24.8.2012 lean6sigma 31

Soá thaùng 08 naêm 201231 TRUNGTAÂMKYÕTHUAÄTTCÑLCL3
Tieát kieäm naêng löôïng
Luaät Söû duïng naêng löôïng
tieát kieäm vaø hieäu quaû
Tieâu chuaån ISO 50001:2011
veà quaûn lyù naêng löôïng
Döï aùn caûi tieán Six Sigma:
Giaûm ñieän naêng tieâu thuï
Moät soá giaûi phaùp
tieát kieäm Naêng löôïng
Lean ñoái vôùi moät Coâng ty môùi

khoa hoïc - coâng ngheä
Nhöõng ngöôøi thöïc hieän baûn tin:
Ts. Nguyeãn Höõu Thieän
vôùi söï coäng taùc cuûa:
Ts. Ñaëng Minh Trang
Phaïm Thanh Dieäu
Bích Huyeàn
Ñaøo taïo laø moät trong nhöõng
hoaït ñoäng cuûa chöông trình
xaây döïng nguoàn nhaân löïc veà heä
thoáng quaûn lyù naêng löôïng theo tieâu
chuaån ISO 50001 nhaèm naâng cao
hieäu suaát naêng löôïng trong coâng
nghieäp thoâng qua toái öu hoùa heä
thoáng vaø caùc tieâu chuaån quaûn lyù
naêng löôïng taïi Vieät NamToång cuïc
Tieâu chuaån Ño löôøng Chaát löôïng
(TCÑLCL) vaø Boä Coâng Thöông
ñaõ chuû trì toå chöùc nhieàu Hoäi thaûo
vaø Ñaøo taïo giaûng vieân veà “Caùc heä
thoáng quaûn lyù naêng löôïng - Tieâu
chuaån quoác teá ISO 50001”. Hoäi
thaûo vaø khoùa ñaøo taïo do Cuïc Kinh
teá Lieân Bang Thuïy Syõ (SECO) taøi
trôï thoâng qua Toå chöùc Tieâu chuaån
hoùa quoác teá (ISO) treân cô sôû nhu
caàu cuûa Toång cuïc TCÑLCL. Ñaây laø
moät trong nhöõng hoaït ñoäng trong
khuoân khoå Keá hoaïch haønh ñoäng
giai ñoaïn 2011-2015 cuûa ISO ñeå
hoã trôï caùc nöôùc ñang phaùt trieån.
Tham gia lôùp hoïc vaø khoùa ñaøo
taïo coøn coù hoïc vieân ñeán töø caùc
nöôùc ñang phaùt trieån thuoäc khu
vöïc Chaâu AÙ.
Döï aùn do Boä Coâng Thöông phoái
hôïp vôùi UNIDO thöïc hieän trong giai
ñoaïn 7/2011 ñeán 12/2014. Muïc
tieâu cuûa Chöông trình ñaøo taïo
chuyeân gia quaûn lyù naêng löôïng laø
hình thaønh moät ñoäi nguõ chuyeân
gia ñöôïc trang bò caùc kieán thöùc, kyõ
naêng vaø coâng cuï caàn thieát ñeå hoã trôï
caùc doanh nghieäp coâng nghieäp aùp
duïng vaø thöïc hieän heä thoáng quaûn
lyù naêng löôïng theo tieâu chuaån ISO
50001. Hoïc vieân laø caùn boä quaûn lyù
naêng löôïng doanh nghieäp thuoäc
Xaây döïng nguoàn nhaân löïc veà heä thoáng quaûn lyù
naêng löôïng theo tieâu chuaån ISO 50001
4 ngaønh bao goàm giaáy, boät giaáy,
deät, cheá bieán thöïc phaåm vaø cao
su. Caùc chuyeân gia tö vaán ñeán
töø caùc Trung taâm tieát kieäm naêng
löôïng, caùc toå chöùc tö vaán tieát kieäm
naêng löôïng, Trung taâm saûn xuaát
saïch hôn... Khoùa ñaøo taïo do caùc
chuyeân gia tö vaán naêng löôïng quoác
teá giaûng daïy.
Caùc chuyeân gia trong nöôùc sau
khi ñöôïc ñaøo taïo seõ coù khaû naêng:
Thuùc ñaåy vaø cung caáp tö vaán veà heä
thoáng quaûn lyù naêng löôïng vaø ISO
50001 cho caùc nhaø quaûn lyù doanh
nghieäp coâng nghieäp; Laøm vieäc vôùi
doanh nghieäp ñeå xaây döïng vaø thöïc
hieän heä thoáng quaûn lyù naêng löôïng
nhaèm caûi thieän hieäu suaát naêng
löôïng; Hoã trôï/tö vaán cho caùc doanh
nghieäp xaây döïng vaø thöïc hieän heä
thoáng quaûn lyù naêng löôïng tuaân thuû
tieâu chuaån ISO 50001.

1
vaên baûn luaät
11
Thaùng 6/2010 Luaät söû duïng naêng
löôïng tieát kieäm vaø hieäu quaû ñaõ
ñöôïc thoâng qua vaø coù hieäu löïc thi haønh
töø ngaøy 1/1/2011; Luaät quy ñònh veà
söû duïng naêng löôïng tieát kieäm vaø hieäu
quaû; chính saùch, bieän phaùp thuùc ñaåy
quaû; quyeàn, nghóa vuï, traùch nhieäm
cuûa toå chöùc, hoä gia ñình, caù nhaân
trong söû duïng naêng löôïng tieát kieäm
vaø hieäu quaû.
Moät trong nhöõng bieän phaùp ñöôïc
nhieàu nöôùc tieân tieán treân theá giôùi trieån
khai aùp duïng hieän nay laø aùp duïng Heä
thoáng quaûn lyù naêng löôïng theo tieâu
chuaån ISO 50001:2011.
Tieâu chuaån ISO 50001:2011 do Toå
chöùc quoác teá veà Tieâu chuaån hoùa ban
haønh naêm 2011 nhaèm aùp duïng cho
nhöõng toå chöùc muoán thieát laäp moät heä
thoáng caùc quaù trình caàn thieát nhaèm
caûi tieán hieäu suaát naêng löôïng thoâng
qua vieäc quaûn lyù nguoàn naêng löôïng söû
duïng, möùc tieâu thuï naêng löôïng vaø hieäu
quaû naêng löôïng. Vieäc trieån khai tieâu
chuaån naøy nhaèm muïc ñích höôùng tôùi
giaûm phaùt thaûi khí nhaø kính, haïn cheá
caùc taùc ñoäng moâi tröôøng coù lieân quan
vaø giaûm chi phí söû duïng naêng löôïng.
Tieâu chuaån naøy quy ñònh caùc yeâu
caàu veà heä thoáng quaûn lyù naêng löôïng
(EnMS), döïa vaøo ñoù moät toå chöùc coù
theå xaây döïng vaø thöïc hieän moät chính
saùch naêng löôïng, thieát laäp caùc muïc
tieâu, chæ tieâu vaø keá hoaïch haønh ñoäng
coù tính ñeán yeâu caàu phaùp luaät vaø thoâng
tin lieân quan ñeán naêng löôïng söû duïng
ñaùng keå. Tieâu chuaån khoâng ñöa ra
caùc yeâu caàu cuï theå veà hieäu suaát naêng
löôïng, vì vaäy, hai toå chöùc cuøng thöïc
hieän nhöõng hoaït ñoäng töông töï nhau,
nhöng coù hieäu suaát naêng löôïng khaùc
nhau ñeàu coù theå ñöôïc chöùng nhaän
phuø hôïp vôùi caùc yeâu caàu cuûa tieâu
chuaån naøy.
ISO 50001 coù theå ñöôïc aùp duïng
trong taát caû caùc loaïi hình toå chöùc vaø
doanh nghieäp, khoâng phaân bieät quy
moâ, loaïi hình hoaït ñoäng cuõng nhö caùc
ñieàu kieän veà ñòa lyù, vaên hoùa hay xaõ hoäi.
Tieâu chuaån naøy ñaëc bieät thích hôïp ñoái
vôùi caùc ñôn vò saûn xuaát coâng nghieäp,
caùc toøa nhaø, caùc ñôn vò söû duïng naêng
löôïng troïng ñieåm theo Danh muïc maø
Boä Coâng thöông ban haønh haøng naêm
theo quy ñònh cuûa Luaät söû duïng naêng
löôïng tieát kieäm vaø hieäu quaû.
Tieâu chuaån naøy döïa treân caùc yeáu
toá chung cuûa caùc tieâu chuaån heä thoáng
quaûn lyù ISO, ñaëc bieät ñaûm baûo moät
möùc ñoä töông thích cao ñoái vôùi caùc
tieâu chuaån ISO 9001 vaø ISO 14001.
Tieâu chuaån naøy coù theå ñöôïc söû duïng
cho vieäc chöùng nhaän hoaëc töï coâng boá
veà moät Heä thoáng quaûn lyù naêng löôïng
trong moät toå chöùc. Vì theá, vieäc aùp duïng
vaø chöùng nhaän theo tieâu chuaån naøy
ñöôïc coi laø giaûi phaùp höõu hieäu cho
caùc cô sôû söû duïng naêng löôïng troïng
ñieåm ñeå coù theå söû duïng tieát kieäm vaø
hieäu quaû naêng theo yeâu caàu cuûa Luaät
quaû vaø Nghò ñònh soá 21/2011/NÑ-CP
ngaøy 29 thaùng 03 naêm 2011 cuûa Chính
phuû quy ñònh chi tieát vaø bieän phaùp thi
haønh Luaät Söû duïng naêng löôïng tieát
kieäm vaø hieäu quaû.
Naêng löôïng hieän ñang laø moät
nhaân toá chuû choát, ñoùng vai troø quan
troïng trong moïi hoaït ñoäng cuûa caùc
toå chöùc, doanh nghieäp. Vieäc thieáu
huït naêng löôïng vaø chi phí daønh cho
naêng löôïng ngaøy caøng taêng ñang daàn
trôû thaønh moät thaùch thöùc khoâng nhoû
ñoái vôùi moãi quoác gia vaø caùc doanh
nghieäp trong vieäc ñaûm baûo ñaùp öùng
caùc nguoàn naêng löôïng phuïc vuï cho
nhöõng muïc tieâu taêng tröôûng vaø phaùt
trieån. Trong khi vieäc tìm kieám caùc
nguoàn naêng löôïng môùi, naêng löôïng taùi
taïo hay naêng löôïng thay theá seõ phaûi
maát nhieàu thôøi gian thì vieäc quaûn lyù
naêng löôïng hieäu quaû nhaèm giaûm tieâu
hao naêng löôïng vaø giaûm chi phí naêng
löôïng ñang trôû thaønh moät vaán ñeà thu
huùt ñöôïc söï quan taâm cuûa toå chöùc vaø
doanh nghieäp.
Luaät Söû duïng naêng löôïng tieát kieäm
vaø hieäu quaû cuõng quy ñònh loä trình daùn
nhaõn cho caùc saûn phaåm tieâu thuï naêng
löôïng. Töø naêm 2010, hoaït ñoäng naøy
baét ñaàu trieån khai thí ñieåm cho caùc
saûn phaåm ñeøn chieáu saùng, tuy nhieân,
ñeán naêm 2011, hoaït ñoäng naøy môùi
ñöôïc trieån khai maïnh meõ vôùi haøng
loaït nhöõng buoåi hoäi thaûo chia seû kinh
nghieäm cuõng nhö hoã trôï cho doanh
nghieäp (DN). Cuõng trong naêm 2011,
quaït ñieän laø saûn phaåm thöù hai ñöôïc
daùn nhaõn naêng löôïng so saùnh.
Vieäc caùc saûn phaåm tieâu thuï ñieän
ñöôïc daùn nhaõn naêng löôïng, coäng vôùi
caùc chöông trình truyeàn thoâng ñöôïc
thöïc hieän baøi baûn ñaõ thöïc söï ñöa saûn
phaåm TKNL naøy ñeán gaàn hôn vôùi
ngöôøi daân.
Veà phía caùc DN, khi trieån khai hoaït
ñoäng TKNL, haàu nhö ñeàu khoâng theå
boû qua khaâu caûi tieán chaát löôïng chieáu
saùng. Vôùi caùc saûn phaåm tieát kieäm ñieän
hieän nay, hieäu quaû caûi tieán cho khaâu
chieáu saùng mang laïi hieäu quaû roõ neùt.
Chieáu saùng chính laø moät trong nhöõng
khaâu deã daøng caûi tieán, mang laïi hieäu
quaûTKNLcaovôùinhöõngsaûnphaåmñôn
giaûn, deã kieám vaø deã söû duïng nhaát.
Luaät Söû duïng naêng löôïng
tieát kieäm vaø hieäu quaû

