2. Αυτός είναι ο Παρνασσός. Βρίσκεται στη Στερεά Ελλάδα και είναι ένα από τα
ψηλότερα βουνά της Ελλάδας. Εκεί στους πρόποδές του, σε ένα ωραίο φυσικό
τοπίο βρίσκεται το πανελλήνιο ιερό των Δελφών και το πιο ξακουστό μαντείο
της αρχαίας Ελλάδας. Οι Δελφοί έχουν ανακηρυχθεί Μνημείο Παγκόσμιας
Κληρονομιάς από την Ουνέσκο. Γιατί το ιερό είχε φτιαχτεί εκεί; Τι
θεωρούνταν το μέρος αυτό;
https://exploringgree
ce.tv/
3. Οι Δελφοί ήταν ο
ομφαλός της γης.
Σύμφωνα με τη
μυθολογία, ο Δίας στην
προσπάθειά του να βρει
το κέντρο της γης
απελευθέρωσε δύο
αετούς, έναν προς την
Ανατολή και έναν προς
τη Δύση, οι οποίοι, αφού
γύρισαν όλο τον κόσμο,
συναντήθηκαν στους
Δελφούς. Έτσι για
πολλούς αιώνες το
μέρος αυτό αποτελούσε
το κέντρο του κόσμου,
αλλά και το πνευματικό
και θρησκευτικό κέντρο
και το σύμβολο της
ενότητας του αρχαίου
4. Η περιοχή αυτή κατοικήθηκε από τη Μυκηναϊκή εποχή αλλά απέκτησε τη
θρησκευτική της σημασία περίπου από το 800 π.Χ. Η αρχική ονομασία του
Ιερού ήταν Πυθώ, από το όνομα του Πύθωνα. Ο Πύθωνας ήταν ένα τεράστιο
φίδι, που ζούσε σε ένα σπήλαιο εκεί κοντά και προστάτευε το μέρος. Τον
σκότωσε ο θεός Απόλλων, μωρό ακόμα, γιατί με τη βοήθεια της θεάς Ήρας
κυνηγούσε τη μητέρα του για να εμποδίσει την γέννηση του. Από τότε το ιερό
αφιερώθηκε στονΑπόλλωνα και η ιέρεια του μαντείου ονομαζόταν ...........
5. Ως υπενθύμιση του γεγονότος ότι το ιερό ήταν το κέντρο του κόσμου στήθηκε ο
ομφαλός, ένας πέτρινος ωοειδής λαξευμένος βράχος που βρισκόταν στον
ναό του Απόλλωνα και που υποδείκνυε και το σημείο που ο Απόλλωνας
σκότωσε τον Πύθωνα. Γιατί όμως οι περιοχή ονομάστηκε Δελφοί και όχι
Πυθοί; ΉΑπολλωνία;
Ο μαρμάρινος ομφαλός που θα δούμε
στο Μουσείο των Δελφών είναι
ελληνιστικό ή ρωμαϊκό αντίγραφο του
ομφαλού που βρισκόταν στο άδυτο του
ναού. Στην κορυφή του στερεώνονταν
δύο επιχρυσωμένοι αετοί. Η ανάγλυφη
διακόσμηση στην επιφάνειά του έμοιαζε
με ύφασμα.
6. Η παράδοση λέει ότι η περιοχή αυτή αρχικά ήταν ιερό της Γαίας και
ονομαζόταν “Δελφύς” που σημαίνει μήτρα. Η λατρεία του Απόλλωνα ξεκίνησε
αφότου χτίστηκε το ιερό του θεού από Κρήτες ναυτικούς, τους οποίους
οδήγησε στην στεριά ένα δελφίνι, που ήταν ο ίδιος ο Απόλλωνας
μεταμορφωμένος. Έκτοτε αυτοί έγιναν οι πρώτοι ιερείς τωνΔελφών. Τι ξέρετε
για το Μαντείο;
7. Το Μαντείο του Απόλλωνα στους Δελφούς ήταν φημισμένο σε όλο τον τότε
γνωστό κόσμο, όχι μόνο στον ελληνικό, αλλά και πέρα από αυτόν. Η ιέρεια του
Απόλλωνα, η Πυθία - απαντούσε σε ερωτήσεις που της έθεταν οι επισκέπτες
που ζητούσαν καθοδήγηση για τις μελλοντικές τους πράξεις.
