disediakan oleh PUAN NADRATUL SHIMA BINTI SALIM PENSYARAH UINIVERSITI SULTAN AZLAN SHAH

1. PENGENALAN
KAUNSELING KERJAYA
KULIAH 1
Oleh;
PUAN NADRATUL SHIMA BINTI SALIM

2. SEJARAH
• Pada asalnya perkataan kerjaya tidak digunakan tetapi perkataan yang digunakan
ialah vokasional. Vokasional merujuk kepada pekerjaan.
• Ia bermula seawal tahun 1870 semasa revolusi perindustrian. Revolusi tersebut telah
mencetuskan perkembangan positif dengan wujudnyapeluang pekerjaan baru dan
memerlukan tenaga kerja dalam bidang-bidang indsutri.
• Impak revolusi ini ke atas aspek kehidupan adalah tahap pendapatan yang semakin
meningkat. Wujudnya peluang-peluang pekerjaan yang baruyag berkembang dengan
begitu pesat.
• Dengan meningkatnya tahap pendapatan, tahap kehidupan manusia juga semakin
meningkat.
2

3. • Pertumbuhan bandar berserta kepesatan industri begitu mendadak telah menarik
ramai penduduk luar bandar berhijrah ke bandar dan mengakibatkan kesesakan dari
segi penempatan.
• Manusia berlumba-lumba mencari rezeki dan faktor persaingan amat penting
sehinggakan manusia kehilangan identiti.
• Keadaan ini menimbulkan minat untuk mengkaji tingkah laku dan perbezaan
individu dalam kalangan para saintis yang ada pada ketika itu, antaranya Francis
Galton (England), Wilheim Wundt (Jerman), Alfred Binet dan V. Henri (Perancis).
3

4. • Hasil kajian para saintis ini telah mengubah fokus kepada keadaan kehidupan
seseorang individu dengan dunia pekerjaan mereka.
• G. Stanley Hall pada tahun 1883, mengkaji dan mengukur fizikal dan sifat
mental kanak-kanak, sementara James Cattell telah menerbitkan artikel
berkaitan ujian mental sebagai pengukur perbezaan individu pada tahun
1890.
4

5. • Bimbingan kerjaya bermula di seting pendidikan iaitu dari tahun 1898 hingga
tahun 1907, Jesse B Davis telah memulakan perkhidmatan sebagai kaunselor
(Zunker, 2002) dengan menawarkan perkhidmatan kaunseling pendidikan
dan vokasional.
5

6. Jesse B. Davis
Merupakan bapa school counseling.
11th grade educational and vocational guidance 1898-1907
Sbg Pengetua beliau menghendaki pelajar-pelajar memberi tindak balas yg aktif dlm
keputusan kerjaya.
Beliau menggalakkan setiap guru menggunakan kandungan dan pengajaran untuk
dikaitkan dgn minat kerjaya, membina karakter pelajar.
Pernah mnjadi presiden National Career Delopment Association (NCDA) pd tahun
1914-1916
6

7. Perkembangan Alat-alat Ujian (1900-1940)
• Banyak dipengaruhi oleh William Wundt.
• Diikuti oleh Kreplin & Ebbinghaus – membina bahan penilaian dan perintis
kepada gerakan penilaian.
• Di U.S. – James Cattell – menggunakan ujian kecerdasan mental.
7

8. • Peranchis – Alfred Binet memperkenalkan ujian kecerdasan pertama pada 1905
dikenali sebgai Binet - Simon / 1905 Scale.
• Rentetean tersebut - istilah IQ (intelligent quotient) terkenal.
• Gerakan penilaian bertambah rancak – ujian bakat diperkenalkan oleh Clark L. Hull
– Aptitude Testing pada 1928. ianya menekankan kepada memadankan trait individu
dengan penawaran pekerjaan.
8

