Tạp Chí Lean 6 Sigma Số 58. Xem thêm tại: http://www.iescl.com/tap-chi/lean-6-sigma-58/

1. ÑAØO TAÏO
29
Trieån laõm MTA Vietnam
laàn thöù 14 (2016)Laõng phí taïi vaên phoøng
Hieäu quaû taêng naêng suaát trong
ngaønh may maëc nhôø aùp duïng Lean
Soá thaùng 5 naêm 201658 TRUNGTAÂMKYÕTHUAÄTTCÑLCL3
Lean trong
Phoøng Thöû nghieäm
Ngaøy Khoa hoïc
vaø Coâng ngheä 18/5

2. khoa hoïc vaø coâng ngheä
18/5: Ngaøy Khoa hoïc
vaø Coâng ngheä Vieät Nam.
Ngaøy Khoa hoïc vaø Coâng ngheä
Vieät Nam laø ngaøy 18/5 haøng naêm
ñöôïc Quoác hoäi Khoùa XIII thoâng
qua trong Luaät Khoa hoïc vaø Coâng
ngheä (Ñieàu 7 Luaät Khoa hoïc vaø
Coâng ngheä 2013, töø naêm 2014,
ngaøy 18/5 haøng naêm laø Ngaøy Khoa
hoïc vaø Coâng ngheä Vieät Nam) vaø
ñöôïc nguyeân Thuû töôùng Chính phuû
Nguyeãn Taán Duõng coâng boá vaøo
ngaøy 18/5/2014.
Giôùi khoa hoïc choïn ngaøy 18/5
bôûi ngaøy naøy gaén vôùi moät söï kieän
lòch söû vaøo ngaøy 18/5/1963.
Ñoù laø khi Chuû tòch Hoà Chí Minh
ñaõ ñeán döï vaø phaùt bieåu taïi Ñaïi
hoäi laàn thöù nhaát cuûa Hoäi Phoå bieán
Khoa hoïc vaø Kyõ thuaät Vieät Nam:
“Khoa hoïc phaûi töø saûn xuaát maø ra
vaø phaûi trôû laïi phuïc vuï saûn xuaát,
phuïc vuï quaàn chuùng, nhaèm naâng
cao naêng suaát lao ñoäng, khoâng
ngöøng caûi thieän ñôøi soáng cuûa nhaân
daân, baûo ñaûm cho chuû nghóa xaõ
hoäi thaéng lôïi”.
Trong lôøi noùi ngaén goïn neâu treân,
Hoà Chuû tòch ñaõ chæ roõ nguyeân lyù,
muïc tieâu vaø söù meänh cao caû cuûa
khoa hoïc vaø coâng ngheä. Lôøi daïy
cuûa Hoà Chí Minh ñaõ trôû thaønh kim
chæ nam cho khoa hoïc coâng ngheä
Vieät Nam trong suoát chaëng ñöôøng
baûo veä vaø xaây döïng ñaát nöôùc hôn
50 naêm qua. Ngaøy KH & CN khoâng
chæ nhö “lieàu thuoác” kích thích tinh
thaàn saùng taïo trong ñoäi nguõ nhöõng
ngöôøi laøm khoa hoïc noùi rieâng, maø
coøn goùp phaàn lan toûa khoâng khí
ñoåi môùi trong tö duy laøm khoa hoïc
cuûa theá heä treû, huy ñoäng vaø giaûi
phoùng nguoàn löïc chaát xaùm trong
söï nghieäp coâng nghieäp hoùa - hieän
ñaïi hoùa ñaát nöôùc.
Ngaøy Khoa hoïc vaø Coâng ngheä
Vieät Nam khoâng chæ nhaèm toân vinh
caùc nhaø khoa hoïc vaø thaønh töïu
khoa hoïc coâng ngheä; tuyeân truyeàn,
phoå bieán tri thöùc khoa hoïc; maø coøn
naâng cao nhaän thöùc vaø khôi daäy
nieàm töï haøo veà trí tueä Vieät Nam,
tinh thaàn ñam meâ lao ñoäng saùng
taïo trong caùc taàng lôùp nhaân daân,
ñaëc bieät laø theá heä treû Vieät Nam.
Nieàm töï haøo vaø tinh thaàn cao
quyù ñoù phaûi ñöôïc boài ñaép ñeå trôû
thaønh moät nguoàn ñoäng löïc noäi sinh
quan troïng nhaát, maïnh meõ nhaát -
nguoàn löïc con ngöôøi, phuïc vuï söï
nghieäp baûo veä Toå quoác vaø xaây döïng
ñaát nöôùc, ñöa nöôùc ta “saùnh vai vôùi
caùc cöôøng quoác naêm chaâu” nhö öôùc
nguyeän luùc sinh thôøi cuûa Chuû tòch
Hoà Chí Minh kính yeâu.
Haàu heát taøi nguyeân khi caøng
khai thaùc caøng caïn kieät, nhöng trí
tueä, naêng löïc saùng taïo caøng khai
thaùc, söû duïng thì caøng theâm giaøu
coù, phong phuù. Baát kyø ai, moïi ngöôøi
daân, ñeàu coù quyeàn tìm toøi saùng taïo,
nghieân cöùu, phaùt trieån khoa hoïc
coâng ngheä.
Vieät Nam ñang soáng trong thôøi
ñaïi toaøn caàu hoùa vaø hoäi nhaäp quoác
teá saâu roäng, quoác gia naøo coù naêng
löïc caïnh tranh cao thì seõ coù nhieàu
cô hoäi ñeå phaùt trieån nhanh vaø beàn
vöõng. Caïnh tranh giöõa caùc quoác gia
suy cho cuøng laø caïnh tranh nguoàn
voán tri thöùc, theå hieän qua chaát löôïng
nguoàn nhaân löïc vaø trình ñoä khoa
hoïc coâng ngheä.
Ñeå khoa hoïc coâng ngheä laø ñoäng
löïc phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi, baûo
veä Toå quoác, ngaønh khoa hoïc coâng
ngheä trong thôøi gian tôùi caàn taäp
trung trieån khai coù hieäu quaû Nghò
quyeát Trung öông 6 khoùa XI veà phaùt
trieån khoa hoïc vaø coâng ngheä, chuù
troïng thöïc hieän caùc nhieäm vuï khoa
hoïc vaø coâng ngheä öu tieân phuïc vuï
muïc tieâu coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi
hoùa, xaây döïng vaø baûo veä ñaát nöôùc.
Beân caïnh ñoù, ngaønh khoa hoïc
caàn trieån khai chöông trình phaùt
trieån khoa hoïc cô baûn trong moät soá
lónh vöïc maø Vieät Nam coù theá maïnh
nhö Toaùn hoïc, Vaät lyù... Ñoàng thôøi
chuù troïng phaùt trieån caùc lónh vöïc
coù tính öùng duïng cao, moät soá lónh
vöïc lieân ngaønh giöõa khoa hoïc töï
nhieân vôùi khoa hoïc kyõ thuaät vaø coâng
ngheä. Caàn cuï theå hoùa caùc chính
saùch troïng duïng caùn boä, quan taâm
chaêm lo tôùi caùc nhaø khoa hoïc ñaàu
ngaønh, nhaø khoa hoïc ñöôïc giao
chuû trì nhieäm vuï quoác gia ñaëc bieät
quan troïng, nhaø khoa hoïc treû taøi
naêng. Coù cô cheá, chính saùch thieát
thöïc vaø hieäu quaû ñeå thu huùt caùc nhaø
khoa hoïc Vieät Nam ôû nöôùc ngoaøi,
caùc chuyeân gia nöôùc ngoaøi hôïp
taùc tham gia hoaït ñoäng khoa hoïc
trong nöôùc. Ñaåy maïnh hôïp taùc vaø
hoäi nhaäp quoác teá theo höôùng môû
roäng hôïp taùc khoa hoïc coâng ngheä
taàm quoác gia, hôïp taùc nghieân cöùu
chung vôùi ñoái taùc chieán löôïc, caùc
nöôùc tieân tieán.
Ngaøy Khoa hoïc vaø Coâng ngheä
Vieät Nam naêm nay coù chuû ñeà:
“Khoa hoïc vaø coâng ngheä - Chìa
khoùa cuûa thaønh coâng”.
Chaøo möøng ngaøy Khoa hoïc Coâng ngheä Vieät Nam 2016:
Khoa hoïc vaø coâng ngheä -
Chìa khoùa cuûa thaønh coâng

3. 1
KHOA HOÏC VAØ COÂNG NGHEÄ
Chaøo möøng ngaøy Khoa hoïc
vaø Coâng ngheä Vieät Nam 18/5
Vôùi chuû ñeà “Khoa hoïc vaø coâng
ngheä - Chìa khoùa cuûa thaønh
coâng”, naêm 2016 ngaøy Khoa hoïc
vaø Coâng ngheä Vieät Nam tieáp tuïc
ñöôïc toå chöùc vôùi nhieàu hoaït ñoäng
thieát thöïc nhaèm bieåu döông vaø
toân vinh ñoäi nguõ caùn boä khoa hoïc
vaø coâng ngheä; tuyeân truyeàn, phoå
bieán roäng raõi caùc thaønh töïu khoa
hoïc vaø coâng ngheä ñoái vôùi söï phaùt
trieån ñaát nöôùc, naâng cao nhaän thöùc
cuûa xaõ hoäi veà vai troø cuûa khoa hoïc
vaø coâng ngheä; ñoäng vieân theá heä
treû, ñaëc bieät laø hoïc sinh, sinh vieân
say meâ nghieân cöùu khoa hoïc, goùp
phaàn hình thaønh ñoäi nguõ caùn boä
khoa hoïc trong töông lai.
Theo thoâng tin töø Boä Khoa hoïc
vaø Coâng ngheä, trong khoaûng thôøi
gian töø ngaøy 25/4 - 31/5/2016 seõ
dieãn ra caùc hoaït ñoäng chaøo möøng
tröôùc vaø sau Ngaøy Khoa hoïc vaø
Coâng ngheä Vieät Nam.
Tieâu bieåu caùc hoaït ñoäng nhö
Toå chöùc thoâng tin, tuyeân truyeàn,
phoå bieán phaùp luaät khoa hoïc vaø
coâng ngheä, vai troø cuûa khoa hoïc
vaø coâng ngheä vaø hoaït ñoäng khoa
hoïc vaø coâng ngheä thoâng qua caùc
hình thöùc tin, baøi, phoùng söï, phim
taøi lieäu treân caùc phöông tieän thoâng
tin ñaïi chuùng; Phaùt haønh soá ñaëc
bieät chaøo möøng Ngaøy Khoa hoïc
vaø Coâng ngheä Vieät Nam treân caùc
baùo, taïp chí, baûn tin, taäp san... veà
Khoa hoïc vaø Coâng ngheä; Trieån
laõm saùng taïo cuûa sinh vieân, nhoùm
nghieân cöùu treû cuûa caùc vieän,
tröôøng, doanh nghieäp; Phaùt ñoäng
phong traøo nghieân cöùu khoa hoïc,
phaùt huy saùng kieán caûi tieán kyõ
thuaät trong caùn boä nghieân cöùu,
hoïc sinh, sinh vieân vaø caùc taàng lôùp
nhaân daân; phaùt ñoäng phong traøo
naâng cao naêng suaát chaát löôïng taïi
caùc doanh nghieäp; Toå chöùc khen
thöôûng hoaëc ñeà nghò caáp coù thaåm
quyeàn khen thöôûng caùc taäp theå,
caù nhaân xuaát saéc, coù nhieàu ñoùng
goùp cho söï nghieäp phaùt trieån Khoa
hoïc vaø Coâng ngheä cuûa boä, ngaønh,
ñòa phöông nhaân Ngaøy Khoa hoïc
vaø Coâng ngheä Vieät Nam; Toå chöùc
phaùt ñoäng, höôûng öùng, tham gia
tích cöïc caùc hoaït ñoäng vaên ngheä,
theå thao chaøo möøng Ngaøy Khoa
hoïc vaø Coâng ngheä Vieät Nam….
Töø ngaøy 11-19/5/2016 seõ treo
baêng roân, khaåu hieäu chaøo möøng
Ngaøy Khoa hoïc vaø Coâng ngheä Vieät
Nam taïi caùc Boä, cô quan ngang
Boä, cô quan thuoäc Chính phuû, caùc
tænh, thaønh phoá tröïc thuoäc Trung
öông, toå chöùc chính trò - xaõ hoäi, toå
chöùc Khoa hoïc vaø Coâng ngheä vaø
doanh nghieäp; Toå chöùc caùc hoäi
thaûo khoa hoïc, toïa ñaøm, gaëp gôõ
giao löu giöõa caùc nhaø quaûn lyù Khoa
hoïc vaø Coâng ngheä, nhaø khoa hoïc
vôùi hoïc sinh, sinh vieân, nhaø saùng
cheá khoâng chuyeân nghieäp treân ñòa
baøn cuûa tænh, thaønh phoá tröïc thuoäc
Trung öông; Toå chöùc gaëp maët giöõa
laõnh ñaïo caùc Boä, cô quan ngang
Boä, cô quan thuoäc Chính phuû, caùc
tænh, thaønh phoá tröïc thuoäc Trung
öông vôùi caùc taàng lôùp trí thöùc, nhaø
khoa hoïc tieâu bieåu thuoäc ngaønh,
lónh vöïc vaø ñòa phöông tröïc thuoäc;
Toå chöùc trieån laõm hoaëc tröng baøy
giôùi thieäu caùc thaønh töïu Khoa hoïc
vaø Coâng ngheä cuûa Vieät Nam; môû
cöûa ñoùn khaùch tham quan caùc
phoøng thí nghieäm, trình dieãn caùc
hoaït ñoäng nghieân cöùu khoa hoïc
vaø öùng duïng coâng ngheä;….
Boä Khoa hoïc vaø Coâng ngheä
seõ toå chöùc thöïc hieän moät soá hoaït
ñoäng cuï theå nhö: Leã trao Giaûi
thöôûng Chaát löôïng Quoác gia vaø
Giaûi thöôûng Chaát löôïng chaâu
AÙ - Thaùi Bình Döông naêm 2015,
Leã toân vinh 20 naêm Giaûi thöôûng
Chaát löôïng Quoác gia; Leã trao Giaûi
thöôûng Taï Quang Böûu; trieån khai
coâng taùc xeùt taëng Giaûi thöôûng Hoà
Chí Minh vaø Giaûi thöôûng Nhaø nöôùc
veà Khoa hoïc vaø Coâng ngheä ñôït V;
xuaát baûn, coâng boá caùc aán phaåm veà
Khoa hoïc vaø Coâng ngheä; xaây döïng
moät soá phoùng söï, toïa ñaøm, phoûng
vaán,… veà hoaït ñoäng Khoa hoïc vaø
Coâng ngheä.
Caùc hoaït ñoäng chaøo möøng
Ngaøy Khoa hoïc vaø Coâng ngheä
Vieät Nam naêm 2016 ñöôïc toå chöùc
thoáng nhaát, ñoàng boä, trang troïng,
thieát thöïc vaø hieäu quaû ôû caùc Boä,
cô quan ngang Boä, cô quan thuoäc
Chính phuû, caùc tænh, thaønh phoá tröïc
thuoäc Trung öông, caùc toå chöùc
Khoa hoïc vaø Coâng ngheä vaø doanh
nghieäp treân phaïm vi toaøn quoác.
http://vietq.vn

