Download luận án tiến sĩ với đề tài: Mô hình tăng trưởng kinh tế địa phương và áp dụng cho tỉnh Bình Định, cho các bạn có thể tham khảo

1. 2
L I CAM ðOAN
Tôi xin cam ñoan ñây là công trình nghiên c u c a
riêng tôi. K t qu nêu trong lu n án là trung th c. Các tài
li u tham kh o có ngu n trích d n rõ ràng.
Tác gi lu n án
Nguy n Duy Th c

2. 3
M C L C
Trang
TRANG PH BÌA
L I CAM ðOAN.................................................................................................................2
M C L C ............................................................................................................................3
DANH M C CÁC CH VI T T T.................................................................................4
DANH M C CÁC B NG HÌNH V .................................................................................5
M ð U...............................................................................................................................9
Chương 1. CƠ S PHƯƠNG PHÁP LU N ...................................................................15
1.1. Lý lu n chung v tăng trư ng kinh t .....................................................................15
1.2. M t s mô hình tăng trư ng kinh t .......................................................................33
1.3. Xây d ng mô hình lý thuy t áp d ng cho c p t nh.................................................58
Chương 2. PHÂN TÍCH QUÁ TRÌNH TĂNG TRƯ NG KINH T T NH BÌNH ð NH
GIAI ðO N 1990-2005........................................................................................................68
2.1. Các y u t tác ñ ng ñ n tăng trư ng kinh t t nh Bình ð nh .............................................68
2.2. Th c tr ng tăng trư ng và ch t lư ng tăng trư ng kinh t t nh Bình ð nh............74
2.3. Ti p c n h th ng trong phân tích tăng trư ng các ngành kinh t t nh Bình
ð nh ......................................................................................................................93
2.4. ðánh giá m t s y u t ph n ánh ch t lư ng tăng trư ng kinh t t nh Bình
ð nh giai ño n 1990 - 2005................................................................................104
2.5. ðánh giá t ng quát................................................................................................115
Chương 3. MÔ HÌNH TĂNG TRƯ NG KINH T ð A PHƯƠNG..........................118
3.1. M c tiêu và ph m vi áp d ng c a mô hình...........................................................118
3.2. Các k t qu ư c lư ng..........................................................................................119
3.3. Mô hình xây d ng k ho ch phát tri n kinh t ñ a phương..................................141
3.4. Các mô ph ng.......................................................................................................156
K T LU N VÀ KI N NGH .........................................................................................164
M T S CÔNG TRÌNH C A TÁC GI CÓ LIÊN QUAN T I LU N ÁN...........171
DANH M C TÀI LI U THAM KH O ....................................................................... 172

3. 4
DANH M C CÁC T VI T T T
APEC Asia-Pacific Economic Cooperation, Di n dàn H p tác Kinh t
Châu Á – Thái Bình Dương.
CPI Consumer Price Index, Ch s giá tiêu dùng
EX Export, Xu t kh u
GDP Gross Domestic Product, T ng s n ph m qu c n i
GNI Gross Nationnal Income, T ng thu nh p qu c dân
GNP Gross Nationnal Product, T ng s n ph m qu c dân
GO Gross Output, T ng giá tr s n xu t
FDI Foreign Direct Investment, ð u tư tr c ti p nư c ngoài
IC Intermediate Cost, Chi phí trung gian
ICOR Incremental capital-output ratio, T l gia tăng v n trên s n lư ng
IM Import, Nh p kh u
NER Nominal Exchange Rate, T giá danh nghĩa
Px Giá xu t kh u
PM Giá nh p kh u
OEDC Organization for Economic Co-operation and development, T ch c h p tác và phát tri n
kinh t
OLS Ordinary Least Square, Phương pháp bình phương nh nh t
TFP Total Factor Productivities, Năng su t nhân t t ng h p
USD United States Dollar, ð ng ðô la M
VA Value Added, Giá tr gia tăng
VNð ð ng Vi t Nam
XNK Xu t nh p kh u
WB World Bank, Ngân hàng Th gi i
WTO World Trade Organisation, T ch c thương m i th gi i

