Lean 6 Sigma Số 22

Soá thaùng 07 naêm 201122 TRUNGTAÂMKYÕTHUAÄTTCÑLCL3
Ño löôøng, Cô khí
vaø Töï ñoäng hoùa
Taïo ñaø phaùt trieån ngaønh
coâng nghieäp phuï trôï
nöôùc nhaø
Quaûn lyù doanh nghieäp
theo moâ hình tích hôïp
Lean - 6 sigma
Quaù trình aùp duïng Lean

Nhöõng ngöôøi thöïc hieän baûn tin:
Ts.Nguyeãn Höõu Thieän
vôùi söï coäng taùc cuûa:
Ts.Ñaëng Minh Trang
Phaïm Thanh Dieäu
Bích Huyeàn
01
02
22
23
28
10
CHIEÁN LÖÔÏC PHAÙT TRIEÅN
Ñeå ngaønh cô khí cheá taïo caát caùnh
COÂNG NGHIEÄP PHUÏ TRÔÏ
Phaùt trieån coâng nghieäp phuï trôï: Caàn
phaùt tín hieäu sôùm
Taïo ñaø phaùt trieån ngaønh coâng nghieäp
phuï trôï nöôùc nhaø
Thöïc teá vaø giaûi phaùp cho Vieät Nam
Caàn moät maïng löôùi
Nhaäp sieâu & phaùt trieån coâng nghieäp phuï trôï
Moät soá phöông phaùp taïo hình ñaëc bieät
lean 6 sigma
Quaù trình aùp duïng
Quaûn lyù doanh nghieäp theo moâ hình
tích hôïp Lean - 6 sigma
DOANH NHAÂN THAØNH ÑAÏT
Ngheä thuaät ñoäng vieân nhaân vieân
GIÔÙI THIEÄU
Naâng cao hieäu quaû kinh doanh vôùi
Sap Business One
Chöông trình ñaøo taïo quyù 3 naêm 2011
Trung taâm Kyõ thuaät Tieâu chuaån Ño
löôøng Chaát löôïng 3
Hoäi Töï ñoäng hoùa Vieät Nam
Thoâng tin Hoäi nghò ANQ 2011
taïi TP.HCM
Hoäi thaûo Food & Hotel 2011
HOÄI THAÛO MTA 2011
Ño löôøng, Cô khí vaø Töï ñoäng hoùa
Soá thaùng 07 naêm 2011 TRUNGTAÂMKYÕTHUAÄTTCÑLCL322
AsianNetworkforQuality(ANQ)laøToåchöùcchaátlöôïngChaâuAÙ,goàm17nöôùcvaøneànkinhteáthaønhvieânchính
thöùc vaø thaønh vieân lieân keát. Möôøi toå chöùc Chaát löôïng Chaâu AÙ, trong ñoù coù Vieät Nam, ñoàng saùng laäp ANQ naêm
2002 taïi Tokyo (Nhaät Baûn), do Giaùo sö Kano, chuyeân gia haøng ñaàu cuûa Nhaät Baûn vaø theá giôùi, khôûi xöôùng.
Haøng naêm, ANQ toå chöùc Ñaïi hoäi ñoàng vôùi caùc noäi dung xem xeùt hoaït ñoäng cuøa ANQ vaø toå chöùc Hoäi nghò
chaát löôïng vôùi söï tham gia cuûa nhieàu chuyeân gia vaø ñaïi bieåu
caùc toå chöùc thaønh vieân. Hoäi nghò ANQ 2011 taïi Thaønh phoá Hoà Chí
Minh seõ ñoùn chaøo khoaûng 150 ñaïi bieåu quoác teá töø 20 nöôùc vaø
vuønglaõnhthoå,vaøkhoaûng300ñaïibieåutrongnöôùcñeánthamdöï.
Ñeán nay Ban toå chöùc ñaõ nhaän ñöôïc hôn 200 baùo caùo trong ñoù coù
hôn90baùocaùoseõñöôïctrìnhbaøytaïi13tieåubanvaøhôn120baùo
caùo poster seõ ñöôïc giôùi thieäu tröïc tieáp bôûi caùc taùc giaû.
HoäitröôøngThaønhphoá(111BaøHuyeänThanhQuan,Q.3,TP.HCM)seõlaønôidieãnraHoäinghò.Ñöôïcsöïuûynhieämcuûa
UÛy ban Nhaân daân TP.HCM, Sôû Khoa hoïc vaø Coâng ngheä seõ cuøng Hoäi Chaát löôïng TP.HCM ñoàng toå chöùc Hoäi nghò.
Thoâng tin veà Hoäi nghò ñöôïc caäp nhaät thöôøng xuyeân treân caùc trang web baèng tieáng Anh
http://www.anq2011.org vaø tieáng Vieät: http://www.anq2011.net .
Baïn ñoïc coù theå lieân heä info@lean6sigma.vn ñeå tìm hieåu thoâng tin theâm veà Hoäi nghò.
ÑAÏI HOÄI ÑOÀNG ANQ 2011
TAÏI THAØNH PHOÁ HOÀ CHÍ MINH
Chaøo möøng ñeán vôùi Hoäi Nghò Chaát löôïng chaâu AÙ -TP. Hoà Chí Minh 2011.
Vaøo muøa thu haøng naêm, Hoäi Chaát löôïng chaâu AÙ (ANQ) laïi toå chöùc hoäi nghò daønh cho caùc
chuyeân gia, nhaø khoa hoïc, doanh nghieäp ôû chaâu AÙ vaø theá giôùi. Hoäi nghò ANQ thöôøng nieân laø moät dieãn ñaøn quoác teá
trình baøy veà nghieân cöùu vaø phaùt trieån trieát lyù, lyù luaän, phöông phaùp vaø öùng duïng trong lónh vöïc chaát löôïng.
Hoäi Chaát Löôïng Thaønh phoá Hoà Chí Minh (VQAH) ñöôïc vinh döï ñaêng cai Hoäi nghò ANQ naêm 2011 töø ngaøy 27
ñeán 30 thaùng 9 naêm 2011 taïi TP. Hoà Chí Minh, Vieät Nam. Döï kieán seõ tieáp ñoùn caùc ñaïi bieåu töø hôn 20 quoác gia
treân theá giôùi cuøng hôn 200 baùo caùo khoa hoïc.
“QUAÛN LYÙ CHAÁT LÖÔÏNG LAØ CHÌA KHOAÙ ÑEÅ PHAÙT TRIEÅN BEÀN VÖÕNG” laø chuû ñeà chính cuûa Hoäi nghò Chaát löôïng
chaâu AÙ – TP.Hoà Chí Minh 2011. Chia seõ caùc giaù trò taêng tröôûng nhanh choùng cuûa neàn kinh teá chaâu AÙ vaø thò tröôøng
theá giôùi laø raát quan troïng trong söï caân baèng giöõa taêng tröôûng kinh teá, caùc thay ñoåi xaõ hoäi, vaø caùc vaán ñeà veà
moâi tröôøng ñeå laøm theá naøo phaùt trieån beàn vöõng. Cuoái cuøng taêng tröôûng kinh teá ñem laïi lôïi ích cho taát caû caùc
beân lieân quan bao goàm xaõ hoäi vaø thieân nhieân. Noù khoâng ñöôïc laø gaùnh naëng cho ngöôøi ngheøo vaø caùc theá heä töông
lai nhö ñaõ xaûy ra ôû moät soá nôi treân theá giôùi. Söï thaùch thöùc laø ñeå phaùt trieån caùc khaùi nieäm môùi veà chaát löôïng,
caùc phöông phaùp vaø kyõ thuaät ñeå thöïc hieän Muïc tieâu Phaùt trieån Beàn vöõng thoâng qua Con Ñöôøng ANQ.
Hoäi nghò Chaát löôïng chaâu AÙ - TP.Hoà Chí Minh 2011 seõ quy tuï caùc chuyeân gia chaát löôïng vaø hoïc giaû ñeán töø
khu vöïc chaâu AÙ vaø theá giôùi nhaèm chia seõ yù töôûng vaø kinh nghieäm cuûa hoï trong lónh vöïc quaûn lyù chaát löôïng. Caùc
phieân hoäi thaûo trong hoäi nghò xoay quanh caùc chuû ñeà: Saûn xuaát & dòch vuï, Y teá, Giaùo duïc, Xaõ hoäi & Moâi tröôøng,
Lónh vöïc coâng, Thoâng tin vaø Truyeàn thoâng (ICT) vaø nhöõng chuû ñeà khaùc bao goàm Quaûn lyù chaát löôïng, Quaûn lyù ruûi
ro, Quaûn lyù quaù trình, Quaûn lyù naêng suaát, Thöïc haønh toát nhaát, Ñoåi môùi vaø Phaùt trieån beàn vöõng...
TAÁT CAÛ NGAØNH NGHEÀ KINH DOANH ñöôïc môøi tham döï. TAÁT CAÛ MOÏI NGÖÔØI QUAN TAÂM ñöôïc môøi tham döï.
Ñeå bieát theâm chi tieát, vui loøng truy caäp vaøo website chính thöùc baèng tieáng Anh cuûa Hoäi nghò:
http://www.anq2011.org vaø website tieáng Vieät: http://www.anq2011.net
GS.TS. Nguyeãn Quang Toaûn, Chuû tòch Hoäi chaát löôïng TP.Hoà Chí Minh
Tröôûng ban Toå chöùc AQN Congress 2011
Thö chaøo möøng cuûa Tröôûng ban Toå chöùc Hoäi
nghò chaát löôïng chaâu AÙ naêm 2011 tai TP.HCM
(ANQ Congress Ho Chi Minh City 2011)

1
CHIEÁN LÖÔÏC PHAÙT TRIEÅN
1
Chöông trình Nghieân cöùu khoa
hoïc Cô khí cheá taïo KC.05/06-
10 laø chöông trình Khoa hoïc Coâng
ngheä (KHCN) troïng ñieåm caáp Nhaø
nöôùc. Trong quaù trình thöïc hieän töø
naêm 2006 - 2010, Chöông trình ñaõ
ñem laïi nhöõng keát quaû ñaùng keå..
Nhieàu ñeà taøi nghieân cöùu phaùt trieån
coâng ngheä cô khí cheá taïo ñaõ ñöôïc
nghieäm thu vaø öùng duïng trong thöïc
tieãn. Do ñoù, trong giai ñoaïn 2011
- 2020, ngaønh Cô khí cheá taïo Vieät
Nam ñöôïc xaùc ñònh tieáp tuïc caàn
hieän ñaïi hoùa, trong ñoù laáy KH CN
laøm troïng taâm.
Qua 5 naêm thöïc hieän, nhieàu
nhieäm vuï KHCN ñaõ ñöôïc Ban chuû
nhieäm tuyeån choïn, ñeà xuaát ñöa
vaøo chöông trình nhö: nghieân cöùu,
thieát keá, cheá taïo caùc thieát bò cho
Nhaø maùy nhieät ñieän 600MW; traïm
thuûy ñieän 20MW; nhaø maùy xi maêng
1 trieäu taán/naêm; taøu chôû daàu 100
ngaøn taán…
Haàu heát caùc saûn phaåm cuûa ñeà
taøi, döï aùn trong chöông trình laø saûn
phaåm môùi coù tính naêng kyõ thuaät,
kieåu daùng vaø ñeàu coù khaû naêng caïnh
tranh vôùi caùc saûn phaåm cuøng loaïi
cuûa caùc nöôùc trong khu vöïc nhö:
maùy vôùt beøo, caét rong, coû daïi döôùi
nöôùc; maùy CNC saûn xuaát beâ toâng
coát theùp kích thöôùc lôùn; heä thoáng
thieát bò saûn xuaát caùc tinh daàu, daàu
gia vò; xe caàn caåu baùnh xích 100
taán; heä thoáng thieát bò haøn töï ñoäng
noái oáng coù ñöôøng kính lôùn ôû traïng
thaùi khoâng quay; maùy caét vaät lieäu
cöùng baèng tia nöôùc aùp löïc cao ñieàu
khieån CNC; maùy ño toïa ñoä 3D; maùy
daäp caét vaät lieäu ñieàu khieån CNC
trong ngaønh giaøy deùp...
Veà sôû höõu trí tueä, 12% nhieäm
vuï coù giaûi phaùp ñöôïc coâng nhaän
saùng cheá hoaëc giaûi phaùp höõu ích,
19% soá nhieäm vuï ñaõ ñöôïc chaáp
nhaän ñôn yeâu caàu baûo hoä sôû höõu
coâng nghieäp. Veà ñaøo taïo: 50% soá
döï aùn, ñeà taøi coù tham gia ñaøo taïo
tieán só hoaëc thaïc só.
Nhìn chung, maëc duø coøn 4 döï
aùn, ñeà taøi môùi nghieäm thu caáp cô
sôû vaø gaàn moät nöûa toång soá ñeà taøi
chöa keát thuùc nhöng so vôùi giai
ñoaïn 2001 - 2005 thì caùc nhieäm vuï
KHCN cuûa giai ñoaïn 2006 - 2010
coù ñoä phöùc taïp vaø yeâu caàu veà trình
ñoä KHCN ñoøi hoûi cao hôn, vì vaäy
coù 4 ñeà taøi phaûi xin döøng thöïc hieän.
Caùc ñeà taøi coøn laïi ñeàu höùa heïn coù
keát quaû toát caû veà giaù trò KHCN laãn
giaù trò kinh teá - xaõ hoäi.
Trong giai ñoaïn 2011 - 2020, cô
khí cheá taïo ñöôïc xaùc ñònh giöõ vai
troø ñaëc bieät quan troïng trong quaù
trình coâng nghieäp hoùa - hieän ñaïi
hoùa ñaát nöôùc. Ñeå khaúng ñònh vai
troø ñoù, ngaønh cô khí cheá taïo Vieät
Nam caàn phaûi tieáp tuïc nghieân cöùu,
öùng duïng KHCN ñaûm baûo cho phaùt
trieån nhanh, beàn vöõng.
Taäp trung phaùt trieån nguoàn
nhaân löïc KHCN trình ñoä cao, kieán
thöùc hieän ñaïi cho ngaønh cô khí cheá
taïo Vieät Nam baèng caùch cöû sinh
vieân, nghieân cöùu sinh, coâng nhaân
kyõ thuaät ñi hoïc nöôùc ngoaøi moät
caùch ñoàng boä. Hoã trôï doanh nghieäp
kinh phí ñaøo taïo ñoái vôùi caùc döï aùn
ñaàu tö saûn xuaát saûn phaåm môùi.
Taêng cöôøng tieàm löïc nghieân cöùu
phaùt trieån (R&D) cho caùc doanh
nghieäp cô khí.
Ñaåy maïnh xaõ hoäi hoùa trong ñaàu
tö saûn xuaát vaø nghieân cöùu khoa hoïc
trong lónh vöïc cô khí cheá taïo maùy;
taïo ñieàu kieän cho caùc hoäi KHCN
ngaønh ngheà coù kinh phí ñeå thaåm
ñònh thoâng tin, giuùp ñôõ, hoaøn thieän
caùc saùng kieán, saùng cheá cuûa noâng
daân, coâng nhaân; khuyeán khích caùc
doanh nghieäp chuû trì caùc döï aùn saûn
xuaát. Ñaåy nhanh quaù trình “tích tuï
voán” ñoái vôùi doanh nghieäp cô khí
cheá taïo Vieät Nam; keát hôïp chaët
cheõ, hieäu quaû cô sôû saûn xuaát, cô sôû
ñaøo taïo vaø cô sôû nghieân cöùu trong
vieäc thöïc hieän caùc nhieäm vuï KHCN
ngaønh cô khí cheá taïo. n
http://baocongthuong.com.vn
Ñeå ngaønh cô khí cheá taïo caát caùnh