2
vaên baûn luaät
Thoáng keâ cuûa Boä Coâng Thöông
cho thaáy, neáu nhö naêm 2006, toång soá
boùng ñeøn compact huyønh quang chính
haõng ñöôïc tieâu thuï treân thò tröôøng laø 7
trieäu saûn phaåm thì ñeán cuoái naêm 2010,
con soá naøy vöôït leân möùc 30 trieäu saûn
phaåm. Moät saûn phaåm ñöôïc daùn nhaõn
naêng löôïng khaùc laø quaït ñieän cuõng coù
söùc tieâu thuï khaù maïnh treân thò tröôøng.
Maëc duø môùi chæ coù 3 DN ñöôïc daùn
nhaõn naêng löôïng cho saûn phaåm quaït
ñieän laø Coâng ty CP quaït Vieät Nam,
Coâng ty TNHH saûn xuaát vaø thöông
maïi Lieân Hieäp, Coâng ty TNHH saûn
xuaát - thöông maïi - dòch vuï Taân Tieán
S.K nhöng caùc saûn phaåm quaït ñieän
ñöôïc daùn nhaõn cuûa caùc DN naøy hieän
chieám khoaûng 40% thò phaàn tieâu thuï
caùc saûn phaåm quaït ñieän taïi nöôùc ta.
Coù theå thaáy, hoaït ñoäng daùn nhaõn naêng
löôïng duø chöa “phoå caäp” ñeán möùc nhaø
nhaø, ngöôøi ngöôøi ñeàu bieát, nhöng cuõng
ñaõ ñi ñuùng höôùng khi trôû thaønh “kim
chæ nam” cho söï löïa choïn cuûa ngöôøi
tieâu duøng. DN chuû ñoäng thöïc hieän caùc
hoaït ñoäng daùn nhaõn naêng löôïng cuõng
ñang nhaän ñöôïc söï öu tieân trong choïn
löïa cuûa ngöôøi tieâu duøng.
Theâm ñoù, söï ra ñôøi cuûa Quyeát
ñònh 68/2011/QÑ-TTg quy ñònh danh
muïc phöông tieän, thieát bò TKNL ñöôïc
trang bò, mua saém ñoái vôùi caùc cô
quan, ñôn vò söû duïng naêng löôïng
ñöôïc coi laø moät quyeát ñònh cöïc kyø
quan troïng ñoái vôùi hoaït ñoäng daùn
nhaõn. Bôûi vôùi vieäc caùc cô quan thuï
höôûng ngaân saùch nhaø nöôùc khi mua
caùc thieât bò söû duïng ñieän nhö chaán
löu ñieän töû, quaït ñieän, ñieàu hoøa, tuû
laïnh, maùy thu hình phaûi löïa choïn
saûn phaåm ñaït caáp tieát kieäm möùc 5
sao (möùc tieát kieäm ñieän cao nhaát)
seõ giuùp DN haøo höùng tham gia saâu
hôn vaøo chöông trình daùn nhaõn naêng
löôïng quoác gia.
Ñieàu 9. Traùch nhieäm söû duïng
naêng löôïng tieát kieäm vaø hieäu quaû cuûa
cô sôû saûn xuaát coâng nghieäp
1. Cô sôû saûn xuaát coâng nghieäp
goàm cô sôû saûn xuaát, cheá bieán, gia
coâng saûn phaåm haøng hoaù; cô sôû cheá
taïo, söûa chöõa phöông tieän, thieát bò; cô
sôû khai thaùc moû; cô sôû saûn xuaát, cung
caáp naêng löôïng.
2. Cô sôû saûn xuaát coâng nghieäp coù
traùch nhieäm:
a) Xaây döïng, thöïc hieän keá hoaïch
quaû haèng naêm; loàng gheùp chöông trình
quaûn lyù naêng löôïng vôùi caùc chöông
trình quaûn lyù chaát löôïng, chöông trình
saûn xuaát saïch hôn, chöông trình baûo
veä moâi tröôøng cuûa cô sôû;
b) AÙp duïng tieâu chuaån, quy chuaån
kyõ thuaät, ñònh möùc veà söû duïng naêng
löôïng ñaõ ñöôïc cô quan nhaø nöôùc coù
thaåm quyeàn quy ñònh; löïa choïn aùp
duïng quy trình vaø moâ hình quaûn lyù saûn
xuaát tieân tieán, bieän phaùp coâng ngheä
phuø hôïp vaø thieát bò coâng ngheä coù hieäu
suaát naêng löôïng cao; söû duïng caùc
daïng naêng löôïng thay theá coù hieäu quaû
cao hôn trong daây chuyeàn saûn xuaát;
c) AÙp duïng bieän phaùp kyõ thuaät, kieán
truùc nhaø xöôûng nhaèm söû duïng toái ña
hieäu quaû heä thoáng chieáu saùng, thoâng
gioù, laøm maùt; söû duïng toái ña aùnh saùng,
thoâng gioù töï nhieân;
d) Thöïc hieän quy trình vaän haønh,
cheá ñoä duy tu, baûo döôõng phöông tieän,
thieát bò trong daây chuyeàn saûn xuaát ñeå
choáng toån thaát naêng löôïng;
ñ) Loaïi boû daàn phöông tieän, thieát bò
coù coâng ngheä laïc haäu, tieâu toán nhieàu
naêng löôïng theo quy ñònh cuûa Thuû
töôùng Chính phuû.
3. Boä Coâng thöông chuû trì, phoái hôïp
vôùi boä, cô quan ngang boä coù lieân quan
ban haønh quy chuaån kyõ thuaät, ñònh
möùc söû duïng naêng löôïng aùp duïng trong
töøng ngaønh saûn xuaát coâng nghieäp.
Ñieàu 10. Bieän phaùp söû duïng
naêng löôïng tieát kieäm vaø hieäu quaû
trong cô sôû saûn xuaát, cheá bieán, gia
coâng saûn phaåm haøng hoaù
Cô sôû saûn xuaát, cheá bieán, gia coâng
saûn phaåm haøng hoùa caên cöù caùc tieâu
chuaån, quy chuaån kyõ thuaät, ñònh möùc
veà söû duïng naêng löôïng ñeå löïa choïn,
aùp duïng bieän phaùp coâng ngheä vaø quaûn
lyù sau ñaây:
1. Ñaàu tö hieän ñaïi hoùa daây chuyeàn
saûn xuaát, cheá bieán, gia coâng saûn phaåm
haøng hoùa; thay theá thieát bò coù coâng
ngheä laïc haäu, hieäu suaát naêng löôïng
thaáp ñeå tieát kieäm naêng löôïng vaø baûo
veä moâi tröôøng;
2. Caûi tieán, hôïp lyù hoùa caùc quaù
trình:
a) Ñoát nhieân lieäu trong loø hôi, loø
luyeän, loø nung, loø saáy;
b) Trao ñoåi nhieät trong thieát bò gia
nhieät, laøm laïnh;
c) Chuyeån hoùa nhieät naêng thaønh
ñieän naêng, ñieän naêng thaønh nhieät naêng,
cô naêng vaø caùc daïng chuyeån hoùa naêng
löôïng khaùc;
3. Taän duïng nhieät thöøa cuûa loø hôi,
loø luyeän, loø nung, hôi nöôùc thaûi noùng
cho muïc ñích saûn xuaát vaø ñôøi soáng;
4. AÙp duïng caùc bieän phaùp kyõ thuaät
nhaèm giaûm toån hao naêng löôïng trong
heä thoáng cung caáp ñieän vaø cung caáp
nhieät;
5. Söû duïng ñoäng cô ñieän, loø hôi,
maùy bôm coù hieäu suaát cao, thieát bò bieán
taàn, thieát bò ñieàu chænh toác ñoä ñoäng cô
cho coâng trình xaây laép môùi hoaëc thay
theá, söûa chöõa;
6. AÙp duïng coâng ngheä ñoàng phaùt
nhieät ñieän ñoái vôùi cô sôû cheá bieán, gia
coâng, saûn xuaát saûn phaåm haøng hoùa
coù tieàm naêng phaùt trieån phuï taûi ñieän
vaø nhieät.
Ñieàu 11. Bieän phaùp söû duïng naêng
löôïng tieát kieäm vaø hieäu quaû trong cô
sôû cheá taïo, söûa chöõa phöông tieän,
thieát bò
Trích Luaät Söû duïng naêng löôïng tieát kieäm vaø hieäu quaû:
Chöông II: SÖÛ DUÏNG NAÊNG LÖÔÏNG TIEÁT KIEÄM VAØ HIEÄU QUAÛ TRONG SAÛN XUAÁT COÂNG NGHIEÄP

3
vaên baûn luaät
moû ñeå naâng cao naêng suaát khai thaùc,
ñoàng thôøi tieát kieäm naêng löôïng;
3. AÙp duïng coâng ngheä tieát kieäm
naêng löôïng trong saøng, tuyeån, cheá
bieán, vaän chuyeån khoaùng saûn;
4. Thieát keá, laép ñaët hôïp lyù heä thoáng
thoâng gioù trong moû haàm loø baûo ñaûm
quaû.
trong cô sôû saûn xuaát, cung caáp
naêng löôïng
1. Cô sôû saûn xuaát, cung caáp naêng
löôïng caên cöù tieâu chuaån, quy chuaån
kyõ thuaät, ñònh möùc veà söû duïng naêng
löôïng aùp duïng bieän phaùp coâng ngheä
vaø quaûn lyù sau ñaây:
a) Löïa choïn coâng ngheä coù hieäu
suaát naêng löôïng cao; laép ñaët ñaày ñuû
thieát bò ño löôøng, kieåm tra thoâng soá
vaän haønh; ñònh kyø toå chöùc hieäu chænh,
baûo trì loø, maùy vaø thieát bò phuï trôï trong
nhaø maùy phaùt ñieän ñeå baûo ñaûm hieäu
suaát chung cuûa nhaø maùy ñaït hieäu suaát
thieát keá;
b) Taän duïng nhieät thaûi, hôi nöôùc
thaûi coù nhieät ñoä cao ñeå cung caáp cho
quaù trình chaùy, saáy nhieân lieäu, laøm
noùng nöôùc caáp vaøo loø nhaèm naâng cao
hieäu suaát phaùt ñieän cuûa toå maùy;
c) Cô sôû phaùt ñieän phaûi tuaân thuû
phöông thöùc huy ñoäng cuûa ñôn vò ñieàu
ñoä heä thoáng ñieän quoác gia; xaây döïng
vaø thöïc hieän keá hoaïch giaûm ñieän töï
duøng;
d) Nhaø maùy thuyû ñieän phaûi tuaân thuû
ñaày ñuû quy trình vaän haønh khai thaùc
hoà chöùa hoaëc lieân hoà chöùa, baûo ñaûm
yeâu caàu phaùt ñieän an toaøn, tham gia
nhieäm vuï ñieàu tieát caáp nöôùc cho saûn
xuaát vaø ñôøi soáng;
ñ) Ñôn vò truyeàn taûi, phaân phoái ñieän
phaûi xaây döïng chöông trình, keá hoaïch,
ñònh möùc vaø loä trình cuï theå nhaèm giaûm
toån thaát ñieän naêng trong heä thoáng
truyeàn taûi vaø phaân phoái ñieän;
e) Ñôn vò khai thaùc, cung öùng nhieân
lieäu phaûi söû duïng kho chöùa, phöông tieän
vaän chuyeån an toaøn, phuø hôïp, giaûm thaát
thoaùt, phoøng ngöøa gaây oâ nhieãm moâi
tröôøng, laõng phí naêng löôïng;
g) Ñôn vò khai thaùc than, daàu khí
phaûi coù phöông aùn taän thu khí ñoàng
haønh vaø taøi nguyeân naêng löôïng khaùc.
2. Khoâng xaây döïng môùi toå maùy phaùt
ñieän baèng than, daàu, khí coù coâng ngheä
laïc haäu, hieäu suaát thaáp theo quy ñònh
cuûa Thuû töôùng Chính phuû.
Ñieàu 14. Traùch nhieäm söû duïng
trong cô sôû saûn xuaát tieåu thuû coâng
nghieäp
Cô sôû saûn xuaát tieåu thuû coâng
nghieäp coù traùch nhieäm löïa choïn, aùp
duïng bieän phaùp coâng ngheä vaø quaûn
lyù ñeå söû duïng naêng löôïng tieát kieäm vaø
hieäu quaû quy ñònh taïi caùc ñieàu 9, 10 vaø
11 cuûa Luaät naøy phuø hôïp vôùi quy moâ
vaø ngaønh ngheà saûn xuaát.
Cô sôû cheá taïo, söûa chöõa phöông
tieän, thieát bò caên cöù tieâu chuaån, quy
chuaån kyõ thuaät, ñònh möùc veà söû duïng
naêng löôïng ñeå löïa choïn, aùp duïng bieän
phaùp coâng ngheä vaø quaûn lyù sau ñaây:
1. Xaây döïng vaø thöïc hieän keá hoaïch
thay theá thieát bò coâng ngheä laïc haäu; ñaàu
tö laép ñaët maùy coâng cuï theá heä môùi coù
coâng ngheä hieän ñaïi, töï ñoäng hoùa cao;
2. AÙp duïng bieän phaùp coâng ngheä
nung, luyeän vaät lieäu, taïo phoâi, reøn,
daäp, phay, tieän, gia coâng saûn phaåm ñaõ
ñöôïc kieåm chöùng trong thöïc teá laø tieát
kieäm vaø coù hieäu quaû cao veà söû duïng
naêng löôïng;
3. Laép ñaët boä bieán taàn, thieát bò ñieàu
chænh toác ñoä ñoäng cô ñieän theo nhu caàu
coâng suaát cho caàu truïc, thieát bò naâng
haï vaø vaän chuyeån trong nhaø xöôûng; boá
trí daây chuyeàn saûn xuaát hôïp lyù nhaèm
tieát kieäm naêng löôïng.
trong cô sôû khai thaùc moû
Cô sôû khai thaùc moû caên cöù tieâu
chuaån, quy chuaån kyõ thuaät, ñònh möùc
veà söû duïng naêng löôïng ñeå löïa choïn,
aùp duïng bieän phaùp coâng ngheä vaø quaûn
lyù sau ñaây:
1. AÙp duïng quy trình khai thaùc hôïp
lyù ñeå giaûm tieâu thuï nhieân lieäu, ñieän,
nöôùc cung caáp cho phöông tieän, thieát
bò trong khai thaùc;
2. Löïa choïn phöông tieän, thieát bò
phuø hôïp vôùi ñieàu kieän khai tröôøng cuûa
Theo quy hoaïch phaùt trieån naêng
löôïng quoác gia, ñeán naêm 2020, nhu
caàu ñieän naêng trong nöôùc seõ tieáp tuïc
taêng töø 15-20% moãi naêm. Vôùi möùc ñoä
phuïc hoài neàn kinh teá, nhu caàu söû duïng
naêng löôïng taêng cao, nguoàn cung ñaõ
ñöôïc khai thaùc trieät ñeå, nhu caàu nhaäp
khaåu naêng löôïng laø khoâng traùnh khoûi.
Trong hoaøn caûnh theá giôùi coù nhieàu
bieán ñoäng veà chi phí naêng löôïng, giaù
caû ñaàu vaøo cuûa saûn phaåm taêng cao,
caïnh tranh ngaøy caøng khoác lieät, TKNL
ñöôïc xem laø höôùng ñi ñuùng ñaén cuûa
doanh nghieäp vaø keå caû caùc hoä tieâu thuï
naêng löôïng caù theå.
Vôùi muïc tieâu tieát kieäm khoaûng
5-8% naêng löôïng cho giai ñoaïn
2011-2015, Boä Coâng Thöông ñaõ vaø
ñang tieáp tuïc trieån khai maïnh meõ caùc
hoaït ñoäng phoå bieán thoâng tin, kinh
nghieäm, daùn nhaõn naêng löôïng cho
caùc lónh vöïc coâng nghieäp, giao thoâng
vaän taûi, xaây döïng… Cuøng vôùi ñoù, söï
trôï giuùp cuûa caùc ñoái taùc nöôùc ngoaøi
nhö toå chöùc: JICA (Nhaät Baûn) veà ñaøo
taïo quaûn lyù naêng löôïng; Ñan Maïch
trong thöïc thi Luaät Söû duïng naêng
löôïng tieát kieäm vaø hieäu quaû; Ngaân
haøng theá giôùi veà thuùc ñaåy, naâng cao
naêng löïc cho caùc Boä veà khaû naêng
thöïc thi chính saùch söû duïng naêng
löôïng tieát kieäm vaø hieäu quaû... seõ
ñöôïc trieån khai maïnh meõ.
Khoâng phuû nhaän ñöôïc nhöõng
hieäu quaû roõ raøng maø caùc hoaït ñoäng
tieát kieäm naêng löôïng ñaõ ñaït ñöôïc thôøi
gian qua, nhöng cuõng phaûi khaúng ñònh
raèng thôøi gian tôùi, caàn nhieàu hôn söï
“vaøo cuoäc” cuûa taát caû coäng ñoàng. Söû
duïng naêng löôïng tieát kieäm vaø hieäu quaû
laø traùch nhieäm cuûa toaøn xaõ hoäi. Luaät
Söû duïng naêng löôïng tieát kieäm vaø hieäu
quaû ñaõ trôû thaønh “xöông soáng” cho
vieäc thöïc hieän xaõ hoäi hoùa hoaït ñoäng
tieát kieäm naêng löôïng.

4
TIEÁT KIEÄM NAÊNG LÖÔÏNG
Giôùi thieäu veà ISO 50001
Naêng löôïng hieän ñang laø moät
nhaân toá chuû choát, ñoùng vai troø
quan troïng trong moïi hoaït ñoäng
cuûa caùc toå chöùc, doanh nghieäp.
Vieäc thieáu huït naêng löôïng vaø chi
phí daønh cho naêng löôïng ngaøy
caøng taêng ñang daàn trôû thaønh moät
thaùch thöùc khoâng nhoû ñoái vôùi moãi
quoác gia vaø caùc doanh nghieäp
trong vieäc ñaûm baûo ñaùp öùng caùc
nguoàn naêng löôïng phuïc vuï cho
nhöõng muïc tieâu taêng tröôûng vaø
phaùt trieån. Trong khi vieäc tìm kieám
caùc nguoàn naêng löôïng môùi, naêng
löôïng taùi taïo hay naêng löôïng thay
theá seõ phaûi maát nhieàu thôøi gian thì
vieäc quaûn lyù naêng löôïng hieäu quaû
nhaèm giaûm tieâu hao naêng löôïng vaø
giaûm chi phí naêng löôïng ñang trôû
thaønh moät vaán ñeà thu huùt ñöôïc söï
quan taâm cuûa nhieàu ngöôøi vaø caùc
toå chöùc khaùc nhau.
Ñeå goùp phaàn vaøo vieäc giaûi
quyeát caùc thaùch thöùc naøy, vaøo
thaùng 6 naêm 2011, toå chöùc quoác
teá veà tieâu chuaån hoùa (ISO) ñaõ ban
haønh tieâu chuaån ISO 50001:2011,
Heä thoáng quaûn lyù naêng löôïng - Caùc
yeâu caàu vaø höôùng daãn söû duïng.
Tieâu chuaån naøy ñöa ra moâ hình
veà moät heä thoáng quaûn lyù naêng
löôïng cuøng caùc höôùng daãn söû duïng
nhaèm giuùp toå chöùc laäp keá hoaïch vaø
quaûn lyù söû duïng naêng löôïng moät
caùch coù heä thoáng. Noù ñöôïc thieát keá
ñeå taäp trung vaøo vieäc caûi tieán hieäu
suaát naêng löôïng, goùp phaàn taêng
cöôøng hieäu quaû naêng löôïng, ñoàng
thôøi giuùp söû duïng naêng löôïng moät
caùch khoân ngoan.
ISO 50001 khoâng ñöa ra caùc
yeâu caàu veà möùc hieäu suaát naêng
löôïng cuï theå caàn ñaït ñöôïc ngoaïi
tröø caùc cam keát veà chính saùch
naêng löôïng cuûa moät toå chöùc vaø
nghóa vuï phaûi tuaân thuû caùc yeâu
caàu phaùp lyù vaø yeâu caàu khaùc maø
toå chöùc aùp duïng. Vì vaäy, noù coù theå
ñöôïc duøng ñeå aùp duïng cho baát kyø
toå chöùc naøo, khoâng phaân bieät quy
moâ toå chöùc, loaïi hình saûn xuaát,
cuõng nhö caùc ñieàu kieän veà ñòa lyù,
vaên hoùa hay xaõ hoäi.
Moâ hình quaûn lyù theo
tieâu chuaån ISO 50001
Tieâu chuaån ISO 50001 ñöôïc
thieát keá döïa treân nguyeân taéc tieáp
caän quen thuoäc ñoù laø moâ hình
quaûn lyù theo chu trình PDCA
(Plan/Hoaïch ñònh - Do/Thöïc hieän
- Check/Kieåm tra - Act/Caûi tieán).
Vì theá noù ñaûm baûo tính töông thích
toái ña vôùi caùc tieâu chuaån veà heä
thoáng quaûn lyù phoå bieán khaùc nhö
ISO 14001:2004, ISO 9001:2008,
ISO 22000:2005,... Do ñoù, moät toå
chöùc coù theå aùp duïng tieâu chuaån
moät caùch rieâng leû hoaëc keát hôïp vôùi
caùc tieâu chuaån quaûn lyù khaùc.
Caùc quaù trình chính cuûa heä
thoáng coù theå ñöôïc toùm löôïc trong
sô ñoà sau:
Chính saùch naêng löôïng phaûn
aùnh caùc cam keát cuûa laõnh ñaïo
nhaèm ñaït ñöôïc caùc caûi tieán veà hieäu
suaát naêng löôïng, cam keát tuaân thuû
caùc yeâu caàu phaùp luaät vaø caùc yeâu
caàu coù lieân quan khaùc. Chính saùch
naêng löôïng phaûi ñöôïc laäp thaønh
vaên baûn, ñöôïc truyeàn ñaït trong toå
chöùc vaø ñònh kyø xem xeùt thöôøng
xuyeân cuõng nhö caäp nhaät khi caàn
thieát. Noù chính laø cô sôû ñeå toå chöùc
thieát laäp vaø xem xeùt muïc tieâu vaø
chæ tieâu naêng löôïng.
Quaù trình hoaïch ñònh naêng
löôïng laø quaù trình laäp keá hoaïch
Tieâu chuaån ISO 50001
heä thoáng quaûn lyù naêng löôïng

