΟΤ
ΚΟΤΡΟΤ ΚΔΥΑΓΗΑ
1
Γ1 ΤΜΗΜΑ ΤΟΥ 2ου ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
ΔΙΔΥΜΟΤΕΙΦΟΥ

2. 
 Οη καζεηέο ηνπ Γ1 , Ηνξδαλίδεο Υξήζηνο, Γειιίδεο Βαγγέιεο,
Σδαλζνύ Κνπξνύ Κεραγηά κειεηήζακε ην θείκελν ηνπ Π. ΢θνπδέ
«ν Βίνο κνπ», αλαδεηήζακε ινγνηερληθέο επηξξνέο, ην θαηαηάμακε
ζην ινγνηερληθό είδνο ησλ απνκλεκνλεπκάησλ θαη ην ζπγθξίλακε
κε ηα δεθαηέζζεξα παηδηά ηνπ Ν. Βξεηηάθνπ σο πξνο ηα
θνηλσληθά ηνπο ραξαθηεξηζηηθά ζε επίπεδν εθπαίδεπζεο ησλ
παηδηώλ. Αθόκε , αλαδεηήζακε ζηνηρεία απηνβηνγξαθηθά ζην
έξγν, κειεηήζακε ηε βηνγξαθία ηνπ Π. ΢θνπδέ θαη ζπλδέζακε ηα
ινγνηερληθά θαη ηζηνξηθά δεδνκέλα ηεο επνρήο.
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Γ1 ΤΜΗΜΑ ΤΟΥ 2ου ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
ΔΙΔΥΜΟΤΕΙΦΟΥ
2

3.  Γελλήζεθε ζηελ Αζήλα θαη ήηαλ γηνο ηνπ Γεκεηξίνπ ΢θνπδέ θαη ηεο
΢ακαιηάλαο Παλαγησηάηδε. Μεγάισζε κέζα ζηε θηώρεηα θαη ηελ δπζηπρία
ιόγσ ηεο νηθνλνκηθήο δπζπξαγίαο ηνπ παηέξα ηνπ αιιά θαη ιόγσ ησλ
ζπλζεθώλ πνπ επηθξαηνύζαλ εθείλε ηελ επνρή ζηελ Αζήλα. Αξρηθά έθαλε
δηάθνξεο δνπιεηέο θαη ην 1804 έγηλε λαύηεο.
 Σαμίδεςε κέρξη ηελ Ακεξηθή θαη παξαθνινύζεζε ηε λαπκαρία ηνπ
Σξαθάιγθαξ Απέθηεζε κεγάιε πεξηνπζία θαη επέζηξεςε ζηελ Αζήλα πξηλ
ην μέζπαζκα ηεο επαλάζηαζεο. Ακέζσο επηδόζεθε ζε αγνξέο εθηάζεσλ γεο
θαη αθηλήησλ θαζηζηώληαο ηνλ ζε έλαλ από ηνπο ηζρπξόηεξνπο άλδξεο ηεο
επνρήο.
 Σν 1820 κπήζεθε ζηελ Φηιηθή Δηαηξεία θαη ην 1822 εθιέρηεθε
δεκνγέξνληαο ηεο Αζήλαο. Έιαβε κέξνο ζε δηάθνξεο κάρεο θαηά ηε
δηάξθεηα ηεο επαλάζηαζεο θαη κεηά ηελ απειεπζέξσζε επηδόζεθε ζην
εκπόξην. Άλνημε κάιηζηα θαη δηθή ηνπ ηξάπεδα.
 Σν 1841 ζπλέγξαςε ηα απνκλεκνλεύκαηά ηνπ, ηα νπνία αλαθέξνληαη ζηελ
πεξίνδν 1772 - 1796. Απεβίσζε ζηελ Αζήλα θαη γηνη ηνπ ήηαλ νη Γεώξγηνο
θαη ΢ππξίδσλ ΢θνπδέο.
Ζ βηνγξαθία ηνπ Π. ΢θνπδέ
3
Γ1 ΤΜΗΜΑ ΤΟΥ 2ου ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
ΔΙΔΥΜΟΤΕΙΦΟΥ

