THÚC ĐẨY CHUYỂN ĐỔI SỐ NỀN KINH TẾ TẠI VIỆT NAM: THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP

Dịch vụ viết thuê luận án tiến sĩ, luận văn thạc sĩ, chuyên đề khóa luận
Sdt/zalo 0967 538 624/0886 091 915 https://lamluanvan.net/
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƢỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƢƠNG
======

======
LUẬN VĂN THẠC SỸ
THÚC ĐẨY CHUYỂN ĐỔI SỐ NỀN KINH TẾ TẠI
VIỆT NAM: THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP
Ngành: Quản lý kinh tế
TRẦN HẢI ANH
Hà Nội - 2022

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƢỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƢƠNG
======

======
LUẬN VĂN THẠC SỸ
THÚC ĐẨY CHUYỂN ĐỔI SỐ NỀN KINH TẾ TẠI
VIỆT NAM: THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP
Ngành: Quản lý kinh tế
Mã số: 8310110
Họ và tên: Trần Hải Anh
Mã học viên: 820103
Hƣớng dẫn luận văn: PGS. TS Bùi Thị Lý
Hà Nội - 2022

LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan luận văn là công trình nghiên cứu khoa học, độc lập của
tôi. Các thông tin, dữ liệu được sử dụng trong luận văn là trung thực, khách quan, có
nguồn gốc rõ ràng và chưa từng được sử dụng để bảo vệ một học vị nào. Bản luận
văn này là nỗ lực, kết quả làm việc cá nhân của tôi.
Học viên thực hiện
Trần Hải Anh

LỜI CẢM ƠN
Trước hết em xin chân thành bày tỏ lòng cảm ơn sâu sắc tới Ban Giám hiệu
Trường Đại học Ngoại Thương và toàn thể các thầy giáo, cô giáo trường Đại học
Ngoại Thương, các thầy cô đã trực tiếp tham gia giảng dạy, đã tạo điều kiện thuận
lợi cho em có thể hoàn thành luận văn này.
Đặc biệt em xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới PGS.TS Bùi Thị Lý đã tận tình
hướng dẫn, chỉ bảo giúp đỡ em trong quá trình nghiên cứu và thực hiện luận văn
này.
Dù đã có rất nhiều cố gắng, song luận văn chắc chắn không thể tránh khỏi
những thiếu sót. Tác giả rất mong được đón nhận được sự chỉ dẫn, góp ý của các
nhà khoa học và của các thầy, cô giáo.
Xin chân thành cảm ơn!
Học viên thực hiện
Trần Hải Anh

MỤC LỤC
DANH SÁCH CÁC HÌNH ẢNH MINH HOẠ....................................................................
DANH MỤC BẢNG BIỂU
....................................................................................................
BẢNG DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT................................................................................
TÓM TẮT KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU LUẬN VĂN..........................................................
PHẦN MỞ ĐẦU...................................................................................................................1
CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ CHUYỂN ĐỔI SỐ.......................................................6
1.1. Khái niệm Chuyển đổi số ........................................................................................6
1.2. Các công nghệ đột phá trong Chuyển đổi số...........................................................9
1.2.1. Internet vạn vật (IoT)...........................................................................................9
1.2.2. Mạng di động thế hệ thứ 5 (5G).........................................................................10
1.2.3. Điện toán đám mây (Cloud Computing)............................................................11
1.2.4. Dữ liệu lớn (Big Data) .......................................................................................11
1.2.5. Trí tuệ nhân tạo (Artificial intelligence) ............................................................12
1.2.6. Chuỗi khối (Blockchain)....................................................................................13
1.3. Các yếu tố cơ bản của Chuyển đổi số trong nền kinh tế........................................13
1.3.1. Cơ sở hạ tầng số.................................................................................................13
1.3.2. Nền tảng số ........................................................................................................15
1.3.3. Đổi mới sáng tạo................................................................................................16
1.3.4. Nhân lực số ........................................................................................................17
1.3.5. An toàn, an ninh mạng trong môi trường số......................................................18
1.4. Kinh nghiệm Chuyển đổi số của một số quốc gia trên thế giới.............................19
1.4.1. Khái quát tình hình chung về Chuyển đổi số trên thế giới ................................19
1.4.2. Chuyển đổi số trong các lĩnh vực ......................................................................21
1.4.3. Phát triển các nền tảng phục vụ Chuyển đổi số .................................................26
1.4.4. Kinh nghiệm thúc đẩy Chuyển đổi số của một số nước trên thế giới................30
CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG CHUYỂN ĐỔI SỐ NỀN KINH TẾ.............................38
TẠI VIỆT NAM.................................................................................................................38
2.1. Nền kinh tế số và bối cảnh Việt Nam....................................................................38
2.2. Quan điểm của Chính phủ về Chuyển đổi số, tầm nhìn đến năm 2030.................40
2.2.1. Tầm nhìn đến năm 2030 ....................................................................................40
2.2.2. Quan điểm..........................................................................................................40

2.2.3. Mục tiêu cơ bản..................................................................................................42
2.3. Các yếu tố cơ bản tác động đến Chuyển đổi số nền kinh tế ..................................44
2.3.1. Đại dịch Covid-19 tác động mạnh mẽ đến quá trình Chuyển đổi số .................44
2.3.2. Cơ sở hạ tầng kỹ thuật số...................................................................................46
2.3.3. Hạ tầng dữ liệu số ..............................................................................................49
2.3.4. An toàn, an ninh mạng trong môi trường số......................................................52
2.3.5. Số lượng và xu hướng sử dụng Internet của con người.....................................53
2.3.6. Nhân lực CNTT .................................................................................................56
2.3.7. Giáo dục và đào tạo ngành CNTT .....................................................................58
2.3.8. Số lượng doanh nghiệp công nghệ.....................................................................59
2.3.9. Ứng dụng công nghệ kỹ thuật số của doanh nghiệp ..........................................62
2.3.10.Xác thực điện tử................................................................................................63
2.3.11.Thương mại điện tử...........................................................................................64
2.3.12.Đổi mới sáng tạo...............................................................................................65
2.3.13.Tình hình chuyển đổi số cơ quan nhà nước ......................................................67
2.4. Thách thức đối với quá trình Chuyển đổi số nền kinh tế.......................................70
2.4.1. Cơ sở hạ tầng kỹ thuật số chưa bảo đảm điều kiện để đáp ứng toàn diện cho việc
Chuyển đổi số ..............................................................................................................70
2.4.2. Thiếu niềm tin vào giao dịch và xác thực điện tử..............................................71
2.4.3. Cơ sở dữ liệu mở của Chính phủ còn hạn chế ...................................................71
2.4.4. Mức độ đổi mới sáng tạo chưa cao ....................................................................72
2.4.5. Thiếu hụt nguồn nhân lực CNTT.......................................................................73
2.4.6. Thể chế, khung pháp lý, chính sách thúc đẩy phát triển kinh tế, doanh nghiệp chưa
đáp ứng vai trò kiến tạo cho phát triển kinh tế số........................................................74
2.4.7. Mức độ tận dụng các công nghệ kỹ thuật số đột phá chưa cao..........................74
2.4.8. Một số thách thức khác......................................................................................75
2.5. Cơ hội trong Chuyển đổi số nền kinh tế................................................................75
CHƢƠNG 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP THÚC ĐẨY CHUYỂN ĐỔI SỐ NỀN KINH TẾ
TẠI VIỆT NAM.................................................................................................................77
3.1. Giải pháp tạo nền tảng cho Chuyển đổi số nền kinh tế .........................................77
3.1.1. Chuyển đổi nhận thức ........................................................................................77
3.1.2. Kiến tạo thể chế .................................................................................................78
3.1.3. Phát triển hạ tầng số...........................................................................................79

3.1.4. Phát triển nền tảng số.........................................................................................79
3.1.5. Tạo lập niềm tin, bảo đảm an toàn, an ninh mạng .............................................84
3.1.6. Hợp tác quốc tế, nghiên cứu, phát triển và đổi mới sáng tạo trong môi trường số
......................................................................................................................................84
3.2. Giải pháp phát triển Chính phủ số.........................................................................85
3.3. Giải pháp thúc đẩy Kinh tế số ...............................................................................86
KẾT LUẬN.........................................................................................................................88
TÀI LIỆU THAM KHẢO.................................................................................................91

DANH SÁCH CÁC HÌNH ẢNH MINH HOẠ
Hình 1: Tốc độ tiếp cận điện lưới và mạng di động tại Saharan ........................................20
Hình 2: Dữ liệu thu thập trong 2 năm so với tổng lượng dữ liệu........................................20
Hình 3: Tỷ lệ sinh viên tốt nghiệp hệ đào tạo trực tuyến tại Bắc Mỹ, 2014 đến 2030 ........23
Hình 4: Tốc độ kết nối Internet trung bình của các nước trên thế giới (Nguồn: Ookla) ....48
Hình 5: Tốc độ kết nối Internet trung bình của Việt Nam tháng 01 năm 2022 (Nguồn: Ookla) .. 48
Hình 6: Thống kê người dùng Internet Việt Nam từ năm 1996 (nguồn DAMMIO). ...........54
Hình 7: Thời gian trung bình người Việt Nam dùng Internet cho các phương tiện truyền
thông. ...................................................................................................................................54
Hình 8: Thời gian người Việt Nam sử dụng Internet...........................................................55
Hình 9: Ứng dụng CNTT trong tập đoàn, tổng công ty (Nguồn: Thống kê của Bộ Thông tin
và Truyền thông)..................................................................................................................62
Hình 10: Nhân lực CNTT Việt Nam 2018-2020 ..................................................................73

