SlideShare a Scribd company logo
1 of 19
AKSI NYATA PERENCANAAN PEMBELAJARAN SMA/SMK/PAKET C
Merumuskan Alur Tujuan Pembelajaran (ATP)
dan Tujuan Pembelajaran (TP)
Oleh :
Lutfi Tamami, S.Kom
Topik 3
Proses perancangan kegiatan Pembelajaran
TAHAP 1 TAHAP 2 TAHAP 3 TAHAP 4
Capaian Pembelajaran (CP)adalah
kompetensi yang harus dicapai oleh
peserta didik dalam1fase
Capaian Pembelajaran (CP)diuraikan
menjadi tujuanpembelajaran yang
lebih operasional
TAHAP 1
Mem
aham
i Capaian Pem
belajaran (CP)
Langkah
1
Langkah
2
Langkah
3
4 Langkah memahami Capaian Pembelajaran (CP)
Langkah
4
Memahami
rasional
(kaitannya
dengan
profil
pelajar
pancasila)
Memahami
tujuan mata
pelajaran
(kemampuan
/ kompetensi
yang dituju
peserta
didik)
Memahami
karakteristik
(menjelaskan
apa yang
dipelajari
dalam mata
pelajaran
Mempelajari
capaian per
fase
(kompetensi
yang harus
dicapai
dalam 1
fase)
TAHAP 2
Merum
uskan Tujuan Pem
belajaran (TP)
Agar peserta didik dapat m
encapai
CP, m
aka pendidik perlu m
enurunkan
CP m
enjadi TP
Pendidik m
erancang tujuan
pem
belajaran yang lebih operasional
dan konkret
TP m
erupakan deskripsi pencapaian
tiga aspek kom
petensi yaitu
pengetahuan, ketram
pilan, dan sikap
yang diperoleh m
urid dalam
satu/lebih kegiatan pembelajaran
Prinsip penyusunan ATP dan TP
Mengoptimal
kan 3 M
ae
sm
pe
bu
kat Judul
kompetenMsaikalah
sederhana
dan
Informatif
Esensial
dan
Konseptual
Berkesinam
bungan
Adaptif
dan
fleksibel
Operasional
dan
Aplikatif
M erdeka
Belajar
Komponen utama dalam
Tujuan Pembelajaran ( TP )
Kompetensi
Kemampuan/ketrampilan
yang perlu ditunjukkan
/didemonstrasikan oleh
peserta didik
Ruang Lingkup
Materi
Konten utama yang perlu
dipahami pada akhir suatu
unit pembelajaran
Hal yang Harus DIPERHATIKAN Dalam Mrumuskan
Tujuan Pembelajaran ( TP )
Karakteristik
Mata
Pelajaran
Konsep /
Topik yang
dipelajari
Karakteristik
peserta
didik
Konteks
Lingkungan
Pembelajaran
Langsung berdasarkan CP
3 ALTeRnaTif CaRa DaLam meRUmUskan
Tujuan Pembelajaran ( Tp )
Menganalisis kompetensi
dan lingkup materi pada CP Lintas elemen CP
TAHAP3
Menyusun Alur Tujuan Pembelajaran (ATP)
ATP adalah Perencanaan dan
pengaturan pembelajaran serta
asesmen secara garis besar untuk
jangka watu satu fase.
FUNGSI ALUR TUJUAN PEMBELAJARAN
Sebagai panduan siswa
untuk mencapai
capaian pembelajaran
(CP) di akhir fase
( ATP )
Prinsip menyusun Alur Tujuan Pembelajaran (ATP)
Sederhana dan
langsung ke
intinya
Tidak perlu
lintas fase
Menggali kata
kunci
Harus tuntas
satu fase
Dapat
bernomor /
huruf
Harus logis
Sesuai
karakteristik
dan
kompetensi
Dikembangkan
secara
kolaboratif
Fokus pada
pencapaian CP
Tidak
bercabang
Melakukan analisis Capaian Pembelajaran yang memuat materi dan kompetensi pengetahuan,
keterampilan, dan sikap
Identifikasi kompetensi-kompetensi di akhir fase dan kompetensi- kompetensi sebelumnya yang perlu
dikuasai peserta didik sebelum mencapai kompetensi di akhir fase
Melakukan analisis setiap elemen dan atau sub-elemen Profil Pelajar Pancasila yang sesuai dengan mata
pelajaran dan Capaian Pembelajaran pada Fase tersebut. Ada enam dimensi, yaitu: beriman, bertakwa
kepada Tuhan Yang Maha, Esa dan berakhlak mulia, mandiri, bergotong-royong, berkebhinekaan global,
bernalar kritis, dan kreatif
Berdasarkan identifikasi kompetensi- kompetensi inti di akhir fase, rumuskan tujuan pembelajaran dengan
mempertimbangkan kompetensi yang akan dicapai, pemahaman bermakna yang akan dipahami dan variasi
keterampilan berpikir apa yang perlu dikuasai siswa untuk mencapai tujuan pembelajaran
Setelah tujuan pembelajaran dirumuskan, susun tujuan pembelajaran secara linear sebagaimana urutan
kegiatan pembelajaran yang dilakukan dari hari ke hari
Tentukan lingkup materi dan materi utama setiap tujuan pembelajaran (setiap tujuan pembelajaran dapat
memiliki lebih dari satu lingkup materi dan materi utama)
Berdasarkan perumusan TP tentukan jumlah jam pelajaran yang diperlukan. Contoh: TP untuk mencapai
suatu kompetensi pengetahuan 120 menit, keterampilan 480, dan sikap 120 menit
Langkah Prosedur cara menyusun
Alur Tujuan Pembelajaran (ATP)
Cara Menyusun Tujuan
Pembelajaran (TP)
menjadi Alur Tujuan
Pembelajaran (ATP)
ATPMATEMATIKA
TAHAP4
Merancang Pembelajaran
Rencana pembelajaran
dalam kurikulum merdeka
berupa Modul Ajar,
Sehingga bentuk
perencanaan
pembelajaran lebih rinci
jika kita bandingkan
dengan Alur Tujuan
Pembelajaran atau ATP
Modul Ajar merupakan
dokumen yang berisi tujuan,
langkah-langkah
pembelajaran serta
asesmen yang dibutuhkan
dalam satu unit / topik
berdasarkan alur tujuan
pembelajaran (ATP)
Komponen - komponen Dalam
MoDul Ajar
M O D U L AJAR M A T E M A T I K A
OPTIMALKAN  PEMBELAJARAN SMA

