Download luận án tiến sĩ ngành tài chính ngân hàng với đề tài: Quản trị rủi ro tín dụng của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam, cho các bạn có thể tham khảo
PHƯƠNG THỨC VẬN TẢI ĐƯỜNG SẮT TRONG VẬN TẢI
Luận án: Quản trị rủi ro tín dụng của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam
1. B GIÁO D C VÀ ðÀO T O
TRƯ NG ð I H C KINH T QU C DÂN HÀ N I
--------------- O ---------------
NGUY N TU N ANH
QU N TR R I RO TÍN D NG
C A NGÂN HÀNG NÔNG NGHI P VÀ PHÁT TRI N
NÔNG THÔN VI T NAM
LU N ÁN TI N SĨ KINH T
Hà N i, 2012
2. B GIÁO D C VÀ ðÀO T O
TRƯ NG ð I H C KINH T QU C DÂN HÀ N I
------------------O---------------
NGUY N TU N ANH
QU N TR R I RO TÍN D NG
C A NGÂN HÀNG NÔNG NGHI P VÀ PHÁT TRI N
NÔNG THÔN VI T NAM
LU N ÁN TI N SĨ KINH T
Chuyên ngành: Kinh t - Tài chính, Ngân hàng
Mã s : 62.31.12.01
Ngư i hư ng d n khoa h c : GS. TS Cao C B i
Hà N i, 2012
3. L I CAM ðOAN
Tôi xin cam ñoan ñây là công trình nghiên c u c a riêng
tôi. Các s li u, tư li u ñư c s d ng trong lu n án có ngu n g c
rõ ràng, trung th c. Toàn b n i dung chưa ñư c công b trong
b t c công trình nghiên c u tương t nào khác.
Hà N i, ngày 10 tháng 5 năm 2012
Tác gi Lu n án
Nguy n Tu n Anh
4. M C L C Trang
Bìa ph
L i cam ñoan
M c l c
B ng ký hi u ch vi t t t
Danh m c b ng, bi u, sơ ñ
L i m ñ u 1
Chương 1:
QU N TR R I RO TÍN D NG T I NGÂN HÀNG THƯƠNG
M I
9
1.1. R I RO TRONG HO T ð NG KINH DOANH C A NHTM 9
1.1.1. R i ro trong ho t ñ ng kinh doanh c a NHTM 9
1.1.2. Ho t ñ ng tín d ng và r i ro tín d ng c a NHTM 13
1.2. QU N TR R I RO TÍN D NG TRONG HO T ð NG C A NHTM 51
1.2.1 Khái ni m qu n tr r i ro tín d ng 51
1.2.2. Vai trò c a công tác qu n tr r i ro tín d ng ñ i v i NHTM 51
1.2.3. N i dung qu n tr r i ro tín d ng và nh ng chu n m c qu n lý r i
ro tín d ng theo y ban BASEL
52
1.2.4. Các nhân t nh hư ng ñ n công tác qu n tr r i ro tín d ng 67
1.2.5. Ch tiêu ñánh giá hi u qu qu n tr r i ro tín d ng c a NHTM 70
1.3 KINH NGHI M QU N TR R I RO TÍN D NG C A QU C T VÀ BÀI
H C KINH NGHI M ð I V I VI T NAM
81
1.3.1 Kinh nghi m qu n tr r i ro tín d ng c a các ngân hàng Thailand 81
1.3.2. Kinh nghi m c a T p ñoàn ANZ 84
K t lu n Chương 1 100
Chương 2:
TH C TR NG QU N TR R I RO TÍN D NG C A
NGÂN HÀNG NÔNG NGHI P VÀ PHÁT TRI N NÔNG THÔN VI T NAM
101
2.1. T NG QUAN V NHNo VÀ PTNT VI T NAM 101
2.1.1. S hình thành và phát tri n c a NHNo&PTNT Vi t Nam 101
5. 2.1.2. Khái quát chung v NHNo&PTNT Vi t Nam 102
2.1.3. Ngu n nhân l c 105
2.1.4. Các s n ph m d ch v c a NHNo&PTNT Vi t Nam 105
2.1.5. K t qu ho t ñ ng kinh doanh ch y u c a NHNo&PTNT Vi t
Nam
106
2.2. TH C TR NG QU N TR R I RO TÍN D NG T I NHNo &
PTNT VI T NAM
124
2.2.1. Mô hình qu n tr r i ro tín d ng 124
2.2.2. Cơ ch và chính sách tín d ng ñ i v i khách hàng 126
2.2.3. Quy trình nghi p v tín d ng 126
2.2.4. Thông tin phòng ng a r i ro tín d ng 128
2.2.5. H th ng ch m ñi m và x p h ng khách hàng 128
2.2.6. Phương th c cho vay và cơ ch tín d ng nông nghi p - nông thôn 129
2.2.7. T ch c phân lo i n và qu n lý n x u 132
2.2.8. R i ro tín d ng t i NHNo&PTNT Vi t Nam 134
2.2.9. Trích l p d phòng r i ro và x lý r i ro tín d ng 138
2.2.10. Thu h i các kho n n ñã ñư c x lý r i ro 139
2.3 ðÁNH GIÁ TH C TR NG QU N TR R I RO TÍN D NG T I
NHNo&PTNT VI T NAM
141
2.3.1. K t qu ñ t ñư c 141
2.3.2. Nh ng h n ch 150
2.3.3. Nguyên nhân c a nh ng h n ch 156
K t lu n chương 2 165
Chương 3:
HOÀN THI N QU N TR R I RO TÍN D NG C A NGÂN HÀNG NÔNG
NGHI P VÀ PHÁT TRI N NÔNG THÔN VI T NAM 166
3.1. PHÂN TÍCH CƠ H I, THÁCH TH C, ðI M M NH, ðI M Y U (SWOT)
C A NHNo&PTNT VI T NAM
3.1.1. Cơ h i
3.1.2. Thách th c
166
166
167
6. 3.1.3. ði m m nh
3.1.4. ði m y u
3.2. T M NHÌN CHI N LƯ C ð N 2015
3.2.1. Tôn ch ho t ñ ng
3.2.2. M c tiêu t ng quát ñ n 1015
3.2.3. Các nguyên t c ho t ñ ng
3.3. ð NH HƯ NG HO T ð NG QU N TR R I RO C A NHNo&PTNT
VI T NAM
168
171
173
172
172
172
174
3.3.1. ð nh hư ng ho t ñ ng kinh doanh 174
3.3.2. ð nh hư ng qu n tr r i ro tín d ng 176
3.4. GI I PHÁP HOÀN THI N QU N TR R I RO TÍN D NG C A
NHNo&PTNT VI T NAM.
