15. 20
H. erectus เปนมนุษยพวกแรกที่รูจักใชไฟ ซากดึกดําบรรพกระดูกกะโหลกศีรษะ
H. habilis และ H. erectus มีวิวัฒนาการมาจากบรรพบุรุษรวมกัน
แตมนุษยปจจุบันนั้นมีวิวัฒนาการมาจาก H. erectus
H. erectus ในแอฟริกาถือเปนบรรพบุรุษของ Homo sapiens หรือมนุษยปจจุบัน อยางไรก็ตาม
พบวามีมนุษยลักษณะกึ่งกลางระหวาง H. erectus และ H. sapiens เกิดขึ้นเมื่อ 200,000-300,000
ปที่แลวดวยซึ่งก็คือ มนุษยนีแอนเดอรทัล (Neanderthal man) มนุษยนีแอนเดอรทัลนั้นมีสมอง
ขนาดใหญเทากับหรือมากกวามนุษยปจจุบัน โครงรางมีลักษณะเตี้ยล่ําแข็งแรง จมูกแบน รูจมูกกวาง
หนาผากลาดแคบ มีสันคิ้วหนา คางแคบหดไปดานหลัง มีการอยูรวมกันเปนสังคม ใชไฟและมี
เครื่องนุงหม มีรองรอยของอารยธรรมในกลุม เชน การบูชาเทพเจาและมีพิธีฝงศพ เปนตน
นักมานุษยวิทยาไดจัดใหมุษยนีแอนเดอรทัลอยูในสปชีสเดียวกันกับมนุษยปจจุบัน (Homo sapiens
sapiens) แตแยกกันในระดับซับสปชีส เปน Homo sapiens neanderthalensis เชื่อวาทั้ง H. s. sapiens
และ H. s. neanderthalensis มีชีวิตอยูรวมกันมาหลายพันปและยังไมเปนที่แนชัดวามนุษย
ทั้งสองกลุมมีความเกี่ยวของกันอยางไร แตก็อาจเปนไปไดวาจะมีบรรพบุรุษรวมกัน และเมื่อ H. s.
sapiens สามารถปรับตัวใหเขากับสิ่งแวดลอมไดมากกวา ในที่สุด H. s. neanderthalensis ก็สูญพันธุไป
จากหลักฐานซากดึกดําบรรพที่ขุดพบอยางมากแถบบริเวณตะวันตกของทวีปยุโรป ทําให
สันนิษฐานไดวามนุษยนีแอนเดอรทัลกระจายตัวอยูมากในบริเวณนีในปจจุบันจากการศึกษาทาง
้
ชีววิทยาระดับโมเลกุล การสกัด DNA จากกระดูกมนุษยนีแอนเดอรทัลชี้ใหเห็นวา
มนุษยนีแอนเดอรทัลบางสวนอาจมีผมสีแดงและมีผิวซีด
16. 21
ภาพวาดลักษณะของกะโหลกศีรษะของมนุษยปจจุบัน (ซาย)
เปรียบเทียบกับมนุษยนีแอนเดอรทัล (ขวา)
กําเนิดของมนุษยปจจุบันนั้นมาจากไหน?
สมมติฐานเกี่ยวกับกําเนิดของมนุษยปจจุบันมี 2 แนวทาง ซึ่งอาศัยหลักฐานจากซากดึกดําบรรพ
ของมนุษยโบราณมาสนับสนุนแนวคิด
สมมติฐานแรก เชื่อวามนุษยปจจุบันที่อยูในตางทวีปนั้นมีวิวัฒนาการมาจาก H. erectus
ที่แพรกระจายจากแอฟริกาไปอยูตามที่ตางๆ เชน ยุโรป เอเชียและออสเตรเลีย เมื่อประมาณ
เกือบสองลานปที่ผานมา จากนั้นจึงวิวัฒนาการเปนมนุษยปจจุบันที่อาศัยอยูตามแตละที่ทั่วโลก
และการที่มนุษยเชื้อชาติตางๆไมเกิดความแตกตางกันในระดับสปชีสจนเกิดสปชีสใหมเพราะมนุษยใ
นแตละที่ยังคงมีการผสมผสานทางเผาพันธุมาโดยตลอด
สมมติฐานที่สอง เชื่อวามนุษยปจจุบนที่อยูในตางทวีปนั้นมีวิวัฒนาการมาจาก H. erectus
ั
ในแอฟริกา จากนั้น H. erectus ไดแพรกระจายไปอยูตามที่ตางๆทั่วโลกแตในที่สุดก็
สูญพันธุไปจนหมด เหลือเพียงกลุม H. erectus ในแอฟริกากลุมเดียวเทานั้น จนกระทั่งเมื่อ 100,000
ปที่ผานมานี้เอง H. erectus ในแอฟริกา กลุมที่มีสายวิวัฒนาการตอเนื่องมานี้จึงแพรกระจายออกไป
ยังสถานที่ตางๆโดยไมมีการผสมผสานทางเผาพันธุกับมนุษยโบราณที่อพยพมากอนหนานั้น