More Related Content

What's hot

Membedah Modul Ajar di Kurikulum Merdeka.pptx
Membedah Modul Ajar di Kurikulum Merdeka.pptxMembedah Modul Ajar di Kurikulum Merdeka.pptx
Membedah Modul Ajar di Kurikulum Merdeka.pptxKaista Glow
 
MATERI P5 Batusuki.pptx
MATERI P5 Batusuki.pptxMATERI P5 Batusuki.pptx
MATERI P5 Batusuki.pptxagus75172
 
AKSI NYATA TOPIK 1 MERDEKA BELAJAR.pptx.pdf
AKSI NYATA TOPIK 1 MERDEKA BELAJAR.pptx.pdfAKSI NYATA TOPIK 1 MERDEKA BELAJAR.pptx.pdf
AKSI NYATA TOPIK 1 MERDEKA BELAJAR.pptx.pdfTattiHerawati1
 
5. Powerpoint Materi Modul Ajar.pptx
5. Powerpoint Materi Modul Ajar.pptx5. Powerpoint Materi Modul Ajar.pptx
5. Powerpoint Materi Modul Ajar.pptxHusniAmril
 
AKSI NYATA P5.docx
AKSI NYATA P5.docxAKSI NYATA P5.docx
AKSI NYATA P5.docxssuser1b66f5
 
AKSI NYATA Perencanaan Pembelajaran.pdf
AKSI NYATA Perencanaan Pembelajaran.pdfAKSI NYATA Perencanaan Pembelajaran.pdf
AKSI NYATA Perencanaan Pembelajaran.pdfMahluddinMahluddin
 
AKSI NYATA MERUMUSKAN TUJUAN PEMBELAJARAN--.pdf
AKSI NYATA MERUMUSKAN TUJUAN PEMBELAJARAN--.pdfAKSI NYATA MERUMUSKAN TUJUAN PEMBELAJARAN--.pdf
AKSI NYATA MERUMUSKAN TUJUAN PEMBELAJARAN--.pdfMuh. Thamrin
 
RPP BERDIFERENSIASI KELAS 5 (2).docx
RPP BERDIFERENSIASI KELAS 5 (2).docxRPP BERDIFERENSIASI KELAS 5 (2).docx
RPP BERDIFERENSIASI KELAS 5 (2).docxDianKurniawati19
 
AKSI NYATA PERENCANAAN PEMBELAJARAN SMP.pptx
AKSI NYATA PERENCANAAN PEMBELAJARAN SMP.pptxAKSI NYATA PERENCANAAN PEMBELAJARAN SMP.pptx
AKSI NYATA PERENCANAAN PEMBELAJARAN SMP.pptxFitriani Nurfadillah
 
AKSI NYATA TOPIK 3 PERENCANAAN PEMBELAJARAN SD ..pdf
AKSI NYATA TOPIK 3 PERENCANAAN PEMBELAJARAN SD ..pdfAKSI NYATA TOPIK 3 PERENCANAAN PEMBELAJARAN SD ..pdf
AKSI NYATA TOPIK 3 PERENCANAAN PEMBELAJARAN SD ..pdfSriWahyuni909323
 
PPT P5 PAK WID.pptx
PPT P5 PAK WID.pptxPPT P5 PAK WID.pptx
PPT P5 PAK WID.pptxSabtoWibowo4
 
AKSI NYATA 2 MERUMUSKAN PEMAHAMAN BERMAKNA.pptx
AKSI NYATA 2 MERUMUSKAN PEMAHAMAN BERMAKNA.pptxAKSI NYATA 2 MERUMUSKAN PEMAHAMAN BERMAKNA.pptx
AKSI NYATA 2 MERUMUSKAN PEMAHAMAN BERMAKNA.pptxrizalanggaramukti
 
KRITERIA KETERCAPAIAN TUJUAN PEMBELAJARAN (KKTP).pptx.pptx
KRITERIA KETERCAPAIAN TUJUAN PEMBELAJARAN (KKTP).pptx.pptxKRITERIA KETERCAPAIAN TUJUAN PEMBELAJARAN (KKTP).pptx.pptx
KRITERIA KETERCAPAIAN TUJUAN PEMBELAJARAN (KKTP).pptx.pptxAtikIndarini2
 
MENGAPA KURIKULUM HARUS BERUBAH.pptx
MENGAPA KURIKULUM HARUS BERUBAH.pptxMENGAPA KURIKULUM HARUS BERUBAH.pptx
MENGAPA KURIKULUM HARUS BERUBAH.pptxheriandri
 
Implementasi Kurikulum Merdeka.pptx
Implementasi Kurikulum Merdeka.pptxImplementasi Kurikulum Merdeka.pptx
Implementasi Kurikulum Merdeka.pptxFarahDybha1
 
AKSI NYATA TOPIK 3.pptx
AKSI NYATA TOPIK 3.pptxAKSI NYATA TOPIK 3.pptx
AKSI NYATA TOPIK 3.pptxTriutariF1s
 
ppt-projek-penguatan-profil-pelajar-pancasila-p5.pptx
ppt-projek-penguatan-profil-pelajar-pancasila-p5.pptxppt-projek-penguatan-profil-pelajar-pancasila-p5.pptx
ppt-projek-penguatan-profil-pelajar-pancasila-p5.pptxristina12
 
Aksi Nyata Topik 2 Kurikulum Merdeka ppt.pptx
Aksi Nyata Topik 2 Kurikulum Merdeka ppt.pptxAksi Nyata Topik 2 Kurikulum Merdeka ppt.pptx
Aksi Nyata Topik 2 Kurikulum Merdeka ppt.pptxQorry Debby Ismayati
 
Modul 2.1 Angkatan 5 Reguler. Pembelajaran untuk Memenuhi Kebutuhan Belajar M...
Modul 2.1 Angkatan 5 Reguler. Pembelajaran untuk Memenuhi Kebutuhan Belajar M...Modul 2.1 Angkatan 5 Reguler. Pembelajaran untuk Memenuhi Kebutuhan Belajar M...
Modul 2.1 Angkatan 5 Reguler. Pembelajaran untuk Memenuhi Kebutuhan Belajar M...Irman Ramly
 