2
2
Phaùt tín hieäu, chôùp thôøi
cô
Naêm 2015, Vieät Nam seõ böôùc
vaøo thôøi kyø thöïc hieän ñaày ñuû loä
trình töï do buoân baùn haøng hoùa
Khu vöïc maäu dòch töï do ASEAN
(AFTA). Neáu khoâng coù naêng löïc
caïnh tranh quoác teá maïnh meõ thì
coâng nghieäp cheá taïo cuûa Vieät Nam
seõ bò suy thoaùi do saûn phaåm coâng
nghieäp nhaäp khaåu taêng, doanh
nghieäp nöôùc ngoaøi hoaït ñoäng chuû
yeáu trong lónh vöïc laép raùp cuõng seõ
rôøi khoûi Vieät Nam. CNPT phaùt trieån
laø “moâi tröôøng ñaàu tö” caàn thieát
khoâng theå thieáu ñoái vôùi ngaønh cheá
taïo coù voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi.
Thöïc teá hieän nay, saûn phaåm
CNPT chuû yeáu do doanh nghieäp
nhaø nöôùc saûn xuaát, phaàn lôùn
coù chaát löôïng keùm vaø giaù thaønh
cao (vì coâng ngheä laïc haäu, quaûn
lyù keùm...) neân chæ tieâu thuï ñöôïc
trong noäi boä caùc doanh nghieäp
nhaø nöôùc. Moät boä phaän khaùc, chuû
yeáu laø nhöõng saûn phaåm CNPT caáp
thaáp, do caùc hoä kinh doanh caù theå
saûn xuaát cuõng gaëp khoù khaên veà
voán vaø coâng ngheä.
Trong khi ñoù, khaùc vôùi Vieät
Nam, taïi caùc nöôùc ASEAN khaùc
vaø Trung Quoác, coù söï lieân keát hieäu
suaát giöõa caùc doanh nghieäp vöøa
vaø nhoû saûn xuaát caùc saûn phaåm
phuï trôï vôùi caùc doanh nghieäp lôùn
coù voán ñaàu tö cuûa nöôùc ngoaøi, vaø
coâng ngheä, tri thöùc quaûn lyù ñöôïc
chuyeån giao töø doanh nghieäp lôùn
ñeán doanh nghieäp nhoû vaø vöøa.
Theo caùc chuyeân gia, tröôùc
nhu caàu hoäi nhaäp vaø nhaát laø tröôùc
nhöõng thaùch thöùc töø AFTA vaø
Trung Quoác, Vieät Nam caàn coá
gaéng lôùn ñeå ñaåy maïnh phaùt trieån
caùc ngaønh CNPT. Caùc ngaønh naøy
phaùt trieån seõ taïo ngay nhieàu coâng
aên vieäc laøm vaø daàn daàn thu huùt
FDI töø caùc coâng ty ña quoác gia
taàm côõ lôùn.
Hôn nöõa, vieäc Nhaø nöôùc doàn
heát noã löïc taäp trung phaùt trieån
ngaønh naøy töï noù gaây ñöôïc nieàm
tin cho caùc doanh nghieäp nöôùc
ngoaøi ñaàu tö vaøo thò tröôøng Vieät
Nam. Sau moät thôøi gian ñaàu tö oà
aït ôû Trung Quoác, hieän nay, nhieàu
coâng ty ña quoác gia muoán phaân
taùn ñaàu tö sang caùc nöôùc khaùc
vaø ñang trong giai ñoaïn choïn thò
tröôøng môùi. Do ñoù, Vieät Nam caàn
phaùt tín hieäu caøng sôùm caøng toát ñeå
chôùp thôøi cô.
Doanh nghieäp vaø Nhaø
nöôùc cuøng laøm
Caùc chuyeân gia nhìn nhaän
raèng, ñeå coù theå taïo ra nhöõng thay
ñoåi lôùn, phaùt trieån maïnh meõ CNPT
thì giöõa caùc chuû theå saûn xuaát kinh
doanh vôùi Nhaø nöôùc caàn coù söï hôïp
taùc vaø thöïc hieän ñoàng boä caùc giaûi
phaùp toång theå.
Trong heä thoáng luaät phaùp nöôùc
ta vaãn chöa coù ñònh nghóa veà
ngaønh CNPT. Ñieàu ñoù daãn ñeán
vieäc trong caùc quy ñònh phaùp quy
khoâng heà coù chính saùch khuyeán
khích ñaàu tö vaø phaùt trieån ngaønh
CNPT. Tôùi nay, nghò ñònh veà phaùt
trieån CNPT vaãn chöa theå ra ñôøi
do giöõa caùc Boä, ngaønh coøn chöa
thoáng nhaát quan ñieåm veà söï caàn
thieát phaûi coù rieâng moät nghò ñònh
cuûa Chính phuû veà vaán ñeà naøy.
Chính vì vaäy, Chính phuû cuõng
caàn nhaän dieän laïi vaán ñeà vaø tham
gia tích cöïc hôn vaøo “cuoäc chôi”
naøy baèng caùch laäp ra moät cô quan
ñaàu moái ñeå “moái laùi” cho caùc DN
cung caáp chi tieát linh kieän.
Thaùi Lan laø quoác gia laøm raát toát
vieäc naøy trong thôøi kyø coâng nghieäp
hoùa. Hoï ñaõ coù moät cô quan nhaø
nöôùc theo doõi vieäc hoã trôï doanh
nghieäp vöøa vaø nhoû ñeå “chui” vaøo
caùc haõng chính. Trong khi ôû Vieät
Nam chöa coù moät cô quan naøo
Phaùt trieån coâng nghieäp phuï trôï:
Caàn phaùt tín hieäu sôùm
Theo caùc chuyeân gia kinh teá, coâng nghieäp phuï trôï (CNPT)
chöa phaùt trieån laø trôû ngaïi lôùn trong vieäc thöïc hieän muïc
tieâu quoác gia phaán ñaáu tôùi naêm 2020 ñöa Vieät Nam trôû
thaønh nöôùc coâng nghieäp. Khoâng phaùt trieån CNPT thì
khoâng theå coù coâng nghieäp cheá taïo lôùn maïnh.

3
3
phuï traùch coâng vieäc naøy.
Coù theå deã daøng nhaän thaáy,
yeáu toá quan troïng trong vieäc hình
thaønh vaø thuùc ñaåy söï phaùt trieån
cuûa CNPT laø nhaän thöùc cuûa caùc
doanh nghieäp veà taàm quan troïng
cuûa CNPT ñoái vôùi vieäc naâng cao
söùc caïnh tranh cuûa coâng nghieäp
Vieät Nam. Maëc duø gaàn ñaây, caùc
cô quan nhaø nöôùc baét ñaàu yù
thöùc ñöôïc taàm quan troïng cuûa
vieäc phaùt trieån CNPT, nhöng caùc
doanh nghieäp nhaø nöôùc - chuû theå
chính trong lónh vöïc naøy - töø tröôùc
ñeán nay laïi thöôøng hoaït ñoäng
theo kieåu troïn goùi, töùc laø saûn
xuaát töø A tôùi Z. Do ñoù, caùc doanh
nghieäp naøy haàu nhö khoâng coù
khaùi nieäm veà ngaønh CNPT. Tuy
nhieân, khi tham gia saûn xuaát töø
A tôùi Z, hieäu quaû saûn xuaát cuûa
coâng ty ñoù seõ khoâng cao vì caàn
nhieàu voán ñaàu tö, vaø vì theá, ñaàu
tö cuûa hoï buoäc phaûi daøn traûi. Ñoù
laø lyù do taïi sao caùc coâng ty hoaït
ñoäng trong ngaønh CNPT chæ neân
choïn tham gia vaøo moät lónh vöïc
saûn xuaát.
Caùc DN caàn phaûi ña daïng
hoùa trong hôïp taùc, lieân doanh
lieân keát vôùi caùc nhaø ñaàu tö nöôùc
ngoaøi, nhaát laø vôùi caùc coâng ty coù
trình ñoä kyõ thuaät cao vaø coù beà
daøy kinh nghieäm nhö caùc doanh
nghieäp vöøa vaø nhoû cuûa Nhaät Baûn.
Ñaây chính laø chính saùch caàn thieát
ñeå coù theå caïnh tranh trong thôøi
gian tôùi. Chæ coù ña daïng hoùa lieân
doanh lieân keát, hôïp taùc ñaàu tö thì
caùc doanh nghieäp Vieät Nam môùi
coù theå laø moät maét xích trong daây
chuyeàn saûn xuaát toaøn caàu. n
http://www.baocongthuong.com.vn
Naêm 2009, taïi huyeän Queá
Voõ, tænh Baéc Ninh, Khu Coâng
nghieäp hoã trôï Vieät Nam - Nhaät
Baûn soá 1 vôùi quy moâ 16 ha ñaõ
ñöôïc khôûi coâng xaây döïng (aûnh
Leã Khôûi coâng). Söï kieän naøy seõ
taïo ñaø phaùt trieån maïnh hôn cho
neàn coâng nghieäp phuï trôï cuûa
Vieät Nam vaø cuõng laø böôùc hieän
thöïc hoùa caùc noäi dung cuûa Hieäp
ñònh ñoái taùc kinh teá Vieät Nam -
Nhaät Baûn.
Tôùi döï leã khôûi coâng coù Phoù
Thuû töôùng Hoaøng Trung Haûi,
Boä tröôûng Coâng Thöông Vuõ Huy
Hoaøng, Ñaïi söù Nhaät Baûn taïi Vieät
Nam Mitsuo Sakaba, laõnh ñaïo
caùc Boä, ngaønh, tænh Baéc Ninh vaø
caùc ñòa phöông laân caän khaùc.
Ñaïi dieän phía Vieät Nam - Boä
tröôûng Coâng Thöông Vuõ Huy
Hoaøng vaø phía Nhaät Baûn - Ñaïi
söù Mitsuo Sakaba ñeàu ñaùnh giaù
ñaây laø moät döï aùn coù taàm quan
troïng trong chieán löôïc phaùt trieån
coâng nghieäp phuï trôï cuûa Vieät
Nam cuõng nhö ñoái vôùi caùc nhaø
ñaàu tö Nhaät Baûn ñang hoaït ñoäng
taïi Vieät Nam.
“Döï aùn ra ñôøi phuø hôïp vôùi quy
hoaïch phaùt trieån cuõng nhö chuû
tröông khuyeán khích phaùt trieån
ngaønh coâng nghieäp phuï trôï Vieät
Nam. Vieät Nam ñoùn chaøo vaø keâu
goïi söï tham gia ñaàu tö nhieàu hôn
nöõa cuûa caùc ñoái taùc vaøo KCN
naøy cuõng nhö vieäc ñaåy maïnh
xaây döïng nhieàu KCN töông töï
taïi caùc vuøng kinh teá coâng nghieäp
khaùc”, Boä tröôûng Vuõ Huy Hoaøng
ñaùnh giaù.
Caùc ñoái taùc phía Nhaät Baûn
ñaõ cam keát trong naêm 2009 seõ
ñöa khoaûng 50 doanh nghieäp
nhoû cuûa Nhaät Baûn ñaàu tö taïi
KCN vôùi toång voán khoaûng 100
trieäu USD. Rieâng taïi KCN Queá
Voõ - Baéc Ninh, sau 5 naêm thaønh
laäp ñaõ thu huùt khoaûng 1 tyû USD
voán ñaàu tö töø Nhaät Baûn, ñaùng
chuù yù laø döï aùn saûn xuaát maùy in
laser coù quy moâ lôùn nhaát theá giôùi,
caùc döï aùn cuûa Sanyo, Toyo Ink,
Tabuchi, Mitsuwa,…
Vieän Nghieân cöùu chieán löôïc,
chính saùch coâng nghieäp - ñaàu
moái Chöông trình phaùt trieån coâng
nghieäp hoã trôï cuûa Vieät Nam cho
bieát, sau KCN hoã trôï soá 1 naøy,
seõ coù nhieàu KCN hoã trôï töông
töï khaùc ñöôïc trieån khai trong caû
nöôùc vôùi muïc tieâu phaùt trieån coâng
nghieäp phuï trôï voán coøn thieáu vaø
yeáu ôû Vieät Nam.
Taïi leã khôûi coâng, Boä Coâng
Thöông, UBND tænh Baéc Ninh,
Coâng ty Coå phaàn Phaùt trieån ñoâ thò
Kinh Baéc, Vieän Nghieân cöùu kinh
teá Vieät Nam taïi Nhaät Baûn ñaõ kyù
keát caùc vaên kieän, cam keát vaø taêng
cöôøng hôïp taùc giöõa 4 beân nhaèm
ñaûm baûo tính khaû thi vaø hieäu quaû
cuûa döï aùn naøy (aûnh). n
Nguyeân Linh www.chinhphu.vn
Taïo ñaø phaùt trieån ngaønh
coâng nghieäp phuï trôï nöôùc nhaø

4
4
Ñaùnh giaù chung hieän nay cuûa
caùc nhaø nghieân cöùu, caùc nhaø
ñaàu tö nöôùc ngoaøi, caùc chuyeân
gia chính saùch... laø coâng nghieäp
phuï trôï CNPT (supporting
industries - SI) cuûa Vieät Nam ôû
caû ba khu vöïc: nhaø nöôùc, nöôùc
ngoaøi vaø tö nhaân ñang raát yeáu,
hoaëc gaàn nhö chöa toàn taïi.
Thöïc traïng CNPT Vieät
Nam: yeáu vó moâ, khoûe vi
moâ
Trong nhoùm CNPT nhaø nöôùc,
moät soá ñang bò thu nhoû daàn do keát
quaû cuûa quaù trình caûi caùch baèng
caùc bieän phaùp giaûi theå, tö nhaân
hoùa. Nhöõng doanh nghieäp coøn laïi,
chöa caûi caùch ñöôïc thì saûn xuaát
eøo uoät. Coù nhöõng doanh nghieäp
vaãn hoaït ñoäng saûn xuaát theo keá
hoaïch treân (toång coâng ty meï)
giao, daãn tôùi tình traïng dieän tích
nhaø xöôûng thì lôùn, maùy moùc thieát
bò môùi ñaàu tö ñaép chieáu nguû, trong
khi daây chuyeàn saûn xuaát mang tính
thuû coâng cao. Thu nhaäp cuûa caùc
doanh nghieäp naøy laø töø hoaït ñoäng
cho (doanh nghieäp tö nhaân) thueâ
laïi moät phaàn nhaø xöôûng.
Nhoùm CNPT nöôùc ngoaøi, beân
caïnh moät soá giôùi haïn caùc nhaø
cung caáp phuï kieän ñi theo caùc
haõng saûn xuaát lôùn nhö Canon,
Toyota... thì soá doanh nghieäp
CNPT ñoäc laäp coøn raát ít. Thôøi
gian gaàn ñaây, nhaän thaáy nhu caàu
CNPT ôû Vieät Nam, ñaõ coù nhöõng
doanh nghieäp nöôùc ngoaøi (Nhaät,
Ñaøi Loan...) nhaûy töø caùc nöôùc
laân caän sang. Tuy nhieân söï gia
taêng naøy vaãn chöa thaám gì so vôùi
khoaûng troáng CNPT hieän taïi.
Nhoùm thöù ba, CNPT tö nhaân
Vieät Nam, naêng löïc coøn thaáp (veà
trình ñoä, quy moâ, naêng löïc cung
caáp), vì tuoåi ñôøi thaønh laäp coøn
ñang raát treû. Haàu heát caùc doanh
nghieäp thuoäc khoái tö nhaân ñeàu
môùi chæ baét ñaàu trieån khai ñaàu tö
nhaø xöôûng, maùy moùc thieát bò moät
caùch quy moâ ñeå tham gia vaøo hoaït
ñoäng saûn xuaát töø sau naêm 2000,
khi cheá ñoä ñaêng kyù thaønh laäp
doanh nghieäp ñöôïc töï do côûi môû.
Vôùi tuoåi ñôøi chöøng chöa ñaày 10
naêm vaø baét ñaàu gaàn nhö töø con soá
khoâng (veà coâng ngheä cuõng nhö kyõ
naêng quaûn lyù kinh doanh), khoâng
theå ñoøi hoûi nhieàu doanh nghieäp
CNPT tö nhaân coù khaû naêng ñaùp
öùng nhöõng yeâu caàu cuûa caùc nhaø
saûn xuaát taàm côõ.
Tuy nhieân, tìm hieåu kyõ trong
thöïc teá, khoâng phaûi khoâng coù
nhöõng doanh nghieäp CNPT tieàm
naêng maïnh. Neáu giôùi haïn trong
phaïm vi khoái doanh nghieäp tö
nhaân thì coù theå toùm taét thöïc traïng
veà söùc caïnh tranh cuûa CNPT Vieät
Nam baèng moät caâu: Maïnh vi moâ,
yeáu vó moâ.
Maïnh vi moâ ôû ñaây haøm yù coù
khoâng ít doanh nghieäp tuoåi ñôøi
chöa tôùi möôøi naêm nhöng phaùt
trieån nhanh vaø vöõng chaéc. Trong
soá naøy, nhieàu coâng ty xuaát phaùt
töø quy moâ saûn xuaát kieåu gia ñình,
hay laø söï tuï hoïp cuûa ñoâi ba ngöôøi
baïn treû toát nghieäp ñaïi hoïc chöa
laâu, coù taâm huyeát vaø cuøng chí
höôùng.
Coâng nghieäp phuï trôï ñöôïc xem nhö ngaønh coâng nghieäp saûn xuaát caùc boä phaän chi tieát,
linh kieän saûn phaåm haøng hoùa trung gian khaùc, chuû yeáu do caùc doanh nghieäp vöøa vaø nhoû
thöïc hieän. Phaùt trieån coâng nghieäp phuï trôï laø moät trong nhöõng chính saùch öu tieân haøng
ñaàu cuûa Chính phuû vaø ñöôïc kyø voïng seõ laøm thay ñoåi boä maët cuûa ngaønh Coâng nghieäp
nöôùc nhaø. Ñoái vôùi moät soá ngaønh, coâng nghieäp phuï trôï chieám tôùi 40-95% giaù trò gia taêng
trong saûn xuaát coâng nghieäp. Coâng nghieäp phuï trôï Vieät Nam coøn heát söùc giaûn ñôn, quy
moâ nhoû leû, chuû yeáu saûn xuaát caùc chi tieát giaûn ñôn coù giaù trò gia taêng thaáp.
Thöïc teá vaø giaûi phaùp cho Vieät Nam
Phaùt trieån coâng nghieäp phuï trôï:

5
5
Trong moät chuyeán khaûo saùt
thöïc teá ôû caû ba mieàn Baéc, Trung,
Nam vöøa qua taùc giaû ñaõ coù dòp gaëp
phoûng vaán nhöõng doanh nghieäp
nhö vaäy.
Ví duï thöù nhaát
Moät doanh nghieäp saûn xuaát bao
bì carton, giaùm ñoác (phuï traùch kyõ
thuaät coâng ngheä) vaø phoù giaùm ñoác
(quaûn lyù kinh doanh) laø moät caëp
vôï choàng ñeàu laø kyõ sö, chuyeân
moân goác chaúng lieân quan tôùi gì tôùi
kyõ thuaät laøm giaáy. Hôn naêm naêm
tröôùc, hoï baét ñaàu söï nghieäp baèng
moät daây chuyeàn saûn xuaát giaáy, quy
moâ khaù khieâm toán. Nhöõng boä phaän
chính (loâ saáy, ñoäng cô...) mua töø
Trung Quoác, coøn ñoà gaù vaø phuï kieän
do giaùm ñoác tìm kieám töø caùc nhaø
saûn xuaát trong nöôùc. Saûn phaåm
cuûa nhaø maùy luùc ñaàu chæ cung caáp
cho caùc nhaø cheá taïo bìa carton ñòa
phöông, thaäm chí chæ laø giaáy ñeå
laøm phaàn loõi (cuoän soùng) cuûa bìa
carton, voán khoâng yeâu caàu ñoä dai,
mòn hay ñoä ñeàu maøu cao.
Nhöng vôùi söï beàn bæ vaø noã löïc,
doanh nghieäp cuûa anh chò ñaõ lieân
tuïc môû roäng saûn xuaát vaø ñaàu tö
môùi daây chuyeàn thieát bò. Töø choã
moät daây chuyeàn giaáy, nhaø maùy ñaõ
coù theâm boán daây chuyeàn môùi (daøi
gaáp ba daây chuyeàn ban ñaàu) cheá
taïo ñöôïc nhöõng loaïi giaáy cao caáp
hôn (boùng maët, ñeàu maøu vaø dai).
Khoâng chæ döøng ôû khaâu laøm giaáy
nguyeân lieäu, maø caùc daây chuyeàn
maùy gaáp soùng, maùy caét, eùp, maùy
in laàn löôït ñöôïc trang bò cho caùc
coâng ñoaïn saûn xuaát bìa carton, caét
daäp laøm bao bì, vaø in aán theo ñôn
ñaët haøng. Sau hôn naêm naêm hoaït
ñoäng, saûn phaåm cuûa nhaø maùy giôø
ñaây laø nhöõng bao bì carton hoaøn
chænh, hôn phaân nöûa ñaàu ra hieän
nay cung caáp cho caùc nhaø saûn
xuaát nöôùc ngoaøi taïi ñòa phöông.
Hieän taïi doanh nghieäp ñang raát
caàn môû roäng quy moâ saûn xuaát bôûi
duø nhaø maùy chaïy heát coâng suaát
nhöng vaãn khoâng ñaùp öùng kòp ñôn
ñaët haøng. Tuy nhieân tìm kieám hoã
trôï cuûa Nhaø nöôùc thì doanh nghieäp
khoâng quan taâm, vì maát thôøi gian
vaø neáu coù cuõng phaûi ôû vò theá ngöôøi
ñi xin.
Chò phoù giaùm ñoác chæ cho
chuùng toâi xem moät boä loâ saáy cuûa
Trung Quoác môùi ñöôïc mua veà.
Tröôùc ñaây hoï cuõng ñaõ töøng doø
hoûi nhieàu nhaø saûn xuaát trong nöôùc
nhöng quaù maát coâng, chæ coù moät
vaøi boä phaän (khung, giaù...) hoaëc
töï cheá hoaëc mua töø caùc doanh
nghieäp noäi ñòa. Thöïc teá naøy cho
thaáy coù nhu caàu veà moät maïng
löôùi hoã trôï thoâng tin ñaùng tin caäy,
keát noái caùc nhaø saûn xuaát SI trong
nöôùc vôùi nhau.
Ví duï thöù hai
Moät CNPT tö nhaân khaùc laø moät
doanh nghieäp cô khí môùi thaønh laäp
chöa tôùi ba naêm, bôûi moät nhoùm
ba ngöôøi baïn treû môùi toát nghieäp
ñaïi hoïc vaøi naêm. Quy moâ doanh
nghieäp cuõng coøn nhoû beù, thieát
bò chæ vaøi ba maùy caét, haøn, tieän,
khoan, chaán. Cuõng coù nhöõng loaïi
maùy tieân tieán nhö maùy caét daây tia
ñieän (wire cut machine) coù hoã trôï
ñieàu khieån baèng maùy tính (CNC).
Xuaát phaùt ñieåm chæ baèng nhöõng
hôïp ñoàng gia coâng caùc khung
giaù kim loaïi, roài daàn daàn laø nhöõng
boä phaän yeâu caàu ñoä chính xaùc
cao hôn nhö nhöõng con laên (laøm
baêng chuyeàn) hay thieát bò coù caáu
truùc phöùc taïp hôn nhö xe naâng
thuû coâng... caû theo ñôn ñaët haøng,
caû töï thieát keá phaùt trieån saûn phaåm
rieâng.
Tuy nhieân baèng söùc treû, vôùi
nhöõng maùy moùc thieát bò phuø hôïp
(haàu heát laø loaïi ñaõ qua söû duïng
nhöng coâng ngheä khoâng laïc haäu),
vöôït qua nhöõng cuoäc thi tuyeån
cheá taïo nhöõng saûn phaåm maãu vôùi
yeâu caàu kyõ thuaät khaù cao (ñoä tinh,
chính xaùc ngang taàm nhöõng chi
tieát trong ñoäng cô oâ toâ), daàn daàn
coâng ty ñaõ coù ñöôïc nhöõng ñôn
ñaët haøng töø chaâu AÂu vaø caû nhöõng
coâng ty Nhaät teân tuoåi coù cô sôû saûn
xuaát taïi Vieät Nam. Khi höôùng daãn
tham quan xöôûng, baïn phoù giaùm
ñoác treû töï haøo giôùi thieäu moät thieát
bò kieåm tra töï ñoäng (laép ñaët trong
daây chuyeàn saûn xuaát töï ñoäng)
ñang ñöôïc hoaøn chænh khaâu cuoái
ñeå chuaån bò giao cho khaùch haøng
laø Toshiba. Neáu khoâng chöùng kieán
thöïc teá thì khoù coù theå tin moät thieát
bò hieän ñaïi nhö vaäy laïi ñöôïc cheá
taïo bôûi doanh nghieäp treû naøy.
Hai ví duï naøy cuõng nhö nhieàu
doanh nghieäp khaùc cuøng ngaønh
Khoâng phaûi khoâng coù nhöõng
doanh nghieäp CNPT tieàm
naêng maïnh. Neáu giôùi haïn
trong phaïm vi khoái doanh
nghieäp tö nhaân thì coù theå
toùm taét thöïc traïng veà söùc
caïnh tranh cuûa CNPT Vieät
Nam baèng moät caâu: Maïnh vi
moâ, yeáu vó moâ.

6
6
hay khaùc ngaønh maø taùc giaû ñaõ
theo doõi töø nhieàu naêm nay, coù
chung moät ñaëc ñieåm laø coù nhöõng
ngöôøi giaùm ñoác vöøa coù naêng löïc
vöøa coù noã löïc cao. Töøng doanh
nghieäp rieâng leû ñeàu ñang töï mình
tìm kieám vaø trang bò söùc maïnh
rieâng cho mình maø khoâng ngoài
troâng chôø chính saùch hoã trôï.
Veà maët lyù luaän theo cô cheá
thò tröôøng töï do, söï tham gia cuûa
nhieàu doanh nghieäp tö nhaân vaø
quaù trình ñaøo thaûi qua caïnh tranh
seõ taïo neân moät neàn coâng nghieäp
maïnh. Tuy nhieân, neáu chæ döïa vaøo
“baøn tay voâ hình” thì quaù trình ñoù
seõ ñoøi hoûi moät thôøi gian khaù daøi.
Hôn nöõa trong boái caûnh neàn kinh
teá môû cöûa, söùc eùp cuûa töï do maäu
dòch vaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi ngaøy
caøng taêng, thì duø coâng nghieäp
CNPT coù phaùt trieån nhöng lieäu
coù bao nhieâu doanh nghieäp Vieät
Nam goùp maët trong ñoù laø moät vaán
ñeà caàn suy nghó. Bôûi vaäy, song
song vôùi quaù trình töï do hoùa, caàn
coù moät chieán löôïc hoã trôï ñeå ñaûm
baûo söï phaùt trieån cuûa caùc doanh
nghieäp CNPT noäi ñòa, moät boä phaän
cô baûn cuûa neàn coâng nghieäp Vieät
Nam trong töông lai.
Xaây döïng maïng löôùi (net-
work) lieân keát caùc doanh
nghieäp: goùp gioù laøm baõo
Trôû laïi vôùi caâu hoûi coát loõi veà vaán
ñeà laøm sao ñeå phaùt trieån CNPT
Vieät Nam, tröôùc heát caàn khaúng
ñònh, söù meänh naøy chæ coù theå troâng
chôø vaøo söï noã löïc cuûa baûn thaân
caùc doanh nghieäp tö nhaân.
Tuy nhieân, doanh nghieäp tö
nhaân vôùi trieát lyù “kieám maûnh trôøi
rieâng”, tìm nhöõng phaân maûnh thò
tröôøng traùnh ñoái ñaàu tröïc tieáp vôùi
khoái doanh nghieäp nhaø nöôùc hay
nöôùc ngoaøi (xe maùy, phuï tuøng xe
maùy giaù reû cung caáp cho caùc khu
vöïc mieàn nuùi laø moät ví duï), khieán
haàu heát caùc doanh nghieäp SI tö
nhaân hoaït ñoäng trong tình traïng
phaân taùn, nhoû leû. Cuøng vôùi haïn cheá
trong trao ñoåi thoâng tin vaø hôïp taùc
giöõa caùc doanh nghieäp vôùi nhau,
keát quaû laø duø coù nhöõng thaønh vieân
ñaày tieàm naêng, nhöng treân toaøn
cuïc ñoäi nguõ doanh nghieäp CNPT
tö nhaân cuûa ta khoâng coù ñöôïc moät
söùc maïnh toång hôïp.
Muoán taïo neân söùc maïnh caïnh
tranh cho caû neàn coâng nghieäp
CNPT, caàn xaây döïng moät maïng
löôùi nhaèm taïo ñieàu kieän cho caùc
doanh nghieäp CNPT tö nhaân trao
ñoåi thoâng tin chaët cheõ, taän duïng
nhöõng cô hoäi lieân keát, hôïp taùc, töï
hoã trôï laãn nhau, cuõng nhö ñöa ra
nhöõng yeâu caàu hoã trôï caûi thieän
ñieàu kieän kinh doanh vôùi caùc nhaø
laäp chính saùch.
Vaán ñeà cô baûn ôû ñaây laø, maïng
löôùi naøy phaûi do caùc doanh nghieäp
CNPT tö nhaân töï nguyeän tham
gia saùng laäp, chöù khoâng theå troâng
chôø vaøo Chính phuû. Chæ khi laø
saûn phaåm töï thaân cuûa caùc doanh
nghieäp tö nhaân, noù môùi coù theå hoaït
ñoäng vôùi tinh thaàn phuïc vuï coäng
ñoàng doanh nghieäp, vaø vì lôïi ích
cuûa moãi thaønh vieân.
Veà nguyeân taéc maïng löôùi
CNPT naøy phaûi taïo ra ñöôïc moät
saân chôi chung, khuyeán khích caùc
doanh nghieäp thaønh vieân giao löu
trao ñoåi hoã trôï tri thöùc kyõ thuaät,
quaûn lyù kinh doanh, ñoàng thôøi thu
thaäp nhöõng tö lieäu töø hoaït ñoäng
thöïc teá cuûa caùc doanh nghieäp ñeå
ñöa ra nhöõng yeâu caàu hoã trôï töø
phía Nhaø nöôùc cho caùc caùc nhaø
laäp chính saùch. Kinh nghieäm phaùt
trieån CNPT cuûa caùc nöôùc ñi tröôùc
töø Nhaät, Haøn Quoác, hay gaàn ñaây
hôn laø Thaùi Lan, Malaysia cuõng
nhö vaäy. Caùc doanh nghieäp SI
cuûa caùc nöôùc naøy moät maët lieân
keát chaët cheõ vôùi nhau, trao ñoåi
thoâng tin, hoã trôï nhau, maët khaùc
cuøng nhau ñeà ñaït vôùi chính phuû
nhöõng yeâu caàu veà hoã trôï veà maët
chính saùch taïo ñieàu kieän caûi thieän
moâi tröôøng hoaït ñoäng kinh doanh
thöïc teá.
Chính saùch hoã trôï cuûa hoï, vì
vaäy, ñöôïc xaây döïng xuaát phaùt töø
doanh nghieäp, do doanh nghieäp
ñeà ñaït neân môùi hieäu quaû, chöù
khoâng phaûi laø nhöõng “con voi” do
caùc chuyeân gia laäp chính saùch veõ
ra theo trí töôûng töôïng theo kieåu
ta. ÔÛ ñaây caàn chuù giaûi theâm, chính
saùch hoã trôï cuûa caùc nöôùc naøy
khoâng phaûi laø cheá ra nhöõng mieáng
baùnh ñoäc quyeàn ñeå phaân phaùt cho
caùc doanh nghieäp, maø laø quaù trình
nhaèm taïo ra moâi tröôøng caïnh tranh
bình ñaúng hôn, kích thích noã löïc
saùng taïo, giuùp caùc doanh nghieäp
phaùt huy toái ña tieàm naêng saün coù
cuûa mình. n
Ñoã Maïnh Hoàng, jvsi-network@gmail.com. (Obi-
rin University, Tokyo, Thôøi baùo Kinh teá Saøi Goøn)