8. Η διαδικασία δεν ήταν μια απλή ερώτηση
που έπαιρνε μια απλή απάντηση. Συνήθως
διαρκούσε μία ολόκληρη ημέρα και
μ π ο ρ ο ύ σ ε ν α π ρ α γ μ α τ ο π ο ι η θ ε ί
συγκεκριμένες μέρες τον χρόνο. Αρχικά η
ιέρεια εκτελούσε πλενόταν στην κοντινή
Κασταλία Πηγή, έκαιγε φύλλα δάφνης και
έπινε αγιασμένο νερό. Στη συνέχεια ένα
ζώο - συνήθως κατσίκι - θυσιαζόταν.
9. Ύστερα αυτοί που ζητούσαν συμβουλές προσέφεραν έναν πέλανο - ένα είδος
ψωμιού - πριν τους επιτραπεί η είσοδος στα ενδότερα του ναού όπου
βρισκόταν η ιέρεια και έδινε τους χρησμούς της.
https://th
eancientw
ebgreece
.wordpre
ss.com/
10. Η Πυθία μάλιστα πιθανότατα βρισκόταν σε κατάσταση έκστασης που
προκαλούνταν από ναρκωτικές ουσίες ή κάποιο φυσικό αέριο και γι αυτό και η
χρησμοί της ήταν πολύ διφορούμενοι. Ξέρετε κάποιον διφορούμενοι
χρησμό που έδωσε η Πυθία και σε ποιον;
https:
//www
.provo
cateur
.gr/
11. Ο βαθύπλουτος βασιλιάς της
Λυδίας Κροίσος, ζήτησε τη
συμβουλή του μαντείου των
Δ ε λ φ ώ ν ε π ε ι δ ή ή τ α ν
αντιμέτωπος με πόλεμο
εναντίον των Περσών. Το
Μαντείο απάντησε ότι αν ο
Κροίσος ξεκινήσει πόλεμο
τ ό τ ε μ ι α μ ε γ ά λ η
αυτοκρατορία σίγουρα θα
καταστραφεί. Ακούγοντας
αυτόν τον χρησμό ο Κροίσος
πήρε την απόφαση να
στραφεί εναντίνον του
τρομερού Κύρου, βασιλιώ
των Περσών. Όμως, οιΛυδοί
υπέστησαν βαριά ήττα στις
Σ ά ρ δ ε ι ς κ α ι ή τ α ν η
αυτοκρατορία των Λυδίων
που καταστράφηκε τελικά!
12. Στους Δελφούς τελούνταν τα Πύθια,
αγώνες πανελλήνιας εμβέλειας, για
να θυμίζουν τη νίκη του θεού εναντίον
του Πύθωνα και περιελάμβαναν
μουσικούς διαγωνισμούς και
γυμνικούς αγώνες. Τα Πύθια των
Δελφών ξεκίνησαν ανάμεσα στο 591
κ α ι τ ο 5 8 5 π . Χ . κ α ι α ρ χ ι κ ά
διοργανώνονταν κάθε οκτώ χρόνια.
Τότε ήταν μόνο μουσικοί αγώνες,
όπου τραγουδιστές με τη συνοδεία
λύρας τραγουδούσαν έναν ύμνο στον
Απόλλωνα.
13. Αργότερα, προστέθηκαν και αθλητικοί αγώνες και διοργανώνονταν ανά
τέσσερα χρόνια. Ήταν πολύ σπουδαίοι και μόνο κάποιοι άλλοι τους
ξεπερνούσαν σε σημασία. Το κύριο έπαθλο για τους νικητές ήταν ένα
Ποιοι;
δάφνινο στεφάνι. Στους άλλους ποιο ήταν το έπαθλο;
14. Τον χώρο του ιερού και τους αγώνες τους διαχειριζόταν η ανεξάρτητη
Αμφικτυονία τωνΔελφών. Τι ήταν;
https://s
tatic.wik
ia.noco
okie.ne
t/
15. Η Αμφικτυονία των Δελφών ήταν ένα συμβούλιο με εκπροσώπους από
γειτονικές πόλεις-κράτη - που επέβαλε φόρους, εισέπραττε τις προσφορές,
επένδυε σε κατασκευαστικά προγράμματα, έκοβε νομίσματα. Αυτοί οι
εκπρόσωποι όριζαν επίσης τους ιερείς, κανόνιζαν τον τρόπο λειτουργίας του
ιερού και των αγώνων, διαχειρίζονταν τη συνολική περιουσία του και έκαναν
ακόμα και πολέμους.
https://el.wikipedia.org/
16. Η περίοδος από τον
6ο έως τον 4ο αι. π.Χ.
