qqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqq

1. Тақырыбы: Әдептілік-әдемілік.
Мақсаты:
-Балалардың өмірге қажетті білік - дағдыларын терендете отырып, сыйластық,
үлкенге құрмет көрсету, кішіге қамқор болуға тәрбиелеу .
-Әдептілік қағидаларын меңгерту арқылы имандылыққа, инабаттылыққа,
адамгершілікке тәрбиелеу.
Көрнекілігі: сынып ішін шарлар мен гүлдермен безендіру, тақта,а «Әдептілік -әдемілік»
деген сөз қиып жапсыру, әдептілікке байланысты мақал –мәтелдер, қанатты сөздер ілу,
слайд арқылы суреттер сөзжұмбақ, ребус, суреттер көрсету.
Барысы:
Мысық пен Ит болып киінген екі бала дауласып шығады.
Мысық: -Қой дедім ғой мен саған!
Ит: -Р-р-р саған сол керек! Қандай ұсқынсыз едің! Түріңе қарашы!
Мысық: -Не дедің? Мен бе ұсқынсыз? Өзіңе қарашы. /жылайды/
Мұғалім : -Мына жерде не болып жатыр? Не қылған шу? Кім түсіндіреді?
/екеуі де бір-бірінің сөздерін тыңдамай түсіндіре бастайды/
Мұғалім: -Кәне, дұрыстап кезекпен түсіндіріңдерші?
Мысық: -Мынау бар ғой мені ылғи кемсітіп, мазақтай береді. /жылайды/
Мұғалім: -Бұларың енді дұрыс болмады. Сендерге бұлай дұрыс емес екенің қалай
түсіндірсем екен? /Ойланады/ Иә, таптым! Бүгін біз сыныбымызбен бірге әдептілік еліне
саяхатқа шықпақшымыз. Сендер де бізбен бірге барсаңдар қайтеді.
Мысық пен ит: Иә-иә барамыз!
Мұғалім: -Бірақ бір шартым бар. Сендер әдептілік елінде өздеріңді әдепті ұстайсыңдар.
Ит: Иә-иә, ұстаймыз, бірақ ол қалай?
Мұғалім: -Сендерге барлығын менің оқушыларым үйретеді. Ал, бірінші қонақтармен
амандасып алайық.
Хормен: Үлкенге де сіз,
Кішіге де сіз
Келіп қалған қонақтарға ,
Сәлем бердік біз.
1-оқушы: Сәлеметсіздер ме?!
2-оқушы: Амансыздар ма!?
3-оқушы: Есенсіздер ме!?
4-оқушы: Ассалаумұғалейкум
5-оқушы: Бала-шағаңыз, мал жаныңыз аман ба?
Мүғалім: -Сәлеметсіздер ме, құрметті қонақтар! Бүгінгі 2 “ә” сыныбының “Әдептілік-
әдемілік” атты ашық сынып сағатымызға қош келіпсіздер.Бүгін біз сыныбымызбен
“Әдептілік еліне” саяхатқа шықпақшымыз. Сондықтан да сіздерді де бізбен бірге
болуларыңызды сұраймыз. Ол үшін сен екеуіңнің көмектерің керек./Ит пен мысыққа
қарайды/
Сендер оқушыларды екі топқа бөлуге көмектесесіңдер. Екі топқа бөліну үшін менің
қолымдағы қобдишадағы асықтарды таңдап алу керек.Қызыл түс- мысықтың тобы, ал көк
түс –иттің тобы болмақ. Ал , бізге әділ бағасын беретін сарапшыларды тағайындап
алайық. /сарапшыларды таңдау/
Мұғалім: -Балалар, сендер қандай гүлдерді білесіңдер?
Оқушылар:-
Мұғалім: Ал , сендер өмірдегі ең әдемі гүл қайсысы екенін білесіңдер ме?
Олай болса, өмірдегі ең әдемі гүл әдептілік гүлі. Қазір мен оны сендерге алып
келдім./гүлді көрсетеді/ қап іттеген-ай , балалар, әдептілік гүлі солып күлте
жапырақшалары түсіп қалыпты.Не істеймі. Сендер бүгін тәртіпсіз болдыңдар ма? Кәне
гүлімізді тірілтейік. Ол үшін сендердің қаншалықты әдепті екендіктерің көмектеседі.
Гүл құрастыру

