Luận án: Marketing lãnh thổ với việc thu hút đầu tư phát triển ở tỉnh Thái Nguyên
1. i
L I CAM ðOAN
Tôi xin cam ñoan lu n án này là công trình khoa h c c a riêng
tôi th c hi n dư i s hư ng d n c a các nhà khoa h c, bao g m:
Giáo sư, Ti n sĩ Tr n Minh ð o và Phó giáo sư, Ti n sĩ Vũ Trí Dũng,
thu c Khoa marketing, Trư ng ð i h c Kinh t qu c dân.
Các s li u ñư c s d ng trong lu n án này ñ u ñư c thu th p
t nh ng ngu n g c h p pháp và có trích d n rõ ràng. Nh ng tài li u
ñ c bi t ñ u ñã ñư c s ñ ng ý c a tác gi khi trích d n và s d ng
trong lu n án.
Nghiên c u sinh
Ph m Công Toàn
2. ii
L I C M ƠN
ð hoàn thành lu n án này, tôi xin ñư c bày t lòng c m ơn và bi t ơn ñ n
các t ch c và cá nhân ñã giúp ñ tôi trong su t th i gian nghiên c u, hoàn thành
và ti n hành b o v thành công trong ngày hôm nay.
Tôi xin c m ơn S K ho ch và ð u tư, S Khoa h c và Công ngh , Chi c c
Th ng kê, Trung tâm xúc ti n ñ u tư t nh Thái Nguyên, Ban Qu n lý Khu công
nghi p Sông Công, các Doanh nghi p (Công ty c ph n Núi Pháo, Công ty gang
thép Thái Nguyên, Công ty du l ch công ñoàn H Núi C c,..) ñã h p tác cung c p
thông tin và s li u liên quan ñ n ñ tài lu n án. ð ng th i, tôi xin ñư c c m ơn S
K ho ch và ð u tư các t nh B c Ninh, H i Dương, Vĩnh Phúc, Ban Qu n lý các
Khu công nghi p Ph N i A ñã cung c p thông tin, góp ý và tư v n nh ng thông tin
liên quan ñ n ñ tài và gi i pháp th c hi n trong lu n án.
Tôi xin c m ơn Ban Giám hi u, các th y cô giáo thu c khoa Marketing, Vi n
Qu n lý và ðào t o Sau ñ i h c Trư ng ð i h c Kinh t qu c dân ñã t o ñi u ki n
môi trư ng nghiên c u thu n l i cho tôi ñ hoàn thành lu n án.
ð c bi t, tôi xin ñư c t lòng bi t ơn sâu s c ñ n t p th Giáo sư hư ng d n
khoa h c: giáo sư, ti n sĩ Tr n Minh ð o và phó giáo sư, ti n sĩ Vũ Trí Dũng ñã t n
tình ch b o và hư ng d n tôi trong su t th i gian nghiên c u và hoàn thi n b n
lu n án này.
Tôi cũng xin ñư c c m ơn Trư ng ñ i h c Kinh t và Qu n tr kinh doanh -
ð i h c Thái Nguyên - ñã t o ñi u ki n v th i gian cho tôi t p trung nghiên c u
hoàn thành lu n án.
Nhân ñây, tôi cũng xin ñư c bày t lòng bi t ơn ñ n gia ñình và b n bè thân
quen ñã ng h tôi, t o ñ ng l c cho tôi trong su t th i gian nghiên c u ñ ñ t
ñư c k t qu t t ñ p.
Xin chân thành c m ơn!
3. iii
M C L C
Trang
L I NÓI ð U 1
CHƯƠNG 1 NH NG LÝ LU N CƠ B N V MARKETING LÃNH
TH V I V N ð THU HÚT ð U TƯ VÀO M T ð A PHƯƠNG
6
1.1 Khái quát v marketing lãnh th 6
1.1.1 Khái ni m marketing lãnh th 6
1.1.2 Ch th th c hi n marketing lãnh th 8
1.1.3 Khách hàng trong marketing lãnh th 10
1.2 Nh ng n i dung cơ b n c a marketing lãnh th v i v n ñ thu hút
ñ u tư phát tri n m t ñ a phương - Marketing ñ a phương
12
1.2.1 B n ch t c a ñ u tư phát tri n 14
1.2.2 M t s v n ñ liên quan ñ n hành vi c a nhà ñ u tư 15
1.2.3 M i quan h gi a ñ a phương và nhà ñ u tư 34
1.2.4 K ho ch hóa ho t ñ ng marketing ñ a phương nh m thu hút ñ u
tư phát tri n
35
1.2.5 Marketing mix ñ a phương trong thu hút ñ u tư phát tri n 49
1.3 M t s kinh nghi m trong thu hút ñ u tư phát tri n 72
1.3.1 Kinh nghi m nư c ngoài 73
1.3.2 Kinh nghi m trong nư c 75
CHƯƠNG 2 TH C TR NG MARKETING ð A PHƯƠNG V I V N
ð THU HÚT ð U TƯ PHÁT TRI N T NH THÁI NGUYÊN
80
2.1 M t s nét cơ b n v t nh Thái Nguyên 80
2.2 Phân tích và ñánh giá nh ng tác ñ ng c a ho t ñ ng ñ u tư ñ n kinh
t - xã h i t nh Thái Nguyên
82
2.2.1 Tác ñ ng c a ñ u tư ñ n tăng trư ng kinh t t nh Thái Nguyên 82
2.2.2 Tác ñ ng c a ñ u tư ñ n gia tăng giá tr các ngành kinh t 85
2.2.3 Tác ñ ng c a ñ u tư ñ n gi i quy t vi c làm cho ngư i lao ñ ng 86
2.2.4 Tác ñ ng c a ñ u tư ñ n vi c tăng kim ng ch xu t kh u 88
2.2.5 Tác ñ ng c a ñ u tư ñ n tăng thu ngân sách 89
2.5.6 Tác ñ ng c a ñ u tư ñ i v i vi c phát tri n kinh t các vùng khó
khăn
91
4. iv
2.3 Hi n tr ng th trư ng và môi trư ng ñ u tư t nh Thái Nguyên 92
2.3.1 Th trư ng dành cho nhà ñ u tư 92
2.3.2 Chi phí mà nhà ñ u tư ph i b ra 96
2.3.3 Các ngu n l c tài nguyên thiên nhiên 100
2.3.4 Cơ s h t ng 105