5
quaûn lyù naêng löôïng, bao goàm caùc
noäi dung cô baûn sau:
- Xaùc ñònh caùc yeâu caàu phaùp luaät
vaø yeâu caàu khaùc maø toå chöùc caàn
tuaân thuû. Caùc yeâu caàu naøy phaûi
ñöôïc xem xeùt moät caùch ñònh kyø.
- Xem xeùt naêng löôïng, nhaèm xaùc
ñònh hieän traïng söû duïng naêng
löôïng, nhaän bieát ñöôïc caùc nguoàn
naêng löôïng ñang söû duïng, caùc khu
vöïc tieâu thuï naêng löôïng ñaùng keå,
caùc yeáu toá coù khaû naêng aûnh höôûng
tôùi vieäc söû duïng naêng löôïng vaø tìm
ra caùc cô hoäi caûi tieán tieàm taøng.
- Xaùc ñònh ñöôøng naêng löôïng cô
sôû vaø chæ soá hieäu suaát naêng löôïng,
caùc muïc tieâu, chæ tieâu naêng löôïng
vaø caùc keá hoaïch haønh ñoäng quaûn
lyù naêng löôïng.
Quaù trình thöïc hieän vaø ñieàu
haønh laø giai ñoaïn trieån khai thöïc
hieän caùc hoaït ñoäng quaûn lyù vaø ñieàu
haønh döïa treân caùc keát quaû ñaàu ra
cuûa hoaït ñoäng hoaïch ñònh naêng
löôïng, bao goàm:
- Nhaän bieát nhu caàu ñaøo taïo vaø
thöïc hieän trieån khai caùc hoaït ñoäng
ñaøo taïo cho nhöõng ngöôøi laøm vieäc
cho toå chöùc hoaëc nhaân danh toå
chöùc nhaèm ñaûm baûo hoï coù ñuû
naêng löïc caàn thieát ñeå vaän haønh
HTQLNL.
- Thöïc hieän vieäc truyeàn ñaït vaø
trao ñoåi thoâng tin trong noäi boä vaø
vôùi caùc beân lieân quan veà heä thoáng
quaûn lyù naêng löôïng cuûa toå chöùc.
- Thieát laäp heä thoáng taøi lieäu noäi boä
vaø kieåm soaùt taøi lieäu, hoà sô lieân
quan tôùi HTQLNL.
- Tieán haønh vieäc duy trì vaø ñieàu
haønh heä thoáng quaûn lyù naêng
löôïng.
- Quaù trình caûi tieán, naâng caáp thieát
bò vaø coâng ngheä caàn chuù yù tôùi vieäc
caùc cô hoäi caûi tieán hieäu suaát naêng
löôïng khi thieát keá vaø mua saém môùi
hoaëc khi thay theá, naâng caáp caùc
thieát bò, coâng ngheä,...
Quaù trình kieåm tra
Ñaây laø quaù trình tieán haønh ñaùnh
giaù keát quaû vaø möùc ñoä thöïc hieän
caùc hoaït ñoäng quaûn lyù naêng löôïng,
vieäc trieån khai ñöôïc thöïc hieän
thoâng qua caùc hoaït ñoäng:
- Thöïc hieän vieäc theo doõi, ño löôøng
vaø phaân tích caùc ñaëc tính chuû choát
coù aûnh höôûng tôùi HTQLNL.
- Ñaùnh giaù möùc ñoä tuaân thuû caùc
yeâu caàu phaùp luaät vaø caùc yeâu caàu
khaùc maø toå chöùc aùp duïng.
- Thöïc hieän ñaùnh giaù noäi boä ñònh
kyø.
- Nhaän bieát caùc ñeåm khoâng phuø
hôïp vaø thöïc hieän caùc haønh ñoäng
khaéc phuïc vaø haønh ñoäng phoøng
ngöøa.
- Duy trì hoà sô ñeå chöùng minh söï
phuø hôïp cuûa HTQLNL.
Quaù trình xem xeùt laõnh ñaïo bao
goàm vieäc Laõnh ñaïo cao nhaát theå
hieän vai troø cuûa mình thoâng qua
vieäc xem xeùt ñònh kyø HTQLNL
nhaèm ñaûm baûo noù luoân phuø hôïp
vaø ñöôïc duy trì coù hieäu löïc.
Lôïi ích cuûa vieäc aùp
duïng tieâu chuaån ISO
50001:2011
Tieâu chuaån naøy ñöôïc xaây döïng
nhaèm höôùng caùc toå chöùc aùp duïng
ñeán vieäc ñaït ñöôïc nhöõng muïc tieâu
vaø lôïi ích cô baûn nhö:
- Caûi tieán caùc hoaït ñoäng quaûn lyù,
ñieàu haønh nhaèm giaûm caùc chi phí
ñaàu vaøo daønh cho naêng löôïng;
- Khuyeán khích söû duïng tieát kieäm
vaø hieäu quaû caùc nguoàn naêng löôïng
döïa treân caùc nguoàn löïc saün coù;
- Thuùc ñaåy caùc saùng kieán caûi tieán
lieân quan ñeán söû duïng vaø tieâu thuï
naêng löôïng;
- Höôùng tôùi söû duïng hieäu quaû caùc
thieát bò tieâu thuï naêng löôïng;
- Giuùp ñöa ra caùc ñaùnh giaù vaø öu
tieân öùng duïng caùc coâng ngheä vaø
thieát bò môùi coù tính naêng tieát kieäm
naêng löôïng;
- Taïo ñieàu kieän ñeå so saùnh, ño
löôøng vaø laäp baùo caùo tieát keäm
naêng löôïng.
- Taïo moâi tröôøng thuaän lôïi nhaèm
truyeàn ñaït thoâng tin veà quaûn lyù caùc
nguoàn naêng löôïng;
- Goùp phaàn phoå bieán vaø nhaân roäng
caùc haønh vi thöïc haønh tieát kieäm
naêng löôïng trong coäng ñoàng;
- Hình thaønh moâ hình thuùc ñaåy
naâng cao hieäu quaû naêng löôïng
thoâng qua chuoãi cung caáp;
- Giaûm caùc taùc ñoäng moâi tröôøng
thoâng qua giaûm phaùt thaûi carbon
vaø caùc khí nhaø kính khaùc;
- Coù khaû naêng töông thích cao vôùi
caùc heä thoáng quaûn lyù khaùc nhö ISO
14001, ISO 9001,...;

6
66
Chöông trình naøy goàm 6 nhoùm
noäi dung höôùng ñeán nhieàu ñoái
töôïng söû duïng naêng löôïng khaùc
nhau trong neàn kinh teá. Muïc tieâu
cuûa chöông trình laø giaûm 3-5%
toång möùc tieâu thuï naêng löôïng toaøn
quoác trong giai ñoaïn 2006- 2010
vaø 5-8% toång möùc tieâu thuï naêng
löôïng trong giai ñoaïn 2011-2015.
1 trong 6 nhoùm noäi dung cuûa
VNEEP laø höôùng ñeán hieäu suaát
naêng löôïng trong coâng nghieäp coù
teân goïi Taäp trung xaây döïng vaø phaùt
trieån heä thoáng quaûn lyù söû duïng
ôû doanh nghieäp coâng nghieäp.
Tuy nhieân, theo khaûo saùt môùi
ñaây nhaát ñöôïc thöïc hieän bôûi
UNIDO (Toå chöùc Phaùt trieån Coâng
nghieäp Lieân Hôïp Quoác), bieän phaùp
tieát kieäm naêng löôïng trong caùc
doanh nghieäp Vieät Nam ñöôïc thöïc
hieän thöôøng xuyeân nhaát laø caûi thieän
heä thoáng chieáu saùng vaø thay ñoåi
caùc boä trao ñoåi nhieät cuõng nhö caùc
hoaït ñoäng quaûn lyù phoå bieán nhö
ñaøo taïo, giaùm saùt, ño löôøng. Caùc
giaûi phaùp ñöôïc löïa choïn thöôøng coù
chi phí thaáp. Soá löôïng caùc doanh
nghieäp quan taâm ñeán quaûn lyù naêng
löôïng lôùn song thöïc teá trieån khai
Thuùc ñaåy Quaûn lyù naêng
löôïng theo ISO 50001
thöïc hieän coøn chieám tyû leä thaáp.
Moät phaân tích gaàn ñaây cuûa
Ngaân haøng Phaùt trieån Chaâu AÙ ADB
cuõng cho thaáy, öôùc tính löôïng khí
phaùt thaûi cuûa Vieät Nam seõ taêng
töø 40 trieäu taán naêm 2000 leân 172
trieäu taán naêm 2020 vaø treân 300
trieäu taán naêm 2050. Möùc ñoä gia
taêng naøy chuû yeáu ñeán töø söï gia
taêng ñaùng keå cuûa nguoàn phaùt
naêng löôïng. Thoáng keâ cuõng cho
thaáy tieâu thuï naêng löôïng cuûa Vieät
Nam taêng khoaûng 11% moãi naêm
trong giai ñoaïn 1990 -2004 trong
ñoù ngaønh coâng nghieäp laø ngaønh coù
möùc tieâu thuï naêng löôïng lôùn nhaát
cuûa neàn kinh teá quoác daân. Chính
phuû Vieät Nam raát quan taâm ñeán
vaán ñeà hieäu suaát thaáp vaø phöông
thöùc söû duïng naêng löôïng trong
ngaønh coâng nghieäp song hieän
taïi soá löôïng caùc chöông trình, döï
aùn veà hieäu suaát naêng löôïng trong
caùc doanh nghieäp saûn xuaát coâng
nghieäp khoâng nhieàu.
Xuaát phaùt töø nhöõng thöïc teá treân,
Döï aùn“Thuùc ñaåy hieäu suaát naêng
löôïng trong coâng nghieäp thoâng
qua toái öu hoùa heä thoáng vaø tieâu
chuaån quaûn lyù naêng löôïng taïi Vieät
Nam” do Boä Coâng Thöông phoái
hôïp vôùi UNIDO ñaõ ñöôïc kyù keát
ngaøy 18/5/2011. Thôøi gian trieån
khai thöïc hieän döï aùn töø 7/2011
ñeán 12/2014.
Muïc tieâu höôùng tôùi cuûa döï aùn
laø hoã trôï caùc doanh nghieäp saûn
xuaát coâng nghieäp taïi Vieät Nam
caûi thieän heä thoáng thoâng qua tieáp
caän veà heä thoáng vaø tieâu chuaån
ISO 50001 môùi veà quaûn lyù nhu
caàu naêng löôïng môùi. Qua ñoù, caùc
bieän phaùp quaûn lyù naêng löôïng seõ
ñöôïc tích hôïp trong chu kyø quaûn
lyù vaø hieän thöïc hoùa caùc giaûi phaùp
caûi thieän hieäu suaát moät caùch lieân
tuïc. Döï aùn öu tieân ban ñaàu cho caùc
doanh nghieäp saûn xuaát, caùc nhaø
cung caáp vaø phaân phoái thieát bò, caùc
coâng ty cung caáp vaø tö vaán dòch
vuï naêng löôïng vaø caùc nhaø hoaïch
ñònh chính saùch.
Nhöõng ngaønh coâng nghieäp
nhaän ñöôïc hoã trôï töø Döï aùn naøy
laø cheá bieán thöïc phaåm, deät may,
cao su, giaáy vaø boät giaáy. Döï aùn seõ
ñaøo taïo cho 10 chuyeân gia trong
nöôùc veà quaûn lyù naêng löôïng vaø seõ
chuyeån giao naêng löïc cho doanh
nghieäp baèng vieäc giôùi thieäu tieâu
chuaån ISO 50001, cung caáp caùc öu
ñaõi caàn thieát cho söï quan taâm lieân
tuïc cuûa caùc doanh nghieäp trong
lónh vöïc caûi thieän hieäu quaû vieäc söû
duïng naêng löôïng. Döï aùn cuõng seõ
ñaøo taïo 40 kyõ sö veà toái öu hoùa heä
thoáng, 150 caùn boä nhaø maùy veà toái
öu hoùa heä thoáng, trieån khai 25 döï
aùn trình dieãn toái öu hoùa heä thoáng.
Ñaïi dieän UNIDO, oâng Patrich J
Gilabert cho bieát, muïc tieâu cuoái
cuøng cuûa caùc döï aùn cuûa UNIDO
veà hieäu suaát naêng löôïng trong
coâng nghieäp laø duy trì hieäu quaû
quaûn lyù naêng löôïng vaø thöïc haønh
tieát kieäm naêng löôïng trong coâng
nghieäp ôû caùc quoác gia ñang phaùt
trieån vaø caùc neàn kinh teá môùi noåi
nhaèm giaûm aùp löïc veà moâi tröôøng
do taêng tröôûng kinh teá. Caùc chuyeân
Xaây döïng heä thoáng quaûn lyù naêng löôïng theo ISO 50001 vôùi
muïc tieâu trieån khai chöông trình tieát kieäm naêng löôïng moät
caùch toång theå mang taàm quoác gia, Vieät Nam ñaõ xaây döïng
vaø trieån khai Chöông trình muïc tieâu quoác gia veà söû duïng
naêng löôïng tieát kieäm vaø hieäu quaû (VNEEP) trong thôøi haïn
2006- 2015 do Boä Coâng Thöông chuû trì.

