PHÂN TÍCH HOẠT ĐỘNG QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ ĐẦU TƢ TRÊN ĐỊA BÀN THỊ XÃ ĐÔNG TRIỀU TỈNH QUẢNG NINH

Dịch vụ viết thuê luận án tiến sĩ, luận văn thạc sĩ, chuyên đề khóa luận
Sdt/zalo 0967 538 624/0886 091 915 https://lamluanvan.net/
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƢỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƢƠNG
--------

--------
LUẬN VĂN THẠC SĨ
PHÂN TÍCH HOẠT ĐỘNG QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC
VỀ ĐẦU TƢ TRÊN ĐỊA BÀN THỊ XÃ ĐÔNG
TRIỀU TỈNH QUẢNG NINH
Ngành: Quản lý kinh tế
TRƢƠNG VIỆT HƢNG
Hà Nội - 2021

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƢỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƢƠNG
--------

--------
LUẬN VĂN THẠC SĨ
PHÂN TÍCH HOẠT ĐỘNG QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC
VỀ ĐẦU TƢ TRÊN ĐỊA BÀN THỊ XÃ ĐÔNG
TRIỀU TỈNH QUẢNG NINH
Ngành: Quản lý kinh tế
Mã số: 8310110
Họ và tên học viên: Trƣơng Việt Hƣng
Ngƣời hƣớng dẫn: TS. Nguyễn Thị Việt Hoa
Hà Nội - 2021

i
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu độc lập của riêng tôi dưới sự
hướng dẫn của TS. Nguyễn Thị Việt Hoa. Các số liệu, kết quả trong luận văn là
trung thực và chưa từng được ai công bố trong bất kỳ công trình nào.
Hà Nội, ngày 5 tháng 7 năm 2021
TÁC GIẢ LUẬN VĂN
Trƣơng Việt Hƣng

ii
LỜI CẢM ƠN
Tôi xin trân trọng cảm ơn các thầy cô giáo Trường Đại học Ngoại Thương.
Đặc biệt, tôi xin bày tỏ lòng kính trọng và biêt ơn sâu sắc đối với cô giáo hướng dẫn
TS. Nguyễn Thị Việt Hoa đã hết lòng ủng hộ và tận tình hướng dẫn tôi hoàn thành
luận văn.
Tôi cũng xin trân trọng cảm ơn Ủy ban nhân dân thị xã Đông Triều, Văn
phòng Hội đồng nhân dân - Ủy ban nhân dân thị xã Đông Triều, phòng Tài chính -
Kế hoạch thị xã Đông Triều, phòng Quản lý đô thị thị xã Đông Triều đã quan tâm
giúp đỡ, tạo điều kiện thuận lợi hỗ trợ, giúp đỡ tôi trong việc thu thập thông tin, tài
liệu trong quá trình thực hiện luận văn.
Tôi xin cảm ơn bạn bè, đồng nghiệp và gia đình đã giúp đỡ, chia sẻ khó khăn
và động viên trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu để hoàn thành luận văn
này.
Do bản thân còn những hạn chế về kiến thức, kinh nghiệm, thời gian và tài liệu
nên không thể tránh khỏi những thiếu sót trong Luận văn. Vì vậy, tôi rất mong nhận
được mọi sự giúp đỡ, góp ý, chỉ bảo của các thầy cô giáo và đồng nghiệp. Mọi sự
góp ý đó chính là sự giúp đỡ quý báu để tôi nhận ra hạn chế, thiếu sót của bản thân,
từ đó cố gắng hoàn thiện hơn trong quá trình nghiên cứu và công tác sau này.
Xin trân trọng cảm ơn!
Hà Nội, ngày 5 tháng 7 năm 2021
HỌC VIÊN
Trƣơng Việt Hƣng

iii
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
Viết tắt Nguyên ngh a
CP Chính phủ
ĐTC Đầu tư công
DA Dự án
ĐTXD Đầu tư xây dựng
GPMB Giải phóng mặt bằng
HĐND Hội đồng nhân dân
NTM Nông thôn mới
NSNN Ngân sách nhà nước
QLNN Quản lý nhà nước
TX Thị xã
THCS Trung học cơ sở
KT-XH Kinh tế - Xã hội
TMĐT Tổng mức đầu tư
UBND Ủy ban nhân dân

iv
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN ...................................................................................................... i
LỜI CẢM ƠN...........................................................................................................ii
DANH MỤC HÌNH................................................................................................. vi
DANH MỤC BẢNG............................................................................................... vii
LỜI MỞ ĐẦU........................................................................................................... 1
CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ THUYẾT CỦA QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ HOẠT
ĐỘNG ĐẦU TƢ ...................................................................................................... 7
1.1. Khái niệm đầu tƣ và đặc điểm hoạt động đầu tƣ ...................................... 7
1.1.1. Khái niệm đầu tư ...................................................................................... 7
1.1.2. Phân loại đầu tư ....................................................................................... 7
1.1.3. Đặc điểm hoạt động đầu tư .................................................................... 10
1.1.4. Vị trí, vai trò của đầu tư đối với sự phát triển của nền kinh tế ............ 11
1.2. Cơ sở lý luận của quản lý nhà nƣớc về đầu tƣ công................................ 14
1.2.1. Khái niệm đầu tư công, quản lý nhà nước về đầu tư công .................. 14
1.2.2. Đặc điểm của đầu tư công, quản lý nhà nước về đầu tư công............. 16
1.2.3. Nguyên tắc quản lý nhà nước về đầu tư công....................................... 17
1.2.4. Chỉ tiêu đánh giá và các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý nhà nước về
đầu tư công ....................................................................................................... 18
1.3. Quản lý nhà nƣớc về đầu tƣ trên địa bàn thị xã...................................... 22
1.3.1. Mục tiêu .................................................................................................. 22
1.3.2. Công cụ ................................................................................................... 23
1.3.3. Pháp luật................................................................................................. 23
1.3.4. Nội dung.................................................................................................. 25
1.3.5. Mô hình quản lý ..................................................................................... 27
1.3.6. Đánh giá về công tác quản lý nhà nước về đầu tư trên địa bàn thị xã 29
CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ HOẠT
ĐỘNG ĐẦU TƢ TẠI THỊ XÃ ĐÔNG TRIỀU TỈNH QUẢNG NINH GIAI
ĐOẠN 2015-2020.................................................................................................... 31
2.1. Đặc điểm tự nhiên, kinh tế xã hội thị xã Đông Triều ............................... 31

v
2.1.1. Đặc điểm tự nhiên .................................................................................. 31
2.1.2. Đặc điểm dân sinh, kinh tế, xã hội: .................................................... 33
2.2. Thực trạng công tác quản lý nhà nƣớc về đầu tƣ trên địa bàn thị xã
Đông Triều giai đoạn 2015 - 2020...................................................................... 35
2.2.1. Mục tiêu .................................................................................................. 35
2.2.2. Công cụ ................................................................................................... 36
2.2.3. Tình hình quản lý hoạt động đầu tư của UBND thị xã Đông Triều ... 43
2.3. Đánh giá hoạt động quản lý nhà nƣớc về đầu tƣ trên địa bàn thị xã Đông
Triều giai đoạn 2015 – 2020. .............................................................................. 49
2.3.1. Những ưu điểm....................................................................................... 49
2.3.2. Những tồn tại, hạn chế và phân tích nguyên nhân .............................. 58
CHƢƠNG 3: CÁC GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ NHÀ
NƢỚC VỀ ĐẦU TƢ TRÊN ĐỊA BÀN THỊ XÃ ĐÔNG TRIỀU GIAI ĐOẠN
2021 – 2025.............................................................................................................. 70
3.1. Định hƣớng phát triển của thị xã Đông Triều trong những năm 2021 -
2025…………………………………………………………………………… .. 70
3.2. Nhu cầu về vốn đầu tƣ của thị xã Đông Triều.......................................... 73
3.3. Các giải pháp hoàn thiện công tác quản lý hoạt động đầu tƣ công trên
địa bàn thị xã Đông Triều, tỉnh Quảng Ninh ................................................... 75
3.3.1. Từng bước bổ sung, hoàn thiện thể chế quản lý nhà nước về đầu tư
công……………………………………………………………………………75
3.3.2. Cải thiện các hoạt động tổ chức thực hiện đầu tư công....................... 77
3.3.3. Bảo đảm tính công khai, minh bạch mọi hoạt động đầu tư công........ 88
3.3.4. Phát triển nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu QLNN về đầu tư công... 90
3.3.5. Tăng tính hiệu lực của kiểm tra, giám sát, thanh tra, kiểm toán đối với
hoạt động đầu tư công...................................................................................... 91
KẾT LUẬN ............................................................................................................. 94
TÀI LIỆU THAM KHẢO ..................................................................................... 95
PHỤ LỤC

vi
DANH MỤC HÌNH
Hình 1.1 Mô hình bộ máy quản lý Nhà nước về đầu tư....................................................... 23
Hình 2.1 Bản đồ quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế xã hội thị xã Đông Triều năm
2020, tầm nhìn đến năm 2030.......................................................................................................... 26
Hình 2.2 Sơ đồ tổ chức quản lý nhà nước của UBND thị xã Đông Triều.................... 45
Hình 2.3 Biểu đồ tỷ lệ giá trị giảm trừ so với quyết toán của các phòng ban trên địa
bàn thị xã................................................................................................................................................... 63
Hình 2.4 Biểu đồ tỷ lệ giá trị giảm trừ so với quyết toán của các xã, phường trên địa
bàn thị xã................................................................................................................................................... 64
Hình 2.5 Biểu đồ tỷ lệ giá trị giảm trừ so với quyết toán của các loại công trình trên
địa bàn thị xã ........................................................................................................................................... 66
Hình 2.6 Tỷ lệ (%) giảm trừ sau thẩm tra quyết toán của các phòng trên địa bàn thị
xã Đông Triều giai đoạn 2015-2020............................................................................................. 74
Hình 2.7 Tỷ lệ (%) giảm trừ sau thẩm tra quyết toán của UBND các phường xã trên
địa bàn thị xã Đông Triều giai đoạn 2015-2020...................................................................... 74
Hình 3.1 Biểu đồ cơ cấu đầu tư công giai đoạn 2021-2025 của thị xã Đông Triều 79

vii
DANH MỤC BẢNG
Bảng 2.1 Diện tích, dân số thực tế thường trú thị xã Đông Triều phân theo đơn vị
hành chính năm 2020........................................................................................................................... 30
Bảng 2.2 Tổng hợp thu ngân sách trên địa bàn thị xã Đông Triều 2015-2020.......... 32
Bảng 2.3 Tình hình nợ đọng vốn đầu tư trên địa bàn thị xã Đông Triều 2015-2020
33
Bảng 2.4 Tổng hợp một số công trình Thanh tra sở Tài chính kiểm tra ....................... 54
Bảng 2.5 Kế hoạch vốn đầu tư từ ngân sách Nhà nước trong các năm 2015–2020 57
Bảng 2.6 Tình hình thực hiện kế hoạch đầu tư nguồn ngân sách nhà nước và trái
phiếu chính phủ phân theo ngành, lĩnh vực giai đoạn từ năm 2015-2020 ................... 58
Bảng 2.7 Tổng hợp công tác thẩm tra, phê duyệt quyết toán dự án, công trình hoàn
thành trên địa bàn thị xã Đông Triều trong các năm 2015 – 2020 .................................. 60
Bảng 2.8 Tình hình thẩm tra, phê duyệt quyết toán dự án, công trình hoàn thành của
các chủ đầu tư trên địa bàn thị xã Đông Triều giai đoạn 2015 – 2020.......................... 61
Bảng 2.9 Tình hình thẩm tra, phê duyệt quyết toán dự án, công trình hoàn thành
chia theo loại công trình trên địa bàn thị xã Đông Triều giai đoạn 2015 – 2020...... 65
Bảng 2.10 Một số tồn tại của các dự án được lập và thẩm định trên địa bàn thị xã
Đông Triều trong giai đoạn 2015 – 2020.................................................................................... 70
Bảng 2.11 Danh sách các nhà thầu có tỷ lệ giảm trừ sai phạm lớn trên địa bàn thị xã
Đông Triều trong giai đoạn 2015-2020....................................................................................... 72

