ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟΣΧΟΛΕΙΟ
Βασικός κοινωνικός θεσμός μέσω του
οποίου μορφώνονται και
διαπαιδαγωγούνται οι νέοι.
Στόχος: οι νέοι να μετατραπούν σε
ώριμους, υπεύθυνους και
δημιουργικούς πολίτες.
5.
Να προσφέρει γνώσειςπου θα βοηθήσουν τους νέους να κατανοήσουν τον
κόσμο γύρω τους.
Ανάπτυξη δεξιοτήτων (κρίση, φαντασία, παρατηρητικότητα)
Οι μαθητές να μάθουν να εργάζονται, να αναλαμβάνουν
ευθύνες και πρωτοβουλίες.
Να γνωρίσουν τη γλώσσα, την ιστορία και τον πολιτισμό μας,
αλλά και την ιστορία και τον πολιτισμό άλλων λαών.
6.
Να βοηθήσει τουςνέους να επιλέξουν επάγγελμα.
Να αναπτύξουν σχέσεις με τους συμμαθητές τους, να κάνουν φίλους, να
μάθουν να συνεργάζονται και να ζουν μέσα στη σχολική ομάδα.
Στόχος είναι η ηθική καλλιέργεια του ατόμου. Προβάλλει πρότυπα και αξίες. Διδάσκει
τρόπους συμπεριφοράς. Επιδιώκει να δημιουργήσει ανθρώπους με αρχές και
προσωπικότητα. Να μάθουν οι μαθητές υποχρεώσεις - ευθύνες, το σωστό και το
δίκαιο, την αλήθεια, το σεβασμό, την τιμιότητα.
7.
«Καλύτερα, αδερφέ μου,να έχεις
ελληνικόν σχολείον εις την χώραν
σου, παρά να έχεις βρύσες και
ποτάμια, διότι οι βρύσες ποτίζουν
το σώμα, τα σχολεία όμως
ποτίζουν την ψυχή. Και ωσάν
μάθεις, παιδί μου, γράμματα, τότε
λέγεσαι άνθρωπος»
Σελ.
58
Η εκπαίδευση στηναρχαία Αθήνα ήταν ιδιωτική υπόθεση. Το κράτος δεν είχε καμιά
ανάμειξη. Οι γονείς, ανάλογα με την οικονομική τους δυνατότητα έστελναν τα παιδιά
τους σε ιδιωτικούς δασκάλους. Χαρακτηριστικά παραδείγματα της έλλειψης
κρατικής εκπαίδευσης στην Αθήνα είναι τα παρακάτω: πρώτον, η πόλη πλήρωνε τα
«δίδακτρα» των δασκάλων για τα ορφανά όσων σκοτώθηκαν σε πολέμους.
Δεύτερον, οι κάτοικοι της Τροιζήνας, το 480 π.Χ., ανέλαβαν να πληρώσουν τους
δασκάλους των μικρών Αθηναίων, όταν η πόλη μετέφερε εκεί εξαιτίας του
περσικού κινδύνου τα γυναικόπαιδα.
Σελ.
58
Επειδή η εκπαίδευσηήταν ιδιωτική υπόθεση, ήταν φυσικό να υπάρχουν διαφορές
και ανισότητες. Τα παιδιά των φτωχών έπαιρναν μόνο τις βάσεις, ίσα – ίσα που
μάθαιναν να διαβάζουν, γιατί οι γονείς αδυνατούσαν να πληρώσουν τους δασκάλους.
Αντίθετα, τα παιδιά των πλουσίων συνέχιζαν τις σπουδές τους μέχρι την εφηβεία
αλλά και μετά, σε όλη τη διάρκεια της ζωής τους.
Οι Αθηναίοι ήταν γενικά φιλομαθείς. Αυτό φαίνεται και από τις κωμωδίες του
Αριστοφάνη, όπου οι ήρωές του, ακόμα και οι χωρικοί και οι άνθρωποι των
«ταπεινών» επαγγελμάτων ήξεραν κάποια γράμματα. Η σημασία της μόρφωσης,
λοιπόν, ήταν μεγάλη για τους Αθηναίους.
Σελ.69
Η λέξη λοιπόνδηλώνει το συμπέρασμα ενός
κειμένου που προηγήθηκε. Επομένως έχουμε
απόσπασμα κι όχι αυτοτελές κείμενο.
Η φράση ακόμα και δηλώνει προσθήκη.
Συντελεί στη συνοχή του κειμένου. Τονίζει
το γεγονός ότι η πολιτεία πλήρωνε τους
δασκάλους μόνο των ορφανών που οι γονείς
τους σκοτώθηκαν στον πόλεμο.
Η λέξη πάλιδηλώνει έμφαση -
αντίθεση ανάμεσα στη μόρφωση
πλουσίων – φτωχών παιδιών.