DANH MỤC BẢNG BIỂU
Bảng 1: Bảng thống kê kinh nghiệm thúc đẩy Chuyển đổi số của một số quốc gia ............32
Bảng 2: Nhân lực lĩnh vực CNTT (Nguồn: Sách trắng Công nghệ thông tin Việt Nam các
năm 2017,2018,2019,2020). ................................................................................................56
Bảng 3: Thu nhập bình quân lao động CNTT (Nguồn: Sách trắng Công nghệ thông tin Việt
Nam các năm 2017, 2018, 2019, 2020). ..............................................................................57
Bảng 4: Thống kê giáo dục và đào tạo đại học ngành CNTT (Theo sách trắng Công nghệ
thông tin Việt Nam năm 2020).............................................................................................58
Bảng 5: Thống kê giáo dục và đào tạo cao đẳng ngành CNTT (Theo sách trắng Công nghệ
thông tin Việt Nam năm 2020).............................................................................................59
Bảng 6: Tổng số doanh nghiệp đang hoạt động trong các khu CNTT tập trung trên cả nước
(Nguồn: Sách trắng CNTT Việt Nam 2022).........................................................................60
Bảng 7: Tổng số doanh nghiệp đăng ký hoạt động trong lĩnh vực công nghiệp CNTT
(Nguồn: Sách trắng CNTT Việt Nam 2022).........................................................................60
Bảng 8: Doanh thu Công nghiệp CNTT, điện tử viễn thông (Nguồn: Sách trắng CNTT Việt
Nam 2022)............................................................................................................................60
Bảng 9: Tổng kim ngạch Xuất nhập khẩu CNTT Việt Nam 2016 đến 2020........................61
Bảng 10: Điểm số và thứ hạng các yếu tố cơ bản của Việt Nam.........................................66

BẢNG DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
STT Từ viết tắt Giải thích
1. OECD
Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (Organization for
Economic Cooperation and Development)
2. DX hoặc DT Chuyển đổi số
3. CNTT Công nghệ thông tin
4. IOT Internet of things
5. PC Máy tính cá nhân
6. M2M Machine to machine
7. 5G Mạng di động thế hệ thứ 5
8. 4G Mạng di động thế hệ thứ tư
9. VNPT Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam
10. USD Đô la Mỹ
11. ILO Tổ chức lao động quốc tế
12. CIRT Computer incident response team
13. CSRIT Cyber Security Incident Response Team
14. CERT Computer emergency response team
15. LPI Chỉ số hiệu suất Logistics
16. UK Vương quốc Anh
17. ASEAN Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á
18. CPĐT Chính phủ điện tử
19. FCA UK's Financial Conduct Authority
20. GFIN Mạng lưới Đổi mới Tài chính Toàn cầu
21. NHTW Ngân hàng Trung Ương
22. MAS Cơ quan quản lý tiền tệ Singapore
23. IDI Chỉ số năng lực cạnh trang Công nghệ thông tin
24. GCI Chỉ số năng lực cạnh tranh toàn cầu
25. GII Chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu
26. EGDI Chỉ số phát triển chính phủ điện tử

27. WEF Diễn đàn kinh tế thế giới
28. CSDL Cơ sở dữ liệu
29. CSDLQG Cơ sở dữ liệu quốc gia
30. UBND Uỷ ban nhân dân
31. ERP Phần mềm hoạch định nguồn lực doanh nghiệp
32. CMCN Cách mạng Công nghiệp
33. VECOM Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam
34. ĐMST Đổi mới sáng tạo
35. GDP Tổng sản phẩm nội địa
36. DCVTT Dịch vụ công trực tuyến
37. IOC Trung tâm giám sát điều hành thông minh
38. SOC Trung tâm giám sát điều hành an toàn thông tin mạng
39. ITU Liên minh Viễn thông quốc tế
40. TTĐT Thanh toán điện tử
41. POS Máy thanh toán thẻ (Point of Sale)
42. USAID Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ
43. GOPA Tổ chức tư vấn kỹ thuật và công nghệ hàng đầu của Đức

TÓM TẮT KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU LUẬN VĂN
Luận văn được thực hiện đã đưa ra và phân tích thực trạng các yếu tố tác
động đến quá trình Chuyển đổi số nền kinh tế tại Việt Nam, phân tích các thách
thức và cơ hội của quá trình Chuyển đổi số nền kinh tế đối với Việt Nam, từ đó đưa
ra một số giải pháp giúp Chính phủ, các cơ quan ban ngành địa phương và các
doanh nghiệp Việt Nam đẩy nhanh quá trình Chuyển đổi số. Luận văn bao gồm 03
chương:
Chương 1: Luận văn đã hệ thống hoá cơ sở lý luận, các kiến thức tổng quan
về Chuyển đổi số nói chung và chuyển đổi số nền kinh tế nói riêng, bao gồm: Khái
niệm về chuyển đổi số, Các công nghệ đột phát trong chuyển đổi số, Các yếu tố cơ
bản của chuyển đổi số trong nền kinh tế và Kinh nghiệm chuyển đổi số của một số
quốc gia trên thế giới.
Chương 2: Luận văn đưa ra được tổng quan thực trạng nền kinh tế số và bối
cảnh Việt Nam hiện nay. Luận văn cũng đưa ra được các yếu tố tác động đến
Chuyển đổi số nền kinh tế tại Việt Nam, phân tích thực trạng các yếu tố đó, luận
văn cũng đã phân tích chi tiết các thách thức và cơ hội mà chuyển đổi số có thể
mang lại cho Việt Nam để từ đó đưa ra được các giải pháp căn cơ nhằm thúc đẩy
quá trình chuyển đổi số nền kinh tế tại Việt Nam.
Chương 3: Trên cơ sở kết hợp kết quả nghiên cứu lý thuyết và thực tiễn, luận
văn đưa ra một số giải pháp thúc đẩy quá trình Chuyển đổi số nền kinh tế Việt Nam
trong thời gian tới, bao gồm: Nhóm giải pháp tạo nền tảng cho Chuyển đổi số nền
kinh tế trong đó bao gồm các giải pháp chi tiết đó là Chuyển đổi nhận thức, Kiến tạo
thể chế, Phát triển hạ tầng số, Phát triển nền tảng số, Tạo lập niềm tin và bảo đảm an
toàn an ninh mạng, Hợp tác quốc tế, nghiên cứu phát triển và đổi mới sáng tạo;
Nhóm giải pháp phát triển Chính phủ số; Nhóm giải pháp phát triển Kinh tế số.

PHẦN MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài:
Trong 200 năm qua, thế giới đã đi qua 3 cuộc cách mạng công nghiệp, đó là
cơ giới hóa, điện khí hóa, tự động hóa và nay là cuộc cách mạng về số hóa. Công
nghệ số đang thâm nhập thế giới với tốc độ rất cao, nhất là một số công nghệ đột
phá của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư đang làm thay đổi căn bản kinh tế
và xã hội. Máy móc, thiết bị trở nên ngày càng thông minh, hiểu được mệnh lệnh,
hoạt động độc lập và kết nối. Các lĩnh vực vật lý và lĩnh vực số, lĩnh vực kinh tế vật
chất và kinh tế số đang hòa nhập lại.
Chuyển đổi số làm thay đổi cái mà nền kinh tế sản xuất ra, thay đổi cách mà
chúng được sản xuất và thay đổi hạ tầng sản xuất ra chúng. Chuyển đổi số cũng sẽ
thay đổi căn bản tư duy nhận thức về tầm nhìn tương lai và các mối quan hệ kinh tế
xã hội định hình nó. Chuyển đổi số là một cuộc cách mạng vĩ đại của loài người.
Chúng ta sống trong thế giới thực từ khi xuất hiện loài người. Đây là lần đầu tiên
loài người bước vào thế giới ảo. Không chỉ một phần, mà toàn bộ hoạt động kinh tế
xã hội sẽ được chuyển vào thế giới ảo. Sẽ xuất hiện kinh tế số, xã hội số bên cạnh
kinh tế thực, xã hội thực và chỉ lúc này thì công nghệ số mới phát huy hết sức mạnh
của nó, cả sức mạnh xây dựng và sức mạnh hủy diệt.
Chuyển đổi số bao gồm bước một là số hóa. Không chỉ con người được số hóa
mà tất cả các vật vô tri vô giác sẽ được số hóa. Lần đầu tiên trong lịch sử nhân loại,
các vật vô tri vô giác được cất tiếng nói. Bước hai của chuyển đổi số là hình thành
các mối quan hệ mới trong nền kinh tế số, xã hội số - các mối quan hệ mới trong thế
giới ảo và đây mới là thách thức lớn nhất của chuyển đổi số. Tuy nhiên, chính
những mối quan hệ mới này, những mô hình kinh doanh mới này mới phát huy hiệu
quả của chuyển đổi số, nó phụ thuộc vào chuyển đổi nhận thức của con người và là
lợi thế của các nước đang phát triển như Việt Nam, vì sự chuyển đổi nhận thức này
không phụ thuộc vào cơ sở vật chất mà một nước đang sở hữu, các nước đi sau thì ít
gánh nặng của quá khứ, cả về hạ tầng vật chất, thể chế và cả về năng lực cạnh tranh
của thời kỳ trước.
Có thể nói, chuyển đổi số là việc cấp bách nếu muốn phát triển kinh tế xã hội;
trên quy mô quốc gia, chuyển đổi số ảnh hưởng ngày càng lớn đến tăng trưởng
GDP, năng suất lao động và cơ cấu việc làm.

