Download luận văn thạc sĩ ngành khoa học môi trường với đề tài: Đánh giá hiện trạng môi trường khu công nghiệp Đồng Văn I Duy Tiên Hà Nam

1. B GIÁO D C VÀ ðÀO T O
TRƯ NG ð I H C NÔNG NGHI P HÀ N I
............ ............
VŨ TH NG C TÚ ANH
ðÁNH GIÁ HI N TR NG MÔI TRƯ NG
KHU CÔNG NGHI P ð NG VĂN I, DUY TIÊN, HÀ NAM
LU N VĂN TH C SĨ
Chuyªn ng nh : KHOA H C MÔI TRƯ NG
M· sè : 60.44.03.01
Ng−êi h−íng dÉn khoa häc: PGS.TS. NGUYÔN h÷u thµnh
Hµ Néi - 2014

2. H c vi n Nông nghi p Vi t Nam – Lu n văn Th c s Khoa h c Nông nghi p Page i
L I CAM ðOAN
Tôi xin cam ñoan r ng, n i dung, s li u và k t qu nghiên c u trong lu n
văn là trung th c và chưa ñư c s d ng ñ b o v m t h c v nào.
Tôi cũng xin cam k t ch c ch n r ng, m i s giúp ñ cho vi c th c
hi n lu n văn ñã ñư c c m ơn, các thông tin trích d n trong lu n văn ñ u
ñư c ch rõ ngu n g c, b n lu n văn này là n l c, k t qu làm vi c c a cá
nhân tôi (ngoài ph n ñã trích d n).
Tác gi lu n văn
Vũ Th Ng c Tú Anh

3. H c vi n Nông nghi p Vi t Nam – Lu n văn Th c s Khoa h c Nông nghi p Page ii
L I C M ƠN
Trong quá trình h c t p, nghiên c u và hoàn thành lu n văn Th c sĩ:
“ðánh giá hi n tr ng môi trư ng Khu công nghi p ð ng Văn I”, tôi ñã nh n
ñư c s quan tâm giúp ñ tân tình c a nhi u t p th và cá nhân.
Trư c tiên, tôi xin trân tr ng c m ơn t p th các th y cô giáo trong khoa
Tài nguyên và Môi trư ng, trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i, ñã giúp ñ tôi
trong quá trình h c t p, nghiên c u và hoàn thành lu n văn này.
ð c bi t, tôi xin bày t s bi t ơn sâu s c ñ n PGS.TS Nguy n H u Thành
– Gi ng viên hư ng d n khoa h c ñã tr c ti p ñóng góp nh ng ý ki n quý báu và
giúp ñ tôi trong quá trình th c hi n lu n văn này.
Xin chân thành c m ơn Trung tâm Quan tr c Phân tích tài nguyên Môi
trư ng Hà Nam, Ban qu n lý các khu công nghi p t nh Hà Nam, Chi c c b o v
môi trư ng Hà Nam ñã t o m i ñi u ki n giúp ñ , cung c p s li u, tư li u
khách quan giúp tôi hoàn thành lu n văn.
Gia ñình và b n bè ñã giúp ñ tôi v v t ch t và tinh th n ñ tôi hoàn
thành h c t p và lu n văn th c sĩ này.
Tác gi lu n văn
Vũ Th Ng c Tú Anh

4. H c vi n Nông nghi p Vi t Nam – Lu n văn Th c s Khoa h c Nông nghi p Page iii
M C L C
L I CAM ðOAN................................................................................................i
L I C M ƠN ....................................................................................................ii
M C L C ........................................................................................................iii
DANH M C CÁC B NG .................................................................................v
DANH M C CÁC HÌNH ................................................................................vii
DANH M C CÁC CH VI T T T ..............................................................viii
M ð U...........................................................................................................1
1. Tính c p thi t c a ñ tài ........................................................................1
2. M c ñích...............................................................................................2
3. Yêu c u.................................................................................................2
Chương 1. T NG QUAN.................................................................................3
1.1. Qu n lý môi trư ng và các công c qu n lý môi trư ng ........................3
1.1.1 Khái ni m khu công nghi p...................................................................3
1.1.2. ð nh nghĩa qu n lý môi trư ng .............................................................3
1.1.3. Các công c qu n lý môi trư ng............................................................4
1.2. H th ng qu n lý nhà nư c v qu n lý môi trư ng khu công nghi p .....6
1.3. Phát tri n công nghi p và các v n ñ môi trư ng ..................................8
1.3.1 Tình hình phát tri n khu côngnghi p trên th gi i và t i Vi t Nam........8
1.3.2 Hi n tr ng môi trư ng KCN Vi t Nam................................................ 14
1.3.3 Áp l c môi trư ng t ho t ñ ng c a các khu công nghi p................... 23
1.3.4 Công tác qu n lý môi trư ng các KCN t i Vi t nam và trên ñ a bàn
t nh Hà Nam........................................................................................ 27
1.4. Các mô hình qu n lý môi trư ng khu công nghi p hi n nay ............... 31
1.4.1 Mô hình qu n lý KCN theo hư ng x lý ch t th i............................... 31
1.4.2 Mô hình qu n lý KCN mô ph ng theo h sinh thái t nhiên ................ 33
1.4.3 Mô hình qu n lý KCN theo chu i s n xu t.......................................... 34
1.5. Tình hình th c thi pháp lu t v môi trư ng t i các khu công nghi p
Vi t Nam và t nh Hà Nam................................................................ 35