Η λέξη αλλά δηλώνει αντίθεση
ανάμεσα στο περιεχόμενο της
προηγούμενης πρότασης και
στην καινούρια πρόταση.
Σελ.69
Αλληλουχία είναι ηομαλή μετάβαση από τη μια σκέψη στην άλλη, από τη μια ιδέα
στην άλλη, αλλά και ο τρόπος οργάνωσης των ιδεών αυτών σε παραγράφους, ώστε το
κείμενό μας να έχει σαφές και λογικό νόημα.
Η αλληλουχία επιτυγχάνεται:
•α) με το σαφή και ευδιάκριτο χωρισμό του κειμένου σε παραγράφους.
•β) με την τήρηση της βασικής δομής: πρόλογος, κύριο μέρος, επίλογος.
•γ) με τη διάταξη των ιδεών / πληροφοριών με σειρά
Διάταξη ιδεών / πληροφοριών με σειρά:
• λογική στα επιχειρηματολογικά κείμενα (π.χ. θέση→ αιτιολόγηση, αίτιο→ αποτέλεσμα).
• χρονική στα αφηγηματικά κείμενα (αφού η αφήγηση οργανώνεται με άξονα το χρόνο).
• τοπική στα περιγραφικά κείμενα (αφού η περιγραφή οργανώνεται με άξονα το χώρο).
24.
Συνοχή είναι οτρόπος σύνδεσης των προτάσεων, των περιόδων και των παραγράφων
μεταξύ τους, έτσι ώστε να εξασφαλίζεται νοηματική συνέχεια στο κείμενο. Δηλαδή η
συνοχή λειτουργεί υποβοηθητικά προς την αλληλουχία. Η συνοχή σ’ ένα κείμενο
επιτυγχάνεται κυρίως με συνδετικές λέξεις ή φράσεις που δηλώνουν:
Σελ.
70
α) Επεξήγηση: δηλαδή, με άλλα λόγια, εξηγώντας, μια ερμηνεία είναι, ειδικότερα, πιο συγκεκριμένα κ.λπ.
β) Αντίθεση / Εναντίωση: εξάλλου, εντούτοις, όμως, ενώ, αν και, ωστόσο, αντίθετα, παρ’ όλα αυτά κ.λπ.
γ) Συμπέρασμα: λοιπόν, επομένως, ώστε, άρα, συμπερασματικά, με αποτέλεσμα κ.λπ.
δ) Χρόνο (χρονική σειρά): μετά, ύστερα, αργότερα, πριν, όταν, αφού, αφότου, από τότε που, στο
μεταξύ, κατά τη διάρκεια, την ίδια στιγμή κ.λπ.
ε) Τόπο: επάνω, κάτω, εδώ, εκεί, στο πλάι, πέρα, δεξιά, αριστερά κ.λπ.
στ) Αιτία: επειδή, εφόσον, γιατί, μια και, λόγω του ότι, εξαιτίας, ο λόγος είναι, η αιτία είναι, αυτό οφείλεται κ.λπ.
25.
Σελ.
70
ιγ) Βεβαίωση ήπιθανότητα: βέβαια, ασφαλώς, αναμφίβολα, προφανώς, κατά γενική ομολογία, είναι
αλήθεια ότι, είναι γενικά αποδεκτό, ίσως, μάλλον, πιθανόν, κατά πάσα πιθανότητα κ.λπ.
ζ) Παράδειγμα: π.χ, λ.χ., για παράδειγμα, όπως κ.λπ.
η) Σύγκριση: παρόμοια, με παρόμοιο τρόπο, αντίστοιχα, όπως, ανάλογα, το ίδιο συμβαίνει κ.λπ.
θ) Προσθήκη: επίσης, επιπλέον, ακόμη, επιπρόσθετα, συμπληρωματικά, εξάλλου κ.λπ.
ι) Απαρίθμηση: Αρχικά, κατ’ αρχάς, κατά πρώτον, στη συνέχεια κ.λπ.
ια) Έμφαση: ιδιαίτερα, μάλιστα, κυρίως, είναι αξιοσημείωτο, είναι σημαντικό, πρέπει να τονίσουμε,
αξίζει να τονιστεί / να υπογραμμιστεί κ.λπ.
ιβ) Όρο / προϋπόθεση: με τον όρο, με την προϋπόθεση, σ’ αυτή την περίπτωση, στην περίπτωση που κ.λπ.
26.
1. Με ποιουςτρόπους ο καθηγητής έκανε τους μαθητές να εκφράσουν ελεύθερα στην τάξη ό,τι ένιωθαν για τα δημοτικά τραγούδια;
Σελ.
59
27.