4. 2
KHOA HOÏC VAØ COÂNG NGHEÄ
Boä Khoa hoïc vaø Coâng ngheä ban haønh Keá hoaïch
caûi caùch haønh chính giai ñoaïn 2016 - 2020
Theo Keá hoaïch, Boä KH&CN seõ
tieáp tuïc ñaåy maïnh trieån khai
thöïc hieän chöông trình CCHC
nhaø nöôùc giai ñoaïn 2011-2020 vaø
Keá hoaïch CCHC giai ñoaïn 2016-
2020 cuûa Thuû töôùng Chính phuû.
Keá hoaïch höôùng ñeán muïc tieâu tieáp
tuïc xaây döïng, hoaøn thieän heä thoáng
VBQPPL theo höôùng minh baïch,
taïo ñieàu kieän thuaän lôïi nhaát cho toå
chöùc, caù nhaân hoaït ñoäng trong lónh
vöïc KH&CN, phuø hôïp vôùi thoâng leä
quoác teá vaø cam keát cuûa Vieät Nam;
tieáp tuïc ñaåy maïnh caûi caùch thuû tuïc
haønh chính (TTHC) theo höôùng
ñôn giaûn, deã tieáp caän vaø deã thöïc
hieän nhaèm taïo söï bình ñaúng, thoâng
thoaùng, thuaän lôïi, minh baïch höôùng
tôùi neàn haønh chính phuïc vuï toå chöùc,
caù nhaân goùp phaàn caûi thieän moâi
tröôøng kinh doanh, naâng cao naêng
löïc caïnh tranh quoác gia; caûi caùch
TTHC giöõa caùc ñôn vò thuoäc Boä vaø
trong noäi boä töøng ñôn vò thuoäc Boä;
Kieän toaøn heä thoáng toå chöùc boä
maùy cuûa Boä; tieáp tuïc ñoåi môùi cô
cheá taøi chính cho hoaït KH&CN vaø
cô cheá töï chuû, töï chòu traùch nhieäm
cuûa caùc toå chöùc KH&CN coâng laäp;
tieáp tuïc nghieân cöùu, ñoåi môùi, quaûn
lyù vaø trieån khai thöïc hieän coù hieäu
quaû Heä thoáng quaûn lyù chaát löôïng
theo tieâu chuaån quoác gia TCVN ISO
9001:2008 vaøo hoaït ñoäng cuûa caùc
cô quan, toå chöùc thuoäc heä thoáng
haønh chính nhaø nöôùc; ñaåy maïnh
öùng duïng coâng ngheä thoâng tin trong
quaûn lyù, chæ ñaïo ñieàu haønh, trieån
khai dòch vuï coâng tröïc tuyeán möùc
ñoä cao;...
Veà caûi caùch theå cheá, Boä seõ xaây
döïng, ban haønh keá hoaïch xaây döïng
VBQPPL haøng naêm; naâng cao chaát
löôïng xaây döïng VBQPPL, ñaûm baûo
ñuùng tieán ñoä theo keá hoaïch ñaõ ñöôïc
Boä pheâ duyeät. Ñaåy maïnh coâng taùc
kieåm tra, raø soaùt, heä thoáng hoùa, hôïp
nhaát, söûa ñoåi, boå sung vaø hoaøn thieän
heä thoáng VBQPPL trong lónh vöïc
KH&CN goùp phaàn tích cöïc vaøo vieäc
xaây döïng vaø hoaøn thieän heä thoáng
phaùp luaät, ñaùp öùng yeâu caàu CCHC.
Ñoàng thôøi ñaåy maïnh tuyeân
truyeàn, phoå bieán, giaùo duïc phaùp
luaät, ña daïng hoùa caùc phöông phaùp
tuyeân truyeàn; loàng gheùp coâng taùc
thoâng tin, tuyeân truyeàn caûi caùch
haønh chính vôùi coâng taùc tuyeân
truyeàn, phoå bieán, giaùo duïc veà caùc
chuû tröông, chính saùch cuûa Ñaûng,
phaùp luaät cuûa Nhaø nöôùc veà KH&CN.
Trong coâng taùc CCTTHC, thöïc
hieän ñôn giaûn hoùa thuû tuïc haønh
chính, raø soaùt, ñaùnh giaù, coâng boá,
coâng khai TTHC theo quy ñònh;
kieåm soaùt chaët cheõ vieäc ban haønh
môùi caùc TTHC trong caùc VBQPPL,
söûa ñoåi, boå sung caùc TTHC, baûo
ñaûm theo höôùng ñôn giaûn, minh
baïch; ñaåy nhanh vieäc thoáng keâ,
coâng boá, coâng khai caùc TTHC môùi
ban haønh, TTHC ñöôïc söûa ñoåi, boå
sung, thay theá hoaëc bò baõi boû, huûy
boû thuoäc phaïm vi chöùc naêng quaûn
lyù cuûa Boä; tieáp nhaän, xöû lyù phaûn aùnh,
kieán nghò cuûa caù nhaân, toå chöùc veà
quy ñònh haønh chính vaø giaùm saùt
thöïc hieän caùc TTHC cuûa caùc ñôn
vò thuoäc Boä;...
Veà caûi caùch taøi chính coâng, Boä
seõ xaây döïng keá hoaïch vaø döï toaùn
ngaân saùch nhaø nöôùc trung haïn vaø
haèng naêm; phaân boå, caân ñoái ngaân
saùch nhaø nöôùc, quaûn lyù chi tieâu hieäu
quaû. Tieáp tuïc caûi tieán coâng taùc döï
toaùn, phaân boå, caân ñoái ngaân saùch
nhaø nöôùc vaø quaûn lyù chi tieâu ñeå taïo
söï chuû ñoäng vaø taêng cöôøng traùch
nhieäm cuûa caùc ñôn vò, baûo ñaûm
hieäu quaû, tieát kieäm, choáng laõng phí;
thöïc hieän phaân coâng, phaân caáp roõ
raøng, cuï theå veà coâng taùc keá hoaïch,
taøi chính. Ñaåy maïnh caûi caùch caùc
ñôn vò söï nghieäp dòch vuï coâng theo
höôùng taêng cöôøng giao quyeàn töï
chuû, töï chòu traùch nhieäm veà moïi maët
hoaït ñoäng cuûa ñôn vò thay cho vieäc
hoã trôï kinh phí hoaït ñoäng thöôøng
xuyeân cho ñôn vò.
Ñaëc bieät, ñeå hieän ñaïi hoùa neàn
haønh chính, Boä tieáp tuïc toå chöùc thöïc
hieän trieån khai caùc chuû tröông, chieán
löôïc, cô cheá, chính saùch, chöông
trình, keá hoaïch, ñeà aùn veà phaùt trieån
öùng duïng coâng ngheä thoâng tin phuïc
vuï coâng taùc quaûn lyù cuûa Boä; xaây
döïng, hoaøn thaønh heä thoáng haï taàng
coâng ngheä thoâng tin cuûa ngaønh bao
goàm heä thoáng maïng thoâng tin, trang
thieát bò maùy tính, heä thoáng thu thaäp,
xöû lyù, löu tröõ vaø trao ñoåi thoâng tin
soá, heä thoáng cô sôû döõ lieäu quoác gia
veà KH&CN; ñaåy maïnh hoaït ñoäng
chuyeån giao coâng ngheä vaø caùc dòch
vuï veà öùng duïng vaø phaùt trieån coâng
ngheä thoâng tin, coâng taùc nghieân
cöùu, öùng duïng KH&CN vaø hôïp taùc
quoác teá veà lónh vöïc coâng ngheä thoâng
tin; coâng boá danh muïc caùc dòch vuï
haønh chính coâng treân maïng thoâng
tin ñieän töû cuûa Boä vaø caùc cô quan,
ñôn vò thuoäc Boä;...
Theo HN (Truyenthongkhoahoc.vn)
Boä tröôûng Boä Khoa hoïc vaø Coâng ngheä (KH&CN) vöøa kyù
Quyeát ñònh 837/QÑ-BKHCN ngaøy 12/4/2016 ban haønh
Keá hoaïch caûi caùch haønh chính (CCHC) cuûa Boä giai ñoaïn
2016 - 2020. Theo ñoù, Boä seõ tieáp tuïc xaây döïng, hoaøn thieän
heä thoáng vaên baûn phaùp luaät (VBQPPL) theo höôùng minh
baïch, taïo ñieàu kieän thuaän lôïi nhaát cho toå chöùc, caù nhaân
hoaït ñoäng trong lónh vöïc KH&CN, phuø hôïp vôùi thoâng leä
quoác teá vaø cam keát cuûa Vieät Nam.

5. 3
KHOA HOÏC VAØ COÂNG NGHEÄ
Khai tröông Trung taâm Ñoåi môùi Coâng ngheä Vieät -
Haøn veà Tieâu chuaån Ño löôøng Chaát löôïng
Naêm 2005, Toång cuïc Tieâu
chuaån Ño löôøng Chaát löôïng
(STAMEQ) vaø cô quan Tieâu chuaån
vaø Coâng ngheä Haøn Quoác (KATS)
ñaõ kyù keát bieân baûn ghi nhôù hôïp taùc
trong lónh vöïc tieâu chuaån hoùa, quy
chuaån kyõ thuaät, ño löôøng phaùp ñònh
vaø ñaùnh giaù söï phuø hôïp. Trung taâm
Ñoåi môùi coâng ngheä Vieät - Haøn ñöôïc
thaønh laäp döïa treân söï thoáng nhaát
chung giöõa STAMEQ vaø KATS.
Trung taâm naøy seõ hoã trôï caùc coâng
ty xuaát khaåu töø hai quoác gia vöôït
qua caùc gaùnh naëng veà TBT, cung
caáp caùc dòch vuï thöû nghieäm, chöùng
nhaän, ñaêng kyù vaø tö vaán kyõ thuaät
theo daáu CR vaø theo chöông trình
ñaùnh giaù söï phuø hôïp cuûa Haøn Quoác.
Beân caïnh ñoù, Trung taâm cuõng seõ
chòu traùch nhieäm cung caáp thieát
bò hoã trôï vieäc thöû nghieäm, chöùng
nhaän vaø chuyeån giao coâng ngheä,
thuùc ñaåy vieäc chia seû kieán thöùc,
trao ñoåi thoâng tin, hoã trôï kyõ thuaät vaø
xaây döïng naêng löïc nhaèm phaùt trieån
nguoàn nhaân löïc vaø coâng ngheä thoâng
qua vieäc toå chöùc vaø tham döï caùc hoäi
nghò, hoäi nghò chuyeân ñeà, hoäi thaûo
vaø caùc cuoäc hoïp chung. Trung taâm
seõ ñoùng vai troø nhö bieän phaùp noái
tieáp cho vieäc trieån khai Hieäp ñònh
thöông maïi töï do giöõa Vieät Nam vaø
Haøn Quoác.
Vieäc ra maét Trung taâm ñoåi môùi
coâng ngheä Vieät - Haøn veà Tieâu chuaån
Ño löôøng Chaát löôïng (TCÑLCL) laø
moät trong nhöõng vieäc quan troïng
phuïc vuï cho coâng taùc trieån khai
Hieäp ñònh thöông maïi giöõa hai quoác
gia, laøm sao cho saûn phaåm, haøng
hoùa cuûa Vieät Nam vaø Haøn Quoác
ñöôïc löu thoâng deã daøng giöõa 2 quoác
gia trong thôøi gian tôùi. Caùc hoaït
ñoäng ñaùnh giaù söï phuø hôïp seõ ñöôïc
trieån khai ñeå phuïc vuï cho doanh
nghieäp Vieät Nam xuaát khaåu ra nöôùc
ngoaøi cuõng nhö phuïc vuï cho doanh
nghieäp Haøn Quoác nhaäp khaåu haøng
hoùa vaøo Vieät Nam ñöôïc deã daøng,
giaûm thieåu chi phí, ñaûm baûo ñöôïc
vieäc quaûn lyù chaát löôïng saûn phaåm
haøng hoùa taïi Vieät Nam cuõng nhö
cuûa Haøn Quoác. Moät trong nhöõng
coâng vieäc quan troïng cuûa Trung
taâm Ñoåi môùi coâng ngheä Vieät - Haøn
laø ñaåy maïnh nghieân cöùu, trieån khai
caùc vieäc lieân quan ñeán ñoåi môùi coâng
ngheä trong lónh vöïc TCÑLCL vaø
mong raèng söï hôïp taùc naøy seõ giuùp
phuïc vuï cho hoaït ñoäng Khoa hoïc
Coâng ngheä, naâng cao naêng suaát
cuûa Vieät Nam trong thôøi gian tôùi.
Trong soá caùc quoác gia Ñoâng
Nam AÙ, Vieät Nam laø ñoái taùc ñaàu tö
vaø thöông maïi lôùn nhaát cuûa Haøn
Quoác. Trung taâm ñoåi môùi coâng ngheä
Vieät -Haøn seõ hoã trôï vieäc kinh doanh
ôû Vieät Nam vaø Haøn Quoác, goùp phaàn
vaøo söï taêng tröôûng cuûa neàn thöông
maïi song phöông. Vieän nghieân cöùu
vaø thöû nghieäm Haøn Quoác (KTR)
cam keát seõ luoân taän taâm vôùi vai troø
cuûa mình taïi Vieät Nam, coá gaéng heát
söùc vì söï phaùt trieån kinh teá vöôït baäc
cuûa Vieät Nam thoâng qua vieäc hoã trôï
taïi choã taïi Vieät Nam.
Trong baøi phaùt bieåu taïi leã khai
maïc, Phoù Ñaïi söù Haøn Quoác oâng
Park Sang Sik baøy toû hi voïng raèng
trung taâm ñoåi môùi coâng ngheä Vieät-
Haøn seõ goùp phaàn naâng cao hieäu quaû
cuûa Hieäp ñònh FTA leân gaáp ñoâi baèng
vieäc giuùp chuyeån giao coâng ngheä vaø
kinh nghieäm cuûa Haøn Quoác veà thöû
nghieäm, kieåm chöùng ño löôøng, caáp
giaáy pheùp cho phía Vieät Nam, ñoàng
thôøi, giuùp giaûm thieåu chi phí vaø thôøi
gian trong vieäc xin caáp chöùng nhaän
Vieät Nam taïi Haøn Quoác. OÂng hi voïng
thoâng qua vieäc khai tröông trung
taâm ñoåi môùi coâng ngheä Vieät - Haøn
laàn naøy, seõ cuûng coá chaéc chaén hôn
nöõa söï hôïp taùc vôùi caùc cô quan höõu
quan ñang sôû höõu neàn taûng coâng
ngheä taïi Vieät Nam nhö STAMEQ,
goùp phaàn to lôùn vaøo vieäc giaûi quyeát
nhöõng raøo caûn veà maët coâng ngheä
lieân quan ñeán vieäc hoã trôï doanh
nghieäp xuaát khaåu, thöû nghieäm, kieåm
chöùng ño löôøng, caáp giaáy pheùp giöõa
hai quoác gia. Ñoái vôùi Haøn Quoác, Vieät
Nam laø ñoái taùc ôû caùc khía caïnh vaên
hoaù, lòch söû vaø kinh teá. Vieät Nam
cuõng laø moät ñoái taùc ñaàu tö vaø thöông
maïi lôùn nhaát cuûa Haøn Quoác. Keå töø
khi Hieäp ñònh Thöông maïi töï do
(FTA) giöõa Vieät Nam vaø Haøn Quoác
ñöôïc kyù keát vaøo naêm 2015, hoaït
ñoäng hôïp taùc vaø trao ñoåi kinh teá giöõa
hai quoác gia ñaõ lieân tuïc taêng tröôûng.
Do vaäy, söï ra ñôøi cuûa Trung taâm ñoåi
môùi coâng ngheä Vieät - Haøn seõ hoã trôï
vieäc kinh doanh Vieät Nam vaø Haøn
Quoác, goùp phaàn vaøo ñaåy maïnh söï
taêng tröôûng cuûa thöông maïi song
phöông trong thôøi gian tôùi.
Beân leà leã khai tröông Trung taâm
Ñoåi môùi Coâng ngheä Vieät - Haøn,
Toång cuïc TCÑLCL vaø Cô quan Tieâu
chuaån vaø Coâng ngheä Haøn Quoác
(KATS) cuõng ñaõ tieán haønh kyù keát
Bieân baûn ghi nhôù (MoU) giöõa hai
beân trong lónh vöïc tieâu chuaån, quy
chuaån, ño löôøng phaùp ñònh vaø ñaùnh
giaù söï phuø hôïp.