What's hot (20)

Membedah Modul Ajar di Kurikulum Merdeka.pptx
Membedah Modul Ajar di Kurikulum Merdeka.pptxMembedah Modul Ajar di Kurikulum Merdeka.pptx
Membedah Modul Ajar di Kurikulum Merdeka.pptx
 
CP, TP, ATP.pptx
CP, TP, ATP.pptxCP, TP, ATP.pptx
CP, TP, ATP.pptx
 
MATERI P5 Batusuki.pptx
MATERI P5 Batusuki.pptxMATERI P5 Batusuki.pptx
MATERI P5 Batusuki.pptx
 
AKSI NYATA TOPIK 1 MERDEKA BELAJAR.pptx.pdf
AKSI NYATA TOPIK 1 MERDEKA BELAJAR.pptx.pdfAKSI NYATA TOPIK 1 MERDEKA BELAJAR.pptx.pdf
AKSI NYATA TOPIK 1 MERDEKA BELAJAR.pptx.pdf
 
5. Powerpoint Materi Modul Ajar.pptx
5. Powerpoint Materi Modul Ajar.pptx5. Powerpoint Materi Modul Ajar.pptx
5. Powerpoint Materi Modul Ajar.pptx
 
AKSI NYATA P5.docx
AKSI NYATA P5.docxAKSI NYATA P5.docx
AKSI NYATA P5.docx
 
AKSI NYATA Perencanaan Pembelajaran.pdf
AKSI NYATA Perencanaan Pembelajaran.pdfAKSI NYATA Perencanaan Pembelajaran.pdf
AKSI NYATA Perencanaan Pembelajaran.pdf
 
AKSI NYATA MERUMUSKAN TUJUAN PEMBELAJARAN--.pdf
AKSI NYATA MERUMUSKAN TUJUAN PEMBELAJARAN--.pdfAKSI NYATA MERUMUSKAN TUJUAN PEMBELAJARAN--.pdf
AKSI NYATA MERUMUSKAN TUJUAN PEMBELAJARAN--.pdf
 
RPP BERDIFERENSIASI KELAS 5 (2).docx
RPP BERDIFERENSIASI KELAS 5 (2).docxRPP BERDIFERENSIASI KELAS 5 (2).docx
RPP BERDIFERENSIASI KELAS 5 (2).docx
 
AKSI NYATA PERENCANAAN PEMBELAJARAN SMP.pptx
AKSI NYATA PERENCANAAN PEMBELAJARAN SMP.pptxAKSI NYATA PERENCANAAN PEMBELAJARAN SMP.pptx
AKSI NYATA PERENCANAAN PEMBELAJARAN SMP.pptx
 
AKSI NYATA TOPIK 3 PERENCANAAN PEMBELAJARAN SD ..pdf
AKSI NYATA TOPIK 3 PERENCANAAN PEMBELAJARAN SD ..pdfAKSI NYATA TOPIK 3 PERENCANAAN PEMBELAJARAN SD ..pdf
AKSI NYATA TOPIK 3 PERENCANAAN PEMBELAJARAN SD ..pdf
 
PPT P5 PAK WID.pptx
PPT P5 PAK WID.pptxPPT P5 PAK WID.pptx
PPT P5 PAK WID.pptx
 
AKSI NYATA 2 MERUMUSKAN PEMAHAMAN BERMAKNA.pptx
AKSI NYATA 2 MERUMUSKAN PEMAHAMAN BERMAKNA.pptxAKSI NYATA 2 MERUMUSKAN PEMAHAMAN BERMAKNA.pptx
AKSI NYATA 2 MERUMUSKAN PEMAHAMAN BERMAKNA.pptx
 
KRITERIA KETERCAPAIAN TUJUAN PEMBELAJARAN (KKTP).pptx.pptx
KRITERIA KETERCAPAIAN TUJUAN PEMBELAJARAN (KKTP).pptx.pptxKRITERIA KETERCAPAIAN TUJUAN PEMBELAJARAN (KKTP).pptx.pptx
KRITERIA KETERCAPAIAN TUJUAN PEMBELAJARAN (KKTP).pptx.pptx
 
MENGAPA KURIKULUM HARUS BERUBAH.pptx
MENGAPA KURIKULUM HARUS BERUBAH.pptxMENGAPA KURIKULUM HARUS BERUBAH.pptx
MENGAPA KURIKULUM HARUS BERUBAH.pptx
 
Implementasi Kurikulum Merdeka.pptx
Implementasi Kurikulum Merdeka.pptxImplementasi Kurikulum Merdeka.pptx
Implementasi Kurikulum Merdeka.pptx
 
AKSI NYATA TOPIK 3.pptx
AKSI NYATA TOPIK 3.pptxAKSI NYATA TOPIK 3.pptx
AKSI NYATA TOPIK 3.pptx
 
ppt-projek-penguatan-profil-pelajar-pancasila-p5.pptx
ppt-projek-penguatan-profil-pelajar-pancasila-p5.pptxppt-projek-penguatan-profil-pelajar-pancasila-p5.pptx
ppt-projek-penguatan-profil-pelajar-pancasila-p5.pptx
 
Aksi Nyata Topik 2 Kurikulum Merdeka ppt.pptx
Aksi Nyata Topik 2 Kurikulum Merdeka ppt.pptxAksi Nyata Topik 2 Kurikulum Merdeka ppt.pptx
Aksi Nyata Topik 2 Kurikulum Merdeka ppt.pptx
 
Modul 2.1 Angkatan 5 Reguler. Pembelajaran untuk Memenuhi Kebutuhan Belajar M...
Modul 2.1 Angkatan 5 Reguler. Pembelajaran untuk Memenuhi Kebutuhan Belajar M...Modul 2.1 Angkatan 5 Reguler. Pembelajaran untuk Memenuhi Kebutuhan Belajar M...
Modul 2.1 Angkatan 5 Reguler. Pembelajaran untuk Memenuhi Kebutuhan Belajar M...
 