5. H c vi n Nông nghi p Vi t Nam – Lu n văn Th c s Khoa h c Nông nghi p Page iv
Chương 2. N I DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN C U ................... 38
2.1 ð i tư ng và ph m vi nghiên c u ....................................................... 38
2.1.1 ð i tư ng nghiên c u ......................................................................... 38
2.1.2 Ph m vi nghiên c u............................................................................. 38
2.2 N i dung nghiên c u........................................................................... 38
2.2.1 Khái quát ñ c ñi m t nhiên, kinh t xã h i khu v c nghiên c u......... 38
2.2.2 Khái quát chung v KCN ð ng Văn I................................................. 38
2.2.3 Hi n tr ng môi trư ng KCN ð ng Văn I ............................................ 38
2.3 Phương pháp nghiên c u..................................................................... 38
2.3.1 Phương pháp thu th p s li u th c p.................................................. 38
2.3.2 Phương pháp k th a........................................................................... 39
2.3.3 Phương pháp l y m u và phân tích...................................................... 39
2.3.4. Phương pháp x lý và th ng kê s li u................................................ 44
2.3.5 Phương pháp ñánh giá......................................................................... 44
Chương 3. K T QU NGHIÊN C U VÀ TH O LU N............................ 45
3.1. ð c ñi m t nhiên và kinh t xã h i huy n Duy Tiên.......................... 45
3.1.1 ð c ñi m t nhiên huy n Duy Tiên..................................................... 45
3.1.2 ði u ki n kinh t xã h i huy n Duy Tiên............................................ 46
3.2. Khái quát chung v KCN ð ng Văn I................................................. 48
3.2.1 ði u ki n t nhiên KCN ð ng Văn I .................................................. 48
3.2.2 Khái quát v tình hình KCN ð ng Văn I............................................. 51
3.3. Hi n tr ng môi trư ng KCN ð ng Văn I ............................................ 62
3.3.1 Hi n tr ng ch t lư ng môi trư ng không khí....................................... 62
3.3.2 Hi n tr ng môi trư ng nư c................................................................ 68
3.3.3 Hi n tr ng môi trư ng ñ t và bùn th i................................................. 76
3.4. Tình hình qu n lý môi trư ng KCN ð ng Văn I .............................. 79
3.4.1 Tình hình tri n khai các văn b n pháp lu t, thanh tra, ki m tra............ 79
3.4.2 Qu n lý ngu n th i.............................................................................. 80
3.4.3 Nh ng t n t i, h n ch trong công tác qu n lý môi trư ng KCN ......... 84
K T LU N VÀ KI N NGH ........................................................................ 89
K t lu n............................................................................................................ 89

6. H c vi n Nông nghi p Vi t Nam – Lu n văn Th c s Khoa h c Nông nghi p Page v
DANH M C CÁC B NG
STT TÊN B NG TRANG
B ng 1.1: Ư c tính kh i lư ng ch t th i r n t các KCN phía Nam năm 2008.......... 21
B ng 1.2: Ư c tính và d báo CTR các KCN Vi t Nam ñ n năm 2020 ............ 22
B ng 1.3: Danh sách th m ñ nh ðTM, Xác nh n hoàn thành các h ng m c
b o v môi trư ng giai ño n v n hoành c a các d án ñ u tư h
t ng KCN ......................................................................................... 29
B ng 2.1: V trí các ñi m l y m u không khí xung quanh................................. 39
B ng 2.2: V trí các ñi m l y m u nư c th i:.................................................... 40
B ng 2.3: V trí các ñi m l y m u nư c m t..................................................... 40
B ng 2.4: Phương pháp phân tích m u khí........................................................ 42
B ng 2.5: Phương pháp phân tích nư c th i...................................................... 43
B ng 2.6: Phương pháp phân tích m u nư c m t.............................................. 43
B ng 3.1. S li u quan tr c khí tư ng th y văn năm 2012 ................................ 50
B ng 3.4: Phân nhóm các ngành ngh trong KCN ð ng Văn I......................... 53
B ng 3.5: Thành ph n nư c th i c a m t s nhóm ngành trong KCN............... 54
B ng 3.6: Lưu lư ng nư c th i c a m t s doanh nghi p ñang ho t ñ ng
t i KCN ð ng Văn I......................................................................... 55
B ng 3.7: ð c trưng các ngu n gây ô nhi m môi trư ng không khí.................. 58
B ng 3.8: ð c ñi m CTR công nghi p t i KCN ð ng Văn I ............................ 59
B ng 3.9: Kh i lư ng ch t th i r n c a m t s doanh nghi p trong KCN
ð ng Văn I (kg/tháng)..................................................................... 60
B ng 3.10 :K t qu phân tích ch t lư ng môi trư ng không khí xung quanh
KCN ð ng Văn I ( ñ t 1: Tháng 7/2012) ......................................... 63
B ng 3.11:K t qu phân tích ch t lư ng môi trư ng không khí xung quanh
KCN ð ng Văn I ( ñ t 2: Tháng 11/2012) ....................................... 64
B ng 3.12: Ch t lư ng nư c phát sinh t i các doanh nghi p trong KCN
ð ng Văn I....................................................................................... 69

7. H c vi n Nông nghi p Vi t Nam – Lu n văn Th c s Khoa h c Nông nghi p Page vi
B ng 3.13: K t qu phân tích nư c th i ñ u vào và ñ u ra tr m x lý nư c
th i t p trung KCN ð ng Văn I........................................................ 72
B ng 3.14: K t qu phân tích ch t lư ng nư c m t KCN ð ng Văn I .............. 74
B ng 3.15: K t qu phân tích ch t lư ng nư c ng m........................................ 75
B ng 3.16: K t qu phân tích ch t lư ng ñ t .................................................... 77
B ng 3.17: K t qu phân tích ch t lư ng bùn th i............................................. 78
B ng 3.18: Các bi n pháp h n ch ô nhi m theo ngành ngh quy ho ch
trong KCN ð ng Văn I .................................................................... 83