7
7
Tuy nhieân, duø vaán ñeà naøy ñaõ ñöôïc
nhaéc tôùi nhieàu laàn, vôùi nhieàu pheùp
thöû, song caû moät thôøi gian daøi troâi
qua, khi caùc nöôùc xung quanh thay
ñoåi nhö vuõ baõo, thì CNPT cuûa Vieät
Nam vaãn maõi loay hoay quanh ñieåm
xuaát phaùt.
Ñeå tìm giaûi phaùp khaéc phuïc, tröôùc
tieân caàn lyù giaûi kyõ hôn vaán ñeà vì sao
nhöõng chieán löôïc hay chính saùch phaùt
trieån CNPT tröôùc nay thöôøng “giaãm
chaân taïi choã”. Nhìn toång theå, vieäc phaùt
trieån CNPT cuûa Vieät Nam suoát hôn
moät thaäp nieân qua khoâng thoaùt khoûi
traïng thaùi buøng nhuøng coù theå do ba
nguyeân nhaân. Moät laø baûn thaân chính
saùch hoã trôï thieáu roõ raøng. Hai laø tö
töôûng hoã trôï mang tính baûo hoä cuûa
Chính phuû, cuøng thaùi ñoä troâng chôø hoã
trôï cuûa doanh nghieäp nhaø nöôùc. Thöù
ba laø tình traïng hoaït ñoäng rieâng reõ vaø
thieáu chuû ñoäng yeâu caàu hoã trôï cuûa
khoái doanh nghieäp tö nhaân, voán laø
nhaân vaät chính cuûa cuoäc chôi kinh teá
thò tröôøng vaø cuõng laø ñoái töôïng chính
caàn hoã trôï.
Chính saùch hoã trôï thieáu roõ
raøng
Chính saùch hoã trôï thieáu roõ raøng baét
ñaàu töø choã khoâng coù moät ñònh nghóa
veà CNPT roõ raøng, khoa hoïc vaø phuø
hôïp vôùi ñieàu kieän kinh teá hieän taïi. Luùc
ñaàu, CNPT laø moät thuaät ngöõ chæ caùc
nhaø saûn xuaát linh kieän boä phaän phuïc
vuï laép raùp cheá taïo saûn phaåm cuoái cuøng
(nhö oâ toâ, ñoà ñieän gia duïng, maùy moùc
thieát bò caùc loaïi…), do giôùi coâng nghieäp
vaø caùc nhaø laäp chính saùch Nhaät ñöa
ra töø cuoái thaäp nieân 1980, theo nhu
caàu dòch chuyeån saûn xuaát (ñaàu tö)
ra nöôùc ngoaøi (luùc ñoù chuû yeáu laø caùc
nöôùc ASEAN).
Cuï theå, moät döï aùn nghieân cöùu töø
1987-1990 cuûa JICA ñaõ khaûo saùt tình
hình CNPT ôû Malaysia vaø Thaùi Lan.
Theo ñoù, caùc nhaø laäp chính saùch Nhaät
Caàn moät maïng löôùi
Phaùt trieån coâng nghieäp phuï trôï: Phaùt trieån coâng nghieäp
phuï trôï CNPT, caâu hoûi
chöa coù lôøi giaûi ñaùp.
CNPT thöôøng ñöôïc goïi
laø coâng nghieäp phuï trôï,
hoã trôï, laø moät ñeà taøi ñöôïc
nhieàu ngöôøi, nhieàu giôùi
quan taâm vì vai troø quan
troïng ñoái vôùi phaùt trieån
neàn coâng nghieäp.
ñöông thôøi ñaõ ñöa ra möôøi lónh vöïc nhö
gia coâng ñuùc eùp, cheá taïo linh kieän oâ toâ
xe maùy, linh kieän boä phaän thieát bò maùy
vaên phoøng, gia coâng ñeá cao su (giaøy
deùp), cheá taïo maøn hình (CTR)… aùp
duïng cho Malaysia, vaø hai ngaønh gia
coâng ñoà nhöïa vaø goám söù (bao goàm caû
maùy moùc, thieát bò cho tôùi nguyeân vaät
lieäu, vaø saûn phaåm) aùp duïng cho tröôøng
hôïp cuûa Thaùi Lan.
Trong khi ñoù, UÛy ban Xuùc tieán ñaàu
tö cuûa Thaùi Lan laïi ñònh nghóa CNPT
baèng 19 chuyeân ngaønh saûn xuaát cuï
theå nhö cheá taïo khuoân vaø gia coâng ñuùc
(mould and die), gia coâng ñoà gaù (jig
and fixture), ñoät daäp (forging), cheá taïo
duïng cuï maøi (grinding), xöû lyù beà maët
(surface treatment) cho tôùi gia coâng
heä thoáng choáng khoùa phanh (anti lock
brake system)…
Xuaát phaùt töø nhöõng ñònh nghóa
naøy, Nhaät ñaõ cuøng caùc nhaø laäp chính
saùch cuûa Malaysia vaø Thaùi Lan ñeà
ra nhöõng chöông trình hoã trôï vaø bieän
phaùp khuyeán khích khaùc nhau, giuùp
caùc doanh nghieäp CNPT (caû voán ñaàu
tö nöôùc ngoaøi vaø trong nöôùc) cuûa hoï
phaùt trieån. Caàn noùi theâm laø caùc chính
saùch hoã trôï naøy khoâng ñöa ra nhöõng
muïc tieâu cuï theå thay doanh nghieäp, vaø
cuõng khoâng chæ ñònh doanh nghieäp naøo
seõ ñöôïc hoã trôï.
Tröôøng hôïp Vieät Nam, tham khaûo
baûn “Quy hoaïch phaùt trieån coâng
nghieäp hoã trôï” treân website Chính
phuû, coù theå thaáy CNPT bao haøm khaép
caùc lónh vöïc töø deät may, giaøy deùp, oâ
toâ, xe maùy, cô khí, cho tôùi coâng ngheä
thoâng tin.
Nhöõng muïc tieâu ñaët ra raát hoaønh
traùng nhö “ngaønh deät may ñeán naêm
2010 ñaùp öùng treân 30% nhu caàu noäi
ñòa, ñeán 2015 khoaûng 39%”…; hay veà
coâng nghieäp oâ toâ: “caùc doanh nghieäp
nhaø nöôùc (VEAM, VINAMOTOR, TKV,
SAMCO) vaø caùc coâng ty Xuaân Kieân,
Tröôøng Haûi laø nhöõng cô sôû giöõ vai troø
chuû ñaïo” vaø “saûn löôïng caùc loaïi phuï
tuøng döï kieán ñeán naêm 2010 vaø 2020:
…cuïm ñoäng cô caùc loaïi töø 44.000 leân
88.600 caùi; heä thoáng laùi vaø caàu tröôùc
töø 63.000 leân 109.500 caùi”… Tuy
nhieân, khoâng heà coù moät ñònh nghóa roõ
raøng coâng nghieäp hoã trôï laø gì. Vì vaäy
chính saùch ñaõ khoâng xaùc ñònh ñöôïc
ñoái töôïng hoã trôï roõ raøng, ngoaïi tröø
khoanh vuøng moät soá doanh nghieäp
nhaø nöôùc.
Hoã trôï mang tính baûo hoä
Nguyeân nhaân thöù hai naøy lieân quan
tôùi caû cô quan coâng quyeàn vaø doanh
nghieäp nhaø nöôùc. Muïc tieâu, quy hoaïch
cho söï phaùt trieån cuûa ngaønh coâng
nghieäp oâ toâ moät quoác gia hôn chuïc
naêm sau maø tính ñeám ñöôïc tôùi con soá
leû maáy traêm cuïm ñoäng cô, maáy traêm
heä thoáng laùi… thì coù theå thaáy taâm lyù
baûo hoä vaø di saûn keá hoaïch hoùa taäp
trung cuûa caùc nhaø laøm chính saùch coøn
naëng neà tôùi chöøng naøo.
Coøn veà phía caùc doanh nghieäp
CNPT voán nhaø nöôùc cuõng nhö khoái
doanh nghieäp nhaø nöôùc noùi chung,
taâm lyù troâng chôø vaøo nhöõng hoã trôï
(thöïc chaát laø baûo hoä) hoaëc veà voán,
hoaëc veà thò tröôøng (theá ñoäc quyeàn),
baûo hoä veà quyeàn söû duïng ñaát, vò trí

8
88
kinh doanh thuaän lôïi… ñaõ thaønh moät
caên beänh khoù chöõa.
Doanh nghieäp tö nhaân thôø ô
vôùi chính saùch
SöïthôøôcuûadoanhnghieäpCNPTtö
nhaân phaûn aùnh möùc ñoä loøng tin cuûa hoï
ñoái vôùi chính saùch. Noù chính laø heä quaû
cuûa vieäc laøm chính saùch vôùi noäi dung
saùo roãng, phi lyù, vaø nhöõng bieän phaùp hoã
trôï khoâng hieäu quaû do caùch thöùc cuõng
nhö ñoái töôïng hoã trôï khoâng ñöôïc xaùc
ñònh ñuùng, trong suoát moät thôøi gian daøi.
Ñieàuñaùngtieáclaøsöïthôøôcuûacaùcdoanh
nghieäp tö nhaân voâ hình trung ñaõ khieán
hoïtöïboûñicaùiquyeànñöôïcñoøihoûinhöõng
chính saùch hoã trôï chính ñaùng.
Doanh nghieäp tö nhaân Vieät Nam,
vöøa vôùi tö caùch laø chuû theå kinh teá, vöøa
laø moät chuû nhaân cuûa ñaát nöôùc phaûi
coù quyeàn ñoøi hoûi Chính phuû xaây döïng
chính saùch hoã trôï rieâng. Chính saùch
hoã trôï ôû ñaây khoâng phaûi laø vieäc taïo
ra nhöõng ñaëc quyeàn (töø thoâng tin cho
ñeán voán) ñeå roài chæ mang laïi lôïi ích cho
moät nhoùm caù nhaân vaø nhöõng doanh
nghieäp hoaëc coù voán nhaø nöôùc, hoaëc
laø saân sau cuûa quan chöùc.
Ñeå coù moät chieán löôïc phaùt trieån
coâng nghieäp CNPT hieäu quaû, caàn phaûi
khaéc phuïc caû ba nguyeân nhaân treân,
nhöng trong ñoù giaûi quyeát nguyeân
nhaân thöù ba laø quan troïng nhaát. Lyù
do ñôn giaûn vì doanh nghieäp tö nhaân
laø chuû theå chính trong cuoäc chôi töï do
caïnh tranh. Nhöng ñeå tìm bieän phaùp
giuùp doanh nghieäp tö nhaân chuû ñoäng
ñoøi hoûi vaø taän duïng cô hoäi hoã trôï ñeå
phaùt trieån, tröôùc heát caàn xem qua thöïc
traïng cuûa CNPT Vieät Nam. n
(Theo Thôøi baùo kinh teá Saøi Goøn)
Lôøi giaûi caên cô cho baøi toaùn
nhaäp sieâu, theo yù kieán cuûa
nhieàu ngöôøi ñöôïc tham vaán
laø phaûi laøm toát nhieäm vuï quan
troïng: taäp trung vaøo phaùt trieån
ngaønh coâng nghieäp phuï trôï
Caàn chieán löôïc phaùt trieån
coâng nghieäp phuï trôï
Caùc ngaønh saûn xuaát coâng nghieäp
ñeàu ñang phuï thuoäc raát nhieàu vaøo
nguyeân lieäu nhaäp khaåu. Vôùi ngaønh giaáy
chaúng haïn, ñeán nay nguyeân lieäu boät
giaáy trong nöôùc vaãn chöa ñaùp öùng ñöôïc
yeâu caàu, chuû yeáu phaûi nhaäp khaåu. Vì
tuy nhìn ñaâu cuõng thaáy caây, thaáy röøng
nhöng laïi laø caùc caây taïp, khoâng phaûi caây
nguyeân lieäu cho löôïng boät giaáy cao.
Do vaäy, ñeå phaùt trieån coâng nghieäp
boät giaáy ñoøi hoûi phaûi coù chieán löôïc phaùt
trieån caây nguyeân lieäu, baét ñaàu töø qui
hoaïch dieän tích troàng röøng nguyeân lieäu
ñeán nghieân cöùu caùc gioáng caây coù chaát
löôïng boät giaáy toát, tìm kieám voán ñeå
trieån khai troàng vaø ñaàu tö nhaø maùy saûn
xuaát, khu vöïc xöû lyù chaát thaûi. Nhöng
ñeán nay môùi chæ moät döï aùn boät giaáy
Thanh Hoùa ñang ñöôïc trieån khai.
Döï aùn boät giaáy Kon Tum ñaõ trieån
khai toán caû traêm tyû ñoàng nhöng phaûi
ngöng giöõa chöøng vì phaùt hieän khoâng
ñuû röøng nguyeân lieäu vaø neáu tieáp tuïc
trieån khai seõ khoâng hieäu quaû.
Ngaønh coâng nghieäp oâ toâ ñang phaùt
trieån, theá nhöng tyû leä noäi ñòa hoùa coøn
thaáp do ngaønh coâng nghieäp phuï trôï
chöa phaùt trieån. Haàu heát caùc doanh
nghieäp oâ toâ vaãn phaûi nhaäp cuïm linh kieän
ñeå laép raùp, tyû leä chi tieát phuï tuøng trong
nöôùc saûn xuaát chæ môùi coù vaøi ba thöù
nhö gheá neäm, voû ruoät xe, daây ñieän…
coù giaù trò raát thaáp trong toång giaù trò cuûa
moät chieác xe. Vôùi nhöõng loaïi xe cao
caáp, gaàn nhö toaøn boä phaûi nhaäp khaåu
do trong nöôùc chöa saûn xuaát ñöôïc caùc
chi tieát, töø naém tay, cöûa xe ñeán caùc
chi tieát noäi thaát khaùc. Tuy nhieân, nhieàu
doanh nghieäp cho bieát, do soá löôïng xe
tieâu thuï trong nöôùc chöa nhieàu neân caùc
haõng khoâng theå ñaàu tö caùc nhaø maùy
saûn xuaát phuï tuøng cho xe.
Theo caùc doanh nghieäp trong
ngaønh laép raùp oâ toâ, Vieät Nam caàn
nhanh choùng coù chính saùch khuyeán
khích phaùt trieån caùc doanh nghieäp
phuï trôï chuyeân cung öùng phuï tuøng,
linh kieän theo ñôn ñaët haøng môùi coù theå
ñi ñeán giaûi phaùp toái öu veà giaù thaønh.
Töông töï, môùi ñaây taäp ñoaøn Canon
cuûa Nhaät ñaàu tö vaøo Vieät Nam nhöng
khoâng tìm ñöôïc caùc nhaø cung caáp linh
kieän phuï tuøng theo yeâu caàu. Ñaây laø trôû
ngaïi lôùn ñoái vôùi döï aùn naøy, tuy nhieân,
vôùi nhöõng taäp ñoaøn nhö Canon, khi
vaøo ñaàu tö chaéc chaén seõ keùo theo caùc
nhaø cheá taïo linh kieän phuï tuøng trong
khu vöïc. Trong chính saùch thu huùt ñaàu
tö nöôùc ngoaøi vaøo Vieät Nam, chuùng ta
ñang raát caàn ñieàu naøy.
Khôûi ñoäng caùc chính saùch, döï aùn
thu huùt vaø phaùt trieån caùc ngaønh coâng
nghieäp phuï trôï ôû thôøi ñieåm naøy ñaõ laø
muoän, nhaát laø khi thôøi haïn gia nhaäp
WTO ñang gaàn keà. Daãu sao, muoän
cuõng coøn hôn khoâng. Nhieàu ngaønh
ñang coá gaéng laáy laïi thôøi gian ñaõ maát
baèng caùch noã löïc xem xeùt vaø cho trieån
khai nhanh caùc döï aùn ñaàu tö nguyeân
phuï lieäu. Coù ñieàu, theo kinh nghieäm
caùc nöôùc, chæ khi Vieät Nam thu huùt
ñöôïc caùc taäp ñoaøn ñaàu tö lôùn, caùc döï
aùn coù qui moâ lôùn thì môùi keùo theo ñöôïc
caùc ngaønh coâng nghieäp phuï trôï cuøng
vaøo tìm kieám cô hoäi laøm aên. n
(Trích Vaên Minh Hoa, www.sggp.org.vn)
Nhaäp sieâu vaø phaùt trieån coâng nghieäp phuï trôï