4. Με ηνλ όξν απηνβηνγξαθία ραξαθηεξίδνπκε ζπλήζσο έλα ζπλερέο
αθεγεκαηηθό θείκελν, ζην νπνίν έλαο άλζξσπνο γξάθεη ν ίδηνο ηελ
ηζηνξία ηεο δσήο ηνπ (ή ελόο κέξνπο ηεο). Ζ απηνβηνγξαθία πξέπεη λα
δηαθξίλεηαη απ' ηα απνκλεκνλεύκαηα, όπνπ πάλσ απ' όια δίλεηαη έκθαζε
ζηε ζπκκεηνρή ηνπ ζπγγξαθηθνύ ππνθεηκέλνπ ζε ζεκαληηθά γεγνλόηα ηεο
επνρήο ηνπ (π.ρ. ηα απνκλεκνλεύκαηα ησλ πνιεκηζηώλ ηνπ 1821,
Πξόθεηηαη γηα ηε δσή ελόο πξνζώπνπ θαηαγεγξακκέλε θαη
δεκνζηεπκέλε ζε κνξθή βηβιίνπ ή δνθηκίνπ. Ζ βηνγξαθία αλαθέξεηαη ζηα
ζεκαληηθόηεξα γεγνλόηα ηεο δσήο ηνπ αηόκνπ θαηαγξάθνληαο ηηο
ζεκαληηθόηεξεο πξνζσπηθέο ζηηγκέο ηνπ, ηνλ επαγγεικαηηθό ηνπ βίν, ηελ
θνηλσληθή θαη επηζηεκνληθή ηνπ πξνζθνξά κέζα ζε έλα
θνηλσληθνπνιηηηθό θαη ηζηνξηθό πιαίζην. Γηα λα πξαγκαηνπνηεζεί κηα
βηνγξαθία πξέπεη είηε λα δνζεί ε ζπγθαηάζεζε ηνπ βηνγξαθνύκελνπ ή ηεο
νηθνγέλεηάο ηνπ, είηε λα ππάξμεη ζπλεξγαζία αλάκεζα ζηνλ ίδην ην
βηνγξαθνύκελν θαη ην ζπγγξαθέα. ΢ηελ πεξίπησζε πνπ βηνγξαθνύκελνο
θαη ζπγγξαθέαο ηαπηίδνληαη, ην έξγν νλνκάδεηαη απηνβηνγξαθία θαη
ζεσξείηαη πξσηνγελήο πεγή.
Υαξαθηεξηζηηθά Απηνβηνγξαθίαο
4
Γ1 ΤΜΗΜΑ ΤΟΥ 2ου ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
ΔΙΔΥΜΟΤΕΙΦΟΥ

5.  Σελ απηνβηνγξαθία ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ θεηκέλνπ ηελ ραξαθηεξίδεη ε
ρξήζε α΄ εληθνύ πξνζώπνπ, ε ρξήζε πνιιώλ ιεπηνκεξεηώλ γηα ηελ δσή
ηνπ θαη εηδηθόηεξα γηα ηα παηδηθά ηνπ ρξόληα. Γηα παξάδεηγκα καο δίλεη
ιεπηνκέξεηεο γηα ηνλ ηόπν θαη ην ρξόλν γέλλεζεο ηνπ, ζηνηρεία γηα ηελ
νηθνγέλεηά ηνπ, θαζώο θαη ζηνηρεία γηα ηελ κεηέξα ηνπ θαη ηνλ παηέξα
ηνπ (νλόκαηα).
 Δπίζεο, πεξηγξάθεη κε πνιιέο ιεπηνκέξεηεο ηηο ζπλζήθεο εξγαζίαο θαη
εθπαίδεπζεο ηνπ – θαθνκεηαρείξηζε από ηνπο εξγνδόηεο θαη ηνπο
δαζθάινπο ηνπ.
 Ζ γιώζζα ηνπ θεηκέλνπ είλαη απιή δεκνηηθή , θπζηθή, απζόξκεηε κε
ηδησκαηηζκνύο (ζεξκαγή, ραξαηδηνλ, εθνηνύζε).
 Σν ύθνο είλαη πξνζσπηθό , δξακαηηθό.
 Ο αθεγεηήο είλαη πξσηαγσληζηήο θαη ε νπηηθή γσλία εζσηεξηθή.
Απηνβηνγξαθηθά ζηνηρεία ηνπ θεηκέλνπ
Γ1 ΤΜΗΜΑ ΤΟΥ 2ου ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
ΔΙΔΥΜΟΤΕΙΦΟΥ
5