8. H c vi n Nông nghi p Vi t Nam – Lu n văn Th c s Khoa h c Nông nghi p Page vii
DANH M C CÁC HÌNH
STT TÊN HÌNH TRANG
Hình 1.1: Sơ ñ nguyên t c các m i quan h trong h th ng qu n lý môi
trư ng Khu công nghi p........................................................................7
Hình 1.2: Tình hình phát tri n khu công nghi p Vi t Nam............................. 11
Hình 1.3: Phân b KCN – KCX Vi t Nam theo s lư ng .............................. 12
Hình 1.4: Phân b KCN – KCX Vi t Nam theo di n tích (ha) ....................... 12
Hình 1.5: T l gia tăng nư c th i t các KCN và t l gia tăng t ng lư ng
nư c th i t các lĩnh v c trong toàn qu c............................................ 13
Hình 1.6: Ư c tính t l t ng lư ng nư c th i KCN c a 6 vùng kinh t ............ 13
Hình 1.7: Hàm lư ng c n lơ l ng (SS) trong nư c th i c a m t s KCN
mi n Trung qua các năm ..................................................................... 14
Hình 1.8: Hàm lư ng BOD5 và COD trong nư c th i c a KCN Liên Chi u
(ðà N ng) năm 2006 và 2008 ............................................................. 15
Hình 1.9: Hàm lư ng BOD5 trong nư c th i c a m t s KCN năm 2008......... 15
Hình 1.10: K t qu phân tích nư c th i (hàm lư ng ch t dinh dư ng và
coliform) c a m t s KCN năm 2008.................................................. 16
Hình 1.11: Di n bi n COD trên các sông qua các năm ..................................... 17
Hình 1.12: Hàm lư ng b i lơ l ng trong không khí xung quanh m t s
KCN mi n B c và mi n Trung t năm 2006 – 2008............................ 18
Hình 1.13: N ng ñ NH3 trong không khí xung quanh KCN B c Thăng
Long năm 2006 – 2008 ....................................................................... 19
Hình 1.14: Ư c tính kh i lư ng ch t th i r n phát sinh t i các KCN................. 20
Hình 1.15:Ư c tính kh i lư ng ch t th i nguy h i phát sinh t i các KCN......... 20
Hình 1.16: Bi u ñ t l các KCN có nhà máy x lý nư c th i t p trung .......... 26
Hình 3.1: Di n bi n n ng ñ khí CO ................................................................ 65
Hình 3.2: Di n bi n n ng ñ khí SO2............................................................... 66
Hình 3.3: Di n bi n n ng ñ khí NO2 .............................................................. 66
Hình 3.4: Di n bi n n ng ñ b i....................................................................... 67
Hình 3.5: Khu v c lưu gi ch t th i nguy h i c a Chi nhánh Công ty c
ph n nư c s ch và môi trư ng Vi t Nam – KCN ð ng Văn I............. 85

9. H c vi n Nông nghi p Vi t Nam – Lu n văn Th c s Khoa h c Nông nghi p Page viii
DANH M C CÁC CH VI T T T
B KHCN&MT : B Khoa h c công ngh và môi trư ng
B TN&MT : B Tài nguyên và Môi trư ng
BQL : Ban qu n lý
BVMT : B o v môi trư ng
CCN : C m công nghi p
CTNH : Ch t th i nguy h i
CTR : Ch t th i r n
ðHQGHN : ð i h c Qu c gia Hà N i
ðTM : ðánh giá tác ñ ng môi trư ng
KCN : Khu công nghi p
KCX : Khu ch xu t
KKT : Khu kinh t
NXB : Nhà xu t b n
QLMT : Qu n lý môi trư ng
UBND : y ban nhân dân
VSMT : V sinh môi trư ng
CTNH : Ch t th i nguy h i

10. H c vi n Nông nghi p Vi t Nam – Lu n văn Th c s Khoa h c Nông nghi p Page 1
M ð U
1. Tính c p thi t c a ñ tài
ðư c hình thành và phát tri n xu t phát t ch trương c a ð ng và Chính
ph trong vi c quy ho ch các vùng công nghi p t p trung nh m t o ñ t phá trong
phát tri n công nghi p, hi n ñ i hóa ñ t nư c. Các khu công nghi p (KCN) ñã có
nh ng ñóng góp tích c c trong thu hút ñ u tư, ñ c bi t là ñ u tư tr c ti p nư c
ngoài, gi i quy t vi c làm, góp ph n hi n ñ i hóa k t c u h t ng, nâng cao giá tr
s n xu t công nghi p, chuy n d ch cơ c u kinh t ; ñóng góp không nh vào tăng
trư ng ngành s n xu t công nghi p, nâng cao giá tr xu t kh u và s c c nh tranh
c a n n kinh t .
Tuy nhiên, bên c nh nh ng ñóng góp tích c c, s phát tri n c a các KCN
ñang ñ t ra nh ng thách th c v môi trư ng hi n t i và trong tương lai. Lư ng
rác th i, nư c th i, khí th i th i ra môi trư ng tăng lên r t nhanh chóng. Trong
khi ñó, h th ng qu n lý môi trư ng c a nư c ta chưa th c s hi u qu , thi u
ñ ng b , ñ c bi t ña s các nhà máy s n xu t công nghi p chưa có h th ng x lý
ch t th i trư c khi th i ra môi trư ng. V n ñ v môi trư ng th c s tr thành
m t bài toán khó còn b i cơ ch qu n lý môi trư ng còn l ng l o và quan tr ng
hơn c là ý th c c a ngư i dân ch quan tâm t i l i nhu n trư c m t mà không ñ
ý ñ n môi trư ng quanh mình ñang ô nhi m nghiêm tr ng.
Hà Nam v i dân s kho ng 800 nghìn ngư i. Trong ñó, hơn 90% dân s
s ng b ng ngh nông. Sau hơn 6 năm tái l p, Hà Nam ñã dành ñư c nh ng th ng
l i tương ñ i toàn di n trên các lĩnh v c phát tri n v kinh t xã h i, ngành công
nghi p cũng ñã góp ph n không nh cho nh ng th ng l i c a t nh. V i 04 KCN
(trong ñó có KCN ð ng Văn I) ñã ñư c xây d ng và ñi vào ho t ñ ng t nh ng
năm 2003. N m trên th tr n ð ng Văn, huy n Duy Tiên, v i di n tích 138ha,
KCN ð ng Văn I n m li n k v i qu c l 1A, ñư ng cao t c Pháp Vân Ninh
Bình, qu c l 38, ñư ng s t B c – Nam, cách trung tâm Hà N i 40 km, sân bay
N i Bài 70 km và cách c ng H i Phòng 90 km, KCN ð ng Văn I hàng năm ñóng
góp không nh vào s phát tri n chung c a n n kinh t t nh. Khu ñô th , khu dân