4. 5
DANH M C CÁC B NG, HÌNH V
B ng
B ng 2.1. Tăng trư ng GDP c a Bình ð nh và c nư c.................................76
B ng 2.2: T ng h p các ngu n v n ñ u tư phát tri n c a t nh Bình ð nh giai
ño n 1990-2005...............................................................................79
B ng 2.3. T l ñ u tư/GDP c a Bình ð nh (Bð) và c nư c (CN)...............81
B ng 2.4. V n ñ u tư phát tri n chia theo các khu v c kinh t ......................82
B ng 2.5. Cơ c u v n ñ u tư theo các khu v c kinh t ...................................82
B ng 2.6. Cơ c u GDP theo ngành c a Bình ð nh .........................................83
B ng 2.7. Cơ c u v n ñ u tư theo ngành c a Bình ð nh ................................83
B ng 2.8. Lao ñ ng ñang làm vi c chia theo khu v c kinh t ........................84
B ng 2.9. Cơ c u lao ñ ng ñang làm vi c chia theo khu v c kinh t . ............85
B ng 2.10. Ti n tri n c a thu chi ngân sách và so v i GDP...........................86
B ng 2.11. T l ñ ng viên GDP vào NSNN (% GDP)..................................87
B ng 2.12. Chi ngân sách t nh Bình ð nh (1990-2005)..................................88
B ng 2.13. M t s ch tiêu ñánh giá xu t nh p kh u t nh Bình ð nh giai ño n
1990-2005 .......................................................................................89
B ng 2.14. M t s ch tiêu ñánh giá xu t nh p kh u (c nư c)......................90
B ng 2.15. So sánh kim ng ch xu t kh u........................................................91
B ng 2.16. T c ñ tăng GDP công nghi p-xây d ng......................................94
B ng 2.17. Cơ c u giá tr s n ph m ngành công nghi p. ................................95
B ng 2.18. T c ñ tăng GDP ngành nông-lâm-ngư nghi p theo giá so sánh
1994(%) c a Bình ð nh và trung bình c nư c. .............................96
B ng 2.19. T c ñ tăng c a giá tr s n xu t các ngành nông, lâm, ngư nghi p
theo giá so sánh 1994 (%).............................................................97

5. 6
B ng 2.20. Cơ c u giá tr s n xu t các ngành nông-lâm-ngư nghi p..............98
B ng 2.21. Cơ c u giá tr s n xu t các ngành nông nghi p.............................98
B ng 2.22. T c ñ tăng c a giá tr s n xu t ngành nông nghi p bình quân
hàng năm (%)................................................................................99
B ng2.23.T cñ tănggiátr s nxu tc angànhnôngnghi pquacácth ikỳ ........100
B ng 2.24.T c ñ tăng GDP ngành d ch v theo giá so sánh 1994..............100
B ng 2.25. Năng su t lao ñ ng......................................................................105
B ng 2.26. ðóng góp c a các y u t t i tăng trư ng chung……...………..107
B ng 2.27. Cơ c u kinh t theo ngành t nh Bình ð nh giai ño n 1990-2005............109
B ng 2.28. ðóng góp c a các ngành vào tăng trư ng...................................111
B ng 2.29. T tr ng và t c ñ tăng trư ng c a các thành ph n kinh t ……112
B ng 2.30. T su t l i nhu n trên v n c a các thành ph n kinh t ………..114
B ng 3.1. ðánh giá ñóng góp c a các y u t t i tăng trư ng c a Bình ð nh
1990-2005 .....................................................................................123
B ng 3.2. ðánh giá ñóng góp c a các y u t t i tăng trư ng c a Bình ð nh
1990-2005 (v n truy h i)..............................................................126
B ng 3.3. Thay ñ i TFP, TE và TC c a các ngành kinh t t nh Bình ð nh
1990-2005 ....................................................................................127
B ng 3.4. K t qu phân rã thay ñ i TFP (1990-2005) ..................................128
B ng 3.5. Phân rã k t qu cho ba khu v c kinh t ......................................129
B ng 3.6. Ư c lư ng giá lao ñ ng và giá v n cho kinh t Bình ð nh 1990-2005......136
B ng 3.7. Ư c lư ng giá v n và giá lao ñ ng cho công nghi p1990-2005 ......137
B ng 3.8. Ư c lư ng giá v n và giá lao ñ ng cho ngành d ch v 1990-2005.....139
B ng 3.9. Ư c lư ng giá v n và giá lao ñ ng cho ngành nông-lâm-ngư nghi p
(1990-2005)...................................................................................140

6. 7
B ng 3.10. D báo ñ u tư Bình ð nh 2006-2010 . PAI ................................145
B ng 3.11. D báo ñ u tư Bình ð nh 2006-2010 . PAII...............................145
B ng 3.12. D báo ñ u tư c a Bình ð nh 2006-2010. PA.III.......................146
B ng 3.13. D báo dân s và lao ñ ng t nh Bình ð nh 2006-2010. PAI......147
B ng 3.14. D báo dân s và lao ñ ng t nh Bình ð nh 2006-2010, PAII.....148
B ng 3.15. D báo tăng trư ng GDP. PAI....................................................149
B ng 3.16. D báo tăng trư ng kinh t Bình ð nh 2006-2010. PAII ...........149
B ng 3.17. D báo tăng trư ng c a Bình ð nh 2006-2010. PAIII ...............150
B ng 3.18. D báo xu t nh p kh u Bình ð nh 2006-2010 ...........................152
B ng 3.19. D báo thu chi ngân sách t nh Bình ð nh 2006-2010.................153
B ng 3 .20. D báo tăng trư ng PAI.............................................................154
B ng 3 .21. D báo tăng trư ng PAII............................................................155
B ng 3 .22. D báo tăng trư ng PAIII ..........................................................155
B ng 3.23. K t qu tính toán theo mô ph ng I..............................................156
B ng 3.24. D báo nhu c u v lao ñ ng th i kỳ 2006-2010 theo mô ph ng I...157
B ng3.25.D báonhuc uv nth ikỳ2006-2010 theomôph ngI......................158
B ng 3.26. D báo nhu c u ñ u tư theo mô ph ng I th i kỳ 2006-2010 158
B ng3.27.D báoGDP,nhuc uv nvàlaoñ ngtheo môph ngII ......................159
B ng 3.28. D báo cơ c u kinh t , GDP các ngành .....................................159
B ng 3.29. K t qu mô ph ng I ....................................................................161
B ng 3.30. K t qu mô ph ng II....................................................................162

