Παγκρήτια Παιδιατρική Εταιρεία - 28ο Συνέδριο

1. Γιώργος Χουλιάρας, Παιδογαστρεντερολόγος
Πανεπιστημιακός Υπότροφος, 1η Παιδιατρική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών
«Αλλεργική» πρωκτοκολίτιδα

2. Honoraria από
• Abbvie
• Vian
Σύγκρουσησυμφερόντων

3.  Κλινική εικόνα - Διαφοροδιάγνωση
 Παθοφυσιολογία
 Αντιμετώπιση
Διάρθρωση

4. Κλινικήεικόνα
• Μικρή πρόσμειξη αίματος και βλέννης
• Ηλικία < 6 μηνών (συχνότερα < 3 μηνών)
• Συχνή και σε αποκλειστικώς θηλάζοντα
Κλασσικήεικόνα

5. Κλινικήεικόνα
Τιθαπροβληματίσει
• Μεγάλη ποσότητα αίματος
• Διάρροιες
• Έμετοι
• Αναιμία
• Υποαλβουμιναιμία
• Στασιμότητα βάρους

6. Παθοφυσιολογία
Πρωτείνες από τη δίαιτα της μητέρας περνούν στο μητρικό γάλα
Αλλεργικήυπόθεση
Ευαισθητοποίηση
Αλλεργική πρωκτοκολίτιδα (επιβραδυνόμενου τύπου ευαισθησία)

7. Παθοφυσιολογία
Αλλεργικήυπόθεση
Δεδομένα που υποστηρίζουν την αλλεργική υπόθεση

8. Kilshaw PJ et al, Int Arch Allergy Appl Immunol. 1984;75(1):8-15.
Παθοφυσιολογία
Αλλεργικήυπόθεση
Αντιγόνα στο μητρικό γάλα
Β-λακτοσφαιρίνη: Στο 50%-75% των δειγμάτων
Οβαλβουμίνη: Στο 8%-59% των δειγμάτων
Ovomucoid: Στο 77% των δειγμάτων
Συγκεντρώσεις: 110 pg/ml to 6.4 ng/ml
Fukushima et al, Am J Cl Nutr,1997 Jan;65(1):30-5
Sorva R, et al, J Allergy Clin Immunol. 1994 Apr;93(4):787-92.

9. Παθοφυσιολογία
Αλλεργικήυπόθεση
Βελτίωση με την αφαίρεση γαλακτοκομικών ή άλλων αλλεργιογόνων
από τη δίαιτα της μητέρας
Pumberger et al, Postgrad Med J. 2001 Apr; 77(906): 252–254.
Lucarelli S et al, BMC Gastroenterol. 2011 Jul 16;11:82

10. Παθοφυσιολογία
Αλλεργικήυπόθεση
Ασθενείς με αλλεργία στο γάλα αγελάδος είχαν ευαισθητοποίηση
(IgE cross-reactivity & positive prick test)
έναντι των πρωτείνών του μητρικού γάλακτος

11. Παθοφυσιολογία
Αλλεργικήυπόθεση
• Δεν περνούν σε όλες τις θηλάζουσες οι διαιτητικές πρωτείνες στο
μητρικό γάλα
• Μεγάλη διακύμανση στη συγκέντρωση, κατά κανόνα μικρές
συγκεντρώσεις
• Σε πολλά βρέφη επιμένει η κλινική εικόνα παρά την εκτεταμένη δίαιτα
της μητέρας
Αναπάντητα ερωτήματα

12. Παθοφυσιολογία
Πρωκτοκολίτιδα: Πρόκειται παντα για αλλεργία?

13. Παθοφυσιολογία
Είναιπάντααλλεργία?

14. Διάρκεια παρουσίας αίματος
5.6 (0-22) 5.5 (0-20)
1 μήνα μετά, κατά την επανεισαγωγή
επανεμφανίστηκε αίμα σε 2 βρέφη
(2/19)

15. Παθοφυσιολογία
Είναιπάντααλλεργία?

16. Παθοφυσιολογία
Είναιπάντααλλεργία?
• 14/22 (64%) των βρεφών με εικόνα πρωκτοκολίτιδας ειχαν αλλεργική
πρωκτοκολίτιδα
• 8/22 (36%) είχαν μη ειδική κολίτιδα και τα συμπτωματα υφέθησαν χωρίς
παρέμβαση

17. Παθοφυσιολογία
Είναιπάντααλλεργία?

18. Παθοφυσιολογία
Είναιπάντααλλεργία?

19. Παθοφυσιολογία
Είναιπάντααλλεργία?

20. Παθοφυσιολογία
Είναιπάντααλλεργία?