11. H c vi n Nông nghi p Vi t Nam – Lu n văn Th c s Khoa h c Nông nghi p Page 2
cư trong 3 năm tr l i ñây có xu hư ng gia tăng: 02 d án ñ u tư xây d ng khu
ñô th xanh quanh khu v c ð ng Văn. Tuy nhiên, ch t lư ng môi trư ng trong
khu v c ñã và ñang có xu hư ng suy gi m trong 10 năm tr l i ñây. ði n hình,
k t qu quan tr c môi trư ng không khí th tr n ð ng Văn c a Trung tâm Quan
tr c Phân tích Tài nguyên Môi trư ng Hà Nam cho th y t năm 2004 ñ n năm
2007, n ng ñ các khí SO2, NO2 n m dư i ngư ng phát hi n, nhưng t năm 2008
tr l i ñây, n ng ñ các khí ñ c có xu hư ng tăng lên. Quá trình phát tri n kinh t
KCN ð ng Văn I ñã ñ l i nh ng t n t i, b t c p c n ñư c gi i quy t. Chính vì
th vi c ñánh giá ñúng v ch t lư ng môi trư ng ñ t ñó ñưa ra gi i pháp qu n
lý môi trư ng phù h p và có hi u qu là r t c n thi t. T th c t trên chúng tôi
ti n hành th c hi n ñ tài: “ ðánh giá hi n tr ng môi trư ng Khu công nghi p
ð ng Văn I” t i huy n, Duy Tiên, Hà Nam.
2. M c ñích
- ðánh giá th c tr ng môi trư ng và qu n lý môi trư ng t i KCN ð ng
Văn I.
- ð xu t bi n pháp nâng cao hi u qu qu n lý môi trư ng Khu công
nghi p ð ng Văn I.
3. Yêu c u
- N m ñư c các thông tin, s li u v ho t ñ ng c a KCN ð ng Văn I.
- Tìm ra ñư c ưu như c ñi m trong công tác qu n lý môi trư ng KCN
ð ng Văn I.

12. H c vi n Nông nghi p Vi t Nam – Lu n văn Th c s Khoa h c Nông nghi p Page 3
Chương 1. T NG QUAN
1.1. Qu n lý môi trư ng và các công c qu n lý môi trư ng
1.1.1 Khái ni m khu công nghi p
Theo Ngh ñ nh 29/2008/Nð-CP c a Chính ph Quy ñ nh v thành l p,
ho t ñ ng, chính sách và qu n lý nhà nư c ñ i v i KCN, Khu ch xu t (KCX),
Khu kinh t (KKT), KKT c a kh u thì KCN ñư c ñ nh nghĩa như sau: “Khu
công nghi p là khu chuyên s n xu t hàng công nghi p và th c hi n các d ch v
cho s n xu t công nghi p, có ranh gi i ñ a lý xác ñ nh, ñư c thành l p theo ñi u
ki n, trình t và th t c quy ñ nh t i Ngh ñ nh này”.
S phát tri n c a các KCN s ñưa ñ n s tăng trư ng kinh t , phát tri n
xã h i và nâng cao m c s ng c a nhân dân. Tuy nhiên, quá trình này cũng s gây
áp l c m nh m cho môi trư ng.
1.1.2. ð nh nghĩa qu n lý môi trư ng
Qu n lý môi trư ng là m t ho t ñ ng nh m vào vi c t ch c th c hi n
cũng như giám sát các ho t ñ ng b o v , c i t o và phát tri n các ñi u ki n môi
trư ng và khai thác s d ng tài nguyên m t cách t i ưu. Theo m t s tác gi ,
thu t ng v qu n lý môi trư ng g m hai n i dung chính: qu n lý Nhà nư c v
môi trư ng và qu n lý c a các doanh nghi p, khu v c dân cư v môi trư ng.
trong ñó, n i dung th hai có m c tiêu ch y u là tăng cư ng hi u qu h th ng
s n xu t và b o v s c kh e ngư i lao ñ ng, dân cư s ng trong khu v c ch u nh
hư ng c a các ho t ñ ng s n xu t.
Hi n nay chưa có ñ nh nghĩa th ng nh t v qu n lý môi trư ng. Theo tác
gi Tr n Thanh Lâm (2006) thì “Qu n lý môi trư ng là s tác ñ ng liên t c, có t
ch c và hư ng ñích c a ch th qu n lý môi trư ng lên cá nhân ho c công ñ ng
ngư i ti n hành các ho t ñ ng phát tri n trong h th ng môi trư ng và các khách
th qu n lý môi trư ng, s d ng m t cách t t nh t m i ti m năng và cơ h i nh m
ñ t ñư c m c tiêu qu n lý môi trư ng ñã ñ ra, phù h p v i pháp lu t và thông l
hi n hành”; Theo Lưu ð c H i (2005), “Qu n lý môi trư ng là m t ho t ñ ng
trong lĩnh v c qu n lý xã h i có tác d ng ñi u ch nh các ho t ñ ng c a con ngư i