178
3.4.1. Nâng cao năng l c qu n tr r i ro tín d ng c a cán b qu n tr và
cán b tác nghi p c a NHNo&PTNT Vi t Nam
178
3.4.2. C ng c và nâng cao ch t lư ng tín d ng góp ph n h n ch r i ro
trong ho t ñ ng kinh doanh
184
3.4.3. Tăng cư ng qu n lý r i ro thông qua vi c xác ñ nh các d u hi u
nh n bi t r i ro, xây d ng h th ng c nh báo s m nh m x lý k p th i
các kho n vay có v n ñ , h n ch th p nh t t n th t cho ngân hàng
191
3.4.4. ðo lư ng r i ro hi n t i và tương lai ñ có gi i pháp h n ch và
gi m th p r i ro
193
3.4.5. Xây d ng mô hình qu n lý tín d ng t p trung 195
3.4.6. Thay ñ i cơ c u t ch c b máy, ch c năng nhi m v ñáp ng yêu
c u qu n lý r i ro tín d ng
196
3.4.7. Ban hành quy trình tín d ng theo hư ng phân rõ trách nhi m t ng
khâu nghi p v
200
3.4.8. Nâng cao ch t lư ng ho t ñ ng ki m tra và giám sát tín d ng, tăng
cư ng công tác ki m tra ki m toán n i b
202
3.4.9. Xây d ng và th c hi n th ng nh t h th ng ch m ñi m và x p
h ng khách hàng.
202
7. 3.4.10. Hoàn ch nh và nâng cao ch t lư ng trung tâm thông tin tín d ng
khách hàng
205
3.4.11. Thi t l p qu d phòng cho nh ng kho n n khó ñòi, n quá h n
và tích c c x lý n x u, n quá h n
206
3.4.12. ng d ng ñ y ñ và ñ ng b công ngh thông tin hi n ñ i
trong ho t ñ ng tín d ng.
206
3.4.13. T p trung x lý n t n ñ ng, n khó ñòi và n quá h n 207
3.4.14. S d ng các công c tín d ng phái sinh 208
3.4.15. Xây d ng h th ng báo cáo r i ro tín d ng 210
3.4.16. Các gi i pháp khác 212
3.5. KI N NGH 214
3.5.1. ð i v i Nhà nư c 214
3.5.2. ð i v i Ngân hàng Nhà nư c 220
3.5.3. ð i v i m t s b ngành khác có liên quan 224
K t lu n chương 3 225
K t lu n chung c a lu n án 226
Danh m c các công trình nghiên c u 229
Danh m c tài li u tham kh o 230
8. B NG KÝ HI U CÁC CH VI T T T
BASEL : y ban giám sát v các ho t ñ ng ngân
hàng.
CNH&HðH : Công nghi p hóa và Hi n ñ i hóa
CIC : Trung tâm Thông tin khách hàng
CBTD : Cán b tín d ng
DNNN : Doanh nghi p Nhà nư c
DNVVN : Doanh nghi p v a và nh
GDP : Thu nh p qu c n i
HTX : H p tác xã
NHNN : Ngân hàng Nhà nư c Vi t Nam
NHNo&PTNT – Agribank : Ngân hàng Nông nghi p và Phát tri n
Nông thôn Vi t Nam – VietNam Bank
for Agriculture and Rural Development
NHTM : Ngân hàng Thương m i
NHTW : Ngân hàng Trung ương
NHCT - VietinBank : Ngân hàng Thương m i C ph n Công
thương Vi t Nam – VietNam Join Stock
Commercial Bank for Industry and
Trade.