2. 1- күлте тапсырмасы сөзжұмбақ шешу.
1. Алма ағашында өседі
2. Түйенің жүрісі
3. Білімді, тілалғыш бала.
4. Қоянды қамыс , батырды ..өлтіреді
5. Ақылгөй, данышпан ,ғұлама адам...
6. Өмірдегі жұмсақтың жұмсағы, тәттіңің тәттісі бар адам.
7. Шыдамды, төзімді сөзінің синонимі.
8. Кереге мен шаңырақты бекітетін таяқша
Екі топтың ұпайларын жазып отыру
Мақал мәтел айтып жарысу
Мұғалім:
1. Әдептілік – сәлемдесуден басталады.
2. Мектепте өзінен жасы үлкен кісілер кездессе, оларды таныса да, танымаса да
сәлем беру.
3. Сәлемдесу салты «Сәлеметсіз бе!», «Ассалаумағалейкум» деген сөзден басталады.
Бұл сөз араб тіліндегі «Сізге тыныштық тілеймін» деген жақсы тілекті білдіреді.
3. Алыстан алты жасар бала келсе, ауылдағы алпыс жасар қария сәлем береді деген
өнегелі өсиет бар. Сәлем беру имандылық, әдептілік, көргенділік болады. Үлкенге
сәлем беру кіші адамның міндеті. Кіші адам үлкен адамға сәлем бермей кетсе ол
әдепсіздік көргенсіздік болады.
1.Амандасу. /ОҚЫТУ./
2. Көрініс. «Ұшқан ұя.»
2- күлте тапсырмасы ребус шешу.
,,, , , , ,
/кішіпейіл/
Мүғалім: -Кішіпейілділік дегенді сендер қалай түсінесіңдер?
Оқушы:
Адамдарға кешіріммен қарайтын.
Жан жылуы жылылық болып тарайтын,
Кішіпейіл бала болғым келеді,
Айналасын нұрлы күнге балайтын.
3- күлте тапсырмасы «Ғажайып алаңы» ойыны.
Мұғалім: Балалар мына жасырынған сөз Айгүлдің бойындағы жақсы қасиет. Сол сөзді
тауып алу керек. Ол үшін мәтінді оқимын сендер тыңдаңдар.
а
м
а
н
д
а
с
у
л м а
а ң
қ ы л ыд
м ы
а
а
н
с
а
н
а
а
рыб л ы
қы
с ы алй с т ы қ

3. Мәтін
Баламның амандығын біліп, немеремді иіскеп қайтайын деп үйден шықтым. Мен өтетін
жолда 4-5 жасар шамасындағы қыз тұрды
Қасына келіп:
-Бұл жерде не қылып тұрсың? –дедім.
-Сізді күтіп тұрмын.Үлкен кісінің алдын кесіп кетуге болмайды ғой.
-Ой айналып кетейін көп жаса атың кім?
-Гүлнар
-Кімнің баласысын?
-Апамның
Немереме алып шыққан құрт , ірімшігімді Гүлнарға бердім.
-Үйде кішкентай Сая бар. Соған беремін.Рахмет, ата!-деп жүзіме қуана қарады. Кіп
кішкентай Гүлнардың тәрбиелі, тәртіптілігіне риза болдым.
Сұрағы: Гүлнардың бойында қандай қасиет бар?
Мұғалім: ал, сендер үлкендерді қалай сыйлайсыңдар?
4-күлте тапсырмасы Тренинг Кешірім сұрау.
Кешірім- ізгіліктің белгісі –деп дана халқымыз жай айтпаған.Кешіре білу адамның
өзімен, өзгелермен үйлесімді өмір сүруіне мүмкіндік жасайды. Достар бір-бірін кешіре
білсе, қателігін мойындай алса, достық берік болады.
Ендеше, балалар білместіктен жасаған қателіктеріміз болса, бір-бірімізден кешірім
сұрайық. /сынып дөңгелене тұрып бір –бірінен кешірім сұрайды. Ең бірінші мұғалім
бастап айтады./
5 –күлте тапсырмасы сиқырлы сөздер
2 топқа сиқырлы сөздерді айтып жарыстыру. Әр сиқырлы сөздің қай кезде айтылатынын
түсіндіріп өту.
Ән «Не деу керек?»
Мұғалім: Адам баласының бойында жақсы да, жаман да қасиеттер болады екен. Бізге
ақылдылықты, адалдықты, қарапайым - кішіпейілділікті, инабаттылықты, шыншылдықты
үлкендер үйретеді. Ол - біздің ата - анамыз, ақсүтін бере отырып, ана тілімен үйретеді. Біз
оны түсініп, ата - баба салт, әдеттерін үйренеміз. Адам болатын бала - барлық жақсы
қасиеттерді үйреніп, жаман мінез әдеттерден, ұнамсыз қылықтардан аулақ болуға
тырысуы керек. Әдепті, ақылды балалар қандай болуы керек екенін мына өлең
жолдарынан тыңдап көрсек.
1-оқушы
Жылай қалсақ жұбанамыз
Ақыл тыңдап тіл аламыз
Біз тәртіпті баламыз
2-оқушы
Таңда ерте тұра аламыз
Беті-қолды жуа аламыз
Біз ұқыпты баламыз
3-оқушы
Ұлкендерді сыйлаймыз біз.
Үй тазалап жинаймыз біз
Біз қолқанат баламыз.
4-оқушы
Домбыра да тарта аламыз
Өлеңді де айта аламыз
Біз өнерпаз баламыз
5 -оқушы
Аспаны ашық еліміздің
Көркі сұлу жеріміздің