13. H c vi n Nông nghi p Vi t Nam – Lu n văn Th c s Khoa h c Nông nghi p Page 4
d a trên s ti p c n có h th ng và các k năng ñi u ph i thông tin, ñ i v i các
v n ñ môi trư ng có liên quan ñ n con ngư i; xu t phát t quan ñi m ñ nh
lư ng, hư ng t i s phát tri n b n v ng và s d ng h p lý tài nguyên”.
Qu n lý môi trư ng ñư c th c hi n b ng t ng h p các bi n pháp lu t pháp
chính sách, kinh t , k thu t, công ngh , xã h i, văn hóa giáo d c… Các bi n
pháp này có th ñan xen, ph i h p tích h p v i nhau tùy theo ñi u ki n c th
c a v n ñ ñ t ra. Vi c th c hi n qu n lý môi trư ng ñư c th c hi n m i quy
mô: toàn c u, khu v c, qu c gia, vùng, t nh, huy n… (H Th Lam Trà, 2009).
1.1.3. Các công c qu n lý môi trư ng
Công c qu n lý môi trư ng là t ng h p các bi n pháp và phương ti n mà
các nhà qu n lý s d ng ñ th c hi n các n i dung c a qu n lý môi trư ng (B
Tài nguyên & Môi trư ng, 2009).
1.1.3.1 ð c ñi m
Công c qu n lý là vũ khí ho t ñ ng c a Nhà nư c trong vi c th c hi n
công tác qu n lý môi trư ng Qu c gia và r t ña d ng, không có m t công c nào
có giá tr tuy t ñ i trong vi c qu n lý môi trư ng. M i công c có ch c năng và
ph m vi tác ñ ng nh t ñ nh, chúng t o ra m t t p h p các bi n pháp h tr nhau.
Vi c nghiên c u và hoàn thi n các công c qu n lý là ñi u b t bu c ph i làm
thư ng xuyên các cơ quan qu n lý nhà nư c v môi trư ng và là công tác tr ng
tâm c a ngành môi trư ng.
1.1.3.2 Phân lo i công c qu n lý môi trư ng và ưu như c ñi m c a các công c
qu n lý
Vi c phân lo i công c qu n lý môi trư ng theo ch c năng và theo b n
ch t.
D a theo ch c năng, công c qu n lý môi trư ng ñư c phân ra thành 3
nhóm công c :
- Nhóm ñi u ch nh vĩ mô: Ph m vi ñi u ch nh r ng l n, bao g m lu t
pháp, chính sách
- Nhóm công c hành ñ ng: Ph m vi ñi u ch nh trong lĩnh v c c th ,
g m các công c hành chính, x ph t vi ph m môi trư ng trong kinh t , sinh

14. H c vi n Nông nghi p Vi t Nam – Lu n văn Th c s Khoa h c Nông nghi p Page 5
ho t; công c kinh t , có tác ñ ng tr c ti p t i l i ích kinh t - xã h i c a cơ s
s n xu t kinh doanh.
- Nhóm ph tr : Là các công c không có tác ñ ng ñi u ch nh ho c không
tác ñ ng tr c ti p t i ho t ñ ng. Các công c này dùng ñ quan sát, giám sát các
ho t ñ ng gây o nhi m, giáo d c con ngư i trong xã h i. Công c ph tr có th
là các công c k thu t như GIS, mô hình hóa…
D a theo b n ch t, công c qu n lý môi trư ng ñư c phân lo i như sau:
- Công c lu t pháp – chính sách: Bao g m các quy ñ nh pháp lu t và
chính sách môi trư ng, b o v tài nguyên thiên nhiên như các b lu t v môi
trư ng, nhà nư c.
Các ñ nh hư ng cơ b n c a công c lu t pháp – chính sách là xây d ng
văn b n pháp quy v B o v môi trư ng; ch n ch nh, tăng cư ng công tác xây
d ng, ban hành và hư ng d n tiêu chu n môi trư ng; t o cơ ch , chính sách
trong lĩnh v c môi trư ng.
Công c lu t pháp mang tính ch t cư ng ch cao và ph m vi ñi u ch nh
r ng l n, có vai trò ñ nh hư ng và ñi u ch nh th c hi n ñ i v i các lo i công c
khác nhau. Như c ñi m c a công c lu t pháp là c ng nh c và ít linh ho t.
Công c chính sách g m t ng th các quan ñi m, chu n m c, các bi n
pháp, th thu t mà nhà nư c s d ng nh m ñ t ñư c nh ng m c tiêu chi n lư c
c a ñ t nư c.
- Công c kinh t : Là nh ng phương ti n, bi n pháp có tác d ng làm thay
ñ i chi phí và l i ích c a các ho t ñ ng kinh t , thư ng xuyên tác ñ ng ñ n môi
trư ng nh m m c ñích tăng cư ng ý th c trách nhi m trư c vi c gây ra s h y
ho t môi trư ng.
Công c kinh t s d ng s c m nh th trư ng ñ ñưa ra các quy ñ nh nh m
ñ t ñư c m c tiêu môi trư ng, t ñó có cách ng x hi u qu chi phí b o v môi
trư ng.
Các công c kinh t quan tr ng bao g m: Thu tài nguyên và thu môi
trư ng, phí và l phí môi trư ng, nhãn sinh thái và qu môi trư ng.

