CÁC GIẢI PHÁP PHÒNG NGỪA RỦI RO TRONG HOẠT ĐỘNG BẢO LÃNH TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM (BIDV

Dịch vụ viết thuê luận án tiến sĩ, luận văn thạc sĩ, chuyên đề khóa luận
Sdt/zalo 0967 538 624/0886 091 915 https://lamluanvan.net/
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG
LUẬN VĂN THẠC SĨ
CÁC GIẢI PHÁP PHÒNG NGỪA RỦI RO TRONG HOẠT ĐỘNG
BẢO LÃNH TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN ĐẦU
TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM (BIDV)
NGÀNH: TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG
HỌ VÀ TÊN SINH VIÊN: TÔ LÊ TÚ BẢO QUYÊN
HÀ NỘI, NĂM 2023

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG
LUẬN VĂN THẠC SĨ
CÁC GIẢI PHÁP PHÒNG NGỪA RỦI RO TRONG HOẠT ĐỘNG
BẢO LÃNH TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN ĐẦU
TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM (BIDV)
CHUYÊN NGÀNH: TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG
MÃ SỐ: 8340201
HỌ VÀ TÊN SINH VIÊN: TÔ LÊ TÚ BẢO QUYÊN
NGƯỜI HƯỚNG DẪN: PGS,TS ĐẶNG THỊ NHÀN
HÀ NỘI, NĂM 2023

i
LỜI CAM ĐOAN
Tôi cam đoan nghiên cứu “Các giải pháp phòng ngừa rủi ro trong hoạt động
bảo lãnh tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam
(BIDV)” là của riêng tôi, các số liệu tổng hợp được trong nghiên cứu này là do tôi
tự tổng hợp và hoàn toàn trung thực.
Hà Nội, ngày tháng năm 2023
Tác giả
Tô Lê Tú Bảo Quyên

ii
LỜI CẢM ƠN
Để hoàn thành được bài Luận văn này, cho tôi gửi lời cảm ơn đến tất cả
Thầy/Cô, người thân và đồng nghiệp đã hỗ trợ và giúp đỡ tôi trong suốt quá trình
hoàn thành đề tài nghiên cứu của mình.
Đặc biệt tôi xin chân thành cảm ơn sâu sắc tới PGS,TS. Đặng Thị Nhàn đã
nhiệt tình hướng dẫn, bổ sung và đưa ra những lời khuyên bổ ích, đồng thời tạo điều
kiện để giúp tôi hoàn thành luận văn.
Đồng thời, cho tôi được gửi cảm ơn chân thành nhất tới Ban lãnh đạo cùng
toàn thể các Anh/chị tại BIDV đã đồng hành, hỗ trợ và tạo điều kiện cho tôi được
tiếp cận đến những số liệu có liên quan đến ngân hàng để phục vụ vào quá trình
nghiên cứu Luận văn của mình.
Tuy đã có nhiều cố gắng trong quá trình hoàn thiện luận văn, nhưng khó tránh
khỏi những thiếu sót trong quá trình nghiên cứu của mình. Tác giả rất mong nhận
được ý kiến góp ý từ phía các Thầy/Cô, người thân, bạn bè và người đọc để Luận
văn được hoàn chỉnh hơn.
Xin chân thành cảm ơn!

iii
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN ...................................................................................................... i
LỜI CẢM ƠN...........................................................................................................ii
MỤC LỤC................................................................................................................iii
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT.................................................................................. vi
DANH MỤC BẢNG BIỂU, HÌNH VẼ................................................................. vii
TÓM TẮT KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU LUẬN VĂN .........................................viii
PHẦN MỞ ĐẦU....................................................................................................... 1
1. Tính cấp thiết của đề tài .............................................................................1
2. Tổng quan nghiên cứu các vấn đề liên quan tới đề tài ............................2
3. Mục tiêu nghiên cứu....................................................................................6
3.1. Mục tiêu nghiên cứu.................................................................................6
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu ...............................................................................6
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu..............................................................6
4.1. Đối tượng nghiên cứu...............................................................................6
4.2. Phạm vi nghiên cứu..................................................................................6
5. Phương pháp nghiên cứu............................................................................7
5.1. Phương pháp thu thập dữ liệu ................................................................7
5.1.1. Phương pháp thu thập dữ liệu thứ cấp ...................................................7
5.1.2. Phương pháp thu thập dữ liệu sơ cấp.....................................................7
5.2. Phương pháp phân tích dữ liệu...............................................................9
6. Kết cấu của đề tài ........................................................................................9
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ HOẠT ĐỘNG BẢO LÃNH VÀ RỦI RO
TRONG HOẠT ĐỘNG BẢO LÃNH TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI..... 10
1.1. Nghiệp vụ bảo lãnh tại Ngân hàng thương mại ..................................10
1.1.1. Cơ sở pháp lý cho nghiệp vụ bảo lãnh..................................................10
1.1.2. Khái niệm bảo lãnh ...............................................................................10
1.1.2. Các bên tham gia trong nghiệp vụ bảo lãnh.........................................11

iv
1.1.3. Các loại nghiệp vụ bảo lãnh tại ngân hàng thương mại ......................12
1.1.4. Quy trình bảo lãnh ................................................................................19
1.1.5. Vai trò của Bảo lãnh ngân hàng ...........................................................22
1.2. Những rủi ro thường gặp khi thực hiện nghiệp vụ bảo lãnh.............24
1.2.1. Đối với Ngân hàng Bảo lãnh ................................................................24
1.2.2. Đối với bên nhận Bảo lãnh ...................................................................25
1.2.3. Đối với bên được bảo lãnh....................................................................25
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG RỦI RO VỀ HOẠT ĐỘNG BẢO LÃNH TẠI
NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT
NAM ........................................................................................................................ 27
2.1. Khái quát về Ngân hàng Thương mại Cổ phần Đầu tư và Phát triển
Việt Nam.........................................................................................................27
2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển .......................................................27
2.1.2. Chức năng và nhiệm vụ của BIDV........................................................28
2.1.3. Cơ cấu tổ chức của BIDV .....................................................................28
2.2. Thực trạng rủi ro về hoạt động bảo lãnh tại Ngân hàng Thương mại
Cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam.....................................................30
2.2.1. Cơ sở pháp lý điều chỉnh khi thực hiện bảo lãnh tại BIDV..................30
2.2.2. Các sản phẩm bảo lãnh của BIDV........................................................33
2.2.3. Quy trình bảo lãnh tại BIDV.................................................................34
2.2.4. Đánh giá thực trạng hoạt động bảo lãnh tại BIDV ..............................39
2.3. Một số rủi ro trong hoạt động bảo lãnh tại BIDV ..............................47
2.3.1. Thực trạng rủi ro trong hoạt động bảo lãnh tại ngân hàng BIDV .......47
2.3.2. Quản lý rủi ro trong hoạt động bảo lãnh tại BIDV ..............................52
2.4. Nguyên nhân của các rủi ro trong hoạt động bảo lãnh tại Ngân hàng
Thương mại Cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam ..............................55
2.4.1. Nguyên nhân chủ quan..........................................................................55
2.4.2. Nguyên nhân khách quan ..................................................................... 59

v
CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP PHÒNG NGỪA RỦI RO TRONG HOẠT ĐỘNG
BẢO LÃNH TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN ĐẦU TƯ VÀ
PHÁT TRIỂN VIỆT NAM.................................................................................... 61
3.1. Bối cảnh tình hình kinh tế xã hội nước ta trong giai đoạn 2019-2021
và định hướng phát triển hoạt động bảo lãnh của BIDV đến 2030..........61
3.1.1. Bối cảnh tình hình kinh tế xã hội nước ta trong giai đoạn 2019-2021 . 61
3.1.2. Định hướng phát triển của BIDV đến năm 2030..................................62
3.1.3. Định hướng phát triển hoạt động bảo lãnh tại BIDV đến năm 2030 ...63
3.2. Giải pháp phòng ngừa rủi ro trong hoạt động bảo lãnh tại Ngân hàng
Thương mại Cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam ..............................63
3.2.1. Giải pháp về con người.........................................................................64
3.2.2. Giải pháp về nghiệp vụ .........................................................................66
3.2.3. Giải pháp về quản trị rủi ro..................................................................67
3.2.4. Giải pháp về công nghệ.........................................................................69
3.2.5. Giải pháp về marketing và củng cố thương hiệu..................................69
3.3. Một số kiến nghị .....................................................................................70
3.3.1. Kiến nghị đối với chính phủ và Ngân hàng Nhà nước..........................70
3.3.2. Kiến nghị đối với BIDV.........................................................................74
3.3.3. Kiến nghị đối với khách hàng ...............................................................75
KẾT LUẬN ............................................................................................................. 77
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO.............................................................. 78
PHỤ LỤC................................................................................................................ 80

vi
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
Chữ viết tắt Nội dung
CNTT Công nghệ thông tin
BIDV
Ngân hàng Thương mại cổ phần Đầu tư và
Phát triển Việt Nam
BL Bảo lãnh
NH Ngân hàng
NHTM Ngân hàng thương mại
NHNN Ngân hàng nhà nước
TNHH Trách nhiệm hữu hạn
TCTD Tổ chức tín dụng
TMCP Thương mại cổ phần

vii
DANH MỤC BẢNG BIỂU, HÌNH VẼ
BẢNG BIỂU:
Bảng 2.1. Các mốc thời gian quan trọng trong quá trình hình thành và phát triển của
BIDV từ năm 1957 đến nay ..................................................................................... 27
Bảng 2.2. Số dư bảo lãnh phân theo kỳ hạn............................................................. 40
Bảng 2.3. Số dư bảo lãnh từ năm 2018-2021........................................................... 41
Bảng 2.4. Doanh thu phí bảo lãnh từ năm 2018-2021 ............................................. 42
Bảng 2.5. Dư nợ bảo lãnh quá hạn từ năm 2018-2021 ............................................ 42
Bảng 2.6. So sánh mức phí bảo lãnh của các ngân hàng ......................................... 58
HÌNH VẼ:
Hình 1.1. Quy trình nghiệp vụ bảo lãnh trực tiếp .................................................... 16
Hình 1.2. Quy trình nghiệp vụ bảo lãnh gián tiếp.................................................... 17
Hình 1.3. Quy trình đồng bảo lãnh........................................................................... 18
Hình 1.4. Quy trình thực hiện nghiệp vụ bảo lãnh tại NHTM................................. 20
Hình 2.1. Sơ đồ cơ cấu bộ máy quản lý của BIDV.................................................. 29
Hình 2.2. Sơ đồ cơ cấu tổ chức tại các chi nhánh của BIDV................................... 30
Hình 2.3. Quy trình bảo lãnh tại BIDV.................................................................... 35

viii
TÓM TẮT KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU LUẬN VĂN
Nghiên cứu đã thực hiện hệ thống hóa được nội dung cơ sở lý luận về bảo lãnh
ngân hàng, từ những có sở lý luận đó tác giả đã thực hiện nghiên cứu thực trạng
phát triển hoạt động bảo lãnh tại BIDV, từ vấn đề đó tác giả rút ra được những kết
quả đạt được và những hạn chế và nguyên nhân trong hoạt động bảo lãnh tại BIDV,
để có cơ sở đưa ra những giải pháp và kiến nghị tại chương 3.
Những giải pháp mà tác giả đã đưa ra, có những giải pháp cấp thiết mà BIDV
có thể thực hiện triển khai ngày, có những giải pháp đưa ra theo phương hướng đề
xuất đề BIDV nghiên cứu thêm và xây dựng được chiến lược cụ thể. Đồng thời, Tác
giả cũng đã có một số đề xuất kiến nghị với cơ quan nhà nước, ngân hàng Nhà nước
trong việc tạo điều kiện để phát triển hơn nữa các hoạt động bảo lãnh nói chung và
tại BIDV nói riêng.
Những giải pháp và kiến nghị đưa ra ở trên, cần được triển khai đồng bộ nhằm
phát huy được hết những điểm mạnh, giảm bớt hạn chế giúp BIDV ngày càng nâng
cao được vị thế của mình và phát triển hơn nữa trong hoạt động nói chung và hoạt
động bảo lãnh nói riêng trong giai đoạn tới.