είναι τα χρόνια που το
μ α ν τ ε ί ο έ γ ι ν ε
πραγματικά διάσημο
κ α ι π λ ο ύ σ ι ο . Ο ι
χ ρ η σ μ ο ί τ ο υ
θεωρούνταν οι πιο
αξιόπιστοι και πόλεις,
ηγεμόνες και απλοί
άνθρωποι έσπευδαν
να συμβουλευθούν
τον θεό. Όλοι αυτοί
ε ξ έ φ ρ α ζ α ν τ η ν
ευγνωμοσύνη τους με
λαμπρά αναθήματα,
π ο υ σ τ α δ ι α κ ά
κατέκλυσαν το ιερό.
https://i.pinimg.com/
17. Η φήμη του μαντείου έφθασε στα πέρατα του κόσμου και πιστεύεται ότι πέτυχε
κάμποσες πολύ συμαντικές προβλέψεις, όπως τον κατακλυσμό του
Δευκαλίωνα, την Αργοναυτική εκστρατεία και τον Τρωικό πόλεμο. Και φυσικά
έπαιξε πολύ μεγάλο ρόλο και κατά τον αποικισμό, αφού οι άνθρωποι
ρωτούσαν πάντα το μαντείο σχετικά
με την ίδρυση των ελληνικών αποικιών.
Ωστόσο η φήμη, η δόξα και
το χρήμα δημιούργησαν
σημαντικό πρόβλημα.
Μαντεύετε;
https://encry
pted-tbn0.gs
tatic.com/
18. Το γόητρο και η ισχύς των Δελφών προκάλεσαν Ιερούς Πολέμους, στα μέσα
του 5ου και στα μέσα του 4ου αι. π.Χ. και φυσικά πολλοί προσπάθησαν να το
κατακτήσουν όπως βέβαια και οι Ρωμαίοι. Τι θα δούμε εμείς κατά την
επίσκεψή μας στο ιερό;
https://cognos
coteam.gr/
20. Θα ξεκινήσουμε την επίσκεψή μας από τον ναό της Αθηνάς Προναίας,
δηλαδή τηςΑθηνάς που βρισκόταν πριν το ναό τουΑπόλλωνα.
21. Εδώ σώζεται η περίφημη Θόλος, το κυκλικό κτίριο και ερείπια των τριών ναών
τηςΑθηνάς.
https://aristotelisguidegr.wordpress.com/
22. Στη θόλο των Δελφών, η εξωτερική κιονοστοιχία αποτελούνταν από 20
Δωρικούς κίονες ενώ στο εσωτερικό του σηκού υπήρχαν 10 κίονες του
κορινθιακού ρυθμού.
https://aristotelisguidegr.wo
rdpress.com/
28. Επόμενος σταθμός ήταν η Κασταλία, η ιερή κρήνη τωνΔελφών. Με το νερό της
οι επισκέπτες ξεδιψούσαν από την μακριά πορεία τους και ταυτόχρονα
εξαγνίζονταν πριν μπουν στο μαντείο.
http
s://
el.w
ikip
edi
a.o
rg/
30. Από την κεντρική πύλη του ιερού
χώρου μέχρι και την είσοδο του
ναού του Απόλλωνα απλωνόταν η
“Ιερά Οδός”, ένας δρόμος όπου
υπήρχε η ρωμαϊκή αγορά και από
δω και από εκεί βρίσκονταν οι
“Θησαυροί” των διάφορων πόλεων.
Οι “Θησαυροί” δεν ήταν τίποτε άλλο
από μικρά κτίσματα με δύο κολώνες
στην πρόσοψή τους μέσα στα
οποία φυλούσε τα αναθήματά της
και τα αφιερώματα της προς το
μαντείο η κάθε πόλη.