NHCSXH : Ngân hàng chính sách xã h i Vi t Nam
NHðT&PT - BIDV : Ngân hàng ð u tư và phát tri n Vi t
nam – Bank for Investment and
Development of VietNam
NHHT : Ngân hàng h p tác
NHNT - VietComBank : Ngân hàng Thương m i C ph n
9. Ngo i thương Vi t Nam – Join Stock
Commercial Bank for Foreign Trade of
VietNam
NPL : N x u
NQH : N quá h n
ROA : Thu nh p trên T ng tài s n – Return on
Asets
ROE : Thu nh p trên V n ch s h u – Return
on Equity
TSBð : Tài s n b o ñ m
TCTD : T ch c Tín d ng
Thu GTGT : Thu giá tr gia tăng
UTðT : y thác ñ u tư
USD : ðô la M
VND : ð ng Vi t Nam
WTO : T ch c Thương m i Th gi i
10. danh môc c¸c B¶ng
STT Tªn b¶ng Trang
B ng 1.1 Mô hình ñi m s tín d ng tiêu dùng 48
B ng 1.2 Khung chính sách tín d ng 49
B ng 1.3 Khuy n cáo m c trích l p d phòng r i ro cho
các TCTD
69
B ng 1.4 T l ROE và RAROC ñ i v i các kho n vay
c a ANZ
87
B ng 1.5 S dư các kho n cho vay tr góp ñã ñư c
ch ng khoán hoá c a ANZ
88
B ng 1.6 Hoán ñ i các kho n tín d ng t i ANZ 88
B ng 1.7 Ví d minh h a v m t s ch tiêu ño lư ng
RRHð chính c a NHTM
96
B ng 1.8 K ho ch ki m soát r i ro ho t ñ ng cơ b n 97
B ng 2.1 K t qu th c hi n m t s ch tiêu ho t ñ ng c a
NHNo&PTNT Vi t Nam giai ño n 2005 - 2010
107
B ng 2.2 Ngu n v n và Dư n c a các chi nhánh ñô th
lo i I, lo i II và toàn h th ng NHNo&PTNT
Vi t Nam giai ño n 2008 – 2010.
108
B ng 2.3 Th ph n cho vay c a NHNo&PTNT Vi t Nam
ñ i v i các TCTD khác giai ño n 2008 - 2010
114
B ng 2.4 Cơ c u ngu n thu c a NHNo&PTNT Vi t Nam
giai ño n 2004 - 2010
119
B ng 2.5 T l an toàn v n c a NHNo&PTNT Vi t Nam
tính theo VAS
121
B ng 2.6 So sánh h s CAR v i các ngân hàng năm
2009
121
B ng 2.7 K t qu ho t ñ ng kinh doanh c a 122
11. NHNo&PTNT Vi t Nam giai ño n 2007 - 2010
B ng 2.8 S dư b o lãnh và cam k t thanh toán L/C c a
NHNo&PTNT Vi t Nam giai ño n 2008 –
2010
123
B ng 2.9 Ch t lư ng tài s n c a NHNo&PTNT Vi t
Nam giai ño n 2007 – 2010.
134
B ng 2.10 Di n bi n n x u qua các năm c a
NHNo&PTNT Vi t Nam giai ño n 2007 - 2010
135
B ng 2.11 T l n x u c a NHNo&PTNT Vi t Nam giai
ño n 2005 - 2010
136
B ng 2.12 Dư n x u phân theo n quá h n c a
NHNo&PTNT Vi t Nam giai ño n 2007 - 2010
137
B ng 2.13 K t qu trích l p và x lý DPRR c a
NHNo&PTNT Vi t Nam giai ño n 2007 - 2010
139
B ng 2.14 Quy n phán quy t c a chi nhánh
NHNo&PTNT c p 1 và c p 2 qua các m c th i
gian 1995 -2007
144
B ng 2.15 Quy n phán quy t c a chi nhánh
NHNo&PTNT t 2010 ñ n nay
146
B ng 3.1 Các báo cáo v qu n tr r i ro tín d ng 211
12. DANH M C CÁC SƠ ð
STT Tªn s¬ ®å Trang
Sơ ñ 1.1 Các lo i r i ro ch y u c a Ngân hàng thương
m i
10
Sơ ñ 1.2 Quy trình phát sinh r i ro tín d ng t i các
NHTM
17
Sơ ñ 2.1 Mô hình t ng th t ch c b máy qu n lý ñi u
hành c a NHNo&PTNT Vi t Nam
103
Sơ ñ 2.2 H th ng t ch c c a NHNo&PTNT Vi t Nam 104
Sơ ñ 2.3 Mô hình qu n tr r i ro tín d ng t i
NHNo&PTNT Vi t Nam
125
Sơ ñ 2.4 Quy trình c p tín d ng 127
13. danh môc c¸c h×nh vÏ
STT Tªn h×nh vÏ Trang
Hình 1.1 Khung qu n tr r i ro ho t ñ ng c a ngân hàng
DBS
91
Hình 1.2 Mô hình cơ b n c u trúc qu n tr r i ro trong
ho t ñ ng tín d ng c a các NHTM
93
Hình 1.3 Ma tr n r i ro 94
14. Danh M C CÁC BI U ð
STT Tên Bi u ñ Trang
Bi u ñ 2.1 Th ph n ngu n v n c a NHNo&PTNT Vi t
Nam so v i các TCTD khác
110
Bi u ñ 2.2 Th ph n cho vay c a NHNo&PTNT Vi t Nam
so v i các TCTD khác
115
15. 1
L I M ð U
1. TÍNH C P THI T C A ð TÀI NGHIÊN C U:
Nhìn nh n trên giác ñ tăng trư ng và phát tri n kinh t , Vi t Nam ñã
ñ t ñư c ti n b quan tr ng trong hai th p k qua. M c s ng ñã ñư c c i
thi n m t cách ñáng k và nh ng thành t u kinh t - xã h i ñã và ñang ñ t
ñư c c a ñ t nư c rõ ràng là khá n tư ng. M t trong nh ng ñ ng l c chính
cho tăng trư ng và phát tri n kinh t là vi c th c hi n nhi u cu c c i cách
kinh t , kh i xư ng vi c chuy n ñ i t m t n n kinh t k ho ch hóa t p
trung sang n n kinh t th trư ng ñ nh hư ng xã h i ch nghĩa. Khu v c tài
chính ñóng vai trò trung tâm trong nh ng n l c nh m c i cách n n kinh t
Vi t Nam, s hình thành m t khu v c tài chính mang tính th trư ng ñã c i
thi n ñáng k vi c huy ñ ng v n, ña d ng hóa các lo i hình d ch v ngân hàng
và phân b h p lý các ngu n l c trong n n kinh t . V i nh ng c i cách hi n
th i và trong tương lai t i khu v c tài chính s hy v ng vào m t s thay ñ i
sâu s c nh m t o ra m t cơ c u phù h p hơn v i mô hình qu n lý kinh t
Vi t Nam.