9
99
1.Phöông phaùp daäp baèng
xung ñieän thuûy löïc (Elec-
trohydraulic Forming):
Laø quaù trình taùc ñoäng cuûa
soùng va ñaäp ñöôïc gia toác do söï
phoùng ñieän cuûa caùc cung löûa ñieän
trong chaát loûng, laøm cho phoâi bieán
daïng theo hình daïng cuûa loøng coái
cöùng. Khi ñoù naêng löôïng xung
ñieän cöïc maïnh bieán thaønh naêng
löôïng cô hoïc, gaây ra söï bieán daïng
deûo cuûa phoâi.
Öu ñieåm cuûa phöông phaùp naøy
laø cho pheùp bieán daïng ñöôïc caùc
kim loaïi vaø hôïp kim ít deûo, khoù
bieán daïng ñeå nhaän ñöôïc caùc chi
tieát coù ñoä chính xaùc kích thöôùc cao
do bieán daïng ñaøn hoài nhoû; khoâng
yeâu caàu phaûi söû duïng nhöõng thieát
bò vaø khuoân hieän ñaïi, to lôùn, naëng
neà vaø ñaét tieàn; coù theå thöïc hieän
bieán daïng cuïc boä caùc phoâi roãng
baèng caùc xung höôùng töø taâm phoâi
ra ñöôøng bao ngoaøi,…
Moät soá chi tieát taïo hình baèng phöông phaùp
daäp xung ñieän thuûy löïc
2.Phöông phaùp daäp thuûy
cô (Hydromechanical):
Veà cô baûn, phöông phaùp naøy
hoaøn toaøn gioáng vôùi phöông phaùp
daäp vuoát thoâng thöôøng, chæ khaùc laø
coù theâm ñoái aùp trong loøng khuoân
taïo ra söï boâi trôn thuûy ñoäng.
Sô ñoà daäp thuûy cô
Coù hai caùch taïo ra ñoái aùp: chaát
loûng ñöôïc ñoå ñaày vaøo loøng khuoân,
khi ñaàu tröôït ñi xuoáng chaát loûng seõ
bò neùn laïi vaø taïo ra ñoái aùp ; caùch
thöù hai laø bôm tröïc tieáp chaát loûng
coù aùp suaát vaøo loøng coái, giaù trò aùp
suaát seõ ñöôïc ñieàu khieån bôûi van
giaûm aùp sao cho phuø hôïp.
Ñoái aùp laøm taêng ma saùt giöõa
phoâi vaø chaøy (traùnh ñöôïc hieän
töôïng maát oån ñònh), giaûm ma saùt
giöõa phoâi vaø coái (chaát loûng ôû ñaây
coù taùc duïng boâi trôn luoân), phoâi
khoâng tieáp xuùc vôùi goùc löôïn coái
neân chaát löôïng beà maët toát hôn,
ñoàng thôøi chieàu daøy thaønh cuõng
ñoàng ñeàu hôn.
Phöông phaùp daäp thuûy cô ñang
ñöôïc nghieân cöùu vaø öùng duïng
trong nhieàu ngaønh coâng nghieäp:
oâtoâ, haøng khoâng, gia duïng, coâng
nghieäp daân duïng… taïi caùc nöôùc
coâng nghieäp phaùt trieån nhö Myõ,
Anh, Ñöùc…
Moät soá chi tieát oâ toâ taïo hình baèng phöông phaùp
daäp thuûy cô
3. Phöông phaùp daäp thuûy
tónh (Hydrostatic):
Laø quaù trình daäp vuoát baèng
chaøy chaát loûng coái cöùng. Phöông
phaùp naøy söû duïng chaát loûng coù aùp
suaát cao ñeå bieán daïng taám do ñoù
khoâng caàn gia coâng chaøy vaø giaûm
ñöôïc soá nguyeân coâng.
Sô ñoà daäp thuûy tónh
Tuy nhieân phöông phaùp naøy
vaãn coøn moät soá nhöôïc ñieåm. Ñoù
laø söï chaûy khoâng oån ñònh cuûa
maët bích phoâi ôû caùc phaàn khaùc
nhau treân vaønh meùp cuûa chi tieát
(khi daäp coù dòch chuyeån maët bích
phoâi). Ñieàu naøy theå hieän ôû daïng
nhaên moät phía cuûa maët bích phoâi
do nguyeân nhaân laø söï khoâng ñoàng
ñeàu cuûa trôû löïc bieán daïng ôû maët
bích, vaø coøn do söï khoâng ñoàng
ñeàu cuûa löïc ma saùt xuaát hieän giöõa
maët bích phoâi vaø duïng cuï. Haïn
cheá khaùc laø löôïng bieán moûng quaù
lôùn vaø ñoä khoâng ñoàng ñeàu theo
chieàu daøi cuûa thaønh chi tieát laø
ñaùng keå, do ñoù laøm giaûm ñaùng keå
chaát löôïng cuûa chi tieát daäp vì vaäy
noù cuõng cho thaáy khaû naêng coâng
ngheä coøn haïn cheá. n
Saûn phaåm taïo hình baèng phöông phaùp daäp
thuûy tónh
Nguoàn: vietmachine.com
Moät soá phöông phaùp taïo hình ñaëc bieät

10
LEAN 6 SIGMA
Sau khi laõnh ñaïo quyeát ñònh aùp
duïng saûn xuaát theo Lean, hoï caàn
moät moâ hình maãu trong chuyeån ñoåi
vôùi keát quaû mong ñôïi ñeå toå chöùc caùc
böôùc trong quaù trình. Maãu thaønh coâng
nhaát trong aùp duïng saûn xuaát Lean laø
moâ hình naêm böôùc, ñaõ ñöôïc Toyota
söû duïng. Moâ hình naêm böôùc ñöôïc chia
ra thaønh nhieàu thaønh phaàn thieát yeáu
vaø xeáp tuaàn töï theo quaù trình aùp duïng.
Hieåu ñöôïc caùi gì caàn laøm tröôùc vaø caùi gì
caàn laøm sau laø ñieàu raát caàn thieát trong
luùc hoaïch ñònh vieäc aùp duïng cuõng nhö
chính luùc ñang aùp duïng. Kieán thöùc naøy
ñaëc bieät caàn khi ta muoán bieát keát quaû
caàn ñaït ôû ñaàu ra laø gì. Moâ hình naêm
böôùc cho ta moät baûn keá hoaïch chi tieát
ñeå laäp ngoâi nhaø Lean.
Chöông naøy giôùi thieäu moâ hình
aùp duïng naêm böôùc, cho ta moät caùi
nhìn toång quaùt veà caùc nhaân toá thích
ñaùng trong töøng böôùc vaø nhöõng vaán
ñeà thöôøng xaûy ra trong khi aùp duïng.
Nhöõng nhaân toá chính ñöôïc ñeà caäp ñeán
trong moät coâng ty Lean laø: chaát löôïng,
ñoä tin caäy cuûa maùy moùc, tình hình söû
duïng vaät tö vaø heä thoáng nhaân söï. Moãi
nhaân toá naøy phaûi ñöôïc ñaët ñuùng choã
vaø vöõng chaéc trong heä thoáng saûn xuaát
theo ñuùng nghóa Lean.
Vì caùc toå chöùc ñeàu khaùc nhau, neân
chieán löôïc chuyeån ñoåi thaønh Lean cuûa
moãi toå chöùc cuõng coù nhu caàu khaùc
nhau. Khoâng coù moät moâ hình maãu
vaïn naêng naøo coù theå aùp duïng ñuùng
cho moïi tröôøng hôïp. Baát cöù caùch tieáp
caän Lean naøo ñöôïc choïn cuõng phaûi
ñuû linh ñoäng ñeå phuø hôïp vôùi toå chöùc
cuûa mình.
CHUAÅN BÒ
Muoán chuyeån ñoåi Lean cho coù keát
quaû, ta caàn hoaøn thaønh cuï theå taát caû
caùc böôùc môû ñaàu, nhö veõ löu ñoà saûn
xuaát hieän coù vaø töông lai, vaø toå chöùc
caùc hoaït ñoäng quaûn lyù chuyeån ñoåi.
Maëc duø quaûn lyù chuyeån ñoåi ñaõ ñöôïc
baøn qua trong caùc baøi tröôùc, töôûng
cuõng neân nhaéc laïi veà nhöõng khoù khaên,
nhöõng nhieäm vuï quan troïng caàn ñeå
thöïc hieän söï cam keát, lieân keát vaø haønh
ñoäng nhaèm ñaït traïng thaùi töông lai
mong muoán. Taïo moät taàm nhìn laø ñieàu
khoù khaên vì ngöôøi aùp duïng tin raèng hoï
caàn coù moät baûn moâ taû “hoaøn haûo” cho
moät töông lai saép tôùi. Mong ñôïi moät toå
chöùc khoâng aùp duïng Lean maø coù theå
taïo ra moät taàm nhìn roõ raøng cho töông
lai laø ñieàu phi thöïc teá. Ñoù laø moät quaù
trình taïo thaønh nhôø söï noã löïc coäng sinh
chöù khoâng phaûi moät tuyeân boá veà taàm
nhìn, tuyeân boá naøy chæ ñöôïc hình thaønh
trong luùc tieán haønh coâng vieäc.
Nhaèm giaûm moái lo ngaïi sôï toå chöùc
coù theå theo ñuoåi nhieàu giaác mô haõo
huyeàn, ta neân choïn moät taàm nhìn ban
ñaàu khoâng quaù moät naêm cho töông lai.
Khi thôøi gian troâi qua vaø muïc ñích theå
hieän ngaøy caøng roõ neùt thì ñoä daøi cuûa
taàm nhìn coù theå keùo daøi ñeán naêm baûy
naêm sau. Baèng caùch naøy, taàm nhìn trôû
thaønh hieän thöïc vaø coù theå caûm nhaän
ñöôïc cho toå chöùc.
Sau khi ñaõ coù kinh nghieäm qua
quaù trình thöïc hieän, toå chöùc neân vaø
coù theå thay ñoåi taàm nhìn. Moät loái ñi taét
trong quaù trình phaùt hieän laø ñöa moät
vaøi ngöôøi saün coù kinh nghieäm veà aùp
duïng Lean vaøo toå chöùc ñeå hoï cuï theå
hoùa caùc ñieàu kieän caàn thieát. Tuy nhieân
ngay ñoái vôùi nhöõng chuyeân gia naøy ta
cuõng ñöøng ñeå hoï thao tuùng theo kinh
nghieäm chuyeân moân cuûa hoï. Ñoái vôùi
nhöõng ai trong toå chöùc muoán aùp duïng
caùc khaùi nieäm veà Lean, nhöõng caùn boä
lieân quan thieát yeáu phaûi ñöa ra quaù
trình vaø cho thaáy coù keát quaû.
Khi ñaõ hoaøn taát moïi hoaït ñoäng
chuaån bò, toå chöùc phaûi chuaån bò baét
ñaàu hoaït ñoäng. Vieäc aùp duïng phaûi
ñöôïc toå chöùc chu ñaùo vaø thöïc hieän
chính xaùc nhaèm baùo ñuùng tín hieäu cho
phaàn coøn laïi trong toå chöùc. Caùc nhaân
vieân taïi hieän tröôøng, caùc nhaø quaûn lyù
vaø nhöõng ngöôøi khaùc ñeàu troâng chôø
nhaän ñöôïc söï laõnh ñaïo kieân quyeát.
Tuy nhieân caùc nhaø laõnh ñaïo thì coøn
chöa coù kinh nghieäm veà aùp duïng Lean.
Laõnh ñaïo trôû neân khoù khaên neáu khoâng
coù moät kieán truùc aùp duïng ñeå chæ ñaïo
nhöõng ngöôøi tham gia. Kieán truùc aùp
duïng phaûi ñôn giaûn, deã hieåu vaø cho ta
moät hình aûnh tieán haønh aùp duïng nhö
theá naøo cho toát.
MOÂ HÌNH NAÊM BÖÔÙC
Kieán truùc phuø hôïp nhaát cho caùc
yeâu caàu noùi treân goïi laø “moâ hình aùp
duïng goàm naêm böôùc”. ñöôïc Toyota
duøng ñaøo taïo cho caùc nhaø cung caáp
cuûa mình. Moâ hình naøy ñaõ töøng ñöôïc
nhieàu coâng ty thuoäc caùc ngaønh khaùc
nhau töø nhoû ñeán thaät lôùn aùp duïng ñaït
ñöôïc nhieàu keát quaû toát. Tuy nhieân
möùc ñoä thaønh coâng nhieàu hay ít coøn
phuï thuoäc raát nhieàu vaøo hoaøn caûnh cuï
theå cuûa töøng nôi vaø söï laõnh ñaïo khoân
ngoan trong luùc aùp duïng.
Moâ taû moâ hình
Tröôùc khi tìm hieåu moâ hình naêm
böôùc, ta neân xem xeùt tæ mæ nhöõng keát
quaû mong ñôïi. Maãu soá chung cuûa
nhöõng keát quaû mong ñôïi laø loaïi boû laõng
phí. Laõng phí laø söï khaùc bieät giöõa traïng
thaùi hieän taïi cuûa toå chöùc vôùi traïng thaùi
töông lai sau khi trôû thaønh Lean nhôø
vaøo quaù trình tích cöïc caûi tieán lieân tuïc.
Cuï theå coù boán keát quaû ôû ñaàu ra:
1. Nguyeân vaät lieäu cuøng quaù trình
chuyeån giao cho khaùch haøng theo
ñuùng nhu caàu, ñuùng luùc, vôùi chaát löôïng
mong ñôïi (theo trieát lyù “Ñuùng luùc”).
Quaù trình aùp duïng
TS Ñaëng Minh Trang