6. 4
LEAN 6 SIGMA
Veà Phoøng Thöû nghieäm
Nhaän thaáy lôïi ích chính cuûa heä
thoáng Lean laø giaûm chi phí saûn
xuaát, taêng saûn löôïng, vaø ruùt ngaén
thôøi gian saûn xuaát, toå chöùc BSM
bao goàm caùc giaùo sö, tieán syõ, caùc
nhaø khoa hoïc trong lónh vöïc hoaït
ñoäng cuûa caùc phoøng thöû nghieäm
cuûa caùc nöôùc: Myõ, Anh vaø moät
soá nöôùc chaâu AÂu ñaõ nghieân cöùu
aùp duïng Lean trong phoøng thöû
nghieäm (Lean Laboratory). BSM
laø Coâng ty Tö vaán veà coâng ngheä
quaûn lyù hoaït ñoäng ôû caùc nöôùc
phaùt trieån nhö Myõ, Anh vaø chaâu
AÂu. BSM ñaõ phaùt trieån coâng cuï
Lean vaø caùc phöông phaùp cuï theå
öùng duïng trong moâi tröôøng phoøng
thöû nghieäm nhaèm naâng cao hieäu
quaû vaø giaûm thieåu laõng phí trong
caùc hoaït ñoäng thöû nghieäm. Phoøng
thöû nghieäm LEAN taäp trung vaøo
coâng vieäc thöû nghieäm saûn phaåm
vaø vaät lieäu sao cho coù hieäu quaû
nhaát veà chi phí, giaûm thôøi gian
chôø ñôïi. Muïc tieâu cuûa phoøng thöû
nghieäm Lean laø söû duïng noã löïc ít
hôn, ít taøi nguyeân hôn, vaø ít thôøi
gian ñeå tieán haønh caùc pheùp thöû
nghieäm. Chöông trình phoøng thöû
nghieäm Lean thöôøng aùp duïng
trong caùc phoøng thöû nghieäm thöïc
phaåm, ñoà uoáng vaø caùc coâng ty
döôïc phaåm.
ÔÛ Vieät Nam, Lean ñaõ ñöôïc aùp
duïng nhieàu ôû caùc nhaø maùy saûn
xuaát, khu coâng nghieäp, khu cheá
xuaát. Vì Lean Manufacturing loaïi
boû nhieàu vaán ñeà lieân quan ñeán lòch
saûn xuaát vaø caân baèng chuyeàn keùm
neân Lean Manufacturing ñaëc bieät
thích hôïp cho caùc coâng ty chöa coù
heä thoáng Hoaïch ñònh Nguoàn löïc
Doanh nghieäp (ERP) hoaëc chöa
coù heä thoáng ñeå hoaïch ñònh yeâu
caàu vaät tö (MRP), lòch saûn xuaát
hay ñieàu phoái saûn xuaát. Ñieàu naøy
ñaëc bieät quan troïng ôû Vieät Nam vì
nhieàu coâng ty tö nhaân Vieät Nam
ñang hoaït ñoäng döôùi möùc coâng
suaát khaù ñaùng keå, hoaëc thöôøng
giao haøng khoâng ñuùng heïn do caùc
vaán ñeà trong heä thoáng quaûn lyù vaø
leân lòch saûn xuaát.
Cuøng vôùi söï phaùt trieån cuûa
khoa hoïc coâng ngheä vaø hoäi nhaäp
kinh teá theá giôùi, soá löôïng caùc
phoøng thöû nghieäm noùi chung vaø
caùc phoøng thöû nghieäm noùi rieâng
ñaõ ñöôïc xaây döïng vaø ñaàu tö khoâng
ngöøng. Theo thoáng keâ, soá phoøng
thöû nghieäm hieän nay treân caû nöôùc
laø treân 12.000 PTN. Ñeå ñaûm baûo
chaát löôïng cuûa caùc keát quaû thöû
nghieäm tin caäy vaø coù theå so saùnh
ñöôïc vôùi nhau trong phaïm vi quoác
gia, khu vöïc vaø quoác teá, töø ñaàu
thaäp nieân 90 cuûa theá kyû tröôùc,
Toång cuïc Tieâu chuaån Ño löôøng
Chaát löôïng ñaõ khuyeán khích aùp
duïng, vaø toå chöùc coâng nhaän caùc
phoøng thöû nghieäm theo chuaån möïc
quoác teá ISO/IEC Guide 25 (nay laø
Tieâu chuaån ISO/IEC 17025:2005).
Vieäc thöû nghieäm kieåm tra saûn
phaåm coù theå thöïc hieän theo nhieàu
caùch: töï trang bò thieát bò taïi doanh
nghieäp hoaëc göûi saûn phaåm tôùi caùc
phoøng thöû nghieäm caáp tænh/thaønh
phoá nhö caùc Chi cuïc Tieâu chuaån
- Ño löôøng - Chaát löôïng hay caùc
phoøng thöû nghieäm ñaõ ñöôïc coâng
nhaän bôûi moät toå chöùc coâng nhaän
coù thaåm quyeàn.... Hieän nay, caùc toå
chöùc/doanh nghieäp thöôøng höôùng
tôùi caùc phoøng thöû nghieäm (PTN)
ñöôïc coâng nhaän theo tieâu chuaån
ISO/IEC 17025. Tuy nhieân, con soá
naøy coøn quaù ít oûi, chöa theå ñaùp öùng
yeâu caàu thöû nghieäm coù chaát löôïng
treân toaøn quoác.
Nhaèm toái öu hoùa hoaït ñoäng caùc
phoøng thöû nghieäm ñaëc bieät laø caùc
Lean trong Phoøng Thöû nghieäm -
Lean Laboratory
Hoäi caùc Phoøng Thöû nghieäm Vieät Nam VINALAB ñang trieån khai Ñeà taøi vôùi noäi dung
nghieân cöùu vaø öùng duïng LEAN trong phoøng thöû nghieäm. Baûn tin xin trích giôùi thieäu moät
soá thoâng tin lieân quan ñeå Baïn ñoïc tham khaûo vaø neáu tieän xin vui loøng goùp yù kieán. Caùc yù
kieán, neáu coù, xin göûi ñeán thienvinalab@gmail.com. Noäi dung trong caùc phaàn trích döôùi
ñaây môùi laø nghieân cöùu sô boä, coù theå coøn ñieàu chænh trong quaù trình hoaøn taát ñeà taøi, vaø
caùc noäi dung naøy ñöôïc trình baøy theo yù kieán nghieân cöùu cuûa caùc taùc giaû, khoâng nhaát thieát
theå hieän quan ñieåm cuûa Baûn tin. Xin caùm ôn Chuû nhieäm ñeà taøi vaø caùc nghieân cöùu vieân.

7. 5
LEAN 6 SIGMA
phoøng thöû nghieäm ñaõ vaø ñang aùp
duïng tieâu chuaån ISO/IEC 17025
trong hoaït ñoäng cuûa mình, ñöôïc söï
ñoàng yù cuûa Lieân hieäp caùc Hoäi Khoa
hoïc Kyõ thuaät Vieät Nam, Hoäi caùc
Phoøng thöû nghieäm Vieät Nam chuû
trì thöïc hieän trieån khai ñeà taøi “ÖÙng
duïng caùc phöông phaùp LEAN
trong phoøng thöû nghieäm”. Ñeà taøi
ñöôïc trieån khai baèng vieäc khaûo saùt
hieän traïng hoaït ñoäng thöû nghieäm
taïi 50 phoøng thöû nghieäm. Döïa treân
keát quaû ñieàu tra, khaûo saùt nhoùm
nghieân cöùu seõ laäp keá hoaïch chi
tieát ñeå aùp duïng caùc phöông phaùp
lean cho phuø hôïp vôùi ñieàu kieän
chung cuûa caùc phoøng thöû nghieäm
taïi Vieät Nam.
Toång quan heä thoáng caùc
phoøng thöû nghieäm ôû Vieät
Nam
Khoa hoïc vaø coâng ngheä luoân
phaùt trieån theo thôøi gian. Caùc
Phoøng thöû nghieäm nôi laø nôi öùng
duïng nhieàu nhaát caùc keát quaû cuûa
khoa hoïc coâng ngheä cuõng ñang
khoâng ngöøng caûi tieán vaø ñoåi môùi.
YÙ thöùc ñöôïc vai troø quan troïng cuûa
phoøng thöû nghieäm trong hoaït ñoäng
kieåm tra giaùm saùt chaát löôïng haøng
hoùa xuaát nhaäp khaåu, tieâu thuï treân
thò tröôøng, caùc Boä, Ngaønh cuõng
nhö caùc thaønh phaàn kinh teá tö
nhaân ñaõ taêng cöôøng ñaàu tö caûi taïo
hoaëc ñaàu tö môùi cho caùc phoøng thöû
nghieäm ñeå phuïc vuï cho yeâu caàu
quaûn lyù nhaø nöôùc vaø phuïc vuï cho
hoaït ñoäng saûn xuaát, kinh doanh
cuûa mình.
20 naêm tröôùc ñaây, soá löôïng vaø
chuûng loaïi caùc thieát bò thöû nghieäm
chuyeân duïng cho caùc phaân tích
phuïc vuï kieåm tra chaát löôïng saûn
phaåm haøng hoùa coù theå thoáng keâ
ñöôïc moät caùch deã daøng. Vôùi chuû
tröông xaõ hoäi hoùa dòch vuï khoa hoïc
coâng ngheä trong ñoù coù hoaït ñoäng
thöû nghieäm, ngaøy nay thaät khoâng
deã thoáng keâ ñaày ñuû caùc chuûng
loaïi vaø soá löôïng thieát bò hieän ñaïi
ñaõ ñöôïc ñaàu tö taïi caùc phoøng thöû
nghieäm ôû Vieät Nam. Nhöõng thieát
bò ñaëc chuûng, hieän ñaïi vaø ñoàng boä
coù giaù töø vaøi tæ ñoàng trôû leân ñaõ trôû
thaønh phoå bieán vaø ñöôïc ñaàu tö khaù
nhieàu trong caùc phoøng thöû nghieäm
cuûa caùc vieän, tröôøng ñaïi hoïc hoaëc
cuûa caùc phoøng thöû nghieäm tö nhaân
nhö: caùc heä thoáng quang phoå, saéc
kyù, khoái phoå, coäng höôûng töø, phaân
tích nhieät vi sai, maùy phaân tích
dioxin, thieát bò veà töông thích ñieän
töø tröôøng (EMC)…
Tình hình hoaït ñoäng
cuûa phoøng thöû nghieäm
Söï ña daïng cuûa heä thoáng caùc
phoøng thöû nghieäm vôùi nhieàu lónh
vöïc khaùc nhau phuïc vuï cho nhieàu
muïc ñích khaùc nhau, theâm vaøo
ñoù laø söï ña daïng trong caùch thöùc
quaûn lyù vaø chuû sôû höõu daãn ñeán
söï phöùc taïp trong vieäc ñaùnh giaù
tình hình hoaït ñoäng cuûa heä thoáng
caùc phoøng thöû nghieäm ôû nöôùc ta
hieän nay.
Nhìn chung, heä thoáng caùc
phoøng thöû nghieäm ôû Vieät Nam coù
theå ñöôïc phaân loaïi theo caùc lónh
vöïc thöû nghieäm nhö sau:
- Phoøng thöû nghieäm cô hoïc.
- Phoøng thöû nghieäm ñieän-ñieän töû.
- Phoøng thöû nghieäm hoùa hoïc.
- Phoøng thöû nghieäm sinh hoïc.
- Phoøng thöû nghieäm vaät lieäu xaây
döïng.
- Phoøng thöû nghieäm khoâng phaù
huûy.
- Phoøng thöû nghieäm döôïc.
Caùc phoøng thöû nghieäm thuoäc
caùc lónh vöïc khaùc nhau ñeàu coù
chung moät muïc ñích laø phaûi cung
caáp caùc keát quaû thöû nghieäm ñaûm
baûo tính chính xaùc, ñuùng ñaén,
khaùch quan nhaèm phuïc vuï cho
yeâu caàu cuûa quaûn lyù nhaø nöôùc vaø
phuïc vuï cho hoaït ñoäng saûn xuaát
kinh doanh.
Ñeå coù ñöôïc nhöõng keát quaû
thöû nghieäm chính xaùc ñoøi hoûi caùc
phoøng thöû nghieäm phaûi coù ñuû naêng
löïc kyõ thuaät bao goàm: ñoäi nguõ nhaân
söï coù trình ñoä chuyeân moân cao,
am hieåu saâu saéc veà töøng chuyeân
ngaønh cuï theå vaø phaûi ñöôïc ñaøo
taïo; aùp duïng phöông phaùp thöû
nghieäm phuø hôïp; heä thoáng thieát
bò ñöôïc hieäu chuaån, baûo trì, baûo
döôõng thöôøng xuyeân; vaät tö, hoùa
chaát thöû nghieäm ñöôïc quaûn lyù vaø
kieåm tra chaát löôïng phuø hôïp; caùc
yeáu toá aûnh höôûng trong quaù trình
thöû nghieäm phaûi ñöôïc thöôøng
xuyeân xem xeùt ñaùnh giaù vaø ñöa
vaøo hoaït ñoäng kieåm soaùt. Ngoaøi
ra, caùc phoøng thöû nghieäm caàn
coù phöông phaùp quaûn lyù tieân tieán
vôùi heä thoáng caùc quy trình khoa
hoïc, chaët cheõ vaø heä thoáng caùc
tieâu chí cuï theå, chi tieát cho töøng
lónh vöïc thöû nghieäm. Coù theå nhaän
thaáy heä thoáng phoøng thöû nghieäm
ôû Vieät Nam trong nhöõng naêm qua
ñaõ taêng leân raát nhanh caû veà soá
löôïng vaø chaát löôïng. Ñaây laø cô sôû
quan troïng ñaûm baûo chaát löôïng
keát quaû hoaït ñoäng cuûa caùc phoøng
thöû nghieäm. Coù theå neâu khaùi quaùt
tình hình hoaït ñoäng cuûa phoøng thöû
nghieäm ôû nöôùc ta theo caùc lónh vöïc
thöû nghieäm nhö sau:
Phoøng thöû nghieäm cô hoïc
Lónh vöïc thöû nghieäm cô hoïc laø
lónh vöïc thöû nghieäm truyeàn thoáng,
cô baûn maø ngaønh saûn xuaát coâng
nghieäp naøo cuõng caàn ñöôïc trang
bò. Hieän taïi, trong lónh vöïc cô hoïc