32. https://el.w
ikipedia.org
/
Είναι μία μεγάλη ορθογώνια πλακόστρωτη πλατεία, η οποία πλαισιωνόταν
από ιωνικές στοές. Εκεί μάλλον υπήρχε αγορά, όπου οι επισκέπτες του ιερού
προμηθεύονταν αφιερώματα για τον θεό, και άλλα αντικείμενα απαραίτητα για
τη λατρεία.
33. Ο ΘΗΣΑΥΡΟΣ ΤΩΝ ΣΙΚΥΩΝΙΩΝ
Θέατρο
Μουσείο
Θησαυρός Σιφνίων
Ομφαλός
Σφίγγα
Αρχαίο Στάδιο Δελφών
Ο κίονας με τις χορεύτριες
Τι εννοούμε όταν λέμε Θησαυρό των Σικυώνων;
34. Ο θησαυρός δεν ήταν βουνό από διαμάντια, αλλά μικρό κομψό κτίριο, που
έμοιαζε με μικρό ναό. Εκεί μέσα, στον θησαυρό, φυλάσσονταν τα πολύτιμα
αναθήματα που αφιέρωναν στα ιερά οι διάφορες πόλεις. Ο συγκεκριμένος
περιείχε τα αναθήματα της Σικυώνας, μιας πόλης της Κορινθίας.
36. Ο Θησαυρός των Σιφνίων ήταν κτίριο ιωνικού ρυθμού, κατασκευασμένο εξ
ολοκλήρου από Παριανό μάρμαρο. Στην πρόσοψη του ήταν τοποθετημένες,
αντί κιόνων, δυο Καρυάτιδες.
Οι κάτοικοι της Σίφνου αφιέρωσαν
το θησαυρό τους στον
Απόλλωνα για να τον
ευχαριστήσουν για τον
πλούτο που είχαν
αποκτήσει από τα ορυχεία
χρυσού και αργύρου
της Σίφνου.
Delphi.culture.gr
38. Ο Δίας άφησε δύο αετούς να
πετάξουν, έναν προς την
ανατολή και έναν προς τη
δ ύ σ η . Τα δ ύ ο πο υ λ ι ά
συναντήθηκαν πάνω από
τους Δελφούς και στο σημείο
εκείνο ο Δίας πέταξε μια
πέτρα, για να σημαδέψει το
κέντρο του κόσμου. Ένα
αντίγραφο αυτής της πέτρας
είναι και ο ομφαλός που
βρίσκεται εδώ. Στο ιερό
υπήρχαν πολλά αντίγραφα
του ιερού ομφαλού και ένα
από αυτά είναι και ο ομφαλός
που βρίσκεται μετά τον
θησαυρό των Σιφνίων.
40. Οι Αθηναίοι έκτισαν τον Θησαυρό τους περί το 490 π.Χ., σε ανάμνηση της
νίκης τους στη μάχη του Μαραθώνα και στέγαζε τα αναθήματα τωνΑθηναίων
στο θεόΑπόλλωνα. Ήταν κτισμένος από μάρμαρο της Πάρου.
https://delphi.culture.gr/
41. Είναι το μοναδικό μνημείο του ιερού που βρέθηκε από τους αρχαιολόγους το
αρχαίο υλικό για τη σχεδόν πλήρη αναστήλωσή του. Εδώ βρέθηκαν πολλές
επιγραφές ανάμεσά τους και δύο με ύμνους στονΑπόλλωνα.
https://delphi.culture.gr/
43. Σε αυτή τη θέση μπροστά από τον Ναό τουΑπόλλωνα βρισκόταν ο κίωνας με τη
σφίγγα, την οποία θα δούμε στοΑρχαιολογικό Μουσείο.
https://el.wikipedia.org/
45. Ο Ναός του Απόλλωνα βρισκόταν στο κέντρο και στην καλύτερη θέση του
ιερού των Δελφών. Ο αρχαϊκός ναός του Απόλλωνα κατασκευάστηκε το 510
π.Χ με χρήματα που συγκεντρώθηκαν από πολλές ελληνικές πόλεις, με
μέριμνα της οικογένειας τωνΑλκμαιωνιδών τηςΑθήνας.