7
77
gia cuûa UNIDO nhaán maïnh, möùc
söû duïng naêng löôïng trong coâng
nghieäp coù theå leân tôùi 50% toång
naêng löôïng söû duïng vaø coù theå taïo
ra nhöõng vaán ñeà veà nguoàn cung
trong thôøi gian tôùi. Khoâng chæ coù
theá, ñieàu naøy coøn laø nguyeân nhaân
gaây bieán ñoåi khí haäu do löôïng phaùt
thaûi nhaø kính ngaøy moät taêng. Caùc
ngaønh coâng nghieäp toaøn caàu coù
theå giaûm löôïng phaùt thaûi CO2
töø
19- 31% baèng caùch söû duïng coâng
ngheä ñaõ ñöôïc kieåm chöùng vaø vaän
haønh toát. Heä thoáng quaûn lyù naêng
löôïng trong moãi doanh nghieäp
chính laø chìa khoùa goùp phaàn lôùn
vaøo tieát kieäm naêng löôïng.
Taïi Vieät Nam, oâng Patrich J
Gilabert baøy toû hy voïng döï aùn seõ
goùp phaàn vaøo muïc tieâu phaùt trieån
beàn vöõng cuûa Vieät Nam trong lónh
vöïc caûi thieän hieäu suaát naêng löôïng
trong coâng nghieäp cuõng nhö goùp
phaàn thaønh coâng cho Chöông trình
muïc tieâu quoác gia veà söû duïng naêng
löôïng tieát kieäm vaø hieäu quaû.
Naêm 2012, UNIDO seõ tieán
haønh ñaøo taïo caùc khoùa chuyeân
gia tö vaán heä thoáng quaûn lyù naêng
löôïng theo ISO 50001. Sau ñôït
ñaøo taïo, caùc chuyeân gia trong
nöôùc seõ ñöôïc caáp chöùng chæ tö
vaán vaø xaây döïng heä thoáng quaûn
lyù naêng löôïng theo ISO 50001 döïa
treân nhöõng tieâu chí cuûa Quoác teá do
Unido cung caáp.
Tieâu chuaån quaûn lyù naêng löôïng
ñaõ ñöôïc ban haønh vaø söû duïng taïi
nhieàu nöôùc chaâu AÂu, Myõ, Nhaät
Baûn… ñaõ mang laïi hieäu quaû naêng
löôïng ñaùng keå cho caùc doanh
nghieäp, toå chöùc aùp duïng. Taïi Ñan
Maïch ñaõ coù khoaûng 60% doanh
nghieäp coâng nghieäp aùp duïng heä
thoáng quaûn lyù naêng löôïng. Taïi Nhaät
Baûn, coù ñeán 90 % doanh nghieäp
troïng ñieåm aùp duïng heä thoáng naøy.
Ñeán nay, ISO 50001 ñaõ ñöôïc nhìn
nhaän nhö moät coâng cuï quaûn lyù
naêng löôïng höõu hieäu trong raát nhieàu
doanh nghieäp vaø toå chöùc.
QUACERT ñaõ xaây döïng heä thoáng
cho hoaït ñoäng Chöùng nhaän Heä
thoáng quaûn lyù naêng löôïng phuø hôïp
tieâu chuaån ISO 50001:2011 töø cuoái
naêm 2011. Vôùi ñoäi nguõ chuyeân gia
ñaùnh giaù tröôûng nhieàu kinh nghieäm vaø
ñöôïc ñaøo taïo baøi baûn töø nöôùc ngoaøi,
beân caïnh vieäc toân vinh toå chöùc ñaõ aùp
duïng thaønh coâng heä thoáng quaûn lyù
naêng löôïng theo tieâu chuaån quoác teá
ISO 50001:2011, QUACERT seõ tieán
haønh giaùm saùt - kieåm soaùt vieäc aùp duïng
hieäu quaû naêng löôïng nhaèm ñaùp öùng caùc
yeâu caàu Phaùp luaät vaø giaûm thieåu chi phí
tieâu hao naêng löôïng. Hoaït ñoäng chöùng
nhaän bao goàm töø khi nhaän Ñôn ñaêng
kyù - Khaûo saùt - Ñaùnh giaù sô boä Chöùng
nhaän seõ giuùp toå chöùc chuû ñoäng trong
vieäc xaây döïng vaø aùp duïng heä thoáng.
Chöông trình chöùng nhaän heä
thoáng quaûn lyù naêng löôïng phuø hôïp
ISO 50001 laø moät trong caùc chöông
trình troïng ñieåm ñöôïc QUACERT
xaây döïng phuø hôïp vôùi caùc nguyeân
taéc vaø chuaån möïc chöùng nhaän quoác
teá nhö ISO/IEC 17021. Vôùi ñoäi nguõ
chuyeân gia ñaùnh giaù ñoâng ñaûo vaø
beà daøy kinh nghieäm trong vieäc trieån
khai caùc hoaït ñoäng
ñaùnh giaù söï phuø hôïp
noùi chung vaø chöùng
nhaän noùi rieâng, dich
vuï chöùng nhaän ñoäc
laäp maø QUACERT
cung caáp seõ mang laïi cho caùc toå
chöùc, doanh nghieäp nhieàu lôïi ích
thieát thöïc nhö: Cung caáp baèng
chöùng khaùch quan veà vieäc doanh
nghieäp coù heä thoáng quaûn lyù naêng
löôïng phuø hôïp vôùi yeâu caàu tieâu
chuaån quoác teá ISO 50001; Naâng
cao hình aûnh uy tín vaø thöông hieäu
cuûa toå chöùc ñoái vôùi caùc khaùch haøng,
caùc coå ñoâng, caùc cô quan quaûn lyù vaø
caùc beân quan taâm khaùc thoâng qua
vieäc chöùng minh trieån khai thöïc hieän
caùc cam keát caét giaûm tieâu thuï naêng
löôïng vaø giaûm phaùt thaûi khí nhaø
kính; Môû ra caùc cô hoäi kinh doanh
môùi vaø taêng cöôøng tính caïnh tranh
cuûa saûn phaåm/dòch vuï nhôø ñaùp öùng
ñöôïc caùc yeâu caàu cuûa khaùch haøng
vaø chuoãi caùc nhaø cung caáp; Giuùp caûi
tieán lieân tuïc heä thoáng quaûn lyù naêng
löôïng thoâng qua quaù trình ñaùnh giaù
ñònh kyø.
Chöông trình chöùng nhaän heä thoáng
quaûn lyù naêng löôïng phuø hôïp tieâu chuaån
quoác teá ISO 50001 cuûa QUACERT
Trung taâm Chöùng nhaän Phuø hôïp - QUACERT
Trung taâm Chöùng nhaän Phuø hôïp - QUACERT
tröïcthuoäcToångcuïcTieâuchuaånÑolöôøngChaátlöôïng
do vôùi chöùc naêng nhieäm vuï chính: Chöùng nhaän caùc
Heä thoáng quaûn lyù phuø hôïp tieâu chuaån ISO 9000, ISO
14000, OHSAS 18000, ISO 22000, HACCP, GMP,
ISO 27001, ISO/TS 29001, ISO 50001, GLOBAL
GAP…; Chöùng nhaän saûn phaåm, haøng hoùa phuø hôïp tieâu chuaån Vieät Nam (TCVN,
QCVN), tieâu chuaån nöôùc ngoaøi (JIS, ASTM, GOST, GB…) tieâu chuaån khu vöïc (EN,
CEN…) vaø tieâu chuaån quoác teá (ISO, IEC,…); Chöùng nhaän saûn phaàm, haøng hoùa phuø
hôïp Quy chuaån Kyõ thuaät; Thöïc hieän chöùng nhaän saûn phaåm ñieän, ñieän töû theo chæ
ñònh trong caùc thoûa thuaän ASEAN EE MRA giöõa caùc nöôùc ASEAN. Cung caáp caùc
giaûi phaùp öùng duïng coâng ngheä thoâng tin trong hoaït ñoäng quaûn lyù doanh nghieäp.
Trung taâm Chöùng nhaän Phuø hôïp - QUACERT Vietnam Certification
Centre- QUACERT Soá 8 Hoaøng Quoác Vieät, Quaän Caàu Giaáy, Haø Noäi
Tel : +84 (4) 37561025 Fax: +84 (4) 37563188.
Vaên phoøng ñaïi dieän: 40, Nguyeãn Hieán Leâ, P.13, Q.Taân Bình, TP.Hoà Chí Minh;
Tel: +84 (8) 38121033 Fax: +84 (8) 38121032; Website: www.quacert.gov.vn.

8
Caùc quy ñònh veà vieäc daùn nhaõn
naêng löôïng cuõng nhö quy trình
daùn nhaõn ñang laø moät trong nhöõng
vaán ñeà noùng hieän nay, khi maø caùc
doanh nghieäp ñang raùo rieát trieån khai
vieäc daùn nhaõn ñeå moät maët phaûi tuaân
thuû theo quy ñònh cuûa Nhaø nöôùc vaø
maët khaùc seõ giuùp cho hoaït ñoäng saûn
xuaát kinh doanh ñöôïc thuaän lôïi hôn
treân thöông tröôøng. Tuy nhieân, ñeå
doanh nghieäp coù ñöôïc söï hieåu bieát
ñuùng ñaén vaø thoâng tin ñaày ñuû veà vaán
ñeà naøy, caùc cô quan chöùc naêng caàn
trieån khai nhieàu hoaït ñoäng truyeàn
thoâng hôn nöõa...
Daùn nhaõn naêng löôïng laø vieäc
laøm caàn thieát vaø yù nghóa
Trong boái caûnh caû theá giôùi chung
tay thöïc hieän söû duïng naêng löôïng tieát
kieäm vaø hieäu quaû thì vieäc söû duïng
nhöõng saûn phaåm hieäu quaû naêng
löôïng laø xu höôùng taát yeáu. Beân caïnh
ñoù, chi phí cho naêng löôïng khoâng
ngöøng gia taêng, baét buoäc ñoái töôïng
söû duïng naêng löôïng phaûi löïa choïn
nhöõng saûn phaåm öu tuù nhaát, tieát kieäm
nhaát. Treân theá giôùi, vieäc daùn nhaõn tieát
kieäm naêng löôïng ñaõ ñöôïc thöïc hieän
töø laâu. Taïi Vieät Nam, luaät Söû duïng
ñaõ chính thöùc coù hieäu löïc töø ngaøy
1.1.2011. Sau khi Luaät coù hieäu löïc,
moät soá vaên baûn döôùi Luaät ñaõ ñöôïc
ban haønh nhaèm höôùng daãn cuï theå veà
bieän phaùp thi haønh Luaät. Theo ñoù,
phöông tieän, thieát bò thuoäc danh muïc
phöông tieän, thieát bò trong danh muïc
quy ñònh phaûi ñöôïc daùn nhaõn naêng
löôïng khi tieâu thuï treân thò tröôøng
trong nöôùc. Chính vì vaäy, tham gia
daùn nhaõn naêng löôïng laø haønh ñoäng
cuûa doanh nghieäp thöïc hieän caùc quy
ñònh cuûa luaät phaùp. Theâm vaøo ñoù,
ôû thôøi ñieåm hieän taïi, thöïc hieän daùn
nhaõn naêng löôïng cuõng chính laø caùch
doanh nghieäp quaûng baù veà hình aûnh
vaø saûn phaåm cuûa mình. Caùc doanh
nghieäp saûn xuaát kinh doanh trong
thôøi ñieåm hieän nay, neân coá gaéng thöïc
hieän daùn nhaõn naêng löôïng treân tinh
thaàn töï nguyeän. Theo Luaät ñònh, töø
ngaøy 1 thaùng 1 naêm 2013 vieäc daùn
nhaõn naêng löôïng laø baét buoäc ñoái vôùi
saûn phaåm trong danh muïc do nhaø
nöôùc ban haønh.
Vaäy nhaõn naêng löôïng laø gì vaø quy
ñònh cuï theå veà nhaõn naêng löôïng taïi
Vieät Nam ra sao?
Nhaõn naêng löôïng laø nhaõn cung
caáp thoâng tin veà loaïi naêng löôïng söû
duïng, möùc tieâu thuï naêng löôïng, hieäu
suaát naêng löôïng vaø caùc thoâng tin khaùc
giuùp ngöôøi tieâu duøng nhaän bieát vaø löïa
choïn phöông tieän, thieát bò tieát kieäm
naêng löôïng.
Nhaõn naêng löôïng goàm hai loaïi:
- Nhaõn so saùnh laø nhaõn cung caáp
thoâng tin veà möùc tieâu thuï naêng löôïng,
loaïi naêng löôïng söû duïng, hieäu suaát
naêng löôïng vaø caùc thoâng tin khaùc
giuùp ngöôøi tieâu duøng so saùnh vôùi caùc
saûn phaåm cuøng loaïi treân thò tröôøng
ñeå nhaän bieát vaø löïa choïn phöông
tieän, thieát bò tieát kieäm naêng löôïng.
Nhaõn so saùnh hieån thò töông öùng
vôùi 5 caáp hieäu suaát naêng löôïng theo
quy ñònh (theå hieän baèng soá sao treân
nhaõn).
- Nhaõn xaùc nhaän laø nhaõn chöùng
nhaän phöông
tieän, thieát bò coù
hieäusuaátnaêng
löôïng cao
nhaát so vôùi
phöông tieän,
thieát bò khaùc
cuøng loaïi.
Maøu saéc, kích thöôùc nhaõn naêng
löôïng xaùc nhaän ñöôïc quy ñònh cuï
theå.
Nhaõn naêng löôïng taïi Vieät Nam:
Cô hoäi cho doanh nghieäp
Thöïc hieän daùn nhaõn naêng löôïng
cho saûn phaåm, doanh nghieäp seõ giuùp
ngöôøi tieâu duøng nhaän bieát ñöôïc saûn
phaåm tieát kieäm naêng löôïng, tieát kieäm
ñieän. Nhö vaäy, nhaõn naêng löôïng giuùp
saûn phaåm caïnh tranh hôn so vôùi saûn
phaåm khoâng coù nhaõn naêng löôïng. Khi
ngöôøi tieâu duøng nhaän ra nhaõn naêng
löôïng thì doanh nghieäp caøng tham gia
sôùm caøng coù lôïi theá caïnh tranh hôn.
Thoâng qua nhaõn naêng löôïng, doanh
nghieäp coøn khaúng ñònh vôùi ngöôøi tieâu
duøng veà chaát löôïng saûn phaåm. Chính
vì theá, nhaõn naêng löôïng ñöôïc xem
nhö “giaáy thoâng haønh”, minh chöùng
cho möùc ñoä tieát kieäm naêng löôïng cuûa
saûn phaåm.
Taïi TP.HCM, ñeå giuùp cho doanh
nghieäp thuaän tieän hôn trong loä trình
ñaêng kyù nhaõn naêng löôïng vaø khaúng
ñònh loøng tin cuûa khaùch haøng, ECC-
HCMC ñaõ trieån khai dòch vuï kieåm
ñònh veà hieäu quaû naêng löôïng vaø chaát
löôïng saûn phaåm cho quaït ñieän vaø
MNN NLMT. Ñaêng kyù kieåm ñònh,
doanh nghieäp seõ ñöôïc caáp chöùng
nhaän chaát löôïng cuûa 2 loaïi saûn phaåm
naøy theo tieâu chuaån Vieät Nam do Boä
Khoa hoïc vaø Coâng ngheä quy ñònh.
Tröôùc tình traïng thò tröôøng saûn xuaát,
kinh doanh quaït ñieän vaø MNN NLMT
taïi TP.HCM ñang raát naêng ñoäng, ña
daïng vôùi kieåu daùng, maãu maõ, chaát
löôïng ñeán giaù caû cuõng khaùc nhau
gaây hoang mang cho ngöôøi tieâu duøng.
Chính vì theá, vieäc kieåm ñònh chaát
löôïng saûn phaåm theo tieâu chuaån quoác
gia tröôùc maét laø cô sôû giuùp doanh
nghieäp taïo ñöôïc söï tin töôûng veà chaát
löôïng saûn phaåm cuûa mình ñoái vôùi
khaùch haøng.
Nhaõn naêng löôïng - coâng cuï giuùp doanh nghieäp tuaân thuû
luaät vaø khaúng ñònh loøng tin cuûa ngöôøi tieâu duøng