8. 6
LEAN 6 SIGMA
coù nhieàu phoøng thöû nghieäm ôû caùc
doanh nghieäp ñöôïc trang bò moät soá
thieát bò toái thieåu phuïc vuï saûn xuaát,
tuy nhieân phöông tieän kyõ thuaät
cuûa caùc phoøng thöû nghieäm naøy
chöa ñaùp öùng ñöôïc caùc yeâu caàu
cuûa tieâu chuaån ñeà ra ñoái vôùi quy
trình coâng ngheä saûn xuaát vaø kieåm
tra chaát löôïng saûn phaåm. Coù moät
soá cô sôû saûn xuaát lôùn nhö ngaønh
ñoùng vaø söûa chöõa taøu thuyû, saûn
xuaát xe maùy vaø phuï kieän, moät soá
nhaø maùy cô khí, luyeän kim, nhaø
maùy xi maêng, nhaø maùy deät, giaáy,
coâng nghieäp cao su, nhöïa, do caùc
boä, ngaønh hoaëc Trung öông quaûn
lyù ñaõ ñöôïc trang bò ñoàng boä caùc
thieát bò thöû nghieäm tieân tieán coù khaû
naêng thöû ñöôïc haàu heát caùc chæ tieâu
chaát löôïng cuûa saûn phaåm.
Nhaân söï trong phoøng thöû
nghieäm cô hoïc thoâng thöôøng laø
treû, ñöôïc ñaøo taïo töø caùc tröôøng
ñaïi hoïc kyõ thuaät vaø caùc tröôøng
kyõ thuaät daïy ngheà. Ñieàu kieän moâi
tröôøng cuûa caùc phoøng thöû nghieäm
cô hoïc khoâng ñoøi hoûi khaét khe veà
nhieät ñoä vaø ñoä aåm ñoái vôùi chæ tieâu
thöû nghieäm, do vaäy chæ caàn löu yù
ñieàu kieän moâi tröôøng trong moät
soá tröôøng hôïp caàn phaûi baûo quaûn
thieát bò.
Phoøng thöû nghieäm ñieän -
ñieän töû
Trong lónh vöïc ñieän, caùc phoøng
thöû nghieäm taäp trung ñaàu tö caùc
thieát bò: thöû an toaøn ñieän (caùch
ñieän, cao theá) vaø moät soá chæ tieâu
ñaëc tröng nhö tuoåi thoï, ñoä tin caäy,
thöû coâng suaát, ñieän trôû vaø moät soá
chæ tieâu cô lyù (daây vaø caùp ñieän).
Naêng löïc thöû nghieäm trong lónh vöïc
ñieän ñaõ ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu saûn
xuaát vaø quaûn lyù chaát löôïng.
Ñoái vôùi lónh vöïc ñieän töû, phaàn
lôùn caùc phoøng thöû nghieäm thuoäc
caùc doanh nghieäp saûn xuaát, laép
raùp saûn phaåm ñieän töû daân duïng,
phuïc vuï chuû yeáu cho yeâu caàu cuûa
doanh nghieäp. Trong lónh vöïc phaùt
thanh, truyeàn hình ñaõ coù phoøng
thöû nghieäm chuyeân ngaønh cuûa Ñaøi
tieáng noùi Vieät Nam vaø Ñaøi truyeàn
hình Vieät Nam. Ñoái vôùi caùc thieát
bò tin hoïc (maùy tính, phuï kieän)
hieän coù raát ít phoøng thöû nghieäm
trong lónh vöïc naøy. Trong lónh vöïc
Böu chính Vieãn thoâng chæ coù moät
soá phoøng thöû nghieäm trong caùc
doanh nghieäp. Nhaân söï phoøng thöû
nghieäm trong lónh vöïc ñieän-ñieän töû
ñeàu ñöôïc ñaøo taïo cô baûn vaø ñaøo
taïo naâng cao ñeå ñaùp öùng ñöôïc
vôùi yeâu caàu coâng vieäc thöû nghieäm.
Phoøng thöû nghieäm ñieän-ñieän töû
ñeàu aùp duïng theo phöông phaùp
tieâu chuaån Vieät Nam (TCVN) vaø
tieâu chuaån quoác teá IEC.
Phoøng thöû nghieäm hoùa hoïc
Caùc phoøng thöû nghieäm hoùa hoïc
treân ñòa baøn caû nöôùc ñöôïc ñaàu tö
raát cô baûn, ñoàng boä veà thieát bò vaø
caùn boä. Nhieàu phoøng thöû nghieäm
tö nhaân (voán ñaàu tö trong vaø ngoaøi
nöôùc) ñaõ vaø ñang ñöôïc xaây döïng
vôùi trang thieát bò hieän ñaïi ñaùp öùng
chuû yeáu cho vieäc phaân tích caùc chæ
tieâu hoùa thöïc phaåm vaø moâi tröôøng.
Nhaân vieân phoøng thöû nghieäm hoùa
hoïc coù tyû leä nöõ nhieàu hôn nam vaø
nhaân vieân nöõ trong moät soá phoøng
thöû nghieäm hoùa hoïc chieám hôn
¾ toång soá nhaân vieân. Phoøng thöû
nghieäm hoùa hoïc tham gia raát nhieàu
chöông trình thöû nghieäm thaønh
thaïo trong vaø ngoaøi nöôùc vaø theå
hieän ñaày ñuû naêng löïc kyõ thuaät cuûa
mình.
Phoøng thöû nghieäm sinh
hoïc
Sinh hoïc laø moät trong boán lónh
vöïc nghieân cöùu troïng ñieåm cuûa
Nhaø nöôùc (coâng ngheä thoâng tin,
coâng ngheä sinh hoïc, coâng ngheä
töï ñoäng hoaù, coâng ngheä vaät lieäu
môùi). Nhieàu toå chöùc ñaõ vaø ñang
coù keá hoaïch ñaàu tö vaøo coâng
ngheä sinh hoïc nhö: Vieän Haøn
laâm Khoa hoïc vaø Coâng ngheä Vieät
Nam, Tröôøng ñaïi hoïc Khoa hoïc Töï
nhieân, Tröôøng ñaïi hoïc Baùch khoa,
Tröôøng ñaïi hoïc Noâng - Laâm… Caùc
cô sôû naøy ñaõ vaø ñang ñöôïc ñaàu tö
xaây döïng cô baûn vaø coù ñieàu kieän
moâi tröôøng phuø hôïp ñaûm baûo ñoä
voâ truøng vaø ñöôïc kieåm soaùt thöôøng
xuyeân, thieát bò ñöôïc ñaàu tö hieän
ñaïi. Moät soá phoøng thöû nghieäm
sinh hoïc naèm trong chöông trình
phoøng thöû nghieäm troïng ñieåm
quoác gia. Phöông phaùp thöû thöôøng
ñöôïc phoøng thöû nghieäm sinh hoïc
söû duïng laø tieâu chuaån Vieät Nam
hoaëc tieâu chuaån noäi boä do phoøng
thöû nghieäm xaây döïng. Nhaân vieân
phoøng thöû nghieäm sinh hoïc ña
phaàn laø nhaân vieân nöõ ñöôïc ñaøo taïo
cô baûn trong caùc tröôøng ñaïi hoïc.
Ñaëc bieät caùc phoøng thöû nghieäm
sinh hoïc thuoäc quaûn lyù cuûa caùc cô
quan nhaø nöôùc coù ñoäi nguõ caùn boä
coù trình ñoä chuyeân moân cao, ñöôïc
ñaøo taïo baøi baûn vaø nhieàu naêm kinh
nghieäm.
Phoøng thöû nghieäm vaät lieäu
xaây döïng
Phoøng thöû nghieäm vaät lieäu xaây
döïng thöôøng thöïc hieän kieåm tra,
ñaùnh giaù caùc ñaëc tröng kyõ thuaät
cuûa ñaát xaây döïng, vaät lieäu, keát caáu,
caáu kieän… söû duïng trong caùc coâng
trình xaây döïng.
Phoøng thöû nghieäm vaät lieäu
xaây döïng haàu heát thuoäc caùc vieän
nghieân cöùu khoa hoïc, caùc tröôøng
ñaïi hoïc, toång coâng ty, coâng ty xaây
döïng vaø moät soá ñôn vò tröïc thuoäc
Lieân hieäp hoäi khoa hoïc, Toång
hoäi xaây döïng. Do ñaëc thuø coâng

9. 7
LEAN 6 SIGMA
vieäc neân ña soá caùn boä phoøng thöû
nghieäm naøy nam giôùi. Nhaân söï
caùc phoøng thöû nghieäm vaät lieäu
xaây döïng töông ñoái oån ñònh vaø coù
kinh nghieäm.
Phoøng thöû nghieäm khoâng
phaù huûy
Caùc phoøng thöû nghieäm khoâng
phaù huûy ñöôïc trang bò töông
ñoái ñoàng boä caùc thieát bò nhö:
phoøng thöû nghieäm cuûa Toång cuïc
TCÑLCL, trung taâm Kyõ thuaät An
toaøn, Vieän Kyõ thuaät Haït nhaân, caùc
coâng ty thuoäc ngaønh ñoùng taøu vaø
haøng khoâng Vieät Nam.
Haïn cheá chính trong lónh vöïc
khoâng phaù huûy laø caùc thieát bò
cuõ, laïc haäu, chöa phoå bieán trong
ngaønh xaây döïng maø leõ ra ngaønh
naøy phaûi ñi ñaàu trong vieäc öùng
duïng caùc kyõ thuaät khoâng phaù huûy.
Phaàn lôùn nhaân vieân kyõ thuaät khoâng
phaù huûy chöa ñöôïc huaán luyeän
vaø ñaøo taïo baøi baûn do ñieàu kieän
ñaøo taïo thöïc teá trong nöôùc vaø khoù
khaên trong vieäc cöû caùn boä ra nöôùc
ngoaøi hoïc taäp. Phöông phaùp thöû
maø caùc phoøng thöû nghieäm khoâng
phaù huûy söû duïng chuû yeáu theo tieâu
chuaån ISO.
Phoøng thöû nghieäm döôïc
Do tính chaát vaø möùc ñoä aûnh
höôûng cuûa keát quaû thöû nghieäm
neân haàu heát caùc phoøng thöû nghieäm
döôïc ñeàu ñöôïc ñaàu tö hieän ñaïi
vôùi heä thoáng trang thieát bò môùi,
cô sôû haï taàng ñöôïc chuù yù thieát keá
phuø hôïp vôùi hoaït ñoäng phoøng thöû
nghieäm. Caùc phoøng thöû nghieäm
döôïc chuû yeáu phaân tích caùc chæ
tieâu hoùa vaø moät soá chæ tieâu sinh
hoïc trong caùc maãu thuoác. Nhaân söï
ña phaàn laø nöõ giôùi, phöông phaùp
phaân tích chuû yeáu theo döôïc ñieån
Vieät Nam.
Nhaän xeùt chung
Hieän nay, nhieàu phoøng thöû
nghieäm khoâng bieát hoaëc raát ít bieát
ñeán trong cuøng lónh vöïc cuûa mình
coù nhöõng phoøng thöû nghieäm naøo,
naêng löïc ra sao, khaû naêng thöû
nghieäm ñöôïc ñeán ñaâu, treân nhöõng
neàn maãu hay phöông phaùp gì.
Nhieàu phoøng thöû nghieäm maëc duø
ñöôïc trang bò thieát bò thöû nghieäm
hieän ñaïi nhöng chæ khai thaùc moät
phaàn nhoû coâng suaát hay chæ khai
thaùc ñöôïc moät vaøi öùng duïng trong
soá raát nhieàu öùng duïng khaùc. Nhieàu
phoøng thöû nghieäm toán raát nhieàu
thôøi gian tìm hieåu nghieân cöùu thöû
nghieäm chæ tieâu, phöông phaùp môùi
trong khi ñaõ coù nhieàu phoøng thöû
nghieäm thöïc hieän thaønh thaïo caùc
phöông phaùp naøy.
Nhieàu phoøng thöû nghieäm coù
naêng löïc raát toát nhöng laïi khoâng
ñöôïc bieát ñeán daãn ñeán tình traïng
laõng phí trong vieäc söû duïng nguoàn
löïc.
Ngoaøi ra, trong noäi boä caùc
phoøng thöû nghieäm, coâng taùc noäi
kieåm (kieåm soaùt chaát löôïng noäi boä)
vaø ngoaïi kieåm (söû duïng ñôn vò thöù
3 ñeå ñaùnh giaù chaát löôïng keát quaû
thöû nghieäm) chöa ñöôïc quan taâm
ñuùng möùc. Caùc phoøng thöû nghieäm
chöa thöïc söï coi troïng caùc coâng
vieäc naøy maø môùi chæ coi ñaây laø
coâng vieäc caàn phaûi thöïc hieän ñeå
ñaùp öùng yeâu caàu cuûa caùc toå chöùc
coâng nhaän hay chæ ñònh.
Hieän nay, caùc phoøng thöû
nghieäm ôû Vieät Nam ña soá aùp duïng
tieâu chuaån ISO/IEC 17025 laøm cô
sôû ñeå quaûn lyù phoøng thöû nghieäm.
Soá löôïng phoøng thöû nghieäm ôû Vieät
Nam hieän nay coù khoaûng 12.000
phoøng thöû nghieäm, tuy nhieân chæ
khoaûng 10% trong soá ñoù ñöôïc
ñaùnh giaù coâng nhaän naêng löïc.
Caùc nhaän xeùt chung veà hoaït
ñoäng phoøng thöû nghieäm ñöôïc
nhaän ñònh döïa treân keát quaû khaûo
saùt cuûa nhoùm nghieân cöùu trong
quaù trình thöïc hieän ñeà taøi. Moät soá
toàn taïi trong caùc phoøng thöû nghieäm
ñöôïc nhaän dieän nhö sau:
Heä thoáng quaûn lyù
Toå chöùc
Sô ñoà toå chöùc chöa laøm roõ
ñöôïc cô caáu toå chöùc vaø quaûn lyù
cuûa phoøng thöû nghieäm vaø vò trí cuûa
phoøng thöû nghieäm trong toå chöùc
chuû quaûn. Caùn boä quaûn lyù coøn
kieâm nhieäm vaø chöa coù bieän phaùp
thay theá hieäu quaû khi caùn boä quaûn
lyù vaéng maët. Phaàn lôùn caùc phoøng
thöû nghieäm quy ñònh veà baûo maät
thoâng tin cuûa khaùch haøng coøn yeáu
vaø chöa aùp duïng trieät ñeå.
Heä thoáng quaûn lyù
chaát löôïng
Caùc phoøng thöû nghieäm ña phaàn
ñaõ xaây döïng heä thoáng quaûn lyù chaát
löôïng theo ISO/IEC 17025, moät soá
phoøng thöû nghieäm aùp duïng tích
hôïp heä thoáng ISO 17025 vaø ISO
9001. Tuy nhieân vieäc phoå bieán heä
thoáng quaûn lyù chaát löôïng (QLCL)
cho nhaân vieân thöïc hieän chöa thöïc
söï hieäu quaû. Vieäc caäp nhaät nhöõng
thay ñoåi heä thoáng haøng naêm gaàn
nhö chöa ñöôïc chuù yù, khi thay ñoåi
nhaân vieân khoâng ñöôïc bieát tôùi.
Chính saùch, muïc tieâu chaát löôïng
chöa ñöôïc thaáu hieåu trong toaøn
boä heä thoáng vaø khoâng cuï theå vaø
khoâng saùt vôùi thöïc teá cuûa phoøng
thöû nghieäm.
Kieåm soaùt taøi lieäu
Thuû tuïc ñaõ ñöôïc thieát laäp ñaày
ñuû theo yeâu caàu cuûa ISO, tuy nhieân
vieäc caäp nhaät danh muïc taøi lieäu
cuõng nhö theå hieän tình traïng hieän

10. 8
LEAN 6 SIGMA
thôøi vaø söï phaân phoái taøi lieäu khoâng
ñöôïc chuù yù vaø duy trì.
Vieäc xem xeùt yeâu caàu, ñeà
nghò vaø hôïp ñoàng
Vieäc ghi cheùp yeâu caàu thöû
nghieäm ñöôïc thöïc hieän ñaày ñuû
nhöng moät soá phoøng thöû nghieäm
ñaõ khoâng ghi cuï theå phöông phaùp
thöû, khoâng ghi cuï theå khi coù söû
duïng nhaø thaàu phuï, nhöõng thay
ñoåi so vôùi yeâu caàu ban ñaàu haàu
nhö khoâng ñöôïc löu giöõ laïi.
Nhaø thaàu phuï
Phaàn lôùn caùc phoøng thöû nghieäm
khoâng ñaùnh giaù nhaø thaàu phuï maø
söû duïng tröïc tieáp caùc nhaø thaàu
phuï ñaõ ñöôïc coâng nhaän ISO/IEC
17025. Tuy nhieân caùc phoøng thöû
nghieäm haàu heát khoâng chuù yù tôùi
danh muïc chæ tieâu ñöôïc coâng nhaän
cuûa nhaø thaàu phuï vaø vieäc caäp nhaät
naêng löïc nhaø thaàu phuï cuõng chöa
ñöôïc duy trì.
Mua dòch vuï vaø ñoà cung
caáp
Hoà sô ñaùnh giaù naêng löïc nhaø
cung öùng ñöôïc löu giöõ töông ñoái
ñaày ñuû nhöng haàu heát vieäc ñaùnh
giaù kieåm tra chaát löôïng haøng hoùa
mua veà tröôùc khi söû duïng thöôøng bò
boû qua. Caùc dòch vuï coù aûnh höôûng
tröïc tieáp tôùi keát quaû thöû nghieäm
nhö hieäu chuaån, thöû nghieäm thaønh
thaïo… haàu nhö khoâng coù ñaùnh giaù
nhaø cung öùng.
Dòch vuï ñoái vôùi khaùch haøng
Raát ít phoøng thöû nghieäm thöïc
hieän thu thaäp laáy yù kieán cuûa khaùch
haøng veà chaát löôïng dòch vuï do
phoøng thöû nghieäm cung caáp ñeå
phaân tích caûi tieán heä thoáng.
Phaøn naøn
Raát ít phoøng thöû nghieäm bò
phaøn naøn neân cuõng ít hoà sô löu
laïi vaø moät soá phoøng thöû nghieäm
bò phaøn naøn qua ñieän thoaïi nhöng
khoâng ghi laïi trong hoà sô.
Kieåm soaùt coâng vieäc thöû
nghieäm khoâng phuø hôïp
Thöôøng raát ít phoøng thöû nghieäm
coù hoà sô naøy vaø phoøng thöû nghieäm
thöôøng khoâng hieåu roõ ñöôïc baûn
chaát vaø vieäc caàn thieát phaûi thöïc
hieän kieåm soaùt coâng vieäc khoâng
phuø hôïp. Coâng vieäc khoâng phuø hôïp
ña phaàn khoâng ñöôïc ghi cheùp vaø
xöû lyù theo yeâu caàu cuûa quy trình.
Caûi tieán vaø haønh ñoäng
phoøng ngöøa
Trong thöïc teá phoøng thöû nghieäm
coù theå tìm ra ñöôïc raát nhieàu haønh
ñoäng caûi tieán hoaëc phoøng ngöøa
hoaëc ñaõ thöïc hieän hoaït ñoäng caûi
tieán, phoøng ngöøa tuy vaäy, phoøng
thöû nghieäm thöôøng khoâng löu hoà
sô cuûa hoaït ñoäng naøy.
Haønh ñoäng khaéc phuïc
Haàu heát caùc coâng vieäc khoâng
phuø hôïp chæ ñöôïc phaùt hieän khi coù
ñaùnh giaù beân ngoaøi do ñoù haønh
ñoäng khaéc phuïc chæ ñöôïc thöïc
hieän raát haïn cheá. Vieäc kieåm soaùt
hoaït ñoäng thöû nghieäm khoâng phuø
hôïp gaàn nhö bò boû ngoû vaø khoâng
coù hoà sô. Phoøng thöû nghieäm
thöôøng khoâng thöïc hieän toát phaân
tích nguyeân nhaân goác reã, thaåm tra
haønh ñoäng khaéc phuïc khoâng ñöôïc
tuaân thuû do vaäy nhieàu haønh ñoäng
khaéc phuïc khoâng coù hieäu quaû vaø
söï khoâng phuø hôïp thöôøng taùi dieãn.
Kieåm soaùt hoà sô
Nhieàu phoøng thöû nghieäm ñöa
ra quy ñònh löu giöõ hoà sô khoâng
phuø hôïp vôùi thöïc teá vaø chöa laäp
vaên baûn caùch thöùc baûo veä vaø sao
laïi hoà sô löu giöõ trong maùy tính.
Vieäc söûa chöõa hoà sô maëc duø ñaõ
coù quy ñònh ñaùp öùng yeâu caàu tieâu
chuaån nhöng khoâng coù hieäu löïc
(söûa hoà sô khoâng theo quy ñònh).
Ñaùnh giaù noäi boä: Phoøng thöû
nghieäm chöa coù ñaày ñuû hoà sô ñaøo
taïo veà chuyeân gia ñaùnh giaù noäi
boä, caùch thöïc hieän ghi cheùp baùo
caùo ñaùnh giaù chöa phuø hôïp. Moät
soá phoøng thöû nghieäm khoâng ñaùnh
giaù heát caùc yeâu caàu cuûa ISO/IEC
17025. Ñaùnh giaù noäi boä coøn mang
tính hình thöùc, chöa yù thöùc ñöôïc
taàm quan troïng cuûa hoaït ñoäng
ñaùnh giaù noäi boä.
Xem xeùt laõnh ñaïo
Thöïc hieän coøn mang tính hình
thöùc. Söï phuø hôïp cuûa chính saùch,
thuû tuïc haàu nhö khoâng ñöôïc xem
xeùt daãn ñeán vieäc caäp nhaät caûi tieán
heä thoáng khoâng ñöôïc thöïc hieän. Keá
hoaïch thöïc hieän vaø theo doõi vieäc
thöïc hieän keát luaän töø caùc cuoäc xem
xeùt laõnh ñaïo haàu nhö khoâng ñöôïc
thöïc hieän.
Naêng löïc kyõ thuaät
Nhaân söï
Khoâng coù söï lieân keát giöõa muïc
tieâu chaát löôïng haøng naêm, ñaùnh
giaù naêng löïc nhaân vieân, thay ñoåi
trong heä thoáng vaø nhu caàu ñaøo
taïo, do ñoù phoøng thöû nghieäm chöa
thieát laäp chöông trình ñaøo taïo hôïp
lyù phuø hôïp theo nhu caàu tröôùc
maét vaø laâu daøi. Phoøng thöû nghieäm
thöôøng quan taâm nhieàu ñeán nhu
caàu ñaøo taïo beân ngoaøi vaø daøi haïn
vaø ít thieát laäp nhu caàu ñaøo taïo noäi
boä cho nhaân vieân. Baûn moâ taû coâng
vieäc cho töøng ngöôøi thöôøng chöa
roõ ñöôïc heát caùc nhieäm vuï hieän taïi
vaø khoâng ñeà caäp ñeán vieäc baùo caùo
leân caáp coù thaåm quyeàn töøng tröôøng
hôïp xaûy ra coâng vieäc khoâng phuø
hôïp cuï theå. Hoà sô nhaân vieân khoâng
caäp nhaät ñaày ñuû caùc khoùa ñaøo taïo