Similar to OPTIMALKAN PEMBELAJARAN SMA

HUZAIPAH- MERUMUSKAN TUJUAN PEMBELAJARAN.pdf
HUZAIPAH- MERUMUSKAN TUJUAN PEMBELAJARAN.pdfHUZAIPAH- MERUMUSKAN TUJUAN PEMBELAJARAN.pdf
HUZAIPAH- MERUMUSKAN TUJUAN PEMBELAJARAN.pdfIinAini3
 
3. Capaian Pembelajaran.pptx
3. Capaian Pembelajaran.pptx3. Capaian Pembelajaran.pptx
3. Capaian Pembelajaran.pptxSMPN1Sampit
 
presentasi MERUMUSKAN TUJUAN PEMBELAJARAN.pptx
presentasi MERUMUSKAN TUJUAN PEMBELAJARAN.pptxpresentasi MERUMUSKAN TUJUAN PEMBELAJARAN.pptx
presentasi MERUMUSKAN TUJUAN PEMBELAJARAN.pptxpahrullah55
 
Merancang Pembelajaran Bagian 1 Menyusun TP dan ATP (SMK).pptx
Merancang Pembelajaran Bagian 1 Menyusun TP dan ATP (SMK).pptxMerancang Pembelajaran Bagian 1 Menyusun TP dan ATP (SMK).pptx
Merancang Pembelajaran Bagian 1 Menyusun TP dan ATP (SMK).pptxHermanHidayat17
 
MATERI IKM BATAN - CP TP ATP.pptx
MATERI IKM BATAN - CP TP ATP.pptxMATERI IKM BATAN - CP TP ATP.pptx
MATERI IKM BATAN - CP TP ATP.pptxHarjitoHarjito1
 
IN HOUSE TRAINING untuk mngembangkn.pptx
IN HOUSE TRAINING untuk mngembangkn.pptxIN HOUSE TRAINING untuk mngembangkn.pptx
IN HOUSE TRAINING untuk mngembangkn.pptxtheresaseptiani1
 
1. SHARING PPT PERAGKAT AJAR revisi.pdf
1. SHARING PPT PERAGKAT AJAR revisi.pdf1. SHARING PPT PERAGKAT AJAR revisi.pdf
1. SHARING PPT PERAGKAT AJAR revisi.pdfDianHidayati8
 
4. Alur Tujuan Pembelajaran dan Modul Ajar.pptx
4. Alur Tujuan Pembelajaran dan Modul Ajar.pptx4. Alur Tujuan Pembelajaran dan Modul Ajar.pptx
4. Alur Tujuan Pembelajaran dan Modul Ajar.pptxBsIsmail1
 
ISTILAH BARU IKM.pdf
ISTILAH BARU IKM.pdfISTILAH BARU IKM.pdf
ISTILAH BARU IKM.pdfJOKO708377
 
MEMAHAMI CAPAIAN PDEMBELAJARAN KURMER.pptx
MEMAHAMI CAPAIAN PDEMBELAJARAN KURMER.pptxMEMAHAMI CAPAIAN PDEMBELAJARAN KURMER.pptx
MEMAHAMI CAPAIAN PDEMBELAJARAN KURMER.pptxKARTONOKARTONO17
 
MEMAHAMI CAPAIAN PDEMBELAJARAN KURMER.pptx
MEMAHAMI CAPAIAN PDEMBELAJARAN KURMER.pptxMEMAHAMI CAPAIAN PDEMBELAJARAN KURMER.pptx
MEMAHAMI CAPAIAN PDEMBELAJARAN KURMER.pptxKARTONOKARTONO17
 
Perencanaan Pembelajaran_BPIP Yogya v.2.pptx
Perencanaan Pembelajaran_BPIP Yogya v.2.pptxPerencanaan Pembelajaran_BPIP Yogya v.2.pptx
Perencanaan Pembelajaran_BPIP Yogya v.2.pptxHasanCkp
 
Aksi nyata merumuskan TP Tsalis 10MB_compressed (1).pdf
Aksi nyata merumuskan TP Tsalis 10MB_compressed (1).pdfAksi nyata merumuskan TP Tsalis 10MB_compressed (1).pdf
Aksi nyata merumuskan TP Tsalis 10MB_compressed (1).pdftsalisnurrizqiyah
 
MEMAHAMI CAPAIAN PEMBELAJARAN KURIKULUM MERDEKA.pptx
MEMAHAMI CAPAIAN PEMBELAJARAN KURIKULUM MERDEKA.pptxMEMAHAMI CAPAIAN PEMBELAJARAN KURIKULUM MERDEKA.pptx
MEMAHAMI CAPAIAN PEMBELAJARAN KURIKULUM MERDEKA.pptxssuser86fe3f
 
MATERI IKM 2024 KKGPAI BURNEH.pptx
MATERI IKM 2024 KKGPAI BURNEH.pptxMATERI IKM 2024 KKGPAI BURNEH.pptx
MATERI IKM 2024 KKGPAI BURNEH.pptxriyatulhalaliyah91
 
CP, TP, ATP, dan MA.pptx
CP, TP, ATP, dan MA.pptxCP, TP, ATP, dan MA.pptx
CP, TP, ATP, dan MA.pptxIzatilNadia2
 
AKSI NYATA MERUMUSKAN TUJUAN PEMBELAJARAN.pdf
AKSI NYATA MERUMUSKAN TUJUAN PEMBELAJARAN.pdfAKSI NYATA MERUMUSKAN TUJUAN PEMBELAJARAN.pdf
AKSI NYATA MERUMUSKAN TUJUAN PEMBELAJARAN.pdfafahru
 

Similar to OPTIMALKAN PEMBELAJARAN SMA (20)

1.pptx
1.pptx1.pptx
1.pptx
 
HUZAIPAH- MERUMUSKAN TUJUAN PEMBELAJARAN.pdf
HUZAIPAH- MERUMUSKAN TUJUAN PEMBELAJARAN.pdfHUZAIPAH- MERUMUSKAN TUJUAN PEMBELAJARAN.pdf
HUZAIPAH- MERUMUSKAN TUJUAN PEMBELAJARAN.pdf
 
3. Capaian Pembelajaran.pptx
3. Capaian Pembelajaran.pptx3. Capaian Pembelajaran.pptx
3. Capaian Pembelajaran.pptx
 
presentasi MERUMUSKAN TUJUAN PEMBELAJARAN.pptx
presentasi MERUMUSKAN TUJUAN PEMBELAJARAN.pptxpresentasi MERUMUSKAN TUJUAN PEMBELAJARAN.pptx
presentasi MERUMUSKAN TUJUAN PEMBELAJARAN.pptx
 
