Tạp Chí Lean 6 Sigma Số 15. Xem thêm tại: http://www.iescl.com/tap-chi/lean-6-sigma-15/

1. Soá thaùng 6 naêm 201015 COÂNG TY CP ÑOÂ VIEÄT
Baûo trì coâng nghieäp
Quaûn lyù laõng phí trong saûn xuaát
2 naêm Lean Six Sigma Network

2. Nhöõng ngöôøi thöïc hieän baûn tin:
Ts.Nguyeãn Höõu Thieän
vôùi söï coäng taùc cuûa:
Phaïm Thanh Dieäu
Ts.Ñaëng Minh Trang
Möøng Lean Six Sigma Network troøn 2 tuoåi
(30/7/2008-30/7/2010)
Ngaøy 30 thaùng 7 naêm 2008,
taïi Thaønh phoá Hoà Chí Minh,
sau moät thôøi gian chuaån bò
khaån tröông, Caâu laïc boä Lean
Six Sigma Network (LSS), ra
ñôøi theo saùng kieán cuûa Tieán
só Nguyeãn Höõu Thieän, nguyeân
Toång cuïc tröôûng Toång cuïc
Tieâu chuaån Ño löôøng Chaát
löôïng. Cuøng chöùng kieán söï ra ñôøi cuûa LSS coù Tieán só Ngoâ Quyù Vieät,
Toång cuïc tröôûng Toång cuïc TCÑLCL, nhieàu caùn boä laõnh ñaïo chuû
choát cuûa caùc ñôn vò tröïc thuoäc Toång cuïc taïi TPHCM, caùc chuyeân
gia, nhöõng ngöôøi yeâu thích LSS. Tieáp theo, taïi Haø Noäi, Haûi Phoøng,
Ñaø Naüng vaø Ñoàng baèng Soâng Cöûu Long, LSS cuõng ñöôïc giôùi thieäu
vôùi ñoâng ñaûo caùc chuyeân gia veà Tieâu chuaân Ño löôøng Chaát löôïng,
caùc caùn boä quaûn lyù, caùc Doanh nghieäp vaø nhieàu ngöôøi ham thích
LSS nhö nhöõng coâng cuï ñoåi môùi lieân tuïc.
LEAN daàn ñi vaøo cuoäc soáng
Tuy 2 naêm laø thôøi gian coøn
quaù ngaén, nhöng 2 naêm
qua cuõng ñuû ñeå thaáy raèng
söï phaùt trieån cuûa neàn kinh
teá noùi chung vaø saûn xuaát
kinh doanh noùi rieâng, khoâng
theå thieáu Lean Six Sigma.
Ngaøy 21 thaùng 5 naêm 2010
Thuû töôùng Chính phuû ñaõ ra
Quyeát ñònh 712/QÑ-TTg
veà vieäc pheâ
duyeät Chöông
trình quoác gia
“Naâng cao
naêngsuaátvaø
chaát löôïng
saûn phaåm,
haøng hoùa
cuûa doanh
nghieäp Vieät Nam ñeán naêm
2020” trong ñoù neâu roõ muïc tieâu töø naêm 2010 ñeán naêm 2015
seõ coù 40.000 doanh nghieäp ñöôïc höôùng daãn aùp duïng caùc heä
thoáng quaûn lyù, moâ hình, coù caûi tieán naêng suaát vaø chaát löôïng;
coù 40% doanh nghieäp saûn xuaát caùc saûn phaåm, haøng hoaù chuû
löïc xaây döïng vaø thöïc hieän caùc döï aùn naâng cao naêng suaát vaø
chaát löôïng vaø con soá töông töï cho giai ñoaïn töø naêm 2016 ñeán
naêm 2020 laø 60.000 vaø 100%.
Toång cuïc TCÑLCL ñang xaây döïng Döï aùn veà “Thuùc ñaåy
hoaït ñoäng naêng suaát vaø chaát löôïng” goùp phaân thöïc hieän
caùc muïc tieâu neâu treân.
Baûn tin Lean6sigma
Soá thaùng 6 naêm 201015 COÂNG TY CP ÑOÂ VIEÄT
Baûo trì coâng nghieäp
Quaûn lyù laõng phí trong saûn xuaát
2 naêm Lean Six Sigma Network
Baûo trì coâng nghieäp
Lòch söû baûo trì cuûa theá giôùi
Caùc heä thoáng quaûn lyù baûo trì
Chieán löôïc phaùt trieån ngaønh cô khí
TIN TÖÙC - SÖÏ KIEÄN
Hoäi thaûo Lean Six Sigma ôû Hueá
Hoäi thaûo Lean Six Sigma trong
ngaønh Coâng nghieäp bao bì
Hoäi thaûo Giôùi thieäu Coâng ngheä
LEAN trong ngaønh Deät May
LEAN 6 SIGMA
Lean 6 Sigma, moät trieát lyù quaûn trò
VPC trieån khai döï aùn ñieåm “AÙp
duïng phöông thöùc quaûn lyù LSS”
Giaûi quyeát vaán ñeà
KINH NGHIEÄM QUAÛN LYØ
CEO coù neân nghó gì noùi naáy?
8 ñieàu nhaân vieân caàn ôû seáp
5 tuyeät chieâu khieán caáp döôùi
“phuïc saùt ñaát”
Bí quyeát xaây döïng söï töï tin cho
seáp nöõ
ÑAØO TAÏO
Caùc khoùa hoïc ngaén haïn
Hoäi thaûo “ÖÙng duïng kyõ thuaät ñoái
saùnh (Benchmark) trong caûi tieán
Naêng suaát chaát löôïng”
01
08
09
18
26

3. BAÛO TRÌ COÂNG NGHIEÄP
1
Lòch söû baûo trì
Baûo trì ñaõ xuaát hieän keå töø khi con
ngöôøi bieát söû duïng caùc loaïi duïng cuï,
ñaëc bieät laø töø khi baùnh xe ñöôïc phaùt
minh. Nhöng chæ hôn möôøi laêm naêm
qua baûo trì môùi ñöôïc coi troïng ñuùng
möùc khi coù söï gia taêng khoång loà veà soá
löôïng vaø chuûng loaïi cuûa caùc taøi saûn
coá ñònh nhö maùy moùc, thieát bò, nhaø
xöôûng trong saûn xuaát coâng nghieäp.
ÔÛ baát kyø nôi naøo treân theá giôùi
ngöôøi ta ñaõ tính trung bình raèng
khoaûng töø 4 ñeán 40 laàn chi phí mua
saém saûn phaåm vaø thieát bò ñeå duøng ñeå
duy trì chuùng vaän haønh ñaït yeâu caàu
baèng caùc hoaït ñoäng baûo trì phoøng
ngöøa vaø phuïc hoài trong suoát tuoåi
ñôøi cuûa chuùng. Theo taïp chí Control
Magazine (October, 1996) caùc nhaø
saûn xuaát treân toaøn theá giôùi chi 69 tæ
USD cho baûo trì moãi naêm vaø con soá
naøy seõ khoâng ngöøng gia taêng.
Baûo trì ñaõ traûi qua ba theá heä sau:
Theá heä thöù nhaát: (Baét ñaàu töø xa
xöa maõi ñeán ñaàu chieán tranh theá
giôùi thöù II)
Trong giai ñoaïn naøy coâng nghieäp
chöa ñöôïc phaùt trieån. Vieäc cheá taïo vaø
saûn xuaát ñöôïc thöïc hieän baèng caùc
maùy moùc coøn ñôn giaûn, thôøi gian
ngöøng maùy ít aûnh höôûng ñeán saûn
xuaát, do ñoù coâng vieäc baûo trì cuõng raát
ñôn giaûn. Baûo trì khoâng aûnh höôûng
lôùn veà chaát löôïng vaø naêng suaát. Vì
vaäy yù thöùc ngaên ngöøa caùc thieát bò hö
hoûng chöa ñöôïc phoå bieán trong ñoäi
nguõ quaûn lyù. Do ñoù khoâng caàn thieát
phaûi coù caùc phöông phaùp baûo trì hôïp
lyù cho caùc maùy moùc. Baûo trì luùc baáy
giôø laø söûa chöõa caùc maùy moùc vaø thieát
bò khi coù hö hoûng xaûy ra.
Theá heä thöù hai: Moïi thöù ñaõ thay
ñoåi trong suoát thôøi kyø chieán tranh
theá giôùi thöù II.
Nhöõng aùp löïc trong thôøi gian chieán
tranh ñaõ laøm taêng nhu caàu cuûa caùc
loaïi haøng hoùa trong khi nguoàn nhaân
löïc cung caáp cho coâng nghieäp laïi
suùt giaûm ñaùng keå. Do ñoù cô khí hoùa
ñaõ ñöôïc phaùt trieån maïnh ñeå buø ñaép
laïi nguoàn nhaân löïc bò thieáu huït. Vaøo
nhöõng naêm 1950, maùy moùc caùc loaïi
ñaõ ñöôïc ñöa vaøo saûn xuaát nhieàu hôn
vaø phöùc taïp hôn. Coâng nghieäp baét
ñaàu phuï thuoäc vaøo chuùng.
Do söï phuï thuoäc ngaøy caøng taêng,
thôøi gian ngöøng maùy ñaõ ñöôïc ngaøy
caøng ñöôïc quan taâm nhieàu hôn. Ñoâi
khi coù moät caâu hoûi ñöôïc neâu ra laø
“con ngöôøi kieåm soaùt maùy moùc hay
maùy moùc ñieàu khieån con ngöôøi”. Neáu
coâng taùc baûo trì ñöôïc thöïc hieän toát
trong nhaø maùy thì con ngöôøi seõ kieåm
soaùt ñöôïc maùy moùc, ngöôïc laïi maùy
moùc hö hoûng seõ gaây khoù khaên cho
con ngöôøi.
Vì vaäy ñaõ coù yù kieán cho raèng
nhöõng hö hoûng cuûa thieát bò coù theå
vaø neân ñöôïc phoøng ngöøa, ñeå traùnh
laøm maát thôøi gian khi coù nhöõng hö
hoûng hay tình huoáng khaån caáp xaûy
ra. Töø ñoù ñaõ baét ñaàu xuaát hieän khaùi
nieäm baûo trì phoøng ngöøa maø muïc tieâu
chuû yeáu laø giöõ cho thieát bò luoân hoaït
ñoäng ôû traïng thaùi oån ñònh chöù khoâng
phaûi söûa chöõa khi coù hö hoûng. Trong
nhöõng naêm 1960 giaûi phaùp naøy chuû
yeáu laø ñaïi tu laïi thieát bò vaøo nhöõng
khoaûng thôøi gian nhaát ñònh.
Chi phí baûo trì cuõng ñaõ baét ñaàu
gia taêng ñaùng keå so vôùi chi vaän haønh
khaùc. Ñieàu naøy daãn ñeán vieäc phaùt
trieån nhöõng heä thoáng kieåm soaùt vaø
laäp keá hoaïch baûo trì.
Cuoái cuøng toång voán ñaàu tö cho taøi
saûn coá ñònh ñaõ gia taêng ñaùng keå neân
ngöôøi ta baét ñaàu tìm kieám nhöõng giaûi
phaùp ñeå coù theå taêng toái ña tuoåi thoï
cuûa caùc taøi saûn naøy.
Theá heä thöù ba: Töø giöõa nhöõng
naêm 1970, coâng nghieäp theá giôùi ñaõ
coù nhöõng thay ñoåi lôùn lao. Nhöõng
thay ñoåi naøy ñoøi hoûi vaø mong ñôïi ôû
baûo trì ngaøy caøng nhieàu hôn.
Nhöõng mong ñôïi môùi
1. Thôøi gian ngöøng maùy luoân luoân
aûnh höôûng ñeán naêng löc saûn xuaát cuûa
thieát bò do laøm giaûm saûn löôïng, taêng chi
phí vaän haønh vaø gaây trôû ngaïi cho dòch
vuï khaùch haøng. Vaøo nhöõng naêm 1960
vaø 1970 ñieàu naøy ñaõ laø moät moái quan
taâmchuûyeáutrongmoätsoánghaønhcoâng
nghieäp lôùn nhö cheá taïo maùy, khai thaùc
moû vaø giao thoâng vaän taûi. Nhöõng haäu
quaû cuûa thôøi gian ngöøng maùy laïi traàm
troïng theâm do coâng nghieäp cheá taïo
theá giôùi coù xu höôùng thöïc hieän caùc heä
thoáng saûn xuaát ñuùng luùc(just -in -time),
trong ñoù löôïng toàn kho nguyeân vaät lieäu,
baùn thaønh phaåm giaûm raát nhieàu neân
chæ nhöõng hö hoûng nhoû cuûa moät thieát
bò naøo ñoù cuõng ñuû laøm ngöøng toaøn boä
moät nhaø maùy. Trong nhöõng naêm gaàn
ñaây söï phaùt trieån cuûa cô khí hoùa vaø töï
ñoäng hoùa ñaõ laøm cho ñoä tin caäy vaø khaû
naêng saün saøng trôû thaønh nhöõng yeáu toá
quan troïng haøng ñaàu trong caùc ngaønh
coâng nghieäp vaø dòch vuï nhö y teá, xöû
lyù döõ lieäu, vieãn thoâng, tin hoïc vaø xaây
döïng. Vaøo thaùng 6/2000 chæ moät giôø
maát ñieän ñaõ laøm cho caùc coâng ty tin
hoïc ôû Silicon Valley (Myõ) thieät haïi hôn
100 trieäu ñoâ la.
Lòch söû baûo trì cuûa theá giôùi,
vai troø vaø thaùch thöùc
Söï phaùt trieån cuûa baûo trì theá giôùi