viii
TÓM TẮT KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU LUẬN VĂN
Trong khuôn khổ nghiên cứu của Luận văn, tác giả đã đưa ra những khái niệm cơ
bản về đầu tư, phân loại đầu tư, đặc điểm vị trí vai trò của đầu tư đối với sự phát triển
kinh tế; khái niệm quản lý nhà nước, quản lý nhà nước về đầu tư; phân loại quản lý
nhà nước về đầu tư; quản lý nhà nước về đầu tư trên địa bàn thị xã. Qua những cơ sở
lý thuyết đó áp dụng để nghiên cứu thực trạng công tác quản lý nhà nước về hoạt động
đầu tư trên địa bàn thị xã Đông Triều tỉnh Quảng Ninh. Đông Triều là một thị xã trẻ
và năng động với những đặc điểm tự nhiên – kinh tế xã hội đặc thù của mình cùng
những mục tiêu quy hoạch cụ thể thực sự là điểm hấp dẫn các dự án đầu tư phát triển
kinh tế, công nghiệp, dịch vụ và đô thị. Thực tế tình hình quản lý nhà nước về hoạt
động của UBND thị xã Đông Triều thời gian qua đã đạt được những thành tựu nhất
định, tuy nhiên cũng gặp không ít khó khăn tồn tại. Nhìn vào đó tác giả đã chỉ ra được
những ưu điểm cũng như những tồn tại hạn chế. Từ đó tác giả xin đưa ra các giải pháp
nhằm hoàn thiện công tác quản lý nhà nước về đầu tư trên địa bàn thị xã Đông Triều
tỉnh Quảng Ninh trong thời gian tới.

1
LỜI MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Đầu tư luôn là hoạt động rất quan trọng của các quốc gia, nhất là các quốc
gia đang trong quá trình công nghiệp hóa. Những năm gần đây, hoạt động đầu
tư càng được đặc biệt quan tâm do nhiều quốc gia trên thế giới đều muốn dùng
đầu tư để tạo môi trường và kích thích phát triển kinh tế. Tại Việt Nam, trong
bối cảnh mục tiêu phát triển rất cao, ngân sách luôn thiếu hụt, nợ công có xu
hướng tăng cao, nhiều dự án đầu tư kém hiệu quả, vấn đề đầu tư càng trở thành
tâm điểm thảo luận của các nhà nghiên cứu, các nhà quản lý nhà nước và dân
chúng. Cùng với sự gia tăng trong hoạt động đầu tư hiện nay, việc quản lý hoạt
động đầu tư luôn là điều đáng quan tâm đối với các cơ quan nhà nước.
Quản lý nhà nước về đầu tư là một hoạt động đặc thù, phức tạp không những
giúp đảm bảo mục đích phát triển kinh tế thị trường theo định hướng mà còn
phát huy được các mặt tích cực của nền kinh tế, hạn chế các nhược điểm của
nền kinh tế thị trường, tạo môi trường bình đẳng và thuận lợi cho các doanh
nghiệp phát triển. Nhà nước cũng giải quyết tốt các quan hệ đối ngoại, tạo
thuận lợi cho các hoạt động kinh tế trong nước.
Đông Triều là thị xã nằm ở vị trí phía Tây của tỉnh Quảng Ninh, là cửa ngõ
kết nối tỉnh Quảng Ninh với vùng Thủ đô, vùng Đồng bằng sông Hồng, vùng
ven biển Bắc bộ có vai trò động lực phát triển kinh tế vùng, điều kiện thuận lợi
cho việc phát triển giao thông, cả về đường bộ, đường thủy với các trung tâm
kinh tế lớn trong vùng. Đây là một trong những trung tâm văn hóa tâm linh,
công nghiệp khai khoáng, sản xuất điện năng và vật liệu xây dựng của tỉnh
Quảng Ninh và vùng kinh tế trọng điểm Bắc bộ.
Địa giới hành chính thị xã Đông Triều, bao gồm 21 đơn vị hành chính trực thuộc,
trong đó có 10 phường và 11 xã. Dân cư sống ở Đông Triều có dân tộc Việt (Kinh)
chiếm khoảng 98% dân số toàn huyện. 2% còn lại là dân số của các dân tộc Hoa, Tày,
Sán Dìu, Dao. Đông Triều là huyện có nhiều di tích lịch sử và danh thắng được

2
xếp hạng quốc gia (khu đền và lăng mộ nhà Trần, chùa Quỳnh Lâm, chùa Bắc
Mã...), ngoài ra còn có chùa Hồ Thiên; đền thờ An Sinh vương Trần Liễu; thắng
cảnh núi Con Mèo... Đó là những điểm thu hút rất nhiều du khách tới thăm.
Kinh tế của Đông Triều có mô hình công - lâm - nông nghiệp. Sản lượng lương
thực chiếm 1/4 sản lượng lương thực toàn tỉnh. Hiện nay, thị xã đang tập trung đưa
những giống cây có hiệu quả kinh tế cao về trồng như vải thiều, dâu (nuôi tằm).
Ngành khai thác than, nghề làm gốm nổi tiếng từ lâu đời. Đông Triều đã thực hiện các
giải pháp đồng bộ, phát triển kinh tế tăng trưởng nhanh và bền vững, gắn với nâng cao
thu nhập của người dân. Tổng thu ngân sách Nhà nước trên địa bàn giai đoạn 2016-
2020 đạt trên 2.724 tỷ đồng, tăng gấp 2 lần so với giai đoạn 2011-2015; tốc độ tăng
trưởng kinh tế bình quân giai đoạn 2016-2020 ước đạt 15,2%. Thu nhập bình quân đầu
người năm 2012 là 1.403 USD/người, bằng 0,91 lần thu nhập bình quân đầu người cả
nước thì đến năm 2020 đã tăng lên đạt 4.620 USD, bằng 1,56 lần trung bình toàn quốc
(Hội nghị thẩm định Đề án đề nghị công nhận thị xã Đông Triều là đô thị loại III trực
thuộc tỉnh Quảng Ninh, 2020) Thị xã đã tập trung huy động và sử dụng có hiệu quả
nguồn lực đầu tư xây dựng và phát triển hạ tầng đồng bộ theo hướng hiện đại, trong
đó tập trung chỉnh trang đô thị, bổ sung hệ thống chiếu sáng, cây xanh, xây dựng,
nâng cấp hệ thống tiêu thoát nước thải trong các khu, cụm công nghiệp, các khu dân
cư tập trung. Đẩy nhanh tiến độ đầu tư hạ tầng giao thông, phát triển hạ tầng các khu
dân cư đô thị đồng bộ theo hướng hiện đại. Đông Triều cũng là địa phương được công
nhận đạt chuẩn nông thôn mới (NTM) cấp huyện đầu tiên ở miền Bắc và cũng là địa
phương đầu tiên của tỉnh Quảng Ninh triển khai thực hiện xây dựng NTM kiểu mẫu.
Diện mạo thị xã trẻ Đông Triều đã có nhiều đổi thay theo hướng khang trang, hiện đại
hơn, nhiều công trình giao thông quan trọng đã hoàn thiện đầu tư, đưa vào khai thác,
vừa làm nhiệm vụ phát triển giao thông, vừa mở rộng không gian đô thị góp phần phát
triển kinh tế địa phương. Đóng góp vào sự thành công trong sự nghiệp đổi mới nền
kinh tế xã hội của thị xã Đông Triều không thể phủ nhận vai trò quan trọng của công
tác quản lý hoạt động đầu tư trên địa bàn thị xã. Nhờ đó mà xây dựng được cơ sở hạ
tầng, phát triển và tăng trưởng kinh tế, chuyển dịch cơ cấu kinh tế, thu hút đầu tư... tạo
tiền đề để thực

3
hiện các chiến lược chung.
Thực tế hiện nay, công tác quản lý nhà nước về đầu tư của thị xã Đông Triều đã có
những đóng góp to lớn trong sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội của thị xã. Các cấp
chính quyền trên địa bàn đã có nhiều nỗ lực trong việc triển khai thực hiện cơ chế
chính sách chung, cải tiến quy trình, thủ tục cấp phát và quản lý sử dụng, tăng cường
công tác thanh tra, kiểm tra. Những nỗ lực không mệt mỏi đó đã góp phần quan trọng
vào việc sử dụng nguồn vốn đầu tư đúng mục đích, đúng luật và có hiệu quả cao; kịp
thời phát hiện những khoản chi đầu tư sai mục đích, sai nguyên tắc, vi phạm quy trình,
sai định mức chi tiêu… góp phần quan trọng vào việc nâng cao hiệu quả sử dụng vốn
đầu tư trên địa bàn thị xã. Tuy nhiên, đây là một thị xã mới thành lập vì vậy các hoạt
động đầu tư trên địa bàn thị xã Đông Triều cần phải được quản lý nhằm phát huy tối
đa các nguồn lực, tiền tài, lợi thế sẵn có của thị xã. Xuất phát từ thực tế đó, tác giả
luận văn chọn đề tài: “Phân tích hoạt động quản lý nhà nước về đầu tư trên địa bàn
thị xã Đông Triều tỉnh Quảng Ninh”.
2. Tình hình nghiên cứu đề tài
Để chuẩn bị cho Luận văn cao học với đề tài “Phân tích hoạt động quản
lý nhà nước về đầu tư trên địa bàn thị xã Đông Triều tỉnh Quảng Ninh”, học
viên đã tìm hiểu, nghiên cứu một số tài liệu liên quan đến vấn đề cần giải
quyết. Xin giới thiệu một số tài liệu mà học viên tham khảo, vận dụng cụ thể là:
- Để nhận thức sâu hơn về khái niệm, bản chất và hình thức, các quy định
pháp lý, vai trò và các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả ĐTC, thực trạng ĐTC tại
các quốc gia và kinh nghiệm tái cơ cấu ĐTC cho Việt Nam, tổng quan về ĐTC
giai đoạn từ năm 2000 đến nay và đưa ra một số định hướng đổi mới ĐTC, trong
đó có QLNN về ĐTC giai đoạn 2011-2020, không thể bỏ qua một số công trình,
quyển sách, như: Đầu tư công thực trạng và tái cơ cấu, Nxb Từ điển Bách khoa,
Hà Nội (Vũ Tuấn Anh, Nguyễn Quang Thái 2011); Tái cơ cấu đầu tư công để phát
triển bền vững, Nxb Giao thông vận tải (Nguyễn Đức Kiên 2014); Thực hiện chủ
trương cơ cấu lại đầu tư, trọng tâm là đầu tư công gắn với đổi mới mô hình tăng
trưởng, cơ cấu lại nền kinh tế (Vương Đình Huệ 2014), Tạp chí Cộng sản, tháng
10/2014; Quản lý và phân cấp quản lý đầu tư công - Thực trạng ở Việt