1
PHẦN MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Việt Nam được đánh giá là có nền kinh tế, chính trị ổn định và phát triển trong
khu vực, tuy thời gian qua nền kinh tế thế giới nói chung và nền kinh tế Việt Nam
nói riêng có chịu ảnh hưởng mạnh bởi đại dịch Covid 19, tuy nhiên với những chính
sách kịp thời của Đảng và Nhà nước ta, nền kinh tế Việt Nam nói chung và ngành
tài chính nói riêng đang dần lấy lại đà hồi phục và phát triển mạnh mẽ. Bên cạnh đó,
thị trường tài chính đang gặp phải sự cạnh tranh khốc liệt, nên việc nâng cao và thực
hiện đồng bộ các nghiệp vụ là mục tiêu và định hướng giúp các ngân hàng thương
mại phát triển và tồn tại trong thị trường. Đây được xem là thách thức của thị trường
đối với các doanh nghiệp trong quá trình hội nhập kinh tế. Khi nền kinh tế phát
triển, các hoạt động thương mại giữa các doanh nghiệp kinh doanh quốc tế ngày
càng phát triển hơn, và thường xuyên hơn, do đó mà vẫn đề rủi ro trong các giao
dịch ngày càng diễn ra nhiều hơn. Vì vậy, các doanh nghiệp này cần có bên thứ ba
đủ độ tin cậy để đứng ra bảo lãnh về tài chính cũng như khả năng thực hiện hợp
đồng của các bên đã ký. Do đó, ngân hàng là địa chỉ tin cậy mà các công ty này tìm
đến để yêu cầu thực hiện bảo lãnh cho các hợp đồng kinh tế của họ, Ngân hàng bảo
lãnh và cam kết bồi thường thiệt hại nếu các công ty vi phạm điều khoản trong hợp
đồng đã ký, giúp công ty tạo được niềm tin đối với khách hàng khi thực hiện giao
dịch thương mại. Từ những yêu cầu của nền kinh tế thương mại toàn cầu mà hoạt
động bảo lãnh được ra đời và ngày càng phát triển hơn nữa. Hoạt động bảo lãnh này
tuy không còn mới đối với Ngân hàng Thương mại Cổ phần Đầu tư và Phát triển
Việt Nam những vẫn chưa được phát triển với tiềm năng và tương xứng với mức độ
của nó đối với các hoạt động kinh tế thương mại.
Ngân hàng Thương mại Cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) là
một trong các ngân hàng lớn nhất của Việt Nam, có thời gian hoạt động trong lĩnh
vực tài chính ngân hàng lâu đời. Tuy vây, hoạt động bảo lãnh tại BIDV vẫn còn bộc
lộ nhiều mặt hạn chế, cần phải khắc phục, phát triển thêm nữa nhằm khẳng định
được vị thế và uy tín của BIDV trong lòng khách hàng. Từ những nguyên nhân trên,

2
tác giả đã chọn đề tài: “Các giải pháp phòng ngừa rủi ro trong hoạt động bảo lãnh
tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV)" làm
luận văn thạc sĩ của mình.
2. Tổng quan nghiên cứu các vấn đề liên quan tới đề tài
Dưới đây là một số công trình nghiên cứu về hoạt động bảo lãnh trong và
ngoài nước mà tác giả đã tự tổng hợp được, cụ thể như sau:
* Tình hình nghiên cứu ở nước ngoài
Bài báo “Công cụ thương mại: Bảo lãnh ngân hàng và Thư tín dụng
(Commercial Instruments: Bank Guarantee and Letter of Credit, Sankalp Jain,
SSRN, 28/06/2014) xem xét bản chất và phạm vi của hệ thống bảo lãnh ngân hàng
và thư tín dụng ở Ấn Độ. Bài báo này là một nghiên cứu học thuyết bao gồm luật
liên quan đến bảo lãnh ngân hàng, đặc biệt được nêu trong Đạo luật Hợp đồng Ấn
Độ năm 1872, nêu bật các chức năng và lợi ích kinh tế của bảo lãnh ngân hàng, giải
thích các loại bảo lãnh khác nhau do các ngân hàng ở Ấn Độ phát hành. Bài báo làm
nổi bật sự mất cân bằng về quyền và nghĩa vụ của các bên trong giao dịch bảo lãnh
bằng cách nhấn mạnh những khiếm khuyết trong hệ thống bảo lãnh - tín dụng chứng
từ. Đồng thời bài báo cũng làm sáng tỏ nguyên tắc độc lập và tính tuân thủ của bảo
lãnh ngân hàng.
Hay như bài báo “Bảo lãnh của ngân hàng cho các dự án xây dựng, khái niệm
của chúng trong kế toán quản trị và vai trò trong phát triển khu vực” (Bank
Guarantees of Construction Projects, their Concept in Management Accounting and
Role in Regional Development, Jitka Chovancova and Zdenek Krejza and Lucie
Vankova, IOP Conference Series Materials Science and Engineering, 02/2019) đã
thể hiện được tầm quan trọng của bảo lãnh ngân hàng trong hoạt động kinh tế cụ
thể, đặc thù ở đây là tại các dự án xây dựng ở châu Âu. Đồng thời cũng chỉ ra các
mặt tồn đọng của bảo lãnh dẫn đến việc làm tăng chi phí nhà thầu cũng như chi phí
dự án, từ đó phân tích tình hình hiện tại, xác định các yếu tố chính để định giá bảo
lãnh ngân hàng và tác động của chúng đến giá xây dựng.
Bài báo “The importance of bank guarantees in modern business (business

3
environment in Serbia)” của tác giả Mirjana Kneževiý (Serbia), Aleksandar Lukiý
(Serbia) in trong Báo Quản lý Đầu tư và Đổi mới Tài chính, Tập 13, Số 3, 2016 đã
chỉ ra tầm quan trọng cũng như thị phần chiếm lĩnh của hoạt động bảo lãnh trong
hoạt động kinh tế ở Serbia.
* Tình hình nghiên cứu trong nước
Trương Thị Thanh Mai (2020), “Đánh giá rủi ro trong hoạt động bảo lãnh tại
Ngân hàng TMCP Đông Á và đề xuất giải pháp”, Luận văn Thạc sĩ, Trường Đại học
Kinh tế - Luật, Đại học Quốc gia Hà Nội. Nghiên cứu của tác giả tập trung vào việc
đánh giá rủi ro trong hoạt động bảo lãnh của Ngân hàng TMCP Đông Á và đề xuất
giải pháp để giảm thiểu các rủi ro này. Trong nghiên cứu này, tác giả đã sử dụng
phương pháp phân tích SWOT để đánh giá các yếu điểm, cơ hội, rủi ro và thách
thức trong hoạt động bảo lãnh của ngân hàng. Kết quả của nghiên cứu cho thấy
rằng, hoạt động bảo lãnh của Ngân hàng TMCP Đông Á đang đối mặt với nhiều rủi
ro, bao gồm rủi ro tín dụng, rủi ro thị trường, rủi ro liên quan đến hoạt động khách
hàng, và rủi ro liên quan đến quản trị và quy trình. Tuy nhiên, Ngân hàng TMCP
Đông Á cũng có nhiều điểm mạnh và cơ hội để phát triển, như khả năng đưa ra các
giải pháp bảo vệ khách hàng và các sản phẩm bảo lãnh đa dạng.
Nguyễn Thị Thanh Tuyền (2019), “Nghiên cứu quản trị rủi ro hoạt động bảo
lãnh tại Ngân hàng TMCP Nam Á”, Luận văn Thạc sĩ, Trường Đại học Thương
Mại. Nghiên cứu này tập trung vào việc đánh giá rủi ro trong hoạt động bảo lãnh
của Ngân hàng TMCP Nam Á và đề xuất một số giải pháp như: xây dựng hệ thống
quản trị rủi ro, tăng cường đào tạo nhân viên, tăng cường giám sát và đánh giá rủi
ro, và nâng cao chất lượng dịch vụ. Kết quả nghiên cứu của tác giả cho thấy, hoạt
động bảo lãnh của Ngân hàng TMCP Nam Á đang gặp nhiều rủi ro, đặc biệt là trong
việc quản lý rủi ro tín dụng, quản lý nợ xấu và quản lý rủi ro hoạt động. Để giảm
thiểu rủi ro trong hoạt động bảo lãnh của ngân hàng, Tuyền đề xuất các giải pháp
như sau: Xây dựng hệ thống quản trị rủi ro; Tăng cường đào tạo nhân viên; Tăng
cường giám sát và đánh giá rủi ro; Nâng cao chất lượng dịch vụ.
Vũ Đức Quang (2017), “Quản trị rủi ro hoạt động bảo lãnh tại Ngân hàng