4. BAÛO TRÌ COÂNG NGHIEÄP
2
2. Töï ñoäng hoùa nhieàu hôn cuõng
coù nghóa raèng nhöõng hö hoûng ngaøy
caøng aûnh höôûng lôùn hôn ñeán caùc
tieâu chuaån chaát löôïng vaø dòch vuï. Ví
duï caùc maùy moùc hö hoûng coù theå aûnh
höôûng ñaùng keå ñeán heä thoáng ñieàu
hoøa nhieät ñoä trong caùc toøa nhaø vaø
söï ñuùng giôø cuûa heä thoáng giao thoâng
vaän taûi vaø chuùng gaây trôû ngaïi cho khaû
naêng ñaït dung sai cho pheùp trong
cheá taïo maùy.
3. Nhöõng hö hoûng ngaøy caøng gaây
caùc haäu quaû veà an toaøn vaø moâi tröôøng
nghieâm troïng trong khi nhöng tieâu
chuaån ôû caùc lónh vöïc naøy ñang ngaøy
caøng taêng nhanh choùng. Taïi nhieàu
nöôùc treân theá giôùi, ñaõ coù nhöõng coâng
ty, nhaø maùy ñoùng cöûa vì khoâng ñaûm
baûo caùc tieâu chuaån veà an toaøn vaø moâi
tröôøng. Ñieån hình laø nhöõng tai naïn vaø
roø ræ ôû moät soá nhaø maùy ñieän nguyeân
töû ñaõ laøm nhieàu ngöôøi lo ngaïi. Moät soá
nöôùc nhö Thuïy Ñieån, Ñöùc ñaõ coù keá
hoaïch ñoùng cöûa toaøn boä nhöõng nhaø
maùy ñieän nguyeân töû treân laõnh thoå cuûa
mình trong nhöõng naêm tôùi.
4. Söï phuï thuoäc cuûa con ngöôøi
vaøo taøi saûn coá ñònh, maùy moùc, thieát bò
ngaøy caøng taêng thì ñoàng thôøi chi phí
vaän haønh vaø sôû höõu chuùng cuõng taêng.
Ñeå thu hoài toái ña voán ñaàu tö cho caùc
thieát bò, chuùng phaûi ñöôïc duy trì hoaït
ñoäng vôùi hieäu suaát cao vaø coù tuoåi thoï
caøng laâu caøng toát.
5. Cuoái cuøng chính chi phí baûo
trì cuõng ñang taêng leân, tính theo giaù
tuyeät ñoái vaø tính nhö laø moät thaønh
phaàn cuûa toång chi phí. Trong moät
soá ngaønh coâng nghieäp, chi phí baûo
trì cao thöù nhì hoaëc thaäm chí cao
nhaát trong caùc chi phí vaän haønh. Keát
quaû laø trong voøng 30 naêm gaàn ñaây,
chi phí baûo trì töø choã khoâng ñöôïc ai
quan taâm ñeán choã ñaõ vöôït leân ñöùng
ñaàu trong caùc chi phí maø ngöôøi ta öu
tieân kieåm soaùt.
6. Hieän nay xu theá cho raèng:” hôn
90% caùc chi phí baûo ñaûm chaát löôïng,
khaû naêng baûo trì vaø ñoä tin caäy trong
coâng nghieäp ñöôïc duøng ñeå phuïc hoài
laïi nhöõng sai soùt khuyeát taät do thieát keá
saûn phaåm sau khi chuùng ñaõ xaûy ra,
trong khi chæ gaàn 10% ñöôïc chi ñeå laøm
ñuùng saûn phaåm ngay töø ñaàu”. Nhöõng
noã löïc cuûa baûo trì trong töông lai laø
phaûi ñaûo ngöôïc xu theá naøy.
Nhöõng nghieân cöùu môùi veà baûo trì
Nhöõng nghieân cöùu môùi ñaõ laøm
thay ñoåi quan nieäm cô baûn nhaát veà
tuoåi ñôøi thieát bò vaø hö hoûng. Hieån
nhieân raèng coù moái quan heä giöõa möùc
ñoä hö hoûng vaø tuoåi ñôøi cuûa thieát bò.
Tröôùc kia ngöôøi ta nghó raèng hö hoûng
laø do thieát bò “giaø”# ñi. Trong theá heä
thöù hai ñaõ coù theâm quan nieäm cho
raèng giai ñoaïn “laøm noùng maùy” ban
ñaàu cuõng aûnh höôûng ñeán hö hoûng.
Tuy nhieân caùc coâng trình nghieân cöùu
ôû theá heä thöù ba ñaõ chöùng toû raèng trong
thöïc teá khoâng phaûi chæ coù moät hoaëc
hai maø laø saùu daïng hö hoûng.
Nhöõng kyõ thuaät môùi cuûa baûo trì
Ñaõ coù söï phaùt trieån buøng noå veà
nhöõng khaùi nieäm vaø kyõ thuaät baûo trì
môùi. Haøng traêm kyõ thuaät baûo trì môùi
ñöôïc trieån khai vaøo saûn xuaát trong hai
möôi naêm qua vaø hieän nay haøng tuaàn
laïi xuaát hieän moät vaøi kyõ thuaät môùi.
· Nhöõng phaùt trieån môùi cuûa baûo
trì bao goàm:
Caùc coâng cuï hoã trôï quyeát ñònh:
nghieân cöùu ruûi ro, phaân tích daïng vaø
haäu quaû hö hoûng.
Nhöõng kyõ thuaät baûo trì môùi: giaùm
saùt tình traïng, vv…
Thieát keá thieát bò vôùi söï quan taâm
ñaëc bieät ñeán ñoä tin caäy vaø khaû naêng
baûo trì.
Moät söï nhaän thöùc môùi veà maët toå
chöùc coâng taùc baûo trì theo höôùng thuùc
ñaåy söï tham gia cuûa moïi ngöôøi, laøm
vieäc theo nhoùm vaø tính linh hoaït khi
thöïc hieän.
Vai troø cuûa baûo trì ngaøy nay
Ngaøy nay baûo trì ñoùng moät vai troø
raát quan troïng trong moïi hoaït ñoäng
saûn xuaát, coù theå so saùnh nhö moät ñoäi
cöùu hoûa. Ñaùm chaùy moät khi ñaõ xaûy ra
phaûi ñöôïc daäp taét caøng toát ñeå traùnh
nhöõng thieät haïi lôùn. Tuy nhieân, daäp
taét löûa khoâng phaûi laø nhieäm vuï chính
cuûa ñoäi cöùu hoûa maø coâng vieäc chính
cuûa hoï laø phoøng ngöøa khoâng cho ñaùm
chaûy xaûy ra. Cho neân vai troø chính
cuûa baûo trì laø:
Phoøng ngöøa ñeå traùnh cho maùy
moùc bò hoûng.
Cöïc ñaïi hoùa naêng suaát.
Nhôø ñaûm baûo hoaït ñoäng ñuùng yeâu
caàu vaø lieân tuïc töông öùng vôùi tuoåi thoï
cuûa maùy laâu hôn.
Nhôø chæ soá khaû naêng saün saøng
cuûa maùy cao nhaát vaø thôøi gian ngöøng
maùy ñeå baûo trì nhoû nhaát.
Nhôø caûi tieán lieân tuïc quaù trình
saûn xuaát.
Toái öu hoùa hieäu suaát cuûa maùy:
Maùy moùc vaän haønh coù hieäu quaû
vaø oån ñònh hôn, chi phí vaän haønh ít
hôn, ñoàng thôøi laøm ra saûn phaåm ñaït
chaát löôïng hôn.
Taïo ra moâi tröôøng laøm vieäc an
toaøn hôn.
Hieän nay, baûo trì ngaøy caøng trôû
neân quan troïng. ÔÛ nhöõng nöôùc ñang
phaùt trieån, coù nhieàu maùy moùc cuõ ñang
hoaït ñoäng. Vaán ñeà phuï tuøng laø yeáu toá
caàn quan taâm, bôûi vì khoù tìm ñöôïc phuï
tuøng thay theá cho thieát bò, neáu coù tìm
thaáy thì giaù cuõng raát cao vaø phaûi traû
baèng ngoaïi teä. Neáu coâng taùc baûo trì
toát, haäu quaû cuûa nhöõng hoûng hoùc ñaõ
ñöôïc ñeà phoøng thì nhöõng vaán ñeà naøy
phaàn naøo ñaõ ñöôïc giaûi quyeát.
Nhöõng thaùch thöùc ñoái vôùi baûo trì
Kyõ thuaät caøng phaùt trieån, maùy moùc
vaø thieát bò seõ caøng ña daïng vaø phöùc
taïp hôn. Nhöõng thaùch thöùc chuû yeáu
ñoái vôùi nhöõng nhaø quaûn lyù baûo trì hieän
ñaïi bao goàm:
Löïa choïn kyõ thuaät baûo trì thích
hôïp nhaát.
Phaân bieät caùc loaïi quaù trình hö
hoûng.
Ñaùp öùng moïi mong ñôïi cuûa ngöôøi
chuû thieát bò, ngöôøi söû duïng thieát bò vaø
cuûa toaøn xaõ hoäi.
Thöïc hieän coâng taùc baûo trì coù keát
quaû nhaát.
Hoaït ñoäng coâng taùc baûo trì vôùi söï
hoã trôï vaø hôïp taùc tích cöïc cuûa moïi
ngöôøi coù lieân quan. q
PGS.TS. Phaïm Ngoïc Tuaán

5. BAÛO TRÌ COÂNG NGHIEÄP
3
1.Heä thoáng baûo trì phoøng ngöøa
Baûo trì phoøng ngöøa (BTPN) ñoøi hoûi söï toå chöùc vaø
phoái hôïp haøng ngaøn haønh ñoäng vaø taùc vuï trong quaù
trình thöïc hieän nhaèm giaûi ñaùp ñuùng ñaén caùc vaán ñeà:
laøm gì, laøm khi naøo, laøm nhö theá naøo vaø ai laøm.
Cô sôû cuûa moät heä thoáng BTPN laø quaûn lyù kho
phuï tuøng, quaûn lyù maùy moùc, thieát bò cuûa coâng ty vaø
nhöõng yeâu caàu baûo trì. Coâng vieäc naøy ñöôïc thöïc hieän
qua söï phoái hôïp giöõa caùc nhaø tö vaán, nhöõng ñoác coâng,
kyõ sö vaø nhöõng ngöôøi khaùc coù lieân quan ñeán baûo trì.
Taát caû nhöõng döõ lieäu thu thaäp seõ ñöôïc ñöa vaøo heä
thoáng BTPN ñeå laäp moät ñieàu ñoä toång theå cho taát caû
nhöõng coâng vieäc BTPN phaûi thöïc hieän. Ngöôøi quaûn
lyù söû duïng ñieàu ñoä naøy nhö laø moät böùc tranh toaøn
caûnh veà caùc yeâu caàu vaø hoaït ñoäng BTPN.
Coù theå laäp ñieàu ñoä toång theå treân maùy tính, in
ra hoaëc hieån thò toaøn boä treân maøn hình. Ñieàu ñoä naøy
cuõng coù theå ñöôïc löïa choïn moät phaàn naøo ñoù ñeå in ra
hoaëc hieån thò theo moät yeâu caàu cuï theå. Maùy tính laáy
thoâng tin töø ñieàu ñoä toång theå, chuaån bò danh saùch
caùc coâng vieäc baûo trì ñònh kyø vaø caùc phieáu yeâu caàu
baûo trì trong moät tuaàn ñeå cung caáp cho moãi kyõ sö
baûo trì moät danh saùch nhöõng coâng vieäc phoøng ngöøa
phaûi thöïc hieän trong tuaàn ñoù.
Ngoaøi thôøi gian theo lòch (ngaøy, thaùng,…) coâng
vieäc baûo trì cuõng coù theå ñöôïc laäp keá hoaïch theo caùc
khoaûng ño khaùc nhö soá giôø vaän haønh, soá saûn phaåm
ñöôïc cheá taïo,…. Danh saùch coâng vieäc baûo trì ñònh kyø
thöôøng chöùa caùc thoâng tin chi tieát veà taát caû coâng vieäc
BTPN neân hoaëc phaûi ñöôïc thöïc hieän khi maùy ñang
chaïy hay coâng vieäc naøo ñoù coù theå ñöôïc thöïc hieän maø
khoâng caàn coù keá hoaïch ñaëc bieät.
Danh saùch coâng vieäc baûo trì ñònh kyø cuõng duøng
ñeå kieåm tra haèng ngaøy: in ra nhöõng coâng vieäc ñaõ
ñöôïc thöïc hieän, caùc soá lieäu ño ñöôïc,… Caùc coâng vieäc
ñöôïc saép xeáp theo trình töï sao cho phuø hôïp vôùi maët
baèng nhaø maùy. Thôøi gian ñònh möùc cho moãi coâng
vieäc cuõng phaûi ñöôïc xaùc ñònh.
Nhöõng hoaït ñoäng caàn coù keá hoaïch ñaëc bieät,
ví duï coâng vieäc chæ thöïc hieän ñöôïc trong thôøi gian
ngöøng maùy, ñöôïc töï ñoäng chuyeån cho boä phaän laäp
keá hoaïch ñeå phaùt haønh phieáu giao vieäc.
Baát kyø nhöõng hö hoûng ñaõ xaûy ra hoaëc ñang phaùt
trieån ñeàu phaûi ñöôïc phaùt hieän vaø ñöa vaøo boä phaän
laäp keá hoaïch ñeå xöû lyù.
Heä thoáng BTPN phaûi bao goàm nhöõng höôùng daãn
chi tieát caùc coâng vieäc baûo trì phaûi ñöôïc thöïc hieän nhö
theá naøo. Nhöõng höôùng daãn naøy coù theå ñöôïc in toaøn
boä khi coù yeâu caàu cuûa nhaân vieân baûo trì.
Toùm laïi, heä thoáng BTPN ñaûm baûo ñuùng ngöôøi
thöïc hieän ñuùng coâng vieäc vaø ñuùng phöông phaùp vaøo
ñuùng thôøi ñieåm.
2. Heä thoáng laäp keá hoaïch
Moät heä thoáng baûo trì coù hieäu quaû ñoøi hoûi phaûi
laäp keá hoaïch chi tieát caùc coâng vieäc söûa chöõa, ñaïi tu
vaø nhöõng coâng vieäc khaùc. Ñeå coâng taùc baûo trì caøng ít
laøm giaùn ñoaïn saûn xuaát caøng toát, caàn löu yù:
· Phoái hôïp keá hoaïch baûo trì vaø keá hoaïch saûn xuaát.
· Ñaûm baûo saün saøng nhaân löïc laønh ngheà (laép raùp,
nguoäi, cô khí, ñieän, ñieän töû, duïng cuï,…).
· Ñaûm baûo saün saøng thieát bò (duïng cuï, xe naâng,
caàn caåu,…).
· Xaùc ñònh möùc ñoä öu tieân cuûa caùc coâng vieäc.
· Coù theå laäp moät lòch ñieàu ñoä caùc coâng vieäc coù keá
hoaïch ñöôïc thöïc hieän baát cöù khi naøo ngöøng saûn
xuaát. Nhö vaäy seõ taän duïng toái ña cô hoäi moãi khi
maùy ngöøng.
3. Quy trình thöïc hieän coâng vieäc baûo trì
Caàn söû duïng toái öu moïi nguoàn löïc. Moät heä thoáng
baûo trì laøm vieäc trôn tru coù theå tieát kieäm ñaùng keå
nhieàu loaïi chi phí cho boä phaän baûo trì nhôø söû duïng toát
caùc nguoàn löïc. Phoái hôïp laø heát söùc quan troïng.
Caùc phieáu yeâu caàu baûo trì thöôøng laø khaù chi tieát.
Moãi kyõ sö hoaëc nhaân vieân baûo trì tieáp caän thoâng tin
trong heä thoáng qua ñoäi baûo trì cuûa hoï.
Qua caùc ñoäi baûo trì ngöôøi laäp keá hoaïch tieáp caän
thoâng tin töø nhöõng boä phaän khaùc trong heä thoáng baûo
trì nhö boä phaän löu tröõ döõ lieäu thieát bò vaø nhaø maùy,
heä thoáng kieåm soaùt kho, heä thoáng mua saém, heä
thoáng löu tröõ taøi lieäu vaø heä thoáng phaân tích kinh teá
vaø kyõ thuaät. Nhöõng thoâng tin veà caùc nguoàn löïc saün
coù vaø caùc nguoàn löïc cam keát coù theå phoái hôïp laø cô
sôû ñeå ñaûm baûo caùc lòch baûo trì mang tính khaû thi.
Sau ñoù caùc keá hoaïch ñöôïc chuyeån vaøo moät ñieàu ñoä
toång theå, töø ñoù coù theå löïa choïn moät soá baûng ñieàu
ñoä cuï theå theo nhöõng tieâu chí cuï theå töông öùng. Caùc
baûng ñieàu ñoä naøy ñöôïc phaân phoái cho caùc boä phaän
baûo trì khaùc nhau.
Khi moät coâng vieäc baûo trì ñaõ hoaøn taát, nhaân
vieân baûo trì phaûi baùo caùo veà heä thoáng thoâng qua
ñoäi ñeå ñaûm baûo heä thoáng caäp nhaät döõ lieäu veà tình
traïng baûo trì taïi baát kyø thôøi ñieåm naøo. Cöù öùng vôùi
moät khoaûng thôøi gian ñeàu ñaën naøo ñoù ngöôøi ta laïi so
saùnh ñeå theo doõi söï khaùc nhau giöõa nhöõng coâng vieäc
döï kieán vaø coâng vieäc ñaõ ñöôïc hoaøn thaønh.
Heä thoáng cuõng löu tröõ nhöõng döõ lieäu veà:
- Nhaân söï – Chi phí moãi giôø
- Caùc thôøi gian bieåu – Ngaân saùch...
- . . . . . . . . . . . . . .
4. Heä thoáng löu tröõ döõ lieäu veà thieát bò vaø
nhaø maùy
Phaàn lôùn coâng vieäc baûo trì phaûi ñöôïc hoaïch ñònh
vaø chuaån bò tröôùc khi thöïc hieän. Ñeå coâng vieäc naøy ñaït
ñöôïc hieäu quaû, caàn truy caäp ñöôïc thoâng tin veà maùy
moùc, ví duï nhö chuûng loaïi maùy, soá hieäu, nhaø saûn
xuaát, nhaø cung caáp, vaät lieäu, kích thöôùc, an toaøn,
tieâu chuaån, …. Taát caû nhöõng thoâng tin naøy ñöôïc cung
caáp bôûi boä phaän löu tröõ döõ lieäu veà thieát bò vaø nhaø
maùy naèm trong heä thoáng baûo trì.
Taát caû thoâng tin kyõ thuaät caàn thieát ñeå laäp keá
hoaïch vaø chuaån bò cho baát kyø coâng vieäc baûo trì naøo
ñöôïc cung caáp töø boä phaän löu tröõ döõ lieäu veà thieát
bò vaø nhaø maùy. Ñeå traùnh chaäm treã vaø laõng phí thôøi
gian ñieàu quan troïng laø ngöôøi baûo trì thieát bò phaûi
ñöôïc cung caáp thoâng tin, duïng cuï vaø phuï tuøng döï
tröõ ñuùng theo yeâu caàu.
Heä thoáng kieåm soaùt kho vaø phuï tuøng cung
caáp thoâng tin veà phuï tuøng trong kho, vò trí cuûa
phuï tuøng, soá löôïng vaø giaù caû coøn heä thoáng löu tröõ
döõ lieäu veà thieát bò vaø nhaø maùy giuùp ngöôøi baûo trì
kieåm tra phuï tuøng naøo laø caàn thieát, soá löôïng bao
nhieâu laø an toaøn.
Heä thoáng naøy coù theå mang laïi nhöõng lôïi ích
nhö:
- Giaûm thôøi gian söûa chöõa, thôøi gian laäp keá hoaïch
vaø chi phí chuaån bò.
- Ít phuï thuoäc vaøo moät soá caù nhaân naøo ñoù ñang laøm
coâng taùc baûo trì.
- Caûi thieän vieäc tieâu chuaån hoùa phuï tuøng.
- Tính toaùn nhanh choùng chi phí phuï tuøng caàn ñaët
mua vaø phí baûo hieåm.
Heä thoáng löu tröõ döõ lieäu veà thieát bò vaø nhaø maùy
chöùa toaøn boä thoâng tin caàn ñeå thöïc hieän coâng taùc
baûo trì moät caùch coù hieäu quaû nhaát, ghi nhaän vaø xöû
lyù thoâng tin baèng nhieàu caùch. Chæ caàn söû duïng nhöõng
leänh ñôn giaûn nhaäp vaøo baøn phím, ngöôøi baûo trì coù
theå ñöôïc traû lôøi ngay töùc khaéc:
- Taát caû thoâng tin veà moät maùy ñaëc bieät naøo ñoù, bao
goàm caû nhöõng chi phí baûo trì cho maùy naøy.
- Maùy X ñang ôû ñaâu?
- Nhöõng phuï tuøng naøo ñang coù saün cho maùy Y vaø
chuùng ñang ôû ñaâu?
- Chuùng ta ñang coù bao nhieâu loaïi maùy Z?
- OÅ bi SKF 5202 coù trong nhöõng maùy naøo?
- Ai saûn xuaát vaø cung caáp heä thoáng thoâng gioù trong
phaân xöôûng sôn?
- . . . . . . . . . .
Caùc heä thoáng quaûn lyù baûo trì

6. BAÛO TRÌ COÂNG NGHIEÄP
4
Heä thoáng löu tröõ döõ lieäu veà thieát bò vaø nhaø maùy
cuõng chöùa thoâng tin veà taøi saûn coá ñònh ñeå coù theå tính
toaùn caùc chi phí phuï tuøng thay theá, baûo hieåm, khaáu
hao, ñaët mua haøng hoùa,…
Heä thoáng löu tröõ döõ lieäu veà thieát bò vaø nhaø maùy
khoâng chæ giuùp tieát kieäm thôøi gian maø quan troïng
hôn laø tieát kieäm ñaùng keå nhieàu loaïi chi phí.
5. Heä thoáng kieåm soaùt phuï tuøng vaø toàn
kho
Vì baûo trì phuïc hoài khoâng bao giôø traùnh ñöôïc
hoaøn toaøn neân phaûi coù phuï tuøng vaø kho chöùa caøng
hieäu quaû caøng toát. Döïa vaøo kinh nghieäm thöôøng coù
theå noùi nhöõng phuï tuøng naøo laø caàn thay theá hay söûa
chöõa khi ngöøng maùy. Nhöõng chi tieát naøy phaûi saün
saøng khi caàn, nghóa laø phaûi coù moät heä thoáng kieåm
soaùt kho vaø phuï tuøng.
Heä thoáng kieåm soaùt kho caàn caäp nhaät lieân tuïc
möùc toàn kho. Nhaäp vaø xuaát kho phaûi ñöôïc ghi nhaän
nhanh choùng. Moät heä thoáng ñaët haøng cho pheùp ñaët
mua tröôùc caùc phuï tuøng ñeå ñaùp öùng nhöõng nhu caàu
sau naøy. Heä thoáng cuõng cung caáp thoâng tin lieân quan
ñeán nhöõng phuï tuøng coù theå söûa chöõa ñöôïc.
Moät öu ñieåm nöõa cuûa heä thoáng laø coù nhöõng soá
lieäu thoáng keâ chính xaùc. Nhôø söû duïng nhöõng thoâng
tin naøy ngöôøi ta coù theå ñieàu chænh möùc toàn kho sao
cho khoâng xaûy ra hieän töôïng toàn kho dö thöøa hoaëc
bò thieáu huït phuï tuøng.
Döõ lieäu thoáng keâ cuûa heä thoáng giuùp nhaän dieän
nhanh choùng nhöõng chi tieát coù giaù cao hoaëc thaáp, caû
veà soá löôïng laãn chi phí. Heä thoáng cuõng seõ xaùc ñònh caùc
chi tieát naøo laø khoâng saün saøng khi caàn. Noùi chung chi
phí löu kho phuï tuøng töông ñöông khoaûng 30% giaù
mua phuï tuøng. Neáu möùc döï tröõ phuï tuøng coù theå giaûm
maø khoâng laøm giaûm möùc toàn kho an toaøn hay chæ soá
khaû naêng saün saøng thì seõ tieát kieäm ñöôïc raát lôùn.
6. Heä thoáng mua saém
Heä thoáng mua saém phaûi lieân keát chaët cheõ vôùi
heä thoáng kieåm soaùt toàn kho. Khi toàn kho ñaït ôû möùc
ñaët mua môùi, boä phaän mua saém phaûi töï ñoäng xaùc
ñònh nhu caàu caàn mua.
Quy trình mua saém cuõng bao goàm chöùc naêng
trôï giuùp mua saém sao cho hôïp lyù. Coù khi möùc döï
tröõ phuï tuøng chöa ñeán möùc ñaët mua, nhöng trong
töông lai gaàn seõ phaûi mua, thì heä thoáng cung öùng
cuõng phaûi mua.
Nhöõng thuû tuïc mua haøng coøn ñöôïc hoã trôï baèng
caùc taùc vuï nhö in ra caùc ñôn ñaët haøng vaø caùc vaên baûn
xaùc nhaän mua haøng, giaùm saùt giao haøng töï ñoäng,
kieåm tra hoùa ñôn vaø giaùm saùt töï ñoäng nhöõng ñôn
ñaët haøng chöa hoaøn taát.
7. Heä thoáng löu tröõ taøi lieäu baûo trì
Coù theå giaûm ñöôïc thôøi gian chuaån bò cho coâng
vieäc baûo trì thoâng qua moät heä thoáng löu tröõ caùc
soå tay, baûn veõ vaø caùc taøi lieäu khaùc. Heä thoáng naøy
truyeàn thoâng giöõa caùc phoøng baûo trì, phoøng thieát keá
vaø ngöôøi cung caáp thieát bò, ñôn giaûn hoùa vieäc nhaäp,
loaïi vaø thay ñoåi nhöõng thoâng tin naøy. Heä thoáng cuõng
cung caáp nhöõng thoâng tin veà maõ soá baûn veõ ñeå coù theå
truy xuaát nhanh.
8. Heä thoáng phaân tích kyõ thuaät vaø kinh teá
Moät trong nhöõng ñieåm maïnh cuûa heä thoáng baûo
trì treân cô sôû maùy tính laø heä thoáng hình thaønh moät
coâng cuï trôï giuùp maïnh meõ ñeå caûi tieán lieân tuïc. Vieäc
phaân tích hieäu quaû nhöõng hoaït ñoäng coù keá hoaïch,
thöïc hieän, kieåm tra,… laø moät phaàn quan troïng trong
coâng vieäc baûo trì.
9. Danh saùch 10 muïc haøng ñaàu
Nhieàu heä thoáng baûo trì ñöa ra nhöõng baùo caùo
veà toång soá hö hoûng xaûy ra trong moãi tuaàn, tæ leä BTPN
vaø phuïc hoài, nhö laø nhöõng tieâu chí ñaùnh giaù söï thaønh
coâng cuûa coâng vieäc baûo trì.
Coù leõ trôï giuùp quan troïng nhaát laø danh saùch
10 muïc haøng ñaàu, so saùnh vaø xeáp haïng caùc söï kieän
vaø hoaït ñoäng. Caùc danh saùch naøy coù theå coù nhieàu
caáu truùc khaùc nhau, nhöng muïc ñích luoân luoân laø
phaùt hieän nhöõng maùy hoaëc hoaït ñoäng ñaëc bieät coù
chi phí quaù ñaét.
Moät trong nhöõng danh saùch 10 muïc haøng ñaàu
quan troïng cho bieát nhöõng phuï tuøng cuûa thieát bò coù chi
phí baûo trì raát cao so vôùi giaù trò thay theá chuùng. Moät
danh saùch khaùc cho bieát nhöõng phuï tuøng cuûa thieát bò
ñoøi hoûi nhieàu laàn baûo trì nhaát trong moät khoaûng thôøi
gian naøo ñoù, hoaëc gaây ra thôøi gian ngöøng maùy nhieàu
nhaát. Coøn nhieàu loaïi danh saùch nöõa cho bieát nhöõng
thoâng tin raát coù ích trong coâng taùc baûo trì.
Ngoaøi ra ñeå phuïc vuï vieäc laäp keá hoaïch baûo trì
coøn coù caùc baùo caùo kinh teá veà vieäc söû duïng vaät lieäu
vaø thôøi gian, nhöõng baùo caùo phaân tích hieäu quaû cuûa
coâng vieäc baûo trì taùc ñoäng ñeán saûn xuaát.
Nhaân vieân laøm xong coâng vieäc baûo trì thì ñieàn
vaøo baùo caùo hoaøn thaønh coâng vieäc, sau ñoù baùo caùo
naøy ñöôïc nhaäp vaøo maùy tính. Vieäc caäp nhaät phaûi caøng
ñôn giaûn caøng toát vaø ñöôïc chia thaønh nhieàu caáp ñeå
phoøng ngöøa nhöõng ngöôøi khoâng thaåm quyeàn voâ tình
huûy hoaëc thay ñoåi thoâng tin.
Taäp tin löu tröõ nhöõng coâng vieäc ñaõ hoaøn taát coù
theå ñöôïc söû duïng laøm cô sôû ñeå chuaån bò vaø hoaïch
ñònh coâng vieäc môùi.
10. Heä thoáng quaûn lyù baûo trì baèng maùy tính
(Computerized Maintenance Management System
– CMMS)
Thöïc hieän moät CMMS ñeå:
- Quaûn lyù baûo trì coù hieäu quaû nhôø vieäc hoaïch ñònh vaø
ñònh höôùng söû duïng caùc nguoàn löïc moät caùch hôïp lyù
nhaèm hoã trôï moïi nhu caàu hoaït ñoäng cuûa ñôn vò.
- Kieåm soaùt chaët cheõ caùc maùy moùc, thieát bò.
- Cung caáp thoâng tin veà ñaëc tính kyõ thuaät cuûa thieát
bò vaø toaøn boä heä thoáng.
- Thích nghi vaø hoäi nhaäp vôùi quaûn lyù saûn xuaát hieän
ñaïi.
- Giaûm thôøi gian ngöøng maùy ngoaøi keá hoaïch nhôø vieäc
laäp keá hoaïch baûo trì nhanh choùng vaø toái öu.
- Taän duïng caùc baùo caùo cuûa CMMS ñeå taêng cöôøng hieäu
quaû kieåm soaùt cuûa baûo trì.
Nhöõng lôïi ích do CMMS mang laïi:
- Lôïi ích kyõ thuaät
1. Khaû naêng saün saøng cuûa thieát bò ñöôïc gia taêng.
2. Caùc hö hoûng keá tieáp ñöôïc giaûm ñi.
3. Chaát löôïng saûn phaåm ñöôïc caûi thieän.
4. An toaøn ñöôïc caûi thieän.
5. Vaän haønh nhaø maùy ñöôïc caûi thieän.
6. Thieát keá thieát bò ñöôïc caûi thieän.
7. Giaûm toàn kho.
8. Giaûm chi phí mua thieát bò.
9. Söû duïng caùc nguoàn löïc baûo trì toái öu.
10. Soá löôïng nhaân vieân baûo trì ñöôïc giaûm bôùt.
11. Giaûm thôøi gian laøm vieäc ngoaøi giôø.
12. Naêng suaát lao ñoäng baûo trì ñöôïc caûi thieän.
13. Söû duïng hôïp ñoàng lao ñoäng coù hieäu quaû.
14. Kieåm soaùt hoaït ñoäng vaø hoaïch ñònh khaû naêng
söû duïng nguoàn nhaân löïc cho coâng vieäc baûo trì ñöôïc
caûi thieän.
15. Thoâng tin noäi boä giöõa caùc phoøng ban trong coâng
ty ñöôïc caûi thieän.
16. Linh hoaït khi theâm vaøo, xoùa hay söûa ñoåi thoâng
tin.
17. Baûo ñaûm kieåm soaùt coù hieäu quaû.
- Lôïi ích veà taøi chaùnh
18. Chi phí vaän haønh giaûm ñeán möùc toái thieåu.
19. Chi phí ñaàu tö giaûm ñeán möùc toái thieåu.
20. Chi phí baûo trì giaûm ñeán möùc toái thieåu.
- Lôïi ích veà quan ñieåm vaø toå chöùc
21. Thoûa maõn khaùch haøng ñöôïc caûi thieän.
22. Khaû naêng baûo trì ñöôïc caûi thieän.
23. Khaû naêng saün saøng ñöôïc caûi thieän.
24. Naêng suaát ñöôïc caûi thieän. q
Phaïm Ngoïc Tuaán – Hoaøng Traàn Trung Tín

7. BAÛO TRÌ COÂNG NGHIEÄP
5
Chieán löôïc phaùt trieån ngaønh cô khí
1. Quan ñieåm phaùt trieån
ngaønh cô khí Vieät Nam
- Cô khí laø moät trong nhöõng
ngaønh coâng nghieäp neàn taûng, coù
vai troø quan troïng trong vieäc phaùt
trieån kinh teá, cuûng coá an ninh, quoác
phoøng cuûa ñaát nöôùc.
- Taäp trung phaùt trieån ngaønh cô
khí moät caùch coù hieäu quaû, beàn vöõng
treân cô sôû phaùt huy moïi nguoàn löïc
trong nöôùc keát hôïp vôùi nguoàn löïc
beân ngoaøi. Khuyeán khích caùc thaønh
phaàn kinh teá tham gia phaùt trieån
ngaønh cô khí moät caùch coù toå chöùc,
phaân coâng vaø hôïp taùc hôïp lyù, ñoàng
thôøi tieáp tuïc ñoåi môùi, saép xeáp phaùt
trieån vaø cuûng coá doanh nghieäp nhaø
nöôùc veà cô khí ñuû maïnh ñeå giöõ vai
troø noøng coát, laø löïc löôïng chuû löïc
cuûa ngaønh.
- Taäp trung phaùt trieån moät soá
chuyeân ngaønh, saûn phaåm cô khí
troïng ñieåm nhaèm khai thaùc, phaùt
huy toát nhaát tieàm naêng (taøi nguyeân,
nguoàn nhaân löïc) ñeå ñaùp öùng caùc
yeâu caàu cô baûn cuûa coâng cuoäc phaùt
trieån ñaát nöôùc.
- Taêng cöôøng naêng löïc töï nghieân
cöùu, cheá taïo, ñoàng thôøi ñaåy maïnh
vieäc tieáp thu, öùng duïng khoa hoïc,
coâng ngheä tieân tieán nhaèm ñaït trình
ñoä coâng ngheä trung bình tieân tieán
cuûa chaâu AÙ, taïo theâm nhieàu saûn
phaåm cô khí coù khaû naêng caïnh
tranh cao.
- Naâng cao khaû naêng chuyeân
moân hoùa vaø hôïp taùc hoùa, naâng cao
naêng löïc cuûa ngaønh cô khí, taïo
tieàn ñeà phaùt trieån caùc ngaønh coâng
nghieäp khaùc cuûa ñaát nöôùc.
2. Muïc tieâu
a) Muïc tieâu chung:
Öu tieân phaùt trieån moät soá chuyeân
ngaønh vaø saûn phaåm cô khí troïng
ñieåm sau ñaây ñeå ñaùp öùng veà cô
baûn nhu caàu cuûa neàn kinh teá quoác
daân:
- Thieát bò toaøn boä,
- Maùy ñoäng löïc,
- Cô khí phuïc vuï noâng - laâm - ngö
nghieäp vaø coâng nghieäp cheá bieán,
- Maùy coâng cuï,
- Cô khí xaây döïng,
- Cô khí ñoùng taøu thuûy,
- Thieát bò kyõ thuaät ñieän - ñieän töû,
- Cô khí oâtoâ - cô khí giao thoâng
vaän taûi.
b) Muïc tieâu cuï theå:
Phaán ñaáu ñeán naêm 2010 ngaønh
cô khí ñaùp öùng 45 - 50% nhu caàu
saûn phaåm cô khí cuûa caû nöôùc, trong
ñoù xuaát khaåu ñaït 30% giaù trò saûn
löôïng.
3. Ñònh höôùng chieán löôïc
phaùt trieån moät soá chuyeân
ngaønh vaø nhoùm saûn phaåm
cô khí quan troïng:
a) Thieát bò toaøn boä
Naâng cao naêng löïc cheá taïo thieát
bò toaøn boä vôùi coâng ngheä tieân tieán.
Saûn xuaát ñöôïc thieát bò coù ñoä phöùc
taïp cao ñeå thay theá saûn phaåm
nhaäp khaåu vaø töøng böôùc xuaát khaåu.
Naâng cao naêng löïc thieát keá thieát bò
toaøn boä, gaén keát coù hieäu quaû vôùi
coâng ngheä cuûa töøng ngaønh coâng
nghieäp.
- Ñaàu tö coù troïng ñieåm thieát bò
vaø coâng ngheä vaøo caùc khaâu cô baûn,
nhö ñuùc, reøn, taïo phoâi lôùn ñeå ñoàng
boä veà thieát bò vaø coâng ngheä ñaùp öùng
yeâu caàu cheá taïo chi tieát, cuïm chi tieát
lôùn, phöùc taïp.
- Taän duïng naêng löïc thieát bò cuûa
caùc doanh nghieäp cô khí trong caû
nöôùc, taêng cöôøng söï phoái hôïp trong
vieäc phaân coâng vaø hôïp taùc saûn xuaát
thieát bò toaøn boä.
- Phaán ñaáu ñaùp öùng 40% nhu
caàu thieát bò toaøn boä trong nöôùc vaøo
naêm 2010. Tröôùc maét taäp trung cho
caùc lónh vöïc sau: saûn xuaát boät giaáy
vaø giaáy, saûn xuaát xi maêng vaø vaät
lieäu xaây döïng, saûn xuaát ñieän vaø daàu
khí, caáp nöôùc saïch, coâng nghieäp
cheá bieán...
b) Maùy ñoäng löïc
- Phaùt trieån ngaønh cheá taïo maùy
ñoäng löïc trôû thaønh lónh vöïc coâng
nghieäp maïnh cuûa Vieät Nam, thoâng
qua caùc chöông trình, döï aùn ñaàu tö
chieàu saâu, hieän ñaïi hoaù thieát bò vaø
coâng ngheä, naâng cao naêng löïc cheá
taïo maùy ñoäng löïc, naâng cao söùc
caïnh tranh cuûa saûn phaåm.
- Ñeán naêm 2010 ñaùp öùng 60 -
70% nhu caàu trong nöôùc veà maùy
ñoäng löïc côõ trung vaø côõ nhoû, saûn
xuaát ñöôïc ñoäng cô thuûy 400 maõ
löïc trôû leân vôùi tyû leä noäi ñòa hoùa 35
- 40%.
c) Maùy keùo vaø maùy noâng
nghieäp
- Maùy keùo:
+ Ñaàu tö saûn xuaát ñaùp öùng ñuû
nhu caàu trong nöôùc veà maùy keùo 2
baùnh coù coâng suaát 6 - 8 - 12 maõ
löïc.
+ Saûn xuaát maùy keùo 4 baùnh coù
coâng suaát 18 - 20 - 25 maõ löïc, töøng
böôùc saûn xuaát maùy keùo 4 baùnh coâng
suaát tôùi 30 maõ löïc.
+ Ñeán naêm 2010 saûn xuaát ñöôïc
maùy keùo 4 baùnh côõ trung coâng suaát
Töø naêm 2002, taïi Quyeát ñònh soá 186/2002/QÑ-TTg ngaøy 26
thaùng 12 naêm 2002, Thuû töôùng Chính phuû ñaõ pheâ duyeät
Chieán löôïc phaùt trieån ngaønh cô khí Vieät Nam ñeán naêm 2010,
taàm nhìn tôùi 2020. Xin trích giôùi thieäu Quyeát ñònh noùi treân
ñeå Baïn ñoïc coù taøi lieäu tham khaûo.

8. BAÛO TRÌ COÂNG NGHIEÄP
6
50 - 80 maõ löïc.
- Maùy noâng nghieäp:
+ Taäp trung ñaàu tö, xaây döïng
chuyeân ngaønh cheá taïo maùy noâng
nghieäp ñuû maïnh, bao goàm maùy
canh taùc, maùy cheá bieán vaø thieát
bò baûo quaûn caùc saûn phaåm noâng
nghieäp, nhaèm ñaùp öùng nhu caàu
trong nöôùc, töøng böôùc xuaát khaåu.
+ Khuyeán khích caùc cô sôû saûn
xuaát vöøa vaø nhoû, cô khí caùc ñòa
phöông tham gia cheá taïo thieát bò
maùy moùc phuïc vuï noâng nghieäp vaø
coâng nghieäp cheá bieán moät caùch coù
toå chöùc, phaân coâng vaø hôïp taùc hôïp
lyù vôùi caùc doanh nghieäp cô khí trong
vaø ngoaøi ñòa phöông.
d) Maùy coâng cuï
- Öu tieân phaùt trieån ngaønh cheá
taïo maùy coâng cuï nhaèm ñaùp öùng nhu
caàu cuûa caùc ngaønh coâng nghieäp.
- Nghieân cöùu thieát keá, cheá taïo
caùc maãu maùy hieän ñaïi (öùng duïng
coâng ngheä PLC, CNC) vaø caùc thieát
bò gia coâng ñaëc bieät.
- Ñaåy maïnh chöông trình hieän
ñaïi hoùa theo höôùng ñieän töû - tin hoïc
hoùa (CNC) daøn maùy coâng cuï hieän coù
trong caùc cô sôû coâng nghieäp.
ñ) Cô khí xaây döïng
- Ñaàu tö chieàu saâu, ñaàu tö môùi
caùc cô sôû cheá taïo maùy xaây döïng
vôùi thieát bò vaø coâng ngheä hieän ñaïi,
ñaùp öùng cô baûn nhu caàu saûn xuaát:
vaät lieäu xaây döïng, thi coâng xaây laép
caùc coâng trình lôùn, xaây döïng ñoâ thò
vaø noâng thoân.
- Phaùt huy lôïi theá ñoái vôùi lónh vöïc
saûn xuaát keát caáu kim loaïi trong xaây
döïng vaø caùc döï aùn coâng nghieäp, taäp
trung cheá taïo caùc thieát bò maùy xaây
döïng coù ñoä phöùc taïp cao, hieän ñaïi
maø thò tröôøng trong nöôùc vaø nöôùc
ngoaøi coù nhu caàu.
e) Cô khí taøu thuûy
- Phaùt trieån ngaønh coâng nghieäp
taøu thuûy Vieät Nam theo höôùng trôû
thaønh moät chuyeân ngaønh kinh teá -
kyõ thuaät ñoàng boä töø ñaøo taïo, nghieân
cöùu, thieát keá ñeán saûn xuaát vaø tieâu thuï
saûn phaåm, ñaùp öùng nhu caàu ñoåi môùi
cô caáu ñoäi taøu hoaït ñoäng trong nöôùc
vaø nöôùc ngoaøi. Phaán ñaáu ñeán naêm
2010, Vieät Nam thaønh quoác gia coù
neàn coâng nghieäp taøu thuûy phaùt trieån
vaøo loaïi trung bình tieân tieán trong
khu vöïc, ñaùp öùng nhu caàu phaùt trieån
kinh teá - xaõ hoäi ñaát nöôùc, goùp phaàn
cuûng coá an ninh, quoác phoøng vaø
töøng böôùc xuaát khaåu taøu thuûy.
- Ñeán naêm 2010, ñuû naêng löïc
ñoùng môùi haàu heát caùc phöông tieän
thuûy noäi ñòa, taøu coâng trình, ñaùnh
baét haûi saûn, taøu bieån troïng taûi döôùi
15.000 DWT; ñaûm nhaän 70 - 75%
nhu caàu ñoùng taøu baùch hoùa 15.000
- 50.000 DWT vaø ñoùng ñöôïc taøu daàu
100.000 DWT. Söûa chöõa ñoàng boä
taát caû caùc caáp taøu quoác gia troïng taûi
ñeán 400.000 DWT.
- Nhanh choùng hình thaønh vaø
phaùt trieån caùc ngaønh coâng nghieäp
hoã trôï, nhö saûn xuaát theùp taám ñoùng
taøu, laép raùp caùc ñoäng cô thuûy ñeán
6.000 maõ löïc vaø cheá taïo laép raùp caùc
thieát bò treân boong, thieát bò ñieän,
ñieän töû, nghi khí haøng haûi, nhaèm
naâng tyû leä noäi ñòa hoùa leân 60% ñoái
vôùi saûn phaåm taøu ñoùng môùi, ñeán
naêm 2020 phaán ñaáu ñaït tyû leä noäi
ñòa hoùa 70%.
g) Thieát bò ñieän
- Xaây döïng ngaønh saûn xuaát thieát
bò ñieän hieän ñaïi, ñeán naêm 2020 ñaït
trình ñoä tieân tieán trong khu vöïc veà
coâng nghieäp thieát bò ñieän vaø vaät
lieäu ñieän.
- Ñaàu tö môùi, ñaàu tö chieàu saâu
thieát bò ñieän vôùi coâng ngheä tieân tieán
ñeå nhanh choùng naâng cao naêng
löïc cheá taïo thieát bò ñieän, naâng cao
söùc caïnh tranh cuûa saûn phaåm, ñaùp
öùng phaàn lôùn nhu caàu trong nöôùc,
thay theá caùc thieát bò nhaäp khaåu, ñaåy
maïnh xuaát khaåu saûn phaåm ra thò
tröôøng khu vöïc vaø theá giôùi.
- Tröôùc maét caàn ñaàu tö chieàu
saâu vaø môû roäng saûn xuaát cuûa caùc
cô sôû hieän coù ñeå coù theå saûn xuaát
ñöôïc caùc loaïi bieán aùp lôùn ñeán 125
MVA, ñieän aùp 220 kV, caùc thieát bò
phaân phoái, truyeàn daãn cho ngaønh
ñieän löïc, thieát bò aùp löïc vaø caùc thieát
bò ñieän khaùc cho ngaønh coâng nghieäp
vaø daân duïng.
h) Cô khí oâtoâ vaø cô khí giao
thoâng vaän taûi
- Veà cô khí oâtoâ:
+ Phaùt trieån ngaønh coâng nghieäp
oâtoâ Vieät Nam treân cô sôû tieáp thu
vaø öùng duïng coâng ngheä tieân tieán
cuûa theá giôùi, keát hôïp vôùi khai thaùc
vaø töøng böôùc naâng cao coâng ngheä
vaø thieát bò hieän coù, ñaùp öùng phaàn
lôùn nhu caàu thò tröôøng oâtoâ trong
nöôùc, höôùng tôùi xuaát khaåu oâtoâ vaø
phuï tuøng.
+ Veà loaïi xe thoâng duïng: ñaùp
öùng 40 - 50% nhu caàu trong nöôùc
veà soá löôïng vaø ñaït tyû leä noäi ñòa hoùa
ñeán 40% vaøo naêm 2005; ñaùp öùng
treân 80% nhu caàu trong nöôùc veà soá
löôïng vaø ñaït tyû leä noäi ñòa hoùa 60%
vaøo naêm 2010 (rieâng ñoäng cô phaán
ñaáu ñaït tyû leä noäi ñòa hoùa 50% vaø hoäp
soá ñaït 90%).
+ Veà loaïi xe chuyeân duøng: ñaùp

9. BAÛO TRÌ COÂNG NGHIEÄP
7
öùng 30% nhu caàu trong nöôùc veà soá
löôïng vaø ñaït tyû leä noäi ñòa hoùa 40%
vaøo naêm 2005, tieán tôùi ñaùp öùng 60%
nhu caàu trong nöôùc veà soá löôïng vaø
ñaït tyû leä noäi ñòa hoùa 60% vaøo naêm
2010.
+ Veà caùc loaïi xe cao caáp: caùc
loaïi xe du lòch do caùc lieân doanh saûn
xuaát phaûi ñaït tyû leä noäi ñòa hoùa 20 -
25% vaøo naêm 2005 vaø 40 - 45% vaøo
naêm 2010, ñaùp öùng 80% nhu caàu
caùc loaïi xe taûi, xe buyùt cao caáp ñaït
tyû leä noäi ñòa hoùa 20% vaøo naêm 2005
vaø 35 - 40% vaøo naêm 2010.
- Veà cô khí giao thoâng vaän taûi:
+ Ñaàu tö chieàu saâu, boå sung
coâng ngheä, thieát bò laép raùp ñeå saûn
xuaát xe, maùy coâng trình nhö traïm
troän beâ toâng nhöïa noùng, maùy raûi
thaûm beâ toâng nhöïa, xe lu caùc loaïi,
traïm nghieàn saøng ñaù coâng suaát 100
- 300 taán/giôø,...
+ Ñaàu tö chieàu saâu, ñoåi môùi coâng
ngheä saûn xuaát toa xe löûa cao caáp vôùi
tyû leä noäi ñòa hoùa treân 70% vaøo naêm
2005 vaø ñeán 90% vaøo naêm 2010.
4. Caùc chính saùch vaø giaûi
phaùp hoã trôï ngaønh cô khí
phaùt trieån
a) Chính saùch thò tröôøng:
- Nhaø nöôùc ban haønh tieâu chuaån
kyõ thuaät cho saûn phaåm cô khí troïng
ñieåm laøm caên cöù ñeå kieåm tra chaát
löôïng saûn phaåm saûn xuaát trong
nöôùc vaø nhaäp khaåu.
- Thöïc hieän baûo hoä coù ñieàu kieän
vaø coù thôøi haïn ñoái vôùi moät soá saûn
phaåm cô khí trong nöôùc vaø ban
haønh caùc chính saùch nhaèm khuyeán
khích, taêng khaû naêng tieâu thuï caùc
saûn phaåm cô khí trong nöôùc.
b) Chính saùch taïo voán cho
ngaønh cô khí:
- Nhaø nöôùc coù cô cheá hoã trôï veà
vay voán löu ñoäng cho caùc nhaø saûn
xuaát thieát bò cô khí, caùc coâng trình
cheá taïo thieát bò toaøn boä caàn voán lôùn,
chu kyø saûn xuaát daøi.
- Caùc döï aùn saûn xuaát caùc saûn
phaåm cô khí troïng ñieåm ñöôïc vay
voán theo Nghò quyeát soá 11/NQ-CP
ngaøy 31 thaùng 7 naêm 2000 cuûa
Chính phuû vôùi möùc laõi suaát tín duïng
3%/naêm, thôøi haïn vay 12 naêm, 02
naêm ñaàu khoâng phaûi traû laõi vaø baét
ñaàu traû nôï vaøo naêm thöù naêm hoaëc
ñöôïc buø cheânh leäch laõi suaát neáu
caùc doanh nghieäp vay voán thöông
maïi.
- Ñaåy maïnh coå phaàn hoùa caùc
doanh nghieäp cô khí, keå caû baùn
coå phaàn cho ngöôøi nöôùc ngoaøi, ñeå
taïo voán ñaàu tö môùi vaø ña daïng hoùa
nguoàn voán.
- Nhaø nöôùc coù chính saùch khuyeán
khích moïi thaønh phaàn kinh teá ñaàu tö
saûn xuaát phuï tuøng, linh kieän theo
höôùng naâng cao khaû naêng chuyeân
moân hoùa, hôïp taùc hoùa trong toaøn
ngaønh cô khí.
c) Chính saùch thueá:
- Mieãn hoaëc giaûm thueá nhaäp
khaåu nguyeân lieäu vaø linh kieän, boä
phaän cuûa saûn phaåm cô khí troïng
ñieåm ñeå phuïc vuï saûn xuaát trong
nöôùc.
- Mieãn hoaëc giaûm thueá coù thôøi
haïn cho caùc saûn phaåm cô khí môùi
laàn ñaàu saûn xuaát ôû Vieät Nam.
d) Chính saùch ñaàu tö cho
nghieân cöùu vaø phaùt trieån:
- Ñoái vôùi caùc saûn phaåm cô khí
troïng ñieåm, Nhaø nöôùc seõ xem xeùt
hoã trôï voán cho caùc dòch vuï kyõ thuaät,
nhö thueâ chuyeân gia, mua thieát keá,
mua coâng ngheä, chuyeån giao coâng
ngheä vöôït quaù khaû naêng cuûa doanh
nghieäp.
- Caùc doanh nghieäp saûn xuaát cô
khí ñöôïc trích toái ña ñeán 2% doanh
soá baùn ra cho nghieân cöùu vaø phaùt
trieån.
ñ) Chính saùch ñaøo taïo nguoàn
nhaân löïc:
Nhaø nöôùc öu tieân ñaàu tö naâng
caáp caùc cô sôû ñaøo taïo ngaønh cô khí
vaø hoã trôï kinh phí cöû caùn boä, coâng
nhaân gioûi ñi ñaøo taïo vaø thöïc taäp taïi
nöôùc ngoaøi theo caùc chöông trình,
döï aùn ñöôïc pheâ duyeät.
Toå chöùc thöïc hieän
Thaønh laäp Ban Chæ ñaïo Chöông
trình saûn phaåm cô khí troïng ñieåm
do moät Phoù Thuû töôùng laøm Tröôûng
ban, Boä tröôûng Boä Coâng nghieäp laøm
Phoù Tröôûng ban, thaønh vieân laø Thöù
tröôûng cuûa caùc Boä: Coâng nghieäp,
Keá hoaïch vaø Ñaàu tö, Quoác phoøng,
Taøi chính, Khoa hoïc vaø Coâng ngheä,
Giao thoâng - Vaän taûi, Xaây döïng,
Thöông maïi, Noâng nghieäp vaø Phaùt
trieån noâng thoân, Chuû tòch Hoäi Cô khí
Vieät Nam, Chuû tòch Hieäp hoäi doanh
nghieäp Cô khí Vieät Nam... ñeå chæ
ñaïo thöïc hieän Chöông trình theo
ñuùng muïc tieâu vaø tieán ñoä ñaõ ñeà ra.
Boä Coâng nghieäp chuû trì, phoái
hôïp vôùi caùc Boä, ngaønh, ñòa phöông
thöïc hieän Chieán löôïc naøy. Chæ ñaïo
xaây döïng quy hoaïch phaùt trieån
caùc chuyeân ngaønh cô khí ñeán naêm
2010 trình Thuû töôùng Chính phuû
pheâ duyeät.
Boä Taøi chính ñeà xuaát caùc chính
saùch taøi chính, chính saùch thueá
nhaèm khuyeán khích ngaønh cô khí
phaùt trieån.
Caùc Boä, ngaønh vaø UÛy ban nhaân
daân caùc tænh, thaønh phoá tröïc thuoäc
Trung öông trong khi thöïc hieän
Chieán löôïc naøy theo chöùc naêng,
nhieäm vuï cuûa mình caàn chuù yù ñaûm
baûo tính thoáng nhaát, ñoàng boä giöõa
Chieán löôïc phaùt trieån ngaønh cô khí
vôùi quy hoaïch cuûa töøng Boä, ngaønh
vaø ñòa phöông. q

10. 8
TIN TÖÙC - SÖÏ KIEÄN
Hoäi thaûo Lean Six Sigma ôû Hueá
Sôû Khoa hoïc Coâng ngheä vaø Chi cuïc Tieâu
chuaån Ño löôøng Chaát löôïng (TÑC) tænh
Thöøa Thieân-Hueá ñaõ phoái hôïp vôùi Maïng löôùi
Lean6sigma (LSS) toå chöùc giôùi thieäu LSS
vôùi moät soá Doanh nghieäp vaø Cô quan taïi
Hueá. Tieán só Nguyeãn Höõu Thieän, Tieán só
Ñaëng Minh Trang vaø Kyû sö Phaïm Thanh
Dieäu ñaõ giôùi thieäu LSS taïi Hoäi
thaûo. Giaùm ñoâc, caùc Phoù Giaùm
ñoác Sôû KHCN, Laõnh ñaïo Chi cuïc
TÑC vaø nhieàu Doanh nghieäp ñaõ
ñeán döï. Sau Hoäi thaûo, Laõnh ñaïo
Coâng ty Bia Hueá (Huda Beer) ñaõ
môøi ñoaøn ñeán Coâng ty giôùi thieäu
Chöông trình tö vaán aùp duïng Lean
cho Coâng ty.
Hoäi thaûo Giôùi thieäu Coâng ngheä
LEAN trong ngaønh Deät May
Taïi Haø Noäi,
Lean Six
Sigma Network
(LSS) ñaõ phoái
hôïp vôùi Hieäp
hoäi vaø Taäp
ñoaøn Deät May
Vieät Nam giôùi thieäu Lean cho caùc Doanh
nghieäp cuûa ngaønh ôû Khu vöïc phía Baéc.
Tieán só Nguyeãn Höõu Thieän cuøng caùc
chuyeân gia Lean Charlie Robinson (Hoa
Kyø) vaø Khuaát Ñình Nguyeân tham döï vaø baùo
caùo taïi Hoäi thaûo. OÂng Vuõ Ñöùc Giang, Toång
Giaùm ñoác Taäp ñoaøn Deät May Vieät Nam
(aûnh) phaùt bieåu nhaán
maïnh nhôø aùp duïng LEAN
neân nhöõng naêm qua toång
saûn löôïng vaø kim ngaïch
xuaát khaåu cuûa ngaønh ñaõ
taêng khoâng ngöøng, maëc
duø khuûng hoaûng kinh teá
theá giôùi.
Hoäi thaûo Lean Six Sigma trong
ngaønh Coâng nghieäp bao bì
Nhaân dòp Trieån laõm Quoác teá veà Bao bì vaø ñoùng goùi Chaát
deõo vaø Cao su ProPak Vietnam 2010 taïi TPHCM, Caâu
lac boä LEAN 6 SIGMA (CLB LSS) phoái hôïp vôùi caùc ñôn vò toå
chöùc Hoäi thaûo ÖÙng duïng Lean 6 Sigma trong coâng nghieäp
Bao bì ñoùng goùi (Lean Six Sigma on Packaging Industry)
taïi Trung taâm Trieån laõm Quoác teá SECC, Thaønh phoá Hoà
Chí Minh.
Sau phaàn khai maïc cuûa Tieán só Nguyeãn Höõu Thieän,
oâng Charlie Robinson ñaõ giôùi thieäu veà ÖÙng duïng kyõ thuaät
saûn xuaát LEAN trong saûn xuaát vaø ñoùng goùi ñoà chôi baèng
Chaát deõo (Applying Lean Manufacturing Techniques in
Manufacturing and Packaging
of Plastic Toys).
Ñaïi dieän Coâng ty RKW
Lotus Ltd, OÂng Nguyeãn Nhö
Khueâ (aûnh), Chuû tòch / CEO,
ñaõ chia seû kinh nghieäm öùng
duïng LEAN ñang ñöôïc trieån
khai taïi Coâng ty.

11. 9
LEAN 6 SIGMA
Khoâng chæ laø chieán thuaät
thöïc hieän trong vieäc giaûm
chi phí
Lean Manufacturing laø moät
nhoùm phöông phaùp, hieän ñang
ñöôïc aùp duïng ngaøy caøng roäng raõi
treân khaép theá giôùi, nhaèm loaïi boû
laõng phí vaø nhöõng baát hôïp lyù trong
quy trình saûn xuaát, ñeå coù chi phí
thaáp hôn vaø tính caïnh tranh cao
hôn cho nhaø saûn xuaát. Laõng phí ôû
ñaây ñöôïc hieåu laø “taát caû caùc hoaït
ñoäng cuûa doanh nghieäp khoâng
giuùp taïo ra giaù trò mong muoán cho
khaùch haøng”. Vì theá, muoán aùp duïng
Lean, doanh nghieäp phaûi hieåu ñaâu
laø nhöõng ñieàu khaùch haøng thaät
söï quan taâm, nhöõng giaù trò töø saûn
phaåm vaø dòch vuï cung caáp ñöôïc
khaùch haøng saün saøng traû tieàn…
Treân cô sôû ñoù, doanh nghieäp seõ
bieát caùch giaûm thieåu, hoaëc loaïi boû
nhöõng hoaït ñoäng naøo laøm phaùt
sinh chi phí vaø keùo daøi thôøi gian
chôø ñôïi cuûa khaùch haøng.
6 Sigma laø moät trieát lyù quaûn trò,
quaûn trò theo quaù trình, khoâng phaûi
theo chöùc naêng vaø ra quyeát ñònh
döïa treân caùc söï kieän thöïc teá vaø döõ
lieäu hôn laø caùc kyõ naêng coá höõu. 6
Sigma ñöôïc xaây döïng döïa vaøo öu
tieân caùi gì laø quan troïng nhaát ñoái
vôùi khaùch haøng: söû duïng caùc coâng
cuï phaân tích chuyeân saâu ñeå caûi
tieán quaù trình; taäp trung hoaøn toaøn
vaøo giaûm söï bieán ñoäng vaø sai loãi.
Sai loãi xaûy ra khi ñaàu ra cuûa quaù
trình khoâng ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu
cuûa khaùch haøng. Muïc ñích cuûa 6
Sigma laø caûi tieán naêng löïc quaù
trình ñeå ñaùp öùng caùc nhu caàu cuûa
khaùch haøng.
Keát hôïp Lean vaø 6 Sigma laø
moät xu höôùng maø caùc coâng ty treân
theá giôùi ñang aùp duïng vaø trieån khai,
sau raát nhieàu caùc kinh nghieäm ñaõ
ñöôïc ruùt ra töø thöïc teá. Moät phöông
phaùp luaän coù heä thoáng nhaèm caûi
tieán ñoät phaù quaù trình saûn xuaát kinh
doanh baèng caùch phaân tích doøng
giaù trò cuûa quaù trình vaø loaïi tröø caùc
hoaït ñoäng khoâng mang laïi giaù trò
“laõng phí”. Lean vôùi tö töôûng chuû
ñaïo laø loaïi tröø laõng phí vaø ruùt ngaén
thôøi gian chu trình baèng caùch aùp
duïng caùc coâng cuï caûi tieán lieân tuïc
cho moãi vaán ñeà cuï theå. 6 Sigma taäp
trung vaøo caûi tieán quaù trình baèng
phaân tích thoáng keâ vaø söû duïng caùc
coâng cuï phaân tích döõ lieäu chuyeân
saâu, nhaèm tìm ra caùc nguyeân nhaân
coát loõi gaây ra dao ñoäng cuûa quaù
trình. Cho neân caùc coâng cuï veà
thoáng keâ vaø giaûi quyeát vaán ñeà cuûa
6 Sigma ñöôïc söû duïng raát phuø hôïp
khi trieån khai Lean. Thoâng thöôøng
khi trieån khai keát hôïp Lean vaø 6
Sigma caùc coâng ty goïi laø “Lean 6
Sigma”.
Taïi hoäi thaûo naøy, TS Nguyeãn
Höõu Thieän, nguyeân Toång cuïc
tröôûng Toång cuïc Tieâu chuaån Ño
löôøng Chaát löôïng ñaõ cho caùc ñaïi
bieåu cuõng nhö caùc doanh nghieäp
hình dung ra tö duy quaûn lyù vaø tö
duy kinh teá, ñeå töø ñoù caûi tieán naêng
suaát chaát löôïng cho doanh nghieäp.
Coù theå phaân loaïi cho 6 Sigma, ñoù
laø quaûn lyù tri thöùc, giaûi phaùp toát
nhaát, chuoãi cung öùng, tö duy saùng
taïo, hoaïch ñònh nguoàn löïc doanh
nghieäp, giaûi phaùp naêng suaát toaøn
dieän. TS Nguyeãn Höõu Thieän ñaõ
laáy ví duï töø Taäp ñoaøn TOYOTA,
khi TOYOTA môùi ra ñôøi, caùc coâng
ty xe hôi cuûa Myõ ñaõ laø nhöõng
ngöôøi khoång loà, nhöng chæ vaøi chuïc
naêm sau, TOYOTA ñaõ hình thaønh
thöông hieäu laãy löøng.
Lean cuõng coù nghóa laø saûn
xuaát tinh goïn. AÙp duïng ñöôïc heä
thoáng Lean seõ giuùp cho doanh
nghieäp giaûm bôùt toàn kho, ruùt ngaén
thôøi gian ra haøng, naâng cao naêng
suaát, naâng cao chaát löôïng, giaûm
chi phí, taïo khaû naêng saûn xuaát, caûi
thieän quan heä vôùi khaùch haøng…
Vì vaäy, Lean 6 Sigma khoâng ñôn
thuaàn laø moät chieán thuaät thöïc hieän
trong vieäc tieát kieäm chi phí, Lean
6 Sigma coøn laø moät trieát lyù quaûn
trò. ÔÛ ñaây, TS Nguyeãn Höõu Thieän
cuõng ñaõ ñöa ra caâu noùi noåi tieáng
cuûa Bill Gates, oâng chuû cuûa haõng
Microsoft: “Thaéng hay baïi laø tuøy
thuoäc vaøo vieäc ngöôøi ta thu löôïm,
quaûn lyù vaø söû duïng thoâng tin nhö
Lean 6 Sigma, moät trieát lyù quaûn trò
Lean 6 Sigma ñöôïc ñònh nghóa laø caùc phöông phaùp quaûn lyù vaø coâng cuï hieän ñaïi ñeå caûi
tieán, ñoù laø söï keát hôïp coù choïn loïc giöõa heä phöông phaùp giaûi quyeát caùc vaán ñeà hieån thò vaø
caùc vaán ñeà tieàm aån. Noù ñöôïc xem nhö laø moät xu theá môùi trong vieäc löïa choïn caùc phöông
phaùp vaø coâng cuï moät caùch phuø hôïp nhaát vôùi khaû naêng noäi taïi cuûa toå chöùc hoaëc doanh
nghieäp. Moät cuoäc hoäi thaûo veà Lean 6 Sigma ñaõ ñöôïc Chi cuïc Tieâu chuaån Ño löôøng Chaát
löôïng, Sôû Khoa hoïc vaø Coâng ngheä Thöøa Thieân Hueá toå chöùc vaøo ngaøy 6/5/2010.

12. LEAN 6 SIGMA
10
theá naøo”. Moät nghieân cöùu môùi ñaây
cuûa Ngaân haøng Theá giôùi cho thaáy,
ngaønh coâng nghieäp Vieät Nam ñöôïc
xeáp vaøo nhoùm cuoái veà hieäu suaát söû
duïng naêng löôïng. Keát quaû khaûo saùt
moät soá ngaønh coâng nghieäp goàm
nhöïa, saønh söù, xi maêng… cuûa
Boä Coâng Thöông cuõng cho thaáy
caùc ngaønh naøy coù theå tieát kieäm
naêng löôïng leân ñeán 20-30% neáu
thöïc hieän ñoàng boä caùc bieän phaùp
caûi tieán kyõ thuaät vaø quaûn lyù. Hieän
nay, saûn xuaát coâng nghieäp chieám
khoaûng 40% nhu caàu naêng löôïng
cuûa caû nöôùc, töông ñöông khoaûng
19 trieäu taán daàu quy ñoåi. Neáu chính
saùch tieát kieäm naêng löôïng ñöôïc
thaét chaët, ngaønh coâng nghieäp coù
theå tieát kieäm ñöôïc 10.000 tyû ñoàng
moãi naêm.
Nhaän thöùc vaø thöïc tieãn
taïi Vieät Nam veà Lean 6
Sigma
Vieäc aùp duïng Lean 6 Sigma
trong caùc doanh nghieäp ñang vaø
seõ trôû thaønh phoå bieán. Taïi Vieät
Nam, caùc Caâu laïc boä Lean 6 Sigma
cuõng ñaõ ñöôïc ra ñôøi ôû nhieàu tænh,
thaønh nhö thaønh phoá Hoà Chí Minh,
Haûi Phoøng, Haø Noäi, Ñaø Naüng… ÔÛ
Thöøa Thieân Hueá, thuaät ngöõ Lean
6 Sigma coøn khaù môùi meû vôùi caùc
doanh nghieäp vaø caùc doanh nghieäp
chöa thaáy heát ñöôïc vieäc trieån khai
Lean 6 Sigma vaøo chieán löôïc kinh
doanh mang moät yù nghóa quan
troïng nhö theá naøo. Do vaäy cuoäc hoäi
thaûo naøy ñöôïc toå chöùc nhö laø moät
dieãn ñaøn ñeå taïo ñieàu kieän cho caùc
doanh nghieäp cuûa Hueá tieáp caän
moät caùch saâu roäng hôn vieäc öùng
duïng Lean 6 Sigma vaøo chieán löôïc
kinh doanh. ÔÛ caùc tænh, thaønh coù
thaønh laäp caâu laïc boä Lean 6 Sigma,
hoaït ñoäng Lean 6 Sigma ñöôïc dieãn
ra soâi noåi vôùi raát nhieàu hoaït ñoäng
thieát thöïc, ñaõ giuùp raát nhieàu cho
caùc doanh nghieäp ñònh hình ñöôïc
vieäc tieát kieäm chi phí, toái öu hoùa söû
duïng nguoàn löïc nhaèm quaûn lyù saûn
xuaát hieäu quaû, ñaûm baûo chaát löôïng
saûn phaåm. Caùc doanh nghieäp öùng
duïng Lean 6 Sigma ñaõ ñaët ra nhieàu
muïc tieâu phaán ñaáu, tuy nhieân vieäc
vaän duïng caùc moâ hình khaùc nhau
ñeå ñaït ñöôïc caùc muïc tieâu thöôøng
chöa cho keát quaû nhö mong ñôïi.
Lean 6 Sigma laø söï keát hôïp coù
choïn loïc giöõa heä phöông phaùp giaûi
quyeát caùc vaán ñeà hieån thò vaø caùc
vaán ñeà tieàm aån ñöôïc xem nhö laø
moät xu theá môùi trong vieäc löïa choïn
caùc phöông phaùp vaø coâng cuï moät
caùch phuø hôïp nhaát vôùi khaû naêng
noäi taïi cuûa toå chöùc hoaëc doanh
nghieäp. Trong phaùt bieåu cuûa mình
taïi hoäi thaûo, Ths Phaïm Thanh
Dieäu ñaõ nhaéc ñeán taàm quan troïng
cuûa vieäc trieån khai Lean 6 Sigma:
“Ñi theo con ñöôøng Lean 6 Sigma
khoâng ñôn thuaàn laø moät chieán thuaät
trong vieäc tieát kieäm chi phí. Lean
6 Sigma laø moät trieát lyù quaûn lyù. Ñoù
laø söï cam keát quaûn lyù xuyeân suoát
quaù trình, khoâng phaûi quaûn lyù chöùc
naêng vaø ra quyeát ñònh döïa treân
thöïc teá vaø döõ lieäu hôn laø caùc kyõ
naêng coá höõu”. OÂng Phaïm Thanh
Dieäu cho bieát theâm, neáu caùc doanh
nghieäp xem Lean 6 Sigma nhö laø
moät chieán löôïc thì caùc coâng ty trieån
khai Lean 6 Sigma nhö laø vieäc ñeå
laøm thay ñoåi phöông phaùp quaûn
lyù saûn xuaát kinh doanh, töø ñoù thay
ñoåi caáu truùc döõ lieäu ñeå tieáp tuïc caûi
tieán lôïi nhuaän kinh doanh, nhaèm
giaûm thieåu caùc vaán ñeà phaùt sinh
haøng ngaøy, töø ñoù quaûn lyù saûn xuaát
kinh doanh moät caùch chuû ñoäng
vaø nhaän ra caùc lôïi ích laâu daøi cuûa
Lean 6 Sigma. Laø moät chuyeân gia
tö vaán Lean 6 sigma vaø coù nhieàu
naêm kinh nghieäm laøm vieäc trong
lónh vöïc caûi tieán lieân tuïc, Phaïm
Thanh Dieäu ñaõ laøm vieäc taïi caùc taäp
ñoaøn toaøn caàu vaø daønh raát nhieàu
thôøi gian nghieân cöùu aùp duïng caûi
tieán lieân tuïc Lean 6 Sigma vaøo caùc
doanh nghieäp Vieät Nam. Vì vaäy, ñoái
vôùi Phaïm Thanh Dieäu, khi quyeát
ñònh vaán ñeà caàn caûi tieán, chuùng ta
caàn nhìn nhaän quaù trình theo trieån
voïng söï phaùt trieån cuûa thò tröôøng.
Trong nhieàu tröôøng hôïp, tieát kieäm
chi phí vaø söû duïng nguoàn löïc hieäu
quaû coù theå ñaït ñöôïc, nhöng chaát
löôïng saûn phaåm hay dòch vuï cung
caáp laïi chöa ñaùp öùng ñöôïc mong
ñôïi töø khaùch haøng.
Ñeå ñaûm baûo neàn kinh teá taêng
tröôûng cao, veà laâu daøi khoâng theå
khoâng chuyeån ñoåi moâ hình taêng
tröôûng, töø döïa vaøo khai thaùc taøi
nguyeân vaø lao ñoäng reû sang döïa
vaøo taêng naêng suaát vaø hieäu quaû.
Nhö vaäy, caùc doanh nghieäp phaûi
ñoåi môùi coâng ngheä. Ñoåi môùi coâng
ngheä caàn coù voán ñaàu tö lôùn, phaûi
ñaøo taïo, naâng cao chaát löôïng
nguoàn nhaân löïc ñeå tieáp thu vaø laøm
chuû coâng ngheä vaø cuõng phaûi coù
coâng ngheä quaûn lyù phuø hôïp ñeå
naâng cao hieäu quaû cuûa coâng ngheä
ñoù. Thieát nghó, caùc doanh nghieäp
hoaëc toå chöùc caàn quan taâm hôn
nöõa ñeán vieäc trieån khai Lean 6
Sigma trong kinh doanh ñeå taïo ra
nhöõng böôùc ñoät phaù lôùn, nhaèm caûi
tieán coâng cuï trong moâi tröôøng kinh
doanh caïnh tranh. Trong boái caûnh
hieän nay, vieäc giaûm chi phí, tieát
kieäm ñeå ñem laïi hieäu quaû cao trôû
neân caáp baùch hôn bao giôø heát. Khi
caùc khu maäu dòch töï do baét ñaàu ñi
vaøo hoaït ñoäng, haøng raøo thueá quan
seõ ñöôïc thaùo dôõ ñaùng keå, haøng
hoùa caùc nöôùc nhaäp vaøo Vieät Nam
coù giaù haáp daãn, ñoøi hoûi caùc doanh
nghieäp Vieät Nam phaûi tính toaùn vaø
ñoäng naõo nhieàu hôn ñeå caïnh tranh,
toàn taïi vaø phaùt trieån. q
Dieäu Haø http://skhcn.hue.gov.vn

13. LEAN 6 SIGMA
11
Ñöôïc söï hoã trôï cuûa Toå chöùc Naêng
suaát Chaâu AÙ (APO), Trung taâm
Naêng suaát Vieät Nam trieån khai döï
aùn ñieåm “AÙp duïng phöông thöùc
quaûn lyù Lean - Six Sigma trong
ngaønh dòch vuï” töø thaùng 1/2010.
Trong khuoân khoå cuûa döï aùn,
Trung taâm seõ trieån khai caùc hoaït
ñoäng goàm: Toå chöùc hoäi thaûo cung
caáp thoâng tin, kieán thöùc cho caùc
toå chöùc/doanh nghieäp; Tö vaán,
höôùng daãn aùp duïng thí ñieåm taïi
Ngaân haøng Techcombank; Bieân
soaïn taøi lieäu vaø ñóa CD höôùng daãn
trieån khai aùp duïng LSS taïi doanh
nghieäp. Caùc chuyeân gia nöôùc
ngoaøi giaøu kinh nghieäm thöïc tieãn
cuûa APO seõ cuøng vôùi Trung taâm
Naêng suaát Vieät Nam seõ tröïc tieáp
tieán haønh tö vaán, ñaøo taïo vaø cung
caáp kieán thöùc veà LSS cho caùc
doanh nghieäp Vieät Nam vaø doanh
nghieäp ñieåm ñöôïc löïa choïn.
Ñaùp öùng kòp thôøi nhu caàu cuûa
caùc doanh nghieäp Vieät Nam trong
giai ñoaïn phaùt trieån, Trung taâm
Naêng suaát Vieät Nam (VPC) ñaõ ñaàu
tö nghieân cöùu chuyeân saâu veà LSS
ñoàngthôøiñeà xuaát Toåchöùc Naêng suaát
Chaâu AÙ (APO) hoã trôï chuyeân gia kyõ
thuaät ñeå hoaøn thieän kyõ naêng tö vaán
thöïc teá veà LSS taïi Vieät Nam. Döï aùn
ñieåm veà “AÙp duïng phöông thöùc quaûn
lyù Lean Six Sigma” do APO hoã trôï
seõ ñöôïc trieån khai trong 14 thaùng,
töø thaùng 1/2010 ñeán 2/2011. Trong
khuoân khoå döï aùn, VPC seõ toå chöùc
caùc hoäi thaûo quaûng baù cung caáp
kieán thöùc, caùc chöông trình ñaøo taïo
chuyeân saâu, phaùt haønh saùch chia
seû kinh nghieäm veà trieån khai LSS
taïi Vieät Nam vaø aùp duïng ñieåm taïi
1-2 doanh nghieäp. Vôùi söï cam keát
maïnh meõ cuûa Hoäi ñoàng quaûn trò vaø
Ban Toång Giaùm ñoác, Ngaân haøng
Thöông maïi Coå phaàn Kyõ thöông
Vieät Nam - Techcombank laø doanh
nghieäp ñieåm ñaàu tieân trieån khai
chöông trình naøy.
Töø ngaøy 25 - 29/1/2010, APO
vaø VPC chính thöùc trieån khai
giai ñoaïn 1 cuûa döï aùn. Trong baøi
phaùt bieåu taïi Hoäi thaûo “Toái öu
hoùa nguoàn löïc vaø taïo khaû naêng
vöôït troäi thoâng qua aùp duïng LSS”
ñöôïc toå chöùc ngaøy 26/1/2010 vôùi
treân 100 ñaïi bieåu tham döï, OÂng
K.D.Bhardwaj ñaïi dieän APO nhaán
maïnh: APO mong muoán VPC vaø
caùc doanh nghieäp ñieåm seõ trieån
khai thaønh coâng döï aùn, qua ñoù seõ
tieáp tuïc nhaân roäng trong caùc doanh
nghieäp taïi Vieät Nam cuõng nhö caùc
nöôùc thaønh vieân APO. Caùc ñaïi bieåu
tham döï cuõng ñaùnh giaù cao baøi
trình baøy cuûa OÂng Nguyeãn Tuøng
Laâm - Phoù Giaùm ñoác VPC (aûnh
ngoài giöõa taïi Hoäi nghò nghieân cöùu
LSS trong Dòch vuï do APO toå chöùc
taïi Bangkok), OÂng Kabir Ahmad
Mohd Jamil Chuyeân gia LSS cuûa
APO vaø phaàn chia seû kinh nghieäm
cuûa Baø Hoà Minh Höôøng, Tröôûng
phoøng Chaát löôïng – Techcombank
(aûnh ñöùng giöõa taïi Leã ra maét Lean
Six Sigma Network tai Haø Noäi).
Tham döï hoäi thaûo, baø Huyønh
Myõ Linh - Phoù TGÑ coâng ty CP
May Xuaát khaåu Phan Thieát cho
bieát baø ñaõ tìm hieåu coâng cuï naøy töø
raát laâu vaø thaáy noù thöïc söï höõu ích
cho toå chöùc doanh nghieäp naøo bieát
vaän duïng. ”Toâi nghó raèng vaán ñeà
nguoàn löïc, giaûm thieåu laõng phí...
luoân laø muïc tieâu maø caùc doanh
nghieäp caàn höôùng tôùi nhaát laø trong
giai ñoaïn caïnh tranh hieän nay”.
Chuyeân gia cuûa APO vaø
VPC cuøng vôùi Ban laõnh ñaïo cuûa
Techcombank cuõng ñaõ chính thöùc
phaùt ñoäng vaø baét tay vaøo xaây döïng
keá hoaïch, xaùc ñònh caùc quaù trình
seõ aùp duïng LSS. Doanh nghieäp coù
quan taâm tôùi chöông trình LSS coù
theå lieân heä ñeå tìm hieåu theâm thoâng
tin theo ñòa chæ: Phoøng Phaùt trieån
Dòch vuï - Tel: 04.37561502 hoaëc
E-mail: vpc@vpc.vn.
Mai Phöông - VPC
VPC trieån khai döï aùn ñieåm “AÙp duïng
phöông thöùc quaûn lyù Lean Six Sigma”

14. LEAN 6 SIGMA
12
Chöông trình ñaøo taïo Chuyeân gia
naêng suaát & chaát löôïng
Ñöôïc söï hoã trôï cuûa Toå chöùc Naêng suaát Chaâu AÙ
(APO), Trung taâm Naêng suaát Vieät Nam (VPC)
ñaõ toå chöùc chöông trình ñaøo
taïo chuyeân saâu daønh cho
caùc ñoái töôïng laø chuyeân
gia naêng suaát chaát löôïng,
caùn boä quaûn lyù chaát löôïng
hoaëc ñaûm nhaän vai troø khôûi
xöôùng hoaït ñoäng caûi tieán
naêng suaát chaát löôïng cuûa
caùc toå chöùc/doanh nghieäp.
Khoùa ñaøo taïo ñaàu tieân vôùi chuû ñeà “AÙp duïng lean
six sigma naâng cao hieäu quaû hoaït ñoäng & giaûm
thieåu laõng phí trong doanh nghieäp” ñaõ ñöôïc khai
maïc ngaøy 31/5/2010 taïi Haø Noäi. Döï kieán khoùa hoïc seõ
ñöôïc tieán haønh trong 12 ngaøy, chia thaønh 2 ñôït: ñôït
1 töø 31/5 ñeán 5/6/2010; ñôït 2 töø 21 ñeán 26/6/2010.
Giaûng vieân cuûa khoùa hoïc laø oâng Kabir Ahamad Mohd
Jamil (aûnh), chuyeân gia cuûa APO. Chöông trình ñaøo
taïo seõ cung caáp caùc thoâng tin, kieán thöùc moät caùch coù
heä thoáng nhö ñoåi môùi vôùi naâng cao khaû naêng caïnh
tranh cuûa quoác gia vaø doanh nghieäp, hoaït ñoäng caûi
tieán naêng suaát chaát löôïng taïi toå chöùc/doanh nghieäp,
Lean, 6 Sigma,... Ñaëc bieät, chöông trình seõ taäp trung
ñaøo taïo veà kieán thöùc, huaán luyeän kyõ naêng söû duïng
caùc coâng cuï caûi tieán höõu ích nhö kyõ naêng vaø kyõ thuaät
giaûi quyeát vaán ñeà; Kaizen; kyõ thuaät phaân tích caùc
loaïi laõng phí; caùc coâng cuï thoáng keâ... Chöông trình
cuõng cung caáp caùc thoâng tin vaø kyõ naêng caàn thieát ñeå
trieån khai moät chöông trình Six Sigma trong toå chöùc/
doanh nghieäp.
http://www.vpc.org.vn
Moät trong nhöõng traùch nhieäm chính
cuûa thôï vaän haønh maùy vaø ngöôøi
quaûn lyù trong saûn xuaát Lean ngaøy nay
laø phaûi nhaän ra, haønh ñoäng, tìm giaûi
phaùp vaø ruùt kinh nghieäm töø nhöõng vaán
ñeà phaùt sinh haøng ngaøy trong lónh vöïc
hoaït ñoäng cuûa mình. Khaùi nieäm chính
cuûa giaûi quyeát vaán ñeà laø giaûi quyeát vaø
khoâng ñeå cho vaán ñeà ñoù laïi taùi hieän
laàn nöõa. Nhieàu toå chöùc coi vaán ñeà laø
cô hoäi ñeå caûi tieán chöù khoâng phaûi laø
khuûng hoaûng.
CAÙCH SUY NGHÓ VEÀ GIAÛI
QUYEÁT VAÁN ÑEÀ
Muoán giaûi quyeát vaán ñeà thì tröôùc
tieân ta phaûi xaùc ñònh vaán ñeà ñaëc bieät
naøo caàn phaûi giaûi quyeát. YÙ thöùc veà
vaán ñeà phaûi ñöôïc phaùt trieån daàn daàn
trong ñaàu, phaûi nhaän ra vaán ñeà tröôùc
khi noù trôû thaønh gay gaét khieán phaûi
döøng saûn xuaát, maát khaùch haøng. Ngöôøi
giaûi quyeát vaán ñeà phaûi bieát khôûi ñoäng,
caûnh baùo tröôùc nhöõng vieäc ngoaøi yù
muoán. Sau ñaây laø nhöõng caâu hoûi ñeå
khôûi ñoäng nhöõng vaán ñeà veà an toaøn
nhaø maùy:
- Coù xem xeùt caùc döõ lieäu trong baùo caùo
veà tai naïn khoâng?
- Nhaân vieân coù tuaân thuû nhöõng ñieàu leä
an toaøn khoâng? Coù kieåm tra an toaøn
khoâng?
- Caùc quaù trình coù ñöôïc coù ñöôïc quan
saùt nhaèm baûo ñaûm söï tuaân thuû an toaøn
khi thöïc hieän khoâng?
Coù theå kieåm tra caùc vaán ñeà sau
ñaây nhaèm phaùt hieän nhöõng vaán ñeà veà
chaát löôïng:
- Coù ñònh kyø kieåm tra saûn xuaát khoâng?
Bao nhieâu laâu moät laàn?
- Neáu coù heä thoáng Andon thì nguyeân
nhaân thöôøng xaûy ra laøm ngöng caùc
quaù trình coù ñöôïc quan saùt khoâng?
- Tæ leä naêng suaát laø bao nhieâu? Tæ leä
naøy ñöôïc giöõ oån ñònh hay bieán ñoåi?
- Nhaèm caân baèng coâng vieäc, nhöõng
böôùc cuûa quaù trình coù nhaäp laïi ñöôïc
khoâng?
- Caùc baùo caùo sai hoûng sau ñoù coù ñöôïc
xem xeùt khoâng?
Coù theå phaùt hieän nhöõng vaán ñeà veà
chi phí khi ñaët caùc caâu hoûi nhö:
- Chi phí coù bò taêng do laøm theâm giôø
khoâng?
- Chi phí löu kho coù bò taêng do keùo daøi
haøng toàn kho khoâng?
Caùc vaán ñeà veà nhaân söï coù theå
ñöôïc baùo ñoäng do:
- Coù nhieàu nhaân vieân vaéng maët
- Nhaân vieân than phieàn vì phaûi thay
ñoåi coâng vieäc
- Coù nhieàu coâng vieäc khoù hoïc hoûi
- Coù nhieàu ñeà nghò lieân quan ñeán moät
quaù trình rieâng bieät naøo ñoù.
Coù nhieàu vaán ñeà phaùt sinh khaùc
nhö:
- Coù nhieàu vaán ñeà phaùt sinh trong hoà
sô baûo trì, quan troïng hôn laø nhöõng
vaán ñeà naøy thöôøng laäp laïi vaø gaây ra
hö hoûng maùy.
Giaûi quyeát vaán ñeà

15. LEAN 6 SIGMA
13
- Coù duøng caùc baûng kieåm tra khoâng?
Naém baét hieän traïng
Coù moät caùch khaùc ñeå phaùt trieån yù
töôûng giaûi quyeát vaán ñeà laø hoïc caùch
naém baét hieän traïng. Vieäc ñaàu tieân laø
caàn laøm roõ baèng caùch ñaët moät soá caâu
hoûi nhö:
- Coù vieäc ñaëc bieät gì xaûy ra khoâng?
- Loaïi taøi lieäu naøo lieân quan ñeán vieäc coù
sai soùt? Ngöôøi giaûi quyeát vaán ñeà caàn
naém roõ tình traïng hôn laø caûm nhaän.
- Coù theå ñònh löôïng caûm nhaän ñöôïc
khoâng? Moät khi vaán ñeà ñang ñöôïc
nhaän daïng, ta caàn hoûi theâm
- Caùi gì seõ xaûy ra vaø tieâu chuaån qui
ñònh nhöõng gì?
- Caùi gì laø bình thöôøng vaø caùi gì phaûi
ñònh löôïng?
Caàn phaûi khaûo saùt vaán ñeà ñeå xaùc
ñònh xem chæ coù moät nguyeân nhaân
hay coù nhieàu nguyeân nhaân, roài chia
caùc nguyeân nhaân ra thaønh ba loaïi: do
con ngöôøi, do phöông phaùp vaø do maùy
moùc thieát bò. Ñaàu tieân ta khoâng neân
loaïi tröø baát cöù caùi gì. Neân ñöa nhöõng
nguyeân nhaân tieàm naêng ra cho moïi
ngöôøi thaûo luaän ñeå tieáp thu yù kieán cuûa
hoï. Moät trong nhöõng ñieåm quan troïng
nhaát trong giaûi quyeát vaán ñeà laø phaûi
hieåu noù töôøng taän. Ta khoâng theå hieåu
vaán ñeà neáu khoâng ñeán taän nôi quan
saùt, ngöôøi Nhaät goïi ñoù laø Genba. Neáu
chæ giaûi quyeát treân baøn giaáy thì tröôùc
sau gì noù cuõng xuaát hieän laïi.
Coù moät phöông phaùp ñeå xaùc ñònh
goác nguyeân nhaân laø laàn theo ñeán nôi
naøo maø khoâng coøn thaáy vaán ñeà xuaát
hieän nöõa. Sau ñoù kieåm tra laïi toaøn boä
ñòa ñieåm naøy. Moät khi ñaõ xaùc ñònh ñöôïc
goác nguyeân nhaân thì caùc nhaø quaûn lyù
raát deã tìm ñöôøng giaûi quyeát.
ÑIEÀU TRA NGUYEÂN NHAÂN
BAÈNG CAÙCH HOÛI 5 LAÀN TAÏI
SAO
Moät khi ñaõ xaùc ñònh ñöôïc goác
nguyeân nhaân thì tieán haønh tìm ra
nguyeân nhaân coäi reã. Baét ñaàu baèng ñaët
caâu hoûi taïi sao vaán ñeà phaùt sinh? Coù
theå tìm thaáy nguyeân nhaân chuû yeáu cuûa
vaán ñeà chöa? Neáu chöa thì nguyeân
nhaân tieàm naêng laø gì? Baèng caùch
naøo coù theå kieåm tra ñöôïc caùc nguyeân
nhaân coù theå xaûy ra nhaát? Caùch thöùc
xaùc ñònh nguyeân nhaân ra sao? Sau
ñoù hoûi “Taïi sao?” vaø tieáp tuïc ñieàu
tra nguyeân nhaân. Neáu taùc ñoäng ñeán
nguyeân nhaân tröïc tieáp thì vaán ñeà coù
xaûy ra nöõa khoâng? Neáu khoâng thì coù
theå kieåm tra möùc nguyeân nhaân tieáp
theo khoâng? Neáu khoâng theå tìm ra
thì möùc nguyeân nhaân naøo ñaùng nghi
ngôø? Sau ñoù xaùc ñònh caùch thöùc kieåm
tra vaø xaùc nhaän noù. Lieäu möùc naøy coù
theå ngaên ngöøa söï taùi hieän trong töông
lai khoâng? Neáu laø khoâng, tieáp tuïc ñaët
caâu hoûi “Taïi sao?” cho ñeán khi tìm ra
nguyeân nhaân goác.
Nhöõng caâu traû lôøi sau ñaây se xaùc
ñònh ñöôïc lieäu nguyeân nhaân goác ñaõ
ñöôïc tìm thaáy chöa:
- Khi taùc ñoäng leân nguyeân nhaân naøy
ta coù theå ngaên chaën vaàn ñeà laëp laïi
khoâng?
- Nguyeân nhaân naøy coù lieân keát vôùi vaán
ñeà baèng moät chuoãi quan heä nhaân quaû
voán döïa vaøo söï kieän cuï theå khoâng?
- Coù duøng chuoãi thoâng qua ñöôïc goïi
laø “Kieåm tra cho neân” khoâng? Nhöõng
ngöôøi giaûi quyeát vaán ñeà baét ñaàu baèng
nguyeân nhaân cuoái vaø sau moãi nguyeân
nhaân thì noùi “ cho neân” ñeå neâu ra moät
chuoãi caùc tình huoáng taïo thaønh vaán ñeà
nguyeân thuûy.
Moät khi ta ñaõ tìm ra nguyeân nhaân
goác, haõy hoûi taïi sao moät laàn nöõa xem
coù coøn vaán ñeà naøo khaùc lieân quan
giaùn tieáp ñeán vaán ñeà caàn tìm. Neáu
laø coù thì nguyeân nhaân chuû yeáu coù theå
ñöôïc tìm thaáy.
Ta phaûi tieáp tuïc nhö theá naøo neáu coù
hôn moät nguyeân nhaân tieàm naêng? Moät
khi nhöõng nguyeân nhaân ñöôïc chia ra
do ngöôøi, do phöông phaùp vaø do maùy
moùc. Nhaø quaûn lyù phaûi hieåu laø phaân
tích nguyeân nhaân goác khoâng gioáng nhö
nhaän dieän nguyeân nhaân tieàm naêng. Khi
nhaän dieän caùc nguyeân nhaân tieàm naêng
ta phaûi ghi ra taát caû caùc nguoàn coù theå
gaây ra vaán ñeà. Khi phaân tích nguyeân
nhaân goác, ta xuaát phaùt töø caùc nguoàn
coù tieàm naêng gaây ra vaán ñeà maø laàn
ñeán nguyeân nhaân chuû yeáu.
Sau ñaây laø thí duï veà quaù trình giaûi
quyeát vaán ñeà khi bò nöôùc roø vaøo kính
chaén gioù xe hôi.
Saùng nay sau khi thöû kín nöôùc,
ngöôøi ta thaáy laø coù 23% soá xe ñöôïc
thöû bò nöôùc thaám vaøo trong. Ngöôøi toå
tröôûng ñaët caâu hoûi “taïi sao”. Neáu anh
ta bieát ñöôïc caâu traû lôøi thì coù theå tìm
ñöôïc caùch khaéc phuïc xe bò thaám nöôùc.
Toå tröôûng ñaët caâu hoûi döïa vaø söï kieän
ñöôïc qui ñònh veà thöïc traïng vaø kinh
nghieäm caù nhaân veà caùc nguyeân nhaân
tieàm naêng. Coù theå coù boán nguyeân nhaân
tieàm naêng khaùc nhau gaây ra vaán ñeà.
Giaû söû ñoù laø:
- Mieàng ñeäm kín quanh taám kính bò
nhaên khi ñaët vaøo taám kính
- Khung haøn ñeå laép taám kính bò loã chaâm
kim sau khi haøn
- Treùt keo dính u-reâ-than khoâng ñeàu,
coù choã chöa ñuû keo daùn treân taám
kính chaén
- EÙp kính vaøo khung bò leäch neân gaén
khoâng kín.
Taát caû ñeàu laø nguyeân nhaân tieàm
naêng. Caùi naøy khoâng daãn ñeán caùi kia,
neân ta phaûi khaûo saùt rieâng bieät. Ngöôøi
quaûn lyù phaûi caên cöù treân söï kieän thöïc
teá ñeå xem coi coù maâu thuaån trong vieäc
xaùc ñònh caùc nguyeân nhaân tieàm naêng
khoâng. Ngoaøi ra anh ta coøn phaûi ñeán
taän hieän tröôøng quan saùt, nhìn hieän

16. LEAN 6 SIGMA
14
vaät ñeå naém roõ vaø tìm bieän phaùp khaû
thi ñeå giaûi quyeát. Ñoù laø phöông chaâm
“Genba, Genbutsu, Genjitsu” (Hieän
tröôøng, Hieän vaät, Hieän thöïc) maø ngöôøi
Nhaät thöôøng aùp duïng ñeå giaûi quyeát
caùc khoù khaên.
BÖÔÙC ÑIEÀU TRA TRONG
GIAÛI QUYEÁT VAÁN ÑEÀ
Trong thí duï neâu treân, KCS baùo
caùo laø chaát bòt vaø mieáng ñeäm kín cuûa
kính chaén gioù ñaõ ñöôïc kieåm tra khi laép.
Thoâng tin naøy giuùp toå tröôûng loaïi tröø
ñöôïc ngay hai nguyeân nhaân tieàm naêng
vì thaáy khoù coù khaû naêng laø nguoàn goác
phaùt sinh vaán ñeà, nhöng vaãn coù cô xaûy
ra. Baây giôø ngöôøi quaûn lyù seõ quay laïi
danh muïc caùc nguyeân nhaân tieàm naêng
vaø ñaët caâu hoûi trong hai nguyeân nhaân
coøn laïi, caùi naøo coù theå laø nguyeân nhaân
goác nhaát. Toå tröôûng seõ döïa vaøo caùc söï
kieän thu thaäp vaø kinh nghieäm ñaõ qua
maø ra quyeát ñònh.
Ngöôøi toå tröôûng naøy bieát raèng ñaõ
coù nhieàu KCS ñöôïc ñaøo taïo trong lónh
vöïc haøn thaân xe. Maáy tuaàn tröôùc cuõng
phaùt sinh vaán ñeà coù loã chaâm kim do
nhieät ñoä cuûa roâ boâ haøn leân quaù cao.
Döïa vaøo söï kieän thöïc teá naøy, ngöôøi
toå tröôûng naøy cho laø loã chaâm kim laø
nguyeân nhaân coù khaû naêng nhaát. Ñaàu
tieân neân tieán haønh kieåm tra nguyeân
nhaân naøy. Ngay caû coù loã chaâm kim
khi haøn, toå tröôûng cuõng chöa neân voäi
giaû thieát ñoù laø nguyeân nhaân goác. Giaû
thieát naøy caàn ñöôïc xaùc ñònh khi ñaõ coù
nhieàu söï kieän thöïc teá, giuùp ta xaùc ñònh
nguyeân nhaân goác cuûa vaán ñeà.
Cuõng neân kieåm tra caùc nguyeân
nhaân tieàm naêng khaùc. Vaán ñeà naøy ñaõ
xaûy ra hai tuaàn nay, trong thôøi gian
ñoù caùc nguyeân nhaân goác ñaõ ñöôïc tìm
ra vaø vaán ñeà naøy ñaõ ñöôïc trieät tieâu.
Ngöôøi toå tröôûng phaûi khaûo saùt vaø xaùc
ñònh xem taám kính ñaët coù aên khôùp vôùi
khung khoâng. Neáu chöa aên khôùp thì
khoâng caàn phaûi tieáp tuïc tìm nguyeân
nhaân khaùc. Duøng caùch ñaët caâu hoûi
“5-taïi sao” laø caùch toát nhaát ñeå tìm ra
nguyeân nhaân tieàm naêng.
Saùng nay phaùt hieän thaáy coù 23%
xe bò nöôùc thaám vaøo trong ôû goùc phaûi
phía döôùi kính chaén gioù
Taïi sao? KCS coù kinh nghieäm ñaõ kieåm
tra caùc xe sau coâng ñoaïn haøn
Thaáy coù loã chaâm kim xuaát hieän treân
caùc moái haøn
Taïi sao? Döïa vaøo vò trí haøn, ngöôøi
ta cho laø do caùc roâ boâ haøn soá 3 ñaõ
gaây ra
Roâ boâ bò chaùy do trung taâm haøn coù
vaán ñeà
Taïi sao? Nhieät ñoä cuûa roâ boâ soá 3 so
vôùi caùc roâ boâ bình thöôøng khaùc nhö
theá naøo?
Nhieät ñoä haøn cuûa roâ boâ soá 3 quaù cao
Taïi sao? Kieåm tra boä oån nhieät vaø toaøn
boä maïch ñieän cuûa roâ boâ soá 3
Boä oån nhieät cuûa roâ boâ soá 3 bò truïc
traëc
Taïi sao? Quan saùt voân keá
Doøng ñieän taêng cao aûnh höôûng ñeán
roâ boâ haøn soá 3
Taïi sao? Kieåm tra boä phaän kieåm soaùt
doøng ñieän cuûa roâ boâ soá 3
Khoâng coù boä phaän kieåm soaùt doøng
ñieän ôû roâ boâ soá 3.
Khi phaân tích nguyeân nhaân chính,
toå tröôûng tieáp tuïc thu heïp taàm ngaém
khaùm xeùt cuûa mình. Khi thu heïp vieäc
khaùm xeùt ta coù theâm thoâng tin veà
nhöõng nguyeân nhaân coøn laïi, giuùp ta
löïa choïn nhôø vaøo nhieàu caùch giaûi thích
khaùc nhau ñoái vôùi vaán ñeà ñang xaûy ra.
Moät khi coù nhieàu söï kieän thöïc teá xuaát
hieän, ta coù theå loaïi tröø moät soá caùch giaûi
thích ra vaø chæ taäp trung vaøo nhöõng söï
kieän daãn ñeán nguyeân nhaân thöïc maø
thoâi. Vieäc naøy hoaøn toaøn khaùc vôùi vieäc
xem xeùt caùc nguyeân nhaân tieàm naêng
voá chia thaønh nhieàu nhaùnh coù nhieàu
höôùng ñi khaùc nhau.
Xaây döïng bieän phaùp khaéc
phuïc
Ñeán ñaây ta ñaõ duøng moâ hình
PDCA ñeå xem xeùt caùc yeáu toá trong
caùc böôùc ñieàu tra. Vaán ñeà ñang ñöôïc
nhaän daïng, nguyeân nhaân ñang ñöôïc
phaân tích vaø nguyeân nhaân goác ñang
ñöôïc tìm thaáy. Baây giôø ngöôøi giaûi
quyeát vaán ñeà phaûi tìm bieän phaùp khaéc
phuïc. Ngöôøi toå tröôûng phaûi phaân bieät
moät caùch roõ raøng giöõa bieän phaùp taïm
thôøi vôùi bieän phaùp khaéc phuïc. Moät
bieän phaùp taïm thôøi laø moät haønh ñoäng
nhaèm kieåm soaùt vaán ñeà. Coù theå bieän
phaùp taïm thôøi ñeà caäp hoaëc khoâng ñeà
caäp ñeán nguyeân nhaân goác. Bieän phaùp
taïm thôøi laø vieäc laøm ñaàu tieân nhaèm
ngöøng ngay vaán ñeà. Moät bieän khaéc
phuïc laø moät haønh ñoäng ñeà caäp ngay
ñeán nguyeân nhaân goác cuûa vaán ñeà vaø
loaïi tröø noù hoaøn toaøn ñeå khoâng bò xaûy
ra laàn nöõa. Thí duï vieäc kieåm tra chaát
löôïng ôû quaù trình cuoái nhaèm baûo ñaûm
cho caùc ñaàu daây noái trong boù daây ñieän
ñöôïc noái ñuùng laø bieän phaùp taïm thôøi vì
noù khoâng ngaên chaën ñöôïc nhöõng vaán
ñeà xaûy ra trong caùc quaù trình ñaàu. Noù
chæ ñeà caäp ñeán caùc hieän töôïng laø caùc
ñaàu daây ñöôïc noái ñuùng. Ta coù theå gaén
moät thieát bò giuùp baûo ñaûm söï keát noái
toát 100% khoâng? Neáu ñieàu naøy laøm
ñöôïc thì ñoù chính laø bieän phaùp khaéc
phuïc vaán ñeà.
Taïo ra yù töôûng
Taïo yù töôûng veà bieän phaùp khaéc
phuïc nhö theá naøo ñaây? Toå tröôûng
trieäu taäp nhöõng ngöôøi coù lieân quan laïi
vaø duøng phöông phaùp ñoäng naõo. Moïi
ngöôøi tham gia ñoäng naõo ñeå coá tìm cho
ra caøng nhieàu bieän phaùp khaéc phuïc
caøng toát nhaèm loaïi boû hay ít nhaát ngaên
ngöøa vaán ñeà laïi taùi xuaát hieän. Sau ñaây
laø höôùng daãn caùch
tieán haønh cuoäc hoïp
ñoäng naõo:
- Nhaán maïnh
chaát löôïng hôn soá
löôïng
- Khi moïi ngöôøi
phaùt bieåu ta khoâng
neân coù nhaän xeùt
ngay
- Ñeå cho yù töôûng
naøy daãn ñeán yù

17. LEAN 6 SIGMA
15
töôûng khaùc
Ñieåm caàn neân traùnh laø ñaùnh giaù
vaán ñeà quaù sôùm. Trong cuoäc hoïp ñoäng
naõo khoâng neân voäi quyeát ñònh neân laøm
caùi naøy vaø khoâng neân laøm caùi kia. Sau
ñoù neân keùo daøi danh muïc yù kieán ñoùng
goùp cuûa ngöôøi khaùc. Toå tröôûng cuõng
neân xem xeùt vaán ñeà töø quan ñieåm cuûa
nhöõng ngöôøi khaùc, goàm coù:
- Tröôùc ñaây laøm ra sao vaø ôû nôi khaùc
ngöôøi ta laøm ra sao?
- Hoaøn caûnh taùc ñoäng ñeán toå tröôûng vaø
nhöõng ngöôøi khaùc nhö theá naøo?
- Nhöõng ngöôøi coù kieán thöùc vaø kyõ naêng
khaùc nhau seõ laøm nhö theá naøo?
- Coù bieän phaùp khaéc phuïc naøo khaùc
nöõa khoâng?
Ñaùnh giaù caùc yù töôûng
Sau khi ñaõ laäp xong baûn danh muïc
caùc bieän phaùp khaéc phuïc khaû dó , ñaõ
ñeán luùc baét ñaàu ñaùnh giaù caùc ñeà nghò
naøy. Tröôùc khi coù theå choïn vaø aùp duïng
bieän phaùp, ta caàn ñaùnh giaù
toaøn boä caùc bieän phaùp neâu ra.
Coù hai möùc ñaùnh giaù bieän phaùp khaéc
phuïc:
- Kieåm tra sô boä taát caû caùc ñeà nghò
trong baûn danh muïc ban ñaàu vaø thu
heïp laïi ñeán möùc coù theå quaûn lyù ñöôïc.
- Tieán haønh ñaùnh giaù kyõ löôõng caùc
bieän phaùp trong baûn danh muïc thu
heïp (ñeå döï ñoaùn vaø so saùnh caùc keát
quaû coù theå coù).
Coù theå duøng phöông phaùp moâ
phoûng ñeå ñieàu tra taùc ñoäng cuûa bieän
phaùp khaéc phuïc ñöôïc ñeà nghò.
Tieâu chí cuûa hai möùc ñaùnh giaù
caàn bao goàm: taùc ñoäng, hieäu quaû vaø
tính khaû thi. Trong laàn kieåm tra sô boä,
nhöõng tieâu chí naøy ñöôïc duøng ñaùnh giaù
ôû möùc toång quaùt cao. Trong laàn kieåm
tra kyõ löôõng, caùc tieâu chí seõ döï ñoaùn vaø
ñaùnh giaù keát quaû aùp duïng nhöõng bieän
phaùp khaéc phuïc neâu ra trong trong baûn
danh muïc thu heïp.
Thoâng thöôøng kinh nghieäm vaø söï
hieåu bieát hoaøn caûnh haïn cheá seõ taùc
ñoäng leân quaù trình kieåm tra sô boä, voán
ñöôïc duøng ñeå ñöa ra danh muïc thu
heïp veà caùc bieän phaùp khaéc phuïc khaû
dó. Muïc tieâu cuûa kieåm tra sô boä laø nhaän
dieän vaø ñöa ra ngoaøi baát kyø bieän phaùp
naøo coøn nghi vaán veà vieäc ñaùp öùng coù
ñöôïc taùc ñoäng, hieäu quaû vaø tính khaû
thi hay khoâng?
Kieåm tra sô boä ban ñaàu
Trong laàn ñaùnh giaù ban ñaàu, ngöôøi
phuï traùch giaûi quyeát vaán ñeà neân töï
hoûi xem lieäu moät bieän phaùp cuï theå
naøo ñoù coù duøng ñöôïc khoâng veà maët:
taùc ñoäng, khaû
thi vaø hieäu quaû.
Nhöõng caâu hoûi
sau ñaây thöôøng
ñöôïc duøng ñeå
kieåm tra “giaù trò
ngoaøi maët” cuûa
caùc bieän phaùp
tieàm naêng:
- Taùc ñoäng – Bieän phaùp naøy coù gaây
theâm nhieàu vaán ñeà thay vì giaûi quyeát
ñöôïc vaán ñeà
- Khaû thi – Bieän phaùp naøy coù khaû
naêng thöïc hieän trong hoaøn caûnh hieän
taïi khoâng?
- Hieäu quaû - Bieän phaùp naøy coù theå giuùp
ta hoaøn thaønh nhöõng muïc tieâu vaø muïc
ñích khoâng?
Nhöõng bieän phaùp coù veõ keùm
taùc duïng, khoâng coù theå hoaëc khoâng
mong muoán seõ ñöôïc ñöa ngay ra khoûi
phaïm vi xem xeùt. Muïc ñích cuûa ta laø
trieät tieâu vaán ñeà. Ngay caû moät bieän
phaùp khoù thöïc hieän khoâng coù nghóa
laø khoâng theå thöïc hieän. Qua quaù trình
naøy, ngöôøi quaûn lyù ñaõ coù moät danh
muïc thu heïp caùc bieän phaùp duøng ñeå
ñaùnh giaù kyõ löôõng. Tuy nhieân neân
nhôù laø ta chæ ñöa ra ngoaøi nhöõng bieän
phaùp khoù thöïc hieän chöù chöa loaïi tröø
haün. Nhöõng bieän phaùp naøy bieát ñaâu
seõ ñöôïc söû duïng sau naøy neáu danh
muïc thu heïp khoâng ñöôïc thoâng qua
khi ñaùnh giaù.
Phaùt trieån vaø tieâu chuaån hoùa
caùc bieän phaùp khaéc phuïc
Nhieäm vuï tieáp theo laø so saùnh vaø
löïa choïn bieän phaùp khaéc phuïc toát nhaát
höôùng veà nguyeân nhaân goác cuûa vaán
ñeà. Neáu coù theå, toå tröôûng neân coá gaéng
tieâu chuaån hoùa caùc bieän phaùp. Nhôø
vaäy sau naøy deã ñaùnh giaù bieän phaùp
khi coù vaán ñeà laäp laïi. Sau ñaây laø caùc
vieäc caàn laøm nhaèm giuùp ta tieâu chuaån
hoùa caùc bieän phaùp:
- Ñöa ra caùch thöùc nhaèm aùp duïng
thöôøng xuyeân caùc bieän phaùp khi vaán
ñeà xaûy ra ôû nôi naøo ñoù trong quaù trình
(ñieåm nguyeân nhaân).
- Tìm hieäu quaû cuûa bieän phaùp khaéc
phuïc trong ngaén haïn vaø baûo ñaûm hieäu
quaû ñöôïc duy trì trong daøi haïn.
- Bao goàm luoân nhöõng bieän phaùp khaéc
phuïc môùi coi nhö laø moät traïng thaùi
bình thöôøng.
- Kieåm tra nhöõng quaù trình khaùc trong
nhoùm ñeå coi coù khaû naêng xaûy ra vaán
ñeà töông töï nhö vaäy khoâng. Neáu coù thì
aùp duïng bieän phaùp khaéc phuïc cho taát
caû caùc quaù trình gioáng vaäy.
- Thoâng baùo keát quaû cuûa nhöõng bieän
phaùp khaéc phuïc ñeå taùc ñoäng ñeán
nhaân vieân.
TIEÁN HAØNH ÑAÙNH GIAÙ KYÕ
LÖÔÕNG
Khi ñaùnh giaù kyõ löôõng ta neân töï hoûi:
“Caùi gì coù theå xaûy ra neáu ta aùp duïng
bieän phaùp khaéc phuïc naøy?” Ta coù theå
döï ñoaùn vaø ñaùnh giaù keát quaû cuûa moãi
bieän phaùp khaéc phuïc döïa treân ba tieâu
chí ñaùnh giaù. Xem hình 1 döôùi ñaây giuùp
ta ñaùnh giaù vaø so saùnh giöõa caùc bieän
phaùp vôùi nhau.
Ñaùnh giaù caùc bieän phaùp khaéc phuïc
Soá TT Caùc bieän phaùp khaéc
phuïc khaû dó
Hieäu quaû
(Cao/Tr.b./Thaáp)
Khaû thi
(Cao/Tr.b./Thaáp)
Taùc ñoäng
(+/-)
Taùc ñoäng (Cao/
Tr.b./Thaáp)

18. 16
LEAN 6 SIGMA
Hieäu quaû
Vieäc ñaàu tieân laø ta neân ñaùnh giaù
khaû naêng ñaùp öùng chæ tieâu hay muïc
ñích cuûa caùc bieän phaùp khaéc phuïc.
Nhaèm tieán haønh ñaùnh giaù hieäu quaû,
toå tröôûng caàn ñaët caâu hoûi:
- Bieän phaùp khaéc phuïc seõ ñöôïc thöïc
hieän nhö theá naøo?
- Lieäu bieän phaùp khaéc phuïc naøy coù
ñaït ñöôïc muïc tieâu hoaëc muïc ñích
khoâng?
- Bieän phaùp khaéc phuïc naøy coù ngaên
khoâng cho vaán ñeà taùi xuaát hieän ñöôïc
khoâng?
Nhöõng bieän phaùp taïm thôøi caàn thieát
ñeå saûn xuaát vaãn tieáp tuïc nhöng thöïc
ra chæ laø caâu giôø chöù khoâng giaûi quyeát
caên baûn, vì muïc ñích cuoái cuøng cuûa
giaûi quyeát vaán ñeà laø khoâng ñeå cho vaán
ñeà naøy xuaát hieän laàn nöõa. Cho neân ta
phaûi tieáp tuïc tìm cho ra nguyeân nhaân
goác cuûa vaán ñeà ñeå coù bieän phaùp giaûi
quyeát vónh vieãn.
Khi ñieàn vaøo baûng treân ta neân xeáp
haïng hieäu quaû ñaït ñöôïc laø cao/trung
bình/thaáp nhaèm ñaït ñöôïc muïc ñích
hoaëc chæ tieâu cuûa bieän phaùp khaéc phuïc
ñang xeùt.
Khaû thi
Caùc bieän phaùp khaéc phuïc coù hieäu
quaû phaûi ñöôïc ñaùnh giaù xem coù thöïc
teá aùp duïng ñöôïc khoâng (theo Nhaät
baûn ñoù laø Genjitsu). Khi ñaùnh giaù tính
khaû thi cuûa bieän phaùp khaéc phuïc (coät
4 hình treân) toå tröôûng caàn xeùt khaû thi
veà maët: Chaát löôïng, Chi phí, An toaøn,
Nguoàn löïc, Thôøi gian, vaø coù ñöôïc caáp
treân chaáp nhaän khoâng?
Gioáng nhö hieäu quaû, khi ñaùnh giaù
tính khaû thi cuõng neân xeùt ñoù laø cao/
trung bình/thaáp.
Taùc ñoäng
Vì tính keát hôïp chaët cheõ trong saûn
xuaát neân ta phaûi nghó laø khi aùp duïng
moät bieän phaùp naøo ñoù, thöïc teá khoù
traùnh khoûi coù taùc ñoäng ñeán caùc quaù
trình vaø lónh vöïc khaùc trong saûn xuaát.
Vì lyù do ñoù neân toå tröôûng phaûi duøng
caùch tieáp caän hai böôùc ñeå ñaùnh giaù söï
taùc ñoäng cuûa noù. (coät 5 baûng treân).
Ñaàu tieân ngöôøi toå tröôûng phaûi döï
ñoaùn tröôùc bieän phaùp khaéc phuïc coù
theå gaây ra loaïi taùc ñoäng naøo treân caùc
lónh vöïc/quaù trình khaùc, vaø taùc ñoäng
naøy laø toát (döông) hay xaáu (aâm). Döïa
vaøo caûm nhaän naøy, toå tröôûng seõ ghi
vaøo coät 5 daáu (+) hay (-). Sau ñoù haõy
xem xeùt ñeán qui moâ cuûa taùc ñoäng coù
theå mang laïi. Toå tröôûng caàn xem xeùt
ñeán hieäu quaû cuûa bieän phaùp khaéc phuïc
naøy ñeán: Coâng vieäc, Nhoùm laøm vieäc,
Caùc nguyeân coâng khaùc, Toaøn coâng ty
noùi chung.
Möùc ñoä taùc ñoäng laø cao/ trung
bình/thaáp seõ ñöôïc ghi trong coät 6
baûng treân.
Moät khi ñaõ duøng baûng naøy ñeå ñaùnh
giaù taát caû caùc bieän phaùp khaéc phuïc
tieàm naêng, ta seõ choïn bieän phaùp toát
nhaát. Choïn bieän phaùp toát nhaát laø quaù
trình ra quyeát ñònh, voán khoâng phaûi laø
chuyeän deã daøng, noù ñoøi hoûi phaûi xem
xeùt ngay khaû naêng cuûa nhieàu yeáu toá.
Sau ñaây laø höôùng daãn löïa choïn caùc
bieän phaùp khaéc phuïc:
- Luoân nghó trong ñaàu bieän phaùp ngaén
haïn vaø daøi haïn. Haõy nghó caàn caùi gì ñeå
giöõ cho quaù trình hoaït ñoäng ñöôïc lieân
tuïc vaø caàn caùi gì ñeå ngaên ngöøa khoâng
cho quaù trình taùi dieãn.
- Tìm bieän phaùp naøo cho ta söï keát hôïp
caùc keát quaû toát nhaát
- Keát hôïp caùc keát quaû toát nhaát thöôøng
laø moät söï caân baèng giöõa caùc keát quaû
mong muoán vaø khoâng mong muoán.
- Coù theå caàn phaûi laäp laïi quaù trình
PDCA ñeå xaùc ñònh caùc vaán ñeà tieàm
aån hoaëc döï ñoaùn nhöõng keát quaû khoâng
ñeàu sau khi aùp duïng caùc bieän phaùp
khaéc phuïc.
- Tröôùc khi löïa choïn moät bieän phaùp
khaéc phuïc naøo ñoù, ta neân luoân luoân töï
hoûi: coù giaûi quyeát ñöôïc nguyeân nhaân
coäi reã cuûa vaán ñeà khoâng? Coù giuùp
ta ñaït ñöôïc muïc ñích hoaëc muïc tieâu
khoâng? Coù ngaên khoâng cho vaán ñeà taùi
xuaát hieän nöõa khoâng? Coù trieät tieâu haün
vaán ñeà khoâng?
Quaù trình naøy cho ta moät höôùng ñi
coù heä thoáng ñeå ñaùnh giaù vaø so saùnh
giöõa caùc phöông phaùp ñoái phoù. Tuy
nhieân ñaây chöa phaûi laø phöông phaùp
khoa hoïc vaø ñôn giaûn ñeå so saùnh. Coøn
caàn phaûi döïa vaøo caùc söï kieän vaø kinh
nghieäm cuøng vôùi khaûo saùt taïi choã vaø
hieåu bieát thaáu ñaùo vaán ñeà môùi coù theå
quyeát ñònh hôïp lyù. Nhöõng bieän phaùp
taïm thôøi nhaèm ñöa ra caùc böôùc töùc
thôøi trong phaân tích nguyeân nhaân vaø
giuùp ñaït muïc ñích. Caùc bieän phaùp laâu
daøi höôùng tôùi nguyeân nhaân coäi reã vaø
giuùpñaït muïc ñích laø trieät tieâu vaán ñeà.
GIAI ÑOAÏN “THÖÏC HIEÄN”
Ñeán luùc naøy ngöôøi giaûi quyeát vaán