Download luận án tiến sĩ với đề tài: Tăng cường vai trò quản lý của nhà nước đối với đất đai trong quá trình đô thị hóa ở thành phố Hà Nội

1. i
lêi cam ®oan
Tôi xin cam ñoan ñây là công trình nghiên c u c a
riêng tôi. Các tư li u, k t qu nghiên c u c a Lu n án
chưa ñư c công b b t kỳ tài li u nào khác.
T¸c gi¶
TrÇn Tó C−êng

2. ii
môc lôc
Lêi cam ®oan i
Môc lôc ii
Danh môc ch÷ viÕt t¾t iii
Danh môc s¬ ®å biÓu b¶ng iv
Më ®Çu 1
Ch−¬ng 1. Mét sè vÊn ®Ò lý luËn vµ thùc tiÔn vÒ vai trß
qu¶n lý cña Nhµ n−íc ®èi víi ®Êt ®ai trong qu¸ tr×nh ®«
thÞ ho¸ 10
1.1. §Êt ®« thÞ v sù cÇn thiÕt t¨ng c−êng vai trß qu¶n lý cña Nh n−íc
®èi víi ®Êt ®ai 10
1.2. Qu¶n lý nh n−íc ®èi víi ®Êt ®ai trong qu¸ tr×nh ®« thÞ ho¸ 46
1.3. Kinh nghiÖm qu¶n lý ®Êt ®ai cña mét sè n−íc trªn thÕ giíi v mét
sè tØnh, th nh phè trong n−íc 60
Ch−¬ng 2. Thùc tr¹ng Qu¶n lý nhµ n−íc ®èi víi ®Êt ®ai
trong qu¸ tr×nh §« thÞ ho¸ ë thµnh phè Hµ néi tõ khi cã
luËt ®Êt ®ai n¨m 1987 ®Õn nay 72
2.1. §iÒu kiÖn tù nhiªn v kinh tÕ - x héi cña th nh phè H Néi ¶nh
h−ëng tíi vai trß qu¶n lý cña Nh n−íc ®èi víi ®Êt ®ai trong qu¸ tr×nh
®« thÞ ho¸ 72
2.2. Thùc tr¹ng qu¶n lý nh n−íc ®èi víi ®Êt ®ai ë th nh phè H Néi tõ
khi cã LuËt ®Êt ®ai n¨m 1987 ®Õn nay 84
Ch−¬ng 3. ®Þnh h−íng vµ gi¶i ph¸p c¬ b¶n t¨ng c−êng vai
trß qu¶n lý cña Nhµ n−íc ®èi víi ®Êt ®ai ë thµnh phè Hµ
Néi trong thêi gian tíi 140
3.1. Dù b¸o vÒ sù ph¸t triÓn cña th nh phè H Néi v xu h−íng biÕn
®éng cña ®Êt ®« thÞ trong qu¸ tr×nh ®« thÞ ho¸ ë th nh phè H Néi 141
3.2. §Þnh h−íng t¨ng c−êng vai trß qu¶n lý cña Nh n−íc ®èi víi ®Êt
®ai ë th nh phè H Néi trong qu¸ tr×nh ®« thÞ ho¸ 149
3.3. Mét sè gi¶i ph¸p c¬ b¶n nh»m t¨ng c−êng vai trß qu¶n lý cña Nh
n−íc ®èi víi ®Êt ®ai trong qu¸ tr×nh ®« thÞ ho¸ ë th nh phè H Néi 168
KÕt luËn 192
Danh môc t i liÖu tham kh¶o
C¸c c«ng tr×nh khoa häc ® c«ng bè cña t¸c gi¶
Phô lôc

3. iii
Danh môc nh÷ng ch÷ viÕt t¾t
B§S : BÊt ®éng s¶n
BCHTW : Ban chÊp h nh Trung −¬ng §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam
CNXH : Chñ nghÜa X Héi
CHXHCN : Céng ho x héi chñ nghÜa ViÖt Nam
CNTB : Chñ nghÜa t− b¶n
CNH : C«ng nghiÖp ho¸
§TH : §« thÞ ho¸
§GHC : §Þa giíi h nh chÝnh
GPMB : Gi¶i phãng mÆt b»ng
GCN : GiÊy chøng nhËn
H§BT : Héi ®ång Bé tr−ëng
H§CP : Héi ®ång ChÝnh phñ
H§ND : Héi ®ång nh©n d©n
H§H : HiÖn ®¹i ho¸
QLNN : Qu¶n lý Nh n−íc
QSD§ : QuyÒn sö dông ®Êt
QHSX : Quan hÖ s¶n xuÊt
LLSX : Lùc l−îng s¶n xuÊt
TNHH : Tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n
TLSX : T− liÖu s¶n xuÊt
WTO : Tæ chøc Th−¬ng m¹i ThÕ giíi
SD§ : Sö dông ®Êt
SHTN : Së h÷u t− nh©n
SHTT : Së h÷u tËp thÓ
SHNN : Së h÷u nh n−íc
Së TNMT&N§ : Së T i nguyªn M«i tr−êng v Nh ®Êt
Phßng TN&MT : Phßng T i nguyªn v M«i tr−êng
UBTVQH : Uû ban th−êng vô quèc héi.
UBND : Uû ban nh©n d©n
NSD§ : Ng−êi sö dông ®Êt
NXB : Nh xuÊt b¶n
KTTT : Kinh tÕ thÞ tr−êng
VN§ : TiÒn ViÖt Nam
USD : TiÒn Mü

