8. คู่มือสื่อการสอนวิชาคณิตศาสตร์ โดยความร่วมมือระหว่าง
สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
ตัวอย่าง จงหาค่า x ที่สอดคล้องกับสมการ x 1 x 2 0
วิธีทา จาก x 1 x 2 0 จะได้ว่า
x 1 0 หรือ x 2 0
x 1 หรือ x 2 #
ต่อไปผู้เรียนจะได้ทบทวนวิธีการแยกตัวประกอบโดยวิธีดึงตัวร่วม
ผู้สอนอาจยกตัวอย่างต่อไปนี้เพิ่มเติม
ตัวอย่าง จงแยกตัวประกอบของพหุนามต่อไปนี้
1. a x y b x y
2. 32 x 64 x 2 y 8xy 2
7
9. คู่มือสื่อการสอนวิชาคณิตศาสตร์ โดยความร่วมมือระหว่าง
สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
วิธีทา
1. a x y b x y a b x y
2. 32 x 64 x 2 y 8 xy 2 8 x 4 8 xy y 2 #
ตัวอย่าง จงทาให้เป็นรูปอย่างง่าย
12 x 2 y 2 36 xy 2
1.
6 xy
2 x y 2 xy 2
3
2.
3x3 3xy
วิธีทา
12 x 2 y 2 36 xy 2 12 xy xy 3 y
1. 2 xy 3 y
6 xy 6 xy
2 x3 y 2 xy 2 2 xy x y
2
2y
2. #
3 x3 3xy 3x x 2 y 3
แบบฝึกหัดเพิ่มเติม
เรื่อง การแยกตัวประกอบ (การดึงตัวร่วม)
จงแยกตัวประกอบต่อไปนี้
1. x 2 2 x 2. 3x 2 2 x
3. 4 x3 2 x 2 4. y2 8 y
5. 3x3 6 x 2 9 x 6. 8 x 2 y 2 xy 2
7. 14 x3 y 7 xy3 8. 3xyz 2 6 x 2 yz
9. 5xy 2 z x2 yz xy 2 z 10. 5 x 2 y 2 z 2 10 x3 y 2 z 3 15x 4 y 3 z 2
8
10. คู่มือสื่อการสอนวิชาคณิตศาสตร์ โดยความร่วมมือระหว่าง
สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
ต่อไปจะเป็นเทคนิคการแยกตัวประกอบโดยวิธีดึงตัวร่วมของพหุนามที่มีสี่พจน์
แบบฝึกหัดเพิ่มเติม
เรื่องการแยกตัวประกอบ (สี่ พจน์ สอง วงเล็บ)
จงแยกตัวประกอบ
1. a b c a b d 2. x2 a b 2 a b
3. 5 a b a b c 4. a 2 2ab ac 2bc
5. x 2 ax 5 x 5a 6. x 2 2 x xy 2 y
7. x 4 x3 2 x 2 8. 4 x 4 x3 8 x 2
9. x3 x 2 x 1 10. a 2 ab ac bc
9
18. คู่มือสื่อการสอนวิชาคณิตศาสตร์ โดยความร่วมมือระหว่าง
สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
4. การแยกตัวประกอบ โดยวิธีผลต่างกาลังสอง
ในข้อนี้ผู้เรียนจะได้นาสูตรของผลต่างกาลังสอง มาช่วยในการแยกตัวประกอบ
การพิสูจน์สูตร a 2 b2 a b a b
พิสูจน์ a b a b a2 ab ba b2
a 2 b2
ตัวอย่าง จงแยกตัวประกอบของพหุนามต่อไปนี้
1. x 4 1
2. x 4 x 2
วิธีทา
1. x 4 1 x 2 1 x 2 1
x 1 x 1 x 2 1
2. x 4 x 2 x 2 x 2 1
x 2 x 1 x 1 #
ตัวอย่าง จงแยกตัวประกอบของพหุนามต่อไปนี้
1. x2 y 2 x y
2. 500 a 2b 20b3
17
19. คู่มือสื่อการสอนวิชาคณิตศาสตร์ โดยความร่วมมือระหว่าง
สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
วิธีทา
1. x2 y 2 x y x2 y 2 x y
x y x y x y
x y x y 1
2.
