Download luận văn thạc sĩ ngành khoa học môi trường với đề tài: Đánh giá hiện trạng môi trường nước mặt và đề xuất một số giải pháp quản lý chất lượng nước trên địa bàn Huyện Mê Linh Thành phố Hà Nội

1. B GIÁO D C VÀ ðÀO T O
TRƯ NG ð I H C NÔNG NGHI P HÀ N I
---------------
NGUY N TH THANH MAI
ðÁNH GIÁ HI N TR NG MÔI TRƯ NG NƯ C M T
HUY N PHÚ XUYÊN -THÀNH PH HÀ N I
LU N VĂN TH C SĨ NÔNG NGHI P
Chuyên ngành : KHOA H C MÔI TRƯ NG
Mã s : 60.80.52
Ngư i hư ng d n khoa h c: TS. PHAN TRUNG QUÝ
HÀ N I – 2012

2. Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c nông nghi p ……………………
i
L I CAM ðOAN
Tôi xin cam ñoan ñây là công trình nghiên c u c a riêng tôi. Các s
li u, k t qu nêu trong lu n văn là trung th c và chưa t ng ñư c s d ng ñ
b o v m t h c v nào.
Tôi cam ñoan r ng, m i s giúp ñ cho vi c th c hi n lu n văn này ñã
ñư c c m ơn và các thông tin trích d n trong lu n văn ñ u ñư c ch rõ ngu n
g c.
Hà N i, ngày…. tháng…. năm 2012
Tác gi lu n văn
Nguy n Th Thanh Mai

3. Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c nông nghi p ……………………
ii
L I C M ƠN
Trong quá trình hoàn thành lu n văn, tôi ñã nh n ñư c nhi u s giúp
ñ , ñóng góp c a nhi u cá nhân và t p th .
Tôi xin trân tr ng c m ơn s hư ng d n tr c ti p và quý báu c a th y
giáo TS. Phan Trung Quý, c a các th y cô giáo trong Khoa Tài nguyên và
Môi trư ng, Vi n ñào t o Sau ð i h c - Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà
N i.
Tôi xin trân tr ng c m ơn Phòng Kinh t , Phòng Tài nguyên và Môi
trư ng huy n Phú Xuyên, Phòng Tài chính-k ho ch, Phòng Th ng kê
huy n Phú Xuyên, y ban nhân dân các xã và bà con nông dân trong huy n
Phú Xuyên ñã giúp ñ , t o ñi u ki n thu n l i cho tôi trong quá trình th c
hi n lu n văn.
Tôi xin trân tr ng c m ơn gia ñình, ngư i thân ñã ñ ng viên tôi trong
quá trình th c hi n lu n văn.
Hà N i, ngày tháng năm 2012
Tác gi lu n văn
Nguy n Th Thanh Mai

4. Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c nông nghi p ……………………
iii
M C L C
L i cam ñoan......................................................................................................i
L i c m ơn........................................................................................................ii
M c l c............................................................................................................iii
Danh m c b ng.................................................................................................v
Danh m c ñ th ..............................................................................................vi
Danh m c vi t t t...........................................................................................vii
1. M ð U.......................................................................................92
1.1. Tính c p thi t c a ñ tài ...................................................................1
1.2. M c ñích và yêu c u.........................................................................2
1.2.1. M c ñích ..........................................................................................2
1.2.2. Yêu c u c a ñ tài ............................................................................2
2. T NG QUAN V V N ð NGHIÊN C U ................................3
2.1.1. Cơ s lý lu n....................................................................................3
2.1.2. Cơ s pháp lý ...................................................................................6
2.1.3. Các ch tiêu ñánh giá ch t lư ng nư c..............................................8
2.2. Hi n tr ng môi trư ng nư c m t Th gi i ........................................8
2.3. Hi n tr ng môi trư ng nư c m t Vi t Nam .................................11
2.3.1. Tài nguyên nư c m t......................................................................11
2.3.2. Tình hình khai thác s d ng tài nguyên nư c .................................13
2.3.3. Ch t lư ng nư c m t......................................................................14
2.3.4. Hi n tr ng ô nhi m nư c Vi t Nam.............................................15
2.3.5. Nh ng nguyên nhân gây suy thoái ch t lư ng nư c vi t nam......32
3. ð I TƯ NG, N I DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN
C U ..............................................................................................38
3.1. ð i tư ng và ph m vi nghiên c u ..................................................38
3.1.1. ð i tư ng nghiên c u.....................................................................38
3.1.2. Ph m vi nghiên c u.......................................................................38
3.2. N i dung nghiên c u......................................................................38

5. Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c nông nghi p ……………………
iv
3.2.1. ði u tra ñi u ki n t nhiên, kinh t - xã h i huy n Phú Xuyên.......38
3.2.2. ðánh giá hi n tr ng nư c m t huy n Phú Xuyên............................38
3.2.3. Thách th c ñ i v i ch t lư ng nư c m t c a huy n .......................38
3.2.4. H u qu c a ô nhi m nư c m t ......................................................38
3.2.5. ð xu t các gi i pháp góp ph n c i thi n ch t lư ng nư c m t
t i huy n.........................................................................................38
3.3. Phương pháp nghiên c u................................................................38
3.3.1. Phương pháp thu th p s li u .........................................................38
3.3.2. Tham kh o ý ki n các chuyên gia ñ a phương................................39
3.3.3. Phương pháp phân tích và ñánh giá s li u.....................................39
4. K T QU NGHIÊN C U...........................................................40
4.1. Khái quát v ñi u ki n t nhiên, kinh t , xã h i huy n Phú Xuyên.......40
4.1.1. ði u ki n t nhiên..........................................................................40
4.1.2. ði u ki n kinh t - xã h i ...............................................................46
4.2. Hi n tr ng môi trư ng nư c m t c a huy n Phú Xuyên .................53
4.2.1. Hi n tr ng ch t lư ng nư c sông trên ñ a bàn huy n Phú Xuyên....53
4.3. Các thách th c t i môi trư ng nư c m t khu v c huy n Phú Xuyên .....65
4.3.1. Nguyên nhân nh hư ng t i ch t lư ng nư c m t ..........................65
4.3.2. T n t i trong qu n lý môi môi trư ng nư c m t t i huy n..............70
4.4. H u qu ô nhi m ngu n nư c.........................................................71
4.4.1. nh hư ng t i s c kho con ngư i.................................................71
4.4.2. nh hư ng t i môi trư ng..............................................................72
4.4.3. nh hư ng ñ n phát tri n kinh t ...................................................73
4.5. Gi i pháp........................................................................................74
4.5.1. Gi i pháp ñ gi m thi u ô nhi m ngu n nư c th i c a huy n.........74
4.5.2. Gi i pháp v m t c i t o và qu n lý chung c a huy n Phú Xuyên........78
5. K T LU N VÀ KI N NGH ......................................................83
5.1. K t lu n..........................................................................................83
5.2. Ki n ngh ........................................................................................84

6. Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c nông nghi p ……………………
v
DANH M C B NG
B ng 2.1: Tr lư ng nư c m t c a các sông..................................................12
B ng 2.2: T l nư c s d ng cho m c ñích khác nhau so v i ngu n
nư c.............................................................................................14
B ng 2.3: Các cơ s s n xu t kinh doanh trong các t nh thu c LVS năm 2011......21
B ng 2.4: Ch t lư ng nư c các sông ngòi, ao h và kênh mương
vùng ñô th ...................................................................................34
B ng 4.1. Hi n tr ng s d ng ñ t huy n Phú Xuyên năm 2011.....................43
B ng 4.2. K t qu s n xu t công nghi p, ti u th công nghi p và
xâyd ng.......................................................................................49
B ng 4.3. M t s ch tiêu kinh t ngành nông nghi p....................................50
B ng 4.4: K t qu phân tích ch t lư ng nư c m t sông H ng ño n qua
Phú Xuyên ...................................................................................54
B ng 4.5. K t qu phân tích ch t lư ng nư c m t sông Nhu ño n
qua huy n Phú Xuyên ……………………………………………..59
B ng 4.6: K t qu phân tích ch t lư ng nư c m t sông lương ño n qua
huy n Phú Xuyên.........................................................................62
B ng 4.7: T i lư ng các ch t ô nhi m hi n nay x vào sông Nhu ño n
qua t nh H Tây (cũ)......................................................................68
B ng 4.8: S b nh nhân m c các b nh liên quan ñ n ô nhi m nư c t i
huy n Phú Xuyên năm 2011 ........................................................72

7. Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c nông nghi p ……………………
vi
DANH M C BI U ð
Hình 2.1: Cơ c u ngu n th i theo lo i hình ...................................................18
Hình 2.2: T l ngu n th i l ng c a các t nh/Tp. trong LVS .........................19
Hình 2.3: T l nư c th i tr ng tr t c a các t nh/Tp. trong LVS....................19
Hình 2.4: T l nư c th i chăn nuôi c a các t nh/Tp. trong LVS...................20
Hình 2.5: Dân s thành th , nông thôn và m t ñ dân s các t nh thu c
LVS năm 2011 ..........................................................................20
Hình 2.6: T l nư c th i sinh ho t c a các t nh/Tp. trong LVS....................21
Hình 2.7. Cơ c u lo i hình doanh nghi p s n xu t công nghi p.....................22
Hình 2.8: T ng lưu lư ng nư c th i ngành công nghi p c a các
t nh/thành ph trong LVS..........................................................23
Hình 2.9: T l nư c th i y t c a cáct nh/Tp. trong LVS .............................23
Hình 2.10: Di n bi n ô nhi m trên sông Nhu (thông s N-NH4
+
).................24
Hình 2.11: Di n bi n ch s BOD5 trên sông Nhu qua các năm ...................25
Hình 2.12: Di n bi n ch s COD trên sông Nhu qua các năm.....................25
Hình 2.13: Ch s TSS d c sông Nhu qua các năm......................................26
Hình 2.14: Di n bi n ch s BOD5 d c sông ðáy qua các năm......................27
Hình 2.15: Di n bi n ch s COD d c sông ðáy qua các năm.......................27
Hình 2.16: Di n bi n ch s TSS trên sông ðáy qua các năm........................28
Hình 2.17. Di n bi n ch s BOD5 trên m t s sông thu c LVS Nhu -
ðáy qua các năm.......................................................................28
Hình 2.18: Di n bi n ch s COD trên m t s sông thu c LVS Nhu -
ðáy ...........................................................................................29
Hình 19: Di n bi n ch s TSS trên m t s sông thu c LVS Nhu - ðáy
qua các năm...............................................................................29

8. Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c nông nghi p ……………………
vii
Hình 2.20: Di n bi n ch s BOD5 trên m t s sông n i thành thu c LVS
Nhu - ðáy qua các năm ...........................................................30
Hình 2.21: Di n bi n ch s COD trên m t s sông n i thành thu c LVS
Nhu - ðáy qua các năm ...........................................................30
Hình 2.22: Di n bi n ch s TSS trên m t s sông n i thành thu c LVS
Nhu - ðáy qua các năm ...........................................................31
Hình 4.1. Cơ c u s d ng ñ t huy n Phú Xuyên năm 2011...........................42
Hình 4.2. T c ñ tăng trư ng và cơ c u kinh t c a huy n Phú Xuyên giai
ño n 2000-2011.........................................................................47
Hình 4.3. Cơ c u kinh t huy n Phú Xuyên 2000, 2011 ................................48
Hình 4.4: Di n bi n NH3-N trong nư c sông H ng năm 2009 – 2011……55
Hình 4.5: Di n bi n NO2-N trong nư c sông H ng năm 2009 – 2011……...........55
Hình 4.6: Di n bi n BOD5 trong nư c sông H ng năm 2009 - 2011……………56
Hình 4.7: Di n bi n COD trong nư c sông H ng năm 2009 – 2011.............57
Hình 4.8: So sánh hàm lư ng BOD5 các v trí l y m u v i QCVN ............60
Hình 4.9: So sánh hàm lư ng COD các v trí l y m u v i QCVN..............61
Hình 4.10: So sánh hàm lư ng TSS các v trí l y m u v i QCVN..............61
Hình 4.11: So sánh hàm lư ng TSS các v trí l y m u v i QCVN..............61
Hình 4.12: Di n bi n NO2-N trong nư c sông Lương năm 2009 – 20011.............63
Hình 4.13: Di n bi n BOD5 trong nư c sông Lương năm 2009 – 2011.........64
Hình 4.14: Di n bi n COD trong nư c sông Lương năm 2009 – 2011 ..........64

9. Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c nông nghi p ……………………
viii
DANH M C CÁC T VI T T T
BVTV : B o v th c v t
BV : B nh vi n
CCN : C m công nghi p
CTR : Ch t th i r n
CNH – HðH : Công nghi p hoá - Hi n ñ i hoá
CTNH : Ch t th i nguy h i
HST : H sinh thái
HTMT : Hi n tr ng môi trư ng
KT – XH : Kinh t - Xã h i
KTTð : Kinh t tr ng ñi m
KCN : Khu công nghi p
KLN : Kim lo i n ng
KHHð : K ho ch hành ñ ng
MT : Môi trư ng
LVS : Lưu v c sông
NN & PTNT : Nông nghi p và phát tri n nông thôn
ÔNMT : Ô nhi m môi trư ng
PTBV : Phát tri n b n v ng
TNN : Tài nguyên nư c
TCMT : Tiêu chu n môi trư ng
TCCP : Tiêu chu n cho phép
TP : Thành ph
TN & MT : Tài nguyên và Môi trư ng
UBND : U ban nhân dân
WHO : T ch c y t Th gi i

10. Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c nông nghi p ……………………
1
1. M ð U
1.1. Tính c p thi t c a ñ tài
Phú Xuyên là huy n ñ ng b ng, c a ngõ phía Nam c a Thu ñô Hà N i,
có di n tích t nhiên 171 km2
, dân s 190.000 ngư i. Toàn huy n có hai th
tr n là th tr n Phú Xuyên, th tr n Phú Minh và 26 xã. Phía B c huy n Phú
Xuyên giáp huy n Thư ng Tín và huy n Thanh Oai, phía ðông giáp t nh
Hưng Yên, phía Tây giáp huy n ng Hoà, phía Nam giáp huy n Duy Tiên
t nh Hà Nam.
Huy n Phú Xuyên ñang t ng bư c phát tri n t t c các ngành; phát
tri n xây d ng cơ s h t ng t th tr n ñ n các xã; phát tri n các c m, ñi m
công nghi p, làng ngh . ð ng th i các lĩnh v c y t , thương m i, du l ch, giáo
d c, th d c th thao ngày càng c ng c và phát tri n, t o ti m năng phát tri n
trung tâm kinh t , các khu dân cư tiêu chu n cao. Huy n Phú Xuyên ñang
ñư c ñô th hóa, công nghi p hóa v i t c ñ nhanh, n m trong vùng có nguy
cơ ô nhi m môi trư ng cao trong tương lai g n n u không có các bi n pháp,
chính sách hi u qu nh m ngăn ch n nguy cơ ô nhi m này.
Lu t b o v môi trư ng ñã quy ñ nh: Phát tri n kinh t , ti n b xã h i
ph i g n k t hài hòa v i b o v môi trư ng; Ho t ñ ng b o v môi trư ng
ph i thư ng xuyên, l y phòng ng a là chính k t h p v i kh c ph c ô nhi m,
suy thoái và c i thi n ch t lư ng môi trư ng. B o v môi trư ng ph i phù h p
v i quy lu t, ñ c ñi m t nhiên, văn hóa lich s , trình ñ phát tri n kinh t –
xã h i trong t ng giai ño n.
Trong các v n ñ môi trư ng hi n nay t i huy n Phú Xuyên, ô nhi m
nư c ñang là m t v n ñ thu hút r t nhi u s quan tâm c a các các cơ quan
qu n lý và ngư i dân.

11. Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c nông nghi p ……………………
2
Hi n nay huy n ñang ñ ng trư c m t th c tr ng là s gia tăng dân s , ñô
th hoá và công nghi p hoá d n ñ n s gia tăng nhu c u v s d ng nư c.
Trong khi ñó di n tích ñ t nông nghi p, ñ t h ao ñ m l i b thu h p. Hi n t i
trên toàn huy n chưa có m t công trình x lý nư c th i t p trung trư c khi ñ
ra ngu n ti p nh n.
Xu t phát t hi n tr ng môi trư ng trên và yêu c u th c t v ñánh giá
hi n tr ng môi trư ng nư c m t c a huy n Phú xuyên, t ñó ñưa ra các gi i
pháp góp ph n gi m thi u ô nhi m và c i thi n ch t lư ng môi trư ng nư c
m t c a huy n trong th i gian t i, tôi ti n hành nghiên c u ñ tài "ðánh giá
hi n tr ng môi trư ng nư c m t huy n Phú Xuyên- Thành ph Hà N i ".
1.2. M c ñích và yêu c u
1.2.1. M c ñích
- ðánh giá hi n tr ng môi trư ng nư c m t huy n Phú Xuyên năm 2011.
- Xác ñ nh các thách th c t i môi trư ng nư c m t c a huy n Phú Xuyên
- ð xu t m t s gi i pháp nh m góp ph n gi m thi u ô nhi m và c i thi n
môi trư ng nư c c a huy n trong th i gian t i.
1.2.2. Yêu c u c a ñ tài
- Tìm hi u ñi u ki n t nhiên - kinh t xã h i huy n Phú Xuyên- thành
ph Hà N i năm 2011.
- ðánh giá ch t lư ng nư c m t t i huy n Phú Xuyên năm 2011
- ðánh giá di n bi n ch t lư ng nư c m t c a huy n trong th i gian g n
ñây
- Xác ñ nh các tác ñ ng ñ n môi trư ng nư c m t c a huy n
- Xác ñ nh các t n t i trong qu n lý môi trư ng nư c m t huy n Phú
Xuyên
- ð xu t m t s gi i pháp nh m gi m thi u ô nhi m và c i thi n môi
trư ng nư c m t c a huy n trong th i gian t i.

12. Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c nông nghi p ……………………
3
2. T NG QUAN V V N ð NGHIÊN C U
2.1. Cơ s lý lu n và pháp lý
2.1.1. Cơ s lý lu n
B o v môi trư ng hi n nay ñang là v n ñ nóng c a toàn c u, không ch
là s quan tâm c a các nhà khoa h c mà còn là c a t t c ngư i dân. Ngu n
nư c b ô nhi m là vertor lan truy n ô nhi m và là m t trong các nguyên nhân
gây ra nhi u b nh t t cho con ngư i. Cu c s ng c a con ngư i tr nên khó
khăn khi môi trư ng nư c b suy gi m v s lư ng và ch t lư ng.
ðánh giá hi n tr ng môi trư ng cung c p b c tranh t ng th v 2 phương
di n: Phương di n v t lý, hóa h c th hi n ch t lư ng môi trư ng và phương
di n kinh t xã h i, ñó chính là nh ng thông báo v tác ñ ng c a các ho t
ñ ng c a con ngư i ñ n ch t lư ng môi trư ng cũng như ñ n s c kho con
ngư i, kinh t và phúc l i xã h i. B n ñánh giá HTMT có vai trò như m t b n
“thông ñi p” v tình tr ng môi trư ng, tài nguyên thiên nhiên và con ngư i,
thông qua vi c cung c p thông tin tin c y v môi trư ng ñ h tr quá trình ra
quy t ñ nh b o v phát tri n b n v ng. M t trong nh ng m c tiêu quan tr ng
c a vi c xây d ng báo cáo hi n tr ng môi trư ng là cung c p thông tin nh m
nâng cao nh n th c và hi u bi t c a c ng ñ ng xã h i v tình hình môi
trư ng; khuy n khích và thúc ñ y vi c xây d ng, tri n khai và nhân r ng các
mô hình c ng ñ ng tham gia b o v môi trư ng, nh m th c hi n m c tiêu xã
h i hoá công tác b o v môi trư ng [4].
Công tác ñánh giá HTMT b t ñ u vào nh ng năm cu i th p k 70 c a th
k trư c. Nó th hi n b ng vi c l p báo cáo hi n tr ng môi trư ng hàng năm
nh m ñáp ng m i quan tâm c a xã h i v ch t lư ng môi trư ng và vi c s
d ng tài nguyên thiên nhiên. Vi t Nam, công tác ñánh giá HTMT ñư c b t
ñ u th c hi n t 1994, cho ñ n nay h u h t các ñ a phương ñ u ph i th c hi n
công tác này [4].

13. Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c nông nghi p ……………………
4
Trong ñó, ñánh giá hi n tr ng tài nguyên nư c là quá trình ho t ñ ng
nh m xác ñ nh tr lư ng và ch t lư ng, tình hình khai thác s d ng, b o v tài
nguyên nư c, tìm ra các nguyên nhân gây nh hư ng tiêu c c t i ch t lư ng và
tr lư ng nư c Qu c gia. Trên cơ s các s li u ñánh giá hi n tr ng tài nguyên
nư c, cơ quan qu n lý Nhà nư c s ñưa ra các bi n pháp c th nh m ñ nh
hư ng cho các ho t ñ ng khai thác và s d ng tài nguyên nư c, d báo cho các
ho t ñ ng x u gây nh hư ng nghiêm tr ng ñ n ngu n nư c [1].
ð hi u rõ hơn v ñánh giá hi n tr ng tài nguyên nư c c n tìm hi u m t
s khái ni m v ÔNMT, ÔNMT nư c, nguyên nhân và các d ng ô nhi m môi
trư ng nư c m t ch y u:
ÔNMT là s làm thay ñ i tính ch t c a môi trư ng, vi ph m tiêu chu n
môi trư ng. Ch t gây ô nhi m là nh ng nhân t làm cho môi trư ng tr thành
ñ c h i [11].
TCMT là gi i h n cho phép c a các thông s v ch t lư ng môi trư ng
xung quanh, v hàm lư ng c a ch t gây ô nhi m trong ch t th i ñư c cơ quan
nhà nư c có th m quy n quy ñ nh dùng làm căn c ñ qu n lý [13].
TCMT v tài nguyên nư c là các chu n m c, gi i h n v hoá h c, sinh
h c, v t lý ñư c quy ñ nh b i pháp lu t nh m xác ñ nh tính ch t nư c dùng làm
căn c ñ ki m soát ÔNMT nư c [1].
ÔNMT nư c là s thay ñ i thành ph n và tính ch t c a nư c gây nh
hư ng ñ n ho t ñ ng s ng bình thư ng c a con ngư i và vi sinh v t. Khi s
thay ñ i thành ph n và tính ch t c a nư c vư t quá m t ngư ng cho phép thì
s ô nhi m nư c ñã m c nguy hi m và gây ra m t s b nh ngư i [1].
V n ñ ô nhi m nư c là m t trong nh ng th c tr ng ñáng ng i nh t c a
s h y ho i môi trư ng t t nhiên do n n văn minh ñương th i. Môi trư ng
nư c r t d b ô nhi m, các ô nhi m t ñ t, không khí ñ u có th làm ô nhi m
nư c, nh hư ng l n ñ n ñ i s ng c a ngư i và các sinh v t khác .

14. Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c nông nghi p ……………………
5
Nư c m t bao g m nư c h , ao, nư c các sông, su i, kênh r ch. Ngu n
nư c các sông, kênh t i nư c th i, các h khu v c ñô th , KCN và ñ ng ru ng
lúa nư c là nh ng nơi thư ng có m c ñ ô nhi m cao. Ngu n gây ra ô nhi m
nư c m t là các khu dân cư t p trung, các ho t ñ ng công nghi p, giao thông
thu và s n xu t nông nghi p [11].
Ngu n nư c b ô nhi m có các d u hi u ñ c trưng sau:
Có xu t hi n các ch t n i trên b m t nư c và các c n l ng chìm xu ng
ñáy ngu n.
Thay ñ i tính ch t lý h c (ñ trong, màu, mùi, nhi t ñ …)
Thay ñ i thành ph n hoá h c (pH, hàm lư ng c a các ch t h u cơ và
vô cơ, xu t hi n các ch t ñ c h i…)
Lư ng oxy hoà tan (DO) trong nư c gi m do các quá trình sinh hoá ñ
oxy hoá các ch t b n h u cơ v a m i th i vào.
Các vi sinh v t thay ñ i v loài và v s lư ng. Có xu t hi n các vi
trùng gây b nh.
Các d ng ô nhi m nư c m t thư ng g p là:
Ô nhi m ch t h u cơ: ðó là s có m t c a các ch t gây ra s tiêu th ôxy
trong nư c b i vi sinh v t. Các ch tiêu ñ ñánh giá ô nhi m ch t h u cơ là DO,
BOD, COD [10].
Ô nhi m các ch t vô cơ: Có nhi u ch t vô cơ gây ô nhi m nư c, tuy nhiên
có m t s nhóm ñi n hình như: Các lo i phân bón vô cơ (là các h p ch t vô cơ
mà thành ph n ch y u là cacbon, hyñro và ôxy, ngoài ra chúng còn ch a các
nguyên t như N, P, K cùng các nguyên t vi lư ng khác), các khoáng axit,
c n, các nguyên t v t [11].
Ô nhi m do các ch t gây phú dư ng: Phú dư ng là s gia tăng hàm lư ng
Nitơ và Phôtpho trong lư ng nư c nh p vào các thu v c d n ñ n s tăng
trư ng c a các th c v t b c th p (rong, t o...). Nó t o ra nh ng bi n ñ i l n

15. Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c nông nghi p ……………………
6
trong HST nư c, làm gi m ôxy trong nư c. Do ñó làm ch t lư ng nư c b suy
gi m và ô nhi m [11].
Ô nhi m do KLN và các hoá ch t nguy h i khác như d u, m và các ch t
t y r a: Thư ng g p trong các thu v c g n KCN, khu v c khai thác khoáng
s n, các thành ph l n. Ô nhi m KLN và các ch t nguy h i khác có tác ñ ng r t
tr m tr ng t i h at ñ ng s ng c a con ngư i và sinh v t. Chúng ch m phân h y
s tích lũy theo chu i th c ăn vào cơ th ñ ng v t và ngư i [11].
Ô nhi m vi sinh v t: Thư ng g p các thu v c nh n nư c th i sinh ho t,
ñ c bi t là nư c th i b nh vi n. Các lo i vi khu n, kí sinh trùng, sinh v t gây
b nh s theo ngu n nư c lan truy n b nh cho ngư i và ñ ng v t [11].
Ô nhi m ngu n nư c m t b i dư lư ng thu c BVTV và phân bón hoá h c:
Trong quá trình s d ng, m t lư ng l n thu c BVTV và phân bón hoá h c b
ñ y vào v c nư c ru ng, ao, h , ñ m. Chúng s lan truy n và tích lũy trong
môi trư ng ñ t, nư c và các s n ph m nông nghi p thâm nh p cơ th ngư i
và ñ ng v t theo chu i th c ăn [11].
2.1.2. Cơ s pháp lý
Nư c là tài nguyên ñ c bi t quan tr ng, là thành ph n thi t y u c a s
s ng và môi trư ng, quuy t ñ nh s t n t i, phát tri n b n v ng c a ñ t nư c;
m t khác nư c cũng có th gây ra nh ng tai ho cho con ngư i và môi trư ng.
Do v y vi c qu n lý TNN này ñòi h i m t h th ng các văn b n trong b o
v và khai thác ngu n nư c nh m t o cơ s pháp lý cho công tác này. Các bi n
pháp pháp mang tính ch t pháp lý, thi t ch và hành chính này ñư c áp d ng cho
vi c s d ng và phân ph i TNN, ñ m b o phát tri n b n v ng TNN [11].
Hi n nay, vi c phân c p qu n lý nhà nư c v TNN n m 2 b là B
TN & MT và b NN & PTNT .Các văn b n mang tính pháp lý trong qu n lý
TNN ñang có hi u l c:

16. Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c nông nghi p ……………………
7
• Các văn b n mang tính Qu c gia:
Lu t B o v môi trư ng nư c CHXHCN Vi t Nam do Qu c h i thông
qua ngay 29/11/2005 và chính th c có hi u l c t ngày 01/07/2006.
Lu t tài nguyên nư c do Qu c h i nư c CHXHCN Vi t Nam thông qua
ngày 20/05/1998.
H th ng Quy chu n Vi t Nam – Các tiêu chu n ch t lư ng nư c sông, h
(ban hành 1995, s a ñ i năm 2001 và 2005; 2008; 2009).
Ngh ñ nh 80/Nð-CP ngày 9/8/2006 c a chính ph v vi c qui ñ nh chi
ti t hư ng d n thi hành m t s ñi u c Lu t B o v môi trư ng.
Ngh ñ nh 81/ Nð-CP ngày 9/8/2006 c a Chính ph v x ph t vi ph m
hành chính trong lĩnh v c b o v môi trư ng.
Thông tư 26/2011/ TT-BTNMT ngày 18/7/2011 c a B Tài nguyên và
môi trư ng hư ng d n v ñánh giá môi trư ng chi n lư c, ñánh giá tác ñ ng
môi trư ng và cam k t b o v môi trư ng.
Lu t tài nguyên nư c do Qu c h i nư c CHXHCN Vi t Nam thông qua
ngày 20/05/1998.
Ngh ñ nh c a Chính ph s 179/1999/Nð-CP quy ñ nh vi c thi hành Lu t
Tài nguyên nư c.
Ngh ñ nh c a Chính ph s 149/2004/Nð-CP ngày 27/7/2004 quy ñ nh
c th v vi c c p phép thăm dò, khai thác, s d ng Tài nguyên nư c, x nư c
th i vào ngu n. Thông tư s 02/2005/TT-BTNMT ngày 24/6/2005 hư ng d n
thi hành Ngh ñ nh này.
Chi n lư c Qu c gia v nư c s ch và v sinh môi trư ng nông thôn.
Các văn b n pháp lý qu n lý TNN trong lưu v c và ñ a phương:
Quy t ñ nh s 3006/Qð-UBND ngày 16/5/2011 c a UBND huy n Phú
Xuyên v vi c qu n lí, ho t ñ ng, khai thác s d ng TNN, x th i vào ngu n
thu c ph m vi h gia ñình không ph i xin phép trên ñ a bàn huy n.

17. Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c nông nghi p ……………………
8
Ch th 05/2011/CT – UBND ngày 26/02/2011, UBND thành ph v vi c
nghiêm c m x th i không ñ t tiêu chu n vào môi trư ng trên ñ a bàn huy n
Phú xuyên.
Ngh ñ nh 29/2011/Nð- CP ngày 18/4/2012 Quy ñ nh v ñánh giá môi
trư ng chi n lư c, ñánh giá tách ñ ng môi trư ng, can k t b o v môi trư ng.
Lu t tài nguyên nư c 2012.
Tuy nhiên, nư c ta hi n nay chưa có ñư c chính sách và chi n lư c
PTBV và qu n lý t ng h p TNN. Vi c phân công quy n h n, trách nhi m và
ph i h p các ñ u m i qu n lý và s d ng nư c còn nhi u t n t i [11]. Như
trong ngh ñ nh 91/2003/Nð-CP giao cho b TN & MT qu n lý nhà nư c TNN
còn Ngh ð nh ñ nh 86/2004/Nð-CP l i giao cho B NN & PTNT qu n lý v t
th ch a nư c gây khó khăn cho vi c qu n lý th ng nh t TNN [3].
2.1.3. Các ch tiêu ñánh giá ch t lư ng nư c
Nư c là tài nguyên vô cùng quan tr ng và quý giá. Tuy nhiên ch t
lư ng nư c ñang b ñe do b i nhi u nguyên nhân khác nhau. Ô nhi m ngu n
nư c ñã và ñang gây ra h u qu nghiêm tr ng , nó nh hư ng tr c ti p ñ n s
phát tri n và t n t i c a loài ngư i. Chính vì v y ñánh giá ch t lư ng nư c là
m t yêu c u không th thi u.
Ch t lư ng n cc ñư c ñánh giá thong qua các ch tiêu c th . Các ch
tiêu này ph thu c vào lo i ch t gây ô nhi m, trình ñ phát tri n kinh t , k
thu t c a m i khu v c, m i qu c gia và các nghành s d ng nư c khác nhau.
Tuy nhiên nh ng ch tiêu chính ñ ñánh giá ch t ch t lư ng nư c m t là
các ch tiêu: hàm lư ng oxi hoà tan (DO); nhu c u oxi hoá sinh h c (BOD5);
nhu c u oxi hoá hoá h c (Cod); pH; Coliform; kim lo i n ng(Cu; Pb;Zn;
Cd;As;…); ….
2.2. Hi n tr ng môi trư ng nư c m t Th gi i
T ng lư ng nư c trên Th gi i ư c tính kho ng 1328 t km3
. Trong ñó
nư c ñ i dương chi m 94,4% ; kho ng 2% t n t i d ng băng tuy t các c c

18. Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c nông nghi p ……………………
9
và 0,6% các b ch a khác. Trên 80% lư ng băng t n t i Nam c c và ch
có hơn 10% B c c c, ph n còn l i các ñ nh núi ho c sông băng. Lư ng
nư c ng t chúng ta có th s d ng các sông, su i, h nư c ng m ch kho ng
8000000 km3
( 0.6% t ng lư ng nư c) trong ñó nư c m t ch có 36.000 km3
còn l i là nư c ng m [5]. Tuy nhiên, vi c khai thác ngu n nư c ng m ñ s
d ng hi n nay g p r t nhi u khó khăn và t n kém. Do v y ngu n nư c m t
ñóng vai trò r t quan tr ng.
Nh ng nghiên c u trên Th gi i g n ñây ñã d báo t ng lư ng nư c m t
vào các năm 2025, 2070, 2100 tương ng b ng kho ng 96%, 91%, 86% s
lư ng nư c hi n nay [3], trong khi ñó v n ñ ô nhi m nư c m t ñang ngày
càng tr nên nghiêm tr ng.
Ô nhi m ch t h u cơ: Trên Th gi i có kho ng 10% s dòng sông b ô
nhi m h u cơ rõ r t (BOD5>6,5mg/l); 5% s dòng sông có n ng ñ DO th p
(<55% bão hoà); 50% s dòng sông trên Th gi i b ô nhi m h u cơ nh
(BOD5 kho ng 3mg/l, COD kho ng 18mg/l) [7].
Ô nhi m do dinh dư ng: Kho ng 10% s con sông trên Th gi i có n ng
ñ nitrat r t cao (9 ÷ 25mg/l), vư t nhi u l n so v i tiêu chu n nư c u ng c a
WHO (10mg/l). Kho ng 10% các con sông có n ng ñ phospho t 0,2 ÷
2mg/l t c cao hơn 20 ÷ 200 l n so v i các con sông không b ô nhi m. Hi n
nay, trên Th gi i có 30 ÷ 40% s h ch a b phú dư ng hoá. Trên 30% trong
s 800 h Tây Ban Nha và nhi u h Nam Phi, Australia và Mehico cũng
b phú dư ng hoá. Tuy nhiên các h c c l n như h Baikal (ch a 20% lư ng
nư c ng t toàn c u) chưa b phú dư ng [7].
Ô nhi m do KLN: Ngu n ch y u ñưa KLN vào nư c là t các m khai
thác, các ngành công nghi p có s d ng KLN và các bãi chôn l p ch t th i
công nghi p. Trong nư c sông Rhine t i Hà Lan, n ng ñ KLN trong nư c
tăng d n t ñ u th k ñ n 1960, sau ñó l i gi m d n nh các bi n pháp x lý

19. Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c nông nghi p ……………………
10
nư c th i. N ng ñ Hg, Cd, Cr, Pb trong các năm 1990 tương ng là 11mg/l,
2mg/l, 80mg/l, 200mg/l. N ng ñ các nguyên t này vào nh ng năm 1960
tương ng là 8mg/l, 10mg/l, 600mg/l, 500mg/l. ð n năm 1980 t ng n ng ñ
Hg, Cd, Cr, Pb trong nư c sông Rhine là 5mg/l, 20mg/l, 70mg/l, 400mg/l [7].
Ô nhi m do các ch t h u cơ t ng h p: Có kho ng 25% s tr m quan tr c
toàn c u phát hi n các hoá ch t h u cơ ch a Cl-
như DDT, Aldrin, Dieldrin và
PCB v i n ng ñ <10mg/l. T i m t s dòng sông, n ng ñ các hoá ch t này
khá cao (100 ÷ 1000mg/l) như sông Irent Anh, h Biwa và Yoda Nh t. Ô
nhi m do Clo h u cơ n ng nh t trên 100mg/l là m t s sông thu c
Columbia (DDT & Dieldrin) Indonexia (PCB), Malaixia (Dieldrin) và
Tazania (Dieldrin) [7]. G n ñây ngày 13/1/2005, v n nhà máy hóa d u
thành ph Cát Lâm (Trung Qu c) gây ô nhi m sông Tùng Hoa v i ch t
benzen, m c ñ ô nhi m d u g p 50 l n m c ñ cho phép [2].
Ô nhi m do vi sinh v t gây b nh: R t nhi u các sông h b ô nhi m vi
sinh v t, là nguyên nhân gây ra cái ch t 25000 ngư i/ngày các nư c ñang
phát tri n. Sông Yamune trư c khi ch y qua New Delhi có 7500 feacal
coliform/100ml, sau khi ch y qua thành ph n ng ñ feacal coliform lên t i
24.000.000/100ml [7] .
V a qua Qũy B o v Thiên nhiên Th gi i (WWF) ñã công b k t qu
ñi u tra tình tr ng ô nhi m và thi u ngu n nư c t i 10 con sông l n Th gi i.
Trong ñó, sông MêKông là m t trong 10 con sông ô nhi m nh t Th gi i .
Vi c ô nhi m ngu n nư c ñã gây ra nh ng h u qu r t nghiêm tr ng. Có
ñ n hơn 1 t ngư i hi n s ng các nư c ñang phát tri n không có cơ h i s
d ng nư c s ch và 1,7 t ngư i s ng trong ñi u ki n thi u v sinh . ðây là các
v n ñ quan tr ng nh t trong t t c vì nh hư ng c a chúng t i s c kho con
ngư i là r t l n: chúng là nhân t chính gây ra hơn 900 tri u trư ng h p m c
b nh a ch y hàng năm và t ñó d n ñ n cái ch t c a hơn 2 tri u tr em, hai
tri u ñ a tr này có th s ng sót n u như chúng ñư c s d ng nư c s ch và

20. Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c nông nghi p ……………………
11
s ng trong ñi u ki n h p v sinh. Kho ng 2 tri u ngư i b m c b nh sán màng
và 900 tri u b b nh giun móc. B nh t , b nh thương hàn cũng liên ti p tàn
phá h nh phúc con ngư i.
Như v y ngu n nư c m t c a chúng ta ñang b ô nhi m r t nghiêm tr ng
và nh hư ng r t l n ñ n s c kho c a con ngư i.
2.3. Hi n tr ng môi trư ng nư c m t Vi t Nam
Vi t Nam n m phía ðông Nam Á, t n cùng c a kh i l c ñ a Á Âu,
l c ñ a l n nh t hành tinh, trư c m t là Thái Bình Dương nên có m t ngu n
hơi m l n. Chính nh có m t ch ñ khí h u ñi u hoà, lư ng mưa trung bình
hàng năm t 1500-2000mm ñã t o nên m t h th ng sông ngòi khá dày ñ c
(c hơn 10km b bi n thì có m t c a sông). Sông ngòi là s n ph m c a khí
h u Vi t Nam, t ng lư ng nư c ñ ra bi n t sông ngòi kho ng 800×109
m3
,
lư ng nư c này có th tư i ñ cho 1/3 di n tích b m t hành tinh .
2.3.1. Tài nguyên nư c m t
H th ng sông ngòi Vi t Nam dày ñ c v i 2360 sông có chi u dài trên
10km, 8 trong s các sông này có lưu v c sông l n di n tích l n hơn
10.000km2
. T ng lư ng dòng ch y hàng năm trên t t c các sông su i ch y
qua Vi t Nam kho ng 853km3
/năm tương ñương 27.100m3
/s. T ng lư ng
dòng ch y thu c ph n phát sinh trên lãnh th Vi t Nam là 317km3
/năm,
chi m 37% t ng lư ng dòng ch y, ph n còn l i ñư c s n sinh t các nư c
láng gi ng 536km3
/năm, chi m 63% t ng lư ng dòng ch y năm [14]. Lư ng
nư c c a các sông phân chia theo b ng 1.
Nhóm 1: Nhóm h th ng sông mà thư ng ngu n c a lưu v c n m ngoài
lãnh th Vi t Nam g m các sông Sêsan, N m R m, h th ng sông B ng Giang -
Kỳ Cùng, sông thu c Tây Th a Thiên Hu . T ng lư ng dòng ch y c a nhóm các
h th ng sông này 38,85km3
/năm chi m kho ng 4,6 t ng lư ng toàn b dòng
ch y, trong ñó có 1,68km3
/năm phát sinh Trung Qu c thu c thư ng ngu n sông
Quang Sơn r i ch y qua ñ a ph n Vi t Nam r i l i ñ v Trung Qu c.

21. DOWNLOAD ĐỂ XEM ĐẦY ĐỦ NỘI DUNG
MÃ TÀI LIỆU: 50905
DOWNLOAD: + Link tải: Xem bình luận
Hoặc : + ZALO: 0932091562