2.3.5 Khung kh chính sách khuy n khích ñ u tư 111
2.3.6 Các ho t ñ ng thúc ñ y và h tr kinh doanh c a ñ a phương 112
2.4 ðánh giá hi n tr ng marketing ñ a phương c a t nh Thái Nguyên 113
2.4.1 Hi n tr ng th trư ng ñ u tư Vi t Nam 113
2.4.2 ðánh giá vi c l a ch n khách hàng m c tiêu, ñ nh v s n ph m ñ a
phương và chi n lư c thu hút ñ u tư c a t nh Thái Nguyên
114
2.4.3 ðánh giá hi n tr ng th c hi n các ho t ñ ng marketing mix ñ a
phương nh m thu hút ñ u tư t nh Thái Nguyên
116
2.4.4 Công tác t ch c th c hi n và ki m tra, ñánh giá ho t ñ ng
marketing ñ a phương t nh Thái Nguyên
132
2.4.5 K t lu n chung v th c tr ng ho t ñ ng marketing ñ a phương
t nh Thái Nguyên
133
CHƯƠNG 3 HOÀN THI N HO T ð NG MARKETING ð A
PHƯƠNG T NH THÁI NGUYÊN NH M NÂNG CAO K T QU
THU HÚT ð U TƯ PHÁT TRI N
136
3.1 B i c nh kinh t và cơ h i thu hút ñ u tư cho các ñ a phương Vi t
Nam
136
3.1.1 B i c nh kinh t Th gi i và Vi t Nam 136
3.1.2 Cơ h i thu hút ñ u tư cho các ñ a phương Vi t Nam 141
3.2 L p k ho ch marketing ñ a phương cho t nh Thái Nguyên 144
3.2.1 Xác l p m c tiêu và chi n lư c marketing ñ a phương cho t nh
Thái Nguyên
144
3.2.2 Hoàn thi n chi n lư c ñ nh v v t nh Thái Nguyên trong nh n
th c c a khách hàng m c tiêu
150
3.2.3 Hoàn thi n các ho t ñ ng marketing ñ a phương t nh Thái
Nguyên nh m nâng cao hi u qu thu hút ñ u tư
152
3.3 T ch c th c hi n ho t ñ ng marketing ñ a phương t nh Thái
Nguyên nh m thu hút ñ u tư phát tri n
172
3.3.1 Ch th th c hi n k ho ch marketing ñ a phương 173
5. v
3.3.2 K ho ch th c hi n ho t ñ ng marketing ñ a phương 176
3.4 Ki m tra và ñánh giá ho t ñ ng marketing ñ a phương t nh Thái
Nguyên nh m thu hút ñ u tư phát tri n
177
3.5 D ki n k t qu ñ t ñư c và d phòng r i ro 178
K T LU N 180
CÔNG TRÌNH VÀ DANH M C TÀI LI U THAM KH O 183
PH L C 189
6. vi
DANH M C CÁC B NG
Trang
B ng 1.1: Các y u t liên quan ñ n ñ ng cơ l a ch n ñ a ñi m ñ u tư m i 24
B ng 1.2: Ví d v th t các tiêu chu n ñánh giá ñ a ñi m ñ u tư 26
B ng 1.3 Các y u t thu c môi trư ng ñ u tư nh hư ng ñ n vi c ra quy t
ñ nh c a nhà ñ u tư
29
B ng 1.4 ð c ñi m s n ph m ñ a phương và yêu c u v marketing 50
B ng 2.1 T ng s n ph m tính theo giá th c t trên ñ a bàn t nh Thái Nguyên
phân theo khu v c kinh t , giai ño n 2000-2008
83
B ng 2.2 Giá tr s n xu t theo giá th c t c a t nh Thái Nguyên, phân theo
khu v c kinh t
86
B ng 2.3 T l th t nghi p khu v c thành th c a t nh Thái Nguyên 87
B ng 2.4 S lao ñ ng t nh Thái Nguyên ñư c t o vi c làm trong năm 88
B ng 2.5 Thu ngân sách trên ñ a bàn t nh Thái Nguyên 89
B ng 2.6 Thu ngân sách c a Thái Nguyên và các ñ a phương trong khu v c
không tính kho n b sung t ngân sách Trung Ương
94
B ng 2.7 T l lao ñ ng làm vi c trong các ngành kinh t ñã qua ñào t o t i
t nh Thái Nguyên
97
B ng 2.8 H th ng khách s n, nhà ngh trên ñ a bàn t nh Thái Nguyên 107
B ng 2.9 ðánh giá hi n tr ng giá tr s d ng c a s n ph m ñ a phương
t nh Thái Nguyên
118
B ng 2.10 ðánh giá hi n tr ng giá tr hình nh, danh ti ng c a s n ph m ñ a
phương t nh Thái Nguyên
119
B ng 2.11 ðánh giá hi n tr ng giá tr con ngư i c a s n ph m ñ a phương
t nh Thái Nguyên
120
B ng 2.12 ðánh giá hi n tr ng giá tr d ch v c a s n ph m ñ a phương
t nh Thái Nguyên
120
B ng 3.1 Các ch tiêu kinh t chính c a Th gi i, giai ño n 2007-2008 137
B ng 3.2 Tăng trư ng kinh t và thương m i toàn c u, 2008-2009 (%) 138
B ng 3.3 So sánh môi trư ng thu hút ñ u tư c a t nh Thái Nguyên v i các
t nh khu v c phía B c, Vi t Nam
142
B ng 3.4 Mô t s n ph m ñ a phương c a t nh Thái Nguyên dành cho các
nhà ñ u tư công nghi p
153
7. vii
DANH M C CÁC HÌNH
Trang
Hình 1.1 Các c p ñ ñ ng cơ ra quy t ñ nh c a nhà ñ u tư 21
Hình 1.2 Quá trình ra quy t ñ nh c a nhà ñ u tư 24
Hình 1.3 Các nhân t nh hư ng ñ n vi c ra quy t ñ nh c a nhà ñ u tư 29
Hình 1.4 M i quan h gi a ñ a phương và nhà ñ u tư 34
Hình 1.5 Các bư c trong quy trình th c hi n marketing ñ a phương 36
Hình 1.6 Các công c marketing mix ñ a phương 44
Hình 1.7 Ti n trình phân ph i s n ph m ñ a phương tr c ti p qua