LEAN 6 SIGMA
11
2. Heä thoáng Lean phaûi coù khaû naêng
yeåm trôï doøng saûn phaåm chaûy suoân
seû qua caùc nguyeân coâng. Doøng saûn
phaåm khoâng ñöôïc döøng laïi vì baát kyø lyù
do naøo, vaø sau moãi böôùc ñeàu coù giaù
trò gia taêng.
3. Caùc nhaân vieân ñeàu coù khaû naêng,
linh ñoäng vaø ñeàu coù ñoäng cô coá laøm
sao cho khaùch haøng ñöôïc thoûa maõn.
4. Caùc thieát bò ñeàu coù ñoä tin caäy vaø
saün saøng cao. Qua quaù trình söû duïng,
ñoä tin caäy cuûa maùy ñeàu ñöôïc hoài aâm
thöôøng xuyeân cho caùc nhaø cheá taïo
nhaèm taêng cöôøng hôn nöõa ñoä tin caäy
trong töông lai.
Nhöõng keát quaû naøy taïo thaønh
nhöõng nhaân toá chính trong “ngoâi nhaø”
saûn xuaát Lean, trong ñoù taát caû ñeàu
nhaèm cung caáp giaù trò gia taêng cho
khaùch haøng. (Xem hình treân)
Trong hình naøy, hai coät chính laø
Chaát löôïng taïo thaønh vaø Ñuùng luùc
ñöôïc ñaët vöõng chaéc treân neàn “oån ñònh
taùc nghieäp” nhôø vaøo söï linh ñoäng, laønh
ngheà vaø con ngöôøi ñöôïc ñoäng vieân
cao. Kieåm soaùt chaát löôïng taïo thaønh
laø nhaán maïnh vaøo vieäc baûo ñaûm saûn
phaåm hö hoûng khoâng ñöôïc rôøi khoûi
choã laøm vieäc. Ñuùng luùc nhaèm baûo ñaûm
chæ coù saûn phaåm ñuùng (ñuùng chi phí
vaø ñuùng soá löôïng) môùi ñeán tay khaùch
haøng. Coù caùc quaù trình vaø thieát bò tin
caäy thì môùi coù chaát löôïng saûn phaåm
cao nhaát. Con ngöôøi coù theå taïo ra hoaëc
choáng laïi söï thay ñoåi, nhöng bieát hoïc
caùch ñoái phoù vôùi noù seõ naâng cao ñöôïc
cô may thaønh coâng. Ñaây laø nhöõng
vaán ñeà caàn laøm ñeå aùp duïng saûn xuaát
Lean qua naêm thôøi kyø qui ñònh. Caùc
böôùc ñöôïc ñaëc tröng baèng quaù trình
naêm thôøi kyø aùp duïng. Nhöõng thôøi kyø
ban ñaàu ñöôïc duøng laøm neàn taûng cho
nhöõng thôøi kyø tieáp theo. Hoaøn thaønh
ñuùng ñaén taát caû caùc böôùc seõ giuùp ta
ñaït ñöôïc nhöõng keát quaû caàn thieát ñeå
aùp duïng toaøn boä heä thoáng. Naêm thôøi kyø
ñöôïc qui ñònh nhö sau: oån ñònh; doøng
lieân tuïc; tieâu chuaån hoùa coâng vieäc; saûn
xuaát keùo, vaø san baèng saûn xuaát.
Naêm thôøi kyø
Sau ñaây laø ñònh nghóa vaø moâ
taû muïc tieâu cho töøng thôøi kyø. Ta coù
theå thöïc hieän chuyeån
ñoåi sau khi ñaõ hoaøn
thaønh caùc muïc tieâu
baèng caùc coâng cuï cuûa
Lean. Nhaèm hieåu roõ
hôn söï choàng ñoái trong
töøng thôøi kyø, ta caàn moâ
taû nhöõng lôøi gieøm pha,
nhöõng löïc ñeà khaùng
cuøng vôùi caùch thöùc maø
laõnh ñaïo ñeà xuaát nhaèm
vöôït qua nhöõng chöôùng
ngaïi naøy.
Thôøi kyø oån ñònh
Ñònh nghóa. OÅn ñònh laø bieát khi naøo
thì coù baát oån vaø caùch thöùc phaûn öùng
ñeå loaïi tröø noù.
Muïc ñích. Nhöõng ngöôøi aùp duïng
phaûi tìm ñöôïc nguoàn goác gaây ra baát
oån vaø taïo khaû naêng beân trong toå chöùc
nhaèm chaån ñoaùn vaø loaïi tröø chuùng.
Nhöõng thay ñoåi mong ñôïi.
Chuyeån ñoåi ñöôïc thöïc hieän töø moät
toå chöùc truyeàn thoáng ñeán moät toå chöùc
maø moïi vieäc ñaõ ñaâu vaøo ñaáy. Ngoaøi
ra moïi ngöôøi bieát coá gaéng phoái hôïp
vôùi nhau ñeå naâng cao thôøi gian chaïy
maùy cuûa thieát bò vaø ai cuõng hieåu nhieäm
vuï caàn laøm ñeå coù saûn phaåm ñaït chaát
löôïng. Caùc moái quan heä giöõa quaûn
ñoác/toå tröôûng vaø thôï vaän haønh ñöôïc
qui ñònh vaø caûi tieán.
Nhöõng coâng cuï ñöôïc söû duïng.
Nhöõng coâng cuï caàn duøng goàm
coù 5S, nhaø maùy hieån thò, phaân tích
haïn cheá, baûo trì thieát bò, tieâu chuaån
hoùa coâng vieäc, ñieåm söû duïng coâng
cuï, kieåm soaùt quaù trình baèng thoáng
keâ, taïo söï cam keát trong toå chöùc, ñaøo
taïo Lean, moâ taû traïng thaùi hieän taïi vaø
töông lai vaø laøm vieäc theo toå nhoùm.
Caùc söùc maïnh taïo khaû naêng. Caùc
söùc maïnh tích cöïc bao goàm: cam keát
laõnh ñaïo, laøm saïch thieát bò ñeå kieåm
tra, caùc nhoùm caûi tieán, ban ñieàu haønh,
heä thoáng taùc nghieäp chaát löôïng, vaø heä
thoáng nhaân söï.
Caùc yeáu toá gaây suy yeáu. Nhöõng
yeáu toá gaây thaát baïi trong vieäc taïo neân
giaù trò gia taêng goàm coù: thieáu yeåm trôï
töø laõnh ñaïo, thöïc hieän khoâng coù keá
hoaïch, khoâng taïo ñöôïc söï hieåu bieát
ñaày ñuû cho nhöõng ai ñang thöïc hieän.
Caàn coù laõnh ñaïo. Caàn coù laõnh
ñaïo ñeå coù hieåu bieát veà taàm nhìn ngaén
haïn, ñoàng yù vôùi nhau veà nhöõng soá ño
trong phaân xöôûng, hieåu roõ caàn baét
ñaàu töø ñaâu, cung caáp cho toå chöùc
moät phong caùch laõnh ñaïo caàn coù, hôïp
vôùi nhau ñeå taïo thaønh nhoùm aùp duïng
thaønh coâng.
Thôøi kyø doøng lieân tuïc
Ñònh nghóa. Doøng lieân tuïc taïo
ra caùc quaù trình coù doøng chaûy suoân
seû vôùi caùc nguyeân coâng khoâng bò
ñöùt ñoaïn.
Muïc ñích. Muïc ñích trong thôøi
kyø doøng lieân tuïc laø giaûi thích ñöôïc
taïi sao caùc quaù trình khoâng chaûy
lieân tuïc vaø giuùp giaûi quyeát ñöôïc caùc
ñieåm uøn taéc.
Nhöõng thay ñoåi mong ñôïi. Caùc
ngöôøi aùp duïng coù theå mong ñôïi moät
chuyeån ñoåi töø moät quaù trình phaûi döøng
do phaûi chôø söûa chöõa, thieáu chi tieát,
phöông phaùp khoâng thích hôïp vaø
chuyeån ñoåi maët haøng sang moät quaù
trình coù doøng chaûy suoân seû töø choã laøm
vieäc naøy sang choã laøm vieäc khaùc.
Nhöõng coâng cuï caàn coù bao goàm:
phoøng choáng sai soùt, chuyeån ñoåi
nhanh, chuyeån taûi toái thieåu, TPM, caùc

12
LEAN 6 SIGMA
giaù chuyeån haøng vaø toå chöùc cheá taïo
thaúng haøng.
Caùc söùc maïnh taïo khaû naêng.
Nhöõng lónh vöïc tích cöïc bao goàm:
nhaän dieän vaø giaûi quyeát caùc vaán ñeà,
hoaïch ñònh vaät tö, quaûn lyù hieån thò,
laøm vieäc theo toå nhoùm, trieån khai chính
saùch vaø cô caáu thoâng tin truyeàn ñaït.
Caùc yeáu toá gaây suy yeáu. Löïc löôïng
tieâu cöïc aûnh höôûng ñeán quaù trình bao
goàm: thieáu söï tham gia, yeåm trôï cuûa
toå chöùc, thieáu muïc ñích kinh doanh roõ
raøng, thieáu söï tham gia gaén boù cuûa
nhöõng ngöôøi taïo ra giaù trò gia taêng,
laõnh ñaïo thieáu taàm nhìn, coù nhöõng moái
quan heä laãn nhau toài vaø coù toàn kho.
Caàn coù laõnh
ñaïo. Nhöõng ngöôøi
laõnh ñaïo caàn ñöa
ra caùc muïc ñích
vaø traùch nhieäm roõ
raøng, thöôøng xuyeân
theo doõi, giao tieáp
ñoäng vieân nhaán
maïnh vaøo thaønh
ñaït vaø saün saøng laäp
keá hoaïch.
Thôøi kyø tieâu chuaån hoùa coâng vieäc
Ñònh nghóa. Tieâu chuaån coâng
vieäc laø ñoàng boä hoùa toác ñoä saûn xuaát
cuûa doøng chaûy theo yeâu caàu khaùch
haøng.
Muïc ñích. Muïc ñích cuûa thôøi kyø
naøy laø baûo ñaûm toác ñoä saûn xuaát khoâng
nhanh hôn maø cuõng khoâng chaäm hôn
toác ñoä khaùch haøng ñoøi hoûi.
Nhöõng thay ñoåi mong ñôïi. Nhöõng
ngöôøi aùp duïng coù theå mong ñôïi moät
söï chuyeån ñoåi töø moät toå chöùc bieát taäp
trung vaøo thöïc hieän doøng chaûy theo
ñuùng toác ñoä khaùch haøng yeâu caàu.
Nhöõng coâng cuï caàn phaûi coù bao goàm:
tieâu chuaån hoùa coâng vieäc, Nhòp thôøi
gian, laøm vieäc theo toå nhoùm, caân
baèng laïi caùc nhieäm vuï, möùc toái thieåu
vaø toái ña treân caùc giaù chuyeån haøng,
phoøng choáng sai soùt vaø chuyeån ñoåi
nhanh.
söùc maïnh giuùp caùc nhaø aùp duïng hoaøn
thaønh muïc ñích bao goàm: caùc nhoùm
laøm vieäc coù hieäu quaû, hoaøn thaønh
ñuùng nhieäm vuï qui ñònh, khoái löôïng
ñöôïc san baèng, trieån khai chính saùch,
giaûi quyeát vaán ñeà vaø caùc nhoùm tröôûng
thöïc hieän tieâu chuaån hoùa coâng vieäc
ñaàu tieân.
yeáu toá tieâu cöïc caàn ñöôïc loaïi tröø goàm:
giao nhieäm vuï tuøy tieän, nhoùm laõnh
ñaïo khoâng theo doõi vieäc hoaøn thaønh
nhieäm vuï ñöôïc giao cuûa nhaân vieân,
thieáu theo doõi thöïc tích döïa treân chính
saùch ñöôïc khai trieån vaø thieáu ñöa vaán
ñeà leân caáp treân.
Caàn coù laõnh ñaïo. Caàn coù nhöõng
ngöôøi laõnh ñaïo aùp duïng ñeå phaùt trieån
phong caùch laõnh ñaïo daán thaân vaøo,
nhaán maïnh yeâu caàu phaûi tuaân thuû tieâu
chuaån, thieát laäp phaïm vi yeåm trôï caùc
nhoùm tröôûng vaø nhaán maïnh vaøo vieäc
thöïc hieän taàm nhìn.
Thôøi kyø saûn xuaát keùo
Ñònh nghóa. Saûn xuaát keùo laø coù
ñuùng chi tieát, taïi ñuùng nôi, trong ñuùng
thôøi gian, vôùi soá löôïng ñuùng vaø cuõng
khoâng coù gì khaùc hôn nhö theá nöõa.
Muïc ñích. Muïc ñích cuûa saûn xuaát
keùo laø nguyeân coâng ôû cuoái doøng keùo
nhöõng chi tieát caàn thieát töø nguyeân coâng
tröôùc ñoù veà choã laøm vieäc cuûa mình
ñuùng luùc saûn phaåm cuoái cuøng vöøa laøm
xong. Ngoaøi ra muïc ñích laø laøm cho
nguyeân lieäu vaø baùn thaønh phaåm ñeán
nôi laøm vieäc ñuùng luùc ñeå hoaøn thaønh
quaù trình saûn xuaát.
Nhöõng thay ñoåi mong ñôïi. Caùc nhaø
aùp duïng coù theå mong ñôïi moät thay ñoåi
töø luùc coù nhieàu chi tieát toàn kho treân
ñöôøng daây chæ coøn laïi moät chi tieát saün
saøng cho quaù trình saûn xuaát.
Nhöõng coâng cuï ñöôïc söû duïng goàm
coù: tieán ñoä coá ñònh, Kanban, tieán ñoä
caàn ñaït trong ngaøy, ñoàng boä hoùa beân
trong vaø haäu caàn beân ngoaøi, thôï vaän
haønh theo doõi möùc toàn kho treân caùc
choã laøm vieäc, caùc quaù trình saûn xuaát
theo ñuùng qui ñònh vaø caûi tieán lieân tuïc
töø caùc nhoùm.
Caùc söùc maïnh taïo khaû naêng. Söùc
maïnh caàn khuyeán khích trong thôøi kyø
naøy laø kieåm soaùt saûn xuaát qua phoøng
hoaïch ñònh vaät lieäu vaø haäu caàn, tuaân
thuû coâng vieäc tieâu chuaån, khu vöïc kho
trung taâm vaø kieåm soaùt hieån thò taïi nôi
laøm vieäc.
yeáu toá caàn trieät tieâu goàm coù: thieáu
hoaïch ñònh nguoàn cung caáp vaät tö,
nhieäm vuï ngaãu nhieân tuøy tieän, toàn kho
döï phoøng tröø tröôøng hôïp phaûi coù löôïng
döï tröõ an toaøn, ñaùp öùng khoâng kòp thôøi
caùc tín hieäu Andon vaø nhaø cung caáp
khoâng tin caäy.
Caàn coù laõnh ñaïo. Caùc ngöôøi aùp
duïng phaûi nhaán maïnh ñeán quaù trình
ñieàn ñaày theo qui ñònh, thieát laäp muïc
ñích caûi tieán, phaùt trieån quan heä vôùi
nhaø cung caáp, nhaán maïnh ñeán naêng
suaát vaø chaát löôïng, theo doõi thöôøng
xuyeân caùc quaù trình, phaùt trieån naêng
löïc laøm vieäc cuûa nhaân vieân.
Thôøi kyø san baèng saûn xuaát
Ñònh nghóa. San baèng saûn xuaát
treân cô sôû khoái löôïng, hoøa troän vaø
thöù töï.
Muïc ñích. Muïc ñích cuûa san baèng
saûn xuaát laø laäp ñöôïc tieán ñoä saûn xuaát
haøng ngaøy, haøng ngaøy laøm ñöôïc moïi
saûn phaåm, haøng ngaøy ñeàu hoaøn thaønh
tieán ñoä cho ngaøy ñoù vaø nhaän ñöôïc söï
yeåm trôï nhaèm oån ñònh ñöôïc caùc tieán
ñoä haøng ngaøy.
Nhöõng thay ñoåi mong ñôïi. Caùc nhaø
aùp duïng mong ñôïi moät söï chuyeån ñoåi töø
duy trì thaønh phaåm toàn kho chôø khaùch
haøng cho ñeán saûn phaåm laøm ra theo
nhu caàu keùo cuûa khaùch haøng. Hoï cuõng