15. H c vi n Nông nghi p Vi t Nam – Lu n văn Th c s Khoa h c Nông nghi p Page 6
Ưu ñi m: Công c kinh t môi trư ng giúp duy trì s hài hòa gi a tăng
trư ng kinh t và b o v môi trư ng; t o ñi u ki n ñ các doanh nghi p xây d ng
k ho ch s n xu t phù h p.
Như c ñi m: Tuy nhiên, ñ phát huy hi u l c công c kinh t c n có
nh ng ñi u ki n sau: N n kinh t th trư ng th c s : Hàng hóa t do trao ñ i theo
ch t lư ng và giá tr ; Chính sách và các quy ñ nh pháp lu t ch t ch ñ có th
ki m soát và ñi u ch nh các ho t ñ ng s n xu t kinh doanh gây ra ô nhi m; Hi u
l c cao c a các t ch c qu n lý môi trư ng t Trung ương ñ n ñ a phương; Thu
nh p bình quân cao ñ ñ ñ m b o tài chính cho v n ñ qu n lý môi trư ng.
Các công c kinh t trong qu n lý môi trư ng là m t ph n c a chính sách
môi trư ng. Do ñó, c n luôn ñư c nghiên c ñ hoàn thi n, tránh s ph n ng
c a nhà s n xu t và ngư i tiêu th . Công c kinh t môi trư ng có tác ñ ng r t
m nh t i s ñi u ch nh chính sách kinh t và môi trư ng các nư c phát tri n.
Do v y, c n ph i nghiên c u áp d ng chúng trong m i ho t ñ ng kinh t xã h i
quy mô lâu dài.
- Công c k thu t: Có tác ñ ng tr c ti p vào các ho t ñ ng t o ra o nhi m ho c
qu n lý ch t ô nhi m trong quá trình hình thành và v n hành ho t ñ ng s n xu t.
Các công c k thu t qu n lý g m các công c ñánh giá tác ñ ng môi
tư ng, quan tr c môi tư ng, ki m toán môi trư ng, quy ho ch môi trư ng, công
ngh x lý các ch t th i, tái ch và s d ng. Các công c này có tác ñ ng m nh
t i vi c hình thành và hành vi phân b ch t ô nhi m trong môi trư ng, có th
ñư c th c hi n thành công trong b t kỳ m t n n kinh t phát tri n nào.
- Công c ph tr : Không tác ñ ng tr c ti p vào quá trình s n xu t sinh
ra ch t ô nhi m ho c ñi u ch nh vĩ môi quá trình s n xu t này, có th bao
g m: GIS, mô hình hóa môi trư ng, giáo d c và truy n thông v môi trư ng
(Ngô Th Ân, 2012).
1.2. H th ng qu n lý nhà nư c v qu n lý môi trư ng khu công nghi p
Theo Lu t B o v môi trư ng và các Ngh ñ nh hư ng d n thi hành Lu t,
liên quan ñ n qu n lý môi trư ng KCN có các ñơn v sau: B Tài nguyên & Môi
trư ng (ñ i v i các KCN và các d án trong KCN có quy mô l n); y ban nhân

16. H c vi n Nông nghi p Vi t Nam – Lu n văn Th c s Khoa h c Nông nghi p Page 7
dân t nh (UBND) (ñ i v i các KCN và các d án trong KCN có quy mô thu c
th m quy n phê duy t c a t nh); UBND huy n (ñ i v i m t s d án có quy mô
nh ) và m t s B , ngành khác (ñ i v i m t s d án có tính ñ c thù).
Bên c nh ñó, cũng theo Lu t B o v môi trư ng và các Ngh ð nh c a
Chính ph , liên quan ñ n b o v môi trư ng và qu n lý môi trư ng c a các KCN
còn có: Ban qu n lý (BQL) các KCN; ch ñ u tư xây d ng và kinh doanh k t c u
h t ng k thu t KCN; các cơ s s n xu t, kinh doanh, d ch v trong KCN.
Thông tư 08/2009/TT- BTNMT c a B Tài nguyên và Môi trư ng ñã quy
ñ nh trách nhi m quy n h n c a các ñơn v và các v n ñ liên quan ñ n b o v và
qu n lý môi trư ng c a các KCN như sau:
Hình 1.1: Sơ ñ nguyên t c các m i quan h trong h th ng qu n lý
môi trư ng Khu công nghi p
- BQL các KCN th c hi n nhi m v qu n lý nhà nư c v môi trư ng KCN
theo y quy n như t ch c th c hi n th m ñ nh và phê duy t báo cáo ñánh giá tác
ñ ng môi trư ng (ðTM); ch trì ho c ph i h p th c hi n giám sát, ki m tra các vi
ph m v b o v môi trư ng ñ i v i các d án, cơ s s n xu t, kinh doanh t i KCN;
ph i h p v i B Tài nguyên và Môi trư ng, S Tài nguyên và Môi trư ng th c hi n
vi c thanh tra và x lý vi ph m v b o v môi trư ng trong KCN.
- S Tài nguyên và Môi trư ng th c hi n ch c năng qu n lý nhà nư c v
môi trư ng, ch trì công tác thanh tra vi c th c hi n các quy ñ nh v b o v môi