nghiên c u trư ng h p ñi n hình Vi t Nam
64
Hình 1.8 Ti n trình phân ph i s n ph m ñ a phương gián ti p qua
nghiên c u trư ng h p ñi n hình Vi t Nam
65
Hình 2.1 B n ñ hành chính t nh Thái Nguyên 80
Hình 2.2 T ng s n ph m tính theo giá so sánh năm 1994 c a t nh Thái
Nguyên
84
Hình 2.3 T ng kim ng ch xu t kh u trên ñ a bàn t nh Thái Nguyên 89
Hình 2.4 S doanh nghi p ho t ñ ng chia theo huy n/thành ph /th xã
trên ñ a bàn t nh Thái Nguyên
92
Hình 2.5 Khu công nghi p Sông Công - Thái Nguyên 111
Hình 2.6 Cơ c u v n ñ u tư vào Vi t Nam năm 2008 tính theo vùng 114
Hình 2.7 Ti n trình phân ph i s n ph m ñ a phương ñư c công b hi n
nay t nh Thái Nguyên
123
Hình 2.8 Giao di n c ng thông tin ñi n t t nh Thái Nguyên 129
Hình 2.9 ð u tư tr c ti p nư c ngoài vào t nh Thái Nguyên, chia theo
t ng giai ño n
130
Hình 2.10 V n ODA th c hi n t nh Thái Nguyên 132
Hình 3.1 FDI th c hi n c a Vi t Nam chia theo giai ño n 140
Hình 3.2 Mô ph ng chi n lư c marketing ñ a phương cho t nh Thái
Nguyên chia theo t ng giai ño n phát tri n
148
8. viii
DANH M C CÁC KÝ HI U VÀ CH VI T T T
Ch vi t t t Di n gi i nghĩa
B KH&ðT B K ho ch và ð u tư
CIEM Vi n nghiên c u Qu n lý kinh t Trung ương
C c XTðTNN C c xúc ti n ñ u tư nư c ngoài
DN FDI Doanh nghi p có v n ñ u tư tr c ti p nư c ngoài
DNNN Doanh nghi p nhà nư c
DNTN Doanh nghi p tư nhân
GDP T ng s n ph m qu c n i
GNP T ng s n ph m qu c dân
CCN C m công nghi p
KCN Khu công nghi p
KCNC Khu công ngh cao
KCX Khu ch xu t
KTT Khu kinh t
KT-XH Kinh t - xã h i
IPA Cơ quan xúc ti n ñ u tư (Investment Promotion Association)
IPC TT tư v n và xúc ti n ñ u tư (Investment Promotion Center)
NXB Nhà xu t b n
SXKD s n xu t kinh doanh
S KH&CN S Khoa h c và Công ngh
S KH&ðT S K ho ch và ð u tư
ThS Th c sĩ
TS Ti n sĩ
TT XTðT Trung tâm xúc ti n ñ u tư
UBND y ban nhân dân
USD ðô la M
9. 1
L I NÓI ð U
1. Tính c p thi t c a ñ tài lu n án
ð u tư phát tri n là nhu c u không th thi u c a m i vùng, qu c gia và m i
ñ a phương. Ho t ñ ng ñ u tư là tác nhân quan tr ng t o ra s th nh vư ng cho kinh
t - xã h i, nh ng ti n b v khoa h c công ngh và phát tri n giáo d c ñào t o cho
ñ a bàn ñư c ñ u tư.
Thái Nguyên là m t t nh trung du mi n núi, c a ngõ khu v c mi n núi phía
B c, có v trí ñ a lý và ñ a hình thu n l i nh t trong khu v c. Trong quá kh , t nh
Thái Nguyên ñư c bi t ñ n b i ñây là m t trong nh ng thành ph công nghi p ñ u
tiên trong c nư c, cánh chim ñ u ñàn c a th i kỳ công nghi p hóa - hi n ñ i hóa
trong th i kỳ xây d ng ch nghĩa xã h i mi n B c thu c th p niên 60s c a th k
20. Nh ng kho n ñ u tư c a Nhà nư c Vi t Nam th i b y gi ñã t o ra Thái
Nguyên thành mi n ñ t h a cho nhi u th h . Tuy nhiên, trong ch ng ñư ng ñ i
m i v a qua, kinh t - xã h i c a t nh Thái Nguyên có nhi u bi u hi n ch ng l i,
g n như không có s tăng trư ng nào ñáng k . Trong khi ñó, các ñ a phương khác
trong c nư c ñang ñ t ñư c nh ng cu c b t phá ngo n m c c v phương di n
kinh t l n xã h i nh nh ng ngu n v n ñ u tư liên t c ñư c ñ vào.
Ch ñ ng trong thu hút ñ u tư, ñ c bi t là thu hút ñ u tư nư c ngoài, ph c v
phát tri n kinh t - xã h i là ñòi h i c p thi t ñ i v i t nh Thái Nguyên trong giai
ño n phát tri n hi n nay nh m b t k p v i xu hư ng phát tri n c a th i ñ i. ð th c
hi n ñi u ñó, t nh Thái Nguyên c n ph i tìm ra nh ng bi n pháp khu ch trương
nh m qu ng bá hình nh ñ a phương mình ñ i v i nhà ñ u tư ñ thu hút s chú ý và
s quan tâm ñ n ñ u tư vào ñ a phương. S d ng công c marketing là bi n pháp
h u hi u nh t nh m ñáp ng nh ng ñòi h i trên, giúp t nh Thái Nguyên ñ t ñư c
nh ng m c tiêu trong thu hút ñ u tư phát tri n kinh t - xã h i c a ñ a phương.
Nh n th c ñ y ñ và v n d ng, th c hi n các ho t ñ ng marketing lãnh th
phù h p v i ñi u ki n kinh t - xã h i c a t nh Thái Nguyên là yêu c u c p thi t mà
lu n án mong mu n th c hi n. V i ý nghĩa ñó, nghiên c u sinh ñã l a ch n v n ñ
10. 2
“Marketing lãnh th v i vi c thu hút ñ u tư phát tri n t nh Thái Nguyên” làm ñ
tài lu n án ti n sĩ.