7. 8
Hình
Hình 1.1. ð th mô t n ñ nh c a tr ng thái b n v ng .................................38
Hình 1.2. ð th mô t tác ñ ng c a ñ u tư.....................................................39
Hình 2.1. ð th tăng trư ng c a t nh Bình ð nh T 1990-2005...................75
Hình 2.2. ð th tăng trư ng GDP các ngành và toàn n n kinh t .................76
Hình2.3. ð th tăngtrư ngGDPvàcácngànhkinht c aBìnhð nh1990-2005....77
Hình 2.4. ð th tăng trư ng GDP (TTGDP) và t l ñ u tư/GDP (TLDT)........81
Hình 2.5. ð th so sánh thu ngân sách và GDP. ...........................................87
Hình 2.6. ð th so sánh tăng trư ng xu t, nh p kh u và GDP......................................92
Hình 2.7. Sơ ñ h th ng kinh t ..........................................................................................93
Hình 2.8. ð th h s ICOR c a Bình ð nh và c nư c……..…………… …..…106
Hình 2.9. Bi u ñ so sánh cơ c u kinh t Bình ð nh và c nư c..................110
Hình 3.1. Sơ ñ kh i d báo kinh t Bình ð nh............................................143
Hình 3.2. Sơ ñ kh i mô ph ng phát tri n kinh t Bình ð nh.......................156

8. 9
M ð U
1. Tính c p thi t c a ñ tài nghiên c u
Tăng trư ng kinh t nhanh và b n v ng ñang là m c tiêu ñ t ra cho m i
qu c gia và các ñ a phương. các nư c phát tri n, tăng trư ng kinh t là ñi u
ki n tiên quy t ñ nâng cao ñ i s ng ngư i dân, gi m t l th t nghi p, nâng
cao phúc l i xã h i…và gi i quy t nhi u v n ñ vĩ mô khác. Vi t Nam tăng
trư ng kinh t nhanh và phát tri n kinh t b n v ng chính là ñi u ki n tiên
quy t ñ ñu i k p các n n kinh t trong khu v c, ph n ñ u ñ n năm 2020 Vi t
Nam tr thành m t nư c công nghi p. ð ñ t ñư c ñi u ñó, th c t có nhi u
v n ñ c n gi i quy t, trong ñó vi c phân tích, d báo quá trình tăng trư ng và
phát tri n c a n n kinh t có vai trò quan tr ng. Kinh nghi m nghiên c u c a
nhi u nư c trên th gi i cho th y ñ phân tích và d báo có cơ s khoa h c,
xu hư ng hi n nay là ph i s d ng nh ng công c hi n ñ i c a qu n lý kinh t
trong cơ ch th trư ng, trong ñó vi c s d ng các mô hình toán kinh t và
kinh t lư ng là m t trong nh ng công c r t có hi u qu .
Cùng v i s phát tri n chung c a ñ t nư c trong th i kỳ ñ i m i, các ñ a
phương nói chung và t nh Bình ð nh nói riêng ñã ñ t ñư c nh ng thành t u
v kinh t ñáng khích l , t c ñ tăng trư ng GDP bình quân th i kỳ 1996-
2000 ñ t 8,9%; th i kỳ 2001-2005 ñ t 9%. Tuy nhiên trong s phát tri n ñó,
n n kinh t c a t nh Bình ð nh v n còn b c l nhi u khi m khuy t, nh
hư ng ñ n tăng trư ng và phát tri n kinh t b n v ng c a t nh. ð phân tích
và d báo tăng trư ng và phát tri n kinh t có cơ s khoa h c, ñ ra nh ng
bi n pháp hi u qu ñ phát tri n kinh t c a t nh, NCS ch n ñ tài: “Mô
hình tăng trư ng kinh t ñ a phương và áp d ng cho t nh Bình ð nh”.
Trong giai ño n hi n nay, v n ñ tăng trư ng kinh t qu c gia, tăng
trư ng kinh t ñ a phương ñã và ñang thu hút s quan tâm c a nhi u nhà kinh