4
TMCP Ngoại thương Việt Nam - chi nhánh Chương Dương”, Luận văn Thạc sĩ, Đại
học Ngoại Thương. Luận văn đã nêu ra khái niệm về rủi ro hoạt động bảo lãnh ngân
hàng và các loại rủi ro đặc thù, thực trạng quản trị rủi ro hoạt động bảo lãnh tại
Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam - chi nhánh Chương Dương. Đồng thời
tác giả nêu ra được những giải pháp tăng cường quản trị rủi ro bảo lãnh như các giải
pháp: Nhóm giải pháp công tác khách hàng, Nhóm giải pháp về công tác cán bộ,
Nhóm giải pháp về công nghệ thông tin và Nhóm giải pháp về quy trình, quy chế.
Hồ Hương Giang (2017), Rủi ro trong bảo lãnh quốc tế tại trụ sở chính Ngân
hàng thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam Trụ sở chính, Luận văn Thạc sĩ,
Đại học Ngoại Thương. Tác giả nêu được thực trạng rủi ro trong bảo lãnh quốc tế
tại trụ sở chính ngân hàng thương mại cổ phần ngoại thương Việt Nam đồng thời
đưa ra được xu hướng và giải pháp hạn chế rủi ro trong bảo lãnh quốc tế tại trụ sở
chính ngân hàng thương mại cổ phần ngoại thương Việt Nam.
Lê Thị Phương Thảo (2018), Phát triển hoạt động bảo lãnh tại Ngân hàng
Nông nghiệp và phát triển nông thôn tỉnh Quảng Nam”. Luận văn thạc sĩ, Đại học
Đà Nẵng. Nghiên cứu này học viên đã đưa ra một số nội dung sau: Về cơ sở lý luận,
học viên đã chỉ ra được các chỉ tiêu đánh giá quá trình phát triển hoạt động bảo
lãnh, bên cạnh đó tác giả cũng đã chỉ ra được các nhân tố tác động đến hoạt động
phát triển bảo lãnh tại ngân hàng…Bên cạnh đó, nghiên cứu cũng đã chỉ ra được các
vấn đề hạn chế và những nguyên nhân hạn chế trong phát triển hoạt động bảo lãnh
tại Agribank tỉnh Quảng Nam như sau: Quy trình bảo lãnh của ngân hàng vẫn còn
nhiều lỗi chưa thật sự được hoàn thiện, hoạt động quảng cáo sản phẩm vẫn còn hạn
chế, Đối tượng đầu tư của ngân hàng chưa đa dạng, Biểu phí của ngân hàng còn cao
chưa thu hút được khách hàng, chưa đa dạng được sản phẩm bảo lãnh. Từ những
hạn chế đó, nghiên cứu đã đề xuất 03 giải pháp nhằm phát triển hoạt động bảo lãnh
của ngân hàng, cụ thể như sau: Giải pháp bổ trợ, giải pháp hạn chế rủi ro, giải pháp
mở rộng thị trường.
Nguyễn Thị Thơm (2019), “Giải pháp hoàn thiện và phát triển nghiệp vụ bảo
lãnh tại Ngân hàng Ngoại thương chi nhánh Hồ Chí Minh”. Luận văn thạc sĩ Đại
học kinh tế TP Hồ Chí Minh. Nghiên cứu đã xây dựng được cơ sở lý thuyết về hoạt

5
động bảo lãnh tại các ngân hàng và việc sử dụng linh hoạt với quy định của pháp
luật về bảo lãnh. Nghiên cứu đã đưa ra được quá trình hình thành và phát triển hoạt
động bảo lãnh tại ngân hàng Vietcombank Chi nhánh TP. Hồ Chí Minh giai đoạn
2018-2020. Đồng thời, nghiên cứu đã đề xuất một số giải pháp để phát triển hoạt
động bảo lãnh tại ngân hàng, cụ thể như: Thường xuyên thực hiện hoạt động kiểm
soát nội bộ, thiết kế triển khai chính sách hợp lý, hoạt động bảo lãnh cần có bộ phận
thẩm định riêng biệt, Đào tạo đội ngũ nhân lực làm công tác bảo lãnh.
Hoàng Tuấn Minh (2020), “Phát triển hoạt động bảo lãnh tại ngân hàng
TMCP Ngoại thương VN - chi nhánh Quy Nhơn, Đà Nẵng”; Luận văn thạc sĩ, Đại
học Kinh tế Đà Nẵng. Nghiên cứu đã xây dựng được tổng quát khái niệm cơ bản về
cơ sở lý luận hoạt động bảo lãnh tại ngân hàng. Ngoài ra, nghiên cứu cũng đã chỉ ra
các yếu tố có tác động đến công tác bảo lãnh tại ngân hàng. Đồng thời, nghiên cứu
cũng đã phân tích thực trạng phát triển hoạt động bảo lãnh tại Ngân hàng TMCP
Ngoại thương Việt Nam - Chi nhánh Quy Nhơn, Đà Nẵng. Từ đó rút ra được những
kết quả đạt được và những hạn chế còn tồn tại trong công tác phát triển hoạt động
bảo lãnh tại chi nhánh, cụ thể như sau: Mức ký quỹ còn cao, biểu phí chưa linh hoạt,
đối tượng đầu tư và sản phẩm bảo lãnh chưa đa dạng,…Bên cạnh đó, nghiên cứu
cũng đã đưa ra một số biện pháp nhằm nâng cao hoạt động bảo lãnh tại ngân hàng.
Lưu Thị Oanh Kiều (2021), “Hoàn thiện hoạt động bảo lãnh tại Ngân hàng
TMCP Đầu tư và phát triển Việt Nam- Chi nhánh Hải Vân”, Luận văn thạc sĩ, Đại
học kinh tế Đà Nẵng. Nghiên cứu đã đưa ra được cơ sở lý thuyết về bảo lãnh và
hoạt động bảo lãnh của ngân hàng, đi sâu nghiên cứu thực trạng hoàn thiện hoạt
động bảo lãnh, từ kết quả nghiên cứu thực trạng mà tác giả rút ra được những kết
quả đạt được và những hạn chế của nghiên cứu. Từ đó, đề xuất những giải pháp phù
hợp để hoàn thiện hoạt động bảo lãnh tại BIDV Chi nhánh Hải Vân, đồng thời luận
văn cũng đưa ra một số kiến nghị với ngân hàng nhà nước và Hội sở chính BIDV để
có những chính sách kịp thời giải quyết khúc mắc trong hoạt động bảo lãnh.
Từ kết quả nghiên cứu của các bài luận văn trên, tác giả đã có được hệ thống
cơ sở lý luận chung về bảo lãnh và hoạt động bảo lãnh tại ngân hàng, tham khảo

6
được kết quả thực trạng nghiên cứu phát triển hoạt động bảo lãnh tại một số ngân
hàng, đồng thời cũng tham khảo được những giải pháp phát triển, hoàn thiện hoạt
động bảo lãnh trong các ngân hàng và tại từng thời điểm khác nhau. Tuy nhiên,
trong giai đoạn từ năm 2019-2021, chưa có nghiên cứu nào liên quan đến hoạt động
bảo lãnh tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam, do đó
nghiên cứu của tác giả sẽ là nghiên cứu mới, độc lập và không bị trùng lặp.
3. Mục tiêu nghiên cứu
3.1. Mục tiêu nghiên cứu
Mục tiêu nghiên cứu của đề tài: Đề xuất các giải pháp phòng ngừa rủi ro trong
hoạt động bảo lãnh tại BIDV.
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
Để đạt được mục tiêu trên, luận văn thực hiện các nhiệm vụ sau:
- Xây dựng cơ sở lý luận về hoạt động bảo lãnh và rủi ro trong hoạt động bảo
lãnh tại ngân hàng thương mại.
- Xây dựng cơ sở pháp lý liên quan đến hoạt động bảo lãnh và rủi ro trong
hoạt động bảo lãnh tại ngân hàng thương mại.
- Phân tích và đánh giá thực trạng hoạt động bảo lãnh và rủi ro trong hoạt động
bảo lãnh tại BIDV.
- Đề xuất các giải pháp phòng ngừa rủi ro trong hoạt động bảo lãnh tại BIDV
trong thời gian tới.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
4.1. Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu: Hoạt động bảo lãnh và các rủi ro trong hoạt động bảo
lãnh tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam, từ đó xây
dựng các giải pháp phòng ngừa rủi ro trong hoạt động bảo lãnh tại BIDV.
4.2. Phạm vi nghiên cứu
Phạm vi nghiên cứu: Hoạt động bảo lãnh tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần

7
Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) trong giai đoạn từ 2018-2021, các định
hướng phát triển hoạt động bảo lãnh ngân hàng và các giải pháp phòng ngừa rủi ro
trong hoạt động bảo lãnh tại BIDV được đề xuất đến năm 2030.
5. Phương pháp nghiên cứu
5.1. Phương pháp thu thập dữ liệu
5.1.1. Phương pháp thu thập dữ liệu thứ cấp
Để tiến hành thu thập dữ liệu thứ cấp thì có thể sử dụng phương pháp nghiên
cứu tài liệu. Đây là phương pháp đơn giản nhưng không kém phần hiệu quả. Người
nghiên cứu tiếp cận dữ liệu từ những nguồn thông tin sẵn có, không phải do tự mình
điều tra cho đề tài nghiên cứu. Dữ liệu thứ cấp có thể được thu thập từ những nguồn
sau:
- Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh, báo cáo tài chính, báo cáo thường
niên, báo cáo tổng kết của ngân hàng từ năm 2018 – 2021.
- Các công trình luận văn thạc sĩ, các bài báo trong và ngoài nước liên quan
đến hoạt động bảo lãnh của ngân hàng.
- Cuối cùng nhưng không kém phần quan trọng là các bài báo cáo hay luận
văn của các sinh viên khác (khóa trước), trong trường hoặc ở các trường khác.
5.1.2. Phương pháp thu thập dữ liệu sơ cấp
* Phương pháp quan sát (observation)
Dữ liệu sơ cấp sẽ được thu thập chủ yếu bằng phương pháp quan sát
(observation) nhằm tiếp cận được với nguồn thông tin trực tiếp tại bộ phận bảo lãnh
tại BIDV. Để có thể tìm kiếm và thu thập được nguồn thông tin tin cậy, khách quan
cho bài luận văn thì cần tiến hành cả quan sát trực tiếp và quan sát gián tiếp.
+ Quan sát trực tiếp: là phương pháp tiến hành quan sát dựa vào những sự việc
đang diễn ra như quy trình bảo lãnh được thực hiện bảo lãnh tại ngân hàng. Thông
qua phương pháp này thì sẽ nắm bắt được tình hình tổng quan về hoạt động bảo
lãnh, bước đầu có sự đánh giá và nhận định sơ lược về sự phát triển hoạt động bảo
lãnh tại ngân hàng.

