Сабақ «Төлдер айтысы» (ертегі)

1. Мектепалды даярлық тобының ұйымдастырылған ашық оқу қызметінің технологиялық картасы
Білім беру саласы: Коммуникация.
Бөлімі: Көркем әдебиет.
Тақырыбы: «Төлдер айтысы» (ертегі)
Мақсаты:
1.Балалардың үй жануарлары туралы білімдерін кеңейту, тиянақтау, төрт түліктің адамға
пайдасы, олардың төлдері, төрт түліктің бір-бірінен ерекшелігі, ұқсастығы туралы әңгімелеу;
2. Ойлау қабілетін, зейін тұрақтылығын дамыту. Сөздік қорын молайту, байланыстырып
сөйлеу, тіл белсенділігін арттыру;
3. Балаларды үй жануарларын қорғауға, қамқор болуға, мейірімділікке, сүйіспеншілікке
тәрбиелеу.
Әдіс-тәсілдері: түсіндіру, әңгімелеу, сұрақ – жауап, ән, тақпақтар, жұмбақтар, ойын.
Көрнекіліктер: үй жануарларының, төлдерінің суреттері, жалпы және жеке суреттер, слайд.
Билингвальды компонент: Үй жануарлары – домашные животные. Түйе – верблюд, бота –
верблюжонок, жылқы – лошадь, құлын – жеребенок, сиыр – корова.
Оқу қызметінің
кезеңдері
Тәрбиешінің іс-әрекеті Балалардың іс-әрекеті
Мотивациялық-
қозғаушылық
Балалар бүгін бізге көп қонақтар келіпті.
Қонақтармен амандасайық.
ҚР әнұраны орындалады.
Шаттық шеңбері:
Үлкенге де сіз,
Кішіге де сіз,
Баршаңызды құрметтеп,
Бас иеміз біз.
Балалар бір-біріміздің қолымыздан ұстап
тұрып, шеңбер бойымен бәріміз тілек
айтайық.
Қонақтармен амандасады.
Балалар шеңберге тұрып, шаттық
шеңберін орындайды.
–Аспанымыз ашық болсын!
–Көк туымыз биік болсын!
- Еліміз аман болсын!
– Нанымыз көп болсын!
- Деніміз сау болсын!
- Анамыз аман болсын!
Ұйымдастырушылық-
ізденістік
-Балалар қазір жылдың қай мезгілі?
–Көктем мезгілінде неше ай бар?
Қәне атап шығайықшы.
– Қазір қандай ай?
– Жарайсыңдар, балалар! Бүгін көркем
әдебиет оқу қызметінде төлдер айтысы
ертегісі, үй жануарлары төрт түлік
төлдері туралы әңгімелейміз.
- Балалар үй жануарлары, төрт түлікті
атайықшы. –Балалар, төрт түлік жылдың
қай мезгілінде төлдей бастайды.
Олардың төлдерін білесіңдерме?
Балалар төрт түліктің пайдасы мол. Төрт
түліктердің еті, сүті, терісі, жүнін, көлік
түрі ретінде де пайдаланады. Сиырдың
сүтін ішеміз. Сүтінен анамыз, әжеміз не
жасайды? Етін жейміз. Қойдың жүнінен,
ешкінің түбітінен киім тоқылады, киіз
басылады, алаша, кілемдер жасалады.
-Көктем мезгілі.
-3 ай бар. Наурыз, сәуір, мамыр.
– Сәуір.
- Түйе, жылқы, сиыр, қой, ешкі.
- Көктем мезгілінде төлдейді.
Түйе-бота. Жылқы-құлын.
Сиыр – бұзау. Қой-қозы. Ешкі-
лақ.
-Құрт, айран, қаймақ, май сүзбе,
ірімшік жасайды.

2. Ешкінің сүтін емге пайдаланады. Жылқы
төрт түліктің ішіндегі ең жүйрігі, оның
сүтінен не жасайды?.Ол денсаулыққа
шипалы сусын. Түйе төрт түліктің төресі.