9. Malaysia
• Perkhidmatan bimbingan dan kerjaya di Malaysia bermula sejak tahun 1939
lagi. Perkhidmatan ini semakin kukuh apabila Jabatan Pelajaran Negeri-
Negeri Selat dan Negeri Melayu Bersekutu menerbitkan buku A Guide to
Careers in Malaya for Parents, Teachers and Pupils. Buku ini memberi penerangan
dan analisis tentang siri kerjaya dalam perkhidmatan kerajaan pada ketika itu.
• Pada tahun 1960, Kementerian Pelajaran mengeluarkan pekeliling
menekankan kepentingan bimbingan dan kerjaya dan keperluan melantik
seorang guru kerjaya di sekolah.
9

10. • Pada tahun 1970-an, beberapa buah university tempatan seperti UM, USM, UKM
dan UPM menghantar tenaga akademik keluar negara bagi mendalami ilmu
pengetahuan dan kemahiran dalam bidang kaunseling.
• Bermula awal 1980-an sehingga kini banyak universiti tempatan telah menawarkan
program pengajian peringkat ijazah pertama dan sarjana dalam bidang kaunseling.
• Perkembangan ini diperkuatkan lagi dengan Persatuan Kaunseling Malaysia
(PERKAMA) yang telah didaftarkan pada tahun 1989 dan akhirnya pada tahun
1998, Akta Kaunseling, Akta 580 telah diluluskan oleh kerajaan dan diwartakan pada
1 Disember 1998.
10

11. • Perkembangan kaunseling kerjaya di Malaysia telah dipengaruhi oleh pelbagai
elemen budaya seperti elemen agama, keluarga, status pekerjaan itu sendiri.
• Agama merupakan nilai sosiobudaya yang penting (Pederson, 1983; Varma
dan Zain, 1996) apabila terdapat empat etnik terbesar yang mempunyai
orientasi agama yang jelas di Malaysia iaitu Melayu (Islam), Cina (Buddha),
India (Hindu) dan Asli (Animisme).
• Agama ini telah menjadi pegangan bagi setiap penganutnya di Malaysia. Oleh
itu pelaksanaan kaunseling kerjaya dilakukan sejajar dengan kehendak agama
penganutnya.
11

12. • Keluarga di Malaysia juga memainkan peranan yang penting dalam pemilihan
kerjaya dan status pekerjaan ahlinya (Pope, 2000).
• Pekerjaan yang dilihat mempunyai status yang tinggi mempunyai nilai
tersendiri dan menjadi tumpuan kebanyakan keluarga, misalnya kerjaya
sebagai doktor dan peguam.
• Pada awalnya pemilihan kerjaya individu berorientasikan ketentuan keluarga
dan bukan atas pilihan dan minat individu itu sendiri.
12

13. DEFINISI KERJAYA
• Satu rangkaian perkerjaan yang melibatkan individu. Sesetengah individu
mungkin akan kekal dengan satu pekerjaan sahaja sepanjang hidupnya
sementara indivdu yang lain mungkin akan bertukar-tukar perkerjaan.
Tolbert (1994)
• Satu rangkaian pekerjaan dan pengalaman yang dilakukan oleh seseorang
dalam jangka masa tertentu bagi menjalankan tugas (Rohany & Fatimah
(1987).
13

14. • Satu proses menolong seorang memperkembangkan dan menerima satu
gambaran lengkap tentang dirinya dan peranannya dalam dunia pekerjaan,
dan seterusnya cuba berusaha menukarkan gambaran ini menjadi satu realiti.
(Super, 1981)
• Zunker (1998), kerjaya itu sebagai aktiviti dan peranan yang dimainkan
dalam profesion, pekerjaan dan kerja yang berkaitan dengan tugas sepanjang
hidup.
14

15. • Menurut National Career Development – kerjaya adalah kerja dan
tingkahlaku yang dilakukan oleh individu yang mengambil tempat sepanjang
kehidupannya.
• Kerjaya (career) merujuk kepada bagaimana individu melihat diri mereka dan
hubungannya dengan apa yang mereka lakukan (Sharf, 1997).
15

16. • Merupakan penglibatan yang berterusan dan perkembangan serta kemajuan
seseorang dalam sesuatu lapangan/bidang (profesional, kegiatan dan
sebagainya).
• Aktiviti berterusan yang bertujuan untuk mencapai matlamat yang berkaitan
dengan ekonomi seperti pendapatan tetap untuk keperluan seharian.
16