500 a 2b 20b3 20b 25a b
2 2
20b 5a b 5a b #
แบบฝึกหัดเพิ่มเติม
เรื่องการแยกตัวประกอบ (ผลต่างกาลังสอง)
จงแยกตัวประกอบ
1. x 2 9 2. x 2 25
3. x 2 3 4. 4b 2 1
5. x2 y 2 9 6. x3 x
7. x 4 81 8. a 5b 4 9 a
9. x 2 y 2 x y 10. 49 z 2 81
18
30. คู่มือสื่อการสอนวิชาคณิตศาสตร์ โดยความร่วมมือระหว่าง
สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
แบบฝึกหัดระคน
1-10 จงแยกตัวประกอบของพหุนามดังต่อไปนี้
1. x 2 5 x 4
2. a 3 3a 2 4a 12
3. x3 y3 xy 2 x2 y
4. 4 x y 3 x y
5. a b 3 27
6. x 4 2 x3 8 x 16
7. 3x 2 9 x 12
8. 16 2 x y 2 4 x y 2
9. 4 x 2 28 x 40
10. a 2 4b 2 4a 8b 4ab
11. x y 2 x y 2 แยกตัวประกอบได้ตรงกับข้อใด
1. x y 2 x y 1
2. x y 2 x y 1
3. x y 2 x y 1
4. x y 2 x y 1
12. ข้อใดใช้สมบัติการกระจาย
1. x 2 2 x
2. x 5 2 x 7
3. 2x 4 y 2 x 2 y
4. x x 3 2x 3
13. ข้อใดไม่ถูกต้อง
1 a2
1. 1 a เมื่อ a 1
1 a
2. 3x2 9 x 3x x 3
3. มี a และ b ที่ทาให้ a 2 b 2 a b 2
4. a 2 b 2 a b 2 ทุก a, b
14. ข้อใดไม่ใช่พหุนาม
1. x 2 x x 1
2. x 3 x 2
29
31. คู่มือสื่อการสอนวิชาคณิตศาสตร์ โดยความร่วมมือระหว่าง
สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
3. 5
4. 3 x 1
15. 2x 1 เป็นตัวประกอบของพหุนามใด
1. 6 x 2 x 1
2. 6 x 2 5 x 4
3. 2 x 2 3x 1
4. x 2 x 6
1 1
16. กาหนดให้ x 4 แล้ว x2 มีค่าเท่ากับเท่าไร
x x2
1. 4 2. 16 3. 18 4. ข้อมูลไม่พอ
17. ตัวประกอบของ x 4 2 x3 8 x 16 คือข้อใด
1. x 2 x3 8
2. x 22 x3 2 x 4
3. x 22 x3 2 x 4
4. x 2 x 2 x3 2 x 4
18. a b 3 3a2 a b a3 3a a b 2 มีค่าเท่ากับเท่าใด
1. 1 2. a 3 3. b3 4. a 3 b3
19. ข้อใดต่อไปนี้ไม่ถูกต้อง
1. 3 a 12 3 a 2 2 9 2a 1
2. 4x2 1 2x 1 2 x 1
3. a3 a 2 a 1 a 12 a 1
4. x2 2 x 2 x 1
1 1
20. กาหนดให้ xa แล้ว 3
x3 มีค่าเท่ากับข้อใด
x x
1. a3 2. a 3 3a 3. a 3 3a 4. a 3 3a
30
33. คู่มือสื่อการสอนวิชาคณิตศาสตร์ โดยความร่วมมือระหว่าง
สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
เฉลยแบบฝึกหัดเพิมเติม
่
เรื่องการแยกตัวประกอบ (การดึงตัวร่วม)
1. x x 2 2. x 3x 2
3. 2 x2 2 x 1 4. y y 8
5. 3x x 2 2 x 3 6. 2 xy 4x y