Шұбаты – сусын, еті – тамақ. Түйе шөлге
өте төзімді. Үй жануарларының қандай
пайдасы бар? Сондықтан адамдар оларға
аса қамқорлықпен қарайды. Қыста жылы
қорада ұстап, жем, шөп, су беріп
асырайды. Көктем мезілінде үй
жануарларын қайда көшіреді.
Сөздік жұмыс.
Сергіту сәті. Аяқпенен топ-топ.
«Төлдер айтысы» ертегісін тыңдайық.
Төлдер: Біздің иеміз қайсымызды жақсы
көреді?
Лақ: - Мә-ә, мә-ә, әрине мені жақсы
көреді. Адам біздің сүтімізді ішіп,
түбітімізді киімге пайдаланады.
Құлын: Лақ, сен орынсыз мақтанба,
бізден қазы қарта, шұжық, қымыз алады,
мініс көлігі де біз.
Бұзау: - Сендер босқа мақтанасыңдар.
Ием мені жақсы көреді. Адамның
тіршілігіне ең пайдалысы мен. Шелек -
шелек сүт, қарын – қарын май, қап – қап
құрт, ірімшік бізден шығады.
Қозы: - Бәрің де босқа мақтанасыңдар.
Ием бәріңнен де мені жақсы көреді.
Сақылдаған сары аязда тоңдырмайтын
жылы пима, тондар менің жүнім мен
терімнен жасалады.
Бота: - Бәріңнен кем біз бе екенбіз?
Малдың ен қадірлісі бізбіз. Адам біздің
шұбатымызды, мамықтай жүнімізді
пайдаланады. Ерте кезде күш көлігі де біз
болғанбыз.
Адам: - Сендер босқа таласпаңдар. Бәрің
де адамға пайдалысыңдар.
Әрқайсыларыңның өз орындарың бар.
-Бұл ертегіде қандай кейіпкерлер
кездеседі?
-Төлдер бір-бірімен не үшін айтысты?
-Лақ не айтты?
-Құлын не айтты?
-Бұзау не деді?
-Қошақан мен бота не деді?
Адам не деп жауап берді?
«Дыбысын тап» дидақтикалық
ойыны.
Балалар, үй жануарлары қалай
дыбыстайды?
Мө-ө-ө. Мә-ә-ә сөздеріне дыбыстық
талдау жасаймыз.
-Қымыз.
-Мінсек көлік, етін тамақ етеміз,
сүтін, айранын ішеміз. Адам
денсаулығына еттің пайдасы өте
зор.
-Жайлауға жайылымға апарады.
Қимыл-қозғалыстармен жасайды.
Мұқият тыңдайды.
Балалар сұрақтарға жауап береді.
Үнтаспадан үй жануарларының
дыбысын тыңдап, атын атап,
суретін көрсетеді. Жылқы -
кісінейді. Сиыр – мөңірейді. Қой,
ешкі маңырайды. Түйе –
боздайды.

3. Балалар мен сендерге жұмбақ
жасырайын. Сендер шешіп көріңдер.
1.Аласа ғана бойы бар,
Айналдырып киген тоны бар.
2.Өзі үлкен жануар,
Үстінде екі тауы бар.
3.Қос мүйізді, төрт сирақты,
Ағызады сүт – бұлақты.
4.Секең-секең етеді,
Секеңдеп кіріп кетеді.
5.Иіліп тұр мойыны,
Қанбайды екен ойыны.
Тостағандай көзі,
Әдемі екен өзі.
6.Көкке шауып құйрығын,
Келеді шауып жүйрігім.
7. Басында екі таяғы бар,
Төрт аяғы бар.
Адам деуге болмайды.
Сақалы тағы бар.
-Балалар, үй жануарлары және төлдері
туралы қандай тақпақтар білесіңдер.
1.Шөре, шөре,лағым,
Тентек болма шырағым.
Секендемей деміңді ал,
Селтеңдемей құлағың.
2. Құлыншағым құндызым.
Құлдырайды шабады.
Жылтындаған жұлдызым.
Құстай қанат қағады.
3.Ботақаны нардың
Жарға неге бардың.