https://www.h
ellenic-cosmo
s.gr/
46. Όταν ο ναός αυτός καταστράφηκε το 373 π.Χ από σεισμό, οι ελληνικές πόλεις
συγκέντρωσαν εκ νέου χρήματα και έκτισαν το ναό που βλέπουμε και σήμερα,
ο οποίος ολοκληρώθηκε γύρω στο 330 π.Χ. Ο ναός είχε 6 κίονες στην
πρόσοψη και 15 στις πλευρές και ήταν δωρικός. Τι σημαίνει;
https:
//delp
hi.cul
ture.g
r/
47. Ήταν περίπτερος. Τι σημαίνει;
Είχε πρόδομο και και οπισθόδομο. Τι σημαίνει;
https:
//delp
hi.cul
ture.g
r/
49. Στο άδυτό του βρισκόταν το λατρευτικό άγαλμα του θεού και ο ομφαλός. Ποιο
είναι το άδυτο; Τι γινόταν σε αυτόν τον ναό;
50. Στον ναό του Απόλλωνα στεγάζονταν τα αγάλματα και τα αφιερώματα προς το
θεό και εδώ γίνονταν οι ιεροτελεστίες που είχαν σχέση με τη λατρεία. Η
σπουδαιότερη ήταν η διαδικασία της μαντείας, οπότε η Πυθία έλεγε τους
χρησμούς. Στο βαθύτερο επίπεδό του βρισκόταν το άδυτο, όπου εκτυλισσόταν
η μαντική διαδικασία και στο οποίο είχαν πρόσβαση μόνο οι ιερείς που θα
ερμήνευαν τα λόγια της Πυθίας. Στο άδυτο υπήρχε το άγαλμα του θεού και ο
ομφαλός.
https://www.lav
art.gr/
52. Ψηλότερα από το ναό, προς τα βορειοδυτικά, βρίσκεται το θέατρο, συνολικής
χωρητικότητας 5.000 θεατών, όπου τελούνταν οι δραματικοί και μουσικοί
αγώνες των Πυθίων.
https://greekworldhistory.blogspot.com/
53. Ζωγραφική αναπαράσταση του αρχαίου θεάτρου και του ναού του Απόλλωνα στο μαντείο των Δελφών.
https://www.square.gr/
59. https://e
l.wikiped
ia.org/
Ο Κίονας με τις χορεύτριες ήταν μαρμάρινος
κίονας, ύψους 11 μέτρων και αποτελούσε
ανάθημα των Αθηναίων στο μαντείο των
Δελφών. Θα τον δούμε στο Μουσείο.
61. Το 479 π.Χ., μετά τη μάχη των Πλαταιών,
οι τριανταμία ελληνικές πόλεις που
συμμετείχαν στον αγώνα κατά των
Περσών, αφιέρωσαν στον θεό έναν
τεράστιο χρυσό τρίποδα, τον οποίο
είχαν κατασκευάσει λιώνοντας το ένα
δέκατο από τα λάφυρα του πολέμου. Ο
χρυσός τρίποδας ήταν τοποθετημένος
πάνω σε έναν χάλκινο κίονα, που
παρίστανε τα σώματα τριών τυλιγμένων
φιδιών.
62. Ενώ αργότερα τον τρίποδα τον έλιωσαν για τις ανάγκες
κάποιου πολέμου η στήλη με τα τρία φίδια
μεταφέρθηκε το 330 μ.Χ., από τον Μέγα Κωνσταντίνο
ιππόδρομο της Κωνσταντινούπολης, όπου βρίσκεται
μέχρι σήμερα. Η στήλη που θα δούμε στον χώρο είναι
αντίγραφο στην αρχική της θέση.
https://
www.fa
cebook
.com/A
ncientG
reekCiv
ilization
Archaia
Ellas
63. Έξω και γύρω από τα δύο τεμένη διατηρούνται διάσπαρτα τα ερείπια του
οικισμού τωνΔελφών, που αναπτύχθηκε κυρίως στην κλασική και στη ρωμαϊκή
περίοδο, καθώς και τάφοι από τις αντίστοιχες νεκροπόλεις.