4
Nam và kinh nghiệm quốc tế, Chương trình giảng dạy kinh tế Fullbright (Vũ
Thành Tự Anh 2014); Tăng cường hiệu lực của hệ thống quản lý đầu tư
công theo tinh thần Luật Đầu tư công tại Việt Nam, Tạp chí Phát triển Kinh
tế, số 206 tháng 8/2014 (TS.Vũ Cương (2014); Tác động của Luật Đầu tư
công, Tạp chí Kinh tế và Dự báo số 18/2014 (Nguyễn Thị Phú Hà 2014).
Đây là các công trình nghiên cứu trong thời điểm ĐTC tại Việt Nam
đã bộc lộ nhiều bất cập, do vậy các tác giả đã phân tích về thực trạng và đề
xuất nhiều giải pháp nhằm nâng cao hơn nữa hiệu quả QLNN về ĐTC, nhất
là sau khi Luật Đầu tư công có hiệu lực.
Trong đó, đáng chú ý như: (1) Nhóm giải pháp về điều chỉnh cơ cấu
đầu tư; (2) Nhóm giải pháp về nâng cao chất lượng quy hoạch, tăng cường
kỷ luật thực thi quy hoạch, đảm bảo gắn kết chiến lược với quy hoạch và kế
hoạch phát triển KT-XH; (3) Nhóm giải pháp về tăng cường thanh tra, kiểm
tra, giám sát, minh bạch thông tin, đánh giá và kiểm toán các dự án đầu tư
sử dụng vốn Nhà nước; (4) Nhóm giải pháp về tăng cường hoàn thiện khung
pháp lý về quản lý đầu tư.
- Một số Luận văn Thạc sỹ nghiên cứu về QLNN về ĐTC nói chung, là
những tài liệu tham khảo quý báu giúp cho việc hoàn thành luận văn này. Tiêu
biểu, như: Hiệu quả quản lý đầu tư công ở Thành phố Hồ Chí Minh: Vấn đề và
giải pháp, Luận văn Thạc sĩ Kinh tế, Trường Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí
Minh (Nguyễn Hoàng Anh 2008); Quản lý đầu tư công từ nguồn vốn ngân sách
nhà nước tại tỉnh Hà Nam, Luận văn Thạc sĩ Quản lý kinh tế, Trường Đại học
Kinh tế - Đại học Quốc gia Hà Nội (Nguyễn Thụy Hải 2014); Vai trò của nhà nước
đối với đầu tư công ở Việt Nam, Luận văn Thạc sĩ Kinh tế Chính trị, Trường Đại
học Kinh tế - Đại học Quốc gia Hà Nội (Nguyễn Thị Ngọc Hân 2010); Quản lý
nhà nước về đầu tư công của tỉnh Hà Giang, Luận văn Thạc sĩ Quản lý Kinh tế,
Trường Đại học Kinh tế - Đại học Quốc gia Hà Nội (Trần Thị Thanh Hương
2015); Quản lý nhà nước về dự án đầu tư xây dựng tại huyện Cờ Đỏ, Thành phố
Cần Thơ, Luận văn Thạc sĩ Quản lý công, Học viện Hành chính Quốc gia Hồ Chí
Minh (Huỳnh Quốc Thuấn 2015); Quản lý nhà nước các dự án

5
đầu tư bằng nguồn vốn NSNN ở huyện Tân Thành, tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu,
Luận văn Thạc sĩ Quản lý công, Học viện Hành chính Quốc gia Hồ Chí
Minh (Thân Đăng Phong 2013).
Qua tổng quan về các công trình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận
văn cho thấy chưa có công trình nào đề cập một cách có hệ thống, toàn diện
về công tác QLNN về đầu tư nói chung, công tác QLNN về đầu tư công của
UBND cấp huyện – thị xã nói riêng, đặc biệt là tại thị xã Đông Triều. Do đó,
đề tài luận văn mà tác giả đã chọn là mới mẻ và không trùng lặp.
3. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu
3.1. Mục tiêu
Đánh giá thực trạng hoạt động quản lý nhà nước về đầu tư trên địa bàn thị
xã Đông Triều, từ đó đề xuất hệ thống giải pháp hoàn thiện công tác quản lý nhà
nước về đầu tư trên địa bàn Thị xã Đông Triều trong giai đoạn 2021 đến 2025.
3.2. Nhiệm vụ
Trên cơ sở mục tiêu nêu trên, nhiệm vụ nghiên cứu của luận văn như sau:
- Hệ thống hóa và làm rõ những vấn đề lý luận và pháp lý cơ bản về đầu tư,
quản lý nhà nước về đầu tư ở cấp độ thị xã.
- Phân tích, đánh giá thực trạng quản lý nhà nước về đầu tư tại thị xã Đông
Triều, rút ra những thành tựu đạt được, hạn chế cần khắc phục và tìm ra nguyên
nhân của cả thành tựu và hạn chế.
- Đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý nhà nước về hoạt
động đầu tư tại thị xã Đông Triều tỉnh Quảng Ninh.
4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
4.1. Đối tượng
Đối tượng nghiên cứu là hoạt động quản lý nhà nước về đầu tư nói chung, cụ
thể là hoạt động quản lý nhà nước về đầu tư công trên địa bàn thị xã Đông Triều
tỉnh Quảng Ninh.

6
4.2. Phạm vi nghiên cứu
Do chưa có nhiều kinh nghiệm làm luận văn cũng như những hạn chế
về kiến thức, nên luận văn chỉ dừng lại ở phạm vi nghiên cứu thực trạng
hoạt động quản lý nhà nước về đầu tư công trên địa bàn thị xã Đông Triều
tỉnh Quảng Ninh trong giai đoạn 2015-2020. Phạm vi về thời gian cho các
giải pháp mà luận văn đề xuất từ 2021-2025.
5. Phƣơng pháp nghiên cứu
Luận văn sử dụng tổng hợp nhiều phương pháp: Phương pháp thống kê, so
sánh kết hợp với phương pháp tổng hợp, đánh giá dựa trên các tài liệu thực tế...
kết hợp với phương pháp suy luận biện chứng của chủ nghĩa Mác –Lê Nin để làm
sáng tỏ vấn đề.
6. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần Lời mở đầu, Kết luận, Danh mục tài liệu tham khảo, nội dung
luận văn được chia ra gồm 03 chương:
Chương 1: Cơ sở lý thuyết của quản lý nhà nước về hoạt động đầu tư
Chương 2: Thực trạng công tác quản lý nhà nước về hoạt động đầu tư tại thị xã
Đông Triều tỉnh Quảng Ninh
Chương 3: Các giải pháp hoàn thiện công tác quản lý nhà nước về đầu tư trên địa
bàn thị xã Đông Triều giai đoạn 2021-2025

7
CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ THUYẾT CỦA QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ
HOẠT ĐỘNG ĐẦU TƢ
1.1. Khái niệm đầu tƣ và đặc điểm hoạt động đầu tƣ
1.1.1. Khái niệm đầu tư
Trong khoản 5 Điều 3 Luật Đầu tư năm 2014 quy định:
Đầu tư là việc nhà đầu tư bỏ vốn đầu tư ra để thực hiện các hoạt động kinh
doanh như thông qua việc thành lập tổ chức kinh tế; mua cổ phần, đầu tư góp vốn,
phần vốn góp của tổ chức kinh tế; đầu tư theo hình thức hợp đồng hoặc thực hiện
dự án đầu tư. Khái niệm đầu tư theo cách hiểu phổ thông là việc “bỏ nhân lực, tài
lực, vật lực vào công việc gì, dựa trên cơ sở tính toán hiệu quả kinh tế, xã hội”.
Đầu tư theo nghĩa hẹp chỉ bao gồm các hoạt động sử dụng các nguồn lực ở
hiện tại nhằm đem lại cho nền kinh tế – xã hội các kết quả trong tương lai lớn hơn
nguồn lực đã sử dụng để đạt được kết quả đó.
Đầu tư theo nghĩa rộng được hiểu là sự hy sinh các nguồn lực ở hiện tại (có
thể là tài sản, sức lao động và trí tuệ, tài nguyên thiên nhiên) để tiến hành thực hiện
các hoạt động nào đó nhằm thu về cho người đầu tư những kết quả nhất định trong
tương lai lớn hơn các nguồn lực đã bỏ ra để đạt được các kết quả đó. Những kết quả
đạt được có thể là sự tăng thêm các tài sản tài chính, tài sản vật chất, tài sản trí tuệ
nguồn lực, sự uy tín.
Dưới góc độ pháp lý, thì đầu tư là việc nhà đầu tư bỏ vốn, tài sản theo nhiều
hình thức và cách thức do pháp luật quy định để thực hiện hoạt động nhằm mục
đích lợi nhuận hay lợi ích kinh tế, xã hội khác.
1.1.2. Phân loại đầu tư
Hoạt động đầu tư có thể được phân loại một cách tương đối: theo lĩnh vực
hoạt động, theo mức độ đầu tư, theo thời gian hoạt động và theo tính chất quản
lý…
1.1.2.1. Theo lĩnh vực hoạt động

8
– Đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng kỹ thuật (điện, nước, GTVT, thông tin liên
lạc…). Đầu tư cơ sở hạ tầng tạo tiền đề phát triển sản xuất kinh doanh (tạo ra sự ra
đời các xí nghiệp mới, quy mô sản xuất được mở rộng)
– Đầu tư phát triển sản xuất – kinh doanh (đầu tư thêm dây chuyền công nghệ
để tăng cường năng lực sản xuất, đầu tư bổ sung trang thiết bị hiện đại…). Đầu tư
cho sản xuất kinh doanh sẽ tạo năng lực mới, sản xuất phát triển có thêm tiềm lực
kinh tế để giúp phát triển trở lại cho cơ sở hạ tầng.
– Đầu tư phát triển các hoạt động lĩnh vực văn hóa – xã hội – môi trường (đầu
tư các dự án trùng tu các di sản văn hóa, lịch sử…) Đầu tư vào văn hóa xã hội sẽ
nâng cao học vấn, dân trí, phát triển khoa học kỹ thuật giúp phát triển trở lại cho sản
xuất.
1.1.2.2. Theo mức độ đầu tư
– Đầu tư cải tạo mở rộng: nhằm tạo dựng cơ sở vật chất kỹ thuật cao hơn trên
cơ sở đầu tư cũ đã có (như mở rộng thêm mặt bằng mua sắm bổ sung thêm máy
móc thiết bị, cải tiến dây chuyền công nghệ…Kết quả của đầu tư này là nhằm nâng
cao thêm năng lực và hiệu quả sản xuất. Trường hợp này còn gọi là đầu tư chiều
sâu.
– Đầu tư xây dựng mới: được tiến hành với quy mô lớn, toàn diện. Trong đó
việc áp dụng các tiến bộ kỹ thuật và công nghệ mới được quan tâm và sử dụng tối
đa.
Đầu tư xây dựng mới lớn hơn về quy mô, dài hơn về thời gian thực hiện; kỹ
thuật công nghệ mới được sử dụng triệt để và vốn đầu tư thường rất lớn. Trong khi
đó, đầu tư cải tạo mở rộng thường tận dụng các nền tảng kỹ thuật cũ hiện có và vốn
đầu tư không lớn.
1.1.2.3. Theo thời gian hoạt động
– Đầu tư ngắn hạn: là những đầu tư nhằm vào các yếu tố và mục tiêu trước
mắt, thời gian hoạt động và phát huy tác dụng thường ngắn, trong khoảng từ 2 đến 5
năm.