1

Chuyển đổi số là xu thế toàn cầu, là quá trình không thể đảo ngược. Thế giới
vật lý đang được ảo hóa, đời sống thực đang được ánh xạ vào không gian mạng,
trong đó xuất hiện các mối quan hệ chưa có trong tiền lệ. Quá trình sáng tạo, sản
xuất kinh doanh ngày càng diễn ra nhiều hơn trên không gian mạng.
Chuyển đổi số đang tác động ảnh hưởng sâu rộng đến cấu trúc và các mối
quan hệ trong nền kinh tế toàn cầu: thay lao động chân tay bằng tự động hóa; thay
vốn bằng tri thức và dữ liệu; thay đổi toàn diện mối quan hệ của chính quyền với
người dân và giữa các chủ thể trong nền kinh tế thông qua việc xóa bỏ các cơ chế
trung gian trong chuỗi giá trị bằng công nghệ kết nối trực tiếp; thay đổi thói quen
tiêu dùng cũng như hành vi ứng xử của toàn xã hội.
Nhận thức được tầm quan trọng của chuyển đổi số, đến nay, nhiều nước đã
xây dựng và triển khai các chiến lược, chương trình quốc gia về chuyển đổi số, điển
hình như Anh, Hà Lan, Úc, Đan Mạch, Israel, Mexico, Singapore, Thái Lan,
Uruguay,… Nội dung chuyển đổi số của các nước có khác nhau, phụ thuộc vào
chiến lược phát triển KTXH của mỗi nước.
Tại Việt Nam, quá trình Chuyển đổi số đã bắt đầu diễn ra, nhất là trong những
ngành như tài chính, giao thông, du lịch... Chính phủ và chính quyền các cấp đang
nỗ lực thúc đẩy quá trình Chuyển đổi số. Tuy nhiên, các doanh nghiệp Việt Nam nói
chung, nhất là doanh nghiệp nhỏ và vừa vẫn chưa nhận thức đúng vai trò Chuyển
đổi số.
Doanh nghiệp Việt Nam phần lớn có trình độ khoa học công nghệ và đổi mới
sáng tạo còn thấp, có 80% đến 90% máy móc sử dụng trong các doanh nghiệp Việt
Nam là nhập khẩu, gần 80% là những công nghệ cũ từ thập niên 1980-1990. Chính
vì vậy, các doanh nghiệp Việt Nam đang đối mặt với những rào cản trong quá trình
Chuyển đổi số như: thiếu kỹ năng số và nhân lực, thiếu cơ sở hạ tầng, nền tảng kỹ
thuật số đủ mạnh để cho phép chuyển đổi kỹ thuật số, thiếu tư duy kỹ thuật số.
Thế giới đang bước vào cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0, các quốc gia trên
thế giới đang tiến hành thúc đẩy Chuyển đổi số, Việt Nam không đứng ngoài xu thế
đó, việc tiến hành tốt Chuyển đổi số sẽ giúp Việt Nam chủ động trong cuộc Cách
mạng công nghiệp 4.0, hướng tới quốc gia thông minh.

2

2. Tình hình nghiên cứu:
Chuyển đổi số là một lĩnh vực đã được đẩy mạnh tại Việt Nam trong một vài
năm trở lại đây do đó hiện tại cũng đã có một số nghiên cứu của các cơ quan chức
năng (Bộ Thông tin và Truyền thông, Bộ Y tế, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, v.v..) và một
số tổ chức, doanh nghiệp (USAID, GOPA, v.v..) nhằm mục đích tham mưu cho
Lãnh đạo các Bộ, Lãnh đạo Đảng, Chính phủ định hướng quá trình phát triển kinh tế
quốc gia theo xu hướng cách mạng số hoá, cách mạng công nghiệp 4.0.
Trên thế giới đã có những quốc gia thúc đẩy quá trình chuyển đổi số rất mạnh
mẽ như Hàn Quốc, Israel, Mỹ, Anh, Estonia v.v.. hay các Tập đoàn công nghệ cũng
đã chuyển đổi số sâu rộng trong nội bộ tập đoàn như Apple, Amazon, Facebook,
Google, v.v..
Bản nghiên cứu về Kinh tế số và Chuyển đổi số tại Việt Nam của Tổ chức Tư
vấn GOPA và Economica Vietnam do 2 tác giả Lê Duy Bình và Trần Thị Phương
thực hiện tháng 11 năm 2020 (dưới sự hỗ trợ của Liên minh châu Âu) đã nêu ra các
vấn đề về cơ sở lý luận của kinh tế số và chuyển đổi số, thực trạng chuyển đổi số
trong các ngành kinh tế tại Việt Nam như chuyển đổi số trong ngành công nghiệp
thông tin và truyền thông, chuyển đổi số trong các ngành công nghiệp tại Việt Nam
hay chuyển đổi số tại một số cơ quan Nhà nước. Bản nghiên cứu cũng đưa ra được
các ưu tiên chính sách của Việt Nam trong quá trình chuyển đổi số quốc gia, phân
tích được những cơ hội và thách thức hay những tác động của đại dịch COVID-19,
những tác động của EVFTA đối với nền kinh tế Việt Nam dưới góc nhìn của
chuyển đổi số. Tuy nhiên bản nghiên cứu chưa đưa ra và phân tích được các yếu tố
chính thúc đẩy chuyển đổi số nền kinh tế tại Việt Nam để từ đó đưa ra được các giải
pháp căn cơ nhằm giúp Việt Nam đẩy nhanh quá trình chuyển đổi số nền kinh tế,
tận dụng được thời cơ của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0.
Thời gian qua, Bộ Thông tin và Truyền thông cũng đã đưa ra được Cẩm nang
chuyển đổi số cho người dân, doanh nghiệp cũng như chính quyền. Cẩm nang định
nghĩa Chuyển đổi số là gì, các định nghĩa công nghệ phục vụ cho chuyển đổi số
(AI, Internet vạn vật, Dữ liệu lớn, Điện toán đám mây), vai trò của chuyển đổi số
trong phát triển đất nước, hay trả lời các câu hỏi lớn như chuyển đổi số những gì,
chuyển đổi số như thế nào, chuyển đổi số sẽ tốn bao nhiêu tiền. Hơn thế nữa, cẩm

3

nang đưa hướng dẫn cơ bản chuyển đổi số cho người dân trong đó đưa ra được lợi
ích của chuyển đổi số cho người dân là gì, làm sao để an toàn trong môi trường số,
hay người dân cần chuẩn bị cho mình những gì trước bối cảnh chuyển đổi số diễn ra
mạnh mẽ. Cẩm nang cũng đưa ra được hướng dẫn cơ bản chuyển đổi số cho doanh
nghiệp trong đó đưa ra được định nghĩa chuyển đổi số doanh nghiệp, nêu bật được
tư duy kinh doanh, kênh phân phối, khách hàng hay vấn đề quản trị nội bộ dưới góc
nhìn của chuyển đổi số đã thay đổi thế nào. Cẩm nang cũng đã làm rõ được các vấn
đề về chuyển đổi số trong cơ quan nhà nước như phát triển chính phủ số như thế
nào, phương pháp chuyển đổi số trong từng ngành, từng lĩnh vực ra sao. Tuy nhiên
cẩm nang cũng chưa phân tích rõ ràng được các yếu tố chính tác động đến chuyển
đổi số để tìm ra đươc các giải pháp căn cơ nhất cho nền kinh tế Việt Nam.
Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng đã phối hợp với Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa
Kỳ (USAID) cho ra mắt một bộ tài liệu hướng dẫn quy trình cơ bản thúc đẩy chuyển
đổi số trong các doanh nghiệp vừa và nhỏ (SMEs), tuy nhiên các tài liệu này mới
chỉ dừng ở mức độ doanh nghiệp vừa và nhỏ mà chưa đưa ra được các giải pháp để
chuyển đối số nền kinh tế nói chung.
Vì vậy luận văn này với mục đích phân tích thực trạng chuyển đổi số nền kinh
tế tại Việt Nam, tổng kết kinh nghiệm của một số quốc gia trên thế giới nhằm đưa ra
các giải pháp căn cơ cho quá trình chuyển đổi số nền kinh tế tại Việt Nam trong thời
gian tới.
3. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu: Luận
văn nhằm hướng tới các mục đích sau:
- Đưa ra tổng quan về Chuyển đổi số;
- Đưa ra thực trạng về Chuyển đổi số nền kinh tế tại Việt Nam;
- Đưa ra một số giải pháp nhằm thúc đẩy quá trình chuyển đổi số nền kinh
tế tại Việt Nam;
4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu của đề tài:
 Đối tƣợng nghiên cứu:
Quá trình chuyển đổi số nền kinh tế tại Việt Nam.
 Phạm vi nghiên cứu:
Các yếu tố thúc đẩy, tác động đến quá trình chuyển đổi số nền kinh tế
tại Việt Nam.

4

5. Phƣơng pháp nghiên cứu:
- Phương pháp thống kê, phân tích số liệu từ các cơ quan chức năng cũng
như số liệu từ các tổ chức uy tín trên thế giới về chuyển đổi số tại các
quốc gia.
- Phương pháp so sánh, đối chiếu, tổng hợp và xử lý số liệu.
- Tham khảo các nguồn tài liệu có liên quan trong quá trình nghiên cứu.
6. Kết cấu luận văn
Luận văn bao gồm 3 Chương, nội dung các chương như sau:
 Chƣơng 1: Tổng quan về Chuyển đổi số. Ở chương này, luận văn đưa
ra được cơ sở lý luận, các kiến thức tổng quan về Chuyển đổi số;

 Chƣơng 2: Thực trạng Chuyển đổi số nền kinh tế tại Việt Nam. Ở
chương này, luận văn đưa ra thực trạng các yếu tố tác động đến Chuyển
đổi số nền kinh tế tại Việt Nam, phân tích các yếu tố đó để đưa ra được
các giải pháp nhằm thúc đẩy quá trình chuyển đổi số nền kinh tế.

 Chƣơng 3: Một số giải pháp thúc đẩy Chuyển đổi số nền kinh tế tại
Việt Nam. Ở chương này, dựa trên cơ sở kết hợp kết quả nghiên cứu lý
thuyết và thực tiễn, luận văn đưa ra một số giải pháp thúc đẩy quá trình
Chuyển đổi số nền kinh tế Việt Nam trong thời gian tới.