Theo thông tin t UBND t nh Thái Nguyên; S K ho ch và ð u tư t nh
Thái Nguyên; S Khoa h c và Công ngh t nh Thái Nguyên, ñây là m t ñ tài m i,
chưa t ng ñư c th c hi n b i tác gi nào nhưng l i r t phù h p v i nhu c u c p
bách trong vi c thu hút ñ u tư phát tri n t nh Thái Nguyên trong giai ño n hi n nay.
2. M c ñích và ý nghĩa nghiên c u c a lu n án
Lu n án ñư c th c hi n nh m m c ñích:
- H th ng hóa và b sung lý lu n v marketing lãnh th trong ñi u ki n ñ a
phương Vi t Nam. ðây là nh ng lý lu n cơ b n v marketing ñư c ng d ng vào
vi c thu hút ñ u tư phát tri n cho các ñ a phương Vi t Nam.
- ðánh giá hi n tr ng thu hút ñ u tư t nh Thái Nguyên, m t ñ a phương có
ñi u ki n kinh t - xã h i ñ c thù mi n núi phía B c Vi t Nam, theo cách nhìn
nh n c a marketing lãnh th .
- ð xu t chi n lư c và hoàn thi n các ho t ñ ng marketing ñ a phương
nh m giúp t nh Thái Nguyên thành công trong thu hút ñ u tư, ñ c bi t là thu hút ñ u
tư nư c ngoài.
Vi c th c hi n thành công các ho t ñ ng marketing ñ a phương ñáp ng các
m c ñích trên mang l i ý nghĩa to l n. B i ñó không ch là thành công c a riêng
t nh Thái Nguyên mà còn t o ra hi u ng, mang l i s phát tri n r ng l n cho c
vùng, ñ ng th i t o ra th cân b ng v kinh t - xã h i c a khu v c mi n núi phía
B c v i các vùng còn l i trong c nư c.
3. ð i tư ng và ph m vi nghiên c u c a lu n án
- ð i tư ng nghiên c u:
+ Lu n án nghiên c u các ho t ñ ng marketing lãnh th ph c v thu hút ñ u
tư phát tri n ñ a phương trong ñi u ki n Vi t Nam.
+ Trong lu n án, ñ i tư ng khách hàng m c tiêu c a marketing lãnh th là
các doanh nghi p. Xem xét các bi u hi n hành vi c a ch th doanh nghi p - nhà
ñ u tư - ñ giúp ñ a phương ñưa ra nh ng quy t ñ nh marketing ñúng ñ n nh m thu
hút hành ñ ng ñ u tư c a h .
11. 3
- Ph m vi nghiên c u: Lu n án nghiên c u th c nghi m các ho t ñ ng xúc
ti n ñ u tư (xem xét dư i góc ñ marketing) c a t nh Thái Nguyên, ñ i di n ñ c
trưng c a khu v c mi n núi phía B c. Nghiên c u c th các ho t ñ ng thu hút ñ u
tư c a t nh Thái Nguyên trong kho ng 10 năm tr l i ñây.
4. Các phương pháp nghiên c u
- Lu n án ñã v n d ng phương pháp s d ng các k t qu nghiên c u s n có
nh m h th ng và khái quát hóa lý lu n v marketing lãnh th v n d ng vào ñ a
phương Vi t Nam; và s d ng k t qu t ñ tài nghiên c u khoa h c c p t nh [33]
c a t p th tác gi , trong ñó có s tham gia c a nghiên c u sinh v i tư cách là thành
viên tham gia chính th c.
ð ph c v lu n án sâu sát hơn, trong quá trình th c hi n ñi u tra s li u
th c ti n ph c v ñ tài nghiên c u khoa h c, nghiên c u sinh ñã ti n hành ph ng
v n tr c ti p các nhà qu n lý thu c t nh Thái Nguyên và m t s t nh ñ tham chi u.
ð ng th i, ñ i tư ng ñư c th c hi n ph ng v n tr c ti p còn bao g m ch các
doanh nghi p, nh ng ngư i n m cương v qu n lý trong doanh nghi p Thái
Nguyên và các t nh tham chi u nh m tìm hi u ñánh giá và mong ñ i c a nhà ñ u tư
v môi trư ng ñ u tư c a ñ a phương nói chung và t nh Thái Nguyên nói riêng.
Bên c nh ñó, lu n án cũng s d ng k t qu ñánh giá v ch s năng l c c nh
tranh c p t nh PCI ñư c ñánh giá hàng năm do Phòng Thương m i và Công nghi p
Vi t Nam VCCI th c hi n trên ph m vi toàn qu c.
- Ngoài ra, trong lu n án s d ng các phương pháp phân tích, ñánh giá và
t ng h p nh m có ñư c cái nhìn toàn di n hơn v hi n tr ng ho t ñ ng thu hút ñ u
tư t nh Thái Nguyên; s d ng các phương pháp phân t ñ chia nhóm các ñ i
tư ng nghiên c u, phương pháp bi u ñ , phương pháp b ng th ng kê ñ trình bày
k t qu nghiên c u, phương pháp so sánh ñ ñ i chi u lý lu n v i th c ti n, gi a
t nh Thái Nguyên v i các t nh tham chi u.
5. T ng quan tình hình nghiên c u
ð u tư ñã tr thành v n ñ ñư c nhi u nhà khoa h c, các nhà kinh t h c,
các nhà qu n lý và ho ch ñ nh chính sách quan tâm. ðã có nhi u nhà nghiên c u và
ñưa ra nhi u gi i pháp trong vi c thu hút ñ u tư cho qu c gia, cho ngành, cho các
12. 4
lĩnh v c và cho ñ a phương. Các ñ tài này, ph n l n ñ u ti p c n theo lý thuy t
kinh t ñ u tư, và cũng ñã nêu b t ñư c vai trò h t s c quan tr ng c a ñ u tư
ñ i v i s tăng trư ng và phát tri n c a qu c gia, c a ngành, c a các lĩnh v c
và c a các ñ a phương. ð ng th i cũng ph n ánh ñư c ñúng th c tr ng c a vi c
thu hút ñ u tư trong ph m vi nghiên c u ñã ñ c p t i. Cu i cùng, các ñ tài
trên cũng ñã ñ xu t ñư c nhi u gi i pháp quan tr ng có giá tr ng d ng trong
vi c thu hút ñ u tư và th c s phù h p v i th i ñi m nghiên c u.