64. Το Μαντείο σταμάτησε να λειτουργεί το 394 μ.Χ. με διάταγμα του βυζαντινού
αυτοκράτορα ΘεοδοσίουΑ΄. Γιατί; Για ποιον λόγο;
https://theancientwebgreece.wordpress.com/
65. Με την επικράτηση του Χριστιανισμού οι Δελφοί έγιναν έδρα επισκοπής και
τελικά εγκαταλείφθηκαν στις αρχές του του 7ου αι. μ.Χ., εποχή επέλασης των
Σλάβων. Με το πέρασμα των αιώνων το αρχαίο ιερό καλύφθηκε από χώματα
και λάσπε και πολύ αργότερα, πάνω στα θαμμένα ερείπιά του χτίστηκε ένα
ολόκληρο χωριό, το Καστρί! Κάπως έτσι η ακριβής τοποθεσία του ιερού
ξεχάστηκε! Και πώς το ξαναβρήκαν οι άνθρωποι και το επισκεπτόμαστε
εμείς σήμερα;
htt
ps
://e
l.w
iki
pe
dia
.or
g/
66. Οι άνθρωποι δεν ήξεραν πού ακριβώς βρίσκονταν, όμως οι Δελφοί ήταν
γνωστοί μέσω από τα αρχαία κείμενα. Στα τέλη του 19ου αιώνα, το ενδιαφέρον
για την κλασική αρχαιολογία ήταν πολύ μεγάλο και έτσι ξεκίνησαν προσπάθειες
για την ανακάλυψη και την ανασκαφή των αρχαίων Δελφών. Η έρευνα άρχισε
γύρω στο 1860 από Γερμανούς και συνεχίστηκε το 1891 από τους Γάλλους.
Άρχισε τότε η λεγόμενη «Μεγάλη Ανασκαφή», αφού πρώτα απομακρύνθηκε
το χωριό Καστρί.
https://www.archaiologia.gr/
Δελφοί, αρχή των
ανασκαφών: το δίκτυο
τ ο υ μ ι κ ρ ο ύ
σ ι δ η ρ ο δ ρ ό μ ο υ
(décauville).
67. Κατά τη διάρκειά της «Μεγάλης Ανασκαφής» ήλθαν στο φως εντυπωσιακά
ευρήματα, ανάμεσα στα οποία και περίπου 3.000 επιγραφές, από τις οποίες
πήραμε πάρα πολλές πληροφορίες. Σήμερα, οι εργασίες στο χώρο
συνεχίζονται με τη συνεργασία της Ελληνικής Αρχαιολογικής Υπηρεσίας και
της Γαλλικής Σχολής, με ανασκαφική αλλά και αναστηλωτική δραστηριότητα.
Ανασκαφή
Ναού Απόλλωνα
https
://blo
gger
.goo
gleus
erco
nten
t.com
/
68. Το ιερό των Δελφών έχει χαρακτηριστεί ως Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς
της UNESCO. Τι σημαίνει αυτό και σε τι βοηθάει το ιερό;
69. Αυτό σημαίνει ότι το ιερό έχει αναγνωριστεί ως ένα μέρος με εξαιρετική
παγκόσμια αξία που αξίζει να προστατευτεί για τις επόμενες γενιές. Η ένταξη
στη λίστα της UNESCO προσφέρει πολλαπλά οφέλη:
Ÿ Το μνημείο αναγνωρίζεται διεθνώς ως σημαντικό για την παγκόσμια
πολιτιστική ή φυσική κληρονομιά και αυτό οδηγεί στην ευαισθητοποίηση και
στην προσπάθεια για την προστασία και διατήρησή του.
Ÿ Η UNESCO μπορεί να παρέχει τεχνική και οικονομική βοήθεια για τη
συντήρηση και την αποκατάσταση του μνημείου.
Ÿ Η αναγνώριση από την UNESCO συχνά οδηγεί σε αύξηση του τουρισμού,
καθώς οι τουρίστες ενδιαφέρονται να επισκεφθούν μνημεία παγκόσμιας
κληρονομιάς.
Ÿ Η αύξηση του τουρισμού μπορεί να ενισχύσει την τοπική οικονομία μέσω της
δημιουργίας θέσεων εργασίας και της ανάπτυξης τοπικών επιχειρήσεων
(ξενοδοχεία, εστιατόρια, καταστήματα, κλπ.).
Ÿ Η ένταξη στη λίστα σημαίνει αυξημένη παρακολούθηση και προστασία από
κινδύνους όπως η καταστροφή, η υποβάθμιση ή η ανεξέλεγκτη ανάπτυξη. Η
UNESCO μπορεί να παρέμβει και να συνεργαστεί με τις τοπικές αρχές για την
προστασία του μνημείου.