5

CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ CHUYỂN ĐỔI
SỐ 1.1. Khái niệm Chuyển đổi số
Trên thế giới chưa có sự thống nhất chung về định nghĩa chuyển đổi số. Mỗi
quốc gia tùy theo chiến lược phát triển kinh tế và xã hội có những định nghĩa về
chuyển đổi số khác nhau. Ngoài ra, định nghĩa chuyển đổi số giữa doanh nghiệp và
chính phủ cũng có sự khác biệt nhất định.
Theo OECD: "Digitisation is the conversion of analogue data and processes
into a machine-readable format. Digitalisation is the use of digital technologies and
data as well as interconnection that results in new or changes to existing activities.
Digital transformation refers to the economic and societal effects of digitisation and
digitalisation".
Tạm dịch là: "Số hóa là quá trình chuyển đổi thông tin từ dạng analogue
sang dạng kỹ thuật số. Tin học hóa (ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT)) là việc
sử dụng công nghệ và dữ liệu kỹ thuật số để kết nối tạo ra kết quả mới hoặc thay đổi
so với các hoạt động đang tồn tại. Chuyển đổi số là việc đề cập đến các ảnh hưởng
tới nền kinh tế và xã hội của công nghệ kỹ thuật số".
Theo GovTech Singapore: "The use of digital technologies to change a
business model and provide new revenue and value-producing opportunities; it is
the process of moving to a digital business". Trong đó: Business model changes +
Digital Technologies = Digital transformation.
Tạm dịch là: Việc sử dụng các công nghệ kỹ thuật số để thay đổi mô hình
kinh doanh và cung cấp doanh thu và cơ hội sản xuất giá trị mới; đó là quá trình
chuyển đổi thành doanh nghiệp số.
Theo DTA: "Digital means using online technologies to improve services for
people and business. It also means using data and technology to redesign how
government works. We will use data and technology to redesign how government
works. We will use data and technology to rethink how we deliver value, how we
operate and how we strengthen our organisational culture.
Through the digital transformation of our business model, the government can
become: • easy to deal with • informed by you • digitally capable".
Tạm dịch là: "Kỹ thuật số" có nghĩa là sử dụng các công nghệ trực tuyến để

6

cải thiện dịch vụ cho mọi người và doanh nghiệp. Điều đó có nghĩa là sử dụng dữ
liệu và công nghệ để thiết kế lại cách thức hoạt động của Chính phủ. Chúng tôi sẽ
sử dụng dữ liệu và công nghệ để thiết kế lại cách thức hoạt động của Chính phủ.
Chúng tôi sẽ sử dụng dữ liệu và công nghệ để suy nghĩ lại về cách chúng tôi cung
cấp giá trị, vận hành và củng cố văn hóa tổ chức của mình.
Thông qua chuyển đổi số của mô hình kinh doanh, Chính phủ có thể trở lên: • dễ
dàng thực hiện • người dân chủ động nắm được tình hình • có năng lực kỹ thuật số.
Theo TechTarget: "Digital Transformation (DT or DX) is the use of new, fast
and frequently changing digital technology to solve problems often utilising cloud
computing, reducing reliance on user owned hardware but increasing reliance on
subscription based cloud services. Some of these digital solutions enhance
capabilities of traditional software products (e.g. Microsoft Office compared to
Office 365) whilst others are entirely cloud based (e.g. Google Docs)".
Tạm dịch là: "Chuyển đổi số (DT hoặc DX) là việc sử dụng các công nghệ kỹ
thuật số mới, nhanh và thường xuyên thay đổi để giải quyết các vấn đề bằng việc sử
dụng công nghệ điện toán đám mây, giảm sự phụ thuộc vào phần cứng do người
dùng sở hữu nhưng tăng sự phụ thuộc vào các dịch vụ điện toán đám mây dựa trên
cơ sở thuê bao. Một trong những giải pháp kỹ thuật số này là tăng cường khả năng
của các sản phẩm phần mềm truyền thống (ví dụ: Microsoft Office so với Office
365) trong khi các giải pháp khác hoàn toàn dựa trên cơ sở đám mây (ví dụ:
Google Docs)".
Theo nghĩa hiểu này thì Chuyển đổi số không chỉ là công nghệ kỹ thuật số,
mà là bước chuyển đổi trong đó công nghệ kỹ thuật số giúp cho mọi người giải
quyết những vấn đề truyền thống; khi đó mọi người thường ưu tiên giải pháp số
thay vì giải pháp truyền thống.
Chuyển đổi số cũng có thể được định nghĩa là tác động xã hội toàn diện và
tổng thể của quá trình số hóa. Bước chuyển công nghệ kỹ thuật số, quá trình số hóa
và tác động chuyển đổi số có khả năng tăng tốc và dẫn lối cho quá trình chuyển đổi
xã hội toàn cầu.
Chuyển đổi số là một khái niệm mới, chưa được chuẩn hóa. Vì vậy, việc đưa
ra khái niệm chuyển đổi số là rất quan trọng, dựa trên nghiên cứu, phân tích kỹ

7

lưỡng khái niệm do các cơ quan, tổ chức trên thế giới đưa ra và thực tiễn Việt Nam.
Dưới góc nhìn, mô hình kinh tế và thực tiễn phát triển công nghệ tại Việt Nam, khái
niệm Chuyển đổi số bao gồm những nội hàm như sau:
- Chuyển đổi số quan trọng là chuyển đổi nhận thức của người đứng đầu, của
người dân, của doanh nghiệp, nó không đơn thuần chỉ là công nghệ.
- Chuyển đổi số chưa có một hành lang pháp lý nào quy định chi tiết cụ thể
do đó tiến trình chuyển đổi số phụ thuộc rất nhiều vào quyết tâm của người đứng
đầu, người đứng đầu dám cho thử nghiệm những cái mới trong một quy mô nhất
định, có thể kiểm soát, từ đó đánh giá hiệu quả và tiến tới nhân rộng ra toàn xã hội
thì sẽ thúc đẩy quá trình chuyển đổi số diễn ra nhanh và mạnh mẽ.
- Chuyển đổi số sẽ phải gắn liền với thu thập, phân tích và xử lý lượng dữ
liệu khổng lồ, trong đó có những dữ liệu quan trọng, mang tính bí mật nhà nước,
cũng có những dữ liệu nhạy cảm liên quan đến cá nhân của người dân. Do đó một
trong những điều kiện để chuyển đổi số thành công đó là đảm bảo an toàn, an ninh
thông tin.
Tựu chung lại, có thể tổng kết chuyển đổi số là quá trình thay đổi nhận thức
của tổ chức dám chấp nhận, dám thử nghiệm cái mới mà nhanh nhất, hiệu quả nhất
là ứng dụng các công nghệ số làm thay đổi toàn diện phương thức vận hành,
phương thức quản lý, từ đó tạo ra những giá trị mới cho cá nhân, doanh nghiệp và
xã hội. Và trong quá trình chuyển đổi nhận thức đó thì việc đảm bảo an toàn, an
ninh thông tin luôn là một nhân tố không thể tách rời.
Từ những lợi ích mà chuyển đổi số có thể mang lại như đã đề cập ở trên,
Việt Nam cần tận dụng tối đa cơ hội để chuyển đổi số, giúp phát triển Chính phủ số,
Kinh tế số và xã hội số một cách nhanh, mạnh, bền vững nhất, giúp Việt Nam có
thể bắt kịp làn sóng cách mạng công nghiệp 4.0 của thế giới, từ đó đưa Việt Nam
nhanh chóng trở thành một quốc gia phát triển.
Kinh tế số, theo Ngân hàng thế giới, được định nghĩa theo ba tầng, trong đó:
1- Tầng đầu tiên bao gồm các chính sách kinh tế vĩ mô giúp phát triển
thương mại, thúc đẩy cạnh tranh và cải thiện môi trường đầu tư kinh
doanh;
2- Tầng tiếp theo là các yếu tố cốt lõi tác động đến nền kinh tế số, như: (i)

8

Cơ sở hạ tầng truy cập, kết nối, (ii) Mức độ nhận thức người dân, (iii) Các
nền tảng thanh toán điện tử, (iv) Logistics số, (v) Chính sách, chương
trình, kế hoạch chuyển đổi số;
3- Tầng cuối cùng và cũng là tầng hướng tới sự phát triển sâu rộng nhất dựa
trên các nền tảng cơ bản, như thương mại điện tử, chuyển đổi số sản xuất
công nghiệp, v.v..
1.2. Các công nghệ đột phá trong Chuyển đổi số
1.2.1. Internet vạn vật (IoT)
IoT là đề cập đến hàng tỷ thiết bị vật lý trên khắp thế giới hiện được kết nối
với Internet, thu thập và chia sẻ dữ liệu. Internet vạn vật là khi tất cả mọi thứ đều
được kết nối với nhau qua mạng Internet, người dùng (chủ) có thể kiểm soát mọi đồ
vật của mình qua mạng chỉ bằng một thiết bị thông minh, chẳng hạn như
smartphone, tablet, PC hay thậm chí chỉ bằng một chiếc smartwatch nhỏ bé trên tay.
IoT còn bao gồm cả những giao tiếp theo kiểu máy với máy (M2M), hạn chế
sự tác động của con người nhưng chủ yếu được áp dụng trong sản xuất năng lượng
hay các ngành công nghiệp nặng.
Công nghệ IoT giúp dễ dàng kết nối vạn vật với mạng lưới và phát triển các ứng
dụng để kiểm soát và quản lý chúng. Nhiệm vụ của nền tảng IoT là thực hiện kết
nối, cung cấp dịch vụ và đám mây cho các thiết bị này.
IoT hứa hẹn sẽ làm cho môi trường, nhà, văn phòng và phương tiện của con
người thông minh hơn, dễ đo lường và tốt hơn. Ví dụ: các thiết bị thông minh Echo
của Amazon và Google Home của Google giúp phát nhạc dễ dàng hơn, đặt bộ hẹn
giờ hoặc nhận thông tin. Hệ thống an ninh gia đình giúp dễ dàng theo dõi những gì
đang diễn ra bên trong và bên ngoài hoặc để xem và nói chuyện với khách tới thăm.
Trong khi đó, máy điều hòa thông minh có thể sưởi ấm nhà trước khi chúng ta quay
trở lại và bóng đèn thông minh có thể bật/tắt dựa trên hoạt động của con người.
Nhìn xa hơn, các cảm biến có thể giúp chúng ta hiểu được môi trường của
chúng ta ồn ào hay ô nhiễm như thế nào. Xe hơi tự lái và thành phố thông minh có
thể thay đổi cách chúng ta xây dựng và quản lý không gian công cộng.