H th ng ngân hàng v i vai trò huy t m ch c a n n kinh t luôn gi
m t vai trò vô cùng quan tr ng. H th ng ngân hàng Vi t Nam trong nh ng
năm qua ñã ñ t ñư c nh ng thành t u ñáng khích l như: góp ph n n ñ nh và
ki m ch l m phát l m phát, th c thi có hi u q a chính sách ti n t qu c gia...
Tuy nhiên, trong n n kinh t th trư ng, r i ro kinh doanh l i là ñi u khó tránh
kh i, ñ c bi t là lĩnh v c r i ro trong ho t ñ ng kinh doanh ngân hàng b i nó
có kh năng gây ra ph n ng dây truy n, lây lan và ngày càng có bi u hi n
ph c t p. S s p ñ c a ngân hàng nh hư ng tiêu c c ñ n toàn b ñ i s ng -
kinh t - chính tr - xã h i và có th lan r ng ra kh i ph m vi m t qu c gia
th m chí là c khu v c và toàn c u.
Trư c xu th h i nh p, các t ch c tài chính ngân hàng s luôn ph i ñ i
phó v i s c nh tranh cũng như nhi u lo i hình r i ro khác nhau. Vi t Nam,
16. do xu t phát ñi m c a các ngân hàng trong nư c khá th p so v i trung bình
trong khu v c nên vi c ph i t p trung phát tri n và quan tâm ñ n l i nhu n
ñư c xem là ưu tiên s m t. ði u này d n ñ n công tác qu n lý r i ro c a các
ngân hàng Vi t Nam h u như v n ñang b b ng và chưa ñư c ñ u tư xây
d ng m t cách th a ñáng và chuyên nghi p. ðó là lí do vì sao, t l n x u
cùng nhi u v n ñ phát sinh do m t kh năng ki m soát ñang tr thành bài
toán chưa có l i gi i t i h u h t các ngân hàng Vi t Nam hi n nay và ngay
chính t i Ngân hàng Nông nghi p và Phát tri n Nông thôn Vi t Nam
(NHNo&PTNT Vi t Nam) m t ñ nh ch tài chính ho t ñ ng ch y u trong
lĩnh v c nông nghi p, nông thôn. L i nhu n ñem l i cho NHNo&PTNT Vi t
Nam ch y u là t ho t ñ ng tín d ng (chi m t tr ng 90% t ng thu nh p
ngân hàng). Do v y, công tác qu n tr r i ro tín d ng có ý nghĩa quy t ñ nh
ñ i v i s t n t i và phát tri n ñi lên c a NHNo&PTNT Vi t Nam.
ð h n ch ñư c nh ng r i ro trong ho t ñ ng tín d ng, c n ph i xây
d ng và ban hành m t chi n lư c qu n tr r i ro tín d ng theo các quy t c và
chu n m c c a ngân hàng hi n ñ i.
Trư c th c ti n yêu c u trên, tác gi ñã ch n v n ñ : “Qu n tr r i ro
tín d ng c a Ngân hàng Nông nghi p và Phát tri n Nông thôn Vi t Nam”
làm ñ tài nghiên c u.
2. T NG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN C U C A ð TÀI:
Cho ñ n nay có nhi u công trình nghiên c u v r i ro tín d ng, ñó là
các ñ tài nghiên c u khoa h c, lu n án ti n s và lu n văn th c s . Có th k
ñ n m t s công trình tiêu bi u liên quan tr c ti p ñ n ñ tài như sau:
a- V r i ro tín d ng và r i ro NHTM:
- Lu n án Ti n s , v i ñ tài: “Nh ng gi i pháp ch y u h n ch r i do
tín d ng ngân hàng thương m i giai ño n hi n nay” c a Nghiên c u sinh:
Nguy n H u Thu , công tác t i Ngân hàng Công thương Vi t Nam, b o v
17. t i H i ñ ng ñánh giá Lu n án c p Nhà nư c, t i trư ng ð i h c Kinh t qu c
dân năm 1996.