6. 
Ο ΢θνπδέο απηνβηνγξαθείηαη ,γηα λα παξνπζηάζεη ηηο άζρεκεο ζπλζήθεο
δσήο ζηελ Αζήλα ηελ πεξίνδν ηεο δεθαεηίαο ηνπ 1840 ηελ επνρή πνπ ν
ηύξαλλνο ζηελ Αζήλα ήηαλ ν Υαηδή Αιί Υαζεθεο. Ο ΢θνπδέο απηήλ ηελ
επνρή είλαη έλα αγόξη 11 ρξνλώλ ην νπνίν πεξλάεη πνιιέο θαθνπρίεο .
Δθείλε ηελ πεξίνδν ζηελ Αζήλα μεζπά παλνύθια θαη ιόγσ απηήο ηεο
αξξώζηηαο πέζαηλεη ε κάλα ηνπ . Ο παηέξαο ηνπ πησρεύεη θαη κπαίλαη
ζηελ θπιαθή ιόγσ ρξεώλ. Έηζη ν ΢θνπδέο κέλεη κόλνο ηνπ. Ο παηέξαο
ηνπ γηα λα μερξεώζεη, βάδεη εθείλνλ ζηελ θπιαθή . Έηζη ην παηδί πεξλά
έλα κηθξό δηάζηεκα ( 1 εβδνκάδα) ζηε θπιαθή. Απηνβηνγξαθείηαη ινηπόλ
,γηαηί ζέιεη λα γίλνπλ γλσζηά ηα παζήκαηα ηνπ, ηεο νηθνγελείαο ηνπ θαη
πνιιώλ άιισλ Διιήλσλ θαη γηαηί ήζειε λα θεληξίζεη ην ελδηαθέξνλ ηνπ
αλαγλώζηε θαη λα γλσζηνπνηήζεη ηηο ζπλζήθεο δσήο ησλ Διιήλσλ ζηελ
ηνπξθνξαηία.
Οη ιόγνη πνπ απηνβηνγξαθείηαη ν Π. ΢θνπδέο
6
Γ1 ΤΜΗΜΑ ΤΟΥ 2ου ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
ΔΙΔΥΜΟΤΕΙΦΟΥ

7. Οη Έιιελεο ζηελ πξν επαλαζηαηηθή πεξίνδν δνύζαλ ζε άζιηεο ζπλζήθεο
δνπιεύνληαο θάησ από ηνλ ηνπξθηθό δπγό, πόηε γηα έλα κηθξό πνζό θαη
άιινηε ρσξίο θαλέλα αληάιιαγκα. Δπίζεο ,ηα κηθξά παηδηά πνπ πήγαηλαλ
ζρνιείν αληηκεηώπηδαλ κηα πνιύ βάλαπζε ζπκπεξηθνξά από ηνπο δαζθάινπο
ηνπο, ε νπνία αθνινπζνύληαλ θαη από μύιν. Αθόκα, ηα ειιελόπνπια από ηελ
ειηθία ησλ επηά ρξόλσλ πήγαηλαλ λα δνπιέςνπλ κε έλα πνιύ κηθξό
αληάιιαγκα. Γειαδή ηα εθκεηαιιεύνληαλ θαη εάλ δε ζπλεξγάδνληαλ , ηα
μπινθνπνύζαλ . Παξαηεξνύκε ινηπόλ κηα ζρέζε εθκεηάιιεπζεο, θαθνπνίεζεο
από ηνπο ηζρπξνύο –ηνύξθνπο ή Έιιελεο- πξνο ηνπο αδύλακνπο Έιιελεο.
Οη Οζσκαλνί εθείλε ηελ πεξίνδν δνύζαλ κηα πνιύ άλεηε θαη επθαηάζηαηε
δσή βγάδνληαο ρξήκαηα από ηα ρσξάθηα ηνπο ηα νπνία ηα θαιιηεξγνύζαλ
Έιιελεο ζθιάβνη γηα έλα θνκκάηη ςσκί. Δπίζεο, θάπνηνη Οζσκαλνί ήηαλ θαη
νη αξρέο ηνπ ηόπνπ θαη απηή ηελ εμνπζία ηελ εθκεηαιιεύνληαλ πξνο όθεινο
ηνπο. Όκσο, κεξηθέο θνξέο νη Έιιελεο κε ηνπο Οζσκαλνύο ήηαλ θίινη θαη
άιινηε όρη.
Σα θνηλσληθά ραξαθηεξηζηηθά Οζσκαλώλ
θαη Διιήλσλ
7
Γ1 ΤΜΗΜΑ ΤΟΥ 2ου ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
ΔΙΔΥΜΟΤΕΙΦΟΥ

8. ΢ην θείκελν ν Βίνο κνπ νη ζπλζήθεο εθπαίδεπζεο ησλ παηδηώλ ήηαλ
πνιύ ζθιεξέο θαη βίαηεο , αθνύ ν θαζεγεηήο είρε πάληα καδί ηνπ έλαλ
βνύξδνπια κε ηνλ νπνίνλ μπινθνπνύζε ηα ρέξηα ε ηα πόδηα ησλ παηδηώλ
σο ηηκσξία γηα θάηη πνπ είραλ θάλεη. Παξαηεξνύκε όηη δε γίλεηαη θακηά
αλαθνξά ζηελ εθπαηδεπηηθή δηαδηθαζία , νύηε ζηνπο δαζθάινπο σο
παηδαγσγνύο. Οη παξάγνληεο πνπ νδήγεζαλ ζε απηέο ηηο ζπλζήθεο
πξώηα από όια ήηαλ ε ζθιαβηά ησλ Διιήλσλ από ηνπο Σνύξθνπο θαη ε
πεηζαξρεία πνπ έπξεπε λα ππάξρεη.
΢ην δεύηεξν θείκελν ηα Σὰ δεθαηέζζεξα παηδηά βιέπνπκε ηηο ζπλζήθεο
εθπαίδεπζεο πην ήπηεο ,θαζώο ν θαζεγεηήο πξνζπαζεί λα κεηαδώζεη ζηα
παηδηά ηηο γλώζεηο κε θαιό θαη θηιηθό ηξόπν, αλ θαη απηά ζηελ αξρή δελ
δείρλνπλ θαλέλα ελδηαθέξνλ ζηε ζπλερεία όκσο κε ηελ βνήζεηα ηνπ
θαζεγεηή ηνπο αξρίδνπλ λα ελδηαθέξνληαη πεξηζζόηεξν γηα ην κάζεκα.
΢ε αληίζεζε κε ην πξώην θείκελν νπνύ ν θαζεγεηήο ρηππάεη ηα παηδηά κε
βνύξδνπια, ζην δεύηεξν ν δάζθαινο ζέιεη λα ηα βνεζήζεη, είλαη πην
αλζξώπηλνο . Όπσο βιέπνπκε νλεηξεύεηαη λα ηνπο δίλεη ςσκί θαη ξνύρα
θαζώο έμσ βξέρεη.
΢ύγθξηζε ηνπ ΒΗΟΤ κε ηα 14 ΠΑΗΓΗΑ
(Βξεηηάθνο) σο πξνο ηηο ζπλζήθεο εθπαίδεπζεο
ησλ παηδηώλ
8
Γ1 ΤΜΗΜΑ ΤΟΥ 2ου ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
ΔΙΔΥΜΟΤΕΙΦΟΥ

9. Αλαηξνθή:Σα παηδηά ηεο Δπξώπεο ζηα ηέιε ηνπ 18 αηώλα δνύζαλ ππό
εμαηξεηηθά άζρεκεο ζπλζήθεο. Αλεμάξηεηα ηελ ειηθία ηνπο κηθξά ή
κεγάια , ηα έπαηξλαλ λα δνπιέςνπλ ζηα νξπρεία ζε έλα πεξηβάιινλ
αλζπγηεηλό κεο ζηελ ζθόλε θαη ζηελ βξνκηά. Δπίζεο, ηα παηδηά έκελαλ
καδί κε ηελ νηθνγέλεηα ηνπο ζε ζπίηηα πνπ ήηαλ πάξα πνιύ κηθξά θαη
βξόκηθα ,κε απνηέιεζκα πνιιά παηδηά λα αξξσζηαίλνπλ θαη λα
πεζαίλνπλ. Σα παηδηά πήγαηλαλ από ηελ ειηθία ησλ επηά, γηα λα
δνπιέςνπλ ζηα νξπρεία αλεμάξηεηα αγόξηα θνξίηζηα. Δξγάδνληαλ 12 κε
16 ώξεο ηελ εκέξα αδηάθνπα θαη ν κέζνο όξνο ηεο δσήο ηωλ παηδηώλ
ήηαλ 27 ρξνλώλ.
Δθπαίδεπζε: Ζ εθπαίδεπζε ησλ επξσπαίσλ παηδηώλ ήηαλ ζρεδόλ
αλύπαξθηε , γηαηί ηα πηα πνιιά παηδηά- ηεο εξγαηηθήο ηάμεο- δνύιεπαλ
ζηα νξπρεία ελώ απηά πνπ πήγαηλαλ ζρνιείν αληηκεηώπηδαλ έλαλ πνιύ
απζηεξό δάζθαιν ν νπνίνο ηνπο ζπκπεξηθέξνληαλ βίαηα ζε πεξίπησζε
αλππαθνήο.
Αλαηξνθή θαη εθπαίδεπζε ηνπ 18 αηώλα
9
Γ1 ΤΜΗΜΑ ΤΟΥ 2ου ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
ΔΙΔΥΜΟΤΕΙΦΟΥ

10. 
Φωηογραθίες παιδικής εργαζίας
ηον 20ο αιώνα
10
Γ1 ΤΜΗΜΑ ΤΟΥ 2ου ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
ΔΙΔΥΜΟΤΕΙΦΟΥ

11. 
Φωηογραθίες παιδικής
εργαζίας ηον 18ο αιώνα
11
Γ1 ΤΜΗΜΑ ΤΟΥ 2ου ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
ΔΙΔΥΜΟΤΕΙΦΟΥ