4. iv
Danh môc c¸c b¶ng biÓu sö dông trong luËn ¸n
BiÓu 2.1. ChuyÓn ®æi c¬ cÊu kinh tÕ th nh phè H Néi (theo GDP gi¸ thùc tÕ) 77
BiÓu 2.2. T×nh h×nh sö dông ®Êt cña mét sè lo¹i ®Êt chñ yÕu trªn ®Þa b n
th nh phè H Néi 80
BiÓu 2.3. Tæng hîp kÕt qu¶ ®o vÏ b¶n ®å §Þa chÝnh c¬ së ë th nh phè H Néi 92
BiÓu 2.4. KÕt qu¶ giao ®Êt v cÊp giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®©t
n«ng nghiÖp ë th nh phè H néi (Theo NghÞ ®Þnh 64/CP) 96
BiÓu 2.5. KÕt qu¶ kª khai, ®¨ng ký cÊp giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông
®Êt theo NghÞ ®Þnh sè 60/CP ë th nh phè H Néi (Thêi ®iÓm
n¨m 1998) 97
BiÓu 2.6. KÕt qu¶ cÊp giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt ë ®« thÞ H Néi 98
BiÓu 2.7. KÕt qu¶ cÊp giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt ë khu vùc n«ng
th«n th nh phè H Néi (tÝnh ®Õn n¨m 2005) 99
BiÓu 2.8. T×nh h×nh sö dông quü nh ®Êt chuyªn dïng (Tæng hîp theo
QuyÕt ®Þnh 2841/Q§-UB ng y 04/08/1995) 100
BiÓu 2.9. Tæng hîp kÕ ho¹ch v kÕt qu¶ thùc hiÖn kÕ ho¹ch chuyÓn môc
®Ých sö dông tõ ®Êt n«ng nghiÖp sang ph¸t triÓn c«ng nghiÖp v
x©y dùng ®« thÞ ë th nh phè H Néi – Giai ®o¹n 1996 - 2000 104
BiÓu 2.10. KÕt qu¶ thùc hiÖn kÕ ho¹ch sö dông ®Êt giai ®o¹n 2001 – 2005
ë th nh phè H Néi 105
BiÓu 2.11. So s¸nh gi¸ ®Êt ë t¹i mét sè thêi ®iÓm theo c¸c QuyÕt ®Þnh vÒ
khung gi¸ ®Êt cña UBND th nh phè H Néi – Tõ n¨m 1994 - 2005 112
BiÓu 2.12. C¸c kho¶n thu ng©n s¸ch tõ ®Êt trªn ®Þa b n th nh phè H Néi
giai ®o¹n 1991-2006 118
BiÓu 3.1. Dù b¸o nhu cÇu sö dông ®Êt ®« thÞ ®Õn n¨m 2020 trªn ®Þa b n
th nh phè H néi 147

5. 1
Më ®Çu
1. TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò t i
Hà N i là Th ñô c a nư c C ng hoà xã h i ch nghĩa (CHXHCN) Vi t
Nam, “là trung tâm ñ u não chính tr - hành chính qu c gia, trung tâm l n v
văn hoá, khoa h c giáo d c, kinh t và giao d ch qu c t c a c nư c, là nơi
ñ t tr s c a các cơ quan Trung ương c a ð ng và Nhà nư c, các t ch c
chính tr - xã h i, các cơ quan ñ i di n ngo i giao, t ch c qu c t và là nơi
di n ra các ho t ñ ng ñ i n i, ñ i ngo i quan tr ng c a c nư c” [71-31].
Trong s nghi p xây d ng và phát tri n ñ t nư c, th ñô Hà N i có v trí quan
tr ng hàng ñ u, không ch ñóng góp ti m l c kinh t cho qu c gia, Hà N i
còn là nơi nghiên c u, phát hi n và t ch c th c hi n, nhân r ng nh ng ch
trương ñư ng l i kinh t c a ð ng, ph c v vi c ho ch ñ nh nh ng chi n
lư c kinh t c a ñ t nư c. M t trong nh ng m c tiêu l n ñã ñư c ð ng và
Nhà nư c ñ t ra là xây d ng, phát tri n Th ñô x ng ñáng v i v th Th ñô
c a ñ t nư c có 100 tri u dân vào năm 2020. Chính vì v y v n ñ ñô th hoá
(ðTH) thành ph Hà N i không ch có ý nghĩa v m t phát tri n kinh t , mà
còn là m c tiêu, là ñ ng l c ñ xây d ng, phát tri n thành ph Hà N i “…văn
minh, hi n ñ i, k th a và phát huy truy n th ng l ch s ngàn năm văn hi n
Thăng Long - Hà N i” [71-31].
ð t ñai là ngu n n i l c quan tr ng hàng ñ u c a s nghi p ðTH không
ch ñ ñáp ng nhu c u v m t b ng, mà còn là hàng hoá ñ c bi t ñ khai thác
nh m t o ra ngu n v n ñ u tư xây d ng và phát tri n ñô th . K t sau khi có
Lu t ð t ñai năm 1987, ñ c bi t sau Lu t ð t ñai năm 1993, t c ñ ðTH
Thành ph Hà N i di n ra ngày càng nhanh. Do nh hư ng c a ðTH, ñ t ñai
Hà N i bi n ñ ng m nh c v m c ñích s d ng và ñ i tư ng s d ng. Di n
tích ñ t nông nghi p nông thôn thu h p d n, di n tích ñ t ñô th tăng lên
nhanh chóng, quan h kinh t ñ t ñô th cũng ñư c ti n t hoá theo quy lu t
c a KTTT. Quan h s d ng ñ t ñô th có nh ng phát sinh ph c t p mà nhi u
khi ñã vư t ra ngoài t m ki m soát c a Nhà nư c - ñó là tình tr ng t chuy n