11. 9
LEAN 6 SIGMA
theå hieän kinh nghieäm cuûa töøng
nhaân vieân. Khoâng thöïc hieän ñaùnh
giaù hieäu quaû ñaøo taïo nhö theo quy
ñònh cuûa tieâu chuaån.
Tieän nghi vaø ñieàu kieän moâi
tröôøng
Caùc quy ñònh veà kieåm soaùt
ñöôïc thieát laäp nhöng haønh ñoäng xöû
lyù khi caùc thoâng soá kieåm soaùt vöôït
ngöôõng quy ñònh laïi khoâng ñöôïc
moâ taû vaø ghi cheùp laïi. Quy ñònh
ra vaøo phoøng thöû nghieäm vaø quy
ñònh an toaøn cuõng nhö baûo hoä lao
ñoäng thöôøng khoâng ñöôïc tuaân thuû.
Phöông phaùp thöû vaø pheâ
duyeät phöông phaùp
Phöông phaùp thöû vaø hieäu
chuaån ñoâi khi chöa ñöôïc caäp
nhaät kòp thôøi phöông phaùp môùi
ñaõ thay ñoåi. Chöa thöïc hieän ñaùnh
giaù, pheâ duyeät phöông phaùp thöû
ñoái vôùi phöông phaùp coù thay ñoåi
noäi dung so vôùi phöông phaùp
goác theo ñuùng yeâu caàu cuûa tieâu
chuaån. Nhieàu phoøng thöû nghieäm
gaëp khoù khaên trong vieäc tính toaùn
ñoä khoâng ñaûm baûo ño nhö: khoâng
xaây döïng phöông phaùp tính toaùn,
chöa xaùc ñònh ñaày ñuû nguoàn taïo
ra ñoä khoâng ñaûm baûo ño. Nhieàu
phoøng thöû nghieäm thieáu quy ñònh
baûo veä döõ lieäu khi nhaäp vaø thu thaäp
vaø truyeàn döõ lieäu.
Thieát bò
Khoâng thöïc hieän ñuùng keá
hoaïch veà vieäc hieäu chuaån, baûo trì
thieát bò. Phoøng thöû nghieäm chöa
thieát laäp ñöôïc chu kyø hieäu chuaån
thieát bò vaø thöôøng döïa theo yeâu
caàu thôøi gian hieäu chuaån ñeà caäp
trong chöùng chæ hieäu chuaån cuûa
thieát bò. Nhieàu phoøng thöû nghieäm
khoâng tieán haønh kieåm tra vaø baûo
trì thieát bò sau khi söûa chöõa. Hoà
sô thieát bò thieáu caùc thoâng tin caàn
thieát nhö: söûa chöõa, baûo döôõng,
höôùng daãn vaän haønh thieát bò…vaø
thuû tuïc caäp nhaät phaàn meàm ñi keøm
theo thieát bò.
Tính lieân keát chuaån ño löôøng
Moät soá phoøng thöû nghieäm
khoâng thöïc hieän ñaày ñuû keá hoaïch
hieäu chuaån thieát bò. Phoøng thöû
nghieäm töï hieäu chuaån chöa thöïc
hieän ñöôïc tính lieân keát chuaån tôùi heä
ñôn vò SI hoaëc chöa thöïc hieän hieäu
chuaån ñuùng theo yeâu caàu. Vieäc
quaûn lyù chuaån chính, maãu chuaån,
kieåm tra giöõa 2 kyø hieäu chuaån coøn
gaëp nhieàu baát caäp.
Laáy maãu vaø quaûn lyù maãu
Moät soá phoøng thöû nghieäm khi
thöïc hieän laáy maãu taïi hieän tröôøng
thöôøng queân khoâng vieän daãn
phöông phaùp laáy maãu, vò trí laáy
maãu. Moät soá phoøng thöû nghieäm
quy ñònh maõ hoùa trong taøi lieäu moät
kieåu nhöng thöïc teá laïi maõ hoùa theo
moät kieåu hoaøn toaøn khaùc. Moät soá
phoøng thöû nghieäm khoâng thöïc hieän
huûy maãu theo ñuùng nhö ñaõ quy
ñònh baèng vaên baûn hoaëc moät soá
phoøng thöû nghieäm khi thöïc hieän
huûy maãu khoâng löu laïi bieân baûn
huûy maãu. Ñieàu kieän baûo quaûn maãu
löu chöa ñaûm baûo.
Ñaûm baûo chaát löôïng keát
quaû thöû nghieäm
Chöa chuù yù tôùi vieäc tìm nguyeân
nhaân daãn ñeán keát quaû khoâng ñaït
khi tham gia chöông trình thöû
nghieäm thaønh thaïo. Ñaùnh giaù tay
ngheà nhaân vieân chöa ñöôïc quan
taâm thöïc hieän haøng naêm.
Baùo caùo keát quaû thöû
nghieäm
Noäi dung baùo caùo thöû coøn thieáu
thoâng tin nhö: ñôn vò ño, phöông
phaùp aùp duïng, ngaøy thöïc hieän thöû
nghieäm, moâ taû tình traïng maãu.
Nhieàu phoøng thöû nghieäm ñaõ khoâng
thöïc hieän ñaùnh daáu nhaän bieát chæ
tieâu thöû nghieäm chöa ñöôïc coâng
nhaän hoaëc do nhaø thaàu phuï thöïc
hieän. Moät soá baùo caùo thöû nghieäm
khoâng vieän daãn thoâng tin ñöôïc yeâu
caàu trong tröôøng hôïp phoøng thöû
nghieäm thöïc hieän laáy maãu nhö: vò
trí laáy maãu, phöông phaùp laáy maãu,
ñieàu kieän laáy maãu…Trong moät soá
tröôøng hôïp phoøng thöû nghieäm phaûi
caáp laïi phieáu keát quaû thöû nghieäm
hoaëc chöùng chæ hieäu chuaån khoâng
vieän daãn tôùi soá phieáu ñaõ caáp tröôùc
ñaây.
Ñaùnh giaù qua moät soá tieâu
chí ño löôøng hieäu quaû
Nhoùm nghieân cöùu thöïc hieän
khaûo saùt 50 phoøng thöû nghieäm.
Loaïi hình phoøng thöû nghieäm
Trong soá caùc PTN ñöôïc khaûo
saùt, coù 64% PTN ñöôïc khaûo saùt
thuoäc loaïi hình nhaø nöôùc vaø 36%
PTN ñöôïc khaûo saùt coù voán ñaàu
tö tö nhaân hoaëc nöôùc ngoaøi. Hieän
nay, ôû Vieät Nam soá löôïng PTN
thuoäc cô quan quaûn lyù nhaø nöôùc
khoâng coù söï bieán ñoäng. Vôùi chuû
tröông xaõ hoäi hoùa hoaït ñoäng thöû
nghieäm, trong khoái tö nhaân moâ
hình PTN ñang coù söï ñaàu tö phaùt
trieån maïnh meõ caû veà soá löôïng vaø
chaát löôïng.
Hình 1: Loaïi hình PTN tham gia khaûo saùt
(tính treân tæ leä phaàn traêm)
Voán tö
nhaân/ñaàu
tö nöôùc
ngoaøi
Nhaø nöôùc
36%
64%
Loaïi hình PTN tham gia khaûo saùt

12. 10
LEAN 6 SIGMA
Cô cheá taøi chính
Trong soá caùc phoøng thöû nghieäm
ñöôïc khaûo saùt, 26% phoøng thöû
nghieäm töï ñaùnh giaù ñöôïc quyeàn töï
chuû veà taøi chính (ñöôïc quyeàn quyeát
ñònh ñaàu tö veà taøi chính maø khoâng
caàn hoûi yù kieán hay pheâ duyeät cuûa
caùc caáp). 34% phoøng thöû nghieäm
naèm trong nhoùm ñöôïc töï chuû 1
phaàn taøi chính (trong nguoàn thu
ñöôïc giöõ laïi 1 phaàn ñeå töï chi traû
cho hoaït ñoäng cuûa mình). 40%
phoøng thöû nghieäm phuï thuoäc hoaøn
toaøn vaøo ngaân saùch nhaø nöôùc vaø
khoâng ñöôïc quyeàn töï chuû veà taøi
chính.
Hình 2: Thoáng keâ cô cheá taøi chính cuûa caùc
PTN tham gia khaûo saùt
Lónh vöïc thöû nghieäm
Ña soá caùc phoøng thöû nghieäm
ñöôïc khaûo saùt thöïc hieän thöû
nghieäm nhieàu hôn 1 lónh vöïc.
Khoaûng 10% phoøng thöû nghieäm
chæ thöïc hieän thöû nghieäm 1 lónh
vöïc. Soá phoøng thöû nghieäm thöïc
hieän thöû nghieäm lónh vöïc hoùa hoïc
chieám ña soá (50%), tieáp theo ñoù
laø lónh vöïc sinh hoïc (25%). Treân
80% PTN ñöôïc khaûo saùt coù naêng
löïc thöû nghieäm 2 lónh vöïc, chæ 1
soá nhoû PTN ñöôïc ñaàu tö ñeå thöû
nghieäm 3 lónh vöïc. Tuy nhieân, caùc
phoøng thöû nghieäm thöïc hieän 2 lónh
vöïc trôû leân coù tæ leä phaân boá coâng
vieäc giöõa caùc lónh vöïc khoâng ñeàu.
Heä thoáng Quaûn lyù
chaát löôïng
Ña soá caùc PTN ñeàu aùp duïng
heä thoáng QLCL trong hoaït ñoäng
cuûa mình. Khoaûng 80% PTN ñöôïc
khaûo saùt ñeàu ñaõ aùp duïng vaø ñaõ
ñöôïc coâng nhaän ISO/IEC 17025
trong hoaït ñoäng PTN, 1 vaøi PTN
aùp duïng GLP, ISO 9001, moät soá
PTN tham gia hoaït ñoäng ñaùnh giaù
chæ ñònh cuûa cô quan quaûn lyù nhaø
nöôùc nhö Toång cuïc Moâi tröôøng, Boä
Noâng nghieäp vaø Phaùt trieån Noâng
thoân, Boä Coâng thöông. Caùc PTN
chöa ñöôïc coâng nhaän ISO nhöng
cuõng ñaõ aùp duïng heä thoáng QLCL
trong hoaït ñoäng cuûa mình.
Nhaân söï
Nhaân söï PTN thoâng thöôøng
khoâng quaù nhieàu, dao ñoäng
khoaûng 10 - 20 nhaân vieân, tröø moät
soá vieän nghieân cöùu lôùn coù nhieàu
khoa/phoøng ban soá löôïng nhaân
söï coù theå ñaït hôn
hôn 100 ngöôøi. Soá
löôïng nhaân söï nöõ
haàu nhö coù ôû taát caû
caùc PTN khaûo saùt.
Coù khoaûng 58%
PTN ñöôïc khaûo saùt
coù löôïng nhaân söï
nöõ chieám treân 50%,
17% PTN khaûo saùt
coù nhaân söï nöõ chieám khoaûng 30
- 50%. Haàu heát nhaân söï cuûa caùc
PTN ñeàu laø nhaân söï oån ñònh (ñaõ
vaøo bieân cheá hoaëc kyù hôïp ñoàng
daøi haïn treân 3 naêm) (chieám hôn
90% PTN ñöôïc khaûo saùt), chæ coù
3 PTN ñöôïc khaûo saùt coù nhaân söï
hôïp ñoàng daøi haïn chieám tæ leä ít
hôn 70%.
Haàu heát (91%) caùc PTN ñeàu söû
duïng nhaân söï ñuùng chuyeân ngaønh,
coù moät soá nhoû PTN (5 PTN) coù
nhaân söï khoâng phuø hôïp vôùi lónh
vöïc thöû nghieäm tuy nhieân nhoùm
nghieân cöùu khoâng coù ñieàu kieän
tieáp caän phaân coâng coâng vieäc cuûa
caùc nhaân söï naøy neân khoâng coù
ñöôïc ñaùnh giaù chi tieát hôn. Nhaân
söï caùc PTN ñöôïc ñaùnh giaù coù chaát
löôïng töông ñoái toát. Treân 72% PTN
ñöôïc khaûo saùt coù hôn 80% nhaân
söï coù baèng ñaïi hoïc. Moät soá PTN söû
duïng nhaân söï coù baèng cao ñaúng,
trung caáp. Nhieàu PTN coù nhaân söï
coù trình ñoä chuyeân moân cao (thaïc
só, tieán só ôû gaàn 40 PTN) ñaëc bieät
moät soá PTN coù chöùc naêng nghieân
cöùu coù Phoù Giaùo sö tham gia vaøo
hoaït ñoäng thöû nghieäm cuûa PTN.
Phuï thuoäc hoaøn toaøn vaøo ngaân saùch ñöôïc
caáp; Töï chuû 1 phaàn, 1 phaàn do ngaân saùch
ñöôïc caáp; Töï chuû hoaøn toaøn.
26% 40%
Cô cheá taøi chính
34%
Hình 3: Thoáng keâ veà
lónh vöïc thöû nghieäm
cuûa caùc PTN tham
gia khaûo saùt
Hình 4: Tình hình aùp duïng/coâng nhaän/
chæ ñònh heä thoáng QLCL taïi caùc PTN
HEÄ THOÁNG QLCL TAÏI CAÙC PTN
Ñaõ ñöôïc coâng nhaän chæ ñònh
Chöa ñöôïc coâng nhaän chæ ñònh
80%
20%