LEAN 6 SIGMA
13
mong ñôïi coù söï san baèng (theo khoái
löôïng, hoøa troän vaø thöù töï) trong moät giai
ñoaïn coá ñònh,nhö trong moät thaùng, vaø
baèng vôùi yeâu caàu khaùch haøng.
Nhöõng coâng cuï caàn coù bao goàm: tieán ñoä
haøng ngaøy, ñaët tieán ñoä saûn xuaát ngay
khi baét ñaàu laép raùp, ñieàu haønh theo thöù
töï, saûn xuaát moïi chi tieát moãi ngaøy, san
baèng chuoãi haøng saûn xuaát vaø theo doõi
thöôøng xuyeân quaù trình saûn xuaát ñeå baûo
ñaûm ñaàu ra haøng ngaøy.
löïc taùc ñoäng tích cöïc trong thôøi kyø
naøy goàm coù; kieåm soaùt caùc nguyeân
coâng do caùc phoøng hoaïch ñònh vaät
tö vaø haäu caàn phuï traùch, döï baùo hieäu
quaû, caùc quaù trình phuï ñoàng boä vaø
baûo trì döï baùo.
vaán ñeà caàn phaûi loaïi tröø goàm coù: thieáu
tính kyû luaät, yeåm trôï caùc quaù trình
khoâng lieân keát vôùi nhöõng caùi khaùc, tieán
ñoä caáp haøng khoâng ñaït, ñieàn ñaày moät
caùch ngaãu nhieân.
Caàn coù laõnh ñaïo. Laõnh ñaïo Lean
phaûi uûng hoä caùc hoaït ñoäng naâng cao
naêng suaát, giaûi thích roõ raøng taàm nhìn
ñeå thaáy roõ muïc ñích, nhaán maïnh
nhöõng bieän phaùp thöïc hieän, boài döôõng
thuoäc caáp vaø quan taâm ñeán moâi tröôøng
phaân xöôûng.
Xem xeùt thöïc tieãn
Khi aùp duïng seõ coù nhieàu vaán ñeà
xuaát hieän veà caùc quyeát ñònh ñöa ra,
caùc quaù trình söû duïng vaø caùc keát quaû
mong muoán. Maëc duø khoâng theå giaûi
quyeát ñöôïc heát nhöõng vaán ñeà, ta cuõng
neân ñöa ra thaûo luaän moät soá vaán ñeà
thöôøng xaûy ra.
AÙp duïng coù heä thoáng
Lean phaûi ñöôïc öùng duïng treân
toaøn heä thoáng. Moâ hình naêm thôøi kyø laø
moät phöông phaùp hôïp lyù caàn aùp duïng
vaø ñöôïc thaønh laäp treân giaû thieát laø aùp
duïng caû naêm thôøi kyø seõ taùc ñoäng ñeán
moïi khía caïnh trong heä thoáng. Khi löïa
choïn nhöõng coâng cuï rieâng bieät ñeå aùp
duïng maø khoâng tieáp caän moät caùch heä
thoáng thì ngöôøi aùp duïng deã ñeå soùt moät
phaàn trong heä thoáng. Thí duï neáu caùc
nhoùm laøm vieäc queân maát böôùc ban
ñaàu thì raát coù theå laø keát quaû cuûa heä
thoáng khoù ñöôïc duy trì moät caùch thích
hôïp, vì nhöõng ngöôøi deã bò taùc ñoäng
nhaát thieáu söï cam keát caàn thieát.
Heä thoáng saûn xuaát laø vaên hoùa
Theo ñònh nghóa truyeàn thoáng vaên
hoùa laø heä thoáng saûn xuaát taïo nhöõng
mong ñôïi cho nhöõng ai coù lieân quan
ôû baát cöù luùc naøo vaø trong baát kyø hoaøn
caûnh naøo. Cho neân heä thoáng saûn xuaát
laø chaát löôïng. Thieáu söï hieåu bieát naøy
seõ laøm toå chöùc theo ñuoåi moät vaên hoùa
môùi khoâng ñuùng luùc hoaëc khoâng phuø
hôïp (thí duï thaønh laäp caùc nhoùm laøm
vieäc töï quaûn tröôùc khi oån ñònh ñöôïc
toå chöùc).
Vai troø cuûa quaûn lyù
Caùc nhaø quaûn lyù coâng ty thöôøng
hay noân noùng, trong giôùi haïn quyeàn
löïc cuûa mình hoï laøm moïi vieäc nhaèm
ñeå cho coâng ty coù theå taùc nghieäp ôû
möùc cao nhaát. Vì theá hoï ñaåy raát maïnh
vaø raát sôùm ñeå coù ñöôïc keát quaû troâng
thaáy. Keát quaû maø hoï aùp ñaët leân coâng
ty ñeå ñi taét ñeán caùc quaù trình voán caàn
phaûi duy trì vaø keùo daøi caûi tieán tröôùc
khi coù nhöõng caûi tieán môùi treân ñöôøng
daây. Caùc nhaø quaûn lyù caûm thaáy caàn döùt
ñieåm ngay hôn laø taïo thaønh töø nhöõng
keát quaû nhoû moät.
Caùc nhaø quaûn lyù coù traùch nhieäm
laõnh ñaïo moïi ngöôøi noã löïc trong vieäc
aùp duïng heä thoáng môùi. Thieáu söï laõnh
ñaïo seõ laøm thuoäc caáp cheånh maûng
trong vieäc ñaët öu tieân trong vieäc aùp
duïng. Cuoái cuøng laõnh ñaïo khoâng buoäc
phaûi traû lôøi taát caû caùc caâu hoûi, nhöng
phaûi saün saøng hoïc hoûi vaø ñaøo taïo.
Hình thöùc laõnh ñaïo toát nhaát laø neân ñi
tröôùc ñeå laøm göông cho thieân haï.
Lieân keát laõnh ñaïo
Vì heä thoáng saûn xuaát ñöa ra nhöõng
mong ñôïi cho moïi ngöôøi trong toå chöùc,
cho neân moïi caáp laõnh ñaïo phaûi thoáng
nhaát vôùi nhau ñeå trôû thaønh ngöôøi daãn
ñaàu vaø yeåm trôï taàm nhìn cuûa Lean.
Ruûi thay caùc caáp quaûn ñoác/toå tröôûng
vaø tröôûng phoøng ban thöôøng laø ngöôøi
tham gia cuoái cuøng neân khi gaëp khoù
khaên hoï khoâng coù caùch naøo khaùc laø
ñaønh quay trôû laïi caùch haønh xöû cuû vaø
laøm hoûng moïi coá gaéng ñaõ ñaït ñöôïc.
Taàm quan troïng cuûa nhöõng chi tieát
Do muoán döùt ñieåm ngay neân ngöôøi
aùp duïng luùc naøo cuõng coù quaù nhieàu
coâng vieäc ñeå laøm, neân hoï queân maát
vieäc ñaùnh giaù, vì khaû naêng aùp duïng
thöïc teá laø naèm ôû caùc vaán ñeà chi tieát
cuï theå. Vieäc thieáu ñaùnh giaù caùc ñieåm
cuï theå laøm cho nhöõng ngöôøi aùp duïng,
trong tröôøng hôïp xaáu nhaát, ít löu yù tôùi
vieäc aùp duïng tieâu chuaån hoùa coâng
vieäc, maø tieâu chuaån hoùa coâng vieäc laïi
laø chìa khoùa môû ñöôøng ñeå aùp duïng
thaønh coâng.
Coù vaán ñeà laø ñieàu toát
Ñöa vaán ñeà leân caáp laõnh ñaïo thích
hôïp laø yeáu toá thieát yeáu ñeå coù tieán boä.
Trong nhieàu coâng ty, nhaân vieân khoâng
maáy thích thuù noùi nhöõng tin xaáu ñeán
tai quaûn ñoác/toå tröôûng vì hoï sôï bò ñaùnh
giaù laø yeáu keùm vaø khoâng döùt khoaùt.
Chöa coù ai xem vaán ñeà laø moät cô hoäi
ñeå caûi tieán. Vaán ñeà chæ khoâng ñöa leân
treân khi naøo ta coù theå töï mình giaûi
quyeát ñöôïc.
AÙP DUÏNG THAØNH COÂNG
Qua nhöõng haønh trình daøi aùp
duïng Lean, chæ coù moät soá ít coâng ty
hoaøn thaønh ñöôïc toaøn boä. Trong töøng
tröôøng hôïp, nhöõng ñieàu kieän aùp duïng
toát Lean laø: Coù taàm nhìn roõ raøng veà
muïc ñích cuûa coâng ty; Laõnh ñaïo luoân
nhaán maïnh vieäc phaûi boå sung söï keùm
hieåu bieát baèng söï chuaån bò thích hôïp;
Theo doõi keá hoaïch aùp duïng.

1414
LEAN 6 SIGMA
Ñöøng neân nghó raèng ñaõ coù moät coâng
thöùc chính xaùc aùp duïng ñöôïc cho taát caû
moïitröôønghôïp.Chuùngtacaànphaûiquan
saùt kyõ löôõng nhöõng coâng ty ñaõ aùp duïng
Lean thaønh coâng, xem hoï ñaõ tuaân thuû
keá hoaïch chæ ñaïo nhö theá naøo vaø ñaõ
döïa vaøo keát quaû caùc soá ño ra sao. Moâ
hình naêm thôøi kyø giaûi thích cho ta taùc
duïng cuûa nhöõng yeáu toá trong quaù trình
aùp duïng nhö theá naøo. Quaù trình naøy keát
hôïp giöõa tính loâ gíc cuûa thöù töï caùc böôùc
vôùicaùckeátquaûmongñôïiñolöôøngñöôïc.
Keát hôïp nhöõng ñieàu treân vôùi taøi laõnh ñaïo
kheùo leùo cuûa ban quaûn lyù, giai ñoaïn aùp
duïng seõ coù ñöôïc cô hoäi toát nhaát ñeå ñaït
ñeán traïng thaùi Lean hoaøn haûo.
NHÖÕNG YEÁU TOÁ AÙP DUÏNG
LEAN
Hình ngoâi nhaø Lean ñaõ giôùi thieäu
cho ta caùc yeáu toá chuû yeáu cuûa moät
coâng ty Lean vaø caùch thöùc quan heä
giöõa caùc yeáu toá naøy vôùi nhau. Baát kyø
moät keá hoaïch aùp duïng naøo cuõng phaûi
löu yù ñeán töøng yeáu toá chính yeáu veà:
Phaùt trieån moät heä thoáng chaát löôïng;
Taïo ñoä tin caäy vaø deã baûo trì cho thieát
bò; Cung caáp vaät tö ñuùng luùc vaø ñuùng
choã khi coù nhu caàu; Heä thoáng taïo ñieàu
kieän cho moïi ngöôøi tröôûng thaønh.
Nhöõng yeáu toá naøy phaûi ñöôïc aùp
duïng suoát trong baát kyø quaù trình aùp
duïng naøo. Laøm traùi vôùi nhöõng ñieàu treân
seõ laøm cho heä thoáng bò thaát baïi.
Phaùt trieån moät heä thoáng chaát
löôïng
Tieâu chuaån chaát löôïng laø cô sôû taùc
nghieäp trong moät toå chöùc Lean. Laøm
khoâng ñuùng chaát löôïng (do khaùch
haøng qui ñònh) khieán ta phaûi laøm laïi,
chöõa laïi hoaëc boû ñi, töùc laø moät hình
thöùc laõng phí. Nhöõng qui ñònh baét
buoäc veà chaát löôïng ñöôïc hieåu laø caùch
aùp duïng tieâu chuaån vaøo quaù trình nhö
theá naøo ñeå taïo giaù trò gia taêng. Moät
khi vieäc naøy ñöôïc thoâng suoát, seõ coù
nhieàu phöông aùn ñöa ta ñeán ñích cuoái
cuøng laø “khoâng sai hoûng”. Thí duï nhö
“phoøng choáng sai soùt” laø moät coâng cuï
giuùp ngöôøi vaän haønh coù theå phaân bieät
giöõa chaát löôïng toát vôùi xaáu.
Chaát löôïng ñöôïc xaùc ñònh khi moät
quaù trình baøn giao saûn phaåm ñaùp öùng
ñuùng caùc yeâu caàu cuûa khaùch haøng.
Luùc naøy chaát löôïng thaâm nhaäp vaøo
quaù trình saûn xuaát baèng caùch söû duïng
caùc nguyeân taéc tieâu chuaån hoùa coâng
vieäc nhaèm duy trì söï oån ñònh. Töø ñieåm
naøy, hoài aâm töø khaùch haøng (beân trong
hoaëc beân ngoaøi) laø ñieåm coát yeáu ñeå
duy trì chaát löôïng. Ngöôøi ta coù ñaët ra
nhieàu cô caáu nhaèm kieåm tra, quan saùt
hoaëc gia coâng saûn phaåm ôû möùc chaát
löôïng ñöôïc duy trì thích hôïp. Töø nhöõng
nguyeân coâng naøy, hoài aâm seõ ñöôïc
göûi ñeán thôï vaän haønh chæ roõ laø ñaõ ñaït
ñöôïc tieâu chuaån hay chaát löôïng ñoøi
hoûi chöa. Hoài aâm giuùp ngöôøi thôï laøm
ra saûn phaåm bieát caùch phaûi thay ñoåi
caùch laøm cuûa mình sao cho baûo ñaûm
ñöôïc chaát löôïng saûn phaåm.
Theo quan nieäm cuûa Lean, kieåm
tra laø moät daïng laõng phí, nhöng coù
theå vaãn coøn caàn ñeå baûo ñaûm ñöôïc söï
mong ñôïi cuûa khaùch haøng. Thaùch thöùc
ñoái vôùi caùc nhaø quaûn lyù laø giaûm kieåm
tra ñeán möùc toái thieåu maø vaãn duy trì
ñöôïc möùc chaát löôïng cao nhaát. Moät
heä thoáng quaûn lyù chaát löôïng coù hieäu
quaû seõ hôïp nhaát ñöôïc chaát löôïng
saûn phaåm,chaát löôïng baûo trì vaø caùc
noã löïc caûi tieán. Heä thoáng loâi keùo moïi
thaønh phaàn trong toå chöùc ñoàng loøng
hôïp taùc vôùi nhau ñeå laøm khaùch haøng
thoûa maõn.
OÅn ñònh
Trong thôøi kyø oån ñònh, ta phaûi coá
gaéng thieát laäp caùc möùc ñoä chaát löôïng
vaø kieåm soaùt luùc thieát keá, nguyeân lieäu
ñaàu vaøo, saûn xuaát vaø caùc quaù trình
phaùt trieån môùi. Moãi moät coá gaéng loaïi
naøy ñeàu ñöôïc toå chöùc kyõ thuaät chaát
löôïng yeåm trôï baèng caùch theo doõi vaø
ño löôøng caùc thöïc tích, vaø cung caáp
hoài aâm ñeå caûi tieán quaù trình. Caùc nhaø
quaûn lyù phaûi qui ñònh möùc ñoä chaát
löôïng mong muoán cho thieát keá, saûn
phaåm, quaù trình cuøng caùc qui trình.
Khi ñöa ra caùc tieâu chuaån cao veà chaát
löôïng, ñoøi hoûi moïi ngöôøi töø ngöôøi quaûn
lyù cao nhaát ñeán ngöôøi thôï saûn xuaát
ñeàu phaûi thöïc hieän vaø duy trì caùc tieâu
chuaån cao naøy.
Laøm sao cho caùc tieâu chuaån chaát
löôïng ñeàu ñöôïc moïi ngöôøi deã thaáy, ñaëc
bieät laø caùc thôï vaän haønh, ñoù laø hoaït
ñoäng chính cuûa caùc ngöôøi quaûn lyù döï
aùn Lean. Muoán cho deã thaáy ta coù theå
duøng nhöõng phöông tieän thoâ sô nhö
bieåu ngöõ vôùi khaåu hieäu, hay qui ñònh
ñöôïc moïi ngöôøi tuaân theo veà qui ñònh
choã laøm vieäc thöïc hieän ñöôïc caùc möùc
chaát löôïng phuø hôïp vôùi möùc mong ñôïi
cuûa khaùch haøng. Caùc thôï vaän haønh laø
nguoàn yù töôûng veà nhöõng noã löïc hieån
thò. Anh hoaëc chò ta phaûi hieåu ñöôïc
laø chaát löôïng bao goàm nhöõng vieäc gì
vaø coù nhöõng caùch ñôn giaûn ñeå baûo
ñaûm noù.
Nhaèm coá gaéng ñaët ra caùc tieâu
chuaån cao veà chaát löôïng, caùc ngöôøi
quaûn lyù döï aùn phaûi thieát laäp caùc muïc
ñích cuøng caùc muïc tieâu. Hoï phaûi thöïc
haønh trieát lyù chaát löôïng vaø toå chöùc ñeå
coâng ty ñaït ñöôïc möùc chaát löôïng theo
khaùch haøng yeâu caàu. Moät khi ñaõ thieát
laäp xong caùc muïc ñích vaø muïc tieâu,
caùc nhaø quaûn lyù phaûi laøm cho caùc
nhaân vieân chaéc chaén hieåu ñöôïc vaø
cam keát thöïc hieän caùc tieâu chuaån naøy.
Nhieäm vuï naøy ñöôïc thöïc hieän cuøng vôùi
nhöõng nguoàn löïc töông xöùng.
Caùc nhaø quaûn lyù cuõng phaûi traû lôøi
cho ñöôïc nhöõng caâu hoûi do toå chöùc
ñaët ra nhaèm thaùch thöùc xem coi chaát
löôïng coù phaûi thöïc söï quan troïng hay
chæ laø lôøi noùi ñaõi boâi. Nhöõng caâu hoûi
naøy goàm coù:
Saûn phaåm naøy coøn chöa ñaït ñöôïc
tieâu chuaån ñeà ra, lieäu toâi coù neân göûi
ñi khoâng?
Caùi naøo quan troïng hôn chaát löôïng
hay göûi haøng?