9
Trong đầu tư ngắn hạn, huy động kỹ thuật và vật chất không lớn. Tuy nhiên,
đòi hỏi của đầu tư ngắn hạn phải đảm bảo các yếu tố để thu hồi vốn nhanh, phải
hoàn thành công trình sớm và sớm đưa vào khai thác, thị trường sẵn sàng và sản
phẩm được tiêu thụ nhanh nhạy.
– Đầu tư trung hạn và dài hạn: là những đầu tư đòi hỏi nhiều về vốn đầu tư và
lâu dài về thời gian phát huy tác dụng, thường trên 5-10-15-20 năm hoặc có khi còn
lâu hơn.
1.1.2.4. Theo tính chất quản lý
– Đầu tư trực tiếp: là đầu tư mà trong đó chủ đầu tư vừa bỏ vốn, vừa trực tiếp
tham gia quản lý, điều hành. Thực chất trong đầu tư trực tiếp, người bỏ vốn và nhà
quản lý sử dụng vốn là một chủ thể.
+ Do người bỏ vốn và nhà quản trị sử dụng vốn là một chủ thể, nên chính chủ
thể này hoàn toàn chịu trách nhiệm về kết quả đầu tư của chính mình.
+ Kết quả đầu tư có thể lãi hoặc lỗ. Có nghĩa là, khi đầu tư trực tiếp, người bỏ
vốn, đồng thời là nhà quản trị sử dụng vốn, chấp nhận nguyên tắc “Lời ăn – Lỗ
chịu”.
+ Trong đầu tư trực tiếp có đầu tư trực tiếp trong nước và đầu tư trực tiếp
nước ngoài (FDI – Foreign Direct Investment).
– Đầu tư gián tiếp: ở đây chủ đầu tư chỉ đóng vai trò góp vốn mà không tham
gia quản lý, điều hành. Dạng này thường thấy ở lĩnh vực đầu tư tài chính, như: viện
trợ không hoàn lại hoặc có hoàn lại với lãi suất thấp của các chính phủ. Thực chất
trong đầu tư gián tiếp, người bỏ vốn (nhà đầu tư) và nhà quản trị sử dụng vốn là
khác chủ thể.
1.1.2.5. Theo tính chất sử dụng vốn đầu tư
Đầu tư phát triển: Là phương thức đầu tư trực tiếp, trong đó việc bỏ vốn nhằm
gia tăng giá trị tài sản. Đây là phương thức căn bản để tái sản xuất mở rộng.
Đầu tư chuyển dịch: Là phương thức đầu tư trực tiếp, trong đó việc bỏ vốn
nhằm chuyển dịch quyền sở hữu giá trị tài sản (mua cổ phiếu, trái phiếu…).

10
1.1.2.6. Theo ngành đầu tư
Đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng: là hoạt động đầu tư phát triển nhằm xây dựng
cơ sở hạ tầng kỹ thuật (giao thông vận tải, Bưu chính viễn thông, điện nước) và hạ
tầng xã hội (trường học, bệnh viện, cơ sở thông tin văn hoá).
Đầu tư phát triển công nghiệp: Nhằm xây dựng các công trình công nghiệp.
Đầu tư phát triển dịch vụ: Nhằm xây dựng các công trình dịch vụ…
1.1.3. Đặc điểm hoạt động đầu tư
Thứ nhất: Đầu tư được coi là yếu tố khởi đầu cơ bản cho sự phát triển và sinh
lời. Có nhiều yếu tố tạo nên sự tăng trưởng và sinh lợi, trong đó có yếu tố đầu tư.
Để bắt đầu một quá trình sản xuất, tái sản xuất mở rộng, trước hết phải có vốn đầu
tư. Nhờ sự chuyển hóa vốn đầu tư thành vốn kinh doanh kết hợp với các yếu tố
khác, các tổ chức kinh doanh tiến hành hoạt động, từ đó tạo ra tăng trưởng và sinh
lợi. Vốn đầu tư được coi là một trong những yếu tố cơ bản nhất. Đặc điểm này
không chỉ nói lên vai trò quan trọng của đầu tư trong quá trình phát triển kinh tế mà
còn chỉ ra động lực quan trọng kích thích các nhà đầu tư nhằm mục đích sinh lợi.
Thứ hai: Đầu tư đòi hỏi một khối lượng vốn lớn. Khối lượng vốn đầu tư lớn là
yếu tố khách quan nhằm tạo ra những điều kiện vật chất và kỹ thuật cần thiết đảm
bảo cho yếu tố tăng trưởng và phát triển như: Xây dựng một hệ thống kết cấu hạ
tầng (KCHT), xây dựng các cơ sở khu công nghiệp, cụm công nghiệp, chế biến,…
Đầu tư cho các lĩnh vực đó đòi hỏi lượng vốn đầu tư bỏ ra rất lớn, vì vậy nếu không
sử dụng vốn có hiệu quả sẽ gây nhiều tác hại đến sự phát triển kinh tế - xã hội.
Thứ ba: Quá trình đầu tư phải được trải qua một thời gian lao động rất dài mới
có thể đưa vào khai thác, sử dụng được, do đó thời gian hoàn vốn kéo dài vì sản
phẩm đầu tư cơ bản mang tính đặc biệt và tổng hợp, sản xuất không theo một dây
truyền hàng loạt mà mỗi công trình, mỗi dự án có kiểu cách, tính chất khác nhau.
Do chu kỳ triển khai dự án kéo dài nên việc hoàn vốn được các nhà đầu tư đặc
biệt quan tâm, đó là phải lựa chọn trình tự bỏ vốn thích hợp để giảm đến mức tối đa
thiệt hại do ứ đọng vốn ở sản phẩm dở dang. Việc coi trọng hiệu quả kinh tế do đầu

11
tư mang lại là rất cần thiết nên phải có phương án lựa chọn tối ưu, đảm bảo trình tự
xây dựng cơ bản. Thời gian hoàn vốn là một chỉ tiêu rất quan trọng trong việc đo
lường, đánh giá hiệu quả sử dụng vốn đầu tư.
Thứ tư: Đầu tư là một lĩnh vực có rủi ro lớn. Rủi do trong lĩnh vực đầu tư xây
dựng cơ bản chủ yếu là do thời gian của quá trình đầu tư kéo dài. Trong thời gian
này các yếu tố kinh tế, chính trị và cả tự nhiên biến động sẽ gây nên những thất
thoát lãng phí, gọi chung là những tổn thất mà các nhà đầu tư không lường được hết
khi lập dự án. Các yếu tố bão, lụt, động đất, chiến tranh,… có thể tàn phá các công
trình đầu tư. Sự thay đổi cơ chế chính sách của nhà nước như: Thay đổi chính sách
thuế, thay đổi mức lãi suất, thay đổi nguồn nhiên liệu, nhu cầu tiêu thụ sản phẩm
cũng có thể gây nên thiệt hại cho nhà đầu tư. Tuy nhiên, những nhà đầu tư dám
mạnh dạn đầu tư thì họ cũng phải lựa chọn những biện pháp nhằm tránh hoặc hạn
chế được rủi ro, khi đó họ sẽ thu được những món lời lớn, và đây là niềm hy vọng
kích thích các nhà đầu tư.
Những đặc điểm của hoạt động đầu tư trên đây là cơ sở khoa học giúp cho
việc đề xuất những biện pháp quản lý vốn đầu tư thích hợp, hữu hiệu nhằm nâng
cao hiệu quả kinh tế - xã hội của quá trình đầu tư.
1.1.4. Vị trí, vai trò của đầu tư đối với sự phát triển của nền kinh tế
- Hoạt động đầu tư là yếu tố quyết định đến trình độ kinh tế của mỗi nước.
Đầu tư tạo ra tài sản cố định, đầu tư khoa học công nghệ để có sự thay đổi về chủng
loại và chất lượng sản phẩm.
Trình độ phát triển kinh tế của mỗi nước chủ yếu được đánh giá thông qua hai
chỉ tiêu: thu nhập bình quân đầu người và mức độ tăng trưởng kinh tế hàng năm. Để
đạt được hai yếu tố này không còn con đường nào khác là phải tiến hành đầu tư vào
tài sản cố định, đầu tư vào nghiên cứu khoa học, kỹ thuật công nghệ để không
ngừng nâng cao năng lực sản xuất xã hội, từ đó tạo cơ sở cho sự phát triển kinh tế
ngày càng mạnh hơn. Có thể nói “Đầu tư cho hiện tại quyết định thành công về phát
triển kinh tế cho tương lai”. Đầu tư phát triển là động lực phát triển của nền kinh tế,

12
hiệu quả đầu tư quyết định đến sự phát triển kinh tế của mỗi doanh nghiệp, mỗi
quốc gia.
Hoạt động đầu tư trên phương diện vĩ mô một nền kinh tế bao gồm hoạt động
đầu tư trong nước và hoạt động đầu tư nước ngoài. Trong đó, hoạt động đầu tư
trong nước và đầu tư nước ngoài có mối quan hệ hữu cơ với nhau, chúng có tác
động lẫn nhau và thúc đẩy quá trình tăng trưởng của nền kinh tế.
Đầu tư trong nước có hiệu quả sẽ xây dựng được một nền kinh tế ổn định có
tốc độ tăng trưởng nhanh, có cơ sở hạ tầng hiện đại và cơ sở pháp lý lành mạnh, tạo
ra tiền đề để tiếp nhận và sử dụng có hiệu quả đầu tư nước ngoài. Nguồn vốn đầu tư
trong nước của các doanh nghiệp tự đầu tư để mở rộng sản xuất kinh doanh có ý
nghĩa to lớn trong việc tạo ra khả năng tốt cho đầu tư nước ngoài. Vì hoạt động đầu
tư nước ngoài hoạt động chủ yếu thông qua các công ty xuyên quốc gia, mà các
công ty này rất cần tìm chọn đối tác đầu tư là các công ty tương xứng ở các nước
nhận đầu tư. Chính vì vậy mà trong những năm vừa qua chúng ta đã có nhiều biện
pháp khuyến khích các doanh nghiệp tự đầu tư phát triển sản xuất, gần đây chính
phủ đã thực hiện việc xắp xếp các doanh nghiệp nhà nước, một mặt cũng là để các
doanh nghiệp này có khả năng nâng cao hiệu quả kinh doanh với nước ngoài.
Nhờ có đầu tư trong nước để tạo ra một hệ thống công nghiệp phụ trợ thì hoạt
động đầu tư nước ngoài mới được thực hiện với hiệu quả cao. Thông thường khi có
một đồng vốn đầu tư nước ngoài thì cũng cần phải có hai ba đồng vốn “bên ngoài
hàng rào”.
Trong từng thời kỳ, căn cứ vào mục tiêu phát triển kinh tế của mỗi nước, căn
cứ vào tình hình thực tế và căn cứ vào khả năng tích lũy vốn cho đầu tư, nhà nước
sẽ đặt ra chiến lược đầu tư cụ thể cho các ngành, các địa phương các lĩnh vực. Cụ
thể là ngành nào, lĩnh vực nào, địa phương nào sẽ được đầu tư bao nhiêu, sẽ ưu tiên
cho dự án nào, cắt giảm dự án nào. Việc làm này sẽ làm cho số lượng, chất lượng tài
sản cố định của ngành đó ưu tiên tăng lên. Trong khi đó, ngành khác bị cắt giảm thì
xu hướng sản xuất sẽ giảm đi. Thông qua công cụ đầu tư làm thay đổi cơ cấu