9. 10
t , v i nhi u cu n sách, bài báo, lu n án và các công trình khoa h c c p
qu c gia và qu c t , trong và ngoài nư c. Trong ñó có th nêu ra m t s công
trình tiêu bi u, g n ñây như sau:
Lu n án ti n sĩ: Nghiên c u v duy trì chính sách: mô hình tăng trư ng
kinh t c a Malaysia, tác gi Mutazhamdalla Nabulsi (2001), ñ i h c
Missouri Kansas. Tác gi ñã nêu ra nh ng thành t u trong tăng trư ng kinh t
c a Malaysia, nh ng thách th c mà Malaysia ti p t c ph i vư t qua ñ duy trì
t c ñ tăng trư ng kinh t .
Lu n án ti n sĩ: Phân tích kinh nghi m v tăng trư ng kinh t , tác gi
Winford Henderson Musanjala (2003) - Louisiana State University. Tác gi
cũng nêu ra m t s mô hình tăng trư ng kinh t Châu Phi và phân tích m t
s y u t nh hư ng ñ n tăng trư ng kinh t các nư c trên.
Lu n án ti n sĩ: Giáo d c và tăng trư ng kinh t : Phân tích nguyên nhân,
tác gi Sharmistha Self (2002), Southern Illinois University at Carbondate.
Trong lu n án này tác gi ñã ñi sâu phân tích y u t giáo d c như là m t trong
nh ng nguyên nhân tr c ti p tác ñ ng ñ n tăng trư ng kinh t m t s nư c
Châu Âu.
Trong các công trình trên, các tác gi ñã ñi sâu nghiên c u các mô hình
tăng trư ng c a m t s nư c trên th gi i. Tuy nhiên các ñ tài này không s
d ng nhi u các công c ñ nh lư ng ñ ng th i các tác gi cũng không xây
d ng các mô hình có th áp d ng ñ d báo tăng trư ng kinh t .
Hi n nay trên th gi i, có th nói h u như không có nư c nào không xây
d ng mô hình kinh t lư ng ñ ph c v công tác phân tích và d báo kinh t
th trư ng. T i các nư c phát tri n như: M , Anh, ð c, Nh t… quá trình xây
d ng các mô hình kinh t ñã ñư c th c hi n thư ng xuyên qua nhi u th p k .
Các mô hình ngày càng ñư c chu n hoá và ñư c lưu tr ñ ñ n khi chính ph

10. 11
mu n áp d ng các chính sách m i thì có th ti n hành th nghi m trên máy
tính, t ñó l a ch n nh ng gi i pháp t i ưu ñ áp d ng trong th c t , ho c khi
có nh ng thay ñ i trong môi trư ng kinh t qu c t thì có th s d ng mô
hình ñ phân tích nh hư ng c a chúng t i n n kinh t qu c dân và giúp l a
ch n nh ng ñ i sách c n thi t.
Vi t Nam, mô hình kinh t lư ng ñ u tiên áp d ng cho n n kinh t c
nư c ñư c xây d ng t i Vi n nghiên c u qu n lý kinh t trung ương năm
1983 – 1984, trong ñó ch nh ng ho t ñ ng c a khu v c th c m i t o ra thu
nh p qu c dân. Năm 1987-1988, mô hình ñư c xây d ng l i theo ti p c n
hoàn toàn m i, mô hình g m 2 khu v c: khu v c Nhà nư c và khu v c th
trư ng t do, v i hai cơ ch hình thành giá và 2 th trư ng v n hành khác
nhau. L n ñ u tiên, các ch tiêu v tài chính, ti n t và các ch tiêu khác c a
n n kinh t th trư ng ñã ñư c kh o sát m t cách có h th ng trên cơ s các lý
thuy t kinh t vĩ mô.
Trong các năm 1989 – 1994, công tác xây d ng mô hình ñư c hoàn thi n
d n t ng bư c. Các mô hình vĩ mô t năm 1988 ñ n nay ñã có nhi u phát
tri n v m t lý thuy t, phù h p v i quá trình chuy n ñ i sang kinh t th
trư ng nư c ta. C u trúc c a các mô hình thư ng ñư c chia t 6 ñ n 9 kh i
g m: Dân s và Lao ñ ng, ð u tư, S n xu t, Tài chính, Ti n t và Tín d ng,
Tiêu dùng n i ñ a, Giá c và Ti n lương, Xu t nh p kh u, Cân b ng t ng quát
v hi n v t và giá tr . S phương trình thư ng dao ñ ng t 50 ñ n 80 phương
trình, trong ñó có kho ng 10 ñ n 15 phương trình hành vi (xem 36).
ð c bi t năm 1999, trong khuôn kh h p tác v i Vi n nghiên c u kinh t
c a C ng hoà liên bang ð c (DIW), Vi n nghiên c u qu n lý kinh t trung
ương ñã xây d ng mô hình kinh t lư ng d a trên h th ng b ng h ch toán
qu c gia g p cho n n kinh t Vi t Nam. Tuy nhiên, các mô hình kinh t xây