9

1.2.2. Mạng di động thế hệ thứ 5 (5G)
Mặc dù tiêu chuẩn quốc tế chưa được hoàn thiện, 5G sẽ là thế hệ mạng
không dây đầu tiên được hình thành phục vụ cho các công nghệ kỹ thuật số trong
tương lai, trong đó hàng chục tỷ thiết bị và cảm biến được kết nối với Internet. 5G
có những cải tiến lớn và đột phá so với các thế hệ mạng trước như: tốc độ cao hơn
(nhanh hơn 40 lần so với 4G), truyền dữ liệu nhanh hơn (ít hơn 10 lần so với 4G) và
hỗ trợ tốt hơn cho việc ứng dụng các công nghệ kỹ thuật số.
Mạng 5G giúp con người mở ra nhiều khả năng mới và hấp dẫn. Ví dụ: xe tự
lái có thể đưa ra những quyết định quan trọng tùy theo thời gian và hoàn cảnh. Tính
năng chat video sẽ có hình ảnh mượt mà và trôi chảy hơn, làm cho chúng ta cảm
thấy như đang ở trong cùng một mạng nội bộ. Các cơ quan chức năng trong thành
phố có thể theo dõi tình trạng tắc nghẽn giao thông, mức độ ô nhiễm và nhu cầu tại
các bãi đậu xe, do đó có thể gửi những thông tin này đến những chiếc xe thông
minh của mọi người dân theo thời gian thực.
Mạng 5G được xem là chìa khóa để chúng ta đi vào thế giới IoT, trong đó
các bộ cảm biến là những yếu tố quan trọng để trích xuất dữ liệu từ các đối tượng và
từ môi trường. Hàng tỷ bộ cảm biến sẽ được tích hợp vào các thiết bị gia dụng, hệ
thống an ninh, thiết bị theo dõi sức khỏe, khóa cửa, xe hơi và thiết bị đeo.
Hiện nay, nhiều quốc gia trên thế giới đã tiến hành thử nghiệm mạng 5G,
điển hình như Mỹ, Trung Quốc, Australia, Anh… Tại Việt Nam, Bộ Thông tin và
Truyền thông đã cấp giấy phép cho các nhà mạng tại Việt Nam để bắt đầu thử
nghiệm công nghệ 5G tại một số thành phố lớn. Việt Nam xác định sẽ không đi
chậm so với các nước trong quá trình phát triển 5G.
Việt Nam đang có những bước đi mạnh mẽ nhằm tiến tới việc mở rộng
thương mại hóa 5G vào năm 2022. Ở thời điểm hiện tại, Bộ TTTT đã cấp phép thử
nghiệm 5G cho các doanh nghiệp viễn thông di động (Viettel, VNPT, MobiFone).
Viettel đã chính thức thử nghiệm công nghệ này tại Hà Nội (tháng 5/2019),
Mobifone thử nghiệm ngày 10/3/2020, VNPT thử nghiệm ngày 24/4/2020. Đặc biệt,
ngày 17/01/2020, Viettel đã thực hiện thành công cuộc gọi 5G đầu tiên trên các thiết
bị Make in Viet Nam (sản xuất tại Việt Nam), đánh dấu việc làm chủ công nghệ 5G.

10

1.2.3. Điện toán đám mây (Cloud Computing)
Điện toán đám mây là việc ảo hóa các tài nguyên tính toán và các ứng dụng.
Với công nghệ điện toán đám mây, thay vì việc chúng ta sử dụng một hoặc nhiều
máy chủ thật (ngay trước mắt, có thể sờ được, có thể tự bạn ấn nút bật tắt được) thì
nay chúng ta sẽ sử dụng các tài nguyên được ảo hóa (virtualized) thông qua môi
trường Internet.
Với các dịch vụ sẵn có trên Internet, doanh nghiệp không phải mua và duy trì
hàng trăm, thậm chí hàng nghìn máy tính cũng như phần mềm. Họ chỉ cần tập trung
vào kinh doanh lĩnh vực riêng của mình bởi đã có người khác lo cơ sở hạ tầng và
CNTT thay họ. Ví dụ: Google là doanh nghiệp sử dụng công nghệ điện toán đám
mây nhiều nhất bởi hoạt động kinh doanh của họ dựa trên việc phân phối các cloud
(virtual server). Đa số người dùng Internet tiếp cận những dịch vụ đám mây của
Google như e-mail, album ảnh và bản đồ số.
Điện toán đám mây được nhiều doanh nghiệp coi là bước đi chiến lược đầu
tiên khi chuyển đổi số. Điện toán đám mây thúc đẩy các sáng kiến chuyển đổi số
bằng cách cho phép doanh nghiệp lưu trữ dữ liệu và chạy các ứng dụng một cách
hiệu quả mà không cần xây dựng và quản lý cơ sở hạ tầng CNTT tại chỗ. Sử dụng
công nghệ điện toán đám mây để cải thiện toàn bộ quy trình kinh doanh. Tận dụng
sức mạnh từ các đám mây, doanh nghiệp có thể thực hiện hiện đại hóa cơ sở hạ tầng
công nghệ một cách nhanh chóng và bắt đầu suy nghĩ về cách hạ tầng đó có thể
phục vụ khách hàng kỹ thuật số theo những hướng mới và sáng tạo hơn.
1.2.4. Dữ liệu lớn (Big Data)
Phân tích dữ liệu lớn là một thuật ngữ cho việc xử lý một tập hợp dữ liệu rất
lớn và phức tạp mà các ứng dụng xử lý dữ liệu truyền thống không xử lý được. Ý
nghĩa của công nghệ phân tích dữ liệu lớn thường liên quan đến các lĩnh vực như
bảo hiểm, tài chính và bảo mật.
Công nghệ phân tích dữ liệu lớn nhằm mục đích quản lý và phân tích lượng
lớn thông tin thời gian thực được thu thập từ nhiều nguồn khác nhau, từ đó giúp
doanh nghiệp ra quyết định dễ dàng và chính xác nhờ các dữ liệu và con số thống
kê trong hiện tại và tương lai.
Ví dụ: doanh nghiệp sử dụng công nghệ phân tích dữ liệu lớn để tăng trải

11

nghiệm cho khách hàng; duy trì khách hàng trung thành. Với sự phát triển của mạng
xã hội, các diễn đàn, các website đánh giá, có thể tri ân (tích điểm, giảm giá) cho
khách hàng nếu như họ có những nhận xét tích cực về sản phẩm, thương hiệu; Hoặc
dữ liệu lớn có thể tạo ra bảng điều chỉnh giá linh hoạt (counter – dynamic pricing)
cho phép khách hàng quyết định thời điểm để mua hàng với giá tốt nhất (startup
Farecast tích hợp trong Bing search phân tích khoảng 200 tỷ vé máy bay để tìm ra
thời điểm mua giá vé rẻ nhất cho khách hàng).
Trong lĩnh vực giáo dục, công nghệ phân tích dữ liệu lớn có thể giúp tạo ra
framework để làm các báo cáo phân tích dự đoán: tìm ra các biến chung dự đoán
tình trạng bỏ học của học viên bằng việc kết hợp các cơ sở dữ liệu. Không chỉ vậy,
công nghệ phân tích dữ liệu lớn này còn tạo dịch vụ mới dựa vào trải nghiệm của
người dùng và quản trị rủi ro không đáng có trong quá trình học tập.
Trong chiến dịch bầu cử của Mỹ cũng có thể được tối ưu hóa bằng việc sử
dụng phân tích dữ liệu lớn. Các chuyên gia cho rằng, ông Obama giành chiến thắng
trong chiến dịch bầu cử năm 2012 là do khả năng vượt trội của đội ngũ sử dụng khả
năng phân tích dữ liệu lớn.
Dữ liệu lớn là thách thức đặt ra cho các tổ chức, doanh nghiệp trong thời đại
số hiện nay. Một khi làm chủ được dữ liệu lớn thì họ sẽ có cơ hội thành công lớn
hơn trong bối cảnh cạnh tranh ngày nay, thế giới thì sẽ được hưởng lợi hơn từ việc
trích xuất thông tin một cách chính xác hơn, hữu ích hơn với chi phí thấp hơn.
1.2.5. Trí tuệ nhân tạo (Artificial intelligence)
Trí tuệ nhân tạo là một ngành thuộc lĩnh vực khoa học máy tính (Computer
science), là trí tuệ do con người lập trình tạo nên với mục tiêu giúp máy tính có thể
tự động hóa các hành vi thông minh như con người. Trí tuệ nhân tạo khác với việc
lập trình logic trong các ngôn ngữ lập trình là ở việc ứng dụng các hệ thống học
máy (machine learning) để mô phỏng trí tuệ của con người trong các xử lý mà con
người làm tốt hơn máy tính. Cụ thể, trí tuệ nhân tạo giúp máy tính có được những trí
tuệ của con người như: biết suy nghĩ và lập luận để giải quyết vấn đề, biết giao tiếp
do hiểu ngôn ngữ, tiếng nói, biết học và tự thích nghi.
Ngày nay, trí tuệ nhân tạo được dùng thường xuyên trong kinh tế, y dược,
các ngành kỹ thuật và quân sự, cũng như trong các phần mềm máy tính thông dụng
trong gia đình và trò chơi điện tử.