9
“Trung taâm Tieát kieäm naêng
löôïng TP.HCM (ECC-HCMC)
ñaõ baét ñaàu tö vaán cho doanh nghieäp
trieån khai heä thoáng quaûn lyù naêng
löôïng töø naêm 2007.Tröôùc aùp löïc cuûa
chi phí naêng löôïng ngaøy cang cao,
caùc doanh nghieäp baét ñaàu quan taâm
ñeán vaán ñeà laøm theá naøo ñeå tieát kieäm.
Khoâng chæ ñôn giaûn laø thöïc thi theo
phaùp luaät, quaûn lyù naêng löôïng baây
giôø chính laø giaûi phaùp ñem laïi lôïi ích
lôùn cho doanh nghieäp.
Heä thoáng quaûn lyù naêng
löôïng - toái öu hoùa quaûn lyù
saûn xuaát
Heä thoáng quaûn lyù naêng löôïng
goàm coù: cô caáu nhaân söï theo moät
toå chöùc nhaát ñònh theå hieän roõ chöùc
naêng, nhieäm vuï cuûa toå chöùc cuõng
nhö cuûa töøng thaønh vieân; quy trình
vaø caùc coâng cuï thöïc hieän vieäc
theo doõi, thoáng keâ, thieát laäp caùc
muïc tieâu tieát kieäm naêng löôïng cho
doanh nghieäp vaø keá hoaïch thöïc
hieän muïc tieâu, ñaùnh giaù keát quaû
ñaït ñöôïc. Doanh nghieäp seõ coù
moät quy trình quaûn lyù chi phí naêng
löôïng moät caùch coù heä thoáng nhaèm
tieát kieäm chi phí. Giaûm chi phí vaän
haønh vaø baûo trì, nghóa laø giaûm
ñöôïc giaù thaønh vaø taêng khaû naêng
caïnh tranh cho doanh nghieäp. Ñieàu
quan troïng nöõa laø heä thoáng quaûn lyù
naêng löôïng seõ hoã trôï tích cöïc cho
nhöõng heä thoáng quaûn lyù chaát löôïng
khaùc nhö ISO 9001, 14001, v.v...
ÖÙng duïng heä thoáng Quaûn
lyù naêng löôïng taïi TP.HCM
Maëc duø hieäu quaû töø vieäc thieát
laäp heä thoáng quaûn lyù naêng löôïng
seõ giuùp doanh nghieäp giaûm töø
5-30%, tuy nhieân cuõng coøn nhieàu
doanh nghieäp chöa thöïc söï quan
taâm. Moät soá doanh nghieäp ñaõ xaây
döïng heä thoáng quaûn lyù naêng löôïng
cho mình nhöng haàu heát ñeàu mang
tính töï phaùt.
Töø naêm 2007 ñeán nay, ECC-
HCMC ñaõ tö vaán trieån khai heä
thoáng quaûn lyù naêng löôïng cho
gaàn 50 doanh nghieäp treân ñòa baøn
TP.HCM, trong ñoù soá löôïng doanh
nghieäp baét ñaàu quan taâm ñeán vieäc
trieån khai heä thoáng naøy taêng leân
ñaùng keå.
Toång Coâng ty Coâng nghieäp Saøi
Goøn – ñôn vò ñaõ trieån khai heä thoáng
quaûn lyù naêng löôïng taïi moät soá nhaø
maùy cho bieát, baèng vieäc ñeà ra nhöõng
chính saùch, muïc tieâu naêng löôïng cuï
theå vôùi keá hoaïch thöïc hieän roõ raøng,
ñaøo taïo vaø giaùm saùt cuõng nhö
khuyeán khích caùn boä, coâng nhaân
vieân thöïc hieän coäng vôùi vieäc kieåm
toaùn naêng löôïng vaø thay theá moät soá
giaûi phaùp ñôn giaûn ñaõ giuùp cho ñôn
vò giaûm ñöôïc moät löôïng ñieän naêng
tieâu thuï ñaùng keå. Vaø quan troïng
hôn heát, baèng nhöõng chính saùch
khen thöôûng, khuyeán khích ñònh
kyø cho nhöõng saùng taïo trong vieäc
tieát kieäm naêng löôïng, Toång coâng ty
Coâng nghieäp Saøi Goøn raát töï haøo veà
tinh thaàn vaø nhaän thöùc veà tieát kieäm
naêng löôïng cuûa toaøn theå coâng nhaân
vieân cuûa ñôn vò mình. Töông töï nhö
vaäy, naêm 2009, toøa nhaø Ñaøi truyeàn
hình TP.HCM tieát kieäm ñöôïc 16%
so vôùi naêm 2008 sau khi thieát laäp
heä thoáng quaûn lyù naêng löôïng, maëc
duø soá löôïng caùc hoaït ñoäng, söï kieän
taêng leân raát nhieàu. Ñoù quaû laø nhöõng
con soá aán töôïng.
Giaùm ñoác kyõ thuaät cuûa khaùch
saïn Renaissence Riverside chia seû
raèng vieäc thieát laäp heä thoáng quaûn lyù
naêng löôïng böôùc ñaàu cuõng gaëp moät
soá trôû ngaïi nhö yù thöùc thöïc hieän
cuûa toaøn theå nhaân vieân hoaëc khi tìm
kieám nguoàn ñaàu tö ñeå trieån khai caùc
giaûi phaùp veà coâng ngheä. Nhöng vôùi
söï hoã trôï cuûa ñôn vò tö vaán, heä thoáng
quaûn lyù naêng löôïng taïi Renaissence
Riverside ñaõ nhanh choùng ñi vaøo oån
ñònh vaø thu ñöôïc nhöõng hieäu quaû
ngoaøi mong ñôïi. Chính caùc nhaø ñaàu
tö sau khi nhaän thaáy nhöõng lôïi ích
cuï theå ñaõ taêng cöôøng caùc khoaûn
öu ñaõi vaø thöôûng ngöôïc trôû laïi cho
khaùch saïn.
ToøanhaøkhaùchsaïnRenaissence
Riverside (aûnh) vôùi vieäc vaän haønh
heä thoáng quaûn lyù naêng löôïng ñaõ
ñoïat giaûi 2 toøa nhaø Quaûn lyù Naêng
löôïng QLNL hieäu quaû taïi cuoäc thi
QLNL trong coâng nghieäp vaø toøa nhaø
naêm 2011.
Vôùi nhöõng lôïi ích coù theå nhaän
thaáy roõ raøng vaø nhanh choùng cuûa
vieäc thieát laäp heä thoáng quaûn lyù naêng
löôïng, ñaây khoâng chæ laø vieäc laøm
thöïc thi theo Luaät söû duïng naêng
löôïng tieát kieäm vaø hieäu quaû maø
tröôùc maét seõ giuùp doanh nghieäp
giaûm chi phí saûn xuaát, taêng hieäu
quaû kinh doanh vaø khaúng ñònh hình
aûnh, thöông hieäu trong maét khaùch
haøng.
Theo ECC-MN
Giaûm töø 5-30% chi phí naêng löôïng nhôø heä
thoáng quaûn lyù naêng löôïng theo ISO 50001

10
Trung Taâm Tieát Kieäm Naêng
Löôïng TP.HCM laø ñôn vò söï
nghieäp tröïc thuoäc Sôû Khoa Hoïc vaø
Coâng Ngheä TP.HCM, ñöôïc thaønh
laäp theo Quyeát ñònh soá 51/2002/
QÑ-UB ngaøy 10/05/2002 cuûa UÛy
Ban Nhaân Daân TP.HCM.
Truï sôû cuûa trung taâm ñaët taïi
soá 244 Ñieän Bieân Phuû, Phöôøng
7, Quaän 3, TP.HCM (naèm trong
khuoân vieân Sôû Khoa hoïc vaø Coâng
ngheä TP.HCM).
Chöùc naêng - Nhieäm vuï
1. Nghieân cöùu vaø trieån khai öùng
duïng coâng ngheä ñeå phuïc vuï caùc
muïc tieâu, yeâu caàu söû duïng naêng
löôïng tieát kieäm vaø hieäu quaû, caùc
daïng naêng löôïng saïch vaø naêng
löôïng môùi cuûa thaønh phoá;
2. Tham möu cho laõnh ñaïo Sôû
Khoa hoïc vaø Coâng ngheä thaønh
phoá veà caùc vaán ñeà lieân quan ñeán
naêng löôïng trong phaïm vi chöùc
naêng vaø nhieäm vuï cuûa Sôû: tham
gia tö vaán, bieân soaïn caùc ñònh
chuaån naêng löôïng cho caùc ngaønh
nhö xaây döïng, coâng nghieäp, giao
thoâng, daân duïng... theo yeâu caàu
cuûa caùc cô quan nhaø nöôùc coù
thaåm quyeàn;
Tham möu cho Sôû Khoa hoïc
vaø Coâng ngheä trong vieäc tham gia
caùc vaên baûn phaùp quy coù lieân quan
ñeán vaán ñeà naêng löôïng, trieån khai
thöïc hieän caùc giaûi phaùp tieát kieäm
naêng löôïng, thieát keá, cheá taïo vaø
chuyeån giao caùc coâng ngheä tieát
kieäm naêng löôïng;
3. Toå chöùc caùc khoùa ñaøo taïo,
boài döôõng kieán thöùc söû duïng naêng
löôïng tieát kieäm vaø hieäu quaû vaø caùc
noäi dung coù lieân quan cho caùc toå
chöùc hoaëc caù nhaân coù nhu caàu.
Phoái hôïp vôùi caùc cô quan lieân quan
toå chöùc tuyeân truyeàn, thoâng tin,
quaûng baù vaø trieån khai caùc hoaït
ñoäng tieát kieäm naêng löôïng;
4. Laøm ñaàu moái trieån khai caùc
quan heä cuûa Sôû vôùi caùc toå chöùc,
chöông trình, döï aùn trong nöôùc
vaø quoác teá taïi thaønh phoá veà vaán
ñeà naêng löôïng; ñaïi dieän cho Sôû
phoái hôïp trieån khai caùc hoaït ñoäng
chung lieân quan ñeán naêng löôïng
vôùi caùc Sôû, Ban ngaønh khaùc nhö
Sôû Coâng nghieäp, Sôû Xaây döïng, Sôû
Giao thoâng coâng chaùnh, Sôû Taøi
nguyeân vaø Moâi tröôøng.
Caùc phoøng thöû nghieäm veà hieäu suaát naêng löôïng cho caùc phöông tieän,
thieát bò tham gia Chöông trình Daùn nhaõn Tieát kieäm naêng löôïng
STT Phoøng thöû nghieäm Ñòa chæ
Caùc saûn phaåm ñöôïc Boä Coâng
Thöông chæ ñònh ñeå thöû nghieäm
1 Phoøng thöû nghieäm Ñieän- Ñieän
töû - Trung taâm kyõ thuaät Tieâu
chuaån Ño löôøng Chaât löôïng 1
(Quatest 1)
Soá 8 ñöôøng Hoaøng Quoác Vieät, Quaän
Caàu Giaáy, Haø Noäi
DT: 04.37564632 Fax: 04.37564632
Email: testlab2@Quatest1.com.vn
www.quatest1.com.vn
Thieát bò chieáu saùng hieäu suaát cao;
Boùng ñeøn huyønh quang compact CFL;
Balat ñieän töû duøng cho boùng ñeøn
huyønh quang; Balat ñieän töø duøng cho
boùng ñeøn huyønh quang; Boùng ñeøn
huyønh quang daïng oáng; Quaït ñieän;
Bình ñun nöôùc noùng coù döï tröõ; Boùng
ñeøn sodium cao aùp; Noài côm ñieän;
Choùa ñeøn chieáu saùng ñöôøng phoá;
Ñoäng cô ñieän khoâng ñoàng boä ba pha.
2 Phoøng thöû nghieäm Ñieän- Ñieän
töû - Trung taâm kyõ thuaät Tieâu
chuaån Ño löôøng Chaât löôïng 3
(Quatest 3)
7 Ñöôøng soá 1, KCN Bieân Hoøa 1, T.Ñoàng
Nai. Tel: (84-61) 3836 212
Fax: (84-61) 3 836 298
E-mail: qt-dichvutn@quatest3.com.vn
www.quatest3.com.vn
3 Trung taâm kyõ thuaät tieâu chuaån ño
löôøng chaát löôïng TP.HCM
263 Ñieän Bieân Phuû, Q.3, TP.HCM
Tel: 0839307919 - Fax: 0839302790
Quaït ñieän
4 Trung taâm thöû nghieäm-Kieåm
ñònh coâng nghieäp thuoäc Vieän Cô
khí Naêng löôïng & Moû, Vinacomin
565, Nguyeãn Traõi, Thanh Xuaân, Haø Noäi
Tel: 0435525553 - Fax: 0438543154
Tuû laïnh, tuû keát ñoâng laïnh
Maùy ñieàu hoøa khoâng khí.
Danh saùch caùc Phoøng Thöû nghieäm ñöôïc Cô quan coù thaåm quyeàn boå sung theo thôøi gian.
Trung Taâm Tieát Kieäm
Naêng Löôïng TP.HCM

11
LEAN VÔÙI COÂNG TY
TS. Ñaëng Minh Trang
Cô hoäi toát nhaát ñeå trieån khai caùc
nguyeân taéc vaø coâng cuï saûn
xuaát Lean laø baét ñaàu töø moät coâng
ty môùi vaø chöa coù heä thoáng chaát
löôïng naøo caû. Tröôøng hôïp naøy ta
goïi laø aùp duïng cho lónh vöïc môùi.
Khi aùp duïng cho lónh vöïc môùi ta
khoâng coù gì ñeå bieán ñoåi vaø khoâng
coù thoùi quen naøo phaûi caûi bieán.
Thieát bò ñöôïc thay ñoåi deã daøng treân
giaáy hoaøn toaøn khaùc vôùi vieäc phaûi
di chuyeån maùy treân neàn xöôûng.
Vieäc phaûi sôùm taäp trung cho caùch
aùp duïng Lean naøy cho lónh vöïc môùi
laø kyõ thuaät (cho caû saûn phaåm vaø
quaù trình) thay vì neàn xöôûng.
Phaàn lôùn vieäc thieát keá nhaø
xöôûng laø döïa vaøo caùc baûn thieát
keá tröôùc ñoù. Moät baûn thieát keá nhaø
xöôûng cho saûn xuaát khoái tröôùc
ñoù khoâng theå duøng cho saûn xuaát
Lean ñöôïc.
Gaàn nhö taát caû caùc döï aùn ñeàu
phaûi ñi quaù nhöõng böôùc sau ñaây
ñeå coù khaû naêng hoaït ñoäng:
* Caàn ñöôïc nhaän daïng/ñònh nghóa
khaùi nieäm
* Khaùi nieäm thieát keá
* Pheâ duyeät chöông trình
* Thieát keá chi tieát
* Xaây döïng
* Khôûi ñoäng
* Taêng toác
* Hoaït ñoäng bình thöôøng.
Neáu muoán xaây döïng moät ñeà
aùn Lean, thì moãi moät böôùc trong
caùc giai ñoaïn naøy phaûi bao goàm
caùc hoaït ñoäng cuï theå nhaèm baûo
ñaûm nhaø maùy coù Lean ngay töø
khi ra ñôøi. Chöông naøy moâ taû caùc
hoaït ñoäng caàn laøm ñeå baûo ñaûm
thöïc hieän ñöôïc Lean trong caùc
hoaït ñoäng.
NHAÄN DAÏNG CAÙC NHU
CAÀU VAØ XAÙC ÑÒNH CAÙC
KHAÙI NIEÄM
Caùc coâng ty luùc naøo cuõng
tìm thò tröôøng môùi cho saûn phaåm
mình ñang coù vaø cho saûn phaåm
môùi nhaèm thoûa maõn nhu caàu thò
tröôøng vaø taïo ra nhu caàu môùi. Giaû
söû nhöõng ngöôøi phaùt trieån saûn
phaåm môùi cuûa moät coâng ty coù saùng
taïo ra moät saûn phaåm môùi hoaëc coù
moät caûi tieán quan troïng cho moät
saûn phaåm saün coù. Hoaëc coù theå
laø boä phaän marketing ñaõ khaùm
phaù ra ñöôïc moät yeâu caàu tieàm aån
ôû ñaâu ñoù cho moät saûn phaåm ñaõ
ñöôïc saûn xuaát. Baây giôø thì caùc
nhaø quaûn lyù caáp cao quyeát ñònh
tieán haønh nghieân cöùu khaû thi cho
vieäc xaây döïng moät nhaø maùy môùi ôû
moät ñòa ñieåm môùi, hoaëc moät daây
chuyeàn môùi ñöôïc xaây döïng trong
moät maùy coù saün.
Vaäy baây giôø maø nghó ñeán Lean
thì coù quaù sôùm khoâng? Nhaát ñònh
laø khoâng. Vaäy Lean coù theå giuùp
ñöôïc gì cho nghieân cöùu khaû thi?
Caâu traû lôøi laø coù raát nhieàu vieäc caàn
laøm. Moät nhaø maùy sinh ra vôùi Lean
phaûi coù moät ñoàng voán caàn thieát toán
ít tieàn. Saûn xuaát Lean yeâu caàu ít
khoâng gian duøng ñeå chöùa haøng toàn
kho treân ñöôøng daây vaø coù moät cô
caáu toå chöùc khaùc bieät, voán maïnh
nhaán vaøo vai troø cuûa ngöôøi ñöùng
maùy. Ñeà aùn nghieân cöùu khaû thi söû
duïng höôùng daãn Lean phaûi tìm ra
nhöõng phöông phaùp coù hieäu quaû
kinh teá nhaát nhaèm ñaït ñöôïc caùc
muïc tieâu coâng ty ñeà ra. Caùc nhaø
quaûn lyù coâng ty phaûi xaùc ñònh xem
coù neân tieán tôùi khoâng vaø caàn phaùt
trieån theo höôùng naøo ñaây.
THIEÁT KEÁ KHAÙI NIEÄM
Caàn phaûi thöïc hieän caùc hoaït
ñoäng Lean ngay trong giai ñoaïn
thieát keá khaùi nieäm vaø taäp trung
laøm sao cho caùc nhaân vieân hieåu
roõ ñöôïc caùc nguyeân taéc cuûa Lean,
coâng ty ñoái saùnh vôùi caùc tieâu chuaån
mang taàm côõ quoác teá, maët baèng
phaûi giaûm bôùt töôïng ñaøi (nhöõng
nôi duøng maùy coù coâng suaát lôùn
vaø thieáu linh ñoäng), coù keá hoaïch
ñaøo taïo ñuû ñeå khôûi ñoäng moät heä
thoáng môùi, vaø xaùc ñònh caùc soá ño
Lean nhaèm ño löôøng ñöôïc caùc
hoaït ñoäng.
Nhaân vieân kyõ thuaät vaø taøi chính
phaûi hieåu roõ caùc nguyeân taéc cuûa
Lean ñeå phaùt trieån ñöôïc moät ñeà
aùn khaû thi hôïp leä. Duøng giaû ñònh
cho saûn xuaát khoái seõ laøm cho vieäc
thöïc hieän khoâng phuø hôïp vôùi döï
ñoaùn cuûa nghieân cöùu khaû thi. Ñieàu
quan troïng laø taát caû caùc giaùm ñoác
ñeàu taùn thaønh caùc giaû ñònh duøng
trong baûn ñeà aùn (vôùi nhaän thöùc laø
caùc ñieàu kieän ñòa phöông coù theå
ñaûm baûo vieäc ñieàu chænh caùc giaû
ñònh).
Caùc vaán ñeà taøi chính
Caùc giaû ñònh taøi chính phaûi döïa
treân caùc tieâu chuaån theá giôùi veà chi
phí, chaát löôïng vaø thôøi gian thay
vì chæ döïa vaøo caùi mình ñaõ laøm
ñöôïc toát nhaát. Ñieàu naøy coù nghóa
laø coâng ty phaûi ñoái saùnh vôùi nhöõng
Lean ñoái vôùi coâng ty môùi (I)