8
+ Quan sát gián tiếp: là phương pháp tiến hành quan sát kết quả hay tác động
của hành vi, chứ không quan sát trực tiếp hành vi như doanh thu từ hoạt động bảo
lãnh, thu nhập từ hoạt động bảo lãnh của ngân hàng trong thời hạn nhất định...
Thông qua phương pháp này có cái nhìn toàn diện và đồng bộ về hoạt động
bảo lãnh tại ngân hàng.
* Phương pháp phỏng vấn
Bước 1: Xác lập câu hỏi phỏng vấn
Tiến hành phỏng vấn theo câu hỏi dạng mở để thu thập thông tin từ đối tượng
được phỏng vấn. Một số câu hỏi được sử dụng là:
+ Ông/bà cho biết để hạn chế rủi ro trong hoạt động phát hành bảo lãnh tại
BIDV cần phải tuân thủ nguyên tắc gì?
+ Ông/bà cho biết các loại rủi ro tiềm ẩn mà doanh nghiệp thường mắc phải là
gì?
+ Ông/bà cho biết những nhân tố ảnh hưởng đến mức độ rủi ro của bảo lãnh là
gì?
+ Ông/bà cho biết đánh giá về mức độ rủi ro của bảo lãnh tại BIDV?
+ Ông/bà có thể cho biết hoạt động bảo lãnh nói chung tại BIDV?
+ Ông/bà đánh giá như nào về pháp lý bảo lãnh tại Việt Nam?
Bước 2: Danh sách đối tượng được phỏng vấn
Luận văn thực hiện phỏng vấn 02 chuyên gia: Luật sư Trần Minh Hải – Giám
đốc điều hành Công ty Luật Ngân hàng – Chứng khoán – Đầu tư (BASICO) đồng
thời là thành viên Hội Đồng Quản Trị Công ty Chứng khoán Quốc tế (VIS); ông
Nguyễn Đăng Thuận –Trưởng phòng Khách hàng doanh nghiệp vừa và nhỏ tại
BIDV;
* Phương pháp điều tra bằng bảng hỏi
Tiến hành điều tra khách hàng theo một bảng câu hỏi được soạn sẵn để đánh giá
sự phát triển hoạt động bảo lãnh tại ngân hàng. Để tiến hành điều tra thì cần phải

9
tiến hành các bước sau:
+ Bước 1: Soạn thảo bảng câu hỏi điều tra
+ Bước 2: Lựa chọn đối tượng điều tra: khách hàng cá nhân và khách hàng
doanh nghiệp của ngân hàng.
+ Bước 3: Điều tra thông qua google docs gửi trực tiếp đến gmail của khách
hàng.
+ Bước 4: Tiền hành thu thập và xử lý số liệu
5.2. Phương pháp phân tích dữ liệu
Luận văn sử dụng những phương pháp thống kê, so sánh, phân tích những dữ
liệu đó. Cụ thể như sau:
Phương pháp thống kê tổng hợp: Sử dụng để sắp xếp, tổng hợp dữ liệu sơ cấp
thu thập một cách khoa học nhất, biến dữ liệu sơ cấp thành dữ liệu thứ cấp phục vụ
cho quá trình phân tích phát triển dịch vụ bảo lãnh tại BIDV.
Phương pháp so sánh: Được sử dụng cho quá trình phân tích kết quả phát triển
dịch vụ bảo lãnh tại BIDV. Từ đó có thể đưa ra chính xác cho việc phát triển dịch
vụ bảo lãnh tại BIDV giai đoạn 2018 - 2021.
Phương pháp phân tích: Được sử dụng để phân tích và đánh giá những thành
công cũng như tồn tại trong việc phát triển dịch vụ bảo lãnh tại BIDV nhằm đề ra
các giải pháp tăng cường phát triển dịch vụ bảo lãnh tại đơn vị.
6. Kết cấu của đề tài
Ngoài phần mở đầu và kết luận, nội dung chính của luận văn được kết cấu
gồm 3 chương cụ thể như sau:
Chương 1: Cơ sở lý luận về hoạt động bảo lãnh và rủi ro trong hoạt động bảo
lãnh tại Ngân hàng thương mại
Chương 2: Thực trạng rủi ro về hoạt động bảo lãnh tại Ngân hàng Thương mại
Cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam
Chương 3: Giải pháp phòng ngừa rủi ro trong hoạt động bảo lãnh tại Ngân
hàng Thương mại Cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam

10
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ HOẠT ĐỘNG BẢO LÃNH VÀ RỦI RO
TRONG HOẠT ĐỘNG BẢO LÃNH TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI
1.1. Nghiệp vụ bảo lãnh tại Ngân hàng thương mại
1.1.1. Cơ sở pháp lý cho nghiệp vụ bảo lãnh
Cũng như các lĩnh vực hoạt động khác, hệ thống pháp luật về bảo lãnh ngân
hàng ở Việt Nam được xây dựng và ngày càng hoàn thiện đáp ứng nhu cầu thay đổi
đa dạng của các quan hệ xã hội.
Hoạt động bảo lãnh nói chung đều phải nằm trong khuôn khổ pháp lý là Bộ
luật Dân sự số 91/2015/QH13 ngày 24 tháng 11 năm 2015. Bộ luật dân sự 2015 cho
đến hiện tại có thể được xem là nguồn văn bản pháp lý cao nhất điều chỉnh bảo
lãnh.
Luật các tổ chức tín dụng số 47/2010/QH12 thông qua ngày 29/06/2010; Luật
sửa đổi bổ sung một số điều của Luật các Tổ chức tín dụng số 17/2014/QH14 được
Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam khóa XIV thông qua ngày
20/11/2017; Thông tư số 11/2022/TT-NHNN ngày 30/9/2022 quy định về bảo lãnh
ngân hàng.
1.1.2. Khái niệm bảo lãnh
Biện pháp bảo lãnh đã xuất hiện từ những năm 80, khi nền kinh tế nước ta là
nền kinh tế tập trung bao cấp, trong thời kỳ này bảo lãnh chỉ là công cụ giúp công ty
nhà nước khi thực hiện hợp đồng vay vốn nước người. Trong thời kỳ này, Nhà nước
cũng đã ban hành nhiều văn bản liên quan đến hoạt động bảo lãnh tại ngân hàng,
các văn bản này đều có những điểm chung là: NHNN thực hiện cấp bảo lãnh cho
các cơ quan, doanh nghiệp thực hiện hoạt động vay vốn nước ngoài nhằm phát triển
hoạt động kinh doanh của mình.
Tuy nhiên, cùng với sự phát triển của nền kinh tế nước ta, hoạt động thương
mại quốc tế ngày càng phát triển mạnh hơn, do đó hoạt động bảo lãnh cũng phát
triển theo. Do đó, các quy định văn bản pháp luật về bảo lãnh ngày càng được bổ
sung, hoàn thiện và chi tiết hơn. Trong đó văn bản pháp luật mới nhất được ban

11
hành có liên quan đến hoạt động bảo lãnh là Thông tư số 11/2022/TT-NHNN ngày
30/9/2022 quy định về bảo lãnh ngân hàng một lần nữa khẳng định: “Bảo lãnh ngân
hàng là hình thức cấp tín dụng, theo đó bên bảo lãnh là tổ chức tín dụng, chi nhánh
ngân hàng nước ngoài cam kết với bên nhận bảo lãnh về việc sẽ thực hiện nghĩa vụ
tài chính thay cho bên được bảo lãnh khi bên được bảo lãnh không thực hiện hoặc
thực hiện không đầy đủ nghĩa vụ đã cam kết với bên nhận bảo lãnh; bên được bảo
lãnh phải nhận nợ và hoàn trả cho bên bảo lãnh theo thỏa thuận đã ký”.
Do đó, quan niệm về “bảo lãnh ngân hàng” theo thông tư số 11/2022/TT-
NHNN ngày 30/9/2022 về cơ bản thể hiện được bảo lãnh ngân hàng là cam kết của
bên thứ ba bằng hình thức văn bản về nghĩa vụ thực hiện hợp đồng đã ký kết. Cam
kết bằng văn bản ở đây được hiểu là văn bản bảo lãnh của Tổ chức tín dụng, bao
gồm Thư bảo lãnh và Hợp đồng bảo lãnh.
Xét về góc độ học thuật, bảo lãnh ngân hàng là một hình thức “Tín dụng chữ
ký - Signature Credit”, là hoạt động sinh lời mà không phải bỏ vốn của các ngân
hàng. Trong thương mại quốc tế, bảo lãnh ngân hàng được xem là loại hình tài trợ
ngoại thương, nhằm phòng ngừa những tổn thất cho người thụ hưởng bảo lãnh do sự
vi phạm nghĩa vụ của bên đối tác liên quan. Như vậy, bảo lãnh ngân hàng là một
loại hình tín dụng chữ ký, không cần vốn và là hoạt động sinh lời của ngân hàng.
1.1.2. Các bên tham gia trong nghiệp vụ bảo lãnh
Bên bảo lãnh là tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài thực hiện
bảo lãnh cho bản được bảo lãnh. Trong trường hợp đồng bảo lãnh, bảo lãnh đối ứng
và xác nhận bảo lãnh thì bên bảo lãnh bao gồm cả tổ chức tín dụng ở nước
ngoài.(theo thông tư số 11/2022/TT-NHNN).
Bên được bảo lãnh là tổ chức (bao gồm cả tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân
hàng nước ngoài, tổ chức tín dụng ở nước ngoài), cá nhân được bảo lãnh bởi bên
bảo lãnh, bên bảo lãnh đối ứng. (theo thông tư số 11/2022/TT-NHNN).
Bên nhận bảo lãnh là tổ chức (bao gồm cả tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân
hàng nước ngoài, tổ chức tín dụng ở nước ngoài), cá nhân có quyền thụ hưởng bảo
lãnh do bên bảo lãnh, bên xác nhận bảo lãnh phát hành. (theo thông tư số
11/2022/TT-NHNN).

12
1.1.3. Các loại nghiệp vụ bảo lãnh tại ngân hàng thương mại
1.1.3.1. Phân loại dựa trên bản chất của Bảo lãnh
* Bảo Lãnh đồng nghĩa vụ
Bảo lãnh đồng nghĩa vụ trong ngân hàng là một dịch vụ mà ngân hàng cung
cấp cho khách hàng để bảo đảm cho việc thực hiện đúng các điều khoản của một
hợp đồng hoặc giao dịch giữa hai bên. Bảo lãnh đồng nghĩa vụ trong ngân hàng
thường được sử dụng trong các giao dịch tài chính như vay tiền, mua bán các tài
sản, hoặc thực hiện các giao dịch liên quan đến các hợp đồng. Khi một bên thực
hiện đúng các điều khoản của hợp đồng, ngân hàng sẽ thanh toán cho bên kia theo
yêu cầu của hợp đồng. Nếu một bên không thực hiện đúng các điều khoản, ngân
hàng sẽ bảo đảm cho việc thực hiện đúng các điều khoản.
Bảo lãnh đồng nghĩa vụ là loại bảo lãnh thường xuyên thực hiện trong các giao
dịch trong nước và ít sử dụng trong các giao dịch nước ngoài. Ngân hàng cần phải
xem xét kỹ từng hợp đồng giữa người được bảo lãnh và người thụ hưởng để đánh
giá khả năng hoàn thành nghĩa vụ.
* Bảo lãnh độc lập
Bảo lãnh độc lập trong ngân hàng là một loại bảo lãnh mà người được bảo
lãnh độc lập trách nhiệm về việc hoàn thành nghĩa vụ mà họ đảm bảo, mà không
cần sự giúp đỡ hoặc bảo lãnh từ bên thứ ba. Tức là, nếu người được bảo lãnh không
hoàn thành nghĩa vụ, ngân hàng sẽ trực tiếp liên hệ với họ để yêu cầu hoàn thành,
chứ không cần liên hệ với bất kỳ bên thứ ba nào khác.
Bảo lãnh độc lập mang đến tính tiện lợi lớn cho ngân hàng và cả khách hàng
nhận bảo lãnh. Vì vậy, bảo lãnh độc lập được sử dụng khá thường xuyên trong hợp
đồng ký kết với các đối tác nước ngoài. Hiện nay, tất cả những quy định về bảo lãnh
trong hoạt động thương mại với nước ngoài đều chỉ quan tâm đến hình thức bảo
lãnh này.
1.1.3.2. Phân loại dựa trên mục đích của Bảo lãnh
* Bảo lãnh vay vốn.