Trong s các công trình ñó, ñã có nh ng công trình ti p c n thu hút ñ u
tư theo góc ñ marketing, ñó là: th nh t, ñ tài “marketing ñ a phương và
vùng lãnh th v i vi c thu hút ñ u tư ñ phát tri n” do ti n sĩ Vũ Trí Dũng
th c hi n. M c dù ñ tài ñã có nhi u ñóng góp v lý lu n và th c ti n, song,
vi c ñi sâu khám phá b n ch t c a marketing lãnh th , làm rõ m i quan h gi a
marketing lãnh th và marketing ñ a phương, quy trình th c hi n và các bi n s
marketing mix trong marketing lãnh th , ñ c bi t là nh ng y u t t o nên giá tr
s n ph m lãnh th dư i góc ñ nhìn nh n c a nhà ñ u tư, còn là nh ng v n ñ
lý lu n chưa ñư c làm sáng t ; th hai, ñ tài “marketing ñ a phương c a
thành ph H Chí Minh” do giáo sư H ð c Hùng làm ch nhi m ñ tài nghiên
c u khoa h c năm 2004. ð tài ñã v n d ng lý thuy t v marketing ñ a phương
vào xây d ng hình nh thành ph H Chí Minh trong m t các ñ i tư ng khách
hàng khác nhau c a marketing ñ a phương. Tuy nhiên, do ph m vi nghiên c u
cũng như m c tiêu nghiên c u, ñ tài không tr c ti p hư ng ñ n vi c thu hút
ñ u tư. M t khác, ñi u ki n kinh t , xã h i và v th chính tr c a thành ph H
Chí Minh là khác bi t, có nhi u l i th hơn h n các ñ a phương như t nh Thái
Nguyên; th ba, ñ tài “Các gi i pháp nâng cao ch t lư ng, hi u qu xúc ti n
thương m i và xúc ti n ñ u tư c a Hà N i trong ñi u ki n h i nh p kinh t
qu c t ”. Cũng như thành ph H Chí Minh, Hà N i có ñi u ki n kinh t , xã
h i và chính tr ñ c bi t nên vi c th c hi n các ho t ñ ng xúc ti n ñ u tư là
tương ñ i thu n l i so v i các ñ a phương như t nh Thái Nguyên; và th tư, ñ
tài nghiên c u khoa h c “Nghiên c u ñ xu t m t s gi i pháp nh m tăng
13. 5
cư ng thu hút ñ u tư trên ñ a bàn t nh Thái Nguyên” c a ti n sĩ Tr n Chí
Thi n và nhóm nghiên c u, thu c ñ tài nghiên c u c p t nh năm 2006, thu c
s qu n lý c a S Khoa h c và công ngh t nh Thái Nguyên. ð tài nghiên c u
khoa h c c a nhóm tác gi ch y u tìm hi u sâu v cơ ch , chính sách thu hút
ñ u tư c a t nh Thái Nguyên. Trên cơ nghiên c u ñó, cùng v i nh ng bài h c
kinh nghi m trong vi c th c thi chính sách thu hút ñ u tư c a các t nh B c
Ninh, H i Dương, Vĩnh Phúc, nhóm tác gi ñã ñ xu t nh ng chính sách (có
nh ng n i dung m i và có nh ng n i dung mang tính hoàn thi n cho chính sách
thu hút ñ u tư ñã có c a t nh Thái Nguyên) nh m t o môi trư ng ñ u tư h p
d n hơn cho các nhà ñ u tư. Nói chung, ñ tài ñã khá thành công trong vi c
phân tích và ñánh giá cơ ch , chính sách thu hút ñ u tư hi n có t nh Thái
Nguyên ñ ñưa ra nh ng ñ xu t ñ hoàn thi n chính sách thu hút ñ u tư cho
t nh Thái Nguyên. Tuy ñây không ph i là ñ tài v marketing ñ a phương
nhưng ph n nào ñã gi i quy t ñư c nh ng v n ñ c n thi t trong vi c th c thi
ho t ñ ng marketing ñ a phương trong thu hút ñ u tư. Th c t cho th y, v i
nh ng ñ a phương có ñi u ki n kinh t - xã h i khó khăn, ñ c bi t v i các t nh mi n
núi như Thái Nguyên, thì vi c th c hi n marketing ñ a phương như th nào sao cho
có hi u qu là nh ng v n ñ mà lu n án này mong mu n ti p c n, gi i quy t ñ có
th nâng cao kh năng thu hút ñ u tư phát tri n.
6. B c c c a lu n án
Lu n án ñư c trình bày trong 3 chương chính, bao g m:
Chương 1: Nh ng lý lu n cơ b n v marketing lãnh th v i v n ñ thu hút
ñ u tư vào m t ñ a phương
Chương 2: Th c tr ng marketing ñ a phương v i v n ñ thu hút ñ u tư phát
tri n t nh Thái Nguyên
Chương 3: Hoàn thi n ho t ñ ng marketing ñ a phương t nh Thái Nguyên
nh m nâng cao k t qu thu hút ñ u tư phát tri n
14. 6
CHƯƠNG 1
NH NG LÝ LU N CƠ B N V MARKETING LÃNH TH V I V N ð
THU HÚT ð U TƯ VÀO M T ð A PHƯƠNG
1.1 Khái quát v marketing lãnh th
1.1.1 Khái ni m marketing lãnh th
ng d ng marketing vào thu hút ñ u tư phát tri n ñ a phương là cách ti p
c n hi u qu trong ñi u ki n kinh t ñang phát tri n như Vi t Nam hi n nay. Các ñ a
phương c n ph i bi t t o ra nh ng s n ph m, nh ng d ch v có giá tr nh m t o ra
s c h p d n ñ i v i khách hàng m c tiêu.
Trên bình di n qu c gia và qu c t , vi c ng d ng marketing cũng nh m
th c hi n m c tiêu thu hút khách hàng nh m phát tri n qu c gia và vùng lãnh th .
Vi c ng d ng ñư c th c hi n b ng cách t o ra nh ng s n ph m và d ch v , trên
ph m vi r ng l n hơn ph m vi m t ñ a phương, và s d ng các n l c marketing
nh m thu hút s chú ý tiêu dùng c a khách hàng m c tiêu ñã ñư c l a ch n.
Theo Philip Kotler, thu t ng “lãnh th ” trong khái ni m “marketing lãnh
th ” mang tính ch t bao trùm, r ng l n hơn c . Nó ñư c s d ng ñ thay th l n
nhau trong các khái ni m marketing thành th , marketing ñ a phương, marketing
vùng, marketing bang hay marketing qu c gia [45:d ch t ti ng Anh].
Dư i ñây là m t s khái ni m v marketing lãnh th ñã ñư c công nh n:
Marketing lãnh th là m t quá trình, trong ñó, các ho t ñ ng c a vùng lãnh
th hư ng ñ n vi c ñáp ng nhu c u c a khách hàng m c tiêu trên cơ s ñ m b o
l i ích xã h i và hi u qu kinh t , phù h p v i m c tiêu ñã ñ ra. [45:d ch t ti ng
Anh].
Khái ni m cho th y, marketing lãnh th là m t quá trình ñư c th c hi n b i
các vùng, lãnh th nh m ñáp ng nhu c u c a khách hàng m c tiêu. Hơn th n a,
khái ni m ch ra ñư c m c ñích c a marketing lãnh th không ch nh m ñ t ñư c
các l i ích v kinh t mà còn nh m ñ m b o l i ích xã h i.
15. 7
Ho c marketing lãnh th là m t thu t ng ch t p h p các chương trình hành
ñ ng h tr ñư c ñ a phương th c hi n nh m c i thi n kh năng c nh tranh c a ñ a
phương và phát tri n kinh t . [9;tr.5].
Khái ni m trên ñã di n ñ t ñư c marketing lãnh th là t p h p các chương
trình hành ñ ng mà ñ a phương th c hi n hư ng ñ n vi c c i thi n kh năng c nh
tranh c a ñ a phương và phát tri n kinh t . Tuy nhiên, khái ni m trên chưa th hi n
ñ i tư ng tác ñ ng chính mà ho t ñ ng marketing lãnh th c a ch th th c hi n
c n hư ng t i, ñó chính là khách hàng.
T nh ng khái ni m ñã nêu trên, k t h p v i nh ng ñúc rút t th c ti n
nghiên c u, theo tác gi , khái ni m v marketing lãnh th có th ñư c hi u như sau:
Marketing lãnh th là nh ng hành ñ ng có ch ñích c a chính quy n và con
ngư i trên m t lãnh th nh t ñ nh nh m hi u bi t nhu c u và mong mu n c a khách
hàng, t ñó tìm m i cách th a mãn nhu c u và mong mu n ñó m t cách ưu th hơn
so v i vùng lãnh th khác.
Khái ni m ñã ñ c p ñ n ch th th c hi n marketing lãnh th , khách hàng
trong marketing lãnh th . Nh ng v n ñ này s ñư c trình bày chi ti t trong các n i
dung ti p theo c a lu n án.
T nh ng khái ni m nêu trên, có th nh n th y r ng, b n ch t c a marketing
lãnh th chính là các ho t ñ ng c a ch th lãnh th tác ñ ng ñ n ñ i tư ng khách
hàng m c tiêu c a h . ðó chính là nh ng chương trình, nh ng công c marketing
mà m i lãnh th s d ng nh m ch ñ ng t o ra nh ng s n ph m lãnh th có giá tr
ñ thu hút s chú ý và tiêu dùng c a khách hàng.
Quan ñi m ch ñ o c a marketing lãnh th là b ng m i quy t sách c a mình
ñ tìm ki m gi i pháp t t nh t ñáp ng nhu c u c a nhà ñ u tư, ñ c bi t ñ i tư ng
nhà ñ u tư m c tiêu, nh m ñ t ñư c m c tiêu tăng trư ng và phát tri n kinh t - xã
h i c a vùng lãnh th ñó.
Vì ñ tài lu n án g n v i t nh Thái Nguyên, nên ñ nh n di n rõ ch th làm
marketing là chính quy n t nh Thái Nguyên - m t ñ a phương c th . Các y u t t o
nên s n ph m lãnh th ñ ñáp ng nhu c u khách hàng cũng hoàn toàn là nh ng y u
16. 8
t thu c v ñ a phương t nh Thái Nguyên. V y nên, trong ph n l n n i dung c a ñ
tài, t ñây v sau, thu t ng lãnh th ñư c thay th b ng thu t ng ñ a phương.
1.1.2 Ch th th c hi n marketing lãnh th
Ch th th c hi n marketing lãnh th là các tác nhân tham gia vào ho t ñ ng
marketing c a vùng lãnh th ñó. Theo quan ñi m c a marketing hi n ñ i, trách
nhi m th c hi n marketing trong doanh nghi p không ph i ch thu c v riêng b
ph n marketing mà còn là trách nhi m c a t t c các thành viên trong doanh nghi p.
Vì v y, vi c th c hi n marketing lãnh th cũng c n ph i ñư c t t c m i thành ph n
thu c vùng lãnh th ñó th c hi n, bao g m t c p chính quy n Trung ương ñ n
ngư i dân ñ a phương.
Vi c phân lo i ch th th c hi n marketing lãnh th là c n thi t nh m n m
b t ñư c vai trò quan tr ng c a t ng ch th . N u xét trên ph m vi qu c gia, ch th
th c hi n marketing lãnh th ñư c phân chia theo hai c p ch y u, bao g m: C p
Trung ương và c p ð a phương, ñư c phân lo i theo t ng nhóm v i vai trò khác
nhau, t quan tr ng ñ n ít quan tr ng hơn. N u xét trên ph m vi qu c t , ch th
th c hi n marketing lãnh th cũng ñư c phân chia theo hai c p ch y u, bao g m:
C p Qu c t và c p Qu c gia. Trong ph m vi nghiên c u c a lu n án, nghiên c u
sinh ch trình bày nh ng n i dung cơ b n liên quan ñ n ch th th c hi n marketing
lãnh th c p ð a phương trong ph m vi m t qu c gia.
1.1.2.1 Chính quy n và các cơ quan, Ban, Ngành ch qu n
ðây là nhóm có ch c năng qu n lý hành chính v khu v c ñ a phương nào
ñó. Các khu v c này có th là ph m vi qu c t , như: châu Âu, châu Á, châu Phi,
Nam M , ðông Nam Á, v.v... ph m vi qu c gia, như: Hoa Kỳ, Trung Qu c, Vi t
Nam, v.v.. ho c ph m vi ñ a phương trong m t qu c gia, như: t nh, thành ph , qu n,
huy n, phư ng, xã. Tương ng v i các khu v c ñó là các t ch c chính quy n th c
hi n ch c năng qu n lý và ñi u hành các khu v c ñó, như: Hi p h i các qu c gia
ðông Nam Á ASEAN, Liên minh châu Âu EU, v.v.. trên ph m vi qu c t ; Chính
ph và các B , ngành trên ph m vi qu c gia; và y ban nhân dân, H i ñ ng nhân
dân trên ph m vi ñ a phương trong m t qu c gia.
17. 9
Các ch th thu c nhóm này gi vai trò ñ nh hư ng chi n lư c và có tác
ñ ng r t m nh m không ch ñ n các ho t ñ ng marketing lãnh th và còn ñ n t t c
các ho t ñ ng nh m phát tri n khu v c. Vì v y, có th kh ng ñ nh r ng, vai trò c a
nhóm ch th này r t quan tr ng và quy t ñ nh s phát tri n tương lai c a khu v c.
1.1.2.2 C ng ñ ng doanh nghi p
Nhóm ch th th hai ñóng vai trò khá quan tr ng, ñó là c ng ñ ng các
doanh nghi p ñóng trên ñ a bàn ñó. H bao g m các doanh nghi p thu c khu v c
kinh t trong nư c (DNNN và DNTN) và doanh nghi p FDI. Nhóm ch th này là
m t bi u hi n, th hi n s phát tri n và s c m nh c a n n kinh t ñ a phương. H
gi vai trò như tác nhân th c hi n ch c năng qu ng bá hình nh, tính h p d n c a
ñ a phương ñ n các ñ i tư ng khách hàng.
C ng ñ ng doanh nghi p s gi vai trò gián ti p th c hi n các ho t ñ ng
marketing lãnh th theo k ho ch mà nhóm ch th ch u trách nhi m chính ñã so n
th o và tri n khai th c hi n.
1.1.2.3 Công chúng
Nhóm ch th th ba, bao g m: Các t ch c ñoàn th , các Hi p h i xã h i và
c ng ñ ng dân cư. Nhóm không tr c ti p th c hi n vi c so n th o và th c hi n các
chương trình marketing lãnh th nhưng h l i gián ti p h tr ñ các ho t ñ ng
marketing ñó v n hành d dàng, thu n l i hơn.
Các t ch c ñoàn th như: ð ng c ng s n, ðoàn thanh niên, Công ñoàn, H i
liên hi p ph n ,...; các Hi p h i xã h i như: hi p h i doanh nghi p, h i b o v
ngư i tiêu dùng, h i b o v môi trư ng, t ch c hòa bình xanh, h i b o v ñ ng v t
hoang dã, ...; và c ng ñ ng dân cư, bao g m: ngư i dân ñ a phương nói chung và
ngư i dân s ng xung quanh khu v c có s hi n di n c a nhà ñ u tư. T t c nhóm
công chúng này hi n di n và th c hi n ch c năng, nhi m v c a mình t i ñ a bàn cư
trú và t t y u s có nh ng tác ñ ng không nh ñ n các ñ i tư ng khách hàng.
Nhóm công chúng s ñóng vai trò gián ti p th c hi n các ho t ñ ng
marketing lãnh th . Bên c nh ñó, vai trò h tr như chăm sóc khách hàng cũng
ñư c th c hi n thông qua nh ng hành ñ ng c a nhóm này.
18. 10
1.1.3 Khách hàng trong marketing lãnh th
Philip Kotler chia khách hàng trong marketing lãnh th ra làm b n nhóm
chính, bao g m: du khách; cư dân và nhân công; doanh nghi p và ngành công
nghi p; và xu t kh u.
1.1.3.1 Du khách
Khách hàng thu c nhóm này ñư c chia thành hai nhóm chính: khách thương
nhân và khách du l ch. ð i v i các nhà marketing khu v c, ñi u quan tr ng là ph i
ñáp ng hai nhóm khách hàng riêng bi t này. Các du khách thương nhân t p h p t i
m t khu v c ñ tham d cu c h p hay h i ngh kinh doanh, du l ch m t nơi nào
ñó, ho c bán và mua m t m t hàng nào ñó. Các khách hàng du l ch bao g m nh ng
du khách mu n tham quan m t nơi nào ñó, nh ng khách du l ch mu n thăm gia
ñình, b n bè.[6:tr.6 - marketing asian places]
Vi t Nam là ñ t nư c ña văn hóa, v i nhi u danh lam th ng c nh và c m di
tích l ch s , r t thu n l i cho vi c thu hút nhóm khách hàng là du khách. Bên c nh
ñó, Vi t Nam cũng ñang tr thành ñi m ñ n c a các thương nhân tham d nh ng
h i ngh , di n ñàn qu c t . Vì v y, Vi t Nam nói chung và các ñ a phương nói
riêng, hoàn toàn có th t p trung vào thu hút nhóm du khách nh m phát tri n ngành
du l ch t i ñ a phương c a mình.
1.1.3.2 Cư dân và nhân công
Nhóm ñ i tư ng khách hàng th hai là cư dân và nhân công. Vào nh ng năm
80 c a th k trư c, n n kinh t các nư c châu Á ñang “hóa r ng”, nhi u qu c gia
theo ñu i chi n lư c thu hút các nhân công có tay ngh th p t các qu c gia nghèo
trong khu v c. Singapore, H ng Kông và ðài Loan r t năng n tuy n nhân công t
Philippin, Indonesia, Srilanka và Thái Lan. Ngày nay, m i quy n ưu tiên ñã b thay
ñ i. Trong su t nh ng năm châu Á kỳ di u d n ñ u, cơ s h t ng giáo d c ph n
l n ñã b lãng quên, cho dù khái ni m ph bi n r ng giáo d c ñư c ñánh giá cao
châu Á. Hi n t i, châu Á ñang thi u h t nhân công có ki n th c và chi n lư c
marketing ñang nh n m nh nhu c u thu hút các nhân công có tay ngh và chuyên
môn cao. Vi c tìm ki m các k sư, nhà nghiên c u, ngư i bi t nhi u ngo i ng , nhà
19. 11
phát minh, ngư i có thâm niên, kh e m nh, giàu có và cư dân tr thu n ñ nh là
m t v n ñ quan tr ng. [6: tr.9 - marketing asian places]
ð i tư ng khách hàng này thư ng t n t i dư i d ng các h gia ñình. Philip
Kotler chia các h gia ñình này thành các nhóm khách hàng m c tiêu nh t o s
thu n l i cho các nhà qu ng bá ñ a phương ti p c n h . M i nhóm có nh ng ñ c
ñi m và nhu c u ñ c bi t. Ch ng h n như m t s c ng ñ ng xây d ng và chú tr ng
vào các trư ng t t. Ch t lư ng giáo d c h p d n ñ i v i gia ñình có tr em nh như
kém h p d n hơn v i gia ñình không có tr em.