12
coâng ty ñöôïc coâng nhaän ñöùng ñaàu
theá giôùi vaø thieát laäp caùc muïc tieâu
coù theå so saùnh ñöôïc nhôø ñoù coâng
ty coù theå toàn taïi vaø coù tính caïnh
tranh cao.
Khi laäp chi phí voán theo keá
hoaïch phaûi giaûm thieåu caùc töôïng
ñaøi vaø ñaùp öùng ñöôïc caùc hoaït ñoäng
treân maët baèng döï ñònh. Caùc töôïng
ñaøi gaây neân toàn kho quaù möùc cuøng
vôùi nhöõng tieâu cöïc khaùc. Noùi caùch
khaùc, ta khoâng neân laäp keá hoaïch
cho hoaït ñoäng ba ca vôùi nhieàu chi
phí voán ñeå phuïc vuï cho hoaït ñoäng
hai ca coù chi phí reû hôn (thí duï nhö
duøng toàn kho cho ba ca ñeå phuïc
vuï cho laép raùp voán chæ chaïy coù hai
ca). Caùc yeâu caàu veà keá hoaïch voán
phaûi döïa treân cô sôû laøm sao cho
thieát bò vaø caùc hoaït ñoäng phaûi ñaùp
öùng ñöôïc nhòp thôøi gian theo yeâu
caàu khaùch haøng, vaø caàn phaûi choïn
mua thieát bò cho ñuùng kích thöôùc.
Khaû naêng kinh doanh hieäu quaû
moät heä thoáng saûn xuaát Lean trong
moät nhaø maùy môùi, tröïc tieáp tæ leä vôùi
söï quyeát taâm ñieàu haønh caùc hoaït
ñoäng khoâng laõng phí vaø söï thaønh
coâng trong ñaøo taïo nhaân vieân cuûa
ban laõnh ñaïo. Thieát keá khaùi nieäm
ñoøi hoûi moät löôïng chi phí ñaøo taïo
lôùn treân ñaàu ngöôøi, ngoaøi ra chi
phí cho vaät tö ñaøo taïo cuõng khaùc
vôùi chi phí duøng ñaøo taïo cho moät
chöông trình truyeàn thoáng.
Caùc soá ño
Yeáu toá coát loõi cuoái cuøng lieân
quan ñeán vieäc laäp moät boä soá ño
duøng ñeå xaùc ñònh möùc ñoä Lean
(tinh goïn) cuûa thieát keá. Caùc soá ño
thieát keá Lean ñieån hình goàm coù:
* Khoaûng caùch saûn phaåm di
chuyeån khi cheá taïo
* Thôøi gian muïc tieâu duøng chuyeån
ñoåi saûn xuaát
* Phaàn traêm ngaân saùch voán duøng
ñeå ñaàu tö vaøo thieát bò taïo giaù trò gia
taêng, nhö maùy daäp chaúng haïn, coøn
baêng chuyeàn thì khoâng phaûi
* Phaàn traêm khoâng gian nhaø xöôûng
duøng cho caùc hoaït ñoäng taïo giaù trò
gia taêng, coøn nhaø kho thì khoâng
phaûi.
* Toång giaù trò döï tính veà löôïng toàn
kho toái ña treân ñöôøng daây
* Muïc tieâu veà thôøi gian giöõa hai
laàn hö hoûng.
* Chæ soá linh hoaït, nhö laø chi phí
vaø thôøi gian duøng ñeå theâm 25%
coâng suaát.
* Chi phí khaùc bieät treân ñôn vò saûn
phaåm khi maùy chaïy chæ coù 50%
coâng suaát, phaàn traêm caùc thieát bò
coù theå chuyeån ñoåi töø moät saûn phaåm
naøy sang moät saûn phaåm khaùc naèm
trong thôøi gian chu kyø, vaø phaàn
traêm soá maùy coù theå di chuyeån töø
choã naøy sang choã khaùc trong voøng
taùm tieáng.
Vieäc trieån khai thieát keá khaùi
nieäm phaûi döïa treân caùc soá ño Lean
vaø lieân quan ñeán chi phí thöïc hieän
vaø vaän haønh duøng hoã trôï baûn thieát
keá. Chuaån ñoái saùnh seõ chæ cho ta
neân söû duïng soá ño coát loõi naøo cho
thích hôïp. Nhieàu coâng ty Lean
muoán duøng soá ño laø chi phí phaùt
sinh mang taàm côõ quoác teá.
GIAI ÑOAÏN THIEÁT KEÁ CHI
TIEÁT
Trong giai ñoaïn thieát keá chi
tieát, ta phaûi luoân taäp trung vaøo
vieäc phoøng traùnh laõng phí. Ñoù
laø cô hoäi duy nhaát ñeå nhaø maùy
ngaên ngöøa laõng phí. Sau khi ñaõ
thieát laäp caùc quaù trình, ta phaûi taäp
trung vaøo vieäc traùnh laõng phí. Luùc
naøo ta cuõng phaûi taâm nieäm raèng:
“töø choái laõng phí trong giai ñoaïn
hoaïch ñònh vaø duøng ít nguoàn löïc
laø ñieàu caàn phaûi laøm ñeå laõng phí
phaùt sinh ít nhaát trong giai ñoaïn
hoaït ñoäng.
Hình 1 döôùi ñaây laø moät thí duï
ñieån hình veà maët baèng moät nhaø
maùy saûn xuaát khoái ñieån hình. Caùc
vuøng ñöôïc vieàn maøu xaùm chæ caùc
hoaït ñoäng taïo giaù trò gia taêng vaø
coù vieàn moûng chæ caùc hoaït ñoäng
khoâng taïo ra giaù trò gia taêng.
Cuõng coù moät vaøi hoaït ñoäng trong
vuøng taïo giaù trò gia taêng coù theå
khoâng taïo giaù trò gia taêng. Neáu
quaù trình chaûy theo muõi teân chæ
thì seõ coù moät löôïng lôùn vaät lieäu
phaûi di chuyeån trong xöôûng. Vaän
chuyeån vaät lieäu nhö vaäy coù taïo ra
giaù trò gia taêng khoâng? Dó nhieân
laø khoâng, vaäy nhaø maùy phaûi boá
trí maët baèng laïi nhö theá naøo ñeå
phaûi vaän chuyeån vaät lieäu ít nhaát
(hình 2).
Haõy so saùnh söï khaùc bieät giöõa
hai caùch boá trí maët baèng, ta thaáy
maët baèng.
(Hình 1)

13
Lean coù nhöõng ñaëc tính sau ñaây:
* Duøng doøng chaûy töøng chi tieát moät;
* Gaàn nhö khoâng caàn di chuyeån
vaät lieäu;
* Caùc hoaït ñoäng ñöôïc saép xeáp
theo hình chöõ U;
* Chæ coøn coù hai kho;
* Coù khoâng gian khoâng taïo giaù trò
gia taêng ít hôn tröôùc nhieàu;
* Duøng theû Kanban (hình chöõ nhaät
nhoû coù chaám ñen treân ñaàu) ñeå ñieàn
ñaày vaät lieäu duøng cho caét vaø vaät
lieäu caàn cho laép raùp;
* Maët baèng xöôûng giôø ñaây nhoû hôn
tröôùc nhieàu, nhôø ñoù tieát kieäm ñöôïc
raát nhieàu khoâng gian vaø tieàn baïc;
* Duøng tieán ñoä chuoãi cung öùng ñeå
loaïi tröø nhu caàu phaûi xuaát nhaäp
haøng nhieàu laàn;
* Khoâng coøn khu vöïc söûa chöõa nöõa
vì vaät lieäu ñöôïc söûa chöõa ngay taïi
choã laøm vieäc hoaëc boû ñi;
* Khoâng coøn khu vöïc kieåm tra, vì
moãi ngöôøi thôï ñeàu coù traùch nhieäm
veà chaát löôïng minh laøm ra;
* Coù maùy ñuùng kích côõ tuøy theo
yeâu caàu khaùch haøng.
Qua hai bieåu ñoà so saùnh ta thaáy
vaät lieäu xaây döïng giaûm bôùt ñi ñaùng
keå, nhôø ñoù tieát kieäm ñöôïc voán ñaàu
tö raát nhieàu.
Duøng thieát bò ñuùng kích côõ giaûm
ñöôïc voán ñaàu tö vöøa cho chaát
löôïng vöøa cho coâng suaát. Dòch vuï
qua ñoù cuõng giaûm theo. Thí duï nhö
giaûm ñöôïc löôïng nöôùc vaø khí neùn
caàn cho caùc maùy ñaõ ñöôïc giaûm
bôùt. Tieàn ñaàu tö cuõng giaûm ñi nhôø
duøng ít xe naâng. Noùi chung, chi
phí ñaàu tö cho moät nhaø maùy theo
Lean ít hôn nhaø maùy saûn xuaát theo
khoái löôïng lôùn.
Caùc vaán ñeà veà thieát keá khaùc
Moät trong nhöõng vaán ñeà quan
troïng caàn ñöôïc löu yù khi thieát keá
Lean cho nhaø maùy môùi laø maët baèng
xöôûng. Thieát keá maët baèng theo oâ laø
caùch coù nhieàu hieäu naêng nhaát ñeå
di chuyeån vaät lieäu qua caùc nguyeân
coâng. Trong maët baèng theo oâ, caùc
nguyeân coâng ñeàu ñöôïc boá trí gaàn
nhau, caùi naøy lieàn vôùi caùc kia, theo
nguyeân taéc khoaûng caùch giöõa caùc
nguyeân coâng phaûi ngaén nhaát. Duøng
baêng chuyeàn ngaén nhaèm giaûm bôùt
duøng tay vaän chuyeån. Caùc thôï ñöùng
maùy ñöôïc boá trí ñöùng beân trong
oâ hình chöõ U nhaèm taêng ñoä linh
ñoäng leân möùc toái ña moät khi nhòp
thôøi gian thay ñoåi. Boá trí theo chöõ U
taêng cöôøng ñöôïc moái lieân laïc giöõa
caùc thaønh vieân trong nhoùm vaø hoài
aâm nhanh moät khi coù vaán ñeà veà
chaát löôïng. Taàm nhìn trong quaù
trình cuõng thaáy roõ nhôø toàn kho vaø
maùy khoâng laøm vöôùng ngöôøi thôï. Vì
phaàn lôùn moïi ngöôøi ñeàu thuaän tay
phaûi neân doøng chaûy vaät lieäu seõ ñi
töø phaûi sang traùi, hoaëc ngöôïc chieàu
kim ñoàng hoà trong moät oâ.
Doøng chaûy moät chi tieát
Doøng chaûy moät chi tieát giaûm
bôùt soá chi tieát naèm treân ñöôøng
daây vaø nhôø ñoù maø taêng ñöôïc chaát
löôïng. Chi tieát naèm treân daây ñoøi
hoûi phaûi coù kho chöùa (laõng phí),
taïo hö hoûng phaûi söûa chöõa (laõng
phí) vaø maát coâng söùc vaän chuyeån
(laõng phí). Chaát löôïng ñöôïc naâng
cao laø nhôø söï hoài aâm gaàn nhö töùc
thôøi cuûa nhöõng nguyeân coâng thöïc
hieän tröôùc ñoù.
Kích hoaït
Caùc heä thoáng keùo giaûm thieåu
toàn kho vaø phaûn öùng nhanh moät
khi coù yeâu caàu thay ñoåi. Nguyeân
lieäu chæ coù yeâu caàu khi vöøa ñöôïc
tieâu thuï. Ngöôøi ta duøng kích
hoaït baèng daáu hieäu Kanban cho
nguyeân coâng tröôùc ñoù ñeå hoï laøm
vaø ñieàn vaøo choã vöøa ñöôïc tieâu
thuï. Seõ khoâng coù haøng thöøa toàn
tröõ voán döïa vaøo tieân lieäu yeâu caàu
cho töông lai. Khaùch haøng thay
ñoåi nhaän thöùc vaø heä thoáng keùo seõ
phaûn öùng theo thay ñoåi naøy baèng
ra hieäu chæ khi naøo vaät laøm ñaõ
ñöôïc tieâu thuï. Caùc nguyeân coâng
ñi tröôùc khoâng phaûi laøm theo döï
baùo nöõa maø laøm theo nhu caàu
thöïc teá.
Heä thoáng cung caáp vaät lieäu
Caùc sieâu thò vaø heä thoáng caáp
vaät lieäu ñöôïc thieát laäp döïa vaøo möùc
toàn kho ñöôïc ñònh tröôùc cho moãi
chi tieát. Trong moâi tröôøng Lean,
ngöôøi ta chæ duøng sieâu thò ñeå toàn tröõ
caùc chi tieát naëng phaûi vaän chuyeån
baèng xe naâng. Thôï ñöùng maùy seõ
ra hieäu baèng Kanban hoaëc Andon
cho thôï vaän chuyeån vaät lieäu khi
hoï caàn coù vaät lieäu ñieàn ñaày. Vaät
lieäu coù troïng löôïng vöøa phaûi ñöôïc
cung caáp tröïc tieáp ngay beân caïnh
ñöôøng daây. Nhieàu nhaø maùy cheá taïo
khoâng coù chi tieát ñöôïc ñöa ñeán töø
nhaø cung caáp töøng hai giôø moät thì
phaûi coù nhieàu loaïi sieâu thò.
Vò trí cuûa sieâu thò
Döïa vaøo khaû naêng caáp haøng
cuûa ngöôøi vaän chuyeån maø ngöôøi
(Hình 2)