1. Με ποιουςτρόπους ο καθηγητής έκανε τους μαθητές να εκφράσουν ελεύθερα στην τάξη ό,τι ένιωθαν για τα δημοτικά τραγούδια;
Αγάπη δασκάλου για
δημοτικό τραγούδι
Πραγματική γνώση για
το αντικείμενο
Εποπτικά μέσα
διδασκαλίας
Βιωματική διδασκαλία
(τα παιδιά βιώνουν
τραγουδώντας και
χορεύοντας)
28.
2.Τι κατάλαβαν οιμαθητές σχετικά με τη διδασκαλία αυτή και πώς το εξήγησαν στους άλλους μαθητές του σχολείου;
Σελ.59
29.
Ο δάσκαλος κίνησετο
ενδιαφέρον τους, τους έκανε
συμμέτοχους στο μάθημα.
Κατάλαβαν ότι η γνώση δεν
αποκτιέται με το φόβο, τη ντροπή,
τις φωνές, τα μαλώματα των
δασκάλων.
2.Τι κατάλαβαν οι μαθητές σχετικά με τη διδασκαλία αυτή και πώς το εξήγησαν στους άλλους μαθητές του σχολείου;
Σελ.
69
Ο καθηγητής μαςτων Νέων Ελληνικών ακολούθησε μια εντελώς
διαφορετική μέθοδο διδασκαλίας, για να μας διδάξει τα δημοτικά
τραγούδια. Στην αρχή μας έφερνε δικά του βιβλία και μας διάβαζε
σχετικά αποσπάσματα. Στη συνέχεια, πρόβαλε σλάιντς με τοπικές
φορεσιές, σπίτια και τόπους της χώρας μας. Ύστερα, μας έβαλε να
ακούσουμε δημοτικά τραγούδια από δίσκους και το μαγνητόφωνο,
παρακινώντας κι εμάς να σιγοτραγουδάμε. Κάποια καλλίφωνα παιδιά
μάλιστα ζήτησαν και τραγούδησαν τραγούδια του τόπου τους, ενώ δυο –
τρία αγόρια σηκώθηκαν και χόρεψαν. Στο τέλος, όλοι χειροκροτήσαμε
αυθόρμητα …
38.
Σελ.
69
Ο καθηγητής μαςτων Νέων Ελληνικών ακολούθησε μια εντελώς
διαφορετική μέθοδο διδασκαλίας, για να μας διδάξει τα δημοτικά
τραγούδια. Στην αρχή μας έφερνε δικά του βιβλία και μας διάβαζε
σχετικά αποσπάσματα. Στη συνέχεια, πρόβαλε σλάιντς με τοπικές
φορεσιές, σπίτια και τόπους της χώρας μας. Ύστερα, μας έβαλε να
ακούσουμε δημοτικά τραγούδια από δίσκους και το μαγνητόφωνο,
παρακινώντας κι εμάς να σιγοτραγουδάμε. Κάποια καλλίφωνα παιδιά
μάλιστα ζήτησαν και τραγούδησαν τραγούδια του τόπου τους, ενώ δυο –
τρία αγόρια σηκώθηκαν και χόρεψαν. Στο τέλος, όλοι χειροκροτήσαμε
αυθόρμητα …
39.
Παρά τους στόχουςπου θέτει το σύγχρονο σχολείο, δε φαίνεται να μπορεί να
τους εκπληρώσει πλήρως. Τα διάφορα προβλήματα που παρουσιάζει κάνουν
αναποτελεσματικό το εκπαιδευτικό έργο που προσφέρεται απ’ αυτό.
40.
Δεν έχει τηνευελιξία να αναπροσαρμόζει
τις γνώσεις που παρέχει στις γρήγορες
εξελίξεις που συντελούνται στην επιστήμη, την
τεχνολογία, την οικονομία και την κοινωνία, με
αποτέλεσμα αυτές να είναι ελλιπείς και
αναχρονιστικές.
41.
Σχολικά εγχειρίδια δυσνόητα,κακογραμμένα, χωρίς χιούμορ και
φαντασία - μη ελκυστικά στο μαθητή.
Ελλιπής υλικοτεχνική υποδομή: αφρόντιστα σχολικά κτίρια –
απουσία εξοπλισμένων εργαστηρίων – βιβλιοθηκών – αθλητικών
εγκαταστάσεων. Ανεπαρκή οπτικοακουστικά μέσα.
42.
Εκπαιδευτικοί χωρίς ηθικήκαι υλική στήριξη
από την πολιτεία – χωρίς επιμόρφωση – χωρίς
εξειδίκευση .
Σύστημα αξιολόγησης που ευνοεί αποστήθιση
κι όχι κριτική σκέψη – βαθμοθηρία – άγχος.
43.