15
LEAN 6 SIGMA
15
ÔÛ möùc ñoä ngöôøi thôï ñöùng treân
ñöôøng daây, chaát löôïng tuyeät ñoái phaûi
ñöôïc ñöa vaøo tieâu chuaån hoùa coâng
vieäc hoaëc taøi lieäu hoùa quaù trình. Nhöõng
yeâu caàu coát yeáu cuûa saûn phaåm nhö an
toaøn, löïc chòu xoaén hay hình daùng beân
ngoaøi phaûi ñöôïc hieän roõ ngay töø luùc baét
ñaàu vieát höôùng daãn coâng vieäc. Sau ñoù
trong quaù trình naêm thôøi kyø (trong thôøi
kyø tieâu chuaån hoùa), ta phaûi kieåm tra
ñònh kyø vieäc tuaân thuû caùc tieâu chuaån
chaát löôïng ñöôïc ghi trong höôùng daãn
coâng vieäc (moãi ca hai laàn).
Ñoái vôùi quaûn ñoác/toå tröôûng, duy
trì chaát löôïng laø muïc tieâu haøng ñaàu.
Nhöõng muïc tieâu haøng ñaàu goàm coù:
Kieåm tra ñieàu chænh vaøo ñaàu moãi ca;
Theo doõi möùc chaát löôïng saûn xuaát
trong ca; Kieåm tra haøng ngaøy caùc
ñaëc tính thieát yeáu; Phoøng chaát löôïng
phaûi chòu traùch nhieäm veà chaát löôïng
cuûa vaät tö ñaàu vaøo; Tham gia vieát vaø
giaûi thích caùc ñaëc tính chaát löôïng cho
khaùch haøng; Nghieân cöùu khaû naêng
chaát löôïng cuûa quaù trình ñoái vôùi caùc
saûn phaåm vaø quaù trình môùi.
Trong thôøi kyø oån ñònh, ta phaûi phaùt
trieån kieåm soaùt quaù trình ñeå ñöa ra moät
qui trình cho ta moät chaát löôïng oån ñònh.
Vieäc kieåm soaùt naøy goàm coù nhaän daïng
nhöõng yeâu caàu kyõ thuaät thieát yeáu cuûa
saûn phaåm vaø khai trieån caùc quaù trình,
caùc löu ñoà, caùc ma traän ñaëc tính vaø caùc
keá hoaïch kieåm soaùt (vôùi caùc moâ hình
nhaän daïng hö hoûng). Nhöõng thôï ñieàu
haønh haøng ngaøy coù theå duøng ñeå kieåm
soaùt caùc nguyeân coâng vaø sau cuøng laø
coù theå ñöa vaøo coâng vieäc tieâu chuaån.
Trong taát caû caùc nguyeân coâng cheá
taïo, ta phaûi taïo ra moät quaù trình “quaûn
lyù chuyeån ñoåi” nhaèm baûo ñaûm cho
ngöôøi thôï naém baét ñöôïc nhöõng yeâu
caàu kyõ thuaät hieän ñaïi nhaát.
Doøng lieân tuïc
Chaát löôïng trong thôøi kyø doøng lieân
tuïc nhaán maïnh ñeán khaéc phuïc nhöõng
vaán ñeà caûn trôû doøng chaûy. Khi moät
coâng vieäc bò döøng laïi, toå chöùc phaûi coù
khaû naêng nhaän ra baûn chaát vaán ñeà, ñeå
coù caùch ñoái phoù taïm thôøi vaø sau cuøng
laø giaûi quyeát ñöôïc nguyeân nhaân goác
cuûa vaán ñeà.
Moät phöông phaùp ñöôïc söû duïng
nhaèm baûo ñaûm vaán ñeà khoâng theå taùi
xuaát hieän laø quaù trình phoøng choáng sai
soùt. Phoøng choáng sai soùt laø moät coâng
cuï trong aùp duïng Lean. Cuøng vôùi söï
yeåm trôï cuûa boä phaän kyõ thuaät vaø caùc
toå chöùc khaùc, thôï vaän haønh coù theå thieát
keá ra caùch laøm cho vaán ñeà khoâng taùi
xuaát hieän nöõa. Phaân boá thôøi gian ñeå
tìm bieän phaùp phoøng choáng sai soùt laø
moät tín hieäu toát cuûa laõnh ñaïo caáp cao
trong cam keát duy trì chaát löôïng.
Tieâu chuaån hoùa coâng vieäc
Duy trì möùc chaát löôïng ñöôïc thieát
laäp vaø ñöa Nhòp saûn xuaát vaøo trong
coâng vieäc tieâu chuaån laø vaán ñeà chaát
löôïng chính yeáu trong thôøi kyø tieâu
chuaån hoùa coâng vieäc. Caû hai vaán ñeà
naøy laø cô sôû ñeå kieán taïo vaø duy trì moät
toå chöùc Lean. Neáu caû hai vaán ñeà naøy
khoâng ñöôïc xem nhö moät tieâu chuaån
tuyeät ñoái, thì toå chöùc khoâng bao giôø
hoaøn thaønh ñöôïc Lean.
Muoán duy trì möùc chaát löôïng ñaõ
ñöôïc thieát laäp, töøng boä phaän trong toå
chöùc phaûi chaáp haønh nghieâm tuùc vaø
caàn maãn ñoái vôùi caùc vaán ñeà neâu treân.
Caùc thôï haønh vaän haønh phaûi luoân laäp
laïi cuøng moät chuoãi nhöõng coâng vieäc
nhaèm chöùng toû moãi chu kyø ñeàu baûo
ñaûm ñöôïc chaát löôïng. Ngoaøi ra hoï phaûi
hieåu chaát löôïng trong thaønh phaåm do
mình laøm ra vaø do quaù trình ôû ñaàu vaøo
cuûa hoï laø gì.
Caùc nhoùm tröôûng phaûi ñaøo taïo
coâng vieäc tieâu chuaån hoùa cho moïi thôï
môùi vaøo cuõng nhö thôï môùi ñoåi choã
laøm vieäc ñeå hoï coù theå duy trì caùc tieâu
chuaån chaát löôïng. Caùc nhoùm tröôûng
cuõng phaûi chaån ñoaùn nhöõng vaán ñeà veà
chaát löôïng vaø giaûi quyeát nhöõng vaán ñeà
naøy trong Nhòp thôøi gian nhaèm duy trì
ñöôïc doøng chaûy.
Caùc quaûn ñoác/toå tröôûng phaûi quan
saùt quaù trình vaø xaùc ñònh xem chaát
löôïng saûn phaåm coù ñöôïc oån ñònh
khoâng? Ngoaøi ra hoï caàn phaûi phaân
tích nhöõng döõ lieäu ñeán töø nhieàu nguoàn
khaùc nhau ñeå xem chaát löôïng coù ñöôïc
thöïc hieän khoâng?
Caùc ngöôøi quaûn lyù phaûi baûo ñaûm
thöïc tích cuûa ñöôøng daây laø nhaát quaùn
vôùi caùc muïc ñích vaø muïc tieâu veà chaát
löôïng ñaõ ñöôïc neâu ra. Ngoaøi ra hoï coøn
coù traùch nhieäm khích leä toå chöùc baèng
nhöõngleãhoäichaøomöøngñaùnhdaáuhoaøn
thaønh töøng thôøi kyø aùp duïng Lean.
Saûn xuaát keùo
Trong thôøi kyø saûn xuaát keùo, ñieàu
caàn nhaán maïnh laø baûo ñaûm chaát löôïng
ñaàu vaøo ñöôïc oån ñònh baèng caùch ñöa
saûn phaåm leân ñöôøng daây vôùi soá löôïng
nhoû moät, nhôø theá môùi coù möùc toàn kho
thaáp. Caùc nhaø cung caáp cuõng phaûi
baûo ñaûm cung caáp chaát löôïng ñaàu vaøo
cho hoaøn haûo trong suoát quaù trình saûn
xuaát. Neáu khoâng thöïc hieän ñöôïc chaát
löôïng hoaøn haûo thì buoäc toå chöùc phaûi
buø tröø baèng duy trì moät löôïng döï phoøng
treân ñöôøng daây hoaëc treân sieâu thò. Toå
chöùc saûn xuaát yeâu caàu caùc quaù trình
saûn xuaát phaûi hoài aâm kòp thôøi nhöõng
vaán ñeà phaùt hieän nhaèm haïn cheá nhöõng
vaán ñeà chaát löôïng vaø giaûi quyeát töø
nguoàn nhöõng vaán ñeà naøy.
Ñieàu baét buoäc ñoái vôùi thôï ñieàu
haønh laø phaûi laøm roõ caùch xaùc ñònh lieäu
haøng toàn treân ñöôøng daây coù ñaït chaát
löôïng caàn coù khoâng? Caàn laáy maãu
saûn phaåm ôû ñaàu vaøo ñeå ñaûm baûo laø
chuùng ñaõ ñaït tieâu chuaån chaát löôïng.

16
LEAN 6 SIGMALEAN 6 SIGMA
1616
Saûn phaåm coù theå bò loït löôùi neáu soá
löôïng maãu khoâng thích hôïp vôùi möùc
chaát löôïng ñaàu vaøo.
Quan taâm chuû yeáu cuûa caùc nhoùm
tröôûng laø quan saùt quaù trình vaø duy trì
chaát löôïng ñeå phaùt hieän nhöõng vaán ñeà
coù theå laøm döøng quaù trình saûn xuaát.
Nhöõng vaán ñeà naøy thöôøng ñöôïc tìm
thaáy baèng vieäc ñaùp öùng caùc tín hieäu
phaùt ñi töø thôï ñieàu haønh cho bieát coù
vaán ñeà xaûy ra. Neáu vaán ñeà ñöôïc giaûi
quyeát trong Nhòp thôøi gian, thì sau ñoù
nhoùm tröôûng phaûi döïa vaøo döõ lieäu ñeå
theo doõi khuynh höôùng tieán trieån sau
khi ñaõ khaéc phuïc. Neáu vaán ñeà chöa
giaûi quyeát trong Nhòp thôøi gian ñöôïc
thì nhoùm tröôûng phaûi yeâu caàu quaûn
ñoác/toå tröôûng giuùp ñôõ vaø xeùt xem coù
caàn ñeán söï tham gia cuûa toå chöùc chaát
löôïng hay khoâng?
San baèng saûn xuaát
Thôøi kyø san baèng saûn xuaát nhaán
maïnh moät caùch kieân quyeát ñeán chaát
löôïng taïi töøng nôi laøm vieäc, nhôø ñoù
ta môùi coù theå saûn xuaát lieân tuïc theo
khoái löôïng vaø keát hôïp phuø hôïp vôùi
nhau. Quaù trình san baèng seõ laøm cho
nhöõng vaán ñeà chaát löôïng coøn toàn taïi
xuaát hieän nhanh choùng. Toå chöùc beân
trong phaûi ñöôïc chuaån bò ñeå tröïc tieáp
giaûi quyeát nhöõng vaán ñeà chaát löôïng
naøy. Neáu laøm khoâng ñöôïc , ñeå khoûi
bò thieät haïi, toå chöùc phaûi coù moät möùc
toàn kho döï phoøng vöøa phaûi ñeå buø tröø
cho vieäc coøn thieáu caùc tieâu chuaån chaát
löôïng cao.
Taïo ñoä tin caäy vaø baûo quaûn
toát thieát bò
Neáu maùy moùc khoâng coù khaû naêng
duy trì ñöôïc caùc yeâu caàu kyõ thuaät cho
saûn phaåm thì ta ñaønh phaûi ñaùnh ñoåi
giöõa naêng suaát vaø chaát löôïng. Quaù
trình baûo ñaûm caùc yeâu caàu kyõ thuaät
laø phöùc taïp vaø ñoøi hoûi söï tham gia
cuûa moïi ngöôøi raát lôùn. Ñieàu naøy baét
ñaàu töø tröôùc khi mua maùy veà vaø tieáp
tuïc khoâng ngöøng cho ñeán khi maùy ñaït
ñöôïc möùc tin caäy cao hôn.
Ñoái vôùi phaàn lôùn caùc toå chöùc, muoán
ñaït möùc naêng suaát cao hôn ta ñôn
giaûn chæ caàn caûi tieán ñoä saün saøng cuûa
thieát bò. Nhaát laø trong thôøi kyø aùp duïng,
chuùng ta phaûi laøm sao cho caùc thieát bò
ñeàu coù ñoä saün saøng cao hôn tröôùc.
Traïng thaùi oån ñònh
Trong thôøi kyø oån ñònh, caùc ngöôøi aùp
duïng Lean phaûi thieát laäp moät chöông
trình baûo trì döï phoøng cho thieát bò
döïa vaøo caùc chæ tieâu veà caùch thöùc,
ñieàu kieän vaø thôøi gian söû duïng. Neân
thaønh laäp caùc qui trình veà heä thoáng
phaûn hoài, boâi trôn, hieäu chuaån vaø thöû
nghieäm thieát bò, vaø thu thaäp caùc döõ
lieäu ñaõ qua.
Moät khi ñaõ coù taïi choã caùc quaù trình
vaø qui trình baûo trì döï phoøng, toaøn
boä toå chöùc caàn yeåm trôï coâng vieäc
naøy. Caàn thaønh laäp nhoùm baûo trì ñeå
chaêm soùc thieát bò, haïn cheá vieäc chaïy
quaù taûi. Nhoùm baét ñaàu baèng vieäc laøm
saïch maùy, nhaèm phaùt hieän ra nhöõng
hieän töôïng baát thöôøng. Trong luùc laøm
saïch, ta caàn xaùc ñònh caùc ñieåm boâi
trôn vaø tìm ra caùc nguoàn gaây oâ nhieãm
ñeå loaïi tröø.
Töø caùc ñieåm thu ñöôïc trong luùc laøm
saïch, ta vieát ra qui trình boâi trôn vaø sieát
chaët caùc buø loong maùy; ñoàng thôøi thöïc
hieän caùc hoaït ñoäng baûo trì vaø thay theá
chi tieát bò moøn döïa vaøo nhöõng döõ lieäu
ñaõ thu thaäp. Caùc hoaït ñoäng baûo trì vaø
thay theá chi tieát bò moøn laø quaù trình tieâu
chuaån ñeå baûo ñaûm cho maùy chaïy toát
vaø oån ñònh. Ngoaøi ra noù coøn laø cô sôû
ñeå tính thöïc tích cuûa thieát bò. Ta caàn
thu thaäp döõ lieäu ñeå ñaët ra caùc muïc tieâu
cho giai ñoaïn xem xeùt saép tôùi.
Doøng lieân tuïc
Trong thôøi kyø doøng lieân tuïc, ñeå cho
maùy coù ñöôïc ñoä tin caäy cao, ngöôøi ta
taäp trung vaøo thöïc hieän caùc hoaït ñoäng
baûo trì theo keá hoaïch. Nhaèm duy trì
ñöôïc thieát bò luoân ôû traïng thaùi phuø
hôïp, ngöôøi ta thöôøng xuyeân kieåm tra
vaø baûo trì maùy vaø thieát laäp nhöõng qui
ñònh caàn thieát.
Ñeán baây giôø thì ta coù theå laäp moät
chöông trình theo doõi thieát bò lieân tuïc.
Chöông trình naøy giuùp laøm cho maùy
coù ñoä tin caäy cao hôn trong khi vaãn coù
vaán ñeà laâu daøi khi laøm vieäc. Noù cuõng
cho ta döõ lieäu ñeå laøm vieäc vôùi ngöôøi
baùn maùy ñeå hoï taïo ñoä tin caäy ngay töø
quaù trình thieát keá. Ta phaûi laäp tieán ñoä
theo doõi lieân tuïc caùc quaù trình thieát
yeáu. Caùc nhaø quaûn lyù döï aùn phaûi phaân
tích caùc döõ lieäu ñeå laäp moät quaù trình
xem xeùt baûo trì theo keá hoaïch. Nhö
vaäy chu kyø caûi tieán ñaõ baét ñaàu vaø vieäc
caûi tieán thöôøng xuyeân thieát bò môùi trôû
thaønh hieän thöïc.
Ngöôøi ta laäp caùc moâ hình ñaøo taïo
ñaëc tính maùy moùc taïi choã laøm vieäc cho
coâng nhaân ñöùng maùy vaø thuùc ñaåy hoï
aùp duïng nhöõng ñieàu ñaõ hoïc vaøo coâng
vieäc. Caàn laäp nhöõng bieåu maãu ñeå hoï
ñieàn nhöõng döõ lieäu ñöôïc ñaày ñuû vaø deã
daøng. Nhöõng döõ lieäu thu thaäp naøy caàn
ñöôïc ghi vaøo soå tay hoaëc hoaëc hoà sô
ñieän toaùn ngay taïi phaân xöôûng ñeå thôï
ñöùng maùy vaø thôï söûa chöõa coù theå xem
xeùt thöôøng xuyeân.
Coâng vieäc tieâu chuaån, Saûn xuaát keùo
vaø San baèng saûn xuaát
Trong coâng vieäc tieâu chuaån, saûn
xuaát keùo vaø san baèng saûn xuaát moïi
vaán ñeà ñeàu ñaõ nhaát quaùn. Öu tieân baây
giôø laø tieáp tuïc caûi tieán nhöõng thaønh töïu
ñaõ thu ñöôïc qua thôøi kyø oån ñònh vaø
doøng lieân tuïc. Öu tieân thöù hai laø baét
ñaàu naâng cao ñoä tin caäy vaø ñoä oån ñònh

Lean 6 Sigma Số 22

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

Viewers also liked

Viewers also liked (17)

Similar to Lean 6 Sigma Số 22

Similar to Lean 6 Sigma Số 22 (13)

More from IESCL

More from IESCL (9)

Lean 6 Sigma Số 22