14
ta xaùc ñònh vò trí caùc sieâu thò toång
hôïp sao cho baûo ñaûm cung caáp
ñaày ñuû cho moät khu vöïc nhaát ñònh.
Soá löôïng toái thieåu hoaëc toái ña cuûa
thuøng chöùa ñöôïc nhaän dieän theo
vò trí sieâu thò toång hôïp. Ngöôøi ta
khoâng tính theo soá löôïng chi tieát
maø tính theo thuøng chöùa vì thuøng
chöùa deã nhaän dieän hôn. Khu vöïc
tröõ caùc thuøng chöùa haøng nheï duøng
cung caáp theo caïnh ñöôøng daây.
Tuøy theo khu vöïc vò trí sieâu thò
maø ta nhaän daïng soá löôïng thuøng
chöùa ôû möùc toái thieåu vaø toái ña laø
bao nhieâu.
Soá löôïng thuøng chöùa
Döïa vaøo yeâu caàu söû duïng vaø
cô coâng hoïc (ergonomic) maø ta
xaùc ñònh vaø tieâu chuaån hoùa soá
löôïng thuøng chöùa.Tuøy theo quaûng
ñöôøng vaän chuyeån vaät lieäu maø ta
quyeát ñònh ôû ñaâu vaø möùc thöôøng
xuyeân maø ngöôøi thôï vaän chuyeån
phaûi ñi ñeå nhaët Kanban vaø cung
caáp thuøng chöùa cho caùc choã laøm
vieäc treân ñöôøng daây. Toàn kho treân
ñöôøng daây ñöôïc tröõ taïi töøng nôi
laøm vieäc vaø soá löôïng thuøng chöùa töø
nhoû nhaát ñeán lôùn nhaát ñöôïc nhaän
dieän taïi choã treân ñöôøng daây. Ngöôøi
ta coù ñaët caùc giaù ñöïng caùc chi tieát
doïc ñöôøng daây ñeå kieåm soaùt vieäc
vaøo tröôùc ra tröôùc.
Caùc thôï vaän chuyeån vaät lieäu laùi
xe theo ñöôøng qui ñònh ñeå nhaët caùc
theû Kanban trong caùc hoäp thö treân
ñoù coù ghi yeâu caàu ñieàn vaät lieäu.
Löôït ñi thöù hai thôï vaän chuyeån
seõ cung caáp caùc loaïi vaät lieäu theo
yeâu caàu vaø laïi thu nhaët caùc phieáu
Kanban trong caùc hoäp thö. Quaù
trình naøy cöù tieáp tuïc ñeàu ñeàu.
Heä thoáng kieåm soaùt thôï ñöùng m
aùy
Heä thoáng kieåm soaùt thôï ñöùng
maùy nhaèm phoøng traùnh ñöa chi
tieát hoûng sang nguyeân coâng beân
caïnh. Caùc heä thoáng Andon ñöôïc
thôï ñöùng maùy söû duïng ñeå baùo hieäu
nhu caàu veà caùc nguoàn löïc khaùc. Coù
moät baûng Andon lôùn gaén ngay giöõa
xöôûng ñeå thoâng baùo cho caùc nhoùm
tröôûng, nhaân vieân baûo trì, nhaân
vieân caáp vaät lieäu vaø kieåm tra chaát
löôïng,v.v…bieát ñeán trôï giuùp moät
khi ngöôøi thôï ñöùng maùy aán nuùt.
Vieäc thöïc hieän Jidoka (chaát löôïng
ngay trong quaù trình) coù nghóa laø
ngöôøi thôï khoâng bao giôø ñeå cho
moät saûn phaåm hö hoûng ñöôïc ñöa
ñeán nguyeân coâng keát tieáp. Caùc heä
thoáng Andon giuùp ta kieán taïo moät
moâi tröôøng chaát löôïng.
Yeâu caàu khaùch haøng
Maët baèng xöôûng ñöôïc thieát keá
sao cho thoûa maõn ñöôïc yeâu caàu
mong ñôïi cuûa khaùch haøng. Nhòp
saûn xuaát ñöôïc duøng ñeå bieåu hieän
yeâu caàu khaùch haøng tính baèng giaây.
Neáu nhòp saûn xuaát lôùn hôn thôøi gian
chu kyø thì ta coù ñuû khaû naêng saûn
xuaát. Trong tröôøng hôïp ngöôïc laïi, ta
phaûi laøm theâm giôø hoaëc phaûi theâm
nhieàu quaù trình ñeå ñaùp öùng yeâu caàu.
Muïc tieâu cuûa ta laø coù thôøi gian chu
kyø vöøa saùt döôùi nhòp thôøi gian ñeå
ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu nhöng toái
thieåu hoùa ñöôïc ñuùng nguoàn löïc vaø
voán lieáng. Ñaùp öùng yeâu caàu baèng
caùch saém thieát bò vöøa ñuùng kích côõ
vôùi moät dieän tích xöôûng nhoû.
Choã hoäi hoïp
Coù moät ñieàu phuï laø ngöôøi ñaët
keá hoaïch phaûi neân ghi nhôù laø neân
chöøa moät dieän tích nhoû taïi moãi
khu vöïc laøm vieäc ñeå nhoùm coù choã
hoäi hoïp. Dieän tích choã naøy vöøa ñuû
(thöôøng baèng 1,2 x 2,5 m) ñeå moät
baûn tin, tuû ñöïng ñoà caù nhaân moät
boä baøn gheá gaáp vaø moät thuøng ñöïng
nöôùc uoáng.
Chieàu roäng ñöôøng ñi
Nhôø coù loä trình vaän chuyeån
vaät lieäu ñaëc bieät maø maët ñöôøng ñi
coù theå ñöôïc thieát keá nhoû nhaát. ÔÛ
nhöõng nôi coù ñieàu kieän thì neân taùch
bieät ñöôøng ñi cuûa nhaân vieân vôùi loái
ñi daønh cho vieäc chuyeân chôû vaät
lieäu ñeå caáp cho ñöôøng daây; nhôø ñoù
giaûm ñöôïc ruûi ro gaây tai naïn. Neáu
nguyeân coâng treân chuyeàn laép raùp
khoâng caàn coù nhöõng boä phaän ñaëc
bieät ñöôïc truyeàn taûi rieâng thì ta coù
theå chöøa ñöôøng ñi vöøa ñuû cho boä
phaän chuyeån chi tieát hôïp thaønh
ñeán ñöôøng chuyeàn. Vì luùc naøy ta
khoâng coøn caàn ñeán xe naâng neân
chieàu roäng cuûa ñöôøng ñi chæ caàn
baèng vôùi chieàu roäng cuûa boä phaän
keùo laø ñuû. Baõi roäng ñeå chöùa haøng
baây giôø khoâng coøn caàn nöõa vì vaät
naèm treân ñöôøng daây laø toái thieåu ñeå
vaän haønh moät heä thoáng keùo.
Taùch rieâng nhaân löïc vôùi maùy moùc
Khi thieát keá maët baèng oâ cho khu
vöïc gia coâng, ta phaûi taùch rieâng
ngöôøi vôùi maùy ra. Do thôøi gian chu
kyø coù thay ñoåi neân ngöôøi thôï coù theå
ñöùng nhieàu maùy. Ñeå coù theå ñieàu
khieån cuøng moät luùc ñöôïc nhieàu
maùy ngöôøi ta coù trang bò nhieàu cô
caáu phoøng ngöøa sai hoûng (poka
yoke) ñeå coù theå töï ñoäng ngöng quaù
trình neáu coù moät baát thöôøng naøo
ñoù xaûy ra. Cô caáu phoøng ngöøa sai
hoûng ngaên khoâng cho moät chi tieát
sai hoûng coù theå ñi tieáp ñöôïc ñeán
nguyeân coâng keá ñoù, nhôø vaäy ngaên
ñöôïc pheá phaåm.Neáu phaùt hieän coù
sai hoûng, cô caáu phoøng ngöøa sai
hoûng seõ ngaét quaù trình.
Söû duïng roâ boâ
Roâ boâ ñöôïc söû duïng ôû nhöõng nôi
coù nguy hieåm xaûy ra ñoái vôùi ngöôøi
thôï hoaëc ñoái vôùi nhöõng nguyeân
coâng maø ñeå ngöôøi thôï laøm thì khoâng
baûo ñaûm chính xaùc. Khi söû duïng roâ
boâ neân tính toaùn giöõa hai phöông
aùn giöõa do thôï vaø roâ boâ laøm caùi naøo
laø kinh teá hôn. Moâi tröôøng saûn xuaát
Lean ñích thöïc khoâng caàn duøng
roâ boâ ñeå thay theá söùc con ngöôøi,

15
TS. Ñaëng Minh Trang
söùc lao ñoäng doâi ra do duøng roâ boâ
seõ ñöôïc duøng vaøo caùc quaù trình
Kaizen (caûi tieán khoâng ngöøng).
Nhaø cung caáp thieát bò
Caùc nhaø cung caáp thieát bò laø moät
nguoàn löïc coát yeáu trong giai ñoaïn
laäp keá hoaïch cho vieäc aùp duïng
Lean cho nhaø maùy môùi. Nhöõng thieát
bò coù trong thôøi gian tröôùc ñaây coù
theå ñaõ ñöôïc thieát keá quaù loá, chaïy vôùi
thôøi gian chu kyø nhoû hôn caùc nhòp
thôøi gian mong ñôïi hoaëc coù coâng
suaát lôùn hôn so vôùi möùc Lean yeâu
caàu. Thieát bò ñuùng kích côõ laø ñieàu
troïng yeáu trong saûn xuaát Lean. Neáu
yeâu caàu cuûa nhòp thôøi gian cho ta
bieát raèng ñöôøng daây laép raùp caàn saûn
xuaát cho ra 120 chi tieát trong moät
giôø (coù nhòp thôøi gian baèng 30 giaây)
thì taát caû thieát bò cung caáp phaûi laøm
ra saûn phaåm vôùi cuøng moät toác ñoä
nhö vaäy. Muïc ñích ñaët ra laø vieäc
chuyeån ñoåi phaûi naèm trong thôøi gian
chu kyø, maëc duø ban ñaàu coù theå moïi
nguyeân coâng coøn chöa ñaït ñöôïc.
Tuy nhieân khi nhaø cung caáp thieát
bò/duïng cuï coù hieåu bieát nhieàu hôn
veà cheá taïo Lean, thôøi gian chuyeån
ñoåi thöïc seõ ngaøy caøng gaàn hôn vôùi
thôøi gian chuyeån ñoåi lyù töôûng voán
baèng vôùi caùc thôøi gian chu kyø.
. Neáu coù moät thieát bò naøo ñoù
caàn taùch rieâng khoûi quaù trình doøng
chaûy moät chi tieát vì coù thôøi gian
ñieàu chænh maùy quaù daøi, thì ta phaûi
cho maùy naøy gia coâng moïi chi tieát,
moïi ngaøy nhaèm giaûm thieåu möùc
toàn kho vaø luùc naøo cuõng phaûi öu
tieân taäp trung vaøo vieäc giaûm thieåu
thôøi gian chuyeån ñoåi hoaëc ñieàu
chænh. Ngöôøi cung caáp thieát bò vaø
duïng cuï phaûi thieát keá saûn phaåm
coù theå thay ñoåi ñaàu loaït nhanh.
Ta phaûi yeâu caàu nhaø cung caáp
thieát bò cung caáp thieát bò vaø duïng
cuï ñuùng kích côõ theo yeâu caàu vaø
thieát keá sao cho ñieàu chænh ñöôïc
nhanh. Doøng chaûy moät chi tieát seõ
döøng neáu thôøi gian ñieàu chænh vöôït
quaù thôøi gian chu kyø.
Hình 3 cho ta moät thí duï veà
taùc ñoäng tieàm naêng. Trong tröôøng
hôïp naøy nhaø cung caáp duïng cuï
phaûi cung caáp caû coâng ngheä giuùp
thay ñoåi ñaàu loaït nhanh. Phía beân
traùi hình laø moät thí duï veà saûn xuaát
khoái, chæ coù hai laàn thay ñoåi chi
tieát. Phía beân phaûi hình laø thí duï
trong nhaø maùy Lean, coù ñeán taùm
chi tieát ñöôïc gia coâng trong cuøng
moät thôøi gian.
Caùc vaán ñeà caàn yeâu caàu caùc
nhaø cung caáp thieát bò ñeå yeåm trôï
caùc nguyeân taéc Lean goàm coù: Coù
moät cöûa nhaän haøng trong luùc maùy
ñang chaïy (nhaèm giaûm thôøi gian
döøng maùy vaø ñeå ngöôøi ñöùng maùy
coù theå hoã trôï quaù trình; Ngöôøi thieát
keá maùy laøm sao cho maùy coù theå
töï boâi trôn suoát thôøi gian söû duïng;
Duøng maõ soá maøu ñeå deã nhaän daïng
caùc coång nhaän haøng; Duøng maõ soá
maøu ñeå nhaän daïng caùc ñöôøng oáng
chöùa khí neùn, nöôùc vaø daàu; Caùc
thieát bò duøng ñeå hieån thò tình traïng
hoaït ñoäng bình thöôøng cuûa maùy,
vaø Caùc muõi teân chæ doøng chaûy cuûa
vaät lieäu, khí, nöôùc vaø daàu v.v…
Ngoaøi ra ta cuõng caàn löu yù ñeán
caùch phoøng choáng sai hoûng cuûa
maùy mua vaøo. Kyõ sö thieát keá maùy
neân ñöa ra yeâu caàu veà caùc phöông
phaùp phoøng choáng sai hoûng moãi
khi mua maùy. Phoøng ngöøa bao
giôø cuõng laø caùch löïa choïn ñaàu
tieân trong phoøng choáng sai hoûng.
Caùc nhaø cung caáp duïng cuï cuõng
phaûi yeåm trôï khaû naêng saûn xuaát
nhanh. Coù moät vaøi chieán löôïc neâu
ra ñaây nhö duøng caùc choát ñònh
vò khoâng ñoái xöùng, ngaét keát noái
nhanh, duøng keïp thay vì bu long
v.v… Nhaø cung caáp caàn phaûi giaûm
thieåu soá choã laøm vieäc ngöng chaïy
ñeå thay duïng cuï. Neân nhôù laø baát
kyø choã laøm vieäc naøo maø coù duïng
cuï khoâng ñöôïc gia coâng treân chi
tieát ñeàu ñöôïc coi laø laõng phí vaø caàn
phaûi loaïi tröø (hoaëc khoâng thieát keá
cho maùy). Neân duøng maõ hieäu baèng
maøu ñeå deã nhaän daïng caùc duïng
cuï. (Coøn tieáp)
(Hình 3)

16
KINH NGHIEÄM QUAÛN LYÙ
Traàn Ngoïc Trung
Coâng ty Phaùt trieån Naêng löïc Quoác teá (CBI)
Taïi sao phaûi quan taâm tôùi
kyõ naêng quaûn lyù cuûa caùn boä
laõnh ñaïo caáp trung
Moät trong nhöõng bieän phaùp quan
troïng ñeå naâng cao naêng löïc caïnh
tranh cuûa doanh nghieäp/toå chöùc laø
laøm sao töøng phoøng ban/ñôn vò, phaân
xöôûng - teá baøo cô baûn vaø quan troïng
cuûa doanh nghieäp/toå chöùc ñöôïc quaûn
lyù toát, thöïc hieän thaønh coâng, hieäu quaû
nhöõng muïc tieâu ñöôïc giao.
Muoán vaäy caùn boä quaûn lyù phoøng
ban, phaân xöôûng, ñôn vò (laõnh ñaïo caáp
trung) phaûi coù ñaày ñuû naêng löïc, phaùt
huy hieäu quaû caùc nguoàn löïc, höôùng
daãn vaø hoã trôï toaøn theå caùn boä, nhaân
vieân cuøng thöïc hieän muïc tieâu chung.
Ñeå thöïc hieän muïc tieâu treân, trong
thôøi gian qua, Vieät nam ñaõ du nhaäp
nhieàu coâng cuï quaûn lyù vaø ñaõ giuùp caùc
doanh nghieäp phaùt trieån/caïnh tranh
toát. Moät soá coâng cuï, phöông phaùp/
moâ hình quaûn lyù ñöôïc nhieàu doanh
nghieäp quan taâm aùp duïng goàm:
• Phöông phaùp quaûn lyù döïa treân
tieâu chuaån quoác teá (heä thoáng quaûn
lyù chaát löôïng/moâi tröôøng, an toaøn vaø
veä sinh coâng nghieäp... theo caùc boä
tieâu chuaån quoác teá nhö ISO 9000, ISO
14000, OHSAS 1800...).
• Caùc coâng cuï quaûn lyù tieân tieán
khaùc nhö: thöïc haønh saûn xuaát kinh
doanh tinh goïn vaø tieát kieäm (Lean
Manufacturing); Chöông trình 5 S, 7
coâng cuï thoáng keâ, 7 coâng cuï quaûn
lyù, Sô ñoà Xöông caù, Sô ñoà Tö duy,
6sigma, BSC, TQM, TPM...
Sau khi tieån khai aùp duïng caùc
coâng cuï treân, nhieàu doanh nghieäp tieáp
tuïc thöïc hieän tin hoïc hoùa caùc quaù trình
hoaït ñoäng cuûa mình - ví duï aùp duïng
phaàn meàm quaûn lyù caùc nguoàn löïc
ERP, phaàn meàm quaûn trò baùn haøng,
nhaân söï, marketing, keá toaùn...
Thöïc teá cho thaáy: khi trieån khai
caùc coâng cuï, phöông phaùp quaûn lyù
môùi, do chöa hieåu thaáu ñaùo muïc tieâu,
yù nghóa, caùch thöùc vaän haønh - hay
chöa naém ñöôïc ñuùng baûn chaát vaø taùc
duïng cuûa coâng cuï neân hieäu quaû aùp
duïng coøn thaáp, caùc keát quaû caûi tieán
khoù nhaân roäng hay duy trì ñöôïc laâu daøi
taïi doanh nghieäp. Ngoaøi ra, caùc coâng
cuï naøy môùi chæ giuùp doanh nghieäp coù
nhöõng thay ñoåi/taùc ñoäng tröïc tieáp tôùi
chaát löôïng saûn phaåm do ñieàu chænh
laïi quaù trình saûn xuaát, kieåm tra, baûo trì
maùy moùc thieát bò, kho baõi, baùn haøng,
mua vaät tö... maø ít coù aûnh höôûng tôùi
nhöõng lónh vöïc khaùc nhö taøi chính,
marketing, hoaïch ñònh chieán löôïc....
“Chaát löôïng” môùi ñöôïc hieåu ñôn
thuaàn laø “chaát löôïng saûn phaåm/dòch
vuï” chöù chöa phaûi laø “chaát löôïng trong
caùc lónh vöïc hoaït ñoäng” cuûa doanh
nghieäp, chöa phaûi laø chaát löôïng toaøn
dieän. Möùc chaát löôïng saûn phaåm/dòch
vuï cuûa doanh nghieäp khoù ñöôïc duy trì
vaø maëc duø saûn phaåm ñaùp öùng ñöôïc
yeâu caàu cuûa khaùch haøng nhöng hieäu
quaû hoaït ñoäng cuûa doanh nghieäp
coøn thaáp.
Ñeå caùc lónh vöïc hoaït ñoäng cuûa
doanh nghieäp ñeàu ñöôïc vaän haønh
coù chaát löôïng, coù leõ moãi caùn boä laõnh
ñaïo, ñaëc bieät laõnh ñaïo caáp trung caàn
coù phöông phaùp vaø kyõ naêng laøm vieäc
khoa hoïc, chuyeân nghieäp giuùp quaûn
lyù, phaùt huy hieäu quaû caùc nguoàn löïc,
taïo ra moâi tröôøng laøm vieäc khoa hoïc
vaø saùng taïo nhaèm thöïc thi thaønh coâng
muïc tieâu ñöôïc giao.
Nhöõng kyõ naêng quaûn lyù
chuyeân nghieäp, cô baûn cho
caùn boä laõnh ñaïo caáp trung
Nghieân cöùu caùc chöông trình ñaøo
taïo nguoàn nhaân löïc quaûn lyù taïi caùc
doanh nghieäp coù voán ñaàu tö nöôùc
ngoaøi vaø kinh nghieäm thöïc tieãn cho
thaáy nhöõng kyõ naêng quaûn lyù chuyeân
nghieäp caàn ñöôïc ñaøo taïo cho caùn boä
laõnh ñaïo caáp trung taïi doanh nghieäp
Vieät Nam bao goàm:
• Kyõ naêng xaùc ñònh ñuùng muïc tieâu
cuûa phoøng ban, ñôn vò vaø nhieäm
vuï cuûa töøng boä phaän/toå, nhoùm cuûa
phoøng.
• Kyõ naêng xaây döïng keá hoaïch khaû
thi nhaèm thöïc hieän thaønh coâng nhieäm
vuï ñöôïc giao (caùch theo doõi vaø ñaùnh
giaù keát quaû thöïc hieän keá hoaïch, nhöõng
ñieåm moác chính cuûa keá hoaïch).
• Kyõ naêng tieâu chuaån hoùa caùc quaù
trình thöïc hieän coâng vieäc cuûa phoøng/
ñôn vò, xaây döïng boä qui trình/höôùng
daãn thöïc hieän coâng vieäc?
• Kyõ naêng toång hôïp, theo doõi/caäp
nhaät vaø phaân tích ñònh kyø keát quaû
hoaït ñoäng cuûa phoøng.
• Kyõ naêng kieåm soaùt hoaït ñoäng cuûa
phoøng (keá hoaïch kieåm soaùt, ruùt kinh
nghieäm/baøi hoïc).
• Caùc kyõ naêng quaûn lyù hoà sô, taøi lieäu
giuùp deã tìm kieám, truy caäp, söû duïng,
khi caàn thieát.
• Kyõ naêng löïa choïn, caäp nhaät, theo
doõi tröïc quan keát quaû hoaït ñoäng cuûa
phoøng, giuùp kieåm soaùt nhanh keát quaû,
ñoàng thôøi ñoäng vieân tinh thaàn thi ñua
giöõa caùc nhoùm cuûa phoøng.
• Hieäp taùc vôùi caùc ñôn vò/phoøng ban
lieân quan - Cô sôû vaø caùc kyõ naêng
lieân quan.
Moät soá baøi hoïc khi huaán luyeän kyõ naêng
quaûn lyù chuyeân nghieäp cho laõnh ñaïo caáp trung
“Quaûn lyù phoøng ban chuyeân nghieäp vaø hieäu
quaû seõ goùp phaàn giuùp CBCNV laøm vieäc chuû
ñoäng, saùng taïo” - Hoäi thaûo do CFO Capital &
CBI ñoàng toå chöùc, ngaøy 15.6.2012 taïi Haø Noäi

17
• Kyõ naêng ñaùnh giaù keát quaû laøm
vieäc nhaèm ñoäng vieân tinh thaàn hôïp
taùc, naâng cao hieäu quaû coâng vieäc cuûa
nhoùm, phoøng?
• Nhöõng kyõ naêng ñoäng vieân, khuyeán
khích nhaân vieân, tinh thaàn ñoàng
ñoäi, taïo moâi tröôøng laøm vieäc hieäu
quaû?
• Tri thöùc, kinh nghieäm, keát quaû laøm
vieäc/saûn phaåm vaø dòch vuï môùi cuûa
phoøng ñöôïc toång hôïp, chia seû vaø phaùt
trieån theá naøo ? Kyõ naêng lieân quan tôùi
quaûn trò tri thöùc cuûa ñôn vò.
Phöông phaùp huaán luyeän
kyõ naêng quaûn lyù chuyeân
nghieäp cho laõnh ñaïo caáp
trung taïi caùc doanh nghieäp
Vieät Nam:
Naêng löïc laøm vieäc, hôïp taùc cuûa caùc
caùn boä quaûn lyù döïa treân 3 yeáu toá:
• Naêng löïc veà kyõ thuaät, nghieäp vuï.
• Naêng löïc veà phöông phaùp, kyõ naêng
aùp duïng, quaûn lyù vaø ñieàu haønh.
• Naêng löïc xaõ hoäi.
Thoâng thöôøng naêng löïc caùn boä
quaûn lyù caáp trung taïi doanh nghieäp
ñöôïc taäp trung caûi thieän tröôùc tieân -
thoâng qua caùc chöông trình ñaøo taïo/
hoäi thaûo chia seû kinh nghieäm.
Caùc khoùa hoïc /hoäi thaûo coù theå
ñöôïc toå chöùc taäp trung cho 1 nhoùm
hoaëc 1 doanh nghieäp. Ñôn vò seõ töï
ñeà xuaát chuû ñeå ñaøo taïo /hoäi thaûo hoaëc
keát hôïp vôùi chuyeân gia ñaøo taïo/tö vaán
ñeå khaûo saùt thöïc teá, cuøng phaân tích,
löïa choïn chuû ñeà vaø ñoái töôïng phuø hôïp.
Moãi khoùa hoïc/hoäi thaûo toå chöùc cho 20-
30 ngöôøi, coù theå chia laøm nhieàu ñôït,
moãi ñôït keùo daøi toái thieåu 2-3 ngaøy.
Keát quaû lôùp hoïc /hoäi thaû o laø caùc
giaûi phaùp khaû thi ñeå naâng cao naêng
suaát lao ñoäng, hieäu quaû quaûn lyù, do
hoïc vieân töï ñeà xuaát döïa treân thöïc teá
cuûa toå chöùc vaø caùc lyù thuyeát quaûn lyù
ñöôïc giaûng daïy. Do hoïc vieân mong
muoán ñoåi môùi, hoï töï ñeà ra caùc döï aùn
caûi tieán, saün saøng tham gia aùp duïng
ngay caùc kieán thöùc treân lôùp vaøo thöïc
teá coâng vieäc.
Thoâng qua trieån khai caùc döï aùn cuï
theå vaøo thöïc teá: kieán thöùc, khaû naêng
saùng taïo, phoái hôïp giöõa caùc caùn boä,
phoøng ban trong doanh nghieäp seõ
ñöôïc kieåm ñònh, toång hôïp vaø chia seû
trong toaøn ñôn vò. Ñoù laø cô sôû naâng
cao khaû naêng caïnh tranh, vò theá cuûa
doanh nghieäp treân thò tröôøng.
Moät soá baøi hoïc:
1. Ñaøo taïo naâng cao kyõ naêng quaûn
lyù chuyeân nghieäp giuùp caùn boä laõnh ñaïo
caáp trung coù theå:
• Laøm chuû, daùm chòu traùch nhieäm veà
hoaït ñoäng/nhieäm vuï ñöôïc giao.
• Xaây döïng moái quan heä hôïp taùc,
ñoaøn keát giöõa caùc ñôn vò vaø giaûi quyeát
caùc vaán ñeà phaùt sinh trong quaù trình
thöïc hieän coâng vieäc nhanh vaø hieäu
quaû hôn.
• Soá lieäu thoáng keâ, baùo caùo cuûa caùc
phoøng ban chính xaùc vaø kòp thôøi
hôn.
• Caùn boä maïnh daïn ñeà xuaát caùc yù
kieán tham möu, caûi tieán, toå chöùc thöïc
hieän.
• Vieäc “Ra quyeát ñònh quaûn lyù” coù theå
xem xeùt vaø uûy/giao quyeàn cho caáp
trung, laõnh ñaïo caáp cao taäp trung
vaøo nhöõng vaán ñeà, ñònh höôùng lôùn
cuûa doanh nghieäp.
• Chaát löôïng coâng taùc quaûn lyù, chaát
löôïng saûn phaåm ñöôïc caûi thieän roõ
reät.
• Vaên hoùa laøm vieäc “theo nhoùm - team”
seõ daàn daàn phaùt trieån.
2. Ñaøo taïo k yõ naêng laøm vieäc
chuyeân nghieäp cho nguoàn nhaân löïc,
nhaân löïc quaûn lyù cuûa Vieät Nam laø moät
quaù trình laâu daøi, toán nhieàu coâng söùc
3. Trieát lyù quaûn lyù nguoàn nhaân löïc
cuûa doanh nghieäp caàn thay ñoåi, taäp
trung giuùp phaùt trieån nhaân taøi
4. Vieät Nam caàn coù trung taâm ñaøo
taïo phaùt trieån kyõnaêng laøm vieäc chuyeân
nghieäp cho l öïc löôïng lao ñoäng vaø lao
ñoäng quaûn lyù
5. Huaán luyeän kyõ naêng quaûn lyù
thaønh coâng neân thöïc hieän thoâng qua
Phöông phaùp huaán luyeän kyõ naêng quaûn lyù chuyeân
nghieäp cho laõnh ñaïo caáp trung taïi CBI

18
caùc döï aùn caûi tieán. Moãi döï aùn caàn
baùm saùt thöïc tieãn taïi doanh nghieäp vaø
caàn 6-12 thaùng/döï aùn caûi tieán.
6. Phöông chaâm cuûa coâng taùc
huaán luyeän kyõ naêng quaûn lyù:
• Taäp trung huaán luyeän taïi choã, laâu
daøi.
• Noäi dung huaán luyeän phuø hôïp vôùi
khaû naêng, vaên hoùa cuûa töøng doanh
nghieäp.
• Lyù thuyeát - thöïc haønh - ñaùnh giaù
keát quaû.
• Döïa vaøo giaùo trình quaûn lyù chaát
löôïng cuûa Hieäp hoäi chaát löôïng Ñöùc,
caùc coâng cuï caûi tieán cuûa Nhaät baûn, keát
hôïp chia seû kinh nghieäm thöïc tieãn.
• Gaén saùt muïc tieâu/keát quaû huaán luyeän
vôùi hoaït ñoäng cuûa doanh nghieäp.
Moät soá ví duï veà ñaøo taïo taïi
caùc doanh nghieäp coù voán
ñaàu tö nöôùc ngoaøi FDI taïi
Vieät Nam:
Baïn coù theå tham khaûo theâm veà
vieäc huaán luyeän caùn boä quaûn lyù caáp
trung taïi doanh nghieäp coù voán ñaàu tö
nöôùc ngoaøi FDI taïi Vieät nam qua baøi
vieát: “YÙ thöùc chaát löôïng, taùc phong
coâng nghieäp cuûa ngöôøi lao ñoäng -
Chìa khoùa ñeå naâng caùo naêng löïc
caïnh tranh coát loõi cho doanh nghieäp”
taïi https://docs.google.com/file/
d/0BxLWvnmXlcriWmxpYUF5THBickE/
edit.
Moät soá döõ lieäu:
- Coâng ty Ñeøn hình Orion-Hanel ñaøo
taïo bình quaân 30 - 40 h/ngöôøi/naêm
cho 1300 lao ñoäng.
- Coâng ty Toyota Vieät nam: naêm 2003
coù 96 khoùa, naêm 2005 coù 154 khoùa
ñaøo taïo kyõ naêng. Töø 1996 tôùi 2006
coù 360 ngöôøi/toång soá 800 lao ñoäng
ñöôïc ñaøo taïo ôû nöôùc ngoaøi. Ngoaøi
ra, coâng ty toå chöùc 182 khoùa hoïc laùi
xe, ngoaïi ngöõ, vi tính naêm 2003 vaø 75
khoùa töông töï naêm 2005.
- Moät coâng ty lieân doanh khaùc ñöa
ra chính saùch “phaùt trieån nhaân taøi
qua ñaøo taïo”, chæ tính naêm 2005 ñaõ
trieån khai 28 chöông trình ñaøo taïo
vôùi 2.300 giôø vaø 4.700 löôït ngöôøi
tham gia.
Caùc doanh nghieäp cho raèng kinh
phí ñaøo taïo khoâng phaûi laø moät khoaûn
chi phí maø laø moät khoaûn ñaàu tö mang
laïi thu nhaäp cho hoï. Thöïc teá ñaõ chöùng
minh quan ñieåm ñoù laø ñuùng. Ví duï:
- Coâng ty söù veä sinh Inax-Giaûng voõ:
saûn phaåm khoâng chæ cung caáp cho
thò tröôøng noäi ñòa maø coøn xuaát khaåu.
Coâng ty ñaõ ñaàu tö môû roäng qui moâ gaáp
Moät soá hình aûnh veà ñaøo taïo/huaán luyeän cuûa CBI taïi doanh nghieäp:

19
4 laàn ñaàu tö ban ñaàu trong voøng 10
naêm, vaø coù laõi sau 3 naêm hoaït ñoäng
vaø lieân tuïc coù laõi tôùi nay.
- Coâng ty Ñeøn hình Orion-Hanel, naêng
löïc saûn xuaát thöïc teá ñaõ taêng 10% so
vôùi lyù thuyeát nhôø saùng kieán cuûa ngöôøi
lao ñoäng maø khoâng phaûi ñaàu tö theâm,
tyû leä xuaát khaåu treân 70%; tyû leä chính
phaåm taêng 16%; tyû leä sai loãi (400
ppM) giaûm 6 laàn; soá chuyeân gia Haøn
quoác giaûm töø 35 ngöôøi xuoáng coøn 11
ngöôøi sau 5 naêm; soá caùn boä Vieät nam
ñöôïc boå nhieäm tröôûng phoù phoøng laø
15 ngöôøi; trong khi ñoù, chi phí cho ñaøo
taïo giaùo duïc chæ chieám 2,4% toång chi
phí cho ngöôøi lao ñoäng Vieät nam hoaëc
khoâng quaù 0,05% doanh thu naêm.
- Thöïc teá chæ ra haàu heát ngöôøi lao
ñoäng Vieät nam taïi caùc doanh nghieäp
FDI toát nghieäp phoå thoâng cô sôû trôû
leân, ham hoïc hoûi, naém baét vaán ñeà
nhanh, vaø kheùo leùo - ñoù laø nhöõng ñaëc
ñieåm quan troïng giuùp doanh nghieäp
khai thaùc ñeå caûi tieán lieân tuïc, ñoåi môùi,
naâng cao chaát löôïng.
Baïn coù caàn nghieân cöùu, taäp huaán,
tö vaán giuùp naâng cao naêng löïc caïnh
tranh cho doanh nghieäp mình?
Caùc dòch vuï ñaøo taïo, tö vaán/
huaán luyeän cuûa CBI taäp trung vaøo
6 lónh vöïc:
1. Naâng cao hieäu löïc, hieäu quaû coâng
taùc quaûn lyù cuûa doanh nghieäp.
2. Thöïc haønh moâ hình saûn xuaát, kinh
doanh tinh goïn, tieát kieäm, naêng suaát
cao taïi doanh nghieäp.
3. Löïa choïn, xaây döïng chieán löôïc phaùt
trieån phuø hôïp vôùi khaû naêng, vaên hoùa
cuûa doanh nghieäp.
4. Kieåm soaùt chaët cheõ hoaït ñoäng saûn
xuaát kinh doanh, caûi tieán/saùng taïo ra
giaù trò môùi.
5. Phaùt trieån kyõ naêng laøm vieäc chuyeân
nghieäp, ñaëc bieät cho caùc caáp quaûn
lyù.
6. Toång hôïp/chia seû, nhaân roäng tri thöùc
giuùp naâng cao hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa
doanh nghieäp.
Caùc yù kieán xin chuyeån tôùi: Mr. Traàn Ngoïc Trung
Hotline: 84 903 40 6635 - Email: quasei@fpt.vn, trungcbi@yahoo.com
Website: http://www.quanlynangcao.com.vn
“One thing we can never stop is thinking about your competitiveness”

24.8.2012 lean6sigma 31

Recommended

Recommended

More Related Content

Viewers also liked

Viewers also liked (20)

Similar to 24.8.2012 lean6sigma 31

Similar to 24.8.2012 lean6sigma 31 (20)

Recently uploaded

Recently uploaded (19)

24.8.2012 lean6sigma 31