12

Trí tuệ nhân tạo đã được tích hợp trên smartphone từ lâu kể từ khi trợ lý ảo
Siri trên iPhone ra đời. Năm 2017 chứng kiến cuộc đua tích hợp trí tuệ nhân tạo
dưới dạng trợ lý ảo của các hãng smartphone như trên Google Pixel, HTC U Ultra,
LG G6 và Galaxy S8.
Theo đà phát triển của công nghệ, công nghệ trí tuệ nhân tạo luôn là xu hướng
công nghệ tương lai mà các hãng công nghệ trên toàn thế giới đua nhau sáng tạo, nó là
nền tảng cốt lõi để giúp Chính phủ, doanh nghiệp chuyển đổi số thành công.
1.2.6. Chuỗi khối (Blockchain)
Chuỗi khối là công nghệ cho phép truyền tải dữ liệu một cách an toàn dựa
trên hệ thống mã hóa vô cùng phức tạp. Công nghệ chuỗi khối sở hữu tính năng vô
cùng đặc biệt đó là việc truyền tải dữ liệu không đòi hỏi một trung gian để xác nhận
thông tin. Hệ thống chuỗi khối tồn tại rất nhiều nút độc lập có khả năng xác thực
thông tin mà không đòi hỏi dấu hiệu của niềm tin. Đặc điểm quan trọng là thông tin
trong công nghệ chuỗi khối là không thể bị thay đổi và chỉ được bổ sung thêm khi
có sự đồng thuận của tất cả các nút trong hệ thống. Đây là một hệ thống bảo mật an
toàn cao trong việc đánh cắp dữ liệu. Ngay cả khi một phần của hệ thống chuỗi khối
sụp đổ, những nút khác vẫn tiếp tục hoạt động và sẽ bảo vệ thông tin, giữ cho mạng
lưới tiếp tục hoạt động.
Một trong những ứng dụng phổ biến nhất của công nghệ chuỗi khối cho đến
nay là tiền điện tử (ví dụ: Bitcoin, Ripple). Tuy vậy, ngày nay công nghệ chuỗi khối
còn được nghiên cứu để phát triển các sản phẩm đa dạng trong công nghệ tài chính
(Fintech), bầu cử công khai, hệ thống chia sẻ dữ liệu, các sàn giao dịch phi tập
trung, hợp đồng thông minh (Smart contract)... và tương tác với các công nghệ
mũi nhọn khác như trí tuệ nhân tạo, IoT và phân tích dữ liệu lớn.
Công nghệ chuỗi khối được coi là một trong những công nghệ mang tính đột
phá của thời đại công nghiệp 4.0, sẽ làm thay đổi tận gốc tư duy và cuộc sống của
con người hậu Internet.
1.3. Các yếu tố cơ bản của Chuyển đổi số trong nền kinh tế
1.3.1. Cơ sở hạ tầng số
Cơ sở hạ tầng số tuy không phải là yếu tố quyết định đối với chuyển đổi số
nhưng có thể xem nó là yếu tố quan trọng nhất. Thông qua cơ sở hạ tầng số, Chính
phủ, doanh nghiệp và người dân có thể tương tác với nhau trên môi trường số.

13

Trong quá trình Chuyển đổi số, để phát triển kinh tế nhanh, mạnh và bền
vững cần thiết phải ứng dụng các công nghệ mới (Trí tuệ nhân tạo, blockchain, thực
tế ảo/thực tế tăng cường) để xử lý dữ liệu lớn (Big Data) và đưa ra những báo cáo,
những bản dự báo có độ chính xác cao phục vụ cho việc ra các quyết định chỉ đạo,
điều hành nền kinh tế. Để làm được điều này, đòi hỏi phải có một cơ sở hạ tầng kỹ
thuật số được đầu tư bài bản, quy mô lớn để có thể đáp ứng được khả năng lưu trữ,
chia sẻ và xử lý dữ liệu.
Các yếu tố đảm bảo cho cơ sở hạ tầng kỹ thuật số bao gồm: Tính kết nối; Tốc
độ kết nối; Cơ sở hạ tầng Internet.
a. Tính kết nối (connectivity)
Thị trường IoT và các thiết bị cảm biến đang tăng trưởng vô cùng nhanh
chóng trong thời gian gần đây và sẽ còn tăng trưởng mạnh trong tương lai với quy
mô có thể lên đến hàng chục tỷ thiết bị. Với nhu cầu kết nối số lượng thiết bị vô
cùng lớn như vậy vào mạng Internet đòi hỏi phải mỗi quốc gia phải đầu tư rất lớn
vào cơ sở hạ tầng kỹ thuật số.
Xu thế hiện nay tại các quốc gia có nền kinh tế phát triển trên thế giới, tỷ lệ
thuê bao băng rộng di động đang tăng trưởng mạnh mẽ và cao hơn rất nhiều so với
tỷ lệ thuê bao băng rộng cố định. Theo ITU, xét trên quy mô toàn cầu, năm 2010 có
825 triệu thuê bao băng rộng di động và con số này đến năm 2017 đã lên đến 4,6 tỷ,
chiếm 82% số lượng thuê bao băng rộng toàn cầu. Do đó, việc đầu tư hệ thống cơ
sở hạ tầng kỹ thuật số bài bản, đồng bộ, quy mô lớn để phục vụ số lượng thuê bao
băng rộng di động đang tăng trưởng rất mạnh mẽ này là hết sức cần thiết.
b. Tốc độ kết nối (Speed)
Tốc độ luôn là yếu tố được ưu tiên trong xã hội hiện đại. Trong phát triển
kinh tế thì điều đó lại càng đúng. Việc ra quyết định của một doanh nghiệp phải thật
nhanh và chính xác thì mới đáp ứng được nhu cầu của khách hàng và đảm bảo lợi
ích của chính doanh nghiệp đó. Để đáp ứng điều đó thì tốc độ kết nối luôn phải
được đảm bảo ở cả 2 góc độ là độ ổn định và tốc độ đạt mức hợp lý.
Tương tự, khách hàng cũng luôn muốn được thụ hưởng những dịch vụ có tốc
độ nhanh và ổn định. Sẽ không một khách hàng nào muốn chờ hàng phút chỉ để
đăng nhập vào một website cung cấp dịch vụ công, hay một website thương mại
điện tử.

14

Tốc độ phản ứng của Chính phủ cũng phụ thuộc rất lớn vào tốc độ kết nối.
Nếu mất quá nhiều thời gian chỉ để tương tác với người dân, Chính phủ sẽ phải tăng
thêm những chi phí không đáng có, sẽ làm giảm mức độ hài lòng của người dân, và
vô hình chung sẽ làm cản trở sự phát triển của xã hội.
Hiện nay, tốc độ tối thiểu 100 Mbps ngày càng được nhiều quốc gia trên thế
giới đưa vào chiến lược phát triển băng rộng quốc gia để đáp ứng được nhu cầu của
xã hội.
c. Cơ sở hạ tầng Internet
Cơ sở hạ tầng Internet có thể coi như yếu tố quyết định quá trình chuyển đổi
số. Các ngành "hot" như công nghệ phần mềm, phát triển game, công nghệ nội dung
số, thương mại điện tử, v.v.. đều được hình thành và phát triển mạnh mẽ trên cơ sở
hạ tầng Internet phát triển. Cơ sở hạ tầng Internet cũng là nền tảng cơ bản để phát
triển các dịch vụ của Chính phủ điện tử, phát triển đô thị thông minh và vô vàn các
tiện ích khác cho người dân và doanh nghiệp. Do đó nếu cơ sở hạ tầng Internet phát
triển không bắt kịp xu hướng sẽ làm cản trở quá trình chuyển đổi số của quốc gia.
1.3.2. Nền tảng số
Chuyển đổi số sẽ mang lại những hiệu quả vô cùng to lớn cho sự phát triển
kinh tế - xã hội của một quốc gia. Tuy nhiên muốn chuyển đổi số được diễn ra
nhanh, bền vững thì cần thiết phải đẩy mạnh phát triển các nền tảng số Make in
Vietnam. Ngày 11 tháng 02 năm 2022 vừa qua, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền
thông cũng đã ban hành Quyết định số 186/QĐ-BTTTT phê duyệt Chương trình
thúc đẩy phát triển và sử dụng các nền tảng số quốc gia phục vụ chuyển đổi số, phát
triển chính phủ số, kinh tế số, xã hội số.
Theo đó, "Nền tảng số là hệ thống thông tin phục vụ các giao dịch điện tử
trực tuyến hoạt động theo mô hình sử dụng công nghệ số để tạo môi trường mạng
cho phép nhiều bên cùng tham gia để giao dịch, cung cấp dịch vụ cho các tổ chức,
cá nhân, có thể sử dụng ngay, đơn giản, thuận tiện, linh hoạt theo yêu cầu, dễ dàng
phổ biến trên diện rộng, các bên tham gia không cần tự đầu tư, quản lý, vận hành,
duy trì. Nền tảng số là giải pháp đột phá để đẩy nhanh quá trình chuyển đổi số,
phát triển Chính phủ số, kinh tế số và xã hội số. Đây cũng là yếu tố then chốt bảo
đảm an toàn thông tin mạng và bảo vệ sự thịnh vượng của Việt Nam trên không
gian mạng".