6. 2
m c ñích s d ng ñ t trái pháp lu t, s quá t i c a h t ng k thu t ñô th ; ô
nhi m môi trư ng; thi u v n ñ u tư cho ðTH… ð c bi t ñô th phát tri n
không theo ñúng m c tiêu ñ nh hư ng c a Nhà nư c do công tác xây d ng và
qu n lý quy ho ch kém (trong ñó có c quy ho ch ñô th và quy ho ch s
d ng ñ t). Giá c ñ t ñô th trên th trư ng b t ñ ng s n có nh ng bi n ñ ng
r t ph c t p, gây ra nh ng khó khăn cho phát tri n kinh t xã h i. Do bi n
ñ ng c a quan h s d ng ñ t trong quá trình ðTH, tình hình chính tr - xã
h i cũng có nh ng bi u hi n x u như: cách bi t giàu nghèo ngày càng l n;
tình tr ng khi u ki n ngày càng gia tăng, ñ c bi t khi u ki n trong lĩnh v c
ñ t ñai chi m t l l n… ð c i t o và phát tri n ñô th , Thành ph ñã ph i
ñ u tư hàng t USD, trong ñó ch y u là t các ngu n v n vay c a các nhà
ñ u tư nư c ngoài. Trong khi ñó, ngu n v n này không ph i hoàn toàn ñư c
s d ng ñ ñ u tư tr c ti p cho các công trình ñô th , nó còn ñư c s d ng
cho chi phí ñ n bù gi i phóng m t b ng (GPMB). ð gi i quy t v n ñ v n
ñ u tư, t năm 1997 thành ph Hà N i ñã thí ñi m ñ u giá quy n s d ng ñ t
(QSDð). Ch trương này ñã góp ph n tháo g khó khăn v v n ñ u tư cho
m t s d án tr ng ñi m. Tuy nhiên th c t thành ph Hà N i, v n ñ khai
thác ngu n l c ñ t ñai thông qua hình th c giao ñ t b ng ñ u giá, ñ u th u
nh m ñáp ng nhu c u v m t b ng ñ t ñai cho các nhà ñ u tư và v n ñ u tư
cho ðTH ch m i m c làm ñi m. Vai trò c a Nhà nư c trong qu n lý, s
d ng ñ t v i ch c năng là ñ i di n cho s h u toàn dân v ñ t ñai chưa rõ
ràng, hi u qu qu n lý th p; quan h kinh t gi a ñ i di n s h u ñ t ñai v i
ngư i s d ng ñ t (SDð) chưa minh b ch và nhi u b c xúc n y sinh..., trong
quá trình ðTH thành ph Hà N i. ðó là nh ng n i dung c n ñư c nghiên
c u và lý gi i c v lý lu n và th c ti n. Là cán b công tác nhi u năm v
qu n lý ñ t ñai, qu n lý ñô th t i thành ph Hà N i, nghiên c u sinh nh n
th c: ðTH và v n ñ ñ t ñai trong quá trình ðTH; qu n lý nhà nư c v ®Êt ®ai
trong n n KTTT nư c ta trong ñó có thành ph Hà N i là nh ng v n ñ mang
tính c p thi t hi n nay. Nh m góp ph n làm sáng t nh ng v n ñ nêu trên,
nghiên c u sinh l a ch n ñ tài lu n án là “Tăng cư ng vai trò qu n lý c a
Nhà nư c ñ i v i ñ t ñai trong quá trình ðô th hoá thành ph Hà N i”.