17. H c vi n Nông nghi p Vi t Nam – Lu n văn Th c s Khoa h c Nông nghi p Page 8
trư ng và các n i dung c a Quy t ñ nh phê duy t báo cáo ðTM theo th m
quy n; ch trì ho c ph i h p v i BQL các KCN ti n hành ki m tra công tác b o
v môi trư ng trong KCN; ph i h p gi i quy t các tranh ch p, khi u n i, t cáo
v b o v môi trư ng KCN.
- Công ty phát tri n h t ng KCN có ch c năng xây d ng và qu n lý cơ s
h t ng KCN; qu n lý và v n hành h thông x ý nư c th i t p trung, các công
trình thu gom, phân lo i và x lý ch t th i r n theo ñúng k thu t; theo dõi, giám
sát ho t ñ ng x th i c a các cơ s s n xu t, kinh doanh, d ch v ñ vào h th ng
x lý nư c th i t p trung c a KCN (B TN&MT ,2009).
1.3. Phát tri n công nghi p và các v n ñ môi trư ng
1.3.1 Tình hình phát tri n khu côngnghi p trên th gi i và t i Vi t Nam
Phát tri n kinh t cùng v i quá trình công nghi p hóa, ñô th hóa toàn c u
k t h p v i s gia tăng dân s ñã làm cho lư ng ch t th i t o thành ngày càng
tăng. Trong ñó, lư ng ch t th i ñư c t o ra nhi u nh t t i các nư c phát tri n, ñ c
bi t là ch t th i t i các khu công nghi p.
KCN ñã có m t quá trình hình thành và phát tri n hơn 100 năm nay. KCN
hi n nay có ngu n g c t d ng c ñi n, sơ khai là “c ng t do”, b t ñ u ñư c bi t
ñ n t th k 16 như Leghoan và Genoa Italia. C ng t do – c ng mà t i ñó áp
d ng “ quy ch ngo i quan”, c ng t do ñư c thành l p v i m c ñích ng h t
do thông thương, hàng hóa t nư c ngoài vào và t c ng ñi ra, ñư c v n chuy n
m t cách t do mà không ph i ch u thu . Ch khi hàng hóa vào n i ñ a m i ph i
ch u thu quan. Các c ng t do ñã ñóng vai trò quan tr ng thúc ñ y n n ngo i
thương c a các nư c, hình thành các ñô th , trung tâm thương m i, d ch v như
New York, Singapore và d n d n khái ni m c ng t d ñã ñư c m r ng, v n
d ng thành lo i hình m i là KCN (Nguy n Bình Giang, 2012).
Anh là nư c công nghi p ñ u tiên và KCN ñ u tiên ñư c thành l p năm
1896 Manchester và sau ñó là vùng công nghi p Chicago (M ), KCN Napoli
(ý) vào nh ng năm ñ u th p k 40 c a th k trư c. ð n nh ng năm 50, 60 c a
th k XX, các vùng công nghi p và các KCN phát tri n nhanh chóng và r ng
kh p các nư c công nghi p như là m t hi n tư ng lan to , tác ñ ng và nh

18. H c vi n Nông nghi p Vi t Nam – Lu n văn Th c s Khoa h c Nông nghi p Page 9
hư ng. Vào th i kỳ này, M có 452 vùng công nghi p và g n 1.000 KCN, Pháp
có 230 vùng công nghi p, Canada có 21 vùng công nghi p. Ti p theo các nư c
công nghi p ñi trư c, vào năm 60, 70 c a th k trư c, hàng lo t các KCN và
KCX hình thành và phát tri n nhanh chóng các nư c công nghi p hoá th h
sau như: Hàn Qu c, ðài Loan, Singapore, Malaysia, Thái Lan… Cũng trong th i
kỳ này, các nư c XHCN trư c ñây, Liên Xô, ð c, Ti p Kh c ñang ti n hành
xây d ng các xí nghi p liên h p, các c m công nghi p l n, các trung tâm công
nghi p t p trung. M c dù có th dư i nh ng tên g i khác nhau g n v i tính ñ c
thù c a ngành s n xu t, nhưng chúng ñ u có nh ng tính ch t, ñ c trưng chung
c a KCN (ð ng Văn Th ng, 2012).
Trong nh ng năm m i phát tri n, khu công nghi p ñư c xem là m t mô
hình quy ho ch công nghi p. Khu công nghi p ñư c s d ng như m t công c
phát tri n kinh t , và m c ñích kinh t này ngày càng ñư c chú tr ng, ñ c bi t là
các nư c ñang phát tri n. Vì v y, ngay t r t s m, m t s nư c ñang phát tri n
ðông Nam Á cũng ñã có s lư ng KCN tăng lên ñáng k nh m t o bư c ñ t phá
trong n n kinh t c a h . Ho t ñ ng c a các KCN m t m t mang l i l i ích kinh
t , m t khác l i phát sinh tác h i môi trư ng do ho t ñ ng công nghi p ñã không
ñư c quan tâm ñúng m c trong m t th i gian dài.
T i Thái Lan, KCN ñ u tiên ñư c thành l p năm 1972, ñó là khu
Bangchan r ng kho ng hơn 108 ha huy n Min Buri c a Bangkok. Cùng năm,
Ban qu n lý các KCN Thái Lan (IEAT) ñư c thành l p. Hi n nay, IEAT ñang
qu n lý ho c cùng qu n lý 38 KCN ñang ho t ñ ng phân b Bangkok và 14
t nh khác, v i 400 nghìn lao ñ ng trong 3300 doanh nghi p. Ngoài ra, còn có các
KCN do chính quy n ñ a phương và tư nhân t phát tri n.
T i Maylaisia, s lư ng các KCN ñang ho t ñ ng tăng lên nhanh chóng t
con só 0 năm 1970 lên 105 năm 2002. Trong khí ñó, các vùng phát tri n, con
s các KCN ñã tăng t con s 8 năm 1970 lên 188 năm 2002 và h u như các
KCN ñư c ñ t t i các trung tâm tăng trư ng quan tr ng.
T i Indonesia, tính ñ n tháng 11/2007, Indonesia có 225 KCN ñang ho t
ñ ng v i t ng di n tích 75.457 ha, h u h t trên ñ o Java. S lư ng các KCN