15

1.3.3. Đổi mới sáng tạo
a. Nghiên cứu khoa học và ứng dụng
Nghiên cứu phát triển luôn là hoạt động vô cùng quan trọng trong sự phát
triển và tiến bộ của khoa học công nghệ. Thành tựu trong nghiên cứu phát triển sẽ là
nền tảng vững chắc để tạo ra được những công nghệ số mới.
Nghiên cứu khoa học đại diện cho nền tảng quan trọng đối với sự tiến bộ và
đổi mới công nghệ. Những tiến bộ trong kiến thức khoa học là chìa khóa để phát
triển các công nghệ kỹ thuật số mới. Các công nghệ kỹ thuật số được xây dựng chủ
yếu dựa trên các công trình nghiên cứu khoa học. Có thể nói sự thành công của
chuyển đổi số phụ thuộc rất nhiều vào mức độ đầu tư của một quốc gia, một doanh
nghiệp cho hoạt động nghiên cứu phát triển khoa học công nghệ. Chính vì vậy, cần
thiết phải có kế hoạch đầu tư hợp lý cho hoạt động nghiên cứu phát triển và các hoạt
động thúc đẩy đổi mới sáng tạo để dẫn dắt quá trình chuyển đổi số diễn ra thành
công.
b. Dữ liệu mở (open data) của Chính phủ
Dữ liệu có vai trò vô cùng quan trọng trong xã hội hiện đại, nó được coi như
mỏ vàng mới của ngành công nghệ nói riêng và kinh tế số nói chung. Chính vì vậy,
các tổ chức luôn rất quan tâm đến việc nghiên cứu phát triển ra các thuật toán xử lý
và phân tích dữ liệu như ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI), Big Data, hay thực tế
ảo/thực tế tăng cường (VR/AR).
Xét trên một lộ trình dài hạn, mỗi quốc gia sẽ phải xây dựng cho mình một
cơ sở dữ liệu liên thông bao phủ được hầu hết các mảng của đời sống xã hội. Tuy
nhiên để có thể bao phủ được toàn bộ các lĩnh vực thì không phải quốc gia nào cũng
làm được kể cả các quốc gia phát triển, bởi quá trình này sẽ đòi hỏi nguồn lực rất
lớn cả về chi phí và con người. Do đó sẽ phải có sự ưu tiên trong việc lựa chọn lĩnh
vực nào để đặt những viên gạch đầu tiên xây dựng nên cơ sở dữ liệu cho nó.
Nếu thành công trong việc xây dựng hệ thống CSDL bao phủ những lĩnh vực
cốt yếu sẽ giúp doanh nghiệp có thể tận dụng được nguồn tài nguyên vô cùng quý
giá này để tạo ra được những mô hình kinh doanh hay những sản phẩm, dịch vụ mới
phục vụ nhu cầu xã hội. Và nó cũng sẽ làm tăng niềm tin của người dân vào các
thông tin trên môi trường số bởi độ tin cậy cao từ những kho CSDL đã được làm

16

"sạch" cung cấp bởi Chính phủ. Điều này sẽ làm tăng tốc quá trình chuyển đổi số
nền kinh tế.
1.3.4. Nhân lực số
Nhân lực số là nguồn nhân lực làm việc trong các doanh nghiệp viễn thông,
doanh nghiệp CNTT; nhân lực cho ứng dụng CNTT; nhân lực cho đào tạo CNTT,
điện tử, viễn thông và người dân sử dụng các ứng dụng CNTT. Nguồn nhân lực này
là yếu tố then chốt có ý nghĩa quyết định đối với việc thúc đẩy Chuyển đổi số Việt
Nam.
a. Việc làm
Chuyển đổi số tạo ra nhiều cơ hội về việc làm, về mô hình kinh doanh mới,
v.v.. nhưng nó cũng sẽ lấy đi không ít việc làm của người lao động trình độ thấp bởi
việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo, bởi việc tự động hoá quá trình sản xuất bằng robot,
bởi việc ứng dụng trợ lý ảo vào các công việc thường nhật, v.v.. Theo thống kế của
các nhà kinh tế, với việc ứng dụng robot vào sản xuất, một số lĩnh vực sẽ chỉ còn
nhu cầu nhân lực bằng 1/10 so với hiện tại, số lượng nhân lực còn lại sẽ phải lựa
chọn một nghề nghiệp khác hoặc sẽ có nguy cơ không có việc làm. Vô hình chung
nó sẽ tạo ra tình trạng thất nghiệp lớn ở một số ngành nghề và tạo ra sự bất ổn nhất
định trong xã hội.
Tuy nhiên, như đã phân tích ở trên thì chuyển đổi số sẽ tạo ra các mô hình
kinh doanh mới giúp giải quyết vấn đề thất nghiệp nêu trên. Ví dụ rất gần gũi đó là
Grab, Be hay Gojek đã tạo ra được số lượng việc làm ngắn hạn vô cùng lớn cho xã
hội.
Có thể thấy cơ hội việc làm mới do chuyển đổi số tạo ra là rất lớn nhưng
cũng sẽ đòi hỏi ở người lao động tự học hỏi thêm những kỹ năng số thông qua
chính môi trường số, thông qua các kế hoạch phát triển nguồn nhân lực của doanh
nghiệp hay chính phủ.
b. Nguồn nhân lực chất lƣợng cao
Theo thống kê của các nhà kinh tế, nhân sự chất lượng cao của Việt Nam sẽ
thiếu hụt nghiêm trọng do lao động Việt Nam hiện nay chủ yếu là lao động với
những công việc giản đơn, có thể thay thế ngay bằng các quá trình tự động hoá. Do
đó các doanh nghiệp cũng như chính phủ cần phải đề ra những chiến lược phát triển

17

nhân sự dài hạn nhằm tạo ra được một lớp nhân sự chất lượng cao luôn sẵn sàng
đáp ứng khi quá trình chuyển đổi số diễn ra mạnh mẽ.
c. Kỹ năng CNTT sử dụng trong công việc
Người lao động sẽ luôn luôn phải học hỏi để nâng cao những kỹ năng sử
dụng CNTT phục vụ cho công việc của mình do hiện nay máy tính luôn là phương
tiện thường xuyên được sử dụng để giải quyết các công việc hàng ngày.
d. Giáo dục và đào tạo
Giáo dục và đào tạo là lĩnh vực cần thiết được quan tâm hàng đầu của chính
phủ nếu muốn giải quyết tận gốc rễ vấn đề thiếu hụt nhân lực CNTT của Việt Nam
hiện nay. Tuy nhiên chất lượng giáo dục và việc thu hút sinh viên theo các ngành kỹ
thuật lại đang là bài toán chưa có lời giải thật sự hợp lý của các cơ quan chức năng.
Theo thống kê của Bộ Giáo dục và Đào tạo, mỗi năm Việt Nam có khoảng
50.000 sinh viên tốt nghiệp ngành CNTT. Tuy nhiên theo số liệu cung cấp bởi Bộ
Thông tin và Truyền thông thì nhu cầu nhân sự chỉ riêng ngành công nghệ phần
mềm và dịch vụ CNTT mỗi năm tăng ở mức 30.000 lao động. Ước tính đến năm
2025 sẽ cần thêm khoảng 2.000.000 lao động ngành CNTT mới có thể đáp ứng
được nhu cầu của ngành. Đây là bài toán nan giải của các cơ quan quản lý giáo dục
đào tạo hiện nay. Trong khi đó chỉ có khoảng 27% lao động CNTT sau khi tốt
nghiệp ra trường là có thể bắt nhịp công việc ngay, 73% còn lại các doanh nghiệp
đều phải đào tạo tốn nhiều thời gian và chi phí mới có thể bắt tay vào công việc.
Tại Việt Nam, theo thống kê của Bộ Giáo dục và Đào tạo, hiện tỷ lệ các
trường đại học, cao đẳng đào tạo CNTT ở nước ta chiếm 37,5%, mỗi năm có
khoảng 50.000 sinh viên CNTT tốt nghiệp. Thống kê của Bộ Thông tin và Truyền
thông cho thấy, số lượng việc làm ngành phần mềm và dịch vụ CNTT cả nước hàng
năm tăng khoảng 30.000 lao động CNTT. Theo dự báo, đến năm 2025, nhu cầu
tuyển dụng của các doanh nghiệp là 2.000.000 nhân lực CNTT. Điều đó cho thấy
chất lượng giáo dục và đào tạo ngành CNTT ở Việt Nam cần phải được quan tâm
rất lớn của chính phủ mới có thể đáp ứng được nhu cầu nhân lực chất lượng cao vô
cùng lớn của chuyển đổi số.
1.3.5. An toàn, an ninh mạng trong môi trƣờng số
An toàn thông tin là yếu tố vô cùng quan trọng, nó tạo ra niềm tin của người

18

dân và doanh nghiệp đối với môi trường số. Bài toán đặt ra là sẽ phải bảo vệ dữ liệu
cá nhân, dữ liệu doanh nghiệp trên môi trường số, nhất là trong các hoạt động kinh
tế như các giao dịch điện tử, giao dịch thuế, v.v.. Do đó, cùng với thúc đẩy chuyển
đổi số thì chính phủ, doanh nghiệp cũng cần phải có kế hoạch, kịch bản rõ ràng để
ứng phó với các sự cố an toàn thông tin nhằm hạn chế tối đa rủi ro, tăng niềm tin
của người dân, doanh nghiệp vào chuyển đổi số.
1.4. Kinh nghiệm Chuyển đổi số của một số quốc gia trên thế giới
1.4.1. Khái quát tình hình chung về Chuyển đổi số trên thế giới
Trong những năm vừa qua, thế giới đã chứng kiến những sự kiện mang tính
chất đột phá công nghệ thú vị. Xe Tesla tự lái đã xuất hiện trên đường; Uber đã
từng tiến hành thử nghiệm taxi điều khiển ở Pittsburgh; Alpha Go – một sản phẩm
của Google đã thể hiện một bước tiến vượt bậc về trí tuệ nhân tạo với chiến thắng
nổi tiếng trong trận trò chơi cờ vây; công nghệ thực tế ảo tăng cường đã tạo nên sự
thành công của trò chơi Pokémon Go.
Tựu chung, chuyển đổi số đang định hình lại các ngành công nghiệp bằng
cách phá vỡ các mô hình kinh doanh và hoạt động hiện có. Nhưng nó cũng có tác
động sâu sắc đến xã hội, đưa ra một loạt các cơ hội và thách thức cho các doanh
nghiệp cũng như các nhà hoạch định chính sách.
Công nghệ rẻ hơn và tốt hơn đang tạo ra một thế giới kết nối nhiều hơn: 8 tỷ
thiết bị hiện được kết nối với Internet; đến năm 2030, con số đó được dự báo sẽ tăng
lên 1 nghìn tỷ. Các giải pháp số có tốc độ khuếch tán phát triển chưa từng thấy với
mức giá phải chăng và bền vững hơn. Cụ thể như, ngày nay chỉ có 17 phần trăm dân
số nông thôn của tiểu vùng Sahara có thể kết nối với lưới điện trong khi mạng lưới
này được phát minh hơn 130 năm. Tốc độ số hóa có một tốc độ khác khi 70% dân
số vùng Sahara có thể có quyền truy cập vào mạng di động kỹ thuật số, chỉ 23 năm
sau khi mạng kỹ thuật số đầu tiên ra đời.