7. 3
2. Tæng quan t×nh h×nh nghiªn cøu ®Ò t i
ð t ñai là ngu n tài nguyên qu c gia vô cùng quý giá, là tư li u s n
xu t (TLSX) không th thay th ñư c trong s n xu t nông lâm nghi p, là m t
b ng ñ phát tri n ñô th trong quá trình ðTH.... Lu t ñ t ñai năm 1987 ñư c
ban hành trong hoàn c nh công cu c ñ i m i toàn di n nư c ta ti n hành t
năm 1986 ñã ñ t ñư c nh ng thành t u ban ñ u, trong ñó n i b t là nh ng
thành t u v kinh t . N i dung qu n lý nhà nư c (QLNN) v ñ t ñai trong n n
KTTT ñ nh hư ng XHCN ñã ñư c nghiên c u khá toàn di n và r ng rãi. Tuy
nhiên n i dung QLNN v ñ t ñai trong quá trình ðTH trong ñi u ki n phát
tri n n n KTTT và h i nh p kinh t th gi i, trong ph m vi m t ñô th c th
như thành ph Hà N i, còn chưa có nhi u công trình nghiên c u m t cách h
th ng và toàn di n.
giác ñ nghiên c u lý lu n v quan h s h u ñ t ñai trong th i kỳ
quá ñ lên CNXH, trong ñi u ki n n n KTTT ñã có nhi u công trình nghiên
c u quan tr ng công phu c a các B , các Vi n nghiên c u, các nhà khoa h c
như: ñ tài nghiên c u “Cơ s khoa h c cho vi c ho ch ñ nh các chính sách
ñ t ñai và s d ng h p lý qu ñ t ñai” - năm 2000, c a T ng c c ð a chính
và Vi n nghiên c u ð a chính, do TS.Chu Văn Th nh là ch nhi m ñ tài; ñ
tài khoa h c c p nhà nư c v “Th c tr ng v n ñ s h u và phương hư ng
gi i quy t nư c ta hi n nay” - năm 2005, do PGS.TS Nguy n Văn Th o là
ch nhi m ñ tài; ñ tài: “Lý lu n ñ a tô và v n d ng ñ gi i quy t m t s v n
ñ v ñ t ñai Vi t Nam” - năm 2005, ñ tài nghiên c u khoa h c c p B
thu c B Tài chính do Hà Quý Tình là ch nhi m.... Nhìn chung các nghiên
c u ñã ñ c p ñ n n i dung s h u toàn dân v ñ t ñai g n v i n n KTTT
nư c ta, v i m c tiêu tìm hi u cơ s khoa h c, tham mưu cho Nhà nư c ban
hành các chính sách ñ t ñai nư c ta trong giai ño n hi n nay. Tuy nhiên v
lý lu n, các nghiên c u trên cũng còn có nh ng quan ñi m chưa th ng nh t
như: có m t s ñ xu t c n xem xét ñ quy ñ nh có nhi u hình th c s h u v
ñ t ñai, khi nư c ta là thành viên ñ y ñ c a WTO. N n KTTT t nó ñòi h i
các chính sách v qu n lý ñ t ñai c a Nhà nư c ph i phù h p các quy lu t c a
th trư ng, nh m thúc ñ y quá trình phát tri n kinh t ñ t nư c; có ñ xu t nên

8. 4
có hai hình th c s h u ñ t ñai cơ b n nư c ta là s h u nhà nư c và s h u
tư nhân, vì quan h s h u ñ t ñai này ñang chi m ưu th trên th gi i và
nư c ta không nên là m t ngo i l , khi xác ñ nh phát tri n n n KTTT có vai
trò ch ñ o c a kinh t nhà nư c nư c ta hi n nay… Quan ñi m ñư c th a
nh n hi n nay, ñư c quy ñ nh thành lu t là hình th c s h u toàn dân v ñ t
ñai, nhưng theo xu hư ng m r ng quy n s d ng c a ngư i s d ng ñ t ñai
ti m c n v i quy n s h u.
V n i dung ñ t ñai v i tính ch t là ngu n l c quan tr ng c a quá trình
công nghi p hoá (CNH), hi n ñ i hoá (HðH) ñ t nư c, trong ñi u ki n n n
KTTT, cũng ñã ñư c nhi u t ch c, cá nhân các nhà khoa h c quan tâm nghiên
c u như: các công trình nghiên c u c a GS.TSKH Lê ðình Th ng (ðH Kinh t
Qu c dân); GS.TS Nguy n ðình Hương (ðH Kinh t Qu c dân); GS.TSKH Lê
Du Phong (ðH Kinh t Qu c dân)… Trong ñó có lo t bài nghiên c u khá sâu
n i dung này c a TS.Nguy n Dũng Ti n (Vi n nghiên c u ð a chính) – Ví d :
Bài báo “Công tác ñ a chính – nhà ñ t m t th i b t c p v i th trư ng BðS”,
năm 2006 ho c bài: “Quan h s d ng h p lý ñ t ñai khu v c nông thôn, m t
bi n pháp v a có tính trư c m t, v a có tính lâu dài nh m xoá ñói gi m nghèo
và phát tri n b n v ng Vi t Nam”, năm 2005… Các nghiên c u này ch y u
ñ c p ñ n n i dung phân b ñ t ñai cho các ngành kinh t và qu n lý ñ t ñai sao
cho có hi u qu ; trong ñi u ki n n n kinh t nư c ta còn kém phát tri n, ñ t ñai
là ngu n tài nguyên l n nh t c n ñư c khai thác m t cách hi u qu ñ ph c v
công cu c phát tri n kinh t c a ñ t nư c.
Trong quá trình CNH, HðH, t c ñ ñô th hoá m nh, phát sinh mâu
thu n v quy n l i gi a ngư i SDð b thu h i ñ t v i quy n l i c a Nhà nư c
trong các chính sách v b i thư ng, h tr khi thu h i ñ t. ðã có nhi u công
trình nghiên c u c a nhi u nhà khoa h c và nhà qu n lý v xây d ng chính
sách ñ t ñai trong quan h s h u toàn dân v ñ t ñai nư c ta, nh m góp ý
ki n v i Nhà nư c xây d ng chính sách b i thư ng ñ m b o công b ng xã
h i, t o ñi u ki n thu hút ñ u tư trong nư c và nư c ngoài như: bài vi t có
tên: “M t s ý ki n nh m kh c ph c s tr m l ng c a th trư ng B t ñ ng s n
giai ño n hi n nay”, năm 2006 c a GS.TS Tô Xuân Dân (Vi n nghiên c u

9. 5
phát tri n kinh t xã h i); bài báo cáo tham lu n v i tiêu ñ : “M t s v n ñ lý
lu n v th trư ng B t ñ ng s n” - H i th o khoa h c “Nghiên c u th trư ng
B t ñ ng s n Vi t Nam”, năm 2001 c a PGS.TS Vũ Văn Phúc (H c vi n
Chính tr Qu c gia H Chí Minh); bài báo: “M t s suy nghĩ v giá c ru ng
ñ t và vi c ñ n bù gi i phóng m t b ng trong quy ho ch xây d ng” - t p chí
Kinh t và Phát tri n, s tháng 9 năm 2001 c a GS.TS Ph m Quang Phan
(ðH Kinh t Qu c dân);
V n i dung hàng hoá QSDð trong th trư ng b t ñ ng s n (BðS)
Vi t Nam hi n nay và v n ñ QLNN v ñ t ñai trong th trư ng BðS, cũng ñã
ñư c nhi u nhà khoa h c, nhi u t ch c quan tâm nghiên c u và ñ t ñư c
nhi u thành t u quan tr ng. Vi n Nghiên c u ð a chính thu c B Tài nguyên
và Môi trư ng ñã t ch c hai cu c h i th o l n thành ph Hà N i và thành
ph H Chí Minh vào năm 2006 v i tiêu ñ : “ð a chính v i th trư ng b t
ñ ng s n, lý lu n và th c ti n Vi t Nam”. ðã có nhi u ý ki n tham gia v i
Nhà nư c nh m bình n giá ñ t và phát tri n th trư ng BðS nư c ta, như:
các nghiên c u c a TS. Ph m S Liêm (H i xây d ng Vi t Nam); GS. TSKH
Lê ðình Th ng (ðH Kinh t Qu c dân); PGS.TS Nguy n ðình Kháng (H c
vi n Chính tr Qu c gia H Chí Minh)... trong ñó có ñ tài nghiên c u c p B
do TS. Tr n Kim Chung là ch nhi m v i tiêu ñ : “Môi trư ng ñ u tư b t
ñ ng s n Vi t Nam - Cơ s lý lu n, th c tr ng và gi i pháp” – năm 2006,
ñ c p khá toàn di n.
V n ñ QLNN v ñô th trong ñó có qu n lý ñ t ñô th cũng ñư c
nghiên c u khá bài b n như: cu n sách “Chính sách thu hút ñ u tư vào th
trư ng b t ñ ng s n Vi t Nam”, năm 2006, tác gi Lê Xuân Bá và Tr n Kim
Chung thu c Vi n Nghiên c u Qu n lý Kinh t Trung ương; Giáo trình
“Qu n lý ñô th ”, năm 2003 c a ð i h c Kinh t Qu c dân do GS.TS Nguy n
ðình Hương ch biên, Giáo trình “Kinh t ñô th ”, năm 2002 c a ð i h c
Kinh t Qu c dân do GS.TS Nguy n ðình Hương ch biên… Trong ph m vi
h p hơn, các nghiên c u v qu n lý s d ng ñ t ñô th , mà ch y u là ñ c p
ñ n giá quy n s d ng ñ t ñô th , có ñ tài nghiên c u c p B do Bùi Ng c
Tuân là ch nhi m v i tên là: “Nghiên c u m t s nguyên nhân cơ b n làm

10. 6
bi n ñ ng giá ñ t ñô th trên th trư ng và ñ xu t phương pháp xác ñ nh giá
ñ t ñô th phù h p v i nư c ta”, năm 2005; ho c ñ tài: “Gi i pháp phát tri n
th trư ng b t ñ ng s n Hà N i”, năm 2005 do GS.TSKH Lê ðình Th ng
ch trì. UBND Thành ph Hà N i cũng ñã t ch c m t s cu c h i th o nh m
tranh th ý ki n c a các chuyên gia và các nhà khoa h c, ñ có bi n pháp, cơ
ch trong ch ñ o, t ch c th c hi n chính sách qu n lý ñ t ñai c a Nhà nư c
trên ñ a bàn như: H i th o khoa h c: “Th trư ng nhà ñ t Hà N i - th c
tr ng và gi i pháp tăng cư ng qu n lý nhà nư c” - năm 2002; H i th o khoa
h c l n th hai: “Kinh t hàng hoá c a Thăng Long Hà N i - th c tr ng và
ñ c trưng...” - năm 2005...
Các nghiên c u v QLNN ñ i v i ñ t ñai giai ño n hi n nay, ph n l n
t p trung ñ c p ñ n cơ ch chính sách v ñ t ñai, trong ñi u ki n n n KTTT
nư c ta ñang trong quá trình h i nh p v i n n kinh t khu v c (AFTA) và n n
kinh t th gi i (WTO). ð c bi t các nghiên c u trong giai ño n Vi t Nam
ñàm phán gia nh p WTO, ñ u ñ t v n ñ khai thác ngu n l c trong nư c như
th nào ñ t o ra ñ i tr ng cho n n kinh t khi m r ng h i nh p, trong ñó
ngu n l c ñ t ñai ñư c ñánh giá có v trí vô cùng quan tr ng. M t trơng
nh ng ñ tài nghiên c u tương ñ i toàn di n là ñ tài nghiên c u c p nhà
nư c c a Nguy n ðình B ng thu c B Tài nguyên và Môi trư ng v i tên ñ
tài là “Nghiên c u ñ i m i h th ng qu n lý ñ t ñai ñ hình thành và phát
tri n th trư ng b t ñ ng s n Vi t Nam”, năm 2005. Tuy nhiên cho ñ n nay
chưa có ñ tài ho c công trình nghiên c u nào công b trùng v i ñ tài lu n án
mà nghiên c u sinh ñã ch n.
Hà N i là Th ñô, là ñô th ñ c bi t và là m t trung tâm l n c a tam
giác tăng trư ng phía B c. Cùng v i thành ph H Chí Minh, Hà N i là trung
tâm kinh t l n c a c nư c. QLNN v ñ t ñai thành ph Hà N i trong giai
ño n ñ« th hoá m nh m hi n nay n y sinh nhi u v n ñ b c xúc. Vì v y,
vi c l a ch n ñ tài lu n án th c s xu t phát t nhu c u c a th c ti n.
3. Môc ®Ých v nhiÖm vô nghiªn cøu
a. M c ñích nghiên c u: Trên cơ s khái quát m t s v n ñ v lý lu n
và th c ti n, lu n án phân tích, ñánh giá th c tr ng qu n lý c a Nhà nư c ñ i

11. 7
v i ñ t ñai trong quá trình ðTH m t ñơn v hành chính c th là thành ph
Hà N i, trong gi i h n v th i gian t khi có Lu t ñ t ñai năm 1987 ñ n nay.
ð t ñó ñ xu t m t s phương hư ng và gi i pháp cơ b n, nh m tăng cư ng
vai trò qu n lý c a Nhà nư c v ñ t ñai trong quá trình ðTH nư c ta nói
chung, trong ñó có thành ph Hà N i.
b. Nhi m v c a lu n án:
- Nghiên c u các v n ñ lý lu n v quan h s d ng ñ t; v n ñ ñô th
hoá, v vai trò qu n lý c a Nhà nư c ñ i v i ñ t ñai, v i tính ch t là ngu n
l c quan tr ng trong quá trình ðTH thành ph Hà N i; bài h c t th c ti n
m t s qu c gia và m t s t nh thành trong nư c, rút ra cho Vi t Nam và
cho thành ph Hà N i nói riêng.
- Thu th p ñ y ñ , có h th ng các thông tin, tư li u v qu n lý nhà
nư c ñ i v i ñ t ñai thành ph Hà N i t năm 1987 ñ n nay, phân tích th c
tr ng vai trò qu n lý c a Nhà nư c ñ i v i ñ t ñai trong quá trình ðTH
thành ph Hà N i, ñánh giá m t ñư c, m t h n ch và nh ng v n ñ ñ t ra
hi n nay.
- ð xu t ®Þnh hư ng và m t s gi i pháp cơ b n nh m tăng cư ng vai
trò qu n lý c a Nhà nư c ñ i v i ñ t ñai trong quá trình ðTH thành ph Hà
N i trong th i gian t i.
4. §èi t−îng v ph¹m vi nghiªn cøu
- ð i tư ng nghiên c u: Lu n án t p trung nghiên c u vai trò qu n lý
c a Nhà nư c ñ i v i ñ t ñai trong quá trình ðTH, trong ñi u ki n n n
KTTT và h i nh p kinh t th gi i m t ñơn v hành chính c th là thành
ph Hà N i.
- V không gian: nghiên c u v n ñ qu n lý c a Nhà nư c ñ i v i ñ t
ñai thành ph Hà N i.
- V th i gian: nghiên c u t khi có Lu t ñ t ñai năm 1987 ñ n nay.
5. C¬ së ph−¬ng ph¸p luËn v ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu
Lu n án l y ch nghĩa duy v t bi n ch ng và ch nghĩa duy v t l ch s
c a Ch nghĩa Mác – Lênin làm cơ s phương pháp lu n c a phương pháp
nghiên c u kinh t ; lu n án d a vào các qui lu t kinh t và quan ñi m, ñư ng

12. 8
l i, chính sách c a ð ng và Nhà nư c làm cơ s phân tích, ñánh giá và ñ
xu t gi i pháp.
ð gi i quy t nh ng n i dung nhi m v ñ t ra, lu n án còn s d ng m t
s phương pháp nghiên c u kinh t ph bi n sau:
- Phương pháp tr u tư ng hoá khoa h c và phương pháp phân tích h
th ng: vi c nghiên c u vai trò qu n lý ñ t ñai c a Nhà nư c thành ph Hà
N i trong quá trình ðTH ñư c th c hi n m t cách ñ ng b , g n v i t ng giai
ño n, t ng hoàn c nh l ch s c th c a ñ t nư c và c a Thành ph .
- Phương pháp th ng kê, thu th p thông tin ñ nh lư ng: lu n án ñã s
d ng các s li u tài li u th ng kê thích h p ñ ph c v cho vi c phân tích, ñánh
giá toàn di n n i dung nhi m v và k t qu c a ho t ñ ng qu n lý c a Nhà nư c
v ñ t ñai trong t ng giai ño n c th thành ph Hà N i.
- Phương pháp quy n p và di n d ch: trên cơ s phân tích nh ng n i dung
cơ b n v qu n lý ñ t ñai c a Nhà nư c và th c t qu n lý SDð trên ñ a bàn
thành ph Hà N i, lu n án s d ng phương pháp quy n p ñ ñưa ra nh ng ñánh
giá chung mang tính khái quát v th c tr ng qu n lý và SDð thành ph Hà
N i. Th c tr ng này ñư c ñ t trong b i c nh chung c a c nư c và dư i tác
ñ ng c a cơ ch KTTT.
- Phương pháp chuyên kh o, ñ i chi u so sánh: Lu n án ti n hành
nghiên c u m t v n ñ chuyên sâu trong lĩnh v c qu n lý ñ t ñai. ð ng th i
n i dung qu n lý c a Nhà nư c ñ i v i ñ t ñai thành ph Hà N i, ñư c xem
xét ñánh giá trên cơ s so sánh ñ i chi u v i công tác qu n lý ñ t ñai c a m t
s nư c trên th gi i và m t s t nh, thành ph trong nư c, nh m rút ra bài
h c kinh nghi m cho Vi t Nam và cho thành ph Hà N i.
Ngoài vi c thu th p nh ng tài li u ñã công b , v i tư cách là cán b
tr c ti p tham gia công tác QLNN v ñ t ñai thành ph Hà N i, tác gi lu n
án ñã t ñi u tra, thu th p m t s tài li u ph c v cho n i dung lu n án.
6. Nh÷ng ®iÓm míi cña luËn ¸n
Lu n án ñã k th a, ti p thu nhi u tài li u nghiên c u liên quan ñ n ñ
tài, trên cơ s ñó có b sung, phát tri n phù h p v i yêu c u c a ñ i tư ng
nghiên c u. Lu n án có m t s ñi m m i như sau:

13. 9
- Khái quát hoá m t s v n ñ lý lu n v ñô th , ñ c ñi m c a ñ t ñô
th , quá trình ñô th hoá và m i quan h gi a ñ t ñai v i quá trình ðTH;
- Làm rõ s c n thi t khách quan c n tăng cư ng vai trò qu n lý c a
Nhà nư c ñ i v i ñ t ñai nói chung, trong ñó ñ c bi t là ñ t ñai ñô th và ®Êt
®ai ñang trong quá trình ñô th hoá. Kh ng ñ nh l i ích kinh t c a Nhà nư c
trong qu n lý và SDð trong quá trình ðTH, v a v i ch c năng ñ i di n s
h u toàn dân v ñ t ñai, v a v i ch c năng c a Nhà nư c th ng nh t qu n lý
ñ t ñai trong ph m vi c nư c;
- Làm rõ khái ni m qu n lý nhà nư c ñ i v i ñ t ñai và n i dung cơ
b n c a qu n lý nhà nư c v ñ t ñai hi n nay, trong ñi u ki n s h u ñ t ñai
toàn dân nư c ta;
- Phân tích kinh nghi m c a m t s nư c và m t s t nh thành trong
nư c v ho t ñ ng qu n lý ñ t ñai,t ñó rút ra bài h c cho Vi t nam và cho
thành ph Hà n i v QLNN ñ i v i ñ t ñai trong quá trình ñô th hóa;
- T cơ s lý lu n và th c ti n ho t ñ ng qu n lý nhà nư c v ñ t ñai
m t ñơn v hành chính c th là thành ph Hà N i, t ng k t, ñánh giá th c
ti n ,rút ra ñư c nh ng v n ñ c p bách c n ñư c xem xét gi i quy t - ñó là
làm th nào ñ ho t ñ ng qu n lý nhà nư c v ñ t ñai thành ph Hà N i
trong quá trình ñô th hoá ñ t ñư c hi u qu cao;
- ð xu t m t s ñ nh hư ng và gi i pháp c th nh m gi i quy t nh ng
v n ñ b c xúc trong qu n lý nhà nư c v ñ t ñai nư c ta và c th thành
ph Hà N i trong giai ño n hi n nay.
7. K t c u c a lu n án
Ngoài ph n m ñ u, gi i trình nh ng ch vi t t t, m c l c, danh
m c các bi u, k t lu n và danh m c tài li u tham kh o, lu n án g m có 3
chương, 8 ti t:
Chương 1: M t s v n ñ lý lu n và th c ti n v vai trò qu n lý c a
Nhà nư c ñ i v i ñ t ñai trong quá trình ñô th hoá.
Chương 2: Th c tr ng qu n lý nhà nư c ñ i v i ñ t ñai trong quá trình
ñô th hoá thành ph Hà N i t khi có Lu t ñ t ñai năm 1987 ñ n nay.
Chương 3: ð nh hư ng và gi i pháp cơ b n tăng cư ng vai trò qu n lý
c a Nhà nư c ñ i v i ñ t ñai thành ph Hà N i trong th i gian t i.

