Шурабаева Болған Қабдолқызы Атырау қаласы, КМҚК №55 балабақшасының тәрбиешісі

1. Шурабаева Болған Қабдолқызы
Атырау қаласы, КМҚК №55 балабақшасының
тәрбиешісі
Білім беру саласы: Айналамен таныстыру
Бөлімі: Экология
Тақырыбы: «Ормандағы саяхат»
Мақсаты:
Білімділік: Балалардың жабайы аңдар туралы білімдерін кеңейту. Олардың тіршілік ету
ортасын таныстыру, орман көрінісінен мағлұмат беру.
Дамытушылық: Зейінін, қабылдауын, ойлау, естіп –есте сақтау қиялдарын дамыту.
Тәрбиелік: Табиғатты қорғауға, әдемілікті көре білуге тәрбиелеу.
Әдіс-тәсілдер: Әңгімелеу,түсіндіру,көрсету,сұрақ-жауап,ой қозғау, ойын ойнату
Көрнекіліктер: слайд, орманның суреті, дидактикалық ойын материалдары, үнтаспа
Іс-әрекет кезеңдері:
Тәрбиешінің іс-әрекеті
Балалардың іс-әрекеті
Мотивациялық-қозғаушылық
- Балалар бүгін ерекше күн. Біздің оқу іс-әрекетімізге қатысу үшін қонақтар келіп отыр. Олай
болса, шаттық шеңберіне тұрып, қонақтармен сәлемдесейік.
Шаттық шеңбері
Армысың, Әлем!
Армысың, Жарық аспан!
Армысың, құрметті Қонақтар!
Армысың, менің достарым!
(Балалар, шаттық шеңберін қимыл - қозғалыс арқылы орындайды. Таза көңілмен амандасады,
көңілденеді)
Ұйымдастыру-ізденушілік
Сұрақ-жауап
Тәрбиеші:- Балалар, біз немен дем аламыз?
Балалар: - Біз ауамен дем аламыз
Тәрбиеші:- Біз ауаны қайдан аламыз?
Балалар: - Біз ауаны табиғаттан аламыз
Тәрбиеші:- Табиғатқа не жатады?
Балалар: - Табиғатқа: су,тау, орман, ағаштар,шөптер,гүлдер,құстар,аңдар,жәндіктер т.б
жатады.
Ғажайып сәт:
Есік қағылып ішке аузына хат қыстырып алған торғай ұшып келеді.
Тәрбиеші: - Балалар бізге кім келді?
Балалар: - Торғай
Тәрбиеші: - Балалар торғайдың аузындағы хатты алып қарайықшы, бұл хат жәй хат емес екен
балалар, торғай бізді өзімен бірге орманға серуендеуге шақырып келіпті. Балалар, біз торғаймен
бірге орманға саяхаттауға шығамыз ба?
Балалар: - Иә.
Тәрбиеші: - Ендеше, балалар сол табиғатты көзімізбен көріп,оның қызықтарын тамашалау
үшін торғаймен бірге орманға саяхаттауға барамыз. Саяхатқа әдеттегідей көлікпен емес соқпақ
жол арқылы жаяу барамыз.
Дидактикалық ойын: «Соқпақ жол».
Мақсаты: Балалардың өзіндік ой-қиялын, сезімдерін дамыту.
Ойын мазмұны: Балалар бірінен соң бірі тізбектеліп тұрып,қиялындағы соқпақ жолмен
жүріп,тәрбиешінің тапсырмасы бойынша кездескен кедергілерден өтеді.
Тәрбиеші жол бойы қандай кедергілер болатынын айтып отырады.

2. Жолмен ақырын жүреміз.
Маңайымыз толған бұта ,ағаштар ,жасыл жапырақ. Құстар ән салады, шөптерді самал жел
шайқайды.Аяқ астынан жолда су пайда болды. Секіріңдер.
Біздің алдымыздан өзен пайда болды, өзеннен өтетін тіреуіші бар көпірге кезіктік .Көпірдің
тіреуішінен ұстап өтеміз.
Соқпақпен байқап жүреміз, алдымыздан батпақты жер кезікті, төбешіктер арқылы секіріп
өтеміз.
Енді алдымыздан жыра шықты, үстінен көпір орнына бөрене қойылған. Қолдарымызды екі
жаққа құстың қос қанаты сияқты жайып, бөренеден құламайтындай тепе-теңдік ұстауымыз
керек.
Соқпақпен ары қарай жүреміз. Жолымыз жабысқақ балшыққа айналды.Табанымыз балшыққа
жабысып,әрең жүріп келеміз.
Жолымызға қалың бұтақты үлкен ағаш құлапты. Ағаштың бұтағына денелеріңді жарақаттап
алмай байқап өтіңдер. (балалар тәрбиешінің айтқан кедергілерінен қимыл-қозғалыс жасау
арқылы өтеді)
Тәрбиеші: - Балалар, қараңдаршы бұл жерде біреудің жылаған дыбысы естілетін секілді. Мына
апанда қандай аң мекендейді?
Балалар: - Бұл аюдың апаны
Тәрбиеші: - Дұрыс айтасыңдар. Олай болса, аюдан неліктен жылап жатқанын сұраймыз ба?
Балалар: - Иә
Тәрбиеші: - Аю, саған не болды? Сен неге жылайсың?
Аю: - Балаларыма азық іздеу үшін апанымнан шығып кеткен едім. Менің сүйікті балымды
түлкі ұрлап кетіпті. Менің, балаларымның қарны ашып отыр.Сендер маған сүйікті балымды
табуға көмектесесіңдер ме?
Тәрбиеші: - Балалар, аюға сүйікті балын табуға көмектесеміз бе?
Балалар: - Иә, аюға көмектесейік.
(Балалар аюдың сүйікті балын табу үшін жолға шығады)
Осы кезде балалардың алдынан қасқыр шығады.
Қасқыр: - Балалар, сендер мұнда не іздеп жүрсіңдер?
Тәрбиеші: - Аюдың сүйікті балын түлкі ұрлап кетіпті. Сен бізге түлкінің қайда екенін айтасың
ба?
Қасқыр: - Мен сендерге жұмбақ жасырайын. Сол жұмбақтың жауабын шешсеңдер, түлкінің
қайда жүргенін айтамын.
Тәрбиеші: - Балалар, қасқырдың жұмбағын шешеміз бе?
Балалар: - Иә, қасқырдың жұмбағын шешеміз.
Қасқыр: - Олай болса, мұқият тыңдаңдар.
* Санай алмай шаршадым –
Найзасы бар қанша мың.
Батыр емес бірақ та,
Қашып жүрер жыраққа.
* Айбарлы сұсы бар,
Қанжардай тiсi бар.
Тұла бойында
Тасыған күшi бар,
Күжiрейген жалды,
Бiлсең айт бұл аңды?
* Қаймықпайды күштi аңнан,
Қорқады тек тышқаннан.
(Балалар жұмбақтың жауабы: Тиін, арыстан және піл деп жауап береді)
Қасқыр: - Жарайсыңдар, балалар. Өте ақылды екенсіңдер. Түлкіні осы тіке жолмен жүргенде
табасыңдар. (балалар қасқырдың көрсеткен жолымен жүріп, түлкіні іздеуге кіріседі.)
Осы кезде алдарынан қоян шығады.
Тәрбиеші: - Балалар, бұл қандай аң?
Балалар: - Бұл – қоян.

3. Тәрбиеші: - Дұрыс айтасыңдар.
Қоян: - Мен қоянмын қоянмын
Күндіз –түні ояумын
Көжегімнің қасында
Мен де өзімше ноянмын
Сендер орманда не іздеп жүрсіңдер?
Балалар: - Біз балалармен бірге аюдың сүйікті балын таба алмай жүрміз. Оны қу түлкі ұрлап
алып кетіпті. Сен бізге түлкіні тауып беруге көмектесесің бе?
Қоян: - Егер сендер менімен бірге әдемі сергіту сәтін орындап берсеңдер, мен сендерге
көмектесемін.
Тәрбиеші: - Балалар, қоянмен бірге сергіту сәтін орындаймыз ба?
Балалар: - Иә.
Сергіту жаттығуы
Орман қандай керемет
Аюлар жүр барбаңдап
Қасқырлар жүр арбаңдап
Жапалақтар жалпылдап
Қояндар жүр орманда
Құлақтарын қалқаңдап
Секіріп-секіріп алайық
Орынымызға тұрайық. (балалар қоянмен бірге сергіту сәтін орындайды)
(Қоян балаларға түлкінің қай бағытта жүргенін көрсетеді, балалар қоянға алғысын айтып, сәбіз
береді)
Тәрбиеші: - Балалар мына ағаштың басында жүрген қандай аң?
Секең-секең етеді
Орман оның мекені
Отырғанда шоқиып
Құманға ұқсап кетеді
Балалар: - Ол тиін, - деп шулайды.
Тиін: - Иә, мен тиінмін,тиінмін,
Қысқа жылы киіндім
Қоймам толы жаңғаққа,
Іші жылы үйімнің. – Балалар, сендер не іздеп жүрсіңдер?
Балалар: - Біз аюдың балын ұрлап кеткен түлкіні іздеп жүрміз. Сен оның қайда екенін білесің
бе?
Тиін: - Ендеше сендер менімен бірге ойын ойнасаңдар, түлкінің қайда екенін айтамын.
Дидактикалық ойын «Қай аң не жейді?»
Шарты: Жабайы жануарлардың немен қоректенетінін айту. (Балалар жануарлардың немен
қоректенетінін ғажайып тақтадан көрсетеді)
Тиін балаларға түлкіге жететін жолды көрсетеді. Балалар алғыс айып, тиінге жаңғақтарын
береді.
Дыбыстық жаттығу
-ян-ян-ян қорқақ қоян
-ю-ю-ю – маймақ аю
-ыр-ыр-ыр- ұлиды қасқыр
-кі-кі-кі-қу түлкі
-пі-пі-пі-тікенек кірпі (балалар тәрбиешімен бірге дыбыстық жаттығуды қайталап жасайды)
Тәрбиеші: - Балалар, мынау қандай аңның ізі?
Балалар: - Түлкінің ізі. Олар түлкінің қасында аюдың балы тұрғанын байқайды.
Асылай: - Түлкі, түлкі, аюдың балын неге ұрлап кетесің? Оның балаларының қарны ашты ғой.
Сен аюдың балын қайтарасың ба?
Түлкі: - Егер сендер менімен бірге әдемі әуен ырғағымен билеп, көңіл көтерсеңдер, мен аюдың
балын қайтаруға дайынмын.

4. Тәрбиеші: - Балалар, ендеше барлығымыз түлкімен бірге билейік. (әдемі әуен ырғағымен түлкі
балалармен билейді )
Нұржан: - Балалар, біз түлкінің тапсырмасын орындаған сияқтымыз. Бізге түлкі аюдың балын
қайтаратын шығар.
Түлкі: - Жарайсыңдар балалар. Сендер менімен бірге билеп, көңіл-күйімді көтердіңдер. Менде
енді сөзімде тұрып, балды сендерге қайтарайын. (Балалар балды аюға және оның балдарына
қайтарады)
Аю: - Балалар, сендерге көп- көп рахмет. Сендер менің балымды қайтару үшін түрлі
тапсырмалар орындадыңдар. Мен балабақшада осындай ақылды, тапқыр балалардың барына
қуанып тұрмын.
Рефлексивті-түзетушілік
Тәрбиеші: - Балалар біздер қай жаққа серуенге бардық?
- Орманнан не көрдіңдер?
- Кімге көмектестіңдер?
- Сендерге серуен ұнады ма? (Балалар тәрбиешінің сұрағына жауап береді)
Тәрбиеші: - Міне,балалар ұйымдастырылған оқу іс-әрекетіне өте тамаша қатыстыңдар. Аюдың
сүйікті балын табуға көмектестіңдер. Өздеріңнің ұшқыр ойларыңды , тапқырлықтарыңды
қиындықтан қорықпайтындарыңды көрсеттіңдер. Балалар осымен орманға саяхатымыз
аяқталды , енді өзіміздің тобымызға оралайық.
Тәрбиеші: Қане балалар шеңберге тұрайық. Бір-бірімізге жылы лебіздер айтайық.
- Күніміз шуақты болсын!
- Аспанымыз ашық болсын!
Қол ұстасып тұрайық.
Шеңберді біз құрайық.
Көріскенше күн жақсы.
Сау саламат болайық.
Күтілетін нәтиже:
Нені білу керек: Жабайы аңдар туралы мағлұматтарды;
Нені игереді: Табиғатты қорғап, жабайы жануарларға да қамқор болу керек екенін;
Нені біледі: сұрақтарға дұрыс әрі нақты жауап беруді.