11. 12
d ng cho các ñ a phương còn h n ch . Vào năm 2002, nhóm nghiên c u ñ
tài c p b c a Trư ng ð i h c Kinh t Qu c dân do TS. Nguy n Quang Dong
là ch nhi m ñã th c hi n ñ tài: “Mô hình trong phân tích d báo phát
tri n kinh t xã h i trên ñ a bàn c p t nh, thành ph ”. Trong ñ tài này, các
tác gi ñã th c hi n phân tích và d báo phát tri n kinh t cho thành ph Hà
N i. Tuy nhiên vi c áp d ng và phân tích cho các ñ a phương c th c n ph i
phát tri n thêm.
Trong khuôn kh ñ tài nghiên c u: “ Mô hình tăng trư ng kinh t ñ a
phương và áp d ng cho t nh Bình ð nh”, tác gi mu n nghiên c u, gi i
quy t nh ng v n ñ sau ñây:
- N n kinh t c a các ñ a phương v n hành có các ñ c ñi m ch y u gì?
- Th c tr ng tăng trư ng kinh t ñ a phương hi n nay như th nào?
Nh ng ñ ng l c d n ñ n tăng trư ng chính là gì?
- Mô hình kinh t nào phù h p v i phân tích và d báo tăng trư ng kinh
t c a ñ a phương? các bi n bi n n i sinh và bi n ngo i sinh ñư c xây d ng
như th nào?
- T nh Bình ð nh c n có nh ng gi i pháp nào ñ thúc ñ y tăng trư ng
kinh t ?
2. M c tiêu nghiên c u c a lu n án
Lu n án này nh m gi i quy t các v n ñ sau ñây:
- Nghiên c u các v n ñ lý lu n cơ b n v tăng trư ng kinh t , các
quan ñi m h th ng khi phân tích phát tri n kinh t các ñ a phương.
- Phân tích th c tr ng tăng trư ng và phát tri n kinh t c a t nh Bình ð nh.
- Thi t l p, s d ng các mô hình phân tích và d báo tăng trư ng và phát
tri n kinh t t nh Bình ð nh.

12. 13
- ð xu t các gi i pháp nh m thúc ñ y tăng trư ng kinh t cho t nh Bình
ð nh trong th i gian t i.
3. ð i tư ng và ph m vi nghiên c u
a. ð i tư ng nghiên c u
Nghiên c u quá trình tăng trư ng và phát tri n t t nh Bình ð nh giai
ño n 1990-2005.
b. Ph m vi nghiên c u
Trên cơ s h th ng s li u th ng kê t nh Bình ð nh giai ño n 1990 -
2005, lu n án t p trung xác ñ nh nh ng mô hình kinh t phù h p, có th s
d ng các mô hình này trong phân tích tăng trư ng, phát tri n kinh t và d
báo cho tương lai. ð ng th i ñ tài cũng s d ng các ch tiêu kinh t - xã h i
c a c nư c và m t s t nh, thành ph ñ so sánh.
4. Phương pháp nghiên c u
Trong quá trình nghiên c u, lu n án s d ng các phương pháp: phương
pháp ti p c n h th ng, phương pháp phân tích tăng trư ng, phương pháp h ch
toán tăng trư ng, phương pháp m c tiêu tăng trư ng, phương pháp kinh t
lư ng, các phương pháp th ng kê, xây d ng mô hình… Lu n án k th a và phân
tích khách quan các k t qu nghiên c u c a các tác gi trong và ngoài nư c.
Lu n án cũng s d ng m t s ph n m m tin h c ñ ư c lư ng các mô hình.
5. Nh ng ñóng góp khoa h c và ñi m m i c a lu n án
- H th ng hoá lý thuy t v các mô hình tăng trư ng kinh t .
- S d ng phương pháp ti p c n h th ng ñ phân tích ñ nh lư ng tình
hình kinh t xã h i t nh Bình ð nh.
- Áp d ng mô hình tăng trư ng cho m t qu c gia vào ñi u ki n m t ñ a
phương c th .

13. 14
- ð xu t m t s mô hình phù h p v i th c ti n ñ a phương, trên cơ
s ñó s d ng các mô hình này phân tích ñ nh lư ng và d báo tăng
trư ng kinh t c a ñ a phương.
- Trong ñi u ki n s li u th ng kê các ñ a phương chưa ñ y ñ , lu n án
ñã xác ñ nh ñư c m t s mô hình d báo phù h p, ñ ng th i ñưa ra lư c ñ
và k t qu d báo kinh t ñ a phương có tính th c ti n.
6. K t c u c a lu n án.
Tên lu n án:“Mô hình tăng trư ng kinh t ñ a phương và áp d ng cho
t nh Bình ð nh”.
Ngoài ph n m ñ u, k t lu n và danh m c tài li u tham kh o, n i dung
c a lu n án ñư c chia làm 3 chương:
Chương 1: Cơ s phương pháp lu n.
Chương 2: Phân tích quá trình tăng trư ng kinh t t nh Bình ð nh giai
ño n 1990-2005.
Chương 3: Mô hình tăng trư ng kinh t ñ a phương.

14. 15
CHƯƠNG 1
CƠ S PHƯƠNG PHÁP LU N
1.1. LÝ LU N CHUNG V TĂNG TRƯ NG KINH T
Tăng trư ng kinh t là m t trong nh ng v n ñ c t lõi c a lý thuy t v
phát tri n kinh t . Tăng trư ng kinh t bao g m hai m t s lư ng và ch t
lư ng. Trong ph n này, s trình bày các quan ni m, khái ni m tăng trư ng
kinh t , các nhân t tác ñ ng t i tăng trư ng và ño lư ng các nhân t này.
1.1.1. Các quan ni m, khái ni m tăng trư ng kinh t
1.1.1.1. Tăng trư ng kinh t
Tăng trư ng kinh t là m t ph m trù kinh t , nó ph n ánh quy mô tăng
lên hay gi m ñi c a n n kinh t năm này so v i năm trư c ñó ho c c a th i
kỳ này so v i th i kỳ trư c ñó. Tăng trư ng kinh t có th bi u hi n b ng qui
mô tăng trư ng và t c ñ tăng trư ng. Qui mô tăng trư ng ph n ánh s gia
tăng lên hay gi m ñi nhi u hay ít, còn t c ñ tăng trư ng ñư c s d ng v i ý
nghĩa so sánh tương ñ i và ph n ánh s gia tăng nhanh hay ch m c a n n
kinh t gi a năm hay các th i kỳ. ð ño lư ng tăng trư ng kinh t ngư i ta
thư ng dùng hai ch s ch y u: ph n tăng, gi m quy mô c a n n kinh t (tính
theo GDP), ho c t c ñ tăng trư ng kinh t (tính theo GDP).
Ngày nay, tăng trư ng kinh t ñư c g n v i ch t lư ng tăng trư ng. M t
s lư ng c a tăng trư ng kinh t ñư c th hi n qui mô, t c ñ c a tăng
trư ng. Còn m t ch t lư ng c a tăng trư ng kinh t là tính qui ñ nh v n có
c a nó, là s th ng nh t h u cơ làm cho hi n tư ng tăng trư ng kinh t khác
v i các hi n tư ng khác. Ch t lư ng tăng trư ng ñư c qui ñ nh b i các y u t
c u thành và phương th c liên k t gi a các y u t c u thành nên tăng trư ng
kinh t .

15. 16
Hi n nay có nhi u cách hi u khác nhau v ch t lư ng tăng trư ng kinh t .
Theo quan ñi m c a Ngân hàng th gi i, Chương trình phát tri n c a Liên h p
qu c và m t s nhà kinh t h c n i ti ng ñư c gi i thư ng Nobel g n ñây như
G.Becker, R.Lucas, Amrtya Sen, J.Stiglitz, thì cùng v i quá trình tăng trư ng,
ch t lư ng tăng trư ng bi u hi n t p trung các tiêu chu n chính sau ñây:
- Th nh t, t c ñ tăng trư ng kinh t n ñ nh trong dài h n và tránh
ñư c nh ng bi n ñ ng t bên ngoài.
- Th hai, tăng trư ng kinh t theo chi u sâu, ñư c th hi n s ñóng
góp c a y u t năng su t nhân t t ng h p TFP cao và không ng ng gia tăng.
- Th ba, tăng trư ng ph i ñ m b o nâng cao hi u qu kinh t và nâng
cao năng l c c nh tranh c a n n kinh t .
- Th tư, tăng trư ng ñi kèm theo v i phát tri n môi trư ng b n v ng.
- Th năm, tăng trư ng h tr cho th ch dân ch luôn ñ i m i, ñ n
lư t nó thúc ñ y tăng trư ng t l cao hơn.
- Th sáu, tăng trư ng ph i ñ t ñư c m c tiêu c i thi n phúc l i xã h i
và gi m ñư c ñói nghèo.
Như v y, khi nghiên c u quá trình tăng trư ng, c n ph i xem xét m t
cách ñ y ñ hai m t c a hi n tư ng tăng trư ng kinh t là s lư ng và ch t
lư ng c a tăng trư ng.
Tăng trư ng kinh t v i t c ñ và ch t lư ng cao là mong mu n thư ng
tr c c a m i qu c gia và c a c nhân lo i trên th gi i. Sau ñây chúng ta xem
xét m t s quan ñi m v tăng trư ng kinh t .
1.1.1.2. Quan ñi m c ñi n v tăng trư ng kinh t
Lý thuy t c ñi n v tăng trư ng kinh t do các nhà kinh t h c c ñi n
nêu ra mà các ñ i di n tiêu bi u là Adam Smith và David Ricardo.
Adam Smith (1723-1790) ñư c coi là ngư i sáng l p ra kinh t h c và là
ngư i ñ u tiên nghiên c u lý lu n tăng trư ng kinh t m t cách có h th ng.

16. 17
Trong tác ph m “C a c i c a các qu c gia”, ông ñã nghiên c u v tính ch t,
nguyên nhân tăng trư ng kinh t và làm th nào ñ t o ñi u ki n cho kinh t
tăng trư ng. N i dung cơ b n c a tác ph m này là:
- H c thuy t v “Giá tr lao ñ ng”, ông cho r ng lao ñ ng là ngu n g c
cơ b n ñ t o ra c a c i cho ñ t nư c.
- H c thuy t v “Bàn tay vô hình”, theo ông n u không b chính ph
ki m soát, ngư i lao ñ ng s ñư c l i nhu n thúc ñ y ñ s n xu t ra d ch v
và hàng hoá c n thi t và thông qua th trư ng t do này, l i ích cá nhân s g n
li n v i l i ích xã h i. T ñó ông cho r ng Chính ph không có vai trò thúc
ñ y tăng trư ng kinh t .
- Lý thuy t v phân ph i thu nh p theo nguyên t c “Ai có gì ñư c n y”,
theo nguyên t c này, tư b n có v n thì ñư c l i nhu n, ñ a ch có ñ t ñai thì
thu ñư c ñ a tô, công nhân có s c lao ñ ng thì nh n ñư c ti n công.
Theo Adam Smith, chính lao ñ ng ñư c s d ng trong nh ng công vi c
có ích và hi u qu là ngu n g c t o ra giá tr cho xã h i. S công nhân “h u ích
và hi u qu ” cũng như năng su t c a h ph thu c vào lư ng tư b n tích lu .
Adam Smith coi s gia tăng tư b n là y u t quy t ñ nh tăng trư ng kinh t .
N u Adam Smith ñư c coi là ngư i sáng l p ra Kinh t h c thì David
Ricardo (1772-1823) ñư c coi là tác gi c ñi n xu t s c nh t. Ông k th a
các tư tư ng c a Adam Smith, và ch u nh hư ng tư tư ng v dân s h c c a
T.R Malthus (1776-1834). Nh ng quan ñi m cơ b n c a David Ricardo v
tăng trư ng kinh t ñư c th hi n như sau:
- Nông nghi p là ngành kinh t quan tr ng nh t, các y u t cơ b n c a
tăng trư ng kinh t là ñ t ñai, lao ñ ng và v n, trong t ng ngành và phù h p
v i m t trình ñ k thu t nh t ñ nh, các y u t này k t h p v i nhau theo m t
t l c ñ nh, không thay ñ i.

17. 18
David Ricardo cho r ng trong nông nghi p, năng su t c n biên c a ñ t
ñai, tư b n, lao ñ ng ñ u gi m d n. Theo Ricardo, b t c bi n pháp nào có th
thúc ñ y vi c nâng cao năng su t c n biên như: c i t o nông nghi p, áp d ng
máy móc, nh p ngũ c c giá r , gi m thu và chi tiêu công c ng, ñ u làm tăng
l i nhu n, t ñó tăng t l hình thành tư b n, thúc ñ y tăng trư ng kinh t .
Tuy xu t phát t góc ñ phân ph i thu nh p ñ nghiên c u tăng trư ng kinh
t , nhưng ông v n ñ c bi t nh n m nh tích lu tư b n là nhân t ch y u quy t
ñ nh s tăng trư ng kinh t còn các chính sách c a Chính ph không có tác
ñ ng quan tr ng t i ho t ñ ng c a n n kinh t .
1.1.1.3. Quan ñi m c a K.Marx v tăng trư ng kinh t
K.Marx (1818-1883) không nh ng là m t nhà xã h i, chính tr h c, l ch
s và tri t h c xu t chúng mà còn là m t nhà kinh t h c xu t s c.
Theo Marx các y u t tác ñ ng ñ n quá trình tái s n xu t là ñ t ñai, lao
ñ ng, v n và ti n b k thu t. Marx ñ c bi t quan tâm ñ n vai trò c a lao
ñ ng trong vi c t o ra giá tr th ng dư. Theo Marx, s c lao ñ ng ñ i v i nhà
tư b n là m t lo i hàng hoá ñ c bi t, giá tr s d ng c a hàng hoá s c lao
ñ ng không gi ng như giá tr s d ng c a các lo i hàng hoá khác, vì nó có th
t o ra m t giá tr l n hơn giá tr c a b n thân nó, giá tr ñó b ng giá tr s c lao
ñ ng c ng v i giá tr th ng dư.
V y u t k thu t, Marx cho r ng ti n b k thu t làm tăng s máy móc
và d ng c lao ñ ng dành cho ngư i th , nghĩa là c u t o h u cơ tư b n C/V
có xu hư ng ngày càng tăng.
Do các nhà tư b n c n nhi u v n hơn ñ khai thác ti n b k thu t, ñ
nâng cao năng su t lao ñ ng c a công nhân nên các nhà tư b n ph i chia giá tr
th ng dư thành hai ph n: m t ph n ñ tiêu dùng cho nhà tư b n, m t ph n ñ
tích lu phát tri n s n xu t. ðó là nguyên nhân tích lu c a ch nghĩa tư b n.