Тілерсегің дірілдеп,
Секіре алмай қалдың.
4. Қошақаны қойдың
Қайда қалып қойдың
Бұлтиып тұр бүйірің
Қай өрістен тойдың.
5.Түйе-малдың үлкені,
Жылқы малдың жүйрігі,
Сиыр малдың сүттісі,
Қой түліктің құттысы.
6.Ерсілігінен бойының,
Түйе шөгіп жатады.
Жерге төсеп мойынын,
Тәтті ұйқыға батады.
7.Лас жерден жерініп.
Таза жерге көсіліп,
Жылқы ұйықтайды керіліп,
Жібек жолы есіліп.
-Жарайсыңдар, балалар!
«Төлдерін тап» дидақтикалық ойыны.
Берілген суреттерді пайдаланып үй
жануарларымен төлдерін біріктіру.
Дыбыстық талдау жасайды.
Дауысты, дауыссыз дыбыстарды
тауып, қызыл, көк түстермен
белгілейді.
-Қой.
-Түйе.
-Сиыр.
-Лақ.
-Бота.
-Құлын.
-Ешкі.
Балалар тақпақтарын айтады.
Суреттегі үй жануарларын
көрсете отырып, олардың

4. (Үй жануарлары, төлдері, жеке суреттер)
Қой сүйеді баласын: «Қоңырым» - деп,
Ештеңені білмейтін «Момыным» – деп.
Сиыр сүйеді баласын: «Торпағым» деп,
Қараңғыға баспаған «Қорқағым» - деп.
Түйе сүйеді баласын: «Боташым» - деп,
Жәудіріген көзіңнен «Тоташым» - деп.
Ешкі сүйеді баласын: «Лағым» - деп,
Тастан тасқа секірген «Шұнағым» - деп.
Жылқы сүйеді баласын: «Құлыным» деп,
Тұлпар болып жүгірген «Жұрыным» -
деп.
Қазақ халқы ұғымында әр төрт түліктің
пірі, киесі бар деп айтылады. Қазақ
атамыз төрт түліктің пірлеріне сыйынып
отырып, төрт түліктің көп болып өсіп-
өнуін тілейді. Балалар төрт түліктің
пірлерін атайық.
Шығармашылық жұмыс.
«Сүйкімді төлдерді бояу».
Балалар жайлауда төрт қозы жайылып
жүр. Оларға тағы үш қозы қосылды.
Барлығы неше қозы жайылып жүр?
төлдерін тауып магнитпен
тақтаға іледі.
Балалар бірге қайталап айтады.
Түйе атасы – Ойсылқара.
Жылқы атасы – Қамбар ата.
Сиыр атасы – Зеңгі баба.
Қой атасы – Шопан ата.
Ешкі атасы - Сексек ата.
Шығармашылық жұмысты
орындайды.
4+3=7 қозы жайылып жүр.
Рефлексиялық-
түзетушілік
«Қайсысы артық?» дидактикалық
ойыны. Үй жануарларының ішінен
артық жануарды табу.
-Балалар, сендерге сабақ ұнады ма?
–Бүгінгі сабақта не туралы айттық?
– Төлдер айтысы ертегісі ұнады ма?
«Қошақаным» әнімен бүгінгі ашық оқу
қызметімізді аяқтаймыз.
Жарайсыңдар, балалар! Сабаққа жақсы
қатыстыңдар. Балаларды мадақтау.
Балалар келген қонақтармен қоштасамыз.
Артық жануарды тауып
көрсетеді.
-Иә, ұнады.
Үй жануарлары төрт түлік,
төлдері туралы айттық.
-Иә. Төлдер айтысы ертегісі
туралы айтып береді.
Әнді бірге орындайды.
-Сау болыңыздар!
Күтілетін нәтиже:
Біледі: Төлдер айтысы ертегісінің мазмұнын біледі.
Игереді: Үй жануарлары төрт түліктің адамға тигізетін пайдасын, жұмбақтарды шешуді
игереді.
Меңгереді: Төрт түлік және олардың төлдерін дыбыстарынан ажыратуды меңгереді.