Công trình nghiên c u nói trên t p trung vào phân tích, ñánh giá th c
tr ng h n ch r i ro tín d ng Ngân hàng Thương m i (NHTM) giai ño n ñ u
th c hi n công cu c ñ i m i ho t ñ ng ngân hàng, th c hi n 2 Pháp l nh
ngân hàng, m r ng cho vay kinh t ngoài qu c doanh. Th i ñi m này các
NHTM qu c doanh ñang chi m trên 70% th ph n ho t ñ ng tín d ng toàn
ngành ngân hàng, nên gi i pháp và th c tr ng ñư c lu n án ñ c p ch y u
ñ i v i các NHTM qu c doanh. Các gi i pháp ñư c lu n án ñ c p không còn
phù h p cho ho t ñ ng tín d ng giai ño n hi n nay.
- Lu n án Ti n s , v i ñ tài: “M t s v n ñ r i ro ngân hàng trong
ñi u ki n n n kinh t th trư ng” c a Nghiên c u sinh: Nguy n Th Phương
Lan, công tác t i H c Vi n Ngân hàng, b o v t i H i ñ ng ñánh giá Lu n án
c p Nhà nư c, t i trư ng ð i h c Kinh t qu c dân năm 1995.
Lu n án s d ng phương pháp nghiên c u ñ nh lư ng, s d ng các mô
hình toán ñ lư ng hóa r i ro tín d ng ngân hàng khi n n kinh t m i chuy n
sang cơ ch th trư ng, môi trư ng pháp lý, môi trư ng ho t ñ ng tín d ng
còn nhi u r i ro, qu n tr r i ro tín d ng c a các NHTM h u như chưa có gì.
Vi c qu n lý r i ro tín d ng c a các NHTM theo n i dung quy ñ nh trong 2
Pháp lênh Ngân hàng và vi c Ngân hàng Nhà nư c (NHNN) v n ban hành
các th l tín d ng c th : tín d ng ng n h n, tín d ng trung dài h n... ñ các
NHTM tri n khai áp d ng có m t s n i dung không còn phù h p v i tình
hình hi n nay. Qu n lý r i ro tín d ng c a NHTM theo n i dung quy ñ nh
trong 2 Pháp l nh ngân hàng.
- Lu n văn Th c s : “Qu n lý r i ro tín d ng t i Ngân hàng Thương
m i C ph n B c á" Chuyên ngành : Tài chính - Lưu thông ti n t và tín
d ng; Mã s : 60.31.12; C a H c viên: Chu Văn Sơn, b o v t i ð i h c
Kinh t qu c dân, tháng 12-2008.
18. Lu n văn t p trung nghiên c u qu n lý r i ro tín d ng c a NHTM c ph n
B c á, m t NHTM c ph n có quy mô nh , tr s chính ñóng t i thành ph
Vinh, t nh Ngh An. Ho t ñ ng tín d ng c a NHTM c ph n B c á ch y u
cho vay khách hàng ñô th , khách hàng ngoài qu c doanh, nên th c tr ng và
các gi i pháp qu n lý r i ro tác gi ñ c p ch y u ñ i v i nhóm khách hàng
này n m trong ph m v h p.
- Lu n văn Th c s kinh t v i ñ tài: “Qu n lý r i ro tín d ng t i Ngân
hàng nông nghi p và phát tri n nông thôn Vi t Nam trên ñ a bàn Hà N i";
Chuyên ngành: Tài chính - Lưu thông ti n t và tín d ng; c a H c viên:
Nguy n Văn Chinh, Giám ñ c chi nhánh NHNo&PTNT Hoàng Mai, b o v
t i H c vi n Ngân hàng, ngày 8-10-2009.
Lu n văn nghiên c u v qu n lý r i ro tín d ng c a các chi nhánh
NHNo&PTNT trên ñ a bàn Hà N i, s li u và th c tr ng ñ n h t năm 2008,
ph m vi h p c v không gian và gi i h n c a m t lu n văn th c s . Các chi
nhánh trên ñ a bàn ho t ñ ng cho vay khu v c ñô th , b i vì công trình ch
nghiên c u các chi nhánh c a Hà N i cũ, chưa bao g m t nh Hà Tây khi chưa
sáp nh p, nên chưa ñ c p nhi u ñ n cho vay h s n xu t, ñ n r i ro lĩnh v c
Nông nghi p – Nông thôn. Ph m vi nghiên c u r i ro tín d ng c a lu n văn
ch d ng vi c qu n lý c a t ng chi nhánh trên ñ a bàn.
b- V ho t ñ ng c a NHNo&PTNT Vi t Nam:
- Lu n án Ti n s , v i ñ tài: “Gi i pháp hoàn thi n ho t ñ ng c a
NHNo&PTNT Vi t Nam ph c v Công nghi p hóa, Hi n ñ i hóa nông
nghi p, nông thôn” c a Nghiên c u sinh: ðoàn Văn Th ng, b o v t i H i
ñ ng ñánh giá Lu n án c p Nhà nư c, t i trư ng ð i h c Kinh t Qu c dân,
ngày 14/07/2003.
Công trình nghiên c u ñ c p khá r ng các ho t ñ ng kinh doanh c a
NHNo&PTNT Vi t Nam giai ño n cơ c u l i theo ñ án c a Chính ph sau
nh hư ng kh ng ho ng tài chính khu v c. Lu n án ch ñ c p sơ qua v qu n
19. tr r i ro tín d ng, không ñi chuyên sâu vào lĩnh v c này và cũng không có
tính c p nh t trong giai ño n h i nh p kinh t qu c t hi n nay, tác gi thiên
v ñ su t các gi i pháp nâng cao hi u qu huy ñ ng v n, hi u qu cho vay và
ña d ng hóa d ch v phi tín d ng ñ i v i NHNo&PTNT Vi t Nam.