4. Біз бақытты баламыз.
Нұрай
Жабырқауды білмейміз.
Жалқаулықты сүймейміз.
Біз талапты жас ұлан
Үлгі аламыз жақсыдан
Динара
Балбұл жанған гүл шағында
Біз Отанның ұланымыз,
Бақытты елдің құшағында
Білім алу ұранымыз.
Ән «Бала тілегі»
Бахтияр
Туған жерге аунап қунар
Біз ұланбыз, өрімдейміз.
Біз ұланбыз еңбекқұмар
Өнер десе ерінбейміз.
Ән «Еңбекшіл осындай»
Элдана
Мені үлкендер әдепті деп мақтайды,
Мінезімнен ешбір қылық таппайды.
Ал егер сен жалқау болсаң тілазар.
Ондай қылық жақсылыққа жатпайды.
М Динара
Қарсы алдынан кесіп өтпей көлденең
Қашанда мен үлкендерге жол берем,
Абайсызда қалса біреу сүрініп
Сол заматта сүйеніш боп қол берем.
Мұғалім: -Балалар, барлықтарың мына слайдтағы суреттерге қарап бір кішкене ойға
шомылайық. Бұл слайдтағы суреттердің әдептілікке қандай қатысы бар екенін айта
қоялық.
-Табиғатсыз адамның күні жоқ, ал табиғаттың мұны айтуға тілі жоқ деп жайдан жай
айтылмаған. Табиғатты аялау, құрметпен қарау, қадірлеу әдептіліктің ажырамас бөлігі.
Сол сияқты біз де табиғатқа әдептілікпен қарауымыз керек. Сонда ғана табиғатымыз
сұлулана түседі.
Мерей
«Құс ұясын бұзбайық» мәнерлеп оқу
Дархан
Сыйластықты іздеген,
Әдеп сақтар ізгі өрен
Сыпайылықбелгісі
Үлкендерге сіз деген,
Бекзат
Үлкенге иман керек,
Кішіге иба керек.
Адамдар бірін-бірі,
Құрметтеп сыйлау керек.

5. Мұғалім: - Балалар, біз бүгінгі сабағымызда әдептілік, сыпайылық жайлы сөйлестік.
Әдепті, сыпайы балалар айналасындағыларға жағымды, сүйкімді екенін түсіндік.
Сондықтан да әдептілік әсемділікке жатадынын ұмытпайық.
Әрдайым әдепті, сыпайы болуға, кездескен адамдармен амандасуды, кешірім сұрауды,
өтінемін деген жылы сөздерді үнемі айтуды естен шығармайық. Жақсы мен жаман әдет
қалыптарды ажыратуды, жақын адамдарға қамқорлық, оларға көмек көрсету дағдыларын
бойымызға қалыптастырайық. Ал ендігі кезекте сарапшыларымызға сөз кезегін берейік.
Бүгінгі сабақта қай топ алда екенін естиік.
Ән «Сағындым, әже,сағандым»
-Осымен әдептілікке арналған тәрбие сағатымыз аяқталды,қош сау болыңыздар!
/Соңында тілектер жазылған шарларды лақтыру/