13. 11
LEAN 6 SIGMA
Hieäu quaû kinh teá
Nhoùm nghieân cöùu thöïc hieän
ñaùnh giaù sô boä veà toång thu vaø toång
chi cuûa PTN trong 1 naêm gaàn nhaát
ñeå xaùc ñònh hieäu quaû kinh teá trong
hoaït ñoäng cuûa caùc PTN ñöôïc khaûo
saùt. Ña soá PTN hoaït ñoäng ñeàu coù
hieäu quaû. Tuy nhieân keát quaû khoâng
thöïc söï chính xaùc do nhieàu PTN
khoâng thoáng keâ vaø baùo caùo caùc soá
lieäu taøi chính naøy chính xaùc maø chæ
döïa treân con soá öôùc löôïng.
Dieän tích
Haàu heát caùc PTN coù dieän tích
phuø hôïp vôùi hoaït ñoäng thöû nghieäm.
Moät soá PTN thuoäc cô quan quaûn
lyù nhaø nöôùc coù dieän tích töông ñoái
roäng (> 500 m2
) cho toaøn boä hoaït
ñoäng cuûa caû khoái vaên phoøng vaø
khoái thöû nghieäm. Ña soá caùc PTN
coù dieän tích vaên phoøng döôùi 15
m2
. Do löôïng nhaân vieân phoøng
thöû nghieäm khoâng nhieàu neân dieän
tích vaên phoøng cuûa caùc phoøng
ñöôïc boá trí töông ñoái phuø hôïp vôùi
soá löôïng ngöôøi. Dieän tích khu vöïc
thöû nghieäm thay ñoåi tuøy theo khoái
löôïng caùc phoøng thöû nghieäm. Tuy
nhieân ña soá caùc PTN khaûo saùt coù
dieän tích trung bình khu vöïc thöû
nghieäm khoaûng 100 m2
(khoaûng
hôn 30% soá PTN khaûo saùt). Ñaëc
bieät coù moät soá PTN coù dieän tích
khu vöïc thöû nghieäm lôùn (treân 200
m2
). Nhöõng PTN naøy coù soá löôïng
nhaân vieân lôùn, phaân tích nhieàu chæ
tieâu, löôïng maùy moùc thieát bò phuïc
vuï hoaït ñoäng phaân tích nhieàu. Moät
soá PTN do ñöôïc xaây döïng töø laâu
naêm, treân neàn ñaát ñaõ coù nhaø xaây töø
tröôùc khoâng coù khaû naêng môû roäng
neân dieän tích ñeán thôøi ñieåm hieän taïi
töông ñoái haïn cheá vaø khoâng coøn
ñaùp öùng nhu caàu coâng vieäc, tuy
nhieân soá löôïng PTN ôû tình traïng
naøy töông ñoái ít (khoaûng 6%).
Naêng löïc phaân tích
Soá pheùp thöû thöïc hieän ñöôïc
taïi caùc PTN raát khaùc nhau. Tuy
nhieân caùc PTN coù quy moâ nhoû
ñeán trung bình löôïng pheùp thöû thöïc
hieän ñöôïc thöôøng ít hôn 70 pheùp
thöû. Caùc PTN coù quy moâ lôùn soá
löôïng pheùp thöû thöôøng cao hôn
100. Caù bieät coù nhöõng PTN laøm
ñöôïc tôùi vaøi ngaøn pheùp thöû trong
1 lónh vöïc. Soá löôïng pheùp thöû ñöôïc
coâng nhaän hay chæ ñònh cuûa caùc
PTN qua khaûo saùt thöôøng chieám
khoaûng 20% toång soá pheùp thöû
PTN thöïc hieän ñöôïc. Löôïng pheùp
thöû ñöôïc coâng nhaän/chæ ñònh thay
ñoåi tæ leä thuaän vôùi quy moâ phoøng
thöû nghieäm. Soá pheùp thöû tham gia
thöû nghieäm thaønh thaïo/so saùnh
lieân phoøng chuû yeáu taäp trung ñoái
vôùi caùc pheùp thöû ñaõ ñöôïc coâng
nhaän. Tuy nhieân soá löôïng pheùp thöû
tham gia thöû nghieäm thaønh thaïo/
so saùnh lieân phoøng coøn ít khoâng
töông xöùng vôùi soá löôïng pheùp thöû
thöïc hieän ñöôïc, soá löôïng pheùp thöû
ñöôïc coâng nhaän cuõng nhö quy moâ
cuûa PTN. Ñieàu naøy coù theå ñöôïc
giaûi thích do quy ñònh cuûa ñôn vò
coâng nhaän/chæ ñònh: yeâu caàu veà taàn
suaát tham gia thöû nghieäm thaønh
thaïo/so saùnh lieân phoøng 1 laán/1
chu kyø coâng nhaän ñoái vôùi moãi pheùp
Baûng 1: Thoáng keâ tình hình nhaân söï cuûa caùc PTN khaûo saùt
Nhaân söï
daøi haïn,
oån ñònh
Hôïp ñoàng treân 3 naêm/coâng
chöùc/vieân chöùc
Treân 30% nhaân söï hôïp
ñoàng ngaén haïn
47 3
Nhaân söï
nöõ giôùi
# 30% nhaân söï
laø nöõ giôùi
30 - 50% nhaân
söï laø nöõ giôùi
> 50% nhaân söï
laø nöõ giôùi
11 9 30
Trình ñoä
nhaân söï
100% nhaân söï
coù baèng ñaïi hoïc
# 80% nhaân söï
coù baèng ñaïi hoïc
< 80% nhaân söï
coù baèng ñaïi hoïc
20 16 14
Chuyeân ngaønh nhaân söï
phuø hôïp vôùi hoaït ñoäng PTN
Ñuùng chuyeân
ngaønh
Khoâng ñuùng
chuyeân ngaønh
36 5
Nhaân söï coù trình ñoä cao
tham gia vaøo hoaït ñoäng
PTN
Coù (tieán só, thaïc
só / Phoù GS, GS)
Khoâng coù
38 12
Dieän tích PTN
Ñaùp öùng
Khoâng ñaùp öùng
94%
6%
Hình 5: Dieän tích PTN vaø ñaùp öùng nhu caàu
coâng vieäc

14. 12
LEAN 6 SIGMA
thöû ñöôïc coâng nhaän. Caùc pheùp
thöû khoâng hoaëc chöa ñöôïc coâng
nhaän khoâng coù quy ñònh cuï theå
aùp duïng. Ngoaøi ra, söï haïn cheá veà
caùc chöông trình thöû nghieäm thaønh
thaïo ôû Vieät Nam cuõng laø moät trong
nhöõng nguyeân nhaân daãn ñeán soá
löôïng tham gia thöû nghieäm thaønh
thaïo cuûa caùc PTN coøn thaáp.
Ñaûm baûo chaát löôïng keát
quaû thöû nghieäm vaø coâng
taùc duy trì PTN
Caùc PTN nhìn chung chöa
chuù yù tôùi coâng taùc ñaûm baûo chaát
löôïng keát quaû thöû nghieäm. Vieäc
tham gia thöû nghieäm thaønh thaïo
hay so saùnh lieân phoøng chuû yeáu
ñeå ñaùp öùng yeâu caàu coâng nhaän/
chæ ñònh. Vieäc ñaùnh giaù tay ngheà
nhaân vieân hay thöïc hieän caùc bieän
phaùp khaùc ñeå ñaûm baûo chaát löôïng
thöû nghieäm ñöôïc thöïc hieän khoâng
thöôøng xuyeân. Soá lieäu töø caùc laàn
thöïc hieän cuõng thöôøng bò boû queân
khoâng ñöa vaøo phaân tích ñeå ñaùnh
giaù xu höôùng ñeå ñöa ra bieän phaùp
phoøng ngöøa hay khaéc phuïc.
Nhìn chung caùc PTN ñeàu coù
hoaïch ñònh caùc nguoàn ngaân saùch,
taøi chính caàn thieát cho caùc haïng
muïc ñeå duy trì PTN, tuy nhieân
ngaân saùch cho caùc noäi dung veà
pheâ duyeät phöông phaùp, ñaùnh
giaù tay ngheà nhaân vieân, mua chaát
chuaån, chuûng chuaån, vaät lieäu
chuaån, ñaøo taïo nhaân vieân nhìn
chung coøn thaáp. Nhieàu PTN khoâng
döï truø cho caùc haïng muïc duy trì
PTN naøy.
Thieát bò
Taát caû caùc PTN khaûo saùt coù
thieát bò phuø hôïp vôùi phaïm vi ñaùp
öùng nhu caàu söû duïng. Caùc PTN
coøn coù raûi raùc moät soá ñôn vò söû
duïng thieát bò cuõ (ñaõ hôn 10 naêm söû
duïng) tuy nhieân ôû taát caû caùc PTN
khaûo saùt ñeàu coù hoaït ñoäng hieäu
chuaån, baûo döôõng, baûo trì thieát bò
haøng naêm. Ñaây cuõng laø 1 yeâu caàu
baét buoäc cuûa ISO/IEC 17025. Naêng
löïc thieát bò (veà soá löôïng, chuûng loaïi
cuõng nhö tính naêng) cuûa PTN thuoäc
khoái cô quan nhaø nöôùc ñöôïc ñaùnh
giaù toát hôn so vôùi caùc PTN tö nhaân.
Moät soá baát caäp trong hoaït
ñoäng thöû nghieäm
Chöa thaät söï xaõ hoäi hoùa hoaït
ñoäng thöû nghieäm, vieäc ñaàu tö xaây
döïng caùc phoøng thöû nghieäm ñoäc
laäp vaãn chuû yeáu döïa vaøo ngaân
saùch nhaø nöôùc. Nhaø nöôùc chöa coù
quy hoaïch vaø chính saùch khuyeán
khích caùc thaønh phaàn kinh teá
khaùc ñaàu tö xaây döïng phoøng thöû
nghieäm hoaëc thu huùt ñaàu tö cuûa
nöôùc ngoaøi ñeå coù caùc phoøng thöû
nghieäm maïnh ñuû khaû naêng phuïc
vuï quaûn lyù nhaø nöôùc vaø phuïc vuï
hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh.
Caû nöôùc vaãn coøn thieáu caùc trung
taâm thöû nghieäm maïnh mang tính
ñaàu ngaønh nhaèm ñoái chöùng so
saùnh nhö trong lónh vöïc an toaøn,
veä sinh, thöïc phaåm.
Coâng taùc xaõ hoäi hoùa hieän nay
coøn gaây nhieàu khoù khaên cho caùc
PTN. Hieän nay caùc PTN tham gia
phuïc vuï quaûn lyù nhaø nöôùc ñeàu
phaûi traûi qua hoaït ñoäng ñaùnh giaù
chæ ñònh. Hoaït ñoäng ñaùnh giaù chæ
ñònh veà cô baûn vaãn döïa treân tieâu
chuaån ISO/IEC 17025. Caùc PTN
khi ñaêng kyù chæ ñònh ñeàu phaûi traûi
qua ñaùnh giaù duø ñaõ ñöôïc coâng
nhaän hoaëc chöa ñöôïc coâng nhaän
ISO/IEC 17025.
Vieäc ñaàu tö, phaùt trieån caùc
phoøng thöû nghieäm trong phaïm vi
quoác gia coøn thieáu vai troø quaûn lyù
vó moâ cuûa nhaø nöôùc maø tröôùc heát
laø ôû khaâu ñònh höôùng vaø quy hoaïch
toång theå hình thaønh caùc phoøng thöû
nghieäm ôû caùc vuøng kinh teá troïng
ñieåm trong caû nöôùc. Caàn ñaàu tö
troïng taâm troïng ñieåm vaøo khu vöïc
kinh teá quan troïng, caùc ngaønh kinh
teá chuû löïc cuûa ñaát nöôùc ñeå thuaän
lôïi cho vieäc phaùt trieån kinh teá, ñaûm
baûo cho vieäc quaûn lyù Nhaø nöôùc veà
chaát löôïng saûn phaåm, haøng hoùa.
Nhaän thöùc veà traùch nhieäm khai
thaùc vaø söû duïng phoøng thöû nghieäm
do nhaø nöôùc ñaàu tö coøn chöa ñaày
ñuû. Khaùi nieäm phoøng thöû nghieäm
söû duïng chung ñeå taän duïng toái
ña hieäu quaû trong quaù trình khai
thaùc coøn chöa ñöôïc cuï theå hoùa
baèng nhöõng cô cheá quaûn lyù thích
hôïp, ñaõ daãn ñeán tình traïng laõng
phí trong ñaàu tö xaây döïng phoøng
thöû nghieäm.
Vieäc söû duïng caùc phoøng thöû
nghieäm phuïc vuï cho yeâu caàu quaûn
lyù coøn chöa caên cöù vaøo naêng löïc
cuûa phoøng thöû nghieäm maø chuû yeáu
döïa vaøo chöùc naêng nhieäm vuï cuûa
phoøng thöû nghieäm, do ñoù ñoä tin
caäy cuûa caùc keát quaû thöû nghieäm
chöa cao.
Tham gia thöû nghieäm thaønh thaïo/so saùnh
lieân phoøng
Toång soá pheùp thöû ñöôïc coâng nhaän/chæ ñònh
Toång soá pheùp thöû (naêng löïc thöû nghieäm)
Hình 6: thoáng keâ veà naêng löïc thöû nghieäm,
caùc chæ tieâu ñöôïc coâng nhaän/chæ ñònh vaø soá
löôïng chæ tieâu tham gia thöû nghieäm thaønh
thaïo/so saùnh lieân phoøng haøng naêm
Hình 7: thoáng keâ veà chi phí duy trì PTN vaø
ñaûm baûo chaát löôïng keát quaû thöû nghieäm
Thoáng keâ veà ngaân saùch cho caùc haïng muïc
duy trì PTN