19. H c vi n Nông nghi p Vi t Nam – Lu n văn Th c s Khoa h c Nông nghi p Page 10
Indonesia tăng m nh t năm 1990 ñ n khi kh ng ho ng 1997 n ra. T năm
2003, khi hi p ñ nh thương m i t do ASEAN có hi u l c, các KCN phát tri n
khá m nh tr l i. Tuy nhiên, t l l p ñ y khá th p, bình quân kho ng 42% vào
năm 2006.
Vào ñ u nh ng năm 1990, các KCN ñã ñư c xây d ng tràn lan t i Trung
Qu c. ð n cu i năm 1991, Trung Qu c ch có 117 KCN. Tuy nhiên, con s này
ñã lên ñ n 2.700 vào cu i năm 1992 và các khu này ñư c phê duy t t các c p
khác nhau, t c p chính quy n trung ương, c p t nh, thành ph , th tr n cho ñ n
c p qu n và nhi u khu th m chí ñư c xây d ng mà không có c p chính quy n
nào phê chu n. Và trong nh ng năm g n ñây, trư c chi n lư c m i c a Trung
Qu c nh m phát tri n mi n Tây nư c này, nhi u KCN m i chính th c ñư c
chính quy n Trung ương phê duy t. Do v y, s lư ng các KCN l i có cơ h i
bùng n l n n a. Theo B Tài nguyên và ñ t ñai, trong s 3.837 KCN ch có 6%
ñư c phê duy t b i Qu c v vi n và 26,6% ñư c phê duy t b i chính quy n c p
t nh (Nguy n Bình Giang, 2012).
Vi t Nam, tuy khu công nghi p xu t hi n khá mu n nhưng l i phát tri n
khá nhanh. Khu ch xu t (KCX) Tân Thu n thành l p tháng 11/1991 là KCN ñ u
tiên c a c nư c. Ti p theo là KCX Linh Trung I thành l p năm 1992. C hai khu
này ñ u Thành ph H Chí Minh ñ khai thác l i th ngu n nhân l c và k t c u
h t ng giao thông. Giai ño n 1991 - 1994 có ch có 12 khu ch xu t và khu công
nghi p ñư c thành l p v i t ng di n tích t nhiên 2.360 ha. Sau giai ño n này,
vi c thành l p các KCN, KCX ñư c ñ y nhanh, c th trong 5 năm 1996 – 2000
thành l p 53 KCN, KCX v i t ng di n tích t nhiên 9.706,12 ha, tăng 4,4 l n v
s lư ng và 4,1 l n v di n tích so v i k ho ch 5 năm 1991 – 1995 (Ban biên
t p t p chí Khu công nghi p, 2012).
Tính t i tháng 3/2011 thì c nư c có 260 KCN ñã ñư c thành l p v i t ng
di n tích hơn 71.000 ha, trong ñó có 173 KCN ñã ñi vào ho t ñ ng, 87 KCN
ñang gi i phóng m t b ng và xây d ng cơ b n. Trong ñó, 105 KCN ñã xây d ng
và ñi vào v n hành công trình x lý nư c th i t p trung, chi m 60% t ng s các
KCN ñã ñi vào ho t ñ ng. Ngoài ra, còn 43 KCN ñang xây d ng công trình x lý

20. H c vi n Nông nghi p Vi t Nam – Lu n văn Th c s Khoa h c Nông nghi p Page 11
nư c th i t p trung và d ki n ñưa vào v n hành trong th i gian t i (Vũ Qu c
Huy, 2011). Tháng 12/2011, ñã có 118 KCN có h th ng x lý nư c th i t p
trung, chi m 65% t ng s KCN ñã v n hành và hơn 30 KCN ñang xây d ng công
trình x lý nư c th i t p trung (Ban biên t p t p chí Khu công nghi p, 2012). Và
tính ñ n tháng 9/ 2012 trong c nư c có 283 KCN ñư c thành l p v i t ng di n
tích ñ t t nhiên 80.100 ha (Vũ ð i Th ng, 2012).
1 12
139
131
283
260
223
179
65
300
2360
11964
26986
29392
42986
57264
71000
80100
0
50
100
150
200
250
300
1991 1995 2000 2005 2006 2007 2008 2011 2012
0
10000
20000
30000
40000
50000
60000
70000
80000
S lư ng KCN
Di n tích KCN
S lư ng KCN (khu) Di n tích KCN (ha)
Hình 1.2: Tình hình phát tri n khu công nghi p Vi t Nam
Các KCN ñư c thành l p trên 58 t nh, thành ph trên c nư c; ñư c phân
b trên cơ s phát huy l i th ñ a kinh t , ti m năng c a các Vùng kinh t tr ng
ñi m, ñ ng th i phân b m c ñ h p lý m t s KCN các vùng có ñi u ki n
kinh t - xã h i khó khăn hơn nh m t o ñi u ki n cho ngành công nghi p ñ a
phương t ng bư c phát tri n. Quy mô các KCN, KCX ña d ng và phù h p v i
ñi u ki n, trình ñ phát tri n c th c a m i ñ a phương. Quy mô trung bình c a
các KCN, KCX ñ n 12/2011 là 268ha. Các vùng có ñi u ki n tương ñ i khó
khăn, ít có l i th phát tri n công nghi p có quy mô KCN, KCX trung bình th p
hơn so v i các vùng khác, như vùng Trung du mi n núi phía B c s lư ng KCN
ch có 23 KCN và di n tích là 5.409 ha; Tây Nguyên s lư ng KCN ít nh t v i 8
KCN, t ng di n tích 1.206 ha; vùng ðông Nam B có quy mô KCN trung bình
cao nh t (33.482 ha) và s lư ng KCN cũng nhi u nh t 93 KCN (Hình 1.3 và
hình 1.4).

21. DOWNLOAD ĐỂ XEM ĐẦY ĐỦ NỘI DUNG
MÃ TÀI LIỆU: 50498
DOWNLOAD: + Link tải: Xem bình luận
Hoặc : + ZALO: 0932091562