17. Apa pentingnya kerjaya ?
• Kemajuan negara begitu pesat. Kadar pertumbuhan ekonomi negara
dipengaruhi oleh pertumbuhan ekonomi dunia secara global. Pembangunan
negara yang menyerlah ini memerlukan pelbagai jenis pekerjaan bagi
menampung pertumbuhan dalam bidang industri pengeluaran dan
perkhidmatan.
• Kesedaran tentang kerjaya penting untuk meningkatkan kesedaran terhadap
potensi perkembangan diri supaya individu menceburi masa depan alam
pekerjaan yang diminatinya.
17

18. Cabaran Masa Kini
• Globalisasi
• Perkembangan Teknologi
• Keadaan ekonomi
• Peluang pendidikan
• Peningkatan kerjaya wanita & kepupusan semangat kerjaya lelaki
• Peningkatan jangka hayat (umur persaraan 58 tahun)
• Budaya
• Peningkatan pengangguran
18

19. Cabaran khusus kepada kaunselor
1. Adakah teori Holland masih relevan ?
2. Perubahan pola dan bentuk kerjaya
3. Perubahan proses perkembangan kerjaya
4. Pendekatan yang lebih kompleks
5. Amalan kaunseling kerjaya masa kini
6. Pelbagai budaya dan individu yang berbeza (wanita, OKU, warga emas,
tenaga buruh daripada negara asing dll).
19

20. Kesan kepada individu dan kerjaya
1. Tekanan kerja dan burnout
2. Dilema pengganguran
3. Dilema pekerja pertengahan umur
4. Dilema pekerja lanjut usia
5. Ketidakpuasan kerja
6. Pemberhentian kerja
7. Kemurungan
8. Konflik kerja keluarga
9. Masalah rumah tangga
10. Masalah pemilihan kerjaya
11. Masalah Perancangan kerjaya
20

21. Perkembangan Kerjaya
• Kerjaya adalah satu ciri keadaan yang berlaku secara berturutan dalam
kehidupan seseorang yang berkaitan dengan pemilihan kerjaya, peranan yang
dimainkan serta status seseorang sepanjang kehidupan (Super 1957, 1971,
1972)
21

22. Perkembangan Kerjaya
Apa berlaku?
• Masalah dalam pemilihan kerjaya
• Keselarasan kerjaya
• Isu-isu dalam keselarasan kerjaya
• Kerumitan dalam memilih kerjaya
• Peranan ujian dalam pemilihan kerjaya
• Teori Perkembangan Kerjaya (Super & Ginzberg)
• Teori Pemilihan Kerjaya (Tret & Faktor, Holland, Anne Roe, Bordin)
• Teori Membuat Keputusan Kerjaya (Teori pembelajaran sosial, Tiedman &
O’Hara).
22

23. Sumber Maklumat Berkaitan Kerjaya
• Kaunselor perlu bersedia dengan kepelbagaian maklumat dalam kerjaya.
Suradi Salim (2002) menyenaraikan tujuh sumber yang boleh digunakan oleh
kaunselor bagi mendapatkan maklumat tentang kerjaya.
 Pejabat pekerjaan : maklumat tentang peluang pekerjaan, latihan yang boleh
didapati di pejabat pekerjaan yang berdekatan di setiap negeri.
Pertubuhan agensi dan swasta :
23

24. Bimbingan Kerjaya
• Merupakan proses mendidik yang melibatkan maklumat-maklumat diberikan
kepada pelajar dalam usaha untuk membantu pelajar bergerak maju secara
progresif ke arah matlamat yang dicita-citakan. (Myrick, 1997)
• Jadi bimbingan kerjaya merupakan sebahagian drp program bimbingan yang
direka untuk menolong pelajar di dalam perkembangan kerjaya dan
kaunseling kerjaya membabitkan sebahagian daripada program bimbingan
yang melibatkan memberikan kaunseling kepada pelajar berkaitan
perkembangan kerjaya.
24