19

Hình 1: Tốc độ tiếp cận điện lưới và mạng di động tại Saharan
Một trong những yếu tố lớn tạo nên sự chuyển đổi đến từ chi phí của các
công nghệ tiên tiến tiếp tục giảm, các ứng dụng mới có điều kiện phát triển dựa trên
các công nghệ tiên tiến này, cũng như các cơ hội để kết hợp chúng theo những cách
sáng tạo. Điều này tạo nên hiệu ứng tổ hợp khi các công nghệ được triển khai song
song thay vì được triển khai riêng biệt. Các hiệu ứng kết hợp của các công nghệ cơ
bản, như di động, đám mây, cảm biến, phân tích và Internet vạn vật (IoT) đang
được gia tăng theo cấp số nhân. Điều này cũng thể hiện qua số dữ liệu thu thập
được trong 2 năm vừa qua bằng 90% tổng dữ liệu.
Hình 2: Dữ liệu thu thập trong 2 năm so với tổng lượng dữ liệu

20

Xu hướng các công ty đầu tư vào các công nghệ mới để tăng tốc độ tăng
trưởng và năng suất tăng trưởng mạnh trong thời gian vừa qua. Tổng mức chi cho
đầu tư dự kiến sẽ tăng lên đáng kể vào giai đoạn năm 2022 trở đi, dẫn đầu sẽ là lĩnh
vực IoT. Tỷ suất lợi nhuận khi đầu tư vào các công nghệ mới xét một cách tổng thể
là tích cực, với tăng năng suất gấp 3 lần khi các công nghệ được triển khai kết hợp.
Cụ thể như theo báo cáo nghiên cứu của Diễn đàn Kinh tế thế giới (WEF), mỗi
khoản đầu tư $1 vào các công nghệ mới kết hợp đã mang lại 2,2 đô la hoặc tăng
120% doanh thu cho mỗi nhân viên.
1.4.2. Chuyển đổi số trong các lĩnh vực
a. Đột phá trong mô hình kinh doanh của doanh nghiệp
Có thể nhận thấy các giải pháp kỹ thuật số mang đến và tạo thuận lợi cho
những mô hình kinh doanh mới trên toàn thế giới. Các doanh nghiệp đóng vai trò là
chất xúc tác cho sự đổi mới, cải thiện chất lượng cuộc sống và tăng trưởng trong
một loạt các lĩnh vực. Spotify là một ví dụ nổi tiếng từ ngành giải trí. Được thành
lập vào năm 2006, Spotify hôm nay cung cấp quyền truy cập từ bất kỳ thiết bị nào
đến một thư viện âm nhạc lớn cho hơn 100 triệu người dùng, với doanh thu trên 1 tỷ
USD. Một ví dụ khác về đồng hồ thông minh, mặc chỉ mới ra mắt mới đây nhưng
đã vượt qua đồng hồ Thụy Sĩ trên thị trường, với tốc độ tăng trưởng 326 phần trăm
một năm. Tất cả các giải pháp này được duy trì bởi các mô hình kinh doanh không
thể tưởng tượng được 15 năm trước. Và các doanh nghiệp kỹ thuật số vào năm 2030
sẽ phát triển các mô hình kinh doanh mà chúng ta không thể tưởng tượng ngày hôm
nay.
Hãng sản xuất đồ thể thao lớn của thế giới Nike đã công bố giới thiệu về sản
phẩm Nike Fit, một giải pháp quét bàn chân được thiết kế để tìm ra đúng kích cỡ
phù hợp nhất với bất kỳ người dùng nào.
Nike Fit là sự kết hợp của thị giác máy tính, khoa học dữ liệu, học máy, trí
tuệ nhân tạo, và các thuật toán. Với độ chính xác bù trừ 2mm với hàng chục điểm
dữ liệu, quá trình đo đạc được đưa vào mô hình học máy với một thư viện đầy đủ
từng chi tiết về mọi mẫu giày Nike, từ chất liệu sử dụng, hệ thống buộc dây, đến các
yếu tố quan trọng khác liên quan độ vừa vặn của giày. Sau đó, dữ liệu được chuyển
sang cho AI - vốn có khả năng học hỏi sở thích về kích cỡ giày của người mang, và

21

độ tương quan giữa họ với đại bộ phận dân số. Người dùng có thể tìm kích cỡ giày
phù hợp với họ thông qua tính năng thực tại tăng cường trong ứng dụng Nike, hay
sử dụng công nghệ Fit tại các cửa hàng của Nike (trong tương lai).
Trong các nhà máy hiện đại, việc áp dụng công nghệ hiện còn được sử dụng
cho việc đánh giá nhân sự. Theo Business Insider, một báo cáo mới nhất chỉ ra rằng
công ty không chỉ theo dõi năng suất lao động trong các nhà kho - mà còn có cả một
hệ thống với khả năng tự động cho các công nhân thôi việc. Hiện Amazon đã sa thải
hơn 300 công nhân tại kho hàng ở Baltimore trong chỉ một năm (từ tháng 8/2017
đến tháng 9/2018) vì lý do năng suất lao động kém.
b. Đột phá trong lĩnh vực giáo dục
Học tập trực tuyến (e-learning) trong tương lai có thể cho phép một số lượng
lớn người truy cập với giá cả phải chăng và chất lượng giáo dục tốt, theo một số báo
cáo, dự kiến đến năm 2030 sẽ có khoảng 450 triệu người nhận được bằng cấp qua
học trực tuyến, đồng thời chi phí giáo dục được cắt giảm và tạo điều kiện cho mọi
người có thể học tập ở khắp mọi nơi. Các giải pháp học tập điện tử đã mang lại một
nền tảng cơ bản chuyển đổi phương thức học tập, có thể trở thành chuẩn mực vào
năm 2030. E-learning có thể được áp dụng cho người học ở bất cứ lúc nào trong
cuộc sống của họ, từ những sinh viên cần học các kỹ năng cơ bản đến nhân viên y tế
cần học hướng dẫn kỹ thuật về cách quản lý một phương pháp điều trị hoàn toàn
mới. E-learning cũng cải thiện sự tham gia của người khuyết tật bằng cách giảm các
rào cản vật lý.
Ngoài việc cải thiện quyền truy cập, mọi người đang được trao quyền nhiều
hơn. Sự thay đổi hướng tới học trực tuyến cho phép sinh viên điều chỉnh việc học
của chính họ: từ kiến thức được dạy đến tìm kiếm kiến thức và được cá nhân hóa.
Tương tự như vậy, sử dụng các phần mềm chơi game trực quan để đào tạo ngôn
ngữ cũng như các môn học khác làm tăng khả năng tiếp thu kiến thức. Đồng thời,
đáp ứng với các phản hồi từ người học, giáo trình được cá nhân hóa và học phí thấp
hơn có thể giúp thúc đẩy sinh viên mọi lứa tuổi, ở các nước thuộc mọi nhóm thu
nhập. Sự thay đổi học trực tuyến có thể được kích hoạt bởi các công nghệ như thiết
bị, kết nối và phần mềm và ứng dụng e-learning với các mức độ khác nhau, thay thế
một cách tiếp cận dựa vào 100% về sự hiện diện vật lý. Do đó, học trực tuyến có thể

22

giúp giải quyết một vấn đề lớn, đặc biệt là các nước kém và đang phát triển: sách
giáo khoa thiếu chất lượng và giáo viên được đào tạo.
Ví dụ nghiên cứu về tiềm năng cho e-learning để biến đổi mô hình học tập
truyền thống ở Bắc Mỹ cho thấy: Số lượng học sinh trong giáo dục truyền thống
được dự đoán sẽ giảm 2 triệu trong khoảng thời gian từ năm 2014 đến năm 2030.
Tuy nhiên, sự thiếu hụt sẽ được bù đắp khi số học sinh đăng ký học trực tuyến tăng
18 lần, dự kiến sẽ tăng đến gần 6 triệu vào năm 2030, chiếm gần một phần tư thị
trường giáo dục. Nghiên cứu của GeSI cho thấy ở Bắc Mỹ, e-learning cuối cùng sẽ
cắt giảm hơn 5.000 đô/năm/học sinh vào năm 2030. E-learning cũng được áp dụng
trong đào tạo nghề: khoảng 10% các công ty sử dụng các khóa học trực tuyến mở
rộng (MOOCs) để đào tạo nhân viên của họ, và dự kiến sẽ tăng thêm khoảng một
phần ba vào năm 2030.
Hình 3: Tỷ lệ sinh viên tốt nghiệp hệ đào tạo trực tuyến tại Bắc Mỹ,
2014 đến 2030
Hiện nay các website nổi tiếng như edX, Coursera, Khan Academy, Udemy
đã và đang cung cấp cho người học lượng kiến thức khổng lồ từ mọi lĩnh vực với
mức giá miễn phí hoặc chi phí cực thấp so với đi học tại trường hoặc các trung tâm.
Việc tham gia các khóa học trực tuyến của các trường đại học hàng đầu thế giới như
Harvard, Stanford là hoàn toàn dễ dàng qua các nền tảng MOOC (Massive Open
Online Courses).

23

THÚC ĐẨY CHUYỂN ĐỔI SỐ NỀN KINH TẾ TẠI VIỆT NAM: THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP

THÚC ĐẨY CHUYỂN ĐỔI SỐ NỀN KINH TẾ TẠI VIỆT NAM: THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

Similar to THÚC ĐẨY CHUYỂN ĐỔI SỐ NỀN KINH TẾ TẠI VIỆT NAM: THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP

Similar to THÚC ĐẨY CHUYỂN ĐỔI SỐ NỀN KINH TẾ TẠI VIỆT NAM: THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP (20)

More from lamluanvan.net Viết thuê luận văn

More from lamluanvan.net Viết thuê luận văn (20)

Recently uploaded

Recently uploaded (20)

THÚC ĐẨY CHUYỂN ĐỔI SỐ NỀN KINH TẾ TẠI VIỆT NAM: THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP