Download luận án tiến sĩ ngành quản lí kinh tế với đề tài: Khả năng cạnh tranh của các DN lữ hành Quốc tế Việt Nam sau khi Việt Nam gia nhập WTO, cho các bạn tham khảo

1. B GIÁO D C VÀ ðÀO T O
***********
NGUY N QUANG VINH
KH NĂNG C NH TRANH
C A CÁC DOANH NGHI P L HÀNH QU C T
VI T NAM SAU KHI VI T NAM GIA NH P
T CH C THƯƠNG M I TH GI I (WTO)
Chuyên ngành: Qu n lý kinh t (Qu n lý du l ch)
Mã s : 62.34.01.01
LU N ÁN TI N S KINH T
Ngư i hư ng d n khoa h c:
1. PGS. TS. Tr n Th Minh Hoà
2. PGS.TS. Nguy n Vi t Lâm
Hà N i, 2011

2. L I CAM ðOAN
Tôi xin cam ñoan r ng, b n lu n án ti n sĩ:
KH NĂNG C NH TRANH
C A CÁC DOANH NGHI P L HÀNH QU C T VI T NAM SAU KHI
VI T NAM GIA NH P T CH C THƯƠNG M I TH GI I (WTO)
là do tôi vi t và chưa công b
Tôi xin ch u trách nhi m v l i cam ñoan này
Hà N i, ngày tháng năm 2011
TÁC GI LU N ÁN
Nguy n Quang Vinh

3. M C L C
Trang
I. M ð U 1
1. Tính c p thi t c a ñ tài lu n án 1
2. M c ñích và nhi m v nghiên c u c a lu n án 2
3. ð i tư ng và ph m vi nghiên c u c a lu n án 3
4. Các phương pháp nghiên c u 4
4.1. Các phương pháp chung 4
4.2. Phương pháp c th 4
5. ðóng góp c a lu n án 6
6. L ch s v n ñ nghiên c u 7
7. B c c c a lu n án 11
Chương 1. CƠ S LÝ LU N V KH NĂNG C NH TRANH
C A DOANH NGHI P L HÀNH QU C T 12
1.1. C nh tranh và kh năng c nh tranh 12
1.1.1. C nh tranh 12
1.1.2. Phân lo i c nh tranh 14
1.1.3. Kh năng c nh tranh 16
1.2. Doanh nghi p l hành qu c t 18
1.2.1. Khái ni m 18
1.2.2. Vai trò và ch c năng c a doanh nghi p l hành qu c t 19
1.2.3. ð c ñi m ho t ñ ng kinh doanh c a doanh nghi p l hành qu c t 23
1.3. Phương pháp xác ñ nh kh năng c nh tranh c a các doanh nghi p
l hành qu c t 27
1.3.1. Phương pháp chung 27
1.3.2. Xây d ng phương pháp xác ñ nh kh năng c nh tranh c a các
doanh nghi p l hành qu c t 34
1.4. Kinh nghi m nâng cao kh năng c nh tranh cho các doanh nghi p
l hành qu c t c a m t s qu c gia sau khi gia nh p WTO 46
1.4.1. Kinh nghi m c a Trung Qu c nâng cao kh năng c nh tranh c a các
doanh nghi p l hành sau khi gia nh p WTO 46
1.4.2. Kinh nghi m c a Thái Lan nâng cao kh năng c nh tranh c a các
doanh nghi p l hành sau khi gia nh p WTO 51
1.4.3. Bài h c kinh nghi m ñ i v i Vi t Nam 55

4. Chương 2. TH C TR NG KH NĂNG C NH TRANH C A CÁC
DOANH NGHI P L HÀNH QU C T T I VI T NAM
58
2.1. H th ng các doanh nghi p và môi trư ng kinh doanh l hành qu c t
t i Vi t Nam 58
2.1.1. Khái quát v các doanh nghi p l hành qu c t t i Vi t Nam 58
2.1.2. Khái quát v môi trư ng kinh doanh l hành qu c t t i Vi t Nam 67
2.2. Xác ñ nh kh năng c nh tr nh c a các doanh nghi p l hành qu c t
t i Vi t Nam 71
2.2.1. Mô t quá trình kh o sát các doanh nghi p l hành qu c t 71
2.2.2. Phân tích các ch s ñưa vào mô hình tính TBCI 74
2.2.3. Tính toán kh năng c nh tranh (TBCI) c a các doanh nghi p l hành
qu c t ñư c kh o sát 90
2.2.4. Nh n xét v kh năng c nh tranh c a các doanh nghi p l hành
qu c t t i Vi t Nam 97
Chương 3. GI I PHÁP NÂNG CAO KH NĂNG C NH TRANH CHO
CÁC DOANH NGHI P L HÀNH QU C T C A VI TNAM
SAU KHI VI T NAM GIA NH P WTO 108
3.1. Tác ñ ng c a vi c Vi t Nam gia nh p WTO ñ i v i kh năng
C nh tranh c a các doanh nghi p l hành qu c t 108
3.1.1. Cam k t gia nh p WTO trong lĩnh v c du l ch c a Vi t Nam 108
3.1.2. K ch b n c nh tranh trong lĩnh v c l hành sau khi Vi t Nam
gia nh p WTO 110
3.1.3. Cơ h i c a vi c Vi t Nam gia nh p WTO ñ i v i kh năng c nh tranh
c a các doanh nghi p l hành qu c t trong nư c 115
3.1.4. Thách th c c a vi c Vi t Nam gia nh p WTO ñ i v i kh năng
c nh tranh c a các doanh nghi p l hành qu c t trong nư c 120
3.1.5. T ng h p các tác ñ ng c a vi c Vi t Nam gia nh p WTO ñ i v i
kh năng c nh tranh c a các doanh nghi p l hành qu c t trong nư c 124
3.2. Nh ng gi i pháp nh m nâng cao kh năng c nh tranh c a
các doanh nghi p l hành qu c t sau khi Vi t Nam gia nh p WTO 126
3.2.1. Tăng cư ng, c ng c ngu n l c c a doanh nghi p 127
3.2.2. Tăng cư ng các ho t ñ ng phát tri n th trư ng 135
3.2.3. ða d ng hoá và nâng cao ch t lư ng s n ph m 138
3.2.4. Duy trì và nâng cao hi u qu kinh doanh 141
3.2.5. Nâng cao kh năng qu n lý 144
3.2.6. Tăng cư ng kh năng liên k t và h p tác 146
3.3. Các ki n ngh 150

5. 3.3.1. Ki n ngh v i Chính ph và các b ngành có liên quan 150
3.3.2. Ki n ngh v i B Văn hoá Th thao - Thông tin và Du l ch
(T ng c c Du l ch) 152
3.3.3. Ki n ngh v i Hi p h i Du l ch Vi t Nam 157
K T LU N 159
DANH M C CÔNG TRÌNH C A TÁC GI 163
DANH M C TÀI LI U THAM KH O 164
PH L C 167

6. DANH M C CÁC CH VI T T T
BCI Ch s c nh tranh thương m i
Business Competitiveness Index
CCI Ch s kh năng c nh tranh hi n t i
Curent Competitiveness Index
DCF Dòng ti n m t ñư c chi t kh u
Discounted cash flow
DN Doanh nghi p
GATT Hi p ư c chung v thu quan và thương m i
General Agreement on Tariffs and Trade
GCI Ch s kh năng c nh tranh tăng trư ng
Growth Competitiveness Index
LHQT L hành qu c t
NPV Giá tr hi n t i ròng
Net present value
Nxb. Nhà xu t b n
PATA Hi p h i L hành Châu Á - Thái Bình Dương
Pacific Asia Travel Association
PCI Ch s kh năng c nh tranh c p t nh
Province Competitiveness Index
R&D Nghiên c u và phát tri n
Researching and development
TAT T ng c c Du l ch Thái Lan
Tourism Adminitration of Thailand
TBCI Ch s c nh tranh l hành
Travel Business Competitiveness Index
UNWTO T ch c Du l ch Th gi i
United Nations World Tourism Organization
VCCI Phòng Thương m i và Công nghi p Vi t Nam
VITA Hi p h i Du l ch Vi t Nam
VTOS Tiêu chu n k năng ngh du l ch
WEF Di n ñàn kinh t th gi i
World Economic Forum
WTO T ch c Thương m i th gi i
World Trade Organization

7. DANH M C CÁC B NG
B ng 2.1. T ng h p cơ c u các doanh nghi p l hành qu c t c a Vi t Nam
B ng 2.2. So sánh cơ c u m u phân tích v i t ng th
B ng 2.3. X p h ng ch s ngu n v n c a doanh nghi p l hành
B ng 2.4. X p h ng ch s ngu n nhân l c c a doanh nghi p l hành
B ng 2.5. X p h ng ch s giá tr thương hi u c a doanh nghi p l hành
B ng 2.6. X p h ng kh năng duy trì và m r ng th ph n c a doanh nghi p l
hành
B ng 2.7. X p h ng kh năng c nh tranh c a s n ph m c a doanh nghi p
l hành
B ng 2.8. X p h ng kh năng duy trì và nâng cao hi u qu kinh doanh c a
doanh nghi p l hành
B ng 2.9. X p h ng kh năng qu n lý và ñ i m i c a doanh nghi p l hành
B ng 2.10. X p h ng kh năng liên k t và h p tác c a doanh nghi p l hành
B ng 2.11. Giá tr tr ng s các nhân t trư c khi quy ñ i
B ng 2.12. Giá tr tr ng s các nhân t sau khi quy ñ i
B ng 2.13. X p h ng kh năng c nh tranh c a doanh nghi p l hành qu c t t i
Vi t Nam
B ng 2.14. So sánh kh năng c nh tranh gi a các doanh nghi p l hành qu c t
c a Vi t Nam v i các doanh nghi p liên doanh
B ng 2.15. T ng h p v th c nh tranh c a các doanh nghi p l hành qu c t c a
Vi t Nam
B ng 3.1. Cam k t gia nh p WTO c a Vi t Nam v d ch v du l ch và d ch v
liên quan
B ng 3.2. T ng h p các tác ñ ng t i kh năng c nh tranh c a các doanh nghi p
l hành qu c t c a Vi t Nam sau WTO

8. DANH M C CÁC HÌNH V ð TH
Sơ ñ 1. Mô hình chu i giá tr t ng quát c a M. Porter
Sơ ñ 1.1. Xác ñ nh tr ng s b ng phương pháp chuyên gia
Sơ ñ 1.2. Mô hình chu i giá tr c a doanh nghi p l hành
Sơ ñ 1.3. Mô hình tính TBCI
Sơ ñ 1.4. Các bư c xác ñ nh kh năng c nh tranh c a doanh nghi p l
Hình 2.1. Cơ c u các doanh nghi p l hành qu c t theo vùng mi n
Hình 2.2. S lư ng các doanh nghi p l hành qu c t t i Hà N i
và Tp. H Chí Minh
Hình 2.3. Cơ c u các doanh nghi p l hành qu c t theo lo i hình
doanh nghi p
Hình 2.4. Phân lo i kh năng c nh tranh c a các doanh nghi p l hành
qu c t t i Vi t Nam
Hình 2.5. So sánh kh năng c nh tranh c a các doanh nghi p l hành
qu c t trong nư c v i các liên doanh
Hình 3.1. K ch b n c nh tranh c a các doanh nghi p l hành qu c t
sau WTO

9. 1
I. M ð U
1. Tính c p thi t c a ñ tài lu n án
m t ñ t nư c có ti m năng du l ch phong phú, ña d ng và r t thu n
l i cho vi c phát tri n du l ch, trong nh ng năm g n ñây, Du l ch Vi t Nam
ñã có s phát tri n nhanh chóng và ñang d n tr thành m t ngành kinh t
quan tr ng. V i t c ñ tăng trư ng hàng năm cao và n ñ nh, du l ch ñang
tr thành m t ngành kinh t mũi nh n c a ñ t nư c. Trong quá trình h i
nh p kinh t qu c t c a ñ t nư c, Du l ch Vi t Nam ñang ñ ng trư c m t
bư c ngo t quan tr ng ñ có ñư c m t giai ño n phát tri n m nh m mang
tính ñ t phá.
Là nh ng doanh nghi p ho t ñ ng trong lĩnh v c kinh t ñ i ngo i,
các doanh nghi p l hành qu c t c a Vi t Nam ñang có nh ng cơ h i
r t l n nhưng ñ ng th i cũng ñang và s ph i ñ i m t v i nh ng b t l i do
quá trình h i nh p ñem l i. Vi c nh n th c m t cách ñ y ñ , chính xác
nh ng cơ h i và thách th c c a quá trình h i nh p nói chung và gia nh p
WTO nói riêng cũng như kh năng c nh tranh c a các doanh nghi p l hành
qu c t ñ t ñó có nh ng bi n pháp k p th i nh m thích ng m t cách có
hi u qu là m t công vi c c p bách ñ i v i Du l ch Vi t Nam cũng như các
doanh nghi p l hành qu c t
Vi c Vi t Nam tr thành thành thành viên chính th c c a WTO v i
nh ng cam k t tương ñ i m trong lĩnh v c l hành s tác ñ ng như th nào
t i các doanh nghi p l hành trong nư c là m t v n ñ r t ñư c quan tâm
hi n nay. Rõ ràng vi c gia nh p WTO s ñem l i cho các công ty l hành
trong nư c nhi u cơ h i ñ m r ng th trư ng, tăng cư ng ngu n l c và
phát tri n ho t ñ ng kinh doanh c a mình c v quy mô và ch t lư ng. Tuy
nhiên ñ t n d ng m t cách t t nh t các cơ h i này không ph i là m t vi c

10. 2
d dàng v i các doanh nghi p l hành c a Vi t Nam. Sau khi các công ty l
hành nư c ngoài ñư c phép ho t ñ ng t i Vi t Nam li u các doanh nghi p
l hành c a Vi t Nam có ñ ng v ng trư c áp l c c nh tranh ngày càng
ñư c gia tăng, th c l c kh năng c nh tranh hi n nay c a các doanh nghi p
l hành và các doanh nghi p này ph i làm gì ñ c ng c và nâng cao kh
năng c nh tranh c a mình là nh ng v n ñ c n ñư c nghiên c u m t cách
k lư ng.
Các cơ h i và thách th c cũng như kh năng c nh tranh c a các
doanh nghi p Vi t Nam sau khi Vi t Nam tr thành thành viên chính th c
c a WTO ñã ñư c bàn th o và ñ c p ñ n m t cách thư ng xuyên. R t
nhi u các nghiên c u, kh o sát, ñánh giá v v n ñ này ñ i v i nhi u lĩnh
v c ñã ñư c tri n khai. Nhưng m t nghiên c u như th ñ i v i ho t ñ ng
du l ch c a Vi t Nam nói chung cũng như các doanh nghi p l hành qu c t
trong nư c v n còn b ng . Chính vì v y, lu n án ñã ti n hành nghiên c u
“Kh năng c nh tranh c a các doanh nghi p l hành qu c t Vi t Nam sau
khi Vi t Nam gia nh p T ch c Thương m i th gi i (WTO)” nh m góp
ph n gi i quy t nh ng v n ñ mà th c ti n Du l ch Vi t Nam ñang ñ t ra.
2. M c ñích và nhi m v nghiên c u c a lu n án
M c ñích c a lu n án là góp ph n nâng cao kh năng c nh tranh c a
các doanh nghi p l hành qu c t sau khi Vi t Nam tr thành thành viên
chính th c c a WTO.
V i ñ nh hư ng nghiên c u kh năng c nh tranh c a các doanh
nghi p l hành qu c t c a Vi t Nam trên phương di n th c ti n theo
hư ng ti p c n c ñ nh lư ng và ñ nh tính, lu n án s ti n hành gi i quy t
các nhi m v nghiên c u chính sau:

11. 3
- Xác ñ nh nh ng nhân t c u thành nên kh năng c nh tranh c a m t
doanh nghi p l hành qu c t .
- Xây d ng h th ng ch tiêu và mô hình xác ñ nh kh năng c nh tranh
c a m t doanh nghi p l hành qu c t .
- Phân tích hi n tr ng môi trư ng c nh tranh c a các doanh nghi p l
hành qu c t Vi t Nam.
- ðánh giá kh năng c nh tranh c a các doanh nghi p l hành qu c t
Vi t Nam trong giai ño n hi n nay.
- Phân tích các tác ñ ng c a vi c Vi t Nam gia nh p WTO t i kh
năng c nh tranh c a các doanh nghi p l hành qu c t .
- ð xu t các gi i pháp và ki n ngh ñ góp ph n nâng cao kh năng
c nh tranh c a các doanh nghi p l hành qu c t c a Vi t Nam sau
khi Vi t Nam gia nh p WTO.
3. ð i tư ng và ph m vi nghiên c u c a lu n án
- ð i tư ng nghiên c u chính c a lu n án là kh năng c nh tranh c a
các doanh nghi p l hành qu c t c a Vi t Nam, trong ñó t p trung
ch y u vào ho t ñ ng ñón khách du l ch qu c t vào Vi t Nam
(inbound)
- Ph m vi nghiên c u c a lu n án :
o V m t không gian: Bao g m toàn b lãnh th Vi t Nam nhưng
t p trung t i các trung tâm du l ch l n là Hà N i, Hu , ðà N ng và
thành ph H Chí Minh
o V m t th i gian: Lu n án ti n hành kh o sát, thu th p s li u sơ
c p trong giai ño n t 2006 – 2008 và s d ng các s li u th c p
trong th i gian t 1997 – 2008. Các ñ xu t, gi i pháp c a lu n án
có ý nghĩa trong giai ño n t 2009 – 2015, t m nhìn 2020.

12. 4
4. Các phương pháp nghiên c u
4.1. Các phương pháp chung
ð tài s d ng phương pháp duy v t bi n ch ng làm n n t ng ch ñ o
toàn di n các v n ñ nghiên c u. Theo ñó, ñ tài ñư c th c hi n d a trên cơ
s k t h p nghiên c u ñ nh tính và ñ nh lư ng. Các phương pháp nghiên
c u cơ b n ñư c s d ng trong lu n án g m:
- Các phương pháp nghiên c u tài li u, ñi u tra xã h i h c, kh o sát
th c t trong thu th p và xây d ng h th ng cơ s d li u sơ c p
c a ñ tài.
- Các phương pháp th ng kê toán, kinh t lư ng và phân tích h
th ng trong vi c phân tích, x lý s li u.
- Các phương pháp mô t , phân tích, so sánh, ñ i chi u, suy lu n
lôgic trong vi c trình bày, phân tích, ñánh giá th c tr ng ho t
ñ ng c a h th ng các công ty l hành qu c t c a Vi t Nam.
- Phương pháp chuyên gia ñ l c và hoàn ch nh các k t qu nghiên
c u c a ñ tài.
4.2. Phương pháp c th
Hi n nay, vi c nghiên c u kh năng c nh tranh c a doanh nghi p
thư ng ñư c ti p c n theo hư ng ñ nh lư ng và ñư c chia thành 2 hư ng
chính là xác ñ nh ch s kh năng c nh tranh thương m i - BCI (Michael
E. Porter, 2003) [35] c a toàn b h th ng doanh nghi p c a m t qu c gia
ho c tính toán ch s kh năng c nh tranh c a doanh nghi p theo mô hình
chu i giá tr . Ch s BCI có ý nghĩa ñánh giá kh năng c nh tranh c a h
th ng các doanh nghi p c a qu c gia và ñã ñư c nghiên c u thư ng niên
thông qua Báo cáo kh năng c nh tranh toàn c u - GCR. Do v y lu n án s
s d ng phương pháp tính ch s kh năng c nh tranh áp d ng cho các

13. 5
doanh nghi p l hành qu c t c a Vi t Nam theo mô hình chu i giá tr c a
Michael E. Porter.
Cơ s h t ng c a doanh nghi p
Qu n tr nhân l c
Phát tri n công ngh
CÁC
HO T
ð NG
B
TR
Thu mua
Logistics
ñ u vào
V n
hành
Logistics
ñ u ra
Marketing
và bán
hàng
D ch
v
L i
nhu n
HO T ð NG SƠ C P
Sơ ñ 1. Mô hình chu i giá tr t ng quát c a M. Porter [7, 76]
ð s d ng mô hình này, lu n án s ti n hành ñi u tra ch n m u trên
kho ng 20 ñ n 40 doanh nghi p l hành qu c t c a Vi t Nam trong th i
gian 24 tháng. M u ñi u tra s ñư c phân b tương ng v i các tiêu chí quy
mô, lo i hình và ñ a bàn ho t ñ ng c a các doanh nghi p l hành qu c t
Vi t Nam. ð ng th i lu n án cũng s d ng các s li u th c p c a ngành và
phương pháp ph ng v n sâu ñ l c các k t qu nghiên c u.
Sau khi t p h p và phân tích k t qu kh o sát, lu n án s ti n hành
tính toán ch tiêu kh năng c nh tranh c a các doanh nghi p l hành qu c t
Vi t Nam. Thông qua vi c xây d ng hàm h i quy kh năng c nh tranh v i
các tiêu chí ñã kh o sát, lu n án s ch ra các nhân t t o nên ñi m m nh,
ñi m y u trong kh năng c nh tranh c a các doanh nghi p này.

14. 6
5. ðóng góp c a lu n án
- Xây d ng ñư c h th ng các nhân t c u thành kh năng c nh tranh
c a m t doanh nghi p l hành qu c t d a trên mô hình chu i giá tr
c a M.Porter.
- Hình thành ñư c m t h th ng các ch tiêu ñánh giá và phương pháp
tính toán kh năng c nh tranh c a m t doanh nghi p l hành qu c t .
- Kh o sát và tính toán các ch s c u thành nên kh năng c nh tranh
c a các doanh nghi p l hành qu c t trong ñi u ki n hi n t i Vi t
Nam.
- Tính toán và ñưa ra ñư c ch s kh năng c nh tranh (TBCI) c a các
doanh nghi p l hành qu c t Vi t Nam.
- Xây d ng hàm h i quy th hi n m i quan h gi a ch s kh năng
c nh tranh l hành (TBCI) v i các các ch s c u thành nên kh năng
c nh tranh c a các doanh nghi p l hành qu c t Vi t Nam.
- Trên cơ s phân tích hàm h i quy và các k t qu ñi u tra doanh
nghi p ch ra ñư c th c tr ng kh năng c nh tranh cũng như nh ng
ñi m m nh và ñi m y u c a các doanh nghi p l hành qu c t Vi t
Nam.
- S d ng h th ng s li u th c p ngành và các phương pháp ñ nh tính
ñ ch ra ñư c nh ng tác ñ ng c a vi c gia nh p WTO ñ i v i kh
năng c nh tranh c a doanh nghi p l hành qu c t c a Vi t Nam
- Trên cơ s các k t qu tính toán và phân tích ñ tài s ñ xu t các gi i
pháp và ki n ngh nh m nâng cao kh năng c nh tranh c a các doanh
nghi p l hành qu c t c a Vi t Nam sau khi Vi t Nam gia nh p
WTO.

15. 7
6. L ch s v n ñ nghiên c u
ð i v i v n ñ h i nh p kinh t qu c t và vi c Vi t Nam gia nh p
WTO thì s lư ng các nghiên c u r t l n và r t ña d ng t th t c gia nh p
và các ñi u ki n c a WTO (Phan Thanh Ph , Vi t Nam v i ti n trình gia
nh p t ch c Thương m i th gi i, Nxb Chính tr Qu c gia, Hà N i, 2005;
Bernard Hoekman (ch biên), S tay v phát tri n thương m i và WTO, Nxb
Chính tr Qu c gia, Hà N i, 2004; Nhi m Tuy n (TQ), WTO: Nh ng nguy n
t c cơ b n, NXb Khoa h c xã h i, Hà N i, 2003...); các v n ñ v t do hoá
thương m i d ch v (U ban Qu c gia v h p tác kinh t qu c t , T ng
quan các v n ñ v t do hoá thương m i d ch v , Nxb. Chính tr Qu c gia,
Hà N i, 2005...); các cam k t WTO c a Vi t Nam (Nguy n Th Thu Trang
(ch biên), C m nang doanh nghi p v WTO và cam k t WTO c a Vi t
Nam, Nxb. Chính tr Qu c gia, Hà N i, 2009...) ñ n nh ng cơ h i và thách
th c c a các doanh nghi p và n n kinh t Vi t Nam sau khi gia nh p
WTO (ð Hoài Nam, Lê ðăng Doanh, Võ Trí Thành, Các doanh nghi p
Vi t Nam v i vi c gia nh p WTO, Nxb Khoa h c xã h i, Hà N i, 2005;
Ph m Quang Thao, Nguy n Kim Dũng, Nghiêm Quý Hào, Vi t Nam gia
nh p t ch c thương m i th gi i: Cơ h i và thách th c, Nxb Chính tr
Qu c gia, Hà N i, 2005)...
Có th nói các nghiên c u, thông tin v WTO và quá trình gia nh p t
ch c này c a Vi t Nam ñã ñư c trình bày m t cách ñ y ñ và chi ti t, c
th trong r t nhi u công trình. Các tác ñ ng c a vi c Vi t Nam tr thành
thành viên chính th c c a WTO ñ i v i các doanh nghi p trong nư c cũng
ñư c nghiên c u m x r t k lư ng trong m t s lư ng l n các công trình
nghiên c u t c p ñ qu c gia cho ñ n c p ñ ngành. Trên góc ñ t ng th
các nghiên c u này ñ u ch ra r ng gia nh p WTO các doanh nghi p trong
nư c s có cơ h i và ñi u ki n ñ m r ng th trư ng, phát tri n ngu n l c

16. 8
(qu n lý, công ngh , nhân l c và v n...)... trong m t môi trư ng kinh doanh
thu n l i hơn, ñ ng th i các doanh nghi p c a Vi t Nam cũng ph i ñ i m t
v i các thách th c t vi c h n ch b o h , ch y máu ngu n l c ñ n các rào
c n cũng như nh ng áp l c c nh tranh m nh m c trên th trư ng qu c t
cũng như th trư ng trong nư c. T u chung l i, n i dung c a các nghiên
c u này ñ u ñ c p ho c hư ng t i vi c nâng cao kh năng c nh tranh c a
các doanh nghi p trong nư c nh m t n d ng t t các cơ h i mà WTO mang
l i cũng như ñ các doanh nghi p c a Vi t Nam có th t n t i và phát tri n
trong ñi u ki n kinh doanh m i.
Trên th c t , v n ñ kh năng c nh tranh c a doanh nghi p r t ñư c
quan tâm và ñư c nghiên c u khá r ng rãi. Nh ng nghiên c u này tr i r ng
trên c phương di n lý thuy t và th c ti n.
Trên phương di n nghiên c u lý thuy t, các nghiên c u v c nh tranh
ñã ñư c ñ c p ñ n t khá nhi u. Trư ng phái c nh tranh c ñi n ñư c ñ t
n n móng t lý thuy t c a A. Smith và D. Ricardo và sau ñó là Các Mác v i
H c thuy t giá tr th ng dư. Trư ng phái c nh tranh hi n ñ i ñư c b t ñ u
b i Lý thuy t chung v vi c làm, lãi su t và ti n t (1963) c a M. Keynes và
sau ñó ñư c phát tri n thành vi c xây d ng các mô hình kinh t th trư ng
c nh tranh như c nh tranh hoàn h o, c nh tranh ñ c quy n, ñ c quy n
nhóm... [14].
ð n nh ng năm 80 c a th k XX, xu hư ng toàn c u hoá kinh t
qu c t vi c phát tri n lý thuy t v l i th c nh tranh và vi c nghiên c u
kh năng c nh tranh ñã t p trung nhi u vào vi c nghiên c u các nhân t c u
thành nên kh năng c nh tranh và các ch tiêu ñánh giá kh năng c nh tranh
c a doanh nghi p. ð i di n tiêu bi u cho các nghiên c u lý thuy t này là
Michael E. Porter, giáo sư ñ i h c Harvard. Ông là ngư i ñã ñưa ra các tiêu

17. 9
chí v kh năng c nh tranh và cách th c xác ñ nh kh năng c nh tranh c a
các doanh nghi p thông qua mô hình “chu i giá tr gia tăng” (Michael E.
Porter, L i th c nh tranh, Nxb Tr , Hà N i, 2009). Các nghiên c u kinh
t hi n nay thư ng s d ng mô hình này ñ phân tích kh năng c nh tranh
c a m t doanh nghi p, m t ngành ho c m t qu c gia thông qua vi c phân
tích chu i giá tr . Năm 2002, M. Porter ñã ñưa ra khái ni m và cách tính
toán ch s kh năng c nh tranh thương m i (Business Compertitiveness
Index - BCI) trong Báo cáo v kh năng c nh tr nh toàn c u. Ch s BCI
ñư c tính d a trên 2 ch s chính là (1) n i dung và ho t ñ ng chi n lư c
c a doanh nghi p và (2) ch t lư ng c a môi trư ng vi mô mà doanh nghi p
ñang ho t ñ ng. Hi n nay, các lý thuy t c a M. Porter ñư c s d ng khá
r ng rãi trong nghiên c u c nh tranh và s ñư c s d ng làm cơ s lý thuy t
cho lu n án này.
Trên phương di n th c ti n, các nghiên c u v kh năng c nh tranh
c a doanh nghi p ñư c ti n hành khá r ng rãi và ph bi n. Các nghiên c u
này thư ng ñư c ti n hành theo hư ng ñ nh lư ng cho m t nhóm các doanh
nghi p theo ngành ho c theo lĩnh v c ho t ñ ng ho c cho m t vùng, m t
qu c gia. Các công trình nghiên c u này thư ng ti p c n dư i góc ñ ñ nh
lư ng và s d ng các phương pháp th ng kê ñ c bi t là các phương pháp
ñi u tra ch n m u (survey). Vi t Nam hi n nay ti p c n theo hư ng này
ñã có nhi u các nghiên c u v kh năng c nh tranh c a qu c gia, các vùng
và ñ c bi t là kh năng c nh tranh c a các ngành, lĩnh v c như d t may,
nông s n, thương m i, ngân hàng....
Trong lĩnh v c du l ch cũng có khá nhi u nghiên c u v kh năng c nh
tranh và tác ñ ng c a t do thương m i ñ n kh năng c nh tranh. Các
nghiên c u này ch y u ñ c p ñ n kh năng c nh tranh c a ngành ho c
c nh tranh ñi m ñ n c p ñ qu c gia.

18. 10
Trên th gi i, The Competitive Destination: A Sustainable Tourism
Perspective (Crouch, Geoffrey I., and J.R. Brent Ritchie. CABI Publishing,
2003) là tác ph m chi ti t nh t nghiên c u v kh năng c nh tranh c a toàn
b ngành du l ch. Trong tác ph m này Crouch và Ritchie ñánh giá toàn b
k t qu ho t ñ ng c a ñi m ñ n b ng 4 ch tiêu: k t qu ho t ñ ng kinh t ;
tính b n v ng; s hài lòng c a khách du l ch và ho t ñ ng qu n lý.
Các tác gi ñã s d ng m t s ch s d a trên b n y u t này ñ xác
ñ nh kh năng c nh tranh c a ñi m du l ch. Crouch và Ritchie cho r ng
ñi m ñ n có kh năng c nh tranh n u s phát tri n du l ch c a nó là b n
v ng, không ch v khía c nh kinh t , sinh thái, mà c v khía c nh xã h i,
văn hoá và chính tr . Crouch và Ritchie t p trung vào s th nh vư ng c a
n n kinh t trong dài h n như là tiêu chu n ñ ñánh giá kh năng c nh tranh
c a ñi m ñ n. Do ñó, ñi m ñ n có kh năng c nh tranh nh t là ñi m ñ n có
th t o ra s th nh vư ng b n v ng cho dân cư m t cách hi u qu nh t.
Tiêu bi u cho các nghiên c u v kh năng c nh tranh c a ngành Du
l ch Vi t Nam ph i k ñ n Báo cáo kh năng c nh tranh và tác ñ ng c a t
do hoá ngành du l ch do Chương trình Phát tri n Liên H p Qu c Vi t Nam
tài tr , B K ho ch và ð u tư là cơ quan ñi u hành, V Thương m i và
D ch v c a B là cơ quan th c hi n. Nghiên c u này t p trung vào vi c
phân tích các nhân t nh hư ng và ñánh giá kh năng c nh tranh c a ngành
Du l ch Vi t Nam cũng như nh ng tác ñ ng khác nhau t quá trình t do
hoá ñang di n ra trong ngành.
Trong lĩnh v c l hành qu c t , nghiên c u ñáng chú ý nh t v kh
năng c nh tranh là ñ tài Th c tr ng và gi i pháp nâng cao năng l c c nh
tranh trong lĩnh v c l hành qu c t c a Vi t Nam trong ñi u ki n h i nh p
qu c t do V L hành, T ng c c Du l ch Vi t Nam th c hi n năm 2007.

19. 11
N i dung chính c a ñ tài này là phân tích, ñánh giá th c tr ng năng l c
c nh tranh c a toàn b lĩnh v c l hành qu c t trong m i tương quan v i
các nư c trong khu v c và t ñó ñ xu t các gi i pháp nh m nâng cao s c
c nh tranh c a c h th ng này trong ñi u ki n h i nh p kinh t qu c t . V
cơ b n, khuôn kh phân tích c a nghiên c u này v n thiên nhi u v c nh
tranh ñi m ñ n mà trong ñó ho t ñ ng c a toàn b h th ng l hành qu c t
gi vai trò trung tâm.
Các doanh nghi p l hành có vai trò h t s c quan tr ng trong toàn b
h th ng du l ch. S thành công hay th t b i c a các doanh nghi p này s
nh hư ng tr c ti p t i s phát tri n c a c ngành du l ch. Nhưng cho ñ n
hi n nay v n chưa có m t công trình nào nghiên c u v kh năng c nh tranh
c a các doanh nghi p l hành qu c t Vi t Nam. Do v y, lu n án này s
nghiên c u kh năng c nh tranh c a các doanh nghi p l hành qu c t c a
Vi t Nam trên phương di n th c ti n theo hư ng ti p c n c ñ nh lư ng và
ñ nh tính, d a trên n n t ng lý thuy t c nh tranh c a M. Porter.
7. B c c c a lu n án
Ngoài ph n m ñ u, k t lu n, ph l c và danh m c tài li u tham
kh o, lu n án ñư c k t c u thành 3 chương:
Chương 1. Cơ s lý lu n v kh năng c nh tranh c a doanh nghi p l
hành qu c t
Chương 2. Th c tr ng kh năng c nh tranh c a các doanh nghi p l
hành qu c t t i Vi t Nam
Chương 3. Gi i pháp nâng cao kh năng c nh tranh cho các doanh
nghi p l hành qu c t c a Vi t Nam sau khi Vi t Nam gia
nh p WTO

20. 12
Chương 1. CƠ S LÝ LU N V KH NĂNG C NH TRANH
C A DOANH NGHI P L HÀNH QU C T
1.1. C nh tranh và kh năng c nh tranh
1.1.1. C nh tranh
Khái ni m c nh tranh xu t hi n t r t lâu và tr thành ch ñ ñư c
bàn th o nhi u. Tuy nhiên, do cách ti p c n và m c ñích nghiên c u khác
nhau nên trong th c t có r t nhi u quan ñi m khác nhau v c nh tranh.
Các nhà nghiên c u kinh t thu c trư ng phái kinh t h c tư s n c
ñi n v i ñ i di n tiêu bi u là Adam Smith, miêu t c nh tranh như là m t
cách th c ch ng l i các ñ i th hay là “m t quá trình bao g m các hành vi
ph n ng”. Quá trình này t o ra cho m i thành viên trong th trư ng m t
ph m vi ho t ñ ng nh t ñ nh và mang l i cho m i thành viên này m t ph n
l i ích x ng ñáng so v i kh năng c a chính h . Adam Smith c vũ cho s
t do c nh tranh vì theo ông quá trình này có th k t h p m t cách nh p
nhàng các ho t ñ ng c a n n kinh t , nâng cao kh năng ngư i lao ñ ng,
ñi u ti t các y u t tư b n m t cách h p lý.
Trong khi ñó Các Mác l i nh n ñ nh s ra ñ i và t n t i c a c nh
tranh d a vào hai ñi u ki n cơ b n: phân công xã h i và ch th l i ích ña
nguyên. Trong các phân tích v c nh tranh c a mình, Các Mác ñ c p nhi u
ñ n c nh tranh gi a nh ng ngư i s n xu t và c nh tranh ñó nh hư ng t i
ngư i tiêu dùng. Theo Mác, c nh tranh c a các nhà s n xu t di n ra trên
ba phương di n: c nh tranh giá thành thông qua nâng cao năng su t lao
ñ ng gi a các nhà tư b n nh m thu l i nhu n siêu ng ch; c nh tranh ch t
lư ng thông qua nâng cao giá tr s d ng hàng hoá; c nh tranh gi a các
ngành thông qua kh năng luân chuy n tư b n, t ñó các nhà tư b n tìm
ki m các giá tr th ng dư.

21. DOWNLOAD ĐỂ XEM ĐẦY ĐỦ NỘI DUNG
MÃ TÀI LIỆU: 52826
DOWNLOAD: + Link tải: tailieumau.vn
Hoặc : + ZALO: 0932091562