14. 10
CHƯƠNG 1
M T S V N ð LÝ LU N VÀ TH C TI N V VAI TRÒ
QU N LÝ C A NHÀ NƯ C ð I V I ð T ðAI
TRONG QUÁ TRÌNH ðÔ TH HOÁ
ð t ñai là ngu n tài nguyên vô cùng quý giá c a m i qu c gia. ð qu n
lý và s d ng hi u qu ngu n tài nguyên ñ t ñai, m i qu c gia trên th gi i
ñ u có nh ng quy ñ nh c th v n i dung QLNN ñ i v i ñ t ñai. Tuỳ hoàn
c nh l ch s c th và xu hư ng chính tr c a m i nư c mà n i dung v vai trò
QLNN ñ i v i ñ t ñai có s khác nhau. Chương 1 c a lu n án ñi sâu nghiên
c u nh ng v n ñ lý lu n và th c ti n v vai trò qu n lý c a Nhà nư c ñ i v i
ñ t ñai trong ñi u ki n th c ti n ðTH g n v i phát tri n n n KTTT nư c ta.
1.1. ð t ñô th và s c n thi t tăng cư ng vai trò qu n lý c a Nhà nư c
ñ i v i ñ t ñai
1.1.1. ðô th và ñ t ñô th
1.1.1.1. Quan ni m v ñô th , ñô th hoá và ñ t ñai ñô th
* Quan ni m v ñô th
Quá trình phát tri n c a s phân công lao ñ ng xã h i g n li n v i vi c
hình thành các hình th c cư trú m i c a con ngư i. Các nhà kinh ñi n c a ch
nghĩa Mác - Lênin ñã kh ng ñ nh: l ch s xã h i loài ngư i ñã và ñang tr i
qua 5 phương th c s n xu t, phương th c s n xu t sau bao gi cũng ti n b
hơn phương th c s n xu t trư c nó, tương ng v i m i phương th c s n xu t
vi c hình thành các hình th c cư trú càng v sau càng ti n b và ña d ng hơn
các hình th c cư trú trư c ñó. Hình th c cư trú ban ®Çu c a các b l c ngư i
c ñ i là trong các hang, h c, nhà l u, lán t m b , ti n ñ n hình th c cư trú
t p trung thành các khu dân cư mang tính c ng ñ ng ki u làng, b n, thôn, p
c a xã h i phong ki n. ð n giai ño n TBCN, trên cơ s phát tri n c a LLSX
xã h i, các cu c cách m¹ng trong công nghi p và các thành t u to l n c a
khoa h c k thu t, ñô th ®−îc hình thành và phát tri n v i t c ñ ngày càng
nhanh. Vì v y có quan ni m cho r ng: ñô th là nơi t p trung dân cư, lao ñ ng
ñông ñúc, có m t ñ dân cư cư trú cao và tính không thu n nh t v xã h i mà

15. 11
ch y u là lao ñ ng phi nông nghi p. Nh ng ngư i này s ng và làm vi c theo
m t phong cách l i s ng thành th - ñó là l i s ng ñ c trưng b i mét sè ñ c
ñi m như: lao ñ ng ch y u trong các ngành phi nông nghi p, nhu c u v ñ i
s ng tinh th n cao, có ñi u ki n ñ ti p thu nhanh chóng n n văn minh tiên
ti n c a nhân lo i, là nơi ñư c ñ u tư cao v h th ng cơ s HTKT và d ch v
công c ng, nh m ñ m b o cho ñi u ki n s ng và làm vi c c a cư dân ®ư c
thu n l i. Cũng có quan ni m cho r ng: ñô th là nơi di n ra các ho t ñ ng
trao ñ i hàng hoá (bu«n bán) gi a nh ng ngư i tách ly kh i lao ñ ng s n xu t
(ho c là b ph n dân cư làm ngh lưu thông trao ñ i h ng hoá gi a ngư i s n
xu t và ngư i tiêu dùng). Tuy nhiên quan ni m này chưa khái quát ñ y ñ
ñư c cơ s hình thành và các y u t t n t i phát tri n c a ñô th .
Qua m i giai ño n phát tri n, ñô th d n tr thành nơi cư trú t p trung
c a nh ng c ng ñ ng dân cư l n và r t l n, vì th yêu c u ki m soát, qu n lý
các ho t ñ ng và các quan h phát tri n ñòi h i r t cao c v các v n ñ kinh
t , chính tr , hành chính, xã h i. th i kỳ ti n công nghi p ph n l n ñ t ñô
th ñư c s d ng ñ xây d ng các công s và làm nơi cư trú, dân s ñô th gia
tăng, mà l c lư ng b sung chính v n là dân cư nông nghi p b m t ru ng ñ t
ñ ra các ñô th làm thuê. ð n cu i th k 18, nh có các ti n b vư t b c
trong phát tri n LLSX, trong vi c nâng cao s n lư ng hàng hoá, các ñô th
trên th gi i phát tri n vô cùng m nh m . Các ñô th ñã th c s tr thành
trung tâm hành chính, kinh t , chính tr , văn hoá c a m t vùng hay m t khu
v c và có m t ñ dân cư dày ñ c. M t s qu c gia do có giai ño n b bi n
thành thu c ñ a c a th c dân phương Tây, ch u nh hư ng b i chính sách h n
ch phát tri n thu c ñ a c a qu c gia xâm lư c (các qu c gia xâm lư c
thư ng có xu hư ng c n trë ñô th hoá thu c ñ a), vì th ti n trình phát tri n
®ô th các qu c gia này r t ch m ch p (trong ñó có Vi t Nam).
Trong th i kỳ h u CNH, ñã xu t hi n m t xu hư ng m i trong qui
ho ch chi n lư c phát tri n ñô th : các nư c phát tri n, Nhà nư c t o ra m i
ñi u ki n cho dân chúng xây d ng nhà và làm ăn t i nh ng vùng ñ t m i,
ñã hình thành các ñô th nh và v a, c¸ch không xa ñô th trung tâm (còn g i
là các ñô th v tinh). Xu th này góp ph n th c hi n chi n lư c ðTH nông

16. DOWNLOAD ĐỂ XEM ĐẦY ĐỦ NỘI DUNG
MÃ TÀI LIỆU: 52798
DOWNLOAD: + Link tải: tailieumau.vn
Hoặc : + ZALO: 0932091562