25. Bimbingan Kerjaya
• Penggunaan teknik psikometrik
• Modul Bimbingan
• Maklumat kerjaya
• Cara menngunakan kamus kerjaya (Dictionary of Occupational Titles)
• Keputusan dalam kerjaya
25

26. DEFINISI KAUNSELING KERJAYA
• Zunker (2006) menjelaskan bahawa kaunseling kerjaya melibatkan semua pemilihan kerjaya
sepanjang hidup yang merangkumi aspek keperluan kerjaya, membuat keputusan kerjaya dan
perancangan kerjaya.
• Muhd Mansur (2001) kaunseling kerjaya termasuk semua aktiviti kaunseling bersekutu
dengan pemilihan kerjaya melalui jarak masa. Dalam proses kaunseling kerjaya semua aspek
kemahuan individu termasuk keluarga, pekerjaan dan masa lapang dikenali sebagai pelengkap
pemilihan dalam membuat keputusan kerjaya dan perancangan kerjaya.
26

27. • Kaunseling kerjaya mengandungi aktiviti yang dikendalikan oleh mereka yang
berkelayakan untuk bekerja secara individu dan kumpulan berkaitan
pekerjaan, kerjaya dalam kehidupan, membuat keputusan kerjaya, merancang
kerjaya, tindakan kerjaya atau pembangunan kerjaya berkait dengan persoalan
atau pun konflik.
(National Vocational Guidance Association 1982)
27

28. Konsep dan kepentingan kaunseling kerjaya
masa kini?
• Kaunseling kerjaya membantu klien mendapatkan maklumat kerjaya yang sejajar
dengan minat, bakat, keupayaan dan pencapaian akademik. Menurut Holland dalam
Gibson & Mitchell (1981), individu akan mencari persekitaran kerja yang selaras
dengan minat mereka; keselarasan pekerjaan dengan minat akan memberi kepuasan
yang lebih.
• Oleh itu, asas kaunseling kerjaya bagi kaunselor kerjaya ialah mengidentifikasikan
kerjaya yang sesuai dengan minat kerjaya. Kaunseling kerjaya juga menolong klien
menyelesaikan masalah pemilihan kerjaya serta mendedahkan kepada klien secara
meluas jenis-jenis kerjaya di sektor awam dan sektor swasta.
28

29. • Kaunseling kerjaya juga boleh memberi ingatan dan kesedaran kepada klien bahawa
perancangan kerjaya adalah perlu.
• Kaunseling kerjaya berhadapan dengan beberapa cabaran utama;
Perubahan tenaga kerja dan tempat kerja telah mencipta sejumlah keperluan yang
berkaitan untuk masyarakat hari ini yang akan terus berlanjutan di abad ke-21.
Tempat kerja akan menjadi lebih pelbagai dalam abad ke-21. Lebih banyak wanita
akan memasuki pasaran kerja, dan tenaga kerja akan menjadi lebih berbeza-beza dari
segi budaya. Perhubungan bekerja akan diuji di dalam persekitaran kerja yang
berubah yang akan berkembang malah lebih pelbagai pada masa akan datang.
29

30. Mengapa Perkhidmatan Kaunseling Kerjaya
Amat Penting?
• Membantu para pelajar memilih jurusan atau aliran akademik yang bersesuaian dengan
minat, bakat dan kebolehan mereka.
• Memberi celik akal dan pengetahuan kepada para pelajar tentang kepelbagaian sector
pekerjaan yang wujud.
• Membantu individu mengenal pasti potensi diri yang bersesuaian dengan sesuatu bidang
pekerjaan.
• Membantu individu membuat pemilihan kerjaya yang bersesuaian dengan diri mereka.
• Membantu individu yang mengalami masalah penyesuaian kerjaya membuat penyesuaian
yang baru.
30

31. • Memberi celik akal kepada individu tentang pilihan dan peluang yang ada
apabila memasuki alam persaraan.
• Membantu golongan kurang upaya menyedari peluang latihan dan kerjaya
yang ada untuk mereka.
31

32. TERIMA KASIH
32