13
Đây là cam kết của TCTD với bên nhận bảo lãnh về việc sẽ trả nợ thay cho
khách hàng trong trường hợp khách hàng không trả hoặc không trả đầy đủ, đúng
hạn nợ vay đối với bên nhận bảo lãnh.
Bảo lãnh vay vốn thường được sử dụng trong các giao dịch vay vốn mà quy
mô khoản vay lớn, thời hạn vay dài và vay của nước ngoài. Nghĩa vụ bảo lãnh bao
gồm toàn bộ nợ gốc, lãi và các chi phí phát sinh liên quan đến khoản vay (nếu có).
* Bảo lãnh thực hiện hợp đồng
Là cam kết giữa ngân hàng bảo lãnh với khách hàng nhận bảo lãnh về việc
thực hiện đúng và đầy đủ các nghĩa vụ của khách hàng theo hợp đồng đã ký với bên
nhận bảo lãnh. Trong trường hợp bên được bảo lãnh không thực hiện hợp đồng,
chẳng hạn như: Chất lượng và số lượng hàng hóa không đúng, giao hàng chậm...mà
không nộp hoặc không nộp đủ tiền phạt cho bên nhận bảo lãnh thì ngân hàng bảo
lãnh trả thay trong phạm vi số tiền và thời hạn bảo lãnh.
Bảo lãnh thực hiện hợp đồng được sử dụng để thay thế cho yêu cầu ký quỹ mà
người đặt hàng đề nghị đối với người cung ứng để bảo đảm bồi thường vi phạm hợp
đồng. Do vậy, giá trị tối đa của bảo lãnh tương đương với mức bồi thường (tính tỷ
lên % trên giá trị của hợp đồng, dao động ở mức 10%-15%). Trong trường hợp đặc
biệt, mức bảo lãnh có thể yêu cầu trên 15% nhưng phải được người có thẩm quyền
quyết định đầu tư chấp nhận. Số tiền bảo lãnh có thể giảm dần theo tiến độ thực
hiện hợp đồng.
Thời gian thực hiện bảo lãnh là thời gian tính từ khi ký bảo lãnh đến khi hợp
động thương mại được thực hiện xong, cụ thể như: Thiết bị, máy móc đã được vận
hành, hàng hóa đã được giao xong...
* Bảo lãnh thanh toán
Bảo lãnh thanh toán là cam kết của ngân hàng với người nhận bảo lãnh về việc
thực hiện thanh toán đúng theo quy định trong hợp đồng cho người nhận bảo lãnh
nếu khách hàng của ngân hàng (người được bảo lãnh) thực hiện không đủ hoặc
không thực hiện nghĩa vụ thanh toán theo hợp đồng khi đến hạn....

14
Bảo lãnh thanh toán thường được sử dụng trong một số trường hợp cụ thể như:
HĐ thuê tài sản, HĐ cung cấp dịch vụ, nghĩa vụ đóng thuế đối với cơ quan Nhà
nước, Hoạt động mua bán trả chậm.
Bảo lãnh thanh toán được dùng phổ biến, và chiếm nhiều nhất ở những nước
đã bước vào giai đoạn phát triển. Bảo lãnh thanh toán có các đặc điểm mang lại
những thuận lợi cho người bán, bên cạnh đó còn giúp người mua giảm áp lực về
vốn.
Số tiền bảo lãnh thường bằng 100% giá trị hợp đồng.
* Bảo lãnh hoàn thanh toán
Là cam kết của ngân hàng về việc sẽ hoàn trả số tiền ứng trước cho bên mua
(người nhận bảo lãnh) nếu bên cung cấp (người được bảo lãnh) không trả hoặc
không trả đầy đủ.
Bảo lãnh hoàn thanh toán thường được áp dụng cho các nghĩa vụ bảo lãnh tiền
tạm ứng (trong thi công công trình), bảo lãnh tiền đặt cọc (trong các hợp đồng mua
bản lớn)...
Giá trị của bảo lãnh có thể cộng thêm lãi và phạt nếu trong bảo lãnh quy định,
Số tiền đặt cọc sẽ được đảm bảo 100% và tương ứng với 10% - 20% giá trị hợp
đồng.
Tuy nhiên để tránh rủi ro lạm dụng của người thụ hưởng thì văn bản bảo lãnh
hoàn thanh toán phải quy định bảo lãnh chỉ có hiệu lực khi có điều kiện tiền đề có
liên quan đến hành vi ứng trước tiền của người nhận bảo lãnh đã được thỏa mãn.
* Bảo lãnh dự thầu
Là cam kết của ngân hàng với chủ đầu tư (hay chủ thầu) về việc trả tiền phạt
thay cho bên dự thầu nếu bên dự thầu vi phạm các quy định trong hợp đồng dự thầu.
Thường được sử dụng với những hợp đồng lớn, đặc biệt là những hợp đồng xây
dựng, thiết kế...
Mục đích của bảo lãnh dự thầu là nhằm bù đắp những thiệt hại về thời gian và
chi phí cho người tổ chức đấu thầu do những vi phạm của bên đối tác liên quan

15
(người tham gia dự thầu) như: rút đơn dự thầu, không ký tiếp hợp đồng sau khi
trúng thầu... Thực chất bảo lãnh dự thầu là phương tiện thay thế cho việc ký quỹ của
người tham gia dự thầu nên giá trị bảo lãnh được quy định theo mức ký quỹ chuẩn
do người tổ chức đấu thầu đưa ra.
* Bảo lãnh bảo đảm chất lượng sản phẩm
Là bảo lãnh được ký kết sau khi bảo lãnh thực hiện nghĩa vụ hợp đồng, sau khi
hàng hóa, sản phẩm đã được bàn giao. Là cam kết của ngân hàng với bên nhận bảo
lãnh, bảo đảm việc khách hàng (người được bảo lãnh) thực hiện đúng các thỏa thuận
về chất lượng sản phẩm theo hợp đồng đã ký kết với bên nhận bảo lãnh.
Thông thường số tiền bảo lãnh thường chiếm khoảng 10% giá trị sản phẩm
công trình. Việc phát hành bảo lãnh này chủ yếu dựa trên lòng tin của ngân hàng đối
với khách hàng của mình. Vì các ngân hàng rất khó để thẩm định tính kỹ thuật của
công trình hoặc sản phẩm.
* Các loại Bảo lãnh khác
Ngoài các bảo lãnh kể trên, thực tế còn có một số loại bảo lãnh khác như:
- Bảo lãnh L/C: thường được sử dụng với mục đích tương tự như bảo lãnh
thanh toán nhằm bảo đảm an toàn thanh toán trong trường hợp bên được bảo lãnh có
thể không thực hiện hợp đồng cam kết. L/C thường được sử dụng trong hợp
đồng thương mại quốc tế. Người nhập khẩu thường phải cung cấp tín dụng cho
người xuất khẩu dưới dạng tiền đặt cọc, ký quỹ, ứng trước, mở L/C.. Các khoản này
chiếm tới 10-15 % tổng giá trị đơn đặt hàng. Vì vậy cần có bảo lãnh bảo đảm trả lại
số tiền đó nếu bên xuất khẩu không thực hiện đúng nghĩa vụ giao hàng.
- Bảo lãnh thuế quan: bảo lãnh này nhằm đảm bảo cho người có trách nhiệm
nộp thuế trước những đòi hỏi của cơ quan thuế do chưa thực hiện nộp thuế của
mình. Giá trị bảo lãnh do cơ quan thuế quan ấn định tùy thuộc vào từng trường hợp
cụ thể. Thời gian bảo lãnh sẽ kết thúc khi hoàn tất nghĩa vụ nộp thuế.
- Bảo lãnh phát hành chứng khoán: Loại bảo lãnh này giúp tổ chức phát hành
thực hiện các thủ tục trước khi phát hành chứng khoán (chuẩn bị hồ sơ xin phép

16
phát hành, định giá chứng khoán) và tổ chức phân phối chứng khoán.
1.1.3.3. Phân loại dựa trên phương thức phát hành Bảo lãnh
* Bảo lãnh trực tiếp
Bảo lãnh trực tiếp là loại bảo lãnh mà trong đó ngân hàng chịu trách nhiệm
phát hành bảo lãnh trực tiếp theo yêu cầu của người được bảo lãnh (không qua trung
gian). Sau khi ngân hàng đã bồi thường cho người nhận bảo lãnh, ngân hàng có thể
trực tiếp truy đòi bồi hoàn từ người được bảo lãnh.
Hình 1.1. Quy trình nghiệp vụ bảo lãnh trực tiếp
(Nguồn: Giáo trình tín dụng ngân hàng - NXB Thống kê 2014)
(1) Hợp đồng chính ký kết giữa người được bảo lãnh và người nhận bảo lãnh.
(2) Khách hàng yêu cầu phát hành bảo lãnh và cam kết bồi hoàn.
(3a) Ngân hàng phát hành bảo lãnh và chuyển trực tiếp cho người nhận bảo
lãnh.
(3b) Ngân hàng phát hành báo cáo thể chuyển văn bản bảo lãnh cho người thụ
hưởng thông qua thông báo.
* Bảo lãnh gián tiếp
Là loại bảo hành mà trong đó có sự xuất hiện của hai ngân hàng cùng tham gia
bảo lãnh, trong đó có một ngân hàng với vai trò là ngân hàng chỉ thị và một ngân
hàng khác với vai trò là ngân hàng phát hành, ngân hàng phát hành là ngân hàng
đưa ra văn bản cam kết bảo lãnh cho người nhận bảo lãnh. Với hình thức bảo lãnh

17
này, người được bảo lãnh không trực tiếp thanh toán cho ngân hàng bảo lãnh, mà
dựa trên văn bản gọi là bảo lãnh đối ứng do chính ngân hàng đã đưa ra. Các quy
định và chính sách của bảo lãnh đối ứng tương tự như đối với bảo lãnh chính. Sau
khi ngân hàng chỉ thị thực hiện nghĩa vụ bồi hoàn, thì ngân hàng chỉ thị có quyền
yêu cầu thanh toán hoàn trả từ người được bảo lãnh.
Hình 1.2. Quy trình nghiệp vụ bảo lãnh gián tiếp
(1) Hợp đồng gốc
(2) Khách hàng yêu cầu NH phục vụ mình ra chỉ thị cho NH chính phát hành
BL.
(3) NH thứ nhất chỉ thị cho NH thứ hai phát hành BL, đồng thời cam kết bồi
hoàn trên BL đối ứng.
(4a) NH phát hành BL chuyền trực tiếp cho người thụ hưởng.
(4b) NH phát hành BL và chuyển cho người nhận BL qua NH thông báo.
* Đồng Bảo lãnh
Đây là hình thức bảo lãnh mà trong đó có sự xuất hiện của nhiều ngân hàng
khác nhau cùng đứng ra phát hành thư bảo lãnh. Trong số các ngân hàng đứng ra
phát hành thư bảo lãnh, sẽ có một ngân hàng đứng ra phát hành bảo lãnh chính, các
ngân hàng khác sẽ bảo lãnh theo từng phần trong hợp đồng. Loại bảo lãnh này
thường được sử dụng để bảo lãnh những dự án lớn, giảm thiểu rủi ro.

18
Hình 1.3. Quy trình đồng bảo lãnh
(1) Hợp đồng gốc.
(2) Người được BL yêu cầu phát hành BL.
(3) NH chính giản xếp đồng BL cùng các NH đồng minh.
(4a), (4b) NH chính phát hành BL cho người nhận BL, chuyển trực tiếp hoặc
qua NH thông báo.
1.1.3.4. Phân loại theo điều kiện thanh toán của Bảo lãnh
* Bảo lãnh theo yêu cầu
Bảo lãnh theo yêu cầu là một loại bảo lãnh trong đó ngân hàng chỉ bảo lãnh
với những nghĩa vụ mà người yêu cầu bảo lãnh đặt ra. Trong loại bảo lãnh này,
ngân hàng chỉ bảo lãnh cho việc thực hiện một nghĩa vụ cụ thể và chỉ trả tiền cho
người thụ hưởng khi nghĩa vụ được hoàn thành theo yêu cầu.
Loại bảo lãnh này thể hiện tính độc lập rất cao, kể cả với hợp đồng cơ sở, ngân
hàng không được viện bất cứ lý do nào liên quan đến hợp đồng gốc để trì hoãn việc
thanh toán. Do vậy người nhận bảo lãnh hoàn toàn chủ động trong việc yêu cầu
thanh toán và luôn được đảm bảo quyền lợi một cách chắc chắn và kịp thời.
Do bảo lãnh này có số lượng chứng từ đơn giản nên tạo thuận lợi cho ngân

19
hàng trong quá trình kiểm tra chứng từ và tránh được những thao tác nghiệp vụ
phức tạp phát sinh. Tuy nhiên vì văn bản yêu cầu thanh toán bảo lãnh là do bên
người thụ hưởng bảo lãnh đơn phương lập ra do đó trong một vài trường hợp nếu có
gian lận, lừa đảo thì sẽ gây bất lợi cho cả ngân hàng và người được bảo lãnh.
* Bảo lãnh kèm chứng từ
Bảo lãnh kèm chứng từ là một loại bảo lãnh mà người bảo lãnh đảm bảo cho
người nhận sẽ thanh toán khi những chứng từ của người bán được gửi đến ngân
hàng bảo lãnh. Chứng từ này có thể bao gồm hoá đơn, hồ sơ vận chuyển, bản gốc
của hợp đồng hoặc bất kỳ tài liệu nào yêu cầu theo hợp đồng giao dịch. Chứng từ có
thể xuất trình theo một trong hai cách:
- Người nhận bảo lãnh trình ra các giấy tờ chứng minh được vi phạm về nghĩa
vụ của người được bảo lãnh.
- Người nhận bảo lãnh chỉ cần trình ra các giấy tờ yêu cầu thanh toán, mà
không phải xuất trình thêm loại giấy tờ nào khác.
Bảo lãnh kèm chứng từ bảo vệ quyền lợi của người được bảo lãnh tốt hơn so
với bảo lãnh theo yêu cầu, nhưng như vậy có nghĩa là quyền lợi của người nhận bảo
lãnh sẽ giảm đi. Đứng về phía ngân hàng phát hành bảo lãnh thì bảo lãnh loại này
đòi hỏi trách nhiệm kiểm tra chứng từ trước khi thanh toán khá phức tạp.
* Bảo lãnh kèm phán quyết của trọng tài hoặc tòa án
Điều kiện thanh toán ở đây là người nhận bảo lãnh phải cung cấp một phán
quyết của tòa án hoặc trọng tải khẳng định việc vi phạm nghĩa vụ của người được
bảo lãnh và trách nhiệm bồi hoàn đối với người nhận bảo lãnh, Trên thực tế loại bảo
lãnh này rất ít khi được các bên tham gia lựa chọn do tính phức tạp và chậm trễ của
nó.
1.1.4. Quy trình bảo lãnh
Hiện nay chưa có một quy chuẩn nào về quy trình nghiệp vụ bảo lãnh ngân
hàng. Tuy nhiên thông thường quy trình bảo lãnh tại các NHTM thường trải qua
năm bước sau:

20
Hình 1.4. Quy trình thực hiện nghiệp vụ bảo lãnh tại NHTM
Sau đây là nội dung chính trong từng bước của quy trình thực hiện nghiệp vụ
bảo lãnh tại NHTM:
Bước 1: Hướng dẫn khách hàng lập hồ sơ bảo lãnh
Ngân hàng hướng dẫn cho khách hàng lập và hoàn thiện hồ sơ bảo lãnh. Các
giấy tờ cần thiết gồm:
+ Giấy đề nghị bảo lãnh.
+ Hồ sơ pháp lý về khách hàng.
+ Hồ sơ về tình hình sản xuất kinh doanh, tài chính của khách hàng.
+ Hồ sơ về đảm bảo bảo lãnh.
Bước 2: Thẩm định và quyết định bảo lãnh
Đây là khâu quan trọng, có ý nghĩa cực kỳ quan trọng trong việc đảm bảo tính
an toàn cho hoạt động bảo lãnh ngân hàng.
Căn cứ vào hồ sơ của khách hàng đã lập từ bước 1 ngân hàng tiến hành thẩm

21
định hồ sơ của khách hàng gồm:
+ Tính đầy đủ, hợp pháp và hợp lệ của hồ sơ bảo lãnh.
+ Năng lực của khách hàng xin bảo lãnh.
+ Việc chuyển tiền ký quỹ vào tài khoản ký quỹ để thực hiện xin bảo lãnh.
+ Tình hình tài chính và năng lực sản xuất kinh doanh của khách hàng.
+ Đánh giá rủi ro tiềm ẩn, các biện pháp đảm bảo cho nghĩa vụ được bảo lãnh.
+ Trên cơ sở thẩm định khách hàng, ngân hàng đánh giá và tiến hành ra quyết
định chấp thuận hay từ chối phát hành bảo lãnh.
Bước 3: Phát hành bảo lãnh
Trên cơ sở thảo luận với khách hàng, ngân hàng tiến hành thực hiện các biện
pháp bảo đảm tín dụng như: thế chấp, cầm cố hoặc yêu cầu khách hàng ký quỹ, bảo
lãnh của bên thứ ba. Và các yêu cầu khác trong ủy nhiệm của hội sở chính (nếu có).
Sau đó ngân hàng ký hợp đồng bảo lãnh cho khách hàng và phát hành thư bảo
lãnh.
Bước 4: Xử lý sau khi phát hành bảo lãnh
Sau khi phát hành bảo lãnh theo hợp đồng bảo lãnh cho khách hàng thì ngân
hàng phải xử lý các nghiệp vụ sau:
+ Theo dõi các phát sinh và thực hiện nghĩa vụ bảo lãnh.
+ Hạch toán số dư bảo lãnh
+ Theo dõi thực hiện hợp đồng bảo lãnh.
+ Thu phí bảo lãnh.
Bước 5: Kết thúc bảo lãnh
Sau khi hết thời hạn hiệu lực của bảo lãnh ngân hàng tiến hành tất toán bảo
lãnh, giải tỏa tài sản đảm bảo bảo lãnh. Sau đó đánh giá kết quả của hợp đồng bảo
lãnh và rút kinh nghiệm cho những hợp đồng bảo lãnh phát sinh sau này và lưu trữ
hồ sơ.

22
1.1.5. Vai trò của Bảo lãnh ngân hàng
1.1.5.1. Đối với nền kinh tế
Bảo lãnh là loại hình dịch vụ ngân hàng tồn tại khách quan đáp ứng xu hướng
phát triển ngày càng cao của nền kinh tế. Sự khách quan này chính là do vai trò
quan trọng của nó đối với nền kinh tế được xét dưới các mặt sau:
- Trước hết bảo lãnh ngân hàng có vai trò như một chất xúc tác làm điều hòa
và xúc tiến hàng loạt các quan hệ hợp đồng trong nền kinh tế. Bảo lãnh ngân hàng
được xem như giấy làm tín cho các công ty thực hiện các giao dịch kinh tế, tạo ra sự
tin tưởng và điều kiện thuận lợi cho các công ty.
- Hơn nữa bảo lãnh có vai trò quan trọng trong thu hút vốn cho sản xuất kinh
doanh trong và ngoài nước. Đối với những nước đang tiến hành công nghiệp hóa
hiện đại hóa như nước ta hiện nay thì vốn là vô cùng cần thiết. Nhưng hầu hết các
doanh nghiệp chưa đủ uy tín, tin tưởng cho các đối tác cho vay nước ngoài. Nhờ có
uy tín ngân hàng , bảo lãnh được sử dụng như công cụ tiếp cận các nguồn vốn, Do
vậy, bảo lãnh giúp thu hút một lượng lớn vốn nước ngoài thường có thời hạn dài và
lãi suất tương đối thấp.
- Bảo lãnh ngân hàng đảm bảo sự lành mạnh trong kinh doanh. Nhờ bảo lãnh
ngân hàng, các doanh nghiệp yên tâm hơn khi thực hiện hợp đồng và hợp nữa thúc
đẩy các doanh nghiệp thực hiện đúng hợp đồng một cách nhanh chóng, trên cơ sở
đó giảm rủi ro cho các doanh nghiệp nói riêng và nền kinh tế nói chung.
- Cuối cùng bảo lãnh ngân hàng góp phần thiết lập các mối quan hệ bạn hàng
trở thành những đối tác tin cậy, tăng cường mối quan hệ quốc tế.
1.1.5.2. Đối với ngân hàng
Thứ nhất: Nghiệp vụ bảo lãnh góp phần làm phong phú danh mục sản phẩm
của ngân hàng, giúp ngân hàng đáp ứng được những yêu cầu chung và những yêu
cầu cao của nền kinh tế.
Thứ hai: Bảo lãnh đem lại lợi ích trực tiếp cho ngân hàng thông qua phí bảo
lãnh. Phí bảo lãnh đóng góp vào lợi nhuận ngân hàng một khoản không nhỏ, nó

23
chiếm một tỷ lệ khá lớn trong tổng phí dịch vụ của các ngân hàng hiện nay.
Thứ ba: Khi thực hiện bảo lãnh cho khách hàng, thông thường ngân hàng yêu
cầu khách hàng phải ký quỹ một khoản tiền nhất định nhằm bảo đảm cho ngân hàng
trong tình huống xảy ra rủi ro, vì vậy ngân hàng chiếm dụng vốn của khách hàng mà
không phải trả lãi và nguồn vốn này cũng rất ổn định. Khi phát hành bảo lãnh cho
khách hàng thì ngân hàng không trực tiếp cấp tín dụng cho khách hàng mà chủ yếu
dùng thương hiệu của ngân hàng đứng ra bảo lãnh chứ chưa phải xuất vốn ngay. Do
đó, chi phí cho hoạt động bảo lãnh là rất bé, bên cạnh đó không tác động đến những
hoạt động khác của ngân hàng đồng thời mang đến cho hoạt động của ngân hàng đạt
hiệu quả cao.
Thứ tư: Bảo lãnh cũng góp phần không nhỏ trong việc mở rộng quan hệ của
ngân hàng với khách hàng, mở rộng quan hệ đại lý nhất là trên trị trường quốc tế,
tạo được thế mạnh và uy tín cho ngân hàng.
1.1.5.3. Đối với doanh nghiệp
* Đối với người được bảo lãnh
Bảo lãnh ra đời đã trở thành công cụ tài trợ, giúp bên được bảo lãnh có thể vay
vốn với chi phí thấp hơn. Có thể sử dụng được nguồn vốn một cách triệt để và tối
ưu nhất. Ngoài ra, bảo lãnh còn giúp bền được bảo lãnh có thể tiếp cận được với
những dự án, những hợp đồng ngay cả khi họ chưa có đủ uy tín đối với đối tác, mặc
dù họ hoàn toàn có khả năng và phương tiện thực hiện hợp đồng.
Bên được bảo lãnh thường xuyên chịu sự giám sát của ngân hàng, do vậy cũng
là động lực thúc đẩy doanh nghiệp làm ăn có hiệu quả, có trách nhiệm hơn và hoàn
thành các nghĩa vụ của mình đối với bên nhận bảo lãnh bởi vì chỉ có như vậy họ
mới có thể tạo được uy tín đối với ngân hàng, mới được ngân hàng đứng ra bảo lãnh
cho các lần sau.
Vì lợi ích và rủi ro của ngân hàng có quan hệ trực tiếp với người được bảo
lãnh nên khi tham gia hợp đồng bảo lãnh với ngân hàng, các doanh nghiệp được
ngân hàng tư vấn trong việc thực hiện hợp đồng hiệu quả, không xảy ra vi phạm và
đem đến lợi nhuận tối đa.

24
* Đối với người nhận Bảo lãnh
Bảo lãnh ngân hàng với chức năng bảo đảm, giúp các công ty khi tham gia
giao dịch hợp đồng thương mại yên tâm hơn, giảm bớt chi phí và thời gian trong
việc tìm hiểu thông tin đối tác. Bảo lãnh cũng bảo đảm xử lý kịp thời các rủi ro cho
công ty khi người được bảo lãnh không thực hiện được nghĩa vụ của mình.
1.2. Những rủi ro thường gặp khi thực hiện nghiệp vụ bảo lãnh
1.2.1. Đối với Ngân hàng Bảo lãnh
Khi đồng ý phát hành thư bảo lãnh, ngân hàng hoàn toàn có thể gặp các rủi ro
sau:
- Rủi ro tín dụng: Rủi ro tín dụng xảy ra khi ngân hàng thanh toán nghĩa vụ
bảo lãnh cho người nhận bảo lãnh và tiến hành truy đòi bồi hoàn từ người được bảo
lãnh, nhưng vì lý do khách quan hay chủ quan mà bên được bảo lãnh không hoàn trả
số tiền bảo lãnh cho ngân hàng. .
Rủi ro tín dụng cũng xảy ra khi người nhận bảo lãnh làm giả hồ sơ giấy tờ để
yêu cầu ngân hàng thực hiện nghĩa vụ của mình, do tính độc lập trong bảo lãnh, khi
ngân hàng nhận được đủ hồ sơ, chứng từ chứng từ chứng minh bên được bảo lãnh
không thực hiện đúng nghĩa vụ của mình thì buộc ngân hàng phải thực hiện nghĩa
vụ thanh toán ngay lập tức. Điều này rủi ro xảy ra khi trong thời gian ngắn ngân
hàng khó phát triển được các chứng từ mà bên nhận bảo lãnh gửi là giả mạo và có
thể khiến ngân hàng mất khá nhiều thời gian để thu hồi được số tiền đã thanh toán
cho người nhận bảo lãnh.
- Rủi ro mất khả năng thanh toán: Căn cứ vào tỷ lệ trích lập quỹ bảo lãnh là
5% giá trị bảo lãnh, nếu rủi ro thực tế lớn hơn 5% giá trị bảo lãnh thì khả năng
thanh toán trong nghiệp vụ bảo lãnh sẽ không đảm bảo, gây tác động xấu đối với
khả năng thanh toán chung của ngân hàng. Ngược lại khi khả năng thanh toán chung
của ngân hàng không đảm bảo thì khả năng thanh toán trong bảo lãnh cũng bị ảnh
hưởng.
- Rủi ro hối đoái: Tỷ giá hối đoái là quan hệ về giá trị giữa hai đồng tiền hay

25
nó là giá cả của đơn vị tiền tệ được thể hiện bằng một đơn vị tiền tệ khác. Tỷ giá
luôn biến động, nên ngoài các rủi ro thông thường, bảo lãnh bằng ngoại tệ còn có
rủi ro hối đoái.
- Rủi ro từ chính bản thân ngân hàng phát hành bảo lãnh: Bảo lãnh ngân hàng
phải tuân thủ các tập quán thương mại quốc tế do ICC phát hành, trong các hợp
đồng thương mại quốc tế phải chịu sự điều chỉnh của Tập quán thương mại quốc tế
về các điều kiện giao hàng và thanh toán quốc tế như: Inconterm2020, UCP 600... vì
vậy rủi ro sẽ xảy ra nếu cán bộ ngân hàng không nắm rõ các quy tắc và luật thương
mại quốc tế.
1.2.2. Đối với bên nhận Bảo lãnh
Bảo lãnh ngân hàng thực sự là một phương thức bảo đảm cho bên nhận bảo
lãnh trong các giao dịch kinh tế thương mại. Do đó, không phải bên nhận bảo lãnh
không hề gặp phải những rủi ro trong quá trình triển khai.
Người thụ hưởng còn phải đối mặt với các rủi ro khi hợp đồng thương mại có
sự điều chỉnh do lý do nào đó không thông báo cho ngân hàng phát hành bảo lãnh
hoặc thông báo không đầy đủ thì khi có sự cố xảy ra ngân hàng hoàn toàn có thể từ
chối thực hiện nghĩa vụ bảo lãnh cho người thụ hưởng.
Người nhận bảo lãnh cũng có thể gặp rủi ro khi thời gian thực hiện hợp đồng
kinh tế kéo dài hơn thời gian bảo lãnh dự tỉnh ban đầu, mà doanh nghiệp lại không
thể yêu cầu ngân hàng kéo dài thời gian bảo lãnh nên người nhận bảo lãnh có thể
gặp rủi ro khi hợp đồng kinh tế vi phạm.
1.2.3. Đối với bên được bảo lãnh
Rủi ro xảy ra đối với người được bảo lãnh thường là rủi ro do hoạt động kinh
doanh thương mại. Người được bảo lãnh có thể gặp rủi ro từ các nguyên nhân sau:
- Nguyên nhân bất khả kháng như: Hỏa hoạn, lũ lụt, thiên tai, bệnh dịch khủng
hoảng kinh tế toàn cầu, lạm phát hay biến động chính trị trong và ngoài nước...
- Nguyên nhân từ người nhận bảo lãnh: Người được bảo lãnh có thể gặp rủi ro
về chứng từ khi người nhận bảo lãnh làm sai lệch hồ sơ, chứng từ để lừa đảo nhận

26
tiền bảo lãnh. Bên cạnh đó, trong trường hợp người nhận bảo lãnh cố tình gây khó
khăn, không hợp tác để người được bảo lãnh vị phạm hợp đồng.
- Nguyên nhân từ chính người được bảo lãnh: Nguyên nhân này đến từ việc
thiếu kiến thức cũng như kinh nghiệm của ban lãnh đạo công ty trong hoạt động
kinh doanh của mình, đánh giá sai lệch về thị trường, cập nhật thông tin thiếu chính
xác và không kịp thời. Trên thị trường ngày càng cạnh tranh khốc liệt thì chưa đối
phó và thích ứng được kịp thời đối với các biến động trên thị trường từ đó có thể
gặp phải các rủi ro như: Các L/C bị cấm thanh toán, ký hợp đồng hàng hóa bị cấm
nhập khẩu...

27
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG RỦI RO VỀ HOẠT ĐỘNG BẢO
LÃNH TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN ĐẦU TƯ
VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM
2.1. Khái quát về Ngân hàng Thương mại Cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt
Nam
2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển
Ngân hàng Thương mại Cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) là
một trong những ngân hàng của Việt Nam được thành lập năm 1957. Từ năm đầu
những năm 1957, BIDV đã mạnh dạn đẩy mạnh sự phát triển kinh tế và xã hội của
Việt Nam, thông qua việc cung cấp các dịch vụ tài chính cho các doanh nghiệp và
cá nhân.
Sau đó, BIDV đã tiếp tục phát triển và mở rộng hoạt động quốc tế của mình,
thông qua việc mở chi nhánh tại các nước trên thế giới. Năm 1991, BIDV đã trở
thành một trong những ngân hàng đầu tiên tại Việt Nam được chuyển đổi thành một
công ty cổ phần, đồng thời mở rộng hoạt động kinh doanh của mình vào các lĩnh
vực mới như tài chính cá nhân, bảo hiểm và tài chính quốc tế.
Từ năm 1992 đến nay, BIDV tiếp tục mở rộng hoạt động và nâng cao chất
lượng dịch vụ cho khách hàng. Nó đã đầu tư vào các công nghệ mới và hiện đại
nhằm cải thiện chất lượng dịch vụ và tăng cường sức mạnh kinh tế của mình.
Hiện nay, BIDV là một trong những ngân hàng lớn và đa dạng hoạt động tại
Việt Nam, với hơn 600 chi nhánh và phòng giao dịch tại cả nước và quốc tế. BIDV
tiếp tục phát triển và mở rộng hoạt.
Bảng 2.1. Các mốc thời gian quan trọng trong quá trình hình
thành và phát triển của BIDV từ năm 1957 đến nay
Mốc thời gian Quá trình hình thành và phát triển
26/04/1957
Thành lập với tên gọi Ngân hàng Kiến thiết Việt Nam, trực
thuộc Bộ Tài chính
24/06/1981
Đổi tên thành Ngân hàng Đầu tư và Xây dựng Việt Nam, trụ
thuộc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam

28
14/11/1990 Đổi tên thành Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV)
18/11/1994 Chuyển đổi hoạt động theo mô hình Ngân hàng thương mại
01/05/2012
Cổ phần hóa thành công, chuyển đổi thành Ngân hàng TMCP
Đầu tư và Phát triển Việt Nam
24/01/2014
Cổ phiếu BIDV (mã BID) niêm yết trên Sở Giao dịch Chứng
khoán TP. Hồ Chí Minh
Ký kết thỏa thuận hợp tác chiến lược và công bố KEB Hana
11/11/2019 Bank là cổ đông chiến lược nước ngoài của BIDV (chiếm 15%
cổ phần).
(Nguồn: Báo cáo thường niên năm 2021 của BIDV)
2.1.2. Chức năng và nhiệm vụ của BIDV
BIDV là một trong các ngân hàng lớn tại Việt Nam với chức năng và nhiệm vụ
chính là:
Thứ nhất, Cung cấp các dịch vụ tài chính và ngân hàng cho khách hàng, bao
gồm gửi tiền, vay tiền, cung cấp thẻ tín dụng, cho vay cho doanh nghiệp và cá nhân.
Thứ hai, Đầu tư và hỗ trợ phát triển kinh tế, tài nguyên và môi trường.
Thứ ba, Hỗ trợ việc tạo ra các cơ hội kinh doanh cho khách hàng và giải quyết
các vấn đề tài chính của họ.
Thứ tư, Hỗ trợ việc tạo ra môi trường kinh doanh trong sảnh và ngoài nước
cho khách hàng và doanh nghiệp.
Thứ năm, Tạo ra các cơ hội đầu tư và phát triển cho cộng đồng và xã hội.
BIDV cũng có trách nhiệm giữ bảo mật thông tin và tài sản của khách hàng,
cũng như tuân thủ các quy định về tài chính và ngân hàng của nước.
2.1.3. Cơ cấu tổ chức của BIDV
BIDV bao gồm các cấp độ quản lý đầu mối, trung ương và các chi nhánh tại
các tỉnh thành trên cả nước. BIDV có một tổ chức quản lý mạnh mẽ và năng động,
tập trung vào việc phát triển dịch vụ tài chính cho khách hàng và hỗ trợ sự phát triển
kinh tế của Việt Nam. Sơ đồ cơ cấu bộ máy của BIDV cụ thể như sau.

29
Hình 2.1. Sơ đồ cơ cấu bộ máy quản lý của BIDV
(Nguồn: Báo cáo thường niên của BIDV năm 2021)
BIDV đang hoạt động theo mô hình tổ chức quản lý tập trung theo chiều dọc.
Trong mô hình này, quyền quản lý và quyết định được tập trung tại các cấp độ cao
nhất trong hệ thống, và thông tin và nhiệm vụ được truyền xuống từng cấp dưới. Mô
hình này giúp BIDV có khả năng quản lý và điều hành hoạt động kinh doanh một
cách hiệu quả và chủ động, đồng thời giúp các cấp dưới của hệ thống có thể hoạt
động với sự hỗ trợ và hướng dẫn từ các cấp trên.

30
Hình 2.2. Sơ đồ cơ cấu tổ chức tại các chi nhánh của BIDV
(Nguồn: Báo cáo thường niên của BIDV năm 2021)
2.2. Thực trạng rủi ro về hoạt động bảo lãnh tại Ngân hàng Thương mại Cổ
phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam
2.2.1. Cơ sở pháp lý điều chỉnh khi thực hiện bảo lãnh tại BIDV
* Cơ sở pháp lý pháp luật Việt Nam điều chỉnh hoạt động bảo lãnh trong
nước Luật dân sự năm 2015
Bộ luật Dân sự ngày 24/11/2015, có hiệu lực từ ngày 01/01/2017, là bộ luật
dân sự hiện hành điều chỉnh các quan hệ dân sự, trong đó có bảo lãnh. Trong văn
bản pháp luật này, theo quy định từ Điều 335 đến Điều 343 quy định các vấn đề liên
quan đến bảo lãnh, bao gồm các thông tin về khái niệm, hình thức, phạm vi, mối
quan hệ giữa bên bảo lãnh và bên nhận bảo lãnh, việc huỷ bỏ, chấm dứt bảo lãnh.
Đây là văn bản pháp luật hiện hành để quy định các vấn đề chung về bảo lãnh. Nếu
các vấn đề liên quan đến bảo lãnh ngân hàng chưa được quy định trong văn bản
pháp luật khác, sẽ được chỉ định theo Luật này.
Luật các tổ chức tín dụng năm 2010
Bộ luật tổ chức tín dụng ngày 16 tháng 6 năm 2010, có hiệu lực ngày 01 tháng
1 năm 2011, là bộ luật này quy định về những vấn đề liên đến hoạt động tín dụng
của ngân hàng, trong đó có cả hoạt động bảo lãnh tại ngân hàng. Bộ luật này quy
định khá chi tiết về một số nội dung như: nghĩa vụ của các bên tham gia bảo lãnh,

31
quyền và nghĩa vụ của ngân hàng bảo lãnh và các khái niệm liên quan đến bảo
lãnh. Thông tư số 11/2022/TT-NHNN
Thông tư 11/2022/TT-NHNN gồm 4 Chương, 37 Điều với nhiều điều khoản
và quy định được điều chỉnh, bổ sung so với quy định cũ là thông tư 07, các điều
khoản, quy định mới này đã xây dựng tính pháp lý vững chắc cho hoạt động bảo
lãnh tại ngân hàng và đảm bảo được cập nhật các điểm mới từ các quy định quốc tế.
Việc thông tư 11 được ban hành và có hiệu lực đã mang đến cho các ngân hàng, các
doanh nghiệp có được cơ sở pháp lý hiệu quả cao, ổn định trong hoạt động bảo lãnh.
Theo đó, Thông tư 11 đã bổ sung các khái niệm “Bên bảo lãnh ngân hàng”,
“Bảo lãnh nhà ở hình thành trong tương lai” Thông tư quy định, ngân hàng thương
mại có đủ năng lực thực hiện bảo lãnh nhà ở hình thành trong tương lai khi: Trong
giấy phép thành lập và hoạt động hoặc tại văn bản sửa đổi, bổ sung giấy phép thành
lập và hoạt động của ngân hàng thương mại có quy định nội dung hoạt động bảo
lãnh ngân hàng; không bị cấm, hạn chế, đình chỉ, tạm đình chỉ thực hiện bảo lãnh
nhà ở hình thành trong tương lai. NHNN công bố công khai danh sách ngân hàng
thương mại có đủ năng lực thực hiện bảo lãnh nhà ở hình thành trong tương lai
trong từng thời kỳ trên cổng thông tin điện tử của NHNN. Ngân hàng thương mại
xem xét, quyết định cấp bảo lãnh cho chủ đầu tư khi chủ đầu tư đáp ứng đủ các yêu
cầu quy định (trừ trường hợp ngân hàng thương mại bảo lãnh cho chủ đầu tư trên cơ
sở bảo lãnh đối ứng); dự án của chủ đầu tư đáp ứng đủ các điều kiện của bất động
sản hình thành trong tương lai được đưa vào kinh doanh theo quy định tại Điều 55
Luật Kinh doanh bất động sản và quy định của pháp luật có liên quan.
* Cơ sở pháp lý quốc tế điều chỉnh hoạt động bảo lãnh tại BIDV
Phần lớn các hoạt động bảo lãnh tại Việt Nam sẽ được điều chỉnh và giải thích
theo pháp luật Việt Nam. Tuy nhiên đối với đặc thù hoạt động bảo lãnh như một số
bảo lãnh dự thầu cho các gói thầu có sử dụng nguồn vốn quốc tế hay còn gọi là
nguồn vốn hợp tác phát triển chính thức ODA từ các chính phủ, cơ quan thuộc Liên
hợp quốc, tổ chức phi chính phủ, tổ chức tài chính quốc tế (IMF, WB, ADB) thì

32
trên bề mặt mẫu thư bảo lãnh và hồ sơ mời thầu đều yêu cầu phải tuân theo các quy
tắc thống nhất về theo yêu cầu bảo lãnh (URDG) bản sửa đổi 2010, ấn bản số 758
của Phòng thương mại quốc tế ICC. Do tổ chức tài trợ vốn là các tổ chức quốc tế
dẫn đến việc luật áp dụng sẽ phải theo hướng có lợi nhất và công bằng nhất cho tất
cả các bên tham giao vào hoạt động đấu thầu này.
Quy tắc thống nhất đối với bảo lãnh theo yêu cầu (URDG) đề cập đến một bộ
hướng dẫn được Phòng thương mại quốc tế (ICC) áp dụng lần đầu tiên vào năm
1991, đưa ra các quy tắc được thỏa thuận chung để đảm bảo thanh toán và đáp ứng
đảm bảo hiệu suất trong hợp đồng giữa các đối tác thương mại toàn cầu. Theo ICC,
nhiều chủ ngân hàng, thương nhân và hiệp hội ngành công nhận và chấp nhận
URDG, vì nó cố gắng cân bằng lợi ích của tất cả các bên liên quan đến các loại hợp
đồng quốc tế được sử dụng rộng rãi.
Đáng chú ý, Ngân hàng Thế giới và Ủy ban Luật Thương mại Quốc tế của
Liên Hợp Quốc (UNCITRAL) từng áp dụng tiêu chuẩn URDG.
Quy tắc thống nhất đối với bảo lãnh nhu cầu (URDG) áp dụng với hàng tỉ đô
la bảo lãnh hợp đồng trong một số ngành, bao gồm ngân hàng và xây dựng. Thông
thường nhất, URDG bao gồm bảo đảm nhu cầu, hoặc các quyền hoặc biện pháp đối
phó cụ thể mà một bên có thể áp đặt cho bên khác nếu bên thứ hai không thực hiện
theo các điều khoản quy định của hợp đồng. Ngoài ra, URDG cũng áp dụng cho các
thỏa thuận yêu cầu quyết định của trọng tài, cũng như yêu cầu một số hợp đồng liên
quan đến các thỏa thuận phức tạp hơn một chút, chẳng hạn như các tình huống xử lí
khi xảy ra tình trạng chậm trễ thanh toán của một trong các bên.
URDG được áp dụng trong trường hợp bảo lãnh trả tiền ngay hoặc bảo lãnh
đối ứng nêu rõ là tuân thủ theo URDG (Điều 1(a)). URDG còn được tự động áp
dụng đối với bảo lãnh đối ứng nếu bên bảo lãnh đối ứng yêu cầu phát hành bảo lãnh
trả tiền ngay tuân theo URDG và nội dung bảo lãnh đối ứng không loại trừ việc áp
dụng URDG (Điều 1(b)). Quy định này rất quan trọng giúp tránh trường hợp bên
bảo lãnh được yêu cầu phát hành bảo lãnh tuân theo URDG nhưng lại không thể
viện dẫn đến URDG khi đòi tiền theo bảo lãnh đối ứng. Ngoài ra, Điều 1 (c) quy

CÁC GIẢI PHÁP PHÒNG NGỪA RỦI RO TRONG HOẠT ĐỘNG BẢO LÃNH TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM (BIDV

CÁC GIẢI PHÁP PHÒNG NGỪA RỦI RO TRONG HOẠT ĐỘNG BẢO LÃNH TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM (BIDV

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

Similar to CÁC GIẢI PHÁP PHÒNG NGỪA RỦI RO TRONG HOẠT ĐỘNG BẢO LÃNH TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM (BIDV

Similar to CÁC GIẢI PHÁP PHÒNG NGỪA RỦI RO TRONG HOẠT ĐỘNG BẢO LÃNH TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM (BIDV (20)

More from lamluanvan.net Viết thuê luận văn

More from lamluanvan.net Viết thuê luận văn (20)

Recently uploaded

Recently uploaded (20)

CÁC GIẢI PHÁP PHÒNG NGỪA RỦI RO TRONG HOẠT ĐỘNG BẢO LÃNH TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM (BIDV