7. 7 xy 2 x 2 y 2 8. 3xyz z 2x
9. xyz 5 y x y 10. 5 x 2 y 2 z 2 1 2 xz 3x 2 y
เฉลยแบบฝึกหัดเพิมเติม
่
เรื่องการแยกตัวประกอบ (สี่ พจน์ สอง วงเล็บ)
1. a b c d 2. x 2 2 a b 3. 5 c a b
4. a 2b a c 5. x 5 x a 6. x y x 2
7. x3 2 x 1 8. x3 2 4 x 1 9. x 2 1 x 1
10. a c a b
เฉลยแบบฝึกหัดเพิมเติม
่
เรื่องการแยกตัวประกอบ (สาม พจน์ สอง วงเล็บ)
1. x 1 x 2 2. x 3 x 6 3. x 4 x 6
4. x 3 x 2 5. x 1 x 4 6. x 17 x 5
7. 2 x 1 x 8. 2 x 7 x 9. x 4 x 1
10. a b a 3b 11. ab 1 ab 5 12. x 2 2x 3
13. x 1 4 x 9 14. x 33x 1 15. 2 x 1 4 x 3
16. 2 2 x 1 x 4 17. 2 x 1 3x 2 18. 3x 23x 1
19. 2 4 x 1 x 20. 2 x 1 3x
32
34. คู่มือสื่อการสอนวิชาคณิตศาสตร์ โดยความร่วมมือระหว่าง
สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
เฉลยแบบฝึกหัดเพิมเติม
่
เรื่องการแยกตัวประกอบ (กาลังสองสมบูรณ์)
1. x 2 2 2. x 52 3. x 32
2
1
4. 2 x 2 2
5. 4 x 1 2
6. x 1
2
7. 14x 8. 4 5x 9. 100 y 2
x
10.
3
เฉลยแบบฝึกหัดเพิมเติม
่
เรื่องการแยกตัวประกอบ (ผลต่างกาลังสอง)
1. x 3 x 3 2. x 5 x 5
3. x 3 x 3 4. 2b 1 2b 1
5. xy 3 xy 3 6. x x 1 x 1
7. x 3 x 3 x 2 9 8. a a 2b 2 3 a 2b 2 3
9. x y 1 x y 10. 7 z 9 7 z 9
เฉลยแบบฝึกหัดเพิมเติม
่
เรื่องการแยกตัวประกอบ (กาลังสามสมบูรณ์)
1. x 13 2. 2 x 13
3
1
3. 2x 4. 2 x 13
2
3
2
5. 1 3x 3 6. x y
3
7. 3x 5 y 3 8. 4
9. 4 x 2 4 x 1 10. x3
33
35. คู่มือสื่อการสอนวิชาคณิตศาสตร์ โดยความร่วมมือระหว่าง
สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
เฉลยแบบฝึกหัดเพิมเติม
่
เรื่องการแยกตัวประกอบ (ผลต่างกาลังสามและผลบวกกาลังสาม)
1. a 1 a 2 a 1 2. a 1 a 2 a 1
3. b 3 b 2 3b 9 4. b 2 b 2 2b 4
5. ab 3 a 2b 2 3ab 9 6. x 4 y x 2 4 xy 16 y 2
7. 8 1 5 x 2 1 5 x 2 25 x 4 8. 8 x 5 x 2 5 x 25
9. y 2
9 y 4 9 y 2 81 10. 2 x 3 y 4 x 2 6 xy 9 y 2
เฉลยแบบฝึกหัดระคน
1. x 1 x 4
2. a 2 a 2 a 3
3. x y x2 y 2
4. x y 2x 2 y 1 2x 2 y 1
5. a b 3 a b 3 a b 9
2
6. x 2 x2 2 x 4
2
7. x 43x 3
8. 4 5x y 3x 3 y
9. 4 x 2 x 5
10. a 2b 4 a 2b
11. 2 12. 3 13. 4 14. 1 15. 3
16. 3 17. 2 18. 3 19. 4 20. 2
34