- Lu n án Ti n s , v i ñ tài: “V n d ng công ngh qu n lý ngân hàng
hi n ñ i và ho t ñ ng kinh doanh c a Ngân hàng Nông nghi p và phát tri n
nông thôn Vi t Nam trong giai ño n hi n nay” c a Nghiên c u sinh: Âu Văn
Trư ng, công tác t i NHNo&PTNT Vi t Nam, b o v t i H i ñ ng ñánh giá
Lu n án c p Nhà nư c, t i trư ng ð i h c Kinh t qu c dân, ngày
16/07/1999.
Lu n án thiên v nghiên c u công ngh tin h c ñư c v n d ng trong
qu n lý ngân hàng nói chung t i NHNo&PTNT Vi t Nam. N i dung ñư c ñ
c p và nghiên c u khi trình ñ và công ngh qu n lý ngân hàng nư c ta còn
l c h u, ho t ñ ng tín d ng b nh hư ng n ng n b i cu c kh ng ho ng tài
chính khu v c và m t s v án kinh t l n, ho t ñ ng tín d ng h nghèo chưa
tách kh i NHNo&PTNT Vi t Nam. Qua nghiên c u công trình cho th y n i
dung th i ñi m ñó không ñ c p ñ n qu n tr r i ro tín d ng phù h p v i
thông l qu c t .
- Lu n án Ti n s , v i ñ tài: “Gi i pháp phát tri n và hoàn thi n ho t
ñ ng thuê mua Ngân hàng nông nghi p và phát tri n nông thôn Vi t Nam"
c a Nghiên c u sinh Nguy n Qu c Trung công tác t i NHNo&PTNT Vi t
Nam, b o v t i H i ñ ng ñánh giá Lu n án ti n s c p Nhà nư c, t i H c
vi n Ngân hàng, năm 2004.
N i dung Lu n án t p trung nghiên c u v phát tri n và hoàn thi n ho t
ñ ng thuê mua, ñây ch là NHTM th c hi n ho c công ty ñ c l p ti n hành.
Qu n tr r i ro ho t ñ ng thuê mua ñư c lu n án ñ c p không nhi u và có
tính ñ c thù so v i qu n tr r i ro tín d ng nói chung, t p trung t i 2 Công ty
cho thuê tài chính c a NHNo&PTNT Vi t Nam là Công ty Cho thuê Tài
20. chính I (ALC1) và Công ty Cho thuê Tài chính 2 (ALC2). Ph m vi th i gian
nghiên c u cũng trong giai ño n ñ u cơ c u l i hai h th ng NHTM theo ñ
án c a Chính ph , song trong ñi u ki n m c a th trư ng tài chính, h i nh p
kinh t qu c t hi n nay th c t ñã thay ñ i cơ b n c v qu n lý r i ro nói
chung và qu n lý r i ro trong ho t ñ ng thuê mua nói riêng.
M t s ð tài, Lu n án ti n s , Lu n văn Th c s khác có nghiên c u
v ho t ñ ng kinh doanh c a NHNo&PTNT Vi t Nam cũng như ñ c p ñ n
m t s các khía c nh kinh doanh khác nhau, trong ñó có c nh ng v n ñ v
r i ro tín d ng c a m t s chi nhánh trong h th ng NHNo&PTNT Vi t Nam.
Tuy nhiên, nhìn chung cho ñ n nay chưa có ñ tài nào nghiên c u m t cách
t ng th v qu n tr r i ro tín d ng c a NHNo&PTNT Vi t Nam, có tính c p
nh t ñ n th i ñi m hi n t i.
3. M C ðÍCH NGHIÊN C U:
- Lu n gi i và h th ng hoá nh ng v n ñ lý lu n cơ b n v qu n tr r i
ro nói chung cũng như v n ñ r i ro tín d ng ngân hàng nói riêng.
- Nghiên c u các n i dung liên quan ñ n v n ñ qu n tr r i ro tín d ng,
nh ng kinh nghi m c a các nư c phát tri n, thông l qu c t và kh năng bài
h c có th tham kh o, áp d ng ñ i v i các NHTM Vi t Nam nói chung và
NHNo&PTNT Vi t Nam nói riêng.
- Trên cơ s lý lu n th c ti n k t h p v i phân tích th c tr ng và ñ c
thù ho t ñ ng c a NHNo&PTNT Vi t Nam ñ xây d ng m t chi n lư c qu n
tr r i ro tín d ng hi u qu , t ñó ñ xu t các gi i pháp, ki n ngh nh m hoàn
thi n, nâng cao hi u qu qu n tr r i ro tín d ng c a NHNo&PTNT Vi t Nam,
góp ph n vào quá trình chuy n d ch cơ c u kinh t nông nghi p, nông thôn
theo hư ng công nghi p hoá, hi n ñ i hoá, thúc ñ y n n kinh t nư c ta h i
nh p và phát tri n.
21. 4. ð I TƯ NG VÀ PH M VI NGHIÊN C U:
- ð i tư ng nghiên c u: Qu n tr r i ro tín d ng t i NHNo&PTNT Vi t
Nam.