PPT IKM 2023.pptx
PPT IKM 2023.pptxPPT IKM 2023.pptx
PPT IKM 2023.pptx
 
Merancang Pembelajaran Bagian 1 Menyusun TP dan ATP (SMK).pptx
Merancang Pembelajaran Bagian 1 Menyusun TP dan ATP (SMK).pptxMerancang Pembelajaran Bagian 1 Menyusun TP dan ATP (SMK).pptx
Merancang Pembelajaran Bagian 1 Menyusun TP dan ATP (SMK).pptx
 
MATERI IKM BATAN - CP TP ATP.pptx
MATERI IKM BATAN - CP TP ATP.pptxMATERI IKM BATAN - CP TP ATP.pptx
MATERI IKM BATAN - CP TP ATP.pptx
 
IN HOUSE TRAINING untuk mngembangkn.pptx
IN HOUSE TRAINING untuk mngembangkn.pptxIN HOUSE TRAINING untuk mngembangkn.pptx
IN HOUSE TRAINING untuk mngembangkn.pptx
 
1. SHARING PPT PERAGKAT AJAR revisi.pdf
1. SHARING PPT PERAGKAT AJAR revisi.pdf1. SHARING PPT PERAGKAT AJAR revisi.pdf
1. SHARING PPT PERAGKAT AJAR revisi.pdf
 
4. Alur Tujuan Pembelajaran dan Modul Ajar.pptx
4. Alur Tujuan Pembelajaran dan Modul Ajar.pptx4. Alur Tujuan Pembelajaran dan Modul Ajar.pptx
4. Alur Tujuan Pembelajaran dan Modul Ajar.pptx
 
ISTILAH BARU IKM.pdf
ISTILAH BARU IKM.pdfISTILAH BARU IKM.pdf
ISTILAH BARU IKM.pdf
 
Materi Modul Ajar (3) (1).pdf
Materi Modul Ajar (3) (1).pdfMateri Modul Ajar (3) (1).pdf
Materi Modul Ajar (3) (1).pdf
 
MEMAHAMI CAPAIAN PDEMBELAJARAN KURMER.pptx
MEMAHAMI CAPAIAN PDEMBELAJARAN KURMER.pptxMEMAHAMI CAPAIAN PDEMBELAJARAN KURMER.pptx
MEMAHAMI CAPAIAN PDEMBELAJARAN KURMER.pptx
 
MEMAHAMI CAPAIAN PDEMBELAJARAN KURMER.pptx
MEMAHAMI CAPAIAN PDEMBELAJARAN KURMER.pptxMEMAHAMI CAPAIAN PDEMBELAJARAN KURMER.pptx
MEMAHAMI CAPAIAN PDEMBELAJARAN KURMER.pptx
 
Perencanaan Pembelajaran_BPIP Yogya v.2.pptx
Perencanaan Pembelajaran_BPIP Yogya v.2.pptxPerencanaan Pembelajaran_BPIP Yogya v.2.pptx
Perencanaan Pembelajaran_BPIP Yogya v.2.pptx
 
Aksi nyata merumuskan TP Tsalis 10MB_compressed (1).pdf
Aksi nyata merumuskan TP Tsalis 10MB_compressed (1).pdfAksi nyata merumuskan TP Tsalis 10MB_compressed (1).pdf
Aksi nyata merumuskan TP Tsalis 10MB_compressed (1).pdf
 
MEMAHAMI CAPAIAN PEMBELAJARAN KURIKULUM MERDEKA.pptx
MEMAHAMI CAPAIAN PEMBELAJARAN KURIKULUM MERDEKA.pptxMEMAHAMI CAPAIAN PEMBELAJARAN KURIKULUM MERDEKA.pptx
MEMAHAMI CAPAIAN PEMBELAJARAN KURIKULUM MERDEKA.pptx
 
MATERI IKM 2024 KKGPAI BURNEH.pptx
MATERI IKM 2024 KKGPAI BURNEH.pptxMATERI IKM 2024 KKGPAI BURNEH.pptx
MATERI IKM 2024 KKGPAI BURNEH.pptx
 
CP, TP, ATP, dan MA.pptx
CP, TP, ATP, dan MA.pptxCP, TP, ATP, dan MA.pptx
CP, TP, ATP, dan MA.pptx
 
AKSI NYATA MERUMUSKAN TUJUAN PEMBELAJARAN.pdf
AKSI NYATA MERUMUSKAN TUJUAN PEMBELAJARAN.pdfAKSI NYATA MERUMUSKAN TUJUAN PEMBELAJARAN.pdf
AKSI NYATA MERUMUSKAN TUJUAN PEMBELAJARAN.pdf
 

Recently uploaded

AKSI NYATA MODUL 1.2-1 untuk pendidikan guru penggerak.pptx
AKSI NYATA MODUL 1.2-1 untuk pendidikan guru penggerak.pptxAKSI NYATA MODUL 1.2-1 untuk pendidikan guru penggerak.pptx
AKSI NYATA MODUL 1.2-1 untuk pendidikan guru penggerak.pptxWirionSembiring2
 
Wawasan Nusantara sebagai satu kesatuan, politik, ekonomi, sosial, budaya, d...
Wawasan Nusantara  sebagai satu kesatuan, politik, ekonomi, sosial, budaya, d...Wawasan Nusantara  sebagai satu kesatuan, politik, ekonomi, sosial, budaya, d...
Wawasan Nusantara sebagai satu kesatuan, politik, ekonomi, sosial, budaya, d...MarwanAnugrah
 
Modul Ajar Bahasa Indonesia Kelas 4 Fase B
Modul Ajar Bahasa Indonesia Kelas 4 Fase BModul Ajar Bahasa Indonesia Kelas 4 Fase B
Modul Ajar Bahasa Indonesia Kelas 4 Fase BAbdiera
 
Kesebangunan Segitiga matematika kelas 7 kurikulum merdeka.pptx
Kesebangunan Segitiga matematika kelas 7 kurikulum merdeka.pptxKesebangunan Segitiga matematika kelas 7 kurikulum merdeka.pptx
Kesebangunan Segitiga matematika kelas 7 kurikulum merdeka.pptxDwiYuniarti14
 