15. 13
LEAN 6 SIGMA
Thuaät ngöõ “Lean” (taïm dòch laø
“tinh goïn”, xin ñöôïc duøng thuaät
ngöõ nguyeân baûn “Lean” trong
noäi dung trình baøy cuûa chuyeân
ñeà naøy), ñöôïc ñònh nghóa bôûi
Womack, vaø coâng söï (naêm 1994)
nhö sau “Noù aùp duïng giuùp caûi tieán
moät heä thoáng söû duïng giaûm thieåu
nguoàn löïc, töø ñaàu vaøo, ñeå taïo ra
ñöôïc saûn phaåm ñaàu ra gioáng nhö
khi söû duïng heä thoáng truyeàn thoáng,
maø coøn laøm taêng giaù trò cho khaùch
haøng. Ñònh nghóa Lean ñöôïc phaùt
trieån bôûi maïng löôùi Lean cuûa Vieän
Tieâu chuaån vaø khuyeán khích phaùt
trieån coâng ngheä saûn xuaát quoác
gia: “Caùch tieáp caän heä thoáng ñeå
xaùc ñònh vaø loaïi boû caùc laõng phí
thoâng qua caûi tieán lieân tuïc doøng
saûn phaåm khi khaùch haøng coù nhu
caàu theo moät caùch hoaøn haûo”
(Panizzolo 1998).
Lean ñaõ ñöôïc söû duïng trong
saûn xuaát haøng thaäp kyû vaø ñoùng
goùp vaøo vieäc naâng cao chaát löôïng
saûn phaåm cuõng nhö thaønh coâng
cuûa doanh nghieäp (Jerry vaø coäng
söï, 2011). Tuy nhieân, gaàn ñaây
lean môùi ñöôïc baét ñaàu aùp duïng
cho hoaït ñoäng cuûa phoøng thöû
nghieäm, söû duïng thuaät ngöõ “lean
labs” - “phoøng thöû nghieäm lean”.
Nguyeân taéc aùp duïng lean trong
saûn xuaát ñaõ vaø ñang ñöôïc chuyeån
sang aùp duïng vaøo hoaït ñoäng cuûa
phoøng thöû nghieäm, nhöng toác ñoä
chuyeån hoùa coøn chaäm do söï khaùc
bieät giöõa moâi tröôøng hoaït ñoäng cuûa
phoøng thöû nghieäm vaø nhaø maùy saûn
xuaát (veà naêng löïc nhaân vieân, söï ña
daïng cuûa maãu, kyõ thuaät thöïc hieän,
thieát bò,...).
Lean trong Phoøng Thöû nghieäm
Lean cho phoøng thí nghieäm
taäp trung vaøo hoaït ñoäng thöû
nghieäm saûn phaåm vaø nguyeân vaät
lieäu ñeå coù theå ñöa ra keát quaû theo
caùch hieäu quaû nhaát (giaûm chi phí,
taêng toác ñoä), vôùi muïc tieâu caûi thieän
hieäu quaû ño löôøng vaø giaûm chi phí
baèng caùch giaûm nguoàn löïc, coâng
söùc vaø giaûm thôøi gian thöû nghieäm
maãu taïi phoøng thöû nghieäm.
Noùi chung, caùc nguyeân taéc cô
baûn cuûa lean ñeàu ñöôïc aùp duïng
cho phoøng thöû nghieäm, nhöng
vaãn coù nhöõng thaùch thöùc ñeå aùp
duïng moät caùch hieäu quaû lean vaøo
hoaït ñoäng cuûa phoøng thöû nghieäm.
So vôùi moâi tröôøng hoaït ñoäng cuûa
caùc nhaø maùy saûn xuaát, haàu heát
caùc phoøng thöû nghieäm phaân tích
vaø sinh hoïc coù khoái löôïng maãu ít
hôn nhöng laïi coù möùc ñoä phöùc taïp
cao hôn nhieàu laàn. Vì vaäy, nhieàu
coâng cuï lean tieâu chuaån khoâng
phuø hôïp vôùi phoøng thöû nghieäm,
nhöng lean vaãn coù theå aùp duïng
cho hoaït ñoäng cuûa phoøng thöû
nghieäm (Tom Zidel 2006). Caùch
tieáp caän thoâng thöôøng khoâng
thích hôïp cho caùc phoøng thöû
nghieäm, nhöng neáu caån thaän
chuyeån theå caùc coâng ngheä döïa
treân nhöõng hieåu bieát veà hoaït
ñoäng thöû nghieäm thì seõ thu ñöôïc
nhöõng lôïi ích ñaùng keå veà giaûm
chi phí hoaëc taêng toác ñoä hoaëc caû
hai. Coù naêm nguyeân taéc cô baûn
cho aùp duïng lean vaøo phoøng thöû
nghieäm, ñoù laø:
- Giaù trò cuï theå theo ñaùnh giaù cuûa
khaùch haøng;
- Xaùc ñònh chuoãi giaù trò vaø loaïi boû
caùc laõng phí/bieán ñoäng;
- Taïo doøng chaûy giaù trò theo yeâu
caàu cuûa söï hoaøn haûo;
- Thu huùt söï tham gia, gaén keát vaø
taêng söùc maïnh cuûa nhaân löïc;
- Lieân tuïc naâng cao kieán thöùc ñeå
ñaït ñeán söï hoaøn haûo.
Muïc ñích aùp duïng Lean
trong hoaït ñoäng PTN:
Caùc hoaït ñoäng trong phoøng
thöû nghieäm ñeàu nhaèm xaùc ñònh
vaø phaân loaïi caùc hoaït ñoäng “taïo
giaù trò” vaø “khoâng taïo giaù trò” (theo
nhaän thöùc cuûa khaùch haøng) vaø caùc
“phaùt sinh”. Coâng vieäc phaùt sinh
thöôøng khoâng taïo ra giaù trò nhöng
laø caàn thieát ñeå thöïc hieän caùc hoaït
ñoäng “taïo giaù trò”. Quan taâm thích
ñaùng vaøo hoaït ñoäng aùp duïng lean
trong phoøng thöû nghieäm seõ giuùp
loaïi tröø hoaëc giaûm thieåu caùc hoaït
ñoäng khoâng taïo giaù trò. Sô ñoà chuoãi
giaù trò giuùp taïo ra doøng vaät lieäu
vaø thoâng tin cho caùc nhoùm saûn
phaåm. Moät trong nhöõng giai ñoaïn
coát loõi (chìa khoùa) trong aùp duïng
lean cuûa phoøng thöû nghieäm laø phaùt
trieån chuoãi giaù trò cuûa toaøn boä quaù
trình hoaït ñoäng trong phoøng thöû
nghieäm. Lean trong phoøng thöû
nghieäm coù khaû naêng cung caáp
dòch vuï chuaån xaùc töø ñaàu (right
first time - RFT) Sô ñoà chuoãi giaù
trò taäp trung vaøo naâng cao noã löïc
vaø xaùc ñònh ñieåm xöû lyù söï coá, noù
seõ taïo giaù trò raát lôùn vì giuùp baïn
tieát kieäm ñöôïc chi phí, thôøi gian
vaø naêng löôïng. Do ñoù hoaït ñoäng
trong phoøng thöû nghieäm seõ ñi theo
1 doøng chaûy lieân tuïc: hoaït ñoäng thöû
nghieäm ñöôïc baét ñaàu töø 1 maãu,
noù ñöôïc dòch chuyeån lieân tuïc vaø
khoâng ñöôïc pheùp chôø ñôïi giöõa hai
ñôït thöû nghieäm. Hoaït ñoäng “Pull”
ñöôïc giaûi thích laø thöû nghieäm öu
tieân theo yeâu caàu cuûa khaùch haøng,

16. 14
LEAN 6 SIGMA
noù laøm taêng söï taäp trung vaøo coâng
vieäc vaø daãn ñeán keát quaû laø giaûm
thôøi gian taïo ra saûn phaåm.
Löïa choïn caùc coâng cuï aùp
duïng Lean trong Phoøng
thöû nghieäm Thöïc phaåm
Lean labs coù theå tieáp caän ñeå
xaùc ñònh caùc yeáu toá aûnh höôûng tôùi
hoaït ñoäng cuûa phoøng thöû nghieäm
baèng caùch xem xeùt naêng löïc cuûa
phoøng thöû nghieäm ñeå phaân caáp
caùc coâng vieäc vaø khai thaùc nguoàn
löïc moät caùch toát hôn, ñònh höôùng
caùc nguoàn löïc theo thôøi gian cao
ñieåm. Ñeå laøm ñöôïc ñieàu naøy,
phöông phaùp tieáp caän lean phoøng
thöû nghieäm coù theå höôùng quaûn lyù
phoøng thí nghieäm tieán haønh caùc
buoåi ñaøo taïo caàn thieát veà phaân
tích ñeå giaûi quyeát caùc khaâu bò taéc
ngheõn vaø ngaên chaën tình traïng
maãu bò giöõ laïi ôû tình traïng “chôø
xöû lyù”. Ngoaøi ra, muïc ñích khaùc
laø kieåm tra maãu ñöôïc phaân loaïi
theo loâ thöû nghieäm nhö theå naøo vaø
ñaùnh giaù möùc ñoä toái öu cuûa vieäc
phaân loâ naøy.
Phoøng thí nghieäm thöïc phaåm
aùp duïng lean coù theå söû duïng moät
vaøi coâng cuï sau ñeå ñaùnh giaù naêng
löïc hieän taïi cuûa mình:
Xaây döïng sô ñoà chuoãi
giaù trò trong phoøng thí
nghieäm thöïc phaåm
Sô ñoà chuoãi giaù trò VSM laø coâng
cuï quan troïng vaø cô baûn trong
Lean nhaèm nhaän dieän vaán ñeà caàn
caûi tieán. Muïc tieâu cuûa VSM laø ñeå
xaùc ñònh vaø giaûm hoaëc loaïi boû caùc
laõng phí trong doøng chaûy giaù trò taïi
cô sôû. Khaùi nieäm laõng phí trong
Lean laø baát cöù caùi gì khoâng laøm
taêng giaù trò saûn phaåm, vaø VSM
laø moät coâng cuï cöïc kyø hieäu quaû
giuùp cho caáp quaûn lyù vaø cô sôû taäp
trung vaøo caùc noã löïc lieân tuïc caûi
tieán trong loä trình ñuùng ñaén, vaø caûi
thieän doøng chaûy saûn phaåm thoâng
qua quy trình saûn xuaát baèng caùch
giaûm bôùt caùc caûn trôû vaø WIP (haøng
toàn treân chuyeàn). Vieäc caûi thieän
doøng chaûy seõ laøm taêng lôïi ích trong
hoaït ñoäng cuûa coâng ty.
Moät quaù trình caûi tieán döïa vaøo
coâng cuï VSM bao goàm 5 giai ñoaïn
thöïc hieän theo thöù töï:
Giai ñoaïn I: Xaây döïng sô ñoà
chuoãi giaù trò hieän taïi;
Giai ñoaïn II: Nhaän ñieän caùc cô
hoäi caûi tieán;
Giai ñoaïn III: Phaùt trieån sô ñoà
chuoãi giaù trò töông lai;
Giai ñoaïn IV: Trieån khai caùc
muïc tieâu vaø caùc caûi tieán;
Giai ñoaïn V: Sô ñoà chuoãi giaù
trò töông lai (Sô ñoà aùp duïng ñeå
caûi tieán).
Sô ñoà chuoãi giaù trò thôøi gian
giuùp truy xuaát moät maãu caàn thöïc
hieän xuyeân suoát quaù trình cuûa noù,
xaùc ñònh ñöôïc vò trí cuûa maãu taïi
töøng thôøi ñieåm. Xaùc ñònh nhöõng
thôøi ñieåm taïo neân giaù trò cuûa maãu,
vaø nhöõng ñieåm laõng phí caàn ñöôïc
loaïi boû. Moät sô ñoà giaù trò thôøi gian
laø moät baûn moâ taû daïng ñoà thò chæ
ra ñöôïc caùc böôùc taïo ra giaù trò
taêng theâm, nhöõng böôùc caàn thieát
nhöng khoâng taïo giaù trò taêng theâm
vaø nhöõng laõng phí.
Xaùc ñònh caùc laõng phí
trong hoaït ñoäng cuûa
phoøng thöû nghieäm
Baát cöù hoaït ñoäng naøo khoâng
taïo ra giaù trò ñöôïc coi laø “laõng
phí”. Raát nhieàu chuyeân gia lean
nhaän ñònh coù 8 loaïi laõng phí
chính trong hoaït ñoäng cuûa coâng
ty (trong 1 vaøi tröôøng hôïp xaùc
ñònh ñöôïc 7 loaïi laõng phí), ñöôïc
theå hieän bôûi cuïm töø D-O-W-N-
T-I-M-E, vieát taét cuûa Defects:
Khuyeát taát, Overproduction:
saûn xuaát dö thöøa, Waiting: chôø
ñôïi, Non value add processing:
quaù trình khoâng taïo ra giaù trò,
Transportation: vaän chuyeån,
Inventory (excess): toàn kho quaù
möùc, Motion (excess): thao taùc
thöøa thaõi, Employee knowledge
and skills (not utilized): kieán thöùc
vaø kyõ naêng cuûa nhaân vieân khoâng
ñöôïc söû duïng.
Vieäc kieåm tra, raø soaùt, phaân
tích caùc hoaït ñoäng cuûa phoøng
thöû nghieäm ñeå xaùc ñònh ñöôïc caùc
laõng phí laø moät trong nhöõng bieän
phaùp cuûa lean, nhaèm caûi tieán, loaïi
boû caùc hoaït ñoäng laõng phí naøy ñeå
tieát kieäm chi phí, taêng hieäu quaû
coâng vieäc.
Phaân tích vaán ñeà: söû
duïng kyõ thuaät ñaët caâu
hoûi 5 WHYs
Kyõ thuaät phaân tích ñaët caâu hoûi
5 WHYs laø moät coâng cuï toát ñeå söû
duïng khi chuùng ta muoán nhanh
choùng phaân tích ñeå tìm ra nguyeân
nhaân goác reã cuûa moät vaán ñeà. Muïc
ñích chính laø loaïi boû caùc trieäu
chöùng cuõ vaø tìm ñöôïc nguyeân nhaân
goác reã cuûa vaán ñeà, coâng cuï naøy coù
theå söû duïng keát hôïp vôùi kyõ thuaät
phaân tích theo giaûn ñoà xöông caù.
Giaûn ñoà xöông caù: xaùc
ñònh nguyeân nhaân vaø
möùc ñoä aûnh höôûng
Giaûn ñoà xöông caù ñöôïc saùng
cheá bôûi tieán syõ ngöôøi Nhaät Baûn
coù teân Kaoru Ishikawa, moät nhaø
phaân tích quaûn lyù chaát löôïng. Noù
ñöôïc bieát ñeán nhö moät sô ñoà phaân
tích nguyeân nhaân vaø aûnh höôûng
cuûa noù, vaø coøn ñöôïc goïi laø “sô ñoà
Ishikawa” hay sô ñoà “xöông caù” do
caáu truùc cuûa noù. Sô ñoà xöông caù

17. 15
LEAN 6 SIGMA
laø moät coâng cuï phaân tích giuùp xaùc
ñònh, saøng loïc vaø trình baøy nhöõng
nguyeân nhaân coù theå gaây ra moät
vaán ñeà naøo ñoù hoaëc moät ñaëc tính
chaát löôïng naøo ñoù. Noù bieåu dieãn
döôùi daïng ñoà thò moái quan heä giöõa
saûn phaåm ñaàu ra vaø caùc nhaân toá
aûnh höôûng tôùi quaù trình taïo ra saûn
phaåm ñoù. Caùc lôïi ích cuûa daïng sô
ñoà naøy bao goàm:
Giuùp xaùc ñònh nguyeân nhaân
goác reã cuûa moät vaán ñeà hoaëc moät
ñaëc tính chaát löôïng naøo ñoù söû duïng
phöông phaùp caáu truùc;
Khuyeán khích söï tham gia
nhoùm vaø söû duïng kieán thöùc nhoùm
trong quaù trình thöïc hieän;
Söû duïng ñònh daïng deã ñoïc, saép
xeáp theo trình töï ñeå theå hieän moái
quan heä giöõa nguyeân nhaân vaø taàm
aûnh höôûng;
Chæ ra nhöõng nguyeân nhaân tieàm
aån cuûa moät söï baát thöôøng trong
quaù trình;
Taêng nhaän thöùc veà quaù trình
baèng caùch giuùp moïi ngöôøi hieåu
theâm veà caùc yeáu toá aûnh höôûng
tôùi coâng vieäc vaø moái lieân heä giöõa
chuùng;
Xaùc ñònh caùc vuøng/khu vöïc
caàn phaûi thu thaäp theâm döõ lieäu ñeå
nghieân cöùu theâm.
Döôùi ñaây laø moät ví duï veà sô ñoà
xöông caù duøng cho nghieân cöùu ñeå
laøm taêng toác ñoä thöû nghieäm saûn
phaåm cuûa moät phoøng thöû nghieäm.
Nghieân cöùu ñaõ thu thaäp döõ lieäu veà
soá loâ maãu thöïc hieän trong voøng 1
naêm gaàn ñaây ñeå phaân tích. Sô ñoà
naøy moâ taû söï khaùc nhau giöõa caùc
nguyeân nhaân vaø aûnh höôûng cuûa
chuùng tôùi vieäc chaäm cheã cho ra
moät saûn phaåm, coù 6 nguyeân nhaân
(yeáu toá) chính laø 6 M (bao goàm:
Man - con ngöôøi, Material - vaät
lieäu; Mother-nature - nguyeân baûn;
Measurement - ño löôøng; Machine
- thieát bò; Method - phöông phaùp);
vaø döôùi moãi moät nguyeân nhaân
chính, coù nhöõng nguyeân nhaân nhoû
tieàm aån cuõng aûnh höôûng tôùi ñaàu ra
nhö moâ taû döôùi ñaây, taát caû caùc tieâu
chí naøy ñeàu aûnh höôûng tröïc tieáp
hoaëc giaùn tieáp tôùi vieäc chaäm cheã
cuûa quaù trình thöïc hieän vaø cho ra
saûn phaåm. Töø coâng cuï lean naøy,
vieäc phaân tích nguyeân nhaân goác reã
ñaõ ñöôïc thöïc hieän vaø haønh ñoäng
khaéc phuïc phoøng ngöøa ñöôïc tieán
haønh, keát quaû thu ñöôïc cuoái cuøng
laø soá loâ maãu bò treã heïn giaûm 82%
vaø giaù trò leäch chuaån cho moãi loâ
maãu ñaõ giaûm töø 24.2 xuoáng coøn
3.23 (giaûm 7.5 laàn).
Phöông phaùp 5S
Söû duïng 5S coù hai muïc ñích
trong phoøng thöû nghieäm:
Ñaûm baûo nhaân vieân phoøng thöû
nghieäm coù theå tìm thaáy baát cöù thöù
gì hoï caàn trong thôøi gian ngaén
nhaát ( khu vöïc laøm vieäc coù moïi thöù
caàn thieát vaø moïi thöù ñöôïc saép xeáp
ñuùng choã).
Ñaûm baûo nhöõng khu vöïc “ñaét
ñoû” cuûa phoøng thöû nghieäm ñöôïc söû
duïng cho coâng vieäc thöû nghieäm vaø
khoâng döï tröõ khoái löôïng lôùn vaät tö
tieâu hao/ thieát bò haøng naêm trôøi vaø
ngaên traùnh nhieãm cheùo.
Phöông phaùp 5S thöïc hieän caùc
böôùc sau:
Sort - Saøng loïc: Phaân loaïi vaø
chæ giöõ laïi nhöõng thöù caàn thieát trong
phoøng thöû nghieäm;
Store - löu tröõ: Xaùc ñònh khu
vöïc coù moïi thöù caàn thieát);
Shine - saùng suûa: Lau chuøi taát
caû beà maët vaø saép xeáp chuùng moät
caùch coù traät töï;
Standardize - Chuaån hoaù: Ñaûm
baûo taát caû coâng nhaân söû duïng khu
vöïc laøm vieäc gioáng nhau (ví duï: coù
1 vò trí cho 1 loaïi coâng vieäc trong
phoøng thöû nghieäm cho taát caû moïi
ngöôøi);
Sustain - beàn vöõng: Coù quy
trình ñeå baûo ñaûm phoøng thöû
nghieäm duy trì toå chöùc coâng vieäc
hoaøn haûo (ví duï quy ñònh moãi ngaøy
phaûi coù 10 phuùt doïn veä sinh, haøng
tuaàn phaûi kieåm tra vaø ñaùnh giaù).
Khu laøm vieäc tröïc quan laø moät
phaùt trieån cuûa moâi tröôøng laøm vieäc
5S. Muïc ñích cuûa khu laøm vieäc
tröïc quan laø ñeå ñaûm baûo quaûn lyù
phoøng thöû nghieäm naém roõ moïi thöùc
trong phoøng thöû nghieäm baèng moät