N u m t ñ a phương mu n thu hút m t s nhóm ngành ngh c th , h có
th ñưa ra và khuy n khích l i ích c a vi c cư ng c a m t qu c gia hay ñ a phương
c th . Như ta th y n l c c a Singapore trong vi c thu hút các sinh viên sáng giá
ñ n trư ng ñ i h c c a mình, tiêu chí tuy n sinh có các c p ñ khác nhau và t
nh ng tri n v ng khác nhau. Ngay c nh ng thành ph l n hơn, các ñ a h t khác
nhau có nh ng chi n lư c qu ng bá v ñ a phương c a riêng mình. Ch ng h n, ngay
c nh ng ñ a h t riêng bi t c a Singapore c nh tranh v i nhau ñ thu hút cư dân
m i. David Ng., giám ñ c ñi u hành c a Chestorton International nói v s phát
tri n c a c ng Clarke: “Tôi nghĩ r ng, chúng ta có th rút ra ñư c s so sánh gi a
khu v c v i ñư ng Orchard vì c hai ñ u là vành ñai mua s m và vui chơi”. Ông ñ
ngh r ng, c hai khu v c nên tìm cách ña d ng b n thân ñ c nh tranh. C ng Clarke
có th ch n qu ng bá chính mình trên cơ s không khí tho i mái và thân m t c a nó,
so v i ñi u ki n h i h và ñ y khách du l ch c a ñư ng Orchard. Các thông ñi p
m c tiêu có th ñư c liên h thông qua các phương ti n truy n thông b ng in n c
ñi n, n ph m thương m i và ngay c tri n lãm qu c t . Ngoài ra, m i ñ a h t c a
Singapore có th liên h các ñ c tính h p d n c a mình tr c ti p ñ n th trư ng toàn
c u thông qua internet.[6: tr11 - marketing asian places]
Vi t Nam, v n ñ này di n ra r i r c và t phát, ch y u do các h gia
ñình t tìm ki m ñ a bàn cư trú m i ch không ch u tác ñ ng b i các ho t ñ ng thu
hút c a ñ a phương. ði u này cũng d n ñ n nh ng khó khăn cho ñ a phương trong
vi c qu n lý và ki m soát các h gia ñình chuy n ñi ho c m i di cư ñ n.
20. 12
1.1.3.3 Nhà ñ u tư
Mong mu n thu hút ñ u tư kinh doanh, công nghi p và kinh t t o nên nhóm
khách hàng th ba này. ðây là nhóm khách hàng có l ch s lâu dài nh t và cũng t o
nên th trư ng nóng b ng nh t hi n nay.
Các nhà ñ u tư ngày càng tr nên chuyên nghi p trong vi c tìm ki m và l a
ch n ñ a phương thích h p. Trong m t s trư ng h p, ngân hàng và các nhà môi
gi i b t ñ ng s n ñ a phương nào ñó chào hàng d ch v cho các nhà ñ u tư. Các t
ch c nư c ngoài như tham tán kinh t ph i t ch c các d ch v tư v n v ñ a
phương ñ n các nhà ñ u tư. Khi xem xét m t ñ a phương, nhà ñ u tư thư ng quan
tâm ñ n các v n ñ , bao g m: chi n lư c phát tri n ñ a phương, ñánh giá th trư ng
lao ñ ng, so sánh ñi u ki n và chi phí ho t ñ ng, so sánh thu kinh doanh, nghiên
c u b t ñ ng s n, ñánh giá ñ ng l c, ñàm phán và ngay c qu n lý vi c xây d ng
d án. Thu hút nhóm khách hàng này ñang là xu hư ng chung c a các qu c gia
thu c khu v c châu Á, trong ñó có Vi t Nam.
[6: tr.11-18 - marketing asian places]
1.2 Nh ng n i dung cơ b n c a marketing lãnh th v i v n ñ thu hút
ñ u tư phát tri n m t ñ a phương - marketing ñ a phương
Trong n i dung ti p theo ñây s trình bày nh ng v n ñ cơ b n c a
marketing lãnh th khi v n d ng vào m t ñ a phương trong m t qu c gia nh m thu
hút ñ i tư ng khách hàng là nh ng nhà ñ u tư. Trong ñi u ki n Vi t Nam, các ñ a
phương tương ng là các t nh, qu n, huy n và th m chí là phư ng, xã. Lúc này, ñ
thu n l i cho vi c s d ng, thu t ng marketing ñ a phương ñư c s d ng thay cho
thu t ng marketing lãnh th . Các n i dung chính ñư c xây d ng trên cơ s hư ng
ñ n ñ i tư ng khách hàng là nhà ñ u tư v i m c tiêu chính là thu hút s ñ u tư c a
h vào ñ a phương nh m t o ra s phát tri n toàn di n cho ñ a phương ñó.
Bên c nh ñó, ch th th c hi n marketing ñ a phương cũng ñư c thu h p l i
trong ph m vi là m t t nh, bao g m: chính quy n c p t nh (UBND, các S , ñ c bi t
là S K ho ch và ð u tư, cơ quan ñ u m i v ñ u tư c a m t t nh); các doanh
nghi p ñóng trên ñ a bàn; và cư dân thư ng trú t i ñ a phương. Trong các ch th
21. DOWNLOAD ĐỂ XEM ĐẦY ĐỦ NỘI DUNG
MÃ TÀI LIỆU: 52898
DOWNLOAD: + Link tải: tailieumau.vn
Hoặc : + ZALO: 0932091562