JAWAPAN BAB 1 DAN BAB 2 SAINS TINGKATAN 5
JAWAPAN BAB 1 DAN BAB 2 SAINS TINGKATAN 5JAWAPAN BAB 1 DAN BAB 2 SAINS TINGKATAN 5
JAWAPAN BAB 1 DAN BAB 2 SAINS TINGKATAN 5ssuserd52993
 
MATERI EKOSISTEM UNTUK SEKOLAH MENENGAH ATAS
MATERI EKOSISTEM UNTUK SEKOLAH MENENGAH ATASMATERI EKOSISTEM UNTUK SEKOLAH MENENGAH ATAS
MATERI EKOSISTEM UNTUK SEKOLAH MENENGAH ATASKurniawan Dirham
 
Tugas 1 pembaruan dlm pembelajaran jawaban tugas tuton 1.docx
Tugas 1 pembaruan dlm pembelajaran jawaban tugas tuton 1.docxTugas 1 pembaruan dlm pembelajaran jawaban tugas tuton 1.docx
Tugas 1 pembaruan dlm pembelajaran jawaban tugas tuton 1.docxmawan5982
 
tugas 1 anak berkebutihan khusus pelajaran semester 6 jawaban tuton 1.docx
tugas 1 anak berkebutihan khusus pelajaran semester 6 jawaban tuton 1.docxtugas 1 anak berkebutihan khusus pelajaran semester 6 jawaban tuton 1.docx
tugas 1 anak berkebutihan khusus pelajaran semester 6 jawaban tuton 1.docxmawan5982
 
Prakarsa Perubahan dengan Kanvas ATAP & BAGJA.pptx
Prakarsa Perubahan dengan Kanvas ATAP & BAGJA.pptxPrakarsa Perubahan dengan Kanvas ATAP & BAGJA.pptx
Prakarsa Perubahan dengan Kanvas ATAP & BAGJA.pptxSyaimarChandra1
 
TUGAS GURU PENGGERAK Aksi Nyata Modul 1.1.pdf
TUGAS GURU PENGGERAK Aksi Nyata Modul 1.1.pdfTUGAS GURU PENGGERAK Aksi Nyata Modul 1.1.pdf
TUGAS GURU PENGGERAK Aksi Nyata Modul 1.1.pdfElaAditya
 
Materi Pertemuan 6 Materi Pertemuan 6.pptx
Materi Pertemuan 6 Materi Pertemuan 6.pptxMateri Pertemuan 6 Materi Pertemuan 6.pptx
Materi Pertemuan 6 Materi Pertemuan 6.pptxRezaWahyuni6
 
DESAIN MEDIA PEMBELAJARAN BAHASA INDONESIA BERBASIS DIGITAL.pptx
DESAIN MEDIA PEMBELAJARAN BAHASA INDONESIA BERBASIS DIGITAL.pptxDESAIN MEDIA PEMBELAJARAN BAHASA INDONESIA BERBASIS DIGITAL.pptx
DESAIN MEDIA PEMBELAJARAN BAHASA INDONESIA BERBASIS DIGITAL.pptxFuzaAnggriana
 
Paparan Refleksi Lokakarya program sekolah penggerak.pptx
Paparan Refleksi Lokakarya program sekolah penggerak.pptxPaparan Refleksi Lokakarya program sekolah penggerak.pptx
Paparan Refleksi Lokakarya program sekolah penggerak.pptxIgitNuryana13
 
Materi Pertemuan Materi Pertemuan 7.pptx
Materi Pertemuan Materi Pertemuan 7.pptxMateri Pertemuan Materi Pertemuan 7.pptx
Materi Pertemuan Materi Pertemuan 7.pptxRezaWahyuni6
 
MODUL AJAR MATEMATIKA KELAS 6 KURIKULUM MERDEKA
MODUL AJAR MATEMATIKA KELAS 6 KURIKULUM MERDEKAMODUL AJAR MATEMATIKA KELAS 6 KURIKULUM MERDEKA
MODUL AJAR MATEMATIKA KELAS 6 KURIKULUM MERDEKAAndiCoc
 
BAHAN SOSIALISASI PPDB SMA-SMK NEGERI DISDIKSU TP. 2024-2025 REVISI.pptx
BAHAN SOSIALISASI PPDB SMA-SMK NEGERI DISDIKSU TP. 2024-2025 REVISI.pptxBAHAN SOSIALISASI PPDB SMA-SMK NEGERI DISDIKSU TP. 2024-2025 REVISI.pptx
BAHAN SOSIALISASI PPDB SMA-SMK NEGERI DISDIKSU TP. 2024-2025 REVISI.pptxJamhuriIshak
 
ppt-modul-6-pend-seni-di sd kelompok 2 ppt
ppt-modul-6-pend-seni-di sd kelompok 2 pptppt-modul-6-pend-seni-di sd kelompok 2 ppt
ppt-modul-6-pend-seni-di sd kelompok 2 pptArkhaRega1
 
421783639-ppt-overdosis-dan-keracunan-pptx.pptx
421783639-ppt-overdosis-dan-keracunan-pptx.pptx421783639-ppt-overdosis-dan-keracunan-pptx.pptx
421783639-ppt-overdosis-dan-keracunan-pptx.pptxGiftaJewela
 
Dampak Pendudukan Jepang.pptx indonesia1
Dampak Pendudukan Jepang.pptx indonesia1Dampak Pendudukan Jepang.pptx indonesia1
Dampak Pendudukan Jepang.pptx indonesia1udin100
 
04-Gemelli.- kehamilan ganda- duo atau triplet
04-Gemelli.- kehamilan ganda- duo atau triplet04-Gemelli.- kehamilan ganda- duo atau triplet
04-Gemelli.- kehamilan ganda- duo atau tripletMelianaJayasaputra
 

Recently uploaded (20)

AKSI NYATA MODUL 1.2-1 untuk pendidikan guru penggerak.pptx
AKSI NYATA MODUL 1.2-1 untuk pendidikan guru penggerak.pptxAKSI NYATA MODUL 1.2-1 untuk pendidikan guru penggerak.pptx
AKSI NYATA MODUL 1.2-1 untuk pendidikan guru penggerak.pptx
 
Wawasan Nusantara sebagai satu kesatuan, politik, ekonomi, sosial, budaya, d...
Wawasan Nusantara  sebagai satu kesatuan, politik, ekonomi, sosial, budaya, d...Wawasan Nusantara  sebagai satu kesatuan, politik, ekonomi, sosial, budaya, d...
Wawasan Nusantara sebagai satu kesatuan, politik, ekonomi, sosial, budaya, d...
 