18. 16
LEAN 6 SIGMA
caùch ñôn giaûn laø nhìn thaáy moïi
hoaït ñoäng cuûa phoøng thöû nghieäm.
Caùc chæ soá ñaùnh giaù hieäu quaû hoaït
ñoäng cuûa phoøng thöû nghieäm phaûi
ñaûm baûo hieån thò ñöôïc vaø caäp
nhaät haøng ngaøy ñeå höôùng tôùi muïc
ñích quaûn lyù tröïc quan vì noù coù raát
nhieàu lôïi ích: giuùp nhaø quaûn lyù nhìn
roõ hình aûnh hoaït ñoäng cuûa phoøng
thöû nghieäm, toát hôn laø chæ quaûn lyù
töø vaên phoøng hay treân maùy tính,
ñaûm baûo laø vieäc boû baát cöù böôùc
thöïc hieän naøo ñöôïc ñaùnh daáu laïi
nhanh choùng cho taát caû moïi nhaân
söï vaø moïi ngöôøi coù theå trôû giuùp ñeå
ñöa phoøng thöû nghieäm trôû veà traïng
thaùi hoaït ñoäng hieäu quaû nhaát, vaø
noù ñaûm baûo nhöõng thoâng tin quan
troïng seõ ñöôïc truyeàn tôùi ñuùng caùc
ñieåm yeâu caàu.
Kaizen
Coâng cuï naøy lieân quan tôùi vieäc
laäp moät nhoùm vôùi nhieàu chöùc naêng
coù nhieäm vuï giaûm bôùt söï laõng phí,
taäp trung vaøo nhöõng vaán ñeà cuï
theå. Nhoùm naøy (coù theå goàm töø 6-10
ngöôøi) thöôøng seõ bao goàm caùc
nhaân söï töø quaûn lyù, kyõ sö tôùi kinh
doanh vaø ñöông nhieân caû nhaân
vieân khu vöïc saûn xuaát vaø ñaûm
baûo chaát löôïng. Nhoùm seõ thieát laäp
muïc tieâu vaø ñöôïc höôùng daãn thöïc
hieän bôûi moät thaønh vieân coù kinh
nghieäm. Nhoùm seõ thöïc hieän theo
moät phöông phaùp ñaõ ñöôïc chöùng
minh ñeå tìm kieám nhöõng laõng phí
caàn ñöôïc loaïi boû trong töøng khu
vöïc laøm vieäc trong khoaûng thôøi
gian xaùc ñònh (thöôøng laø khoaûng
5 ngaøy). Sau ñoù, nhoùm seõ laäp neân
chöông trình laøm vieäc chuaån ñeå
ñaûm baûo thu ñöôïc keát quaû oån ñònh.
Kanban
Kanban laø moät heä thoáng tín
hieäu duøng ñeå chæ ra khi naøo thì caàn
thieát thöïc hieän coâng vieäc; kanban
coù theå söû duïng ñeå kieåm soaùt coâng
vieäc hoaëc boå sung nguyeân vaät lieäu
cho phoøng thöû nghieäm. YÙ nghóa
chính xaùc cuûa noù chính laø “moät
baûng tín hieäu”, laø moät khaùi nieäm
lieân quan tröïc tieáp tôùi Lean. Noù
khoâng phaûi laø heä thoáng kieåm soaùt
toàn kho. Ñeå aùp duïng heä thoáng
kanban vaøo vieäc theo doõi söû duïng
hoùa chaát vaø moâi tröôøng vi sinh
trong phoøng thöû nghieäm: Hieän taïi,
chöa coù moät heä thoáng theo doõi
thích hôïp naøo ñoái vôùi hoùa chaát,
moâi tröôøng vi sinh hôn vaø caùc tieâu
hao khaùc cuûa phoøng thöû nghieäm
veà ngaøy thaùng tieáp nhaän, môû naép
vaø heát haïn. Ñaây laø moät thieáu soùt
quan troïng theo yeâu caàu cuûa
phoøng thöû nghieäm theo heä thoáng
quaûn lyù chaát löôïng. Ñeå giaûi quyeát
vaán ñeà naøy, moät danh saùch tình
traïng caùc vaät tö coù trong kho ñöôïc
taïo ra, vaø tính toaùn töông ñoái löôïng
hoùa chaát, thuoác thöû söû duïng haøng
thaùng. Moät maåu thoâng tin seõ ñöôïc
daùn leân chai hoùa chaát/nguyeân lieäu
boå sung thoâng tin nhö ngaøy nhaäp,
ngaøy môû, ngaøy heát haïn, ñieàu kieän
baûo quaûn vaø phöông phaùp xöû lyù.
Thöïc hieän ñöôïc ñieàu ñoù, chuùng ta
seõ thu ñöôïc nhöõng ích lôïi nhö sau:
- Coâng vieäc troâi moät caùch
nheï nhaøng thoâng qua vieäc kieåm
keâ ñöôïc duy trì trong phoøng thöû
nghieäm theo caáp ñoä nhaát ñònh.
- Luoân saün coù ñaày ñuû nguyeân
vaät lieäu nhôø vaøo vieäc theo doõi boå
sung löôïng tieâu hao trong phoøng
thöû nghieäm, do ñoù ngaên chaën ñöôïc
tình traïng thöû nghieäm chaäm treã.
- Giaûm thieåu caùc coâng vieäc
phöùc taïp.
- Heä thoáng theo doõi haïn söû
duïng thích hôïp vaø oån ñònh ñeå
traùnh nhöõng loãi sai veà keát quaû thöû
nghieäm do söû duïng hoùa chaát quaù
cuõ hoaëc ñaõ heát haïn.
- AÙp duïng an toaøn lao ñoäng vaø
traùnh ñöôïc nhöõng tai naïn do hoùa
chaát heát haïn.
Xaây döïng caùc chæ soá ño
löôøng hieäu quaû khi söû
duïng caùc coâng cuï aùp
duïng Lean trong Phoøng
thí nghieäm
Giôùi thieäu phoøng
thí nghieäm:
Phoøng thí nghieäm dòch vuï hoaït
ñoäng trong lónh vöïc cung caáp dòch
vuï thí nghieäm ñaûm baûo chaát löôïng,
veä sinh an toaøn thöïc phaåm.
Phoøng khoâng cung caáp dòch
vuï laáy maãu, khaùch haøng coù nhu
caàu thí nghieäm seõ mang maãu thí
nghieäm ñeán phoøng.
Phoøng thí ghieäm goàm ba boä
phaän rieâng bieät:

19. 17
LEAN 6 SIGMA
+ Boä phaän nhaän maãu vaø traû keát
quaû khaùch haøng
+ Boä phaän Hoùa
+ Boä phaän Vi sinh
Chöùc naêng cuûa caùc boä phaän:
+ Boä phaän nhaän maãu vaø traû keát
quaû khaùch haøng: tieáp nhaän caùc
yeâu caàu thí nghieäm vaø maãu thöû töø
khaùch haøng, baùo caùo keát quaû thöû
nghieäm tôùi khaùch haøng.
+ Boä phaän Hoùa: thöïc hieän thí
nghieäm treân caùc chæ tieâu Hoùa
+ Boä phaän Vi sinh: thöïc hieän
thí nghieäm treân caùc chæ tieâu Vi sinh
Caùc chæ tieâu cuûa phoøng thí
nghieäm: phoøng thí nghieäm chuû
yeáu taäp trung vaøo caùc chæ tieâu
kieåm nghieäm thöùc aên chaên nuoâi
vaø thöïc phaåm; nhö haøm aåm, haøm
löôïng tro, haøm löôïng protein, haøm
löôïng kim loaïi, haøm löôïng chaát
khaùng sinh...
Caùc chæ soá ño löôøng hieäu
quaû sô boä khi aùp duïng
Lean Laboratory
Xeùt moät caùch toång theå, Lean
laboratory aùp duïng nhaèm muïc
ñích loaïi boû caùc laõng phí xuaát hieän
trong toaøn boä quaù trình thöû nghieäm
töø khaâu tieáp nhaän, chia maãu, vaän
chuyeån maãu trong phoøng thöû
nghieäm tôùi khaâu thöû nghieäm, traû
keát quaû vaø xöû lyù caùc vaán ñeà phaùt
sinh khi caàn thieát. Vì vaäy, vieäc ñaùnh
giaù xaùc ñònh caùc laõng phí trong
hoaït ñoäng cuûa phoøng thöû nghieäm
vaø ño löôøng chuùng ñeå caùi tieán laø
vaán ñeà maáu choát khi aùp duïng Lean
Laboratory.
Caùc loaïi laõng phí
Theo Womack vaø John veà
laõng phí trong cuoán saùch “Lean
Thinking”, taïm dòch laø “Tö duy veà
Lean” nhöõng hoaït ñoäng cuûa con
ngöôøi tieâu thuï nguoàn löïc maø khoâng
taïo ra giaù trò goàm coù: nhöõng loãi yeâu
caàu phaûi caûi chính, saûn xuaát nhöõng
maët haøng khoâng ai coù muoán mua
daãn ñeán toàn kho vaø haøng toàn choáng
chaát, nhöõng böôùc xöû lyù khoâng thöïc
söï caàn thieát, coù nhöõng di chuyeån
cuûa nhaân vieân hay vaän chuyeån
haøng hoùa khoâng coù muïc ñích, nhoùm
nhaân söï ôû khaâu sau cuûa chuoãi hoaït
ñoäng ñöùng chôø vì caùc coâng ñoaïn
tröôùc khoâng hoaøn thaønh coâng vieäc
ñuùng giôø, saûn phaåm vaø dòch vuï
khoâng ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu”.
Ñeå xaùc ñònh ñöôïc ñieåm baét ñaàu
moät caùch ñôn giaûn, chuùng ta coù theå
löïa choïn moät trong 4 loaïi laõng phí
gaây ra bôûi caùc nguyeân nhaân sau:
Chôø ñôïi: do phaûi xeáp haøng,
chuyeån tieáp, chôø khaâu tieáp theo
baét ñaàu;
Vöôït möùc: saûn xuaát dö thöøa,
pheá thaûi, toàn kho, coâng vieäc thöïc
hieän vöôït quaù yeâu caàu tieâu chuaån;
Sô ñoà hoaït ñoäng
cuûa Phoøng thí nghieäm

20. 18
LEAN 6 SIGMA
Thöïc hieän laïi: saûn phaåm caàn
phaûi laøm laïi hoaëc söûa chöõa laïi,
coâng vieäc phaûi hoaøn thaønh laïi, loãi
caàn ñöôïc söûa chöõa;
Dö thöøa: saûn phaåm khoâng caàn
ñeán, coâng vieäc khoâng caàn phaûi
thöïc hieän.
Chaéc chaén coù ít nhaát moät trong
nhöõng laõng phí keå treân caàn ñöôïc
xaùc ñònh vaø ño löôøng trong phoøng
thöû nghieäm cuûa baïn ñeå tieán haønh
caûi tieán, loaïi boû laõng phí, naâng cao
hieäu quaû coâng vieäc.
Xaùc ñònh laõng phí trong phoøng
thöû nghieäm:
Moät caùch deã nhaát ñeå xaùc ñònh
ñöôïc laõng phí laø veõ sô ñoà doøng quaù
trình thöïc hieän t quy trình cung caáp
dòch vuï cho khaùch haøng, quy trình
xaây döïng chính saùch, quy trình thöû
nghieäm, quy trình duy trì ñaûm baûo
keát quaû thöû nghieäm... Ñaùnh giaù
xem moãi böôùc trong löu ñoà ñoù, coù
böôùc naøo phaûi chôø ñôïi, coù baát kyø
söï vöôït möùc naøo khoâng, coù coâng
vieäc naøo laëp laïi, hay baát cöù dö thöøa
lôùn naøo khi loaïi boû seõ thu ñöôïc keát
quaû khaùc bieät lôùn.
Ño löôøng “söï chôø ñôïi”
Baát cöù söï chôø ñôïi naøo, coù theå
laø khaùch haøng hay ñoàng nghieäm,
hoaëc saûn phaåm chaúng haïn nhö
saûn phaåm chöa hoaøn thieän, döï aùn
chöa hoaøn thaønh, coâng vieäc chôø
pheâ duyeät,... veà cô baûn chôø ñôïi laø
xeáp haøng cho tôùi khi khaâu tieáp theo
saün saøng hoaëc chôø tôùi khi coù theå
thöïc hieän löôït tieáp theo. Moät vaøi
chæ soá ño löôøng ñôn giaûn bao goàm:
Soá löôïng ngöôøi hoaëc maãu chôø/
xeáp haøng cho böôùc tieáp theo cuûa
quy trình.
Toång thôøi gian ngöôøi/maãu söû
duïng ñeå chôø ñôïi tôùi löôït.
Tæ leä thôøi gian phaûi chôø/xeáp
haøng trong toång thôøi gian hoaøn
thaønh 1 chu trình.
Ño löôøng söï Vöôït möùc.
Quaù möùc laø khi coâng vieäc hoaëc
vaät lieäu ñi xa möùc ñoä yeâu caàu/ caàn
thieát thöïc teá. Coù nhöõng kyõ sö ñaõ
goïi moät döï aùn laø maï vaøng khi noù
ñi quaù xa so vôùi yeâu caàu. Nhöõng
ngöôøi quaù chi tieát (coù ngöôøi goïi hoï
laø keû kì dò) toán quaù nhieàu thôøi gian
vaøo vieäc kieåm tra vaø taùi kieåm tra
moïi thöù keå caû khi noù khoâng aûnh
höôûng tôùi saûn phaåm.
Baïn coù theå ño löôøng söï Quaù
möùc, chaúng haïn nhö:
Toång löôïng pheá lieäu so vôùi
phaàn traêm nguyeân lieäu ñaàu vaøo
Tæ leä saûn phaåm vaät quaù yeâu caàu
Ño löôøng Coâng vieäc phaûi thöïc
hieän laïi
Khi baïn caàn phaûi tieán haønh laïi
coâng vieäc do laàn ñaàu khoâng thaønh
coâng hoaëc phaûi laøm laïi vì keát quaû
laàn ñaàu khoâng ñuùng, hoaëc söûa
nhöõng sai loãi, nghóa laø ñoù laø 1 coâng
vieäc phaûu thöïc hieän laïi. Coâng vieäc
thöïc hieän laïi xaûy ra khi coâng vieäc
ñoù cho keát quaû khoâng ñuùng ôû laàn
ñaàu tieân.
Ví duï veà ño löôøng Coâng vieäc
thöïc hieän laïi, bao goàm:
Phaàn traêm soá laàn coâng vieäc
ñuùng ôû laàn thöïc hieän ñaàu tieân,
Toång thôøi gian tieâu toán khi thöïc
hieän laïi coâng vieäc,
Phaàn traêm thôøi gian thöïc hieän
laïi coâng vieäc so vôùi toång thôøi gian
hoaøn thaønh vieäc ñoù.
Ño löôøng söï dö thöøa
Neáu baïn ñang laøm moät coâng
vieäc hoaøn toaøn khoâng caàn thieát,
hoaëc baïn ñang giöõ nhöng thoâng
tin vaø löu kho nhöõng thöù baïn hieám
khi söû duïng, hoaëc baïn ñang xaây
döïng nhöõng thôøi gian ñeäm ñeå cho
pheùp chaïy chaäm, baïn ñang “sôû
höõu” söï dö thöøa.
Moät vaøi caùch coå ñieån ñeå ño
löôøng söï dö thöøa:
- Chuyeån bieán trong toàn kho
(Döï tröõ kho ñöôïc söû duïng nhanh
nhö theá naøo).
- Toång khoái löôïng vaø giaù trò cuûa
toàn kho.
- Soá löôïng maãu toàn kho.
Toång thôøi gian söû duïng thöïc
hieän coâng vieäc maø khoâng ñoùng
goùp gì vaøo muïc tieâu hay hieäu quaû
kinh doanh.