13
kinh tế, chuyển dịch cơ cấu kinh tế. Như vậy, đầu tư sẽ trực tiếp điều chỉnh cơ cấu
kinh tế trên bình diện quốc gia và ở từng địa phương.
- Đầu tư tạo điều kiện mở rộng quan hệ hợp tác quốc tế.
Mỗi quốc gia, mỗi khu vực trên thế giới có sức mạnh riêng về tài nguyên, vốn,
kỹ thuật, công nghệ, lao động,… Sự phân bố các tài nguyên này thường là không
đều. Các nước có vốn kỹ thuật công nghệ lại có thể thiếu lao động (hoặc chi phí lao
động cao), thiếu nguồn nguyên vật liệu, thị trường tiêu thụ bão hòa, mức độ cạnh
tranh ngày càng gay gắt, trong khi đó, một số nước khác có tình trạng ngược lại. Vì
vậy, để khai thác được thế mạnh mỗi bên, các nước tất yếu phải phối hợp với nhau
trong hoạt động đầu tư quốc tế. Kết quả là những công trình, dự án có sự tham gia
của một hay nhiều bên thông qua hợp đồng đầu tư. Các nước phát triển có được
nguồn nguyên vật liệu mới, có nơi sử dụng đồng vốn đầu tư có khả năng sinh lợi cao,
có được thị trường tiêu thụ sản phẩm rộng lớn, còn có thể bán được công nghệ kỹ
thuật bắt đầu lỗi thời. Ngược lại, các nước chậm phát triển sẽ khai thác được tài
nguyên của mình góp phần phát triển nền kinh tế tạo ra nhiều việc làm. Qua đó, Các
nước chậm phát triển còn học tập được thêm các công nghệ kỹ thuật mới và các kinh
nghiệm quản lý tiên tiến từ các nước phát triển. Việt Nam là một trong những nước
chậm phát triển, đòi hỏi sự phát triển nhanh và mạnh trong thời gian ngắn thì mới có
thể đuổi kịp được các nước phát triển. Tích lũy vốn của nước ta còn rất hạn chế. Do
đó, Việt Nam cần mở rộng việc gọi vốn và hợp tác đầu tư quốc tế, đây là nguồn lực
quan trọng để phát triển nền kinh tế nước ta trong thời gian hiện tại và trong những
năm tiếp theo. Việt Nam có một số thế mạnh: Vị trí địa lý kinh tế thuận lợi nằm ở
trung tâm phát triển kinh tế thế giới, có bờ biển dài thuận lợi cho việc giao thương
hàng hải, có nguồn tài nguyên thiên nhiên khoáng sản tương đối phong phú, có lực
lượng lao động dồi dào (chi phí thấp), có một chính sách xã hội tương đối ổn định,
an ninh tốt để thu hút vốn đầu tư nước ngoài, hợp tác đầu tư quốc tế. Trên thực tế,
trong các năm qua lượng vốn đầu tư nước ngoài vào Việt Nam ngày càng nhiều.

14
1.2. Cơ sở lý luận của quản lý nhà nƣớc về đầu tƣ công
1.2.1. Khái niệm đầu tư công, quản lý nhà nước về đầu tư công
1.2.1.1. Khái niệm đầu tư công
Có nhiều quan niệm về ĐTC, các khái niệm có nội hàm như sau: (1) ĐTC là
đầu tư của Nhà nước vào khu vực công. ĐTC là đầu tư vì mục tiêu của chính sách
công hoặc phục vụ những lợi ích công cộng; (2) ĐTC là quá trình Nhà nước sử
dụng nguồn vốn NSNN đầu tư vào phát triển KT-XH; (3) ĐTC là việc sử dụng
vốn Nhà nước để đầu tư vào các chương trình, dự án phục vụ phát triển KT-XH
không có khả năng hoàn vốn trực tiếp, nói cách khác là không vì mục tiêu kinh
doanh; (4) ĐTC là đầu tư của một chủ thể đặc biệt – đó là Nhà nước. Theo quan
điểm này thì ĐTC được hiểu rất rộng, nếu một dự án đầu tư được thực hiện bởi
Nhà nước thì dự án đó được quan niệm là ĐTC, không phân biệt nguồn vốn, mục
đích đầu tư.
Ở Việt Nam, bước vào thời kỳ đổi mới khái niệm ĐTC đã được đặt ra,
nhưng lại được hiểu theo nhiều cách khác nhau. Trong đó, chủ yếu là: ĐTC hay
đầu tư của Nhà nước tại Việt Nam thường được hiểu bao gồm tất cả các khoản
đầu tư do Chính phủ và các doanh nghiệp thuộc khu vực kinh tế nhà nước tiến
hành, bao gồm: (1) Đầu tư từ ngân sách; (2) Đầu tư theo các chương trình hỗ trợ
có mục tiêu được thông qua trong kế hoạch ngân sách hằng năm; (3) Tín dụng
đầu tư (vốn cho vay) của nhà nước có mức độ ưu đãi nhất định; (4) Đầu tư của
các doanh nghiệp nhà nước.
Theo tác giả, việc đưa đầu tư của các doanh nghiệp nhà nước vào phạm vi
của ĐTC là không phù hợp với bản chất và chức năng chính của ĐTC. Bởi vì,
ĐTC là đầu tư để phục vụ lợi ích chung, xây dựng nền tảng phát triển và tăng
trưởng cho quốc gia hoặc địa phương. Mặt khác, ĐTC chủ yếu tập trung vào các
lĩnh vực mà khu vực tư nhân không thể hoạt động hoặc hoạt động không hiệu
quả, không nhằm mục đích kinh doanh.
Tác giả nhất trí với khái niệm ĐTC đã được xác định tại Luật Đầu tư công
(2014), theo đó lĩnh vực ĐTC sẽ bao gồm: (1) Đầu tư chương trình, dự án kết cấu

15
hạ tầng KT-XH; (2) Đầu tư phục vụ hoạt động của cơ quan nhà nước, đơn vị sự
nghiệp, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội; (3) Đầu tư và hỗ trợ hoạt động
cung cấp sản phẩm, dịch vụ công ích; (4) Đầu tư của Nhà nước tham gia thực
hiện dự án theo hình thức đối tác công-tư.
Vốn ĐTC theo quy định hiện hành, bao gồm: vốn NSNN, vốn công trái
quốc gia, vốn Trái phiếu Chính phủ, vốn Trái phiếu chính quyền địa phương, vốn
ODA và vốn vay ưu đãi của các nhà tài trợ nước ngoài, vốn tín dụng đầu tư phát
triển của Nhà nước, vốn từ nguồn thu để lại cho đầu tư nhưng chưa đưa vào cân
đối NSNN, các khoản vốn vay khác của ngân sách địa phương để đầu tư.
Đây là định nghĩa đã được luật hóa và phản ánh được bản chất của ĐTC.
Trong phạm vi nghiên cứu của đề tài, khái niệm ĐTC sẽ được sử dụng đúng theo
Điều 4, Luật Đầu tư công: “Đầu tư công là hoạt động đầu tư của Nhà nước vào
các chương trình, dự án xây dựng kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội và đầu tư vào
các chương trình, dự án phục vụ phát triển kinh tế - xã hội”…
1.2.1.2. Khái niệm quản lý nhà nước về đầu tư công
Quản lý nhà nước về đầu tư công là sự tác động có tổ chức và điều chỉnh
bằng quyền lực nhà nước vào quá trình đầu tư công, do các cơ quan trong hệ thống
hành chính thực hiện nhằm hỗ trợ các chủ đầu tư thực hiện đúng vai trò, chức
năng, nhiệm vụ của người đại diện sở hữu Nhà nước trong các dự án công, ngăn
chặn các ảnh hưởng tiêu cực của các dự án; kiểm tra, kiểm soát, ngăn ngừa các
hiện tượng tiêu cực trong việc sử dụng vốn Nhà nước nhằm tránh thất thoát, lãng
phí ngân sách nhà nước; đảm bảo hoạt động đầu tư công phục vụ tốt nhất mục tiêu
phát triển KT-XH với chi phí thấp nhất.
Theo khái niệm này, cần quan tâm các yếu tố: (1) Nhà nước quản lý ĐTC
bằng quyền lực nhà nước theo pháp luật; (2) Chủ đầu tư chỉ là đại diện cho sở hữu
nhà nước trong các dự án công; (3) QLNN về ĐTC nhằm đảm bảo cho hoạt động
ĐTC phục vụ tốt nhất mục tiêu phát triển KT-XH với chi phí thấp nhất; (4) Chủ
thể QLNN về ĐTC chủ yếu do các cơ quan trong hệ thống hành chính nhà nước
thực hiện.

16
1.2.2. Đặc điểm của đầu tư công, quản lý nhà nước về đầu tư công
1.2.2.1. Đặc điểm của đầu tư công
ĐTC là loại hình đầu tư đặc thù, so với các loại hình đầu tư khác, ĐTC có
những đặc điểm riêng, như sau:
(1) Chủ thể ĐTC là Nhà nước. Luật Đầu tư công của Việt Nam quy định chủ
đầu tư và cơ quan quản lý là các cơ quan, tổ chức nhà nước. Việc thực hiện dự án
ĐTC và QLNN về ĐTC là trách nhiệm của Nhà nước, bao gồm các cấp, các ngành
từ Quốc hội, Chính phủ, cơ quan cấp trung ương, cho đến chính quyền địa phương
các cấp. Các cơ quan, tổ chức nhà nước quản lý toàn diện quá trình ĐTC với các
chức năng từ ban hành chính sách, cơ chế quản lý, hướng dẫn, đến hỗ trợ, kiểm tra,
giám sát.
(2) ĐTC là khoản chi tích lũy NSNN. Chi ĐTC trực tiếp làm gia tăng số
lượng và chất lượng tài sản cố định cho nền kinh tế quốc dân; là cơ sở và nền tảng
cho sự phát triển của nền kinh tế quốc dân trên các mặt: phát triển cân đối giữa các
ngành, các lĩnh vực, các vùng kinh tế trên lãnh thổ quốc gia, nâng cao chất lượng và
hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh, thúc đẩy sự phát triển của các thành phần
kinh tế, thu hút đầu tư trong nước, nước ngoài và tạo động lực cho sự tăng trưởng.
(3) Quy mô và cơ cấu chi ĐTC của NSNN không cố định. Nhà nước sẽ điều
chỉnh quy mô và cơ cấu ĐTC cho phù hợp với chiến lược phát triển KT- XH của
Nhà nước và tình hình KT-XH trong từng thời kỳ.
(4) Chi ĐTC phải gắn chặt chi thường xuyên nhằm nâng cao hiệu quả vốn
đầu tư. Sự phối hợp không đồng bộ giữa chi đầu tư với chi thường xuyên sẽ dẫn đến
tình trạng thiếu kinh phí để sữa chữa, bảo dưỡng cơ sở hạ tầng. Điều này sẽ làm
giảm hiệu quả khai thác và sử dụng tài sản đầu tư. Sự gắn kết giữa hai nhóm chi
tiêu này sẽ khắc phục tình trạng đầu tư tràn lan, không tính đến hiệu quả khai thác.
(5) Quá trình đầu tư cũng như kết quả và hiệu quả hoạt động ĐTC chịu ảnh
hưởng của nhiều yếu tố bất định theo thời gian và của điều kiện không gian tự

17
nhiên, của tình hình KT-XH và thường phải trải qua thời gian dài mới có thể thấy rõ
được hiệu quả của hoạt động ĐTC đó.
(6) Hoạt động ĐTC thường đòi hỏi một khối lượng tiền vốn, vật tư rất lớn và
mang tính chất lâu dài.
(7) Nguồn vốn đầu tư cho hoạt động ĐTC là từ Nhà nước, kể cả vốn công trái
quốc gia, vốn Trái phiếu Chính phủ, vốn Trái phiếu chính quyền địa phương, vốn
ODA...
(8) Mục tiêu của hoạt động ĐTC là các chương trình, dự án xây dựng kết cấu
hạ tầng và phát triển KT-XH, trong đó chủ yếu là theo đuổi các mục tiêu của chính
sách công.
1.2.2.2. Đặc điểm của quản lý nhà nước về đầu tư công
Ngoài đặc điểm chung của QLNN về kinh tế, QLNN về ĐTC còn có một số
đặc điểm riêng, đó là: (1) QLNN về ĐTC phải được đặt trong chiến lược phát triển
KT-XH, trong tổng thể phát triển kết cấu hạ tầng xã hội, cả về chính sách lẫn quy
hoạch; (2) QLNN về ĐTC là lĩnh vực hết sức phong phú, rộng lớn và đa dạng với
nhiều loại nguồn vốn, đầu tư cho nhiều loại công trình, dự án khác nhau, với những
hình thức đầu tư khác nhau; (3) QLNN chỉ chủ động đối với nguồn vốn NSNN chi
cho ĐTC, đối với các nguồn vốn khác, Nhà nước phải thông qua chính sách, cơ chế
nhằm định hướng, tạo điều kiện cho các thành phần kinh tế và dân cư tham gia
ĐTC; (4) QLNN về ĐTC gắn với điều kiện lịch sử, cụ thể của quốc gia, của địa
phương, của ngành trong từng thời kỳ nhất định; (5) QLNN về ĐTC phải nhằm đạt
hiệu quả cả về kinh tế và hiệu quả xã hội, ĐTC phải gắn với phát triển bền vững
theo mục tiêu chiến lược đã định.
1.2.3. Nguyên tắc quản lý nhà nước về đầu tư công
QLNN về ĐTC cần tuân thủ những nguyên tắc sau đây:
- Một là, tuân thủ các quy định của pháp luật về ĐTC. QLNN về
ĐTC trước tiên phải tuân thủ các quy định của pháp luật như Luật Đầu tư
công,

18
Luật Xây dựng, Luật Đấu thầu... và các nghị định, thông tư hướng dẫn
có liên quan nhằm đảm bảo tính chặt chẽ, cũng như pháp lý của hoạt động
QLNN về ĐTC.
- Hai là, phù hợp với chiến lược phát triển KT-XH, kế hoạch phát
triển KT-XH 05 năm của đất nước, quy hoạch phát triển KT-XH và quy
hoạch phát triển ngành. Nguyên tắc này giúp đảm bảo việc thực hiện đầu tư
có ưu tiên, trọng điểm, phù hợp với các quy hoạch và chiến lược phát triển
của từng ngành, vùng, qua đó tránh việc đầu tư dàn trải lãng phí làm giảm
hiệu quả nguồn lực ĐTC.
- Ba là, thực hiện đúng trách nhiệm và quyền hạn của cơ quan
QLNN, tổ chức, cá nhân liên quan đến quản lý và sử dụng vốn ĐTC.
- Bốn là, quản lý việc sử dụng vốn ĐTC theo đúng quy định đối với
từng nguồn vốn; bảo đảm đầu tư tập trung, đồng bộ, chất lượng, tiết kiệm,
hiệu quả và khả năng cân đối nguồn lực, không để thất thoát, lãng phí.
- Năm là, bảo đảm công khai, minh bạch trong hoạt động ĐTC.
Công khai minh bạch trong QLNN về ĐTC giúp việc giám sát, đánh giá,
kiểm tra đối với ĐTC được hiệu quả, hiệu lực và tăng cường được sự tham
gia giám sát của người dân đối với các hoạt động ĐTC.
- Sáu là, khuyến khích tổ chức, cá nhân trực tiếp đầu tư hoặc đầu tư
theo nhiều hình thức, nhất là hình thức đối tác công-tư vào dự án kết cấu hạ
tầng KT-XH và cung cấp dịch vụ công. Nguyên tắc này phù hợp với xu
hướng của thế giới, đó là kêu gọi sự tham gia của khu vực tư nhân đầu tư vào
các dự án cơ sở hạ tầng, giúp giảm gánh nặng cũng như rủi ro đối với NSNN,
các dự án được vận hành hiệu quả hơn, cũng như tạo nên sự sáng tạo, trách
nhiệm và minh bạch đối với hoạt động ĐTC.
1.2.4. Chỉ tiêu đánh giá và các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý nhà
nước về đầu tư công
1.2.4.1. Chỉ tiêu đánh giá quản lý nhà nước về đầu tư công

19
Để đánh giá hiệu quả QLNN về ĐTC, cần xem xét 05 chỉ tiêu, như sau:
(1) Tác động của nguồn vốn đầu tư của Nhà nước đối với việc thực hiện các
mục tiêu phát triển KT-XH;
(2) Hiệu quả của công tác quy hoạch, kế hoạch, phân bổ vốn, phân cấp quản lý
đầu tư của Nhà nước đối với việc triển khai và thực hiện các dự án ĐTC;
(3) Năng lực, trình độ và phẩm chất đạo đức của các cán bộ thuộc các cơ quan
QLNN đối với việc thẩm định, kiểm tra, giám sát chất lượng đầu tư xây dựng từ
giai đoạn bắt đầu triển khai thực hiện cho đến khi kết thúc dự án;
(4) Số lượng, chất lượng và hiệu lực thực thi của các văn bản pháp luật có liên
quan đến ĐTC do Nhà nước ban hành;
(5) Hiệu quả của các giải pháp khuyến khích, thúc đẩy sự hợp tác của người
dân đối với cơ quan QLNN.
Đánh giá hiệu lực, hiệu quả QLNN về ĐTC không chỉ là hiệu quả từng
chương trình, dự án mà phải xem xét hiệu quả ĐTC trong tiến trình công nghiệp
hóa, hiện đại hóa, đẩy nhanh tốc độ tăng trưởng kinh tế, nâng cao đời sống vật chất
và tinh thần của người dân. Mặt khác, cần huy động tối đa và sử dụng hiệu quả các
nguồn vốn đầu tư, các nguồn tài lực vật lực của ngành, địa phương và toàn xã hội
cho ĐTC. Sử dụng nguồn vốn NSNN một cách hợp lý,
1.2.4.2. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý nhà nước về đầu tư công
QLNN về ĐTC là một quá trình phức tạp, chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố từ
khách quan đến chủ quan. Các yếu tố này tồn tại và tác động liên tục, xuyên suốt
thời gian của quá trình đầu tư, kể từ khi có kế hoạch, chủ trương đầu tư, đến quá
trình thực hiện đầu tư, và cả quá trình khai thác, sử dụng khi việc đầu tư chương
trình, dự án đã hoàn thành.
 Điều kiện tự nhiên, kinh tế-xã hội của địa phương.

20
Điều kiện tự nhiên, KT-XH của từng địa phương thường khác nhau và có tác
động khác nhau tới phát triển KT-XH cũng như hoạt động ĐTC trên địa bàn. Do đó
cũng là một trong những nhân tố ảnh hưởng đến hoạt động QLNN về ĐTC. Các yếu
tố KT-XH, chính trị, tiến bộ khoa học-công nghệ đều có ảnh hưởng đến hoạt động
và kết quả đạt được của QLNN về ĐTC. Tuy nhiên, các yếu tố này luôn có sự biến
đổi và phát triển. Những biến động này đôi khi dẫn đến việc điều chỉnh hoặc hủy bỏ
dự án do không còn phù hợp.
Những khác biệt về điều kiện tự nhiên và KT-XH của từng địa phương có tác
động đến căn cứ xây dựng quy hoạch, kế hoạch cũng như quá trình tổ chức thực
hiện ĐTC, QLNN về ĐTC. Mặc dù khung khổ pháp lý đối với QLNN về ĐTC được
thống nhất trên phạm vi toàn quốc, song việc vận dụng phải phù hợp với điều kiện
cụ thể của từng địa phương.
Nắm rõ các điều kiện tự nhiên và KT-XH của địa phương sẽ giúp đề ra mục
tiêu phát triển phù hợp theo từng thời kỳ. Trên cơ sở đó, lựa chọn và tập trung
nguồn lực cho các dự án động lực phục vụ phát triển KT-XH của địa phương, phát
huy lợi thế so sánh của từng địa phương và nâng cao hiệu quả QLNN đối với ĐTC.
 Cơ chế, khuôn khổ pháp lý và chính sách về đầu tư công.
Đây là một nhân tố hết sức cơ bản, có tính quyết định đối với hiệu quả của
QLNN về ĐTC. Do vậy, Nhà nước cần phải xây dựng, ban hành và hoàn thiện cơ
chế, chính sách và khuôn khổ pháp lý cho hoạt động QLNN về ĐTC, đặc biệt là các
quy chế, quy định quản lý đầu tư và sử dụng nguồn vốn của Nhà nước cho cả 03
quá trình chuẩn bị đầu tư, thực hiện đầu tư và kết thúc đầu tư vào khai thác sử dụng.
Hiện nay, hàng loạt các văn bản luật đã được ban hành như: Luật Đầu tư công,
Luật Ngân sách nhà nước, Luật Đấu thầu, Luật Xây dựng, Luật Đất đai, Luật Phòng
chống tham nhũng, Luật Thực hành tiết kiệm chống lãng phí... Các Luật này tạo ra
hành lang pháp lý và là công cụ để các chủ thể tham gia QLNN về ĐTC thực thi
nhiệm vụ, đảm bảo cho hoạt động quản lý tuân thủ đúng theo các quy định của pháp
luật hiện hành.

21
Tuy nhiên, thực tế thời gian qua cho thấy, sau khi Luật được ban hành các văn
bản dưới luật, văn bản hướng dẫn vẫn còn ban hành khá chậm. Ví dụ như Luật
Ngân sách Nhà nước đã được Quốc hội Khóa 13 thông qua ngày 25/06/2015 nhưng
đến nay ngày 21/12/2016 Chính phủ mới ban hành Nghị định hướng dẫn. Do đó các
văn bản dưới Luật cần được ban hành kịp thời, rõ ràng, minh bạch, có cách hiểu
thống nhất, đảm bảo định hướng hoạt động của dự án công đáp ứng đúng mục tiêu
phát triển KT-XH
 Bộ máy và các chủ thể tham gia quản lý nhà nước về đầu tư công.
QLNN về ĐTC do các đơn vị, cơ quan và cá nhân có chức năng trực tiếp thực
hiện, do đó đây là yếu tố quan trọng tác động đến hiệu quả của hoạt động quản lý.
Để đạt được hiệu quả cao trong hoạt động quản lý, các cơ quan thực hiện ĐTC và
quản lý ĐTC cần phải bảo đảm nguồn nhân lực về số lượng và chất lượng (sự hiểu
biết, trình độ, năng lực). Phải đảm bảo những người phụ trách chính trong dự án có
trình độ, năng lực quản lý đáp ứng yêu cầu.
 Công luận và thái độ của các nhóm có liên quan.
ĐTC có quan hệ mật thiết đến quyền và nghĩa vụ của mọi người dân, nhất là
tại địa phương triển khai, thực hiện dự án ĐTC. Vì vậy, các chương trình, kế hoạch,
dự án phải được tuyên truyền, giải thích để cho đa số người dân đồng thuận với lợi
ích công, tạo thuận lợi cho triển khai thực hiện dự án ĐTC, nhất là khâu giải tỏa,
đền bù.
Hiện nay, Luật Đầu tư công đã có quy định cụ thể về nội dung và quy trình
giám sát của cộng đồng đối với các dự án ĐTC. Quy định này không chỉ bảo đảm
cho tính hiệu quả của ĐTC, phát huy dân chủ của cộng đồng dân cư, mà thực hiện
tốt nội dung này sẽ tạo được sự đồng tình của công luận trong quá trình thực hiện
dự án.