Modul Ajar Bahasa Indonesia Kelas 4 Fase B
Modul Ajar Bahasa Indonesia Kelas 4 Fase BModul Ajar Bahasa Indonesia Kelas 4 Fase B
Modul Ajar Bahasa Indonesia Kelas 4 Fase B
 
Kesebangunan Segitiga matematika kelas 7 kurikulum merdeka.pptx
Kesebangunan Segitiga matematika kelas 7 kurikulum merdeka.pptxKesebangunan Segitiga matematika kelas 7 kurikulum merdeka.pptx
Kesebangunan Segitiga matematika kelas 7 kurikulum merdeka.pptx
 
JAWAPAN BAB 1 DAN BAB 2 SAINS TINGKATAN 5
JAWAPAN BAB 1 DAN BAB 2 SAINS TINGKATAN 5JAWAPAN BAB 1 DAN BAB 2 SAINS TINGKATAN 5
JAWAPAN BAB 1 DAN BAB 2 SAINS TINGKATAN 5
 
MATERI EKOSISTEM UNTUK SEKOLAH MENENGAH ATAS
MATERI EKOSISTEM UNTUK SEKOLAH MENENGAH ATASMATERI EKOSISTEM UNTUK SEKOLAH MENENGAH ATAS
MATERI EKOSISTEM UNTUK SEKOLAH MENENGAH ATAS
 
Tugas 1 pembaruan dlm pembelajaran jawaban tugas tuton 1.docx
Tugas 1 pembaruan dlm pembelajaran jawaban tugas tuton 1.docxTugas 1 pembaruan dlm pembelajaran jawaban tugas tuton 1.docx
Tugas 1 pembaruan dlm pembelajaran jawaban tugas tuton 1.docx
 
tugas 1 anak berkebutihan khusus pelajaran semester 6 jawaban tuton 1.docx
tugas 1 anak berkebutihan khusus pelajaran semester 6 jawaban tuton 1.docxtugas 1 anak berkebutihan khusus pelajaran semester 6 jawaban tuton 1.docx
tugas 1 anak berkebutihan khusus pelajaran semester 6 jawaban tuton 1.docx
 
Prakarsa Perubahan dengan Kanvas ATAP & BAGJA.pptx
Prakarsa Perubahan dengan Kanvas ATAP & BAGJA.pptxPrakarsa Perubahan dengan Kanvas ATAP & BAGJA.pptx
Prakarsa Perubahan dengan Kanvas ATAP & BAGJA.pptx
 
TUGAS GURU PENGGERAK Aksi Nyata Modul 1.1.pdf
TUGAS GURU PENGGERAK Aksi Nyata Modul 1.1.pdfTUGAS GURU PENGGERAK Aksi Nyata Modul 1.1.pdf
TUGAS GURU PENGGERAK Aksi Nyata Modul 1.1.pdf
 
Materi Pertemuan 6 Materi Pertemuan 6.pptx
Materi Pertemuan 6 Materi Pertemuan 6.pptxMateri Pertemuan 6 Materi Pertemuan 6.pptx
Materi Pertemuan 6 Materi Pertemuan 6.pptx
 
DESAIN MEDIA PEMBELAJARAN BAHASA INDONESIA BERBASIS DIGITAL.pptx
DESAIN MEDIA PEMBELAJARAN BAHASA INDONESIA BERBASIS DIGITAL.pptxDESAIN MEDIA PEMBELAJARAN BAHASA INDONESIA BERBASIS DIGITAL.pptx
DESAIN MEDIA PEMBELAJARAN BAHASA INDONESIA BERBASIS DIGITAL.pptx
 
Paparan Refleksi Lokakarya program sekolah penggerak.pptx
Paparan Refleksi Lokakarya program sekolah penggerak.pptxPaparan Refleksi Lokakarya program sekolah penggerak.pptx
Paparan Refleksi Lokakarya program sekolah penggerak.pptx
 
Materi Pertemuan Materi Pertemuan 7.pptx
Materi Pertemuan Materi Pertemuan 7.pptxMateri Pertemuan Materi Pertemuan 7.pptx
Materi Pertemuan Materi Pertemuan 7.pptx
 
MODUL AJAR MATEMATIKA KELAS 6 KURIKULUM MERDEKA
MODUL AJAR MATEMATIKA KELAS 6 KURIKULUM MERDEKAMODUL AJAR MATEMATIKA KELAS 6 KURIKULUM MERDEKA
MODUL AJAR MATEMATIKA KELAS 6 KURIKULUM MERDEKA
 
BAHAN SOSIALISASI PPDB SMA-SMK NEGERI DISDIKSU TP. 2024-2025 REVISI.pptx
BAHAN SOSIALISASI PPDB SMA-SMK NEGERI DISDIKSU TP. 2024-2025 REVISI.pptxBAHAN SOSIALISASI PPDB SMA-SMK NEGERI DISDIKSU TP. 2024-2025 REVISI.pptx
BAHAN SOSIALISASI PPDB SMA-SMK NEGERI DISDIKSU TP. 2024-2025 REVISI.pptx
 
ppt-modul-6-pend-seni-di sd kelompok 2 ppt
ppt-modul-6-pend-seni-di sd kelompok 2 pptppt-modul-6-pend-seni-di sd kelompok 2 ppt
ppt-modul-6-pend-seni-di sd kelompok 2 ppt
 
421783639-ppt-overdosis-dan-keracunan-pptx.pptx
421783639-ppt-overdosis-dan-keracunan-pptx.pptx421783639-ppt-overdosis-dan-keracunan-pptx.pptx
421783639-ppt-overdosis-dan-keracunan-pptx.pptx
 
Dampak Pendudukan Jepang.pptx indonesia1
Dampak Pendudukan Jepang.pptx indonesia1Dampak Pendudukan Jepang.pptx indonesia1
Dampak Pendudukan Jepang.pptx indonesia1
 
04-Gemelli.- kehamilan ganda- duo atau triplet
04-Gemelli.- kehamilan ganda- duo atau triplet04-Gemelli.- kehamilan ganda- duo atau triplet
04-Gemelli.- kehamilan ganda- duo atau triplet
 

OPTIMALKAN PEMBELAJARAN SMA

  • 1. AKSI NYATA PERENCANAAN PEMBELAJARAN SMA/SMK/PAKET C Merumuskan Alur Tujuan Pembelajaran (ATP) dan Tujuan Pembelajaran (TP) Oleh : Lutfi Tamami, S.Kom Topik 3
  • 2. Proses perancangan kegiatan Pembelajaran TAHAP 1 TAHAP 2 TAHAP 3 TAHAP 4
  • 3. Capaian Pembelajaran (CP)adalah kompetensi yang harus dicapai oleh peserta didik dalam1fase Capaian Pembelajaran (CP)diuraikan menjadi tujuanpembelajaran yang lebih operasional TAHAP 1 Mem aham i Capaian Pem belajaran (CP)
  • 4. Langkah 1 Langkah 2 Langkah 3 4 Langkah memahami Capaian Pembelajaran (CP) Langkah 4 Memahami rasional (kaitannya dengan profil pelajar pancasila) Memahami tujuan mata pelajaran (kemampuan / kompetensi yang dituju peserta didik) Memahami karakteristik (menjelaskan apa yang dipelajari dalam mata pelajaran Mempelajari capaian per fase (kompetensi yang harus dicapai dalam 1 fase)
  • 5. TAHAP 2 Merum uskan Tujuan Pem belajaran (TP) Agar peserta didik dapat m encapai CP, m aka pendidik perlu m enurunkan CP m enjadi TP Pendidik m erancang tujuan pem belajaran yang lebih operasional dan konkret TP m erupakan deskripsi pencapaian tiga aspek kom petensi yaitu pengetahuan, ketram pilan, dan sikap yang diperoleh m urid dalam satu/lebih kegiatan pembelajaran
  • 6. Prinsip penyusunan ATP dan TP Mengoptimal kan 3 M ae sm pe bu kat Judul kompetenMsaikalah sederhana dan Informatif Esensial dan Konseptual Berkesinam bungan Adaptif dan fleksibel Operasional dan Aplikatif M erdeka Belajar
  • 7. Komponen utama dalam Tujuan Pembelajaran ( TP ) Kompetensi Kemampuan/ketrampilan yang perlu ditunjukkan /didemonstrasikan oleh peserta didik Ruang Lingkup Materi Konten utama yang perlu dipahami pada akhir suatu unit pembelajaran
  • 8. Hal yang Harus DIPERHATIKAN Dalam Mrumuskan Tujuan Pembelajaran ( TP ) Karakteristik Mata Pelajaran Konsep / Topik yang dipelajari Karakteristik peserta didik Konteks Lingkungan Pembelajaran
  • 9. Langsung berdasarkan CP 3 ALTeRnaTif CaRa DaLam meRUmUskan Tujuan Pembelajaran ( Tp ) Menganalisis kompetensi dan lingkup materi pada CP Lintas elemen CP
  • 10. TAHAP3 Menyusun Alur Tujuan Pembelajaran (ATP) ATP adalah Perencanaan dan pengaturan pembelajaran serta asesmen secara garis besar untuk jangka watu satu fase.
  • 11. FUNGSI ALUR TUJUAN PEMBELAJARAN Sebagai panduan siswa untuk mencapai capaian pembelajaran (CP) di akhir fase ( ATP )
  • 12. Prinsip menyusun Alur Tujuan Pembelajaran (ATP) Sederhana dan langsung ke intinya Tidak perlu lintas fase Menggali kata kunci Harus tuntas satu fase Dapat bernomor / huruf Harus logis Sesuai karakteristik dan kompetensi Dikembangkan secara kolaboratif Fokus pada pencapaian CP Tidak bercabang
  • 13. Melakukan analisis Capaian Pembelajaran yang memuat materi dan kompetensi pengetahuan, keterampilan, dan sikap Identifikasi kompetensi-kompetensi di akhir fase dan kompetensi- kompetensi sebelumnya yang perlu dikuasai peserta didik sebelum mencapai kompetensi di akhir fase Melakukan analisis setiap elemen dan atau sub-elemen Profil Pelajar Pancasila yang sesuai dengan mata pelajaran dan Capaian Pembelajaran pada Fase tersebut. Ada enam dimensi, yaitu: beriman, bertakwa kepada Tuhan Yang Maha, Esa dan berakhlak mulia, mandiri, bergotong-royong, berkebhinekaan global, bernalar kritis, dan kreatif Berdasarkan identifikasi kompetensi- kompetensi inti di akhir fase, rumuskan tujuan pembelajaran dengan mempertimbangkan kompetensi yang akan dicapai, pemahaman bermakna yang akan dipahami dan variasi keterampilan berpikir apa yang perlu dikuasai siswa untuk mencapai tujuan pembelajaran Setelah tujuan pembelajaran dirumuskan, susun tujuan pembelajaran secara linear sebagaimana urutan kegiatan pembelajaran yang dilakukan dari hari ke hari Tentukan lingkup materi dan materi utama setiap tujuan pembelajaran (setiap tujuan pembelajaran dapat memiliki lebih dari satu lingkup materi dan materi utama) Berdasarkan perumusan TP tentukan jumlah jam pelajaran yang diperlukan. Contoh: TP untuk mencapai suatu kompetensi pengetahuan 120 menit, keterampilan 480, dan sikap 120 menit Langkah Prosedur cara menyusun Alur Tujuan Pembelajaran (ATP)
  • 14. Cara Menyusun Tujuan Pembelajaran (TP) menjadi Alur Tujuan Pembelajaran (ATP)
  • 16. TAHAP4 Merancang Pembelajaran Rencana pembelajaran dalam kurikulum merdeka berupa Modul Ajar, Sehingga bentuk perencanaan pembelajaran lebih rinci jika kita bandingkan dengan Alur Tujuan Pembelajaran atau ATP Modul Ajar merupakan dokumen yang berisi tujuan, langkah-langkah pembelajaran serta asesmen yang dibutuhkan dalam satu unit / topik berdasarkan alur tujuan pembelajaran (ATP)
  • 17. Komponen - komponen Dalam MoDul Ajar
  • 18. M O D U L AJAR M A T E M A T I K A