- Ph m vi nghiên c u: T p trung nghiên c u qu n tr r i ro tín d ng nói
chung và ñánh giá qu n tr r i ro tín d ng t i NHNo&PTNT Vi t Nam, t ñó
ñ xu t các gi i pháp, ki n ngh nh m hoàn thi n, nâng cao hi u qu công tác
qu n tr r i ro tín d ng t i NHNo&PTNT Vi t Nam. S li u t p trung là giai
ño n 2005-2010. M t s b ng s li u và ngu n tài li u l y r ng hơn c m t s
năm trư c ñó ñ so sánh, nghiên c u làm rõ xu hư ng di n bi n c a th c
tr ng.
5. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN C U:
Lu n án ti p c n ñ i tư ng nghiên c u d a trên cơ s v n d ng phương
pháp duy v t bi n ch ng làm phương pháp lu n chung. Lu n án nh n m nh
vi c kh o sát t ng k t th c ti n, l y th c ti n so sánh v i khung lý thuy t v
mô hình qu n tr r i ro tín d ng c a các nư c trên th gi i và trong nư c ñ
lu n ch ng t ñó ñ xu t xây d ng mô hình qu n tr r i ro tín d ng c a
NHNo&PTNT Vi t Nam. Các phương pháp c th ñư c s d ng là:
Phân tích và t ng h p: Phương pháp này trư c h t ñư c s d ng ñ
ñánh giá các nghiên c u hi n có trong và ngoài nư c, t ñó hình thành khung
lý thuy t cho Lu n án. Ngoài ra, nó còn ñư c s d ng ñ ñánh giá ch t lư ng
r i ro tín d ng c a các NHTM Vi t Nam thông qua phân tích mô hình qu n
tr r i ro m t s nư c phát tri n ñ c bi t là các chu n m c BASEL I và
BASEL II trong qu n tr r i ro tín d ng…
Phương pháp so sánh: So sánh th c tr ng công tác qu n tr r i ro tín
d ng c a các NHTM v i nhau và v i các yêu c u c a ñ i m i công tác qu n
tr r i ro tín d ng, t ñó tìm ra nh ng b t c p và làm rõ nguyên nhân.
Các phương pháp ñánh giá ñ c trưng c a khoa h c chính sách, ñ c
bi t là phương pháp phân tích, ñánh giá các văn b n chính sách: Phương
22. pháp này ch y u ñư c dùng ñ ñánh giá môi trư ng th ch trong qu n tr r i
ro tín d ng, cũng như nh ng thay ñ i trong môi trư ng ñó thông qua vi c ra
ñ i c a các văn b n chính sách c a Chính ph , NHNN qua các giai ño n khác
nhau.
Phương pháp ñi u tra th c ñ a b ng ph ng v n bán c u trúc: ðư c áp
d ng ñ tìm hi u ý ki n và quan ñi m c a các ñ i tư ng h u quan (cơ quan
qu n lý Nhà nư c, các t ch c chính tr xã h i, ngư i dân, doanh nghi p, các
cơ quan nghiên c u… các c p khác nhau) ñánh giá v th c tr ng mô hình
qu n tr r i ro tín d ng Vi t Nam, cũng như cân nh c các ki n ngh ñ i m i
mà các ñ i tư ng này ñưa ra.
Phương pháp t p h p h th ng s li u, tư li u phát hành qua kênh
chính th c. Trong ñó, ngu n s li u ch y u ñư c l y t các s li u th c p
như: s li u báo cáo t các cơ quan có liên quan c a ð ng và Nhà nư c, các
qua quan h u quan (Chính ph , NHNN Vi t Nam, B K ho ch và ð u tư,
B Tài chính, các NHTM Vi t Nam, NHNo&PTNT Vi t Nam…); báo cáo
t ng k t t các NHTM cũng như các k t qu ñã công b c a các h i ngh , h i
th o, các cu c ñi u tra, kh o sát và ñ tài nghiên c u khoa h c do các t ch c,
cá nhân có liên quan trong và ngoài nư c th c hi n. Ngu n s li u sơ c p bao
g m nh ng thông tin, s li u thu th p thông qua kh o sát th c t t i m t s
NHTM t i Vi t Nam.
6. K T C U C A LU N ÁN:
Ngoài ph n m ñ u, k t lu n và danh m c tài li u tham kh o, danh
m c bi u b ng và sơ ñ , hình v , n i dung chính c a Lu n án bao g m
kho ng 232 trang, ñư c k t c u thành 3 chương chính:
Chương 1: Qu n tr r i ro tín d ng t i NHTM
Chương 2: Th c tr ng qu n tr r i ro c a NHNo&PTNT Vi t Nam
Chương 3: Hoàn thi n qu n tr r i ro tín d ng c a NHNo&PTNT
Vi t Nam
23. CHƯƠNG 1:
QU N TR R I RO TÍN D NG T I NGÂN HÀNG THƯƠNG M I
1.1. R I RO TRONG HO T ð NG KINH DOANH C A NHTM:
1.1.1. R i ro trong ho t ñ ng kinh doanh c a NHTM:
1.1.1.1. Khái ni m r i ro:
Theo quan ñi m truy n th ng, r i ro là nh ng s ki n có th x y ra làm
cho m t mát tài s n hay làm phát sinh m t kho n n , không th ño lư ng
ñư c. Theo quan ñi m hi n ñ i, r i ro bao hàm nghĩa r ng hơn và có th ño
lư ng ñư c, r i ro không ch tính ñ n r i ro tài chính mà còn ph i tính ñ n r i
ro liên quan ñ n nh ng m c tiêu ho t ñ ng và m c tiêu chi n lư c.
Theo Frank Knight: “r i ro là s b t ch c có th ño lư ng ñư c” [24,
tr.233]. Allan Willet l i cho r ng “r i ro là s b t ch c c th liên quan ñ n
vi c xu t hi n m t bi n c không mong ñ i” [24, tr.6]. Theo Peter Rose, r i
ro ñ i v i m t ngân hàng có nghĩa là “m c ñ không ch c ch n liên quan t i
m t vài s ki n” [24, tr.207]. Nhìn chung, các quan ñi m ñ u cho r ng r i ro
là nh ng b t ch c, di n ra b t ng , ngoài ý mu n c a ch th .
Có th hi u: R i ro là kh năng nh ng s ki n chưa ch c ch n trong
tương lai s làm cho ch th không ñ t ñư c nh ng m c tiêu chi n lư c và
m c tiêu ho t ñ ng, cũng như chi phí cơ h i c a vi c làm m t nh ng cơ h i
th trư ng.
1.1.1.2 .Các lo i r i ro cơ b n c a NHTM:
R i ro r t ña d ng, có th phân tích theo nhi u khía c nh khác nhau,
ñ ng th i các lo i r i ro có m i quan h ch t ch v i nhau, r i ro này có th là
nguyên nhân d n ñ n r i ro khác. Trong ph m vi Lu n án này ch ñ c p ñ n
m t s lo i r i ro cơ b n mà m t ngân hàng hi n ñ i thư ng g p ph i và m i
quan h gi a m t s lo i r i ro v i r i ro tín d ng (xem sơ ñ 1.2 trang bên):
24. - R i ro tín d ng: R i ro tín d ng phát sinh trong trư ng h p ngân hàng
không thu ñư c ñ y ñ c g c và lãi c a kho n vay, ho c khách hàng thanh
toán n g c và lãi không ñúng kỳ h n.
- R i ro lãi su t: N u ngân hàng duy trì cơ c u tài s n Có và tài s n N
v i nh ng kỳ h n không cân x ng v i nhau thì ph i ch u nh ng r i ro v lãi
su t trong vi c tái tài tr tài s n Có ho c khi giá tr c a tài s n thay ñ i do lãi
su t th trư ng bi n ñ ng. Ngoài ra, r i ro lãi su t còn th hi n khi t l l m
phát tăng nhanh hơn l m phát d ki n trong khi lãi su t cho vay không th
ñi u ch nh ñư c, thì ngân hàng có th ph i ch u r i ro n u t l l m phát l n
hơn ho c b ng lãi su t cho vay (lãi su t th c t âm).
Sơ ñ 1.1. Các lo i r i ro ch y u c a NHTM [17]
25. R i ro lãi su t có m i quan h v i r i ro tín d ng th hi n trên nh ng
khía c nh như: N u lãi su t cho vay là c ñ nh trong su t th i h n vay theo
h p ñ ng tín d ng ñã ký k t, trong khi lãi su t trên th trư ng ñã gi m xu ng,
thì khách hàng vay ph i ch u áp l c cao hơn trong vi c tr n g c và lãi.
Ngư c l i, n u lãi su t cho vay trên th trư ng tăng lên, thì nh ng kho n vay
m i c n ph i xem xét k . Lãi su t tăng làm tăng chi phí ñ u vào c a khách
hàng, giá thành tăng, s c c nh tranh gi m, l i nhu n gi m … nh hư ng ñ n
kh năng tr n c a khách hàng.
- R i ro ngo i h i: R i ro ngo i h i x y ra do tài s n Có và tài s n N
b ng ngo i t không cân x ng v i nhau c v s lư ng và kỳ h n. R i ro
ngo i h i có m i quan h v i r i ro tín d ng th hi n như: Khi t giá h i ñoái
bi n ñ ng m nh có th d n ñ n tình tr ng khan hi m m t lo i ngo i t nào ñó
và ñ chi tr cho bên bán, các doanh nghi p ph i mua ngo i t v i giá cao
ngoài d tính, l i nhu n kinh doanh gi m, có th nh hư ng ñ n kh năng tr
n vay.
- R i ro ngu n v n:
+ R i ro do b ñ ng v n: Do ngu n v n huy ñ ng c a ngân hàng b
ñ ng không cho vay ñư c, cũng như không th chuy n sang ñư c các lo i tài
s n Có sinh l i khác. Ngân hàng không khai thác h t ñư c ti m năng sinh l i
c a tài s n Có, hi u qu s d ng v n gi m, d n ñ n thua l trong kinh doanh.
N u tình tr ng này kéo dài mà không ñư c kh c ph c có th ngân hàng s phá
s n.
+ R i ro do thi u v n kh d ng, t c là ngân hàng không ñáp ng ñư c
các nhu c u thanh toán cho các tài s n N ho c không ñ v n ñáp ng cho
nhu c u c a các món vay.
- R i ro thanh kho n: R i ro thanh kho n phát sinh khi nh ng ngư i
g i ti n ñ ng th i có nhu c u rút ti n ngân hàng ngay l p t c. ð tránh
ñư c r i ro thanh kho n, các ngân hàng ph i tính toán ñư c H s thanh
26. DOWNLOAD ĐỂ XEM ĐẦY ĐỦ NỘI DUNG
MÃ TÀI LIỆU: 54329
DOWNLOAD: + Link tải: tailieumau.vn
Hoặc : + ZALO: 0932091562