21. Παθοφυσιολογία
Είναιπάντααλλεργία?
Βρέφη με κλινική εικόνα πρωκτοκολίτιδας
Μόνο σε 2/16 (12.5%) επιβεβαιωθηκε η αλλεργία

22. Παθοφυσιολογία
Είναιπάντααλλεργία?
2 νεογνά με εικόνα πρωκτοκολίτιδας
Αυξημένα ηωσινόφιλα & ECP στο περιφερικό αίμα
Πολλαπλά ηωσινοφιλα στη βιοψία ορθού
Υποχώρηση των συμπτωμάτων μετά από μερικές ημέρες
χωρίς καμία αγωγή
Ohtsuko Y et al, JPGN. 2007 Apr;44(4):501-5

23. Παθοφυσιολογία
Είναιπάντααλλεργία?
Οι περιπτώσεις στις οποίες δεν επιβεβαιώνεται αλλεργία ή άλλο
αίτιο και υφίενται χωρίς παρέμβαση χαρακτηρίζονται ως
Idiopathic transient neonatal colitis
Ιστολογικά και κλινικά δεν μπορεί να διακριθεί
από την αλλεργική πρωκτοκολίτιδα

24. Πρωκτοκολίτιδα
Πολλάερωτηματικά
• Είναι αλλεργία?
• Πόση αναμονή χωρίς παρέμβαση είναι ασφαλής?
• Ποιά παρέμβαση?
• Διαγνωστικές εξετάσεις?

25. Πρωκτοκολίτιδα
Βασική διάκριση
• Μεγάλη ποσότητα αίματος
ή/και άλλα συμπτωματα
 Διάρροιες
 Έμετοι
 Αναιμία
 Υποαλβουμιναιμία
 Στασιμότητα βάρους
• Μόνο μικρή πρόσμειξη αίματος

26. Πρωκτοκολίτιδα
Έκζεμα?
Οικογενειακό ιστορικό ατοπίας?
Όχι
Αναμονή για 3-4
εβδομάδες
Transient colitis?
Ναι
Παρέμβαση
Μόνο μικρή πρόσμειξη αίματος
ΠαρεμβασηΕπιμονή → Πιθανή αλλεργία
Πιθανή αλλεργία

27. Θεραπευτικές φόρμουλες
eHF: εκτενώς υδρολυμένη πρωτείνη
AAF: στοιχειακά
ΗΑ: δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται για τη
θεαπεία της αλλεργίας
Πρωκτοκολίτιδα
Μόνο μικρή πρόσμειξη αίματος

28. Πρωκτοκολίτιδα
Ποιά παρέμβαση?
Formula fed
eHF 2-3 wks
Όχι ΗΑ
Θηλάζον
Αφαίρεση γαλακτοκομικών
για 2-3 wks
Μη ανταπόκριση
AAF 2-3 wks
Μη ανταπόκριση
Δεν είναι αλλεργία
Μη ανταπόκριση
?
Μόνο μικρή πρόσμειξη αίματος

29. Πρωκτοκολίτιδα
Θηλάζον βρέφος χωρίς ανταπόκριση
μετα από 3 wks αφαίρεση γαλακτοκομικών
• 6 food elimination diet
(+ψάρι/θαλασσινά, αυγό, σόγια, ξηρούς καρπούς, σιτηρά)
• Αλλεργιολόγος (prick/patch test, αμφίβολη διαγνωστική αξία)
• Αναμονή και καθησυχασμός των γονιών
• Διακοπή θηλασμού, χορήγηση eHF/AAF (μόνο αν υποπτευόμαστε ότι
δεν είναι αλλεργία)
Μόνο μικρή πρόσμειξη αίματος

30. Πρωκτοκολίτιδα
Όχι αναμονή – άμεση παρέμβαση
Formula fed
eHF 2-3 wks
Θηλάζον
Αφαίρεση γαλακτοκομικών
για 2-3 wks
Μη ανταπόκριση
AAF 2-3 wks
Μη ανταπόκριση
Δεν είναι αλλεργία
Μη ανταπόκριση
?
Μεγάλη ποσότητα αίματος/άλλα συμπτωματα

31. Θηλάζον βρέφος χωρίς ανταπόκριση
μετα από 2 wks αφαίρεση γαλακτοκομικών
6 food elimination diet για 2 wks
(+ψάρι/θαλασσινά, αυγό, σόγια, ξηρούς καρπούς, σιτηρά)
Πρωκτοκολίτιδα
Μεγάλη ποσότητα αίματος/άλλα συμπτωματα
Μη ανταπόκριση
Μη ανταπόκριση
Διακοπή θηλασμού
AAF (όχι eHF)

32.  Η αλλεργική αιτιολογία δεν είναι επιβεβαιωμένη
 Στις κλασσικές, ήπιες, περιπτώσεις δίαιτα της μητέρας,
καθησυχασμός και αναμονή θα λύσουν το πρόβλημα
 Προσοχή σε επιπλέον συμπτώματα, μπορεί να μην είναι
«αλλεργία»
Σύνοψη

33. Ευχαριστώ