22
1.3. Quản lý nhà nƣớc về đầu tƣ trên địa bàn thị xã
1.3.1. Mục tiêu
Mục tiêu đầu tiên của quản lý nhà nước đối với hoạt động đầu tư nói chung là
góp phần thực hiện các mục tiêu của chiến lược phát triển kinh tế - xã hội trong
từng thời kỳ của quốc gia, của từng địa phương và từng ngành, như mục tiêu tăng
trưởng và ổn định kinh tế, mục tiêu công bằng kinh tế và phúc lợi kinh tế tổng hợp,
phát triển bền vững, …. Đầu tư là một hoạt động quan trọng giữ vai trò quyết định
đối với tăng trưởng kinh tế của các quốc gia. Chính vì vậy hoạt động đầu tư nếu
được tiến hành tốt, có quy hoạch, kế hoạch thì sẽ góp phần tích cực vào việc
thực hiện các mục tiêu chung trong phát triển kinh tế – xã hội của các nước.
Thứ hai, quản lý nhà nước nhằm đảm bảo sự phối hợp một cách hợp lý các
nguồn vốn đầu tư và các nguồn tài nguyên khác nhau của quốc gia, của ngành và
của địa phương. Mỗi nguồn vốn đầu tư có những đặc trưng khác nhau vì vậy sẽ
có vai trò khác nhau đối với phát triển kinh tế xã hội. Việc đảm bảo một cơ cấu
các nguồn vốn hợp lý cho từng giai đoạn phát triển là rất cần thiết. Bên cạnh đó,
các nguồn tài nguyên của địa phương, của quốc gia cũng cần được khai thác một
cách hợp lý và hiệu quả, tránh tình trạng khai thác tràn lan dẫn đến lãng phí, cạn
kiệt các nguồn tài nguyên. Để làm được việc này cần có sự tham gia điều tiết của
quản lý nhà nước.
Thứ ba, quản lý nhà nước nhằm đảm bảo hoạt động đầu tư tuân thủ đúng
các quy định của luật pháp, chính sách và quy định của ngành, của địa phương.
Các chủ đầu tư, đặc biệt là các chủ đầu tư tư nhân thường chỉ quan tâm đến lợi
nhuận mà nhiều khi bỏ qua lợi ích chung của toàn bộ nền kinh tế, xã hội, vi
phạm các qui định của luật pháp, chính sách. Quản lý nhà nước sẽ giúp các chủ
đầu tư tư nhân vừa đạt được mục tiêu lợi nhuận của mình vừa góp phần tạo ra
các lợi ích cho toàn bộ nền kinh tế và cho xã hội. Quản lý nhà nước có vai trò
hướng dẫn và giám sát để các hoạt động đầu tư tuân thủ đúng các qui định của
luật pháp, chính sách.
(Giáo trình Kinh tế Đầu tư, tr.150-152)

23
1.3.2. Công cụ
Công cụ quản lý nhà nước hoạt động đầu tư là tổng thể những phương tiện
hữu hình và vô hình mà nhà nước sử dụng để tác động lên quá trình đầu tư trong
xã hội nhằm thực hiện mục tiêu nhà nước đặt ra trong đầu tư. Công cụ quản lý
của Nhà nước đối với hoạt động đầu tư giúp trả lời câu hỏi Nhà nước vận hành
hoạt động đầu tư bằng cái gì. Cũng như quản lý nhà nước về kinh tế, quản lý nhà
nước đối với hoạt động đầu tư sử dụng các nhóm công cụ chính là pháp luật, kế
hoạch và chính sách.
1.3.3. Pháp luật
Pháp luật được hiểu là hệ thống các quy tắc xử sự có tính bắt buộc chung
(quy phạm pháp luật) thể hiện ý chí của giai cấp thống trị và cộng đồng xã hội, do
Nhà nước đặt ra, thực thi và bảo vệ, nhằm mục tiêu bảo toàn và phát triển xã hội
theo các đặc trưng đã định.
Pháp luật kinh tế (trong đó có pháp luật đầu tư) là một bộ phận nằm trong hệ
thống pháp luật nói chung. Pháp luật kinh tế bao gồm những quy tắc xử sự bắt
buộc do Nhà nước đặt ra hay thừa nhận mà mỗi cá nhân, tổ chức kinh tế buộc phải
tuân theo để hành vi ứng xử của họ phù hợp với những quan hệ kinh tế khách quan
và lợi ích chung của xã hội. Đối tượng điều chỉnh của pháp luật đầu tư chỉ bao gồm
các quan hệ xã hội phát sinh trong quá trình đầu tư. Quyền và nghĩa vụ của các bên
tham gia những quan hệ đó được Nhà nước quy định và đảm bảo thực hiện bằng
sức mạnh cưỡng chế của Nhà nước.
Đặc điểm của công cụ pháp luật trong quản lý đầu tư
Trước tiên cần khẳng định quản lý bằng pháp luật là quản lý bằng sức mạnh
của những quyền uy khách quan kết hợp với sức mạnh quyền uy của Nhà nước.
Nội dung của pháp luật, đặc biệt là pháp luật đầu tư chính là những quan hệ, những
lợi ích kinh tế khách quan được xã hội thừa nhận và bảo vệ dưới dạng ý chí của
Nhà nước, nhằm đảm bảo hoạt động đầu tư phải phù hợp với những quan hệ và lợi
ích kinh tế khách quan. Chính việc tuân thủ pháp luật, hành động theo pháp luật là
tất yếu, chứ không phải cưỡng chế của Nhà nước.

24
Quản lý bằng pháp luật chứa đựng tính phổ quát và công bằng. Đối tượng
điều chỉnh của pháp luật đầu tư là những quan hệ phát sinh trong lĩnh vực quản lý
và hoạt động đầu tư. Việc điều chỉnh của pháp luật trong lĩnh vực này là cho tất cả
các đối tượng khi tham gia vào các quan hệ đầu tư chứ không riêng cho từng đối
tượng riêng lẻ.
Tác động quản lý của pháp luật về đầu tư là sự tác động điều chỉnh gián tiếp
dưới hình thức đưa ra các giả định về điều kiện để quy định quyền và nghĩa vụ cho
các hoạt động đầu tư. Pháp luật đầu tư đưa ra các quy phạm được phép và không
được phép của hoạt động đầu tư để đặt các chủ thể tiến hành đầu tư vào sự lựa
chọn, tự quyết định hành động trong khuôn khổ những điều kiện và phạm vi đã
được xác định.
1.3.3.1. Kế hoạch
Nhà nước sử dụng kế hoạch như là một công cụ để thể hiện ý đồ, mục tiêu
quản lý Nhà nước đối với hoạt động đầu tư. Kế hoạch xác định mục tiêu cần đạt
được trong thu hút và sử dụng vốn đầu tư của các giai đoạn phát triển kinh tế. Cụ
thể kế hoạch chỉ ra phương hướng và các yêu cầu về số lượng, chất lượng cho các
hoạt động quản lý Nhà nước nhằm giải quyết các vấn đề trong đầu tư. Đồng thời
kế hoạch cũng chỉ ra các phương thức để đạt được các mục tiêu đó.
1.3.3.2. Chính sách
Chính sách là một công cụ hết sức quan trọng để Nhà nước thực hiện chức
năng điều tiết, kích thích và định hướng đối với sự phát triển của nền kinh tế nhằm
đạt hiệu quả cao về kinh tế - xã hội. Muốn tăng cường thu hút đầu tư vào một
ngành, một lĩnh vực hay một địa bàn nào đó, Nhà nước có thể ban hành các chính
sách ưu đãi đầu tư cho riêng ngành, lĩnh vực hoặc địa bàn đó (ưu đãi thuế, ưu đãi
tài chính…). Ngược lại khi muốn hạn chế đầu tư vào một ngành, một lĩnh vực hoặc
một địa bàn, Nhà nước sẽ không dành ưu đãi cho các đối tượng đó, hoặc đưa thêm
các điều kiện cho các nhà đầu tư nếu muốn đầu tư vào các ngành, lĩnh vực hoặc địa
bàn đó. Thậm chí, các nước cũng có thể đưa ra các lĩnh vực cấm đầu tư đối với đầu
tư nước ngoài hoặc đầu tư tư nhân.

25
Chính sách tạo nên những kích thích đủ lớn để thực hiện các định hướng, kế
hoạch phát triển kinh tế, xã hội của một nước. Bên cạnh đó, trong số các công cụ
quản lý Nhà nước đối với hoạt động đầu tư, chính sách là bộ phận năng động
nhất, nhạy cảm đối với các hoạt động của nền kinh tế. Phần lớn những thành công
trong hoạt động thu hút đầu tư xuất phát từ việc lựa chọn và áp dụng các chính
sách hợp lý nhằm khai thác lợi thế so sánh về tài nguyên thiên nhiên, vị trí địa lý,
nguồn nhân lực, vốn, kết cấu hạ tầng…
Tóm lại, hệ thống chính sách đầu tư đồng bộ, phù hợp với nhu cầu phát triển
của đất nước trong từng thời kỳ sẽ có những tác động tích cực đến nền kinh tế
quốc dân.
1.3.4. Nội dung
Nội dung quản lý Nhà nước hoạt động đầu tư rất đa dạng, thay đổi tùy từng
Nhà nước và theo từng thời kỳ nhất định. Nhìn chung, quản lý Nhà nước đối với
hoạt động đầu tư thường gồm những nội dung chủ yếu được trình bày dưới đây.
Trước tiên cơ quan quản lý Nhà nước cần xây dựng và chỉ đạo thực hiện
chiến lược, quy hoạch, kế hoạch, chính sách về đầu tư phát triển để huy động và
điều tiết các nguồn lực cho đầu tư phát triển. Đây là nội dung rất quan trọng, thể
hiện ý đồ, định hướng của Nhà nước trong hoạt động đầu tư, là căn cứ để các
nhà đầu tư đưa ra các ý tưởng, xây dựng các dự án đầu tư.
Tiếp đến, cơ quan quản lý Nhà nước cần ban hành, phổ biến, hướng dẫn và
tổ chức thực hiện các chính sách, pháp luật liên quan đến hoạt động đầu tư; xây
dựng các tiêu chuẩn quy phạm kỹ thuật liên quan đến hoạt động đầu tư; giám sát
việc ban hành các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến đầu tư; tổng hợp,
kiến nghị hoặc huỷ bỏ các văn bản pháp luật không còn phù hợp hoặc do các cấp
ban hành không đúng thẩm quyền hoặc có nội dung không phù hợp.
Trong xu thế quốc tế hóa, toàn cầu hóa hiện nay, hoạt động đầu tư của một
nước khó có thể chỉ bó hẹp trong phạm vi lãnh thổ nước mình với những nhà
đầu tư trong nước. Việc mở rộng hợp tác đầu tư với các nước khác là không thể

26
tránh khỏi. Để tạo thuận lợi và an toàn cho hoạt động hợp tác đầu tư, Nhà nước
cần thể hiện vai trò của mình trong hợp tác quốc tế về đầu tư thông qua hoạt
động đàm phán, ký kết các điều ước quốc tế liên quan đến đầu tư.
Để quảng bá và giới thiệu các cơ hội đầu tư, môi trường đầu tư với thế
giới, cơ quan quản lý nhà nước cần tiến hành hoạt động xúc tiến đầu tư. Thêm
vào đó cũng cần xây dựng hệ thống thông tin quốc gia phục vụ hoạt động đầu tư.
Đối với đầu tư tư nhân trong nước, thường các chủ đầu tư chỉ làm thủ tục
thành lập doanh nghiệp và doanh nghiệp sẽ có quyền triển khai các dự án đầu tư.
Đối với đầu tư nước ngoài, một số nước vẫn duy trì chế độ quản lý chặt chẽ để
hạn chế các tác động tiêu cực của dòng vốn này bằng cách yêu cầu các chủ đầu
tư phải có giấy chứng nhận đầu tư trước khi triển khai. Trong trường hợp này, cơ
quan quản lý nhà nước thêm một nhiệm vụ nữa là cấp, điều chỉnh, thu hồi Giấy
chứng nhận đầu tư.
Quản lý Nhà nước còn tiếp tục được thực hiện trong suốt quá trình triển
khai và hoạt động của các dự án đầu tư. Cụ thể các cơ quan quản lý Nhà nước sẽ
phải thực hiện một số nội dung quản lý sau :
- Thực hiện công tác lập quy hoạch, kế hoạch định hướng đầu tư, quản lý đầu
tư và xây dựng đối với các dự án đầu tư.
- Phân bổ kế hoạch vốn đầu tư, lập báo cáo kinh tế kỹ thuật, lập dự án đầu tư,
thẩm định dự án đầu tư.
- Tổ chức đấu thầu, công tác thanh toán vốn đầu tư, thẩm tra phê duyệt quyết
toán.
- Kiểm tra, thanh tra, giám sát việc thực hiện các quy định của pháp luật đầu
tư đối với hoạt động quản lý nhà nước về đầu tư và hoạt động của nhà đầu tư.
- Hướng dẫn, hỗ trợ nhà đầu tư thực hiện dự án đầu tư và giải quyết những
vướng mắc, yêu cầu của nhà đầu tư trong quá trình hoạt động đầu tư.
- Giải quyết khiếu nại, tố cáo của các tổ chức, cá nhân liên quan đến hoạt
động đầu tư theo thẩm quyền. Khen thưởng các tổ chức, cá nhân có thành tích