O Γιαν είναιΦιλανδός. Μαθητής της Β΄ Λυκείου, σε ένα δημόσιο λύκειο (ιδιωτικά δεν υπάρχουν στην χώρα του)
στο Ελσίνκι. Η Βανέσα είναι Ελληνίδα. Μαθήτρια της τρίτης Λυκείου, στο δημόσιο του Χολαργού. Συνομιλούν
στο ίντερνετ. Η Βανέσα, έκπληκτη, ανακαλύπτει ότι ο συνομήλικος της έχει πολύ ελεύθερο χρόνο, ελάχιστη
πίεση, κανένα άγχος για την μαθητική του ζωή και για την εισαγωγή του στο πανεπιστήμιο κι ότι το σχολείο του-
δημόσιο- έχει μέχρι και μικρό στούντιο τηλεόρασης για να κάνουν το μάθημα δημοσιογραφίας! Κι όμως, αυτός
ο «χαλαρός» νέος, που πιέζεται ελάχιστα από το σχολείο και βασανίζεται σπάνια από τον βραχνά των
εξετάσεων, φοιτά σε ένα εκπαιδευτικό σύστημα που έρχεται σταθερά πρώτο στον κόσμο, με βάση τις
αξιολογήσεις του ΟΟΣΑ, ενώ εκείνη, που βασανίζεται δέκα και δώδεκα ώρες την ημέρα σε σχολείο και
φροντιστήριο και την πνίγει το άγχος, ζει σε ένα εκπαιδευτικό σύστημα που είχε αξιολογηθεί στην 25η θέση το
2000 κι έχει ήδη πέσει στην 28η από τις 30 υπό εξέταση χώρες του ΟΑΣΑ το 2006!
Την ιστορία αυτών των δύο μαθητών, ένα τυπικό τους 24ωρο, παρακολουθεί η κάμερα της «Έρευνας»,
καταγράφει τις διαφορές στο εκπαιδευτικό τους περιβάλλον και την καθημερινή τους ζωή και μένει με το
αναπάντητο ερώτημα: Πώς είναι δυνατόν το δικό μας σχολείο να πιέζει τόσο πολύ τους μαθητές του με τόσο
φτωχά αποτελέσματα; Πώς γίνεται να συζητάμε τόσο πολύ για την παιδεία και να τα καταφέρνουμε στην πράξη
τόσο άσχημα;
Η δυστυχία του να είσαι μαθητής
https://www.youtube.com/watch?v=RtcAPxh-NQs
44.
Η δυστυχία ναείσαι μαθητής
https://www.youtube.com/watch?v=RtcAPxh-NQs
Εκατομμύρια παιδιά αλλάκαι ενήλικες,
κυρίως γυναίκες, σ’ όλο τον κόσμο δε γνωρίζουν
γραφή και ανάγνωση, καθώς δεν είχαν τη
δυνατότητα να πάνε σχολείο.
52.
Φτωχές, υπανάπτυκτεςχώρες που δεν έχουν την
οικονομική δυνατότητα για παροχή σωστής εκπαίδευσης
στους πολίτες.
Στα ανεπτυγμένα κράτη αφορά τα οικονομικά εξαθλιωμένα
στρώματα, τους πρόσφυγες, τους μετανάστες, τις γυναίκες
και τον αγροτικό πληθυσμό.
55.
Μεγαλύτερος κίνδυνοςφτώχειας, ανεργίας, εξαθλίωσης.
Αδυναμία ενεργούς συμμετοχής στην κοινωνική και πολιτική ζωή
– αδυναμία κατανόησης πολυσύνθετης πραγματικότητας.
Δέσμιοι προλήψεων, δεισιδαιμονιών, προκαταλήψεων.
Σύμπλεγμα κατωτερότητας – περιθωριοποίησης.
Τροχοπέδη στην ανάπτυξη μιας χώρας – διαιώνιση κοινωνικών
ανισοτήτων.
Ο δάσκαλος καθοδηγείτους μαθητές στην αυτοδιδασκαλία τους.
Πλαγιότιτλος
Σελ.
69
Θ.Π.
κατακλείδα
Σελ.
69
Συγχρόνως
65.
Η τεχνολογία προσφέρει
νέεςδυνατότητες στην
εκπαίδευση (και βοηθάει να
επιτευχθούν οι παρακάτω
στόχοι)
Εξατομίκευση των
εκπαιδευτικών
προγραμμάτων
Το διαδίκτυο και τα
πολυμέσα δημιουργούν νέο
μαθησιακό περιβάλλον
Ο δάσκαλος καθοδηγεί τους
μαθητές στην
αυτοδιδασκαλία τους.
66.
Ένας φίλος σαςπου μένει μακριά σας γράφει ότι σκέφτεται να
εγκαταλείψει το σχολείο. Γράψτε του μια απάντηση τονίζοντας
τους λόγους για τους οποίους πρέπει να το συνεχίσει.
Τσατσούρης Χρήστος, Φιλόλογος Γυμνασίου Μαγούλας
xtsat.blogspot.gr