27
trong hoạt động đầu tư hoặc xử lý vi phạm đối với các tổ chức, cá nhân có hành
vi vi phạm pháp luật.
Một việc rất quan trọng cần làm là đánh giá kết quả của hoạt động đầu tư.
Kết quả này không chỉ được đánh giá dưới góc độ hiệu quả tài chính bởi các chủ
đầu tư mà cũng cần được đánh giá dưới góc độ hiệu quả kinh tế xã hội bởi các
cơ quan quản lý Nhà nước. Các cơ quan quản lý Nhà nước với các công cụ tổng
hợp, phân tích và thống kê mạnh và toàn diện cần thực hiện các ước lượng để
đánh giá xem hoạt động đầu tư nói chung, hoạt động đầu tư của từng ngành,
từng địa phương, từng thành phần kinh tế có đóng góp như thế nào cho sự phát
triển chung của kinh tế, xã hội đất nước.
Do tính chất phức tạp của hoạt động đầu nên thường có nhiều cơ quan
tham gia vào bộ máy quản lý Nhà nước đối với hoạt động này ở nhiều cấp khác
nhau. Vấn đề đặt ra là cần phân chia quyền và trách nhiệm giữa các cơ quan này
một cách hợp lý, tránh chồng chéo, mâu thuẫn, đảm bảo sự phối hợp giữa các cơ
quan quản lý nhà nước các cấp trong quản lý hoạt động đầu tư. Đây cũng là một
nội dung quan trọng của quản lý Nhà nước đối với hoạt động đầu tư.
Cuối cùng, để đảm bảo hiệu quả và chất lượng của hoạt động quản lý nhà
nước, cần có đội ngũ cán bộ quản lý có năng lực tốt. Việc đào tạo, bồi dưỡng
nghiệp vụ tăng cường năng lực quản lý đầu tư cho hệ thống cơ quan quản lý nhà
nước về đầu tư các cấp cũng là một nhiệm vụ không thể thiếu trong quản lý nhà
nước đối với hoạt động đầu tư.
1.3.5. Mô hình quản lý
Bộ máy quản lý nhà nước đối với hoạt động đầu tư là bộ phận cấu thành của
bộ máy quản lý nhà nước của một quốc gia. Bộ máy này mang tính độc lập tương
đối, bao gồm các cơ quan nhà nước thực hiện chức năng quản lý nhà nước đối với
đầu tư từ Trung ương đến địa phương. Bộ máy này cần tuân thủ những nguyên tắc
của khoa học tổ chức nói chung và cả những nguyên tắc chính trị - xã hội phản ánh
đặc trưng riêng của mỗi Nhà nước. Bộ máy quản lý nhà nước được thực hiện bởi ba

28
nhóm cơ quan: Cơ quan lập pháp, cơ quan tư pháp và cơ quan hành pháp. Theo
nghĩa hẹp, quản lý Nhà nước về đầu tư được thực hiện bởi các cơ quan hành pháp,
trong đó cơ quan hành chính nhà nước cao nhất là Chính phủ; các cơ quan hành
chính nhà nước trực thuộc Chính phủ bao gồm các Bộ, các cơ quan ngang Bộ, các
cơ quan trực thuộc Chính phủ; chính quyền địa phương (Uỷ ban nhân dân tỉnh hoặc
thành phố trực thuộc trung ương).
Hình 1.1 Mô hình bộ máy quản lý Nhà nước về đầu tư
Bộ hoặc cơ quan
chuyên trách QLĐT
cấp trung ương
(Giáo trình Kinh tế Đầu tư, tr.184)
Bộ máy quản lý Nhà nước về đầu tư được chia thành nhiều cấp. Ở cấp trung
ương, thường có một Bộ hoặc một cơ quan chuyên trách trợ giúp cho Chính phủ
làm đầu mối quản lý hoạt động đầu tư của mọi thành phần kinh tế trong phạm vi
lãnh thổ nước mình và hoạt động đầu tư ra nước ngoài. Cơ quan đầu mối này có
thể thay đổi theo thời gian. Bên cạnh đó, còn có nhiều bộ, ban ngành khác tham gia
quản lý Nhà nước hoạt động đầu tư (Bộ Tài chính, Bộ Công thương, Bộ Tư pháp,
Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn, ...). Ở cấp tỉnh có Ủy Ban nhân dân cấp
tỉnh, các sở, ban ngành. Ngoài ra, ở một số nước còn có bộ máy quản lý hoạt động

29
đầu tư ở cấp huyện, thị xã...
Trên địa bàn thị xã, UBND thị xã thực hiện chức năng quản lý nhà nước về
đầu tư. Các cơ quan chuyên môn như phòng kinh tế, phòng tài chính – kế hoạch,
phòng quản lý đô thị, phòng tài nguyên – môi trường, phòng thanh tra,… là các cơ
quan tham mưu giúp UBND thị xã thực hiện chức năng quản lý của mình đảm bảo
sự thống nhất quản lý của ngành hoặc lĩnh vực công tác ở địa phương theo quy
định của pháp luật.
1.3.6. Đánh giá về công tác quản lý nhà nước về đầu tư trên địa bàn
thị xã
Căn cứ vào các mục tiêu đặt ra và việc thực hiện các nội dung đối với công
tác quản lý nhà nước về đầu tư trên địa bàn thị xã đã đạt được những kết quả nhất
định:
* Về hoạt động thẩm định dự án: Qua công tác thẩm định, UBND thị xã lựa
chọn và thực hiện những dự án có chất lượng phù hợp với quy hoạch phát triển
kinh tế xã hội đã đề ra. Thẩm định dự án có tuân thủ theo những quy định, chế độ,
luật pháp của nhà nước, các quy định của tỉnh Quảng Ninh, của UBND thị xã.
Ngoài ra, nhờ công tác thẩm định dự án, UBND thị xã cũng đã tiết kiệm và giảm
được chi phí thực hiện dự án không cần thiết, tiết kiệm được ngân sách của thị xã,
tránh được tình trạng thất thoát, lãng phí ngân sách nhà nước và giúp tăng hiệu quả
của vốn đầu tư,….
* Về hoạt động đấu thầu: Qua một thời gian áp dụng Luật đấu thầu và Nghị
định 111/2006/NÐ-CP về việc lựa chọn nhà thầu, UBND Thị xã Đông Triều đã tổ
chức được nhiều gói thầu các loại. Về đội ngũ cán bộ, chuyện viên tham gia công
tác đấu thầu và quản lý hoạt động đấu thầu đểu có năng lực chuyên môn và nghiệp
vụ về đấu thầu, tất cả các chuyên gia xét thầu đểu đã được học qua các lớp bồi
dưõng nghiệp vụ về đấu thầu và chứng chỉ đấu thầu.
* Về công tác quản lý dự án: Ban quản lý dự án thay mặt cho UBND thị xã
Đông Triều quản lý. Cho đến nay, số dự án thực hiện do Ban quản lý dự án làm
chủ đầu tư phần lớn đã kết thúc đưa vào hoạt động. Nhờ quá trình quản lý dự án,

30
tiền độ thực hiện một số dự án của thị xã không chậm so với kế hoạch, quản lý chi
phí ngân sách hợp lý.
* Về công tác giải phóng mặt bằng: thủ tục cũng như các khiếu nại trong
công tác giải phóng mặt bằng được giải quyết theo đúng quy định của nhà nước.
UBND thị xã giao cho phòng Thanh tra của thị xã giải quyết các khiếu nại, ý kiến
của dân, các tổ chức các nhân và tập thể nhằm một mặt giải quyết một cách thỏa
đáng cho người dân, một mặt giúp quá trình giải phóng mặt bằng diễn ra nhanh
hơn, không gặp trở ngại do dân không chịu di dời.
Trong những năm qua, từ khi thành lập cho đến nay, Mặc dù cơ sở vật chất
còn nhiều khó khăn, thiếu thốn nhưng UBND thị xã đã có nhiều cố gắng tập trung
đẩy mạnh công tác đầu tư phát triển kinh tế - xã hội, kết quả là đã triển khai xây
dựng nhiều công trình như là tuyến đường giao thông, trường học, nhà văn hoá, hạ
tầng kỹ thuật cho một số dân cư, xây dựng hệ thống cấp nước sạch,….Do vậy, bộ
mặt đô thị được thay đổi nhanh chóng, làm cơ sở quan trọng cho phát triển kinh tế
- xã hội, góp phần tăng trưởng kinh tế địa bàn, cải thiện đời sống nhân dân địa
phương, tăng thêm nguồn thu ngân sách.

31
CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ
HOẠT ĐỘNG ĐẦU TƢ TẠI THỊ XÃ ĐÔNG TRIỀU TỈNH QUẢNG NINH
GIAI ĐOẠN 2015-2020
2.1. Đặc điểm tự nhiên, kinh tế xã hội thị xã Đông Triều
2.1.1. Đặc điểm tự nhiên
2.1.1.1. Vị trí địa lý kinh tế
Hình 2.1 Bản đ quy hoạch t ng thể phát triển kinh tế xã hội thị xã Đông Triều
năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030
(UBND Thị xã Đông Triều)
Đông Triều là cửa ngõ phía Tây của tỉnh Quảng Ninh, nằm ở trung tâm của
vùng tam giác kinh tế trọng điểm Bắc Bộ: Hạ Long, Hải Phòng và thủ đô Hà Nội.
Những lợi thế về vị trí địa lý sẽ cho phép thị xã Đông Triều phát triển các hoạt động
kinh tế, cải thiện sức khỏe và nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân.
Trong những năm qua, thị xã Đông Triều là một trong những địa phương phát
triển nhanh nhất của tỉnh Quảng Ninh, nhờ việc tận dụng lợi thế về tài nguyên than
và đất sét dồi dào. Bên cạnh diện tích đất nông nghiệp rộng lớn và các làng nghề
truyền thống, Đông Triều còn là nơi phát tích của Vương triều nhà Trần, và từng là

PHÂN TÍCH HOẠT ĐỘNG QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ ĐẦU TƢ TRÊN ĐỊA BÀN THỊ XÃ ĐÔNG TRIỀU TỈNH QUẢNG NINH

PHÂN TÍCH HOẠT ĐỘNG QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ ĐẦU TƢ TRÊN ĐỊA BÀN THỊ XÃ ĐÔNG TRIỀU TỈNH QUẢNG NINH

Recommended

Recommended

More Related Content

Similar to PHÂN TÍCH HOẠT ĐỘNG QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ ĐẦU TƢ TRÊN ĐỊA BÀN THỊ XÃ ĐÔNG TRIỀU TỈNH QUẢNG NINH

Similar to PHÂN TÍCH HOẠT ĐỘNG QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ ĐẦU TƢ TRÊN ĐỊA BÀN THỊ XÃ ĐÔNG TRIỀU TỈNH QUẢNG NINH (20)

More from lamluanvan.net Viết thuê luận văn

More from lamluanvan.net Viết thuê luận văn (20)

Recently uploaded

Recently uploaded (20)

PHÂN TÍCH HOẠT ĐỘNG QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ ĐẦU TƢ TRÊN ĐỊA BÀN THỊ XÃ ĐÔNG TRIỀU TỈNH QUẢNG NINH