18. 19
Marx bác b ý ki n v “cung t o nên c u ”, theo ông kh ng ho ng kinh
t là m t gi i pháp nh m khôi ph c l i th thăng b ng ñã b r i lo n. Các
chính sách kinh t c a Nhà nư c có ý nghĩa quan tr ng ñ thúc ñ y tăng
trư ng, ñ c bi t là chính sách khuy n khích nâng cao m c c u hi n có.
1.1.1.4. Quan ñi m tân c ñi n v tăng trư ng kinh t
Cu i th k 19 là th i kì ñánh d u s chuy n bi n m nh m c a khoa h c
k thu t. Hàng lo t các phát minh khoa h c ra ñ i, cùng v i nó nhi u ngu n
tài nguyên quí ñư c ñưa vào khai thác làm cho kinh t th gi i có bư c phát
tri n m nh m . S chuy n bi n này có nh hư ng m nh ñ n các nhà kinh t ,
hình thành m t trư ng phái kinh t m i mà ngày nay ta g i là trư ng phái tân
c ñi n, ñ ng ñ u là Alfred Marshall (1842-1924), tác ph m chính c a ông là
“Các nguyên lý c a kinh t h c”, xu t b n năm 1890, do ñó th i ñi m này
ñư c coi như m c ñánh d u s ra ñ i c a trư ng phái tân c ñi n.
Các nhà kinh t tân c ñi n bác b quan ñi m c ñi n cho r ng s n xu t
trong m t tình tr ng nh t ñ nh ñòi h i nh ng t l nh t ñ nh v lao ñ ng và
v n, h cho r ng v n và lao ñ ng có th thay th cho nhau, và trong quá trình
s n xu t có th có nhi u cách k t h p gi a các y u t ñ u vào. ð ng th i h
cho r ng ti n b khoa h c k thu t là y u t cơ b n ñ thúc ñ y s phát tri n
kinh t . Do chú tr ng ñ n các nhân t ñ u vào c a s n xu t, lý thuy t tân c
ñi n còn ñư c g i là lý thuy t tr ng cung.
ði m gi ng v i các nhà kinh t c ñi n, các nhà kinh t tân c ñi n cho
r ng trong ñi u ki n th trư ng c nh tranh, khi n n kinh t có bi n ñ ng thì s
linh ho t v gía c và ti n công là nhân t cơ b n khôi ph c n n kinh t v v
trí s n lư ng ti m năng v i vi c s d ng h t ngu n lao ñ ng. H cũng cho
r ng Chính ph không có vai trò quan tr ng trong vi c ñi u ti t n n kinh t .
1.1.1.5. Quan ñi m c a Keynes v tăng trư ng kinh t
Vào nh ng năm 30 c a th k XX, kh ng ho ng kinh t và th t nghi p
ñã di n ra thư ng xuyên, nghiêm tr ng. Cu c kh ng ho ng kinh t th gi i

19. 20
1929-1933 ñã ch ng t r ng h c thuy t “T ñi u ti t” n n kinh t c a các
trư ng phái c ñi n và tân c ñi n là thi u xác th c, lý thuy t v “Bàn tay vô
hình” c a A.Smith t ra kém hi u qu . ði u này ñòi h i các nhà kinh t ph i
ñưa ra các h c thuy t m i phù h p hơn. Năm 1936, s ra ñ i c a tác ph m
“Lý thuy t chung v vi c làm, lãi su t và ti n t ” c a John Maynard Keynes
(1883-1946) ñánh d u s ra ñ i c a h c thuy t kinh t m i.
Keynes cho r ng có hai ñư ng t ng cung: ñư ng t ng cung dài h n AS-
LR ph n ánh m c s n lư ng ti m năng, và ñư ng t ng cung ng n h n AS-SR
ph n ánh kh năng th c t . Cân b ng c a n n kinh t không nh t thi t m c
s n lư ng ti m năng, mà thư ng cân b ng dư i m c s n lư ng ti m năng.
Keynes cũng ñánh giá cao vai trò c a tiêu dùng trong vi c xác ñ nh s n
lư ng. Theo ông, thu nh p c a các cá nhân ñư c s d ng cho tiêu dùng và tích
lu . Nhưng xu hư ng chung là khi m c thu nh p tăng thì xu hư ng tiêu dùng
trung bình s gi m, xu hư ng ti t ki m trung bình tăng. Vi c gi m xu hư ng
tiêu dùng s làm cho c u tiêu dùng gi m. Ông cho r ng ñây chính là m t trong
nh ng nguyên nhân cơ b n d n d n s trì tr trong ho t ñ ng kinh t .
M t khác, Keynes cũng cho r ng ñ u tư ñóng vai trò quy t ñ nh ñ n qui
mô vi c làm, kh i lư ng ñ u tư ph thu c lãi su t cho vay và năng su t c n
biên c a v n.
Keynes s d ng lý lu n v vi c làm và s n lư ng do c u quy t ñ nh ñ gi i
thích m c s n lư ng th p và th t nghi p kéo dài trong nh ng năm 30 h u h t các
nư c công nghi p phương Tây, do ñó lý thuy t này còn g i là thuy t tr ng c u.
Qua phân tích t ng quan v vi c làm, Keynes ñã ñi ñ n k t lu n: mu n
thoát kh i kh ng ho ng, th t nghi p, Nhà nư c ph i th c hi n ñi u ti t b ng
các chính sách kinh t , nh ng chính sách này nh m tăng c u tiêu dùng. Ông
cũng cho r ng Chính ph có vai trò to l n trong vi c s d ng nh ng chính
sách kinh t : chính sách thu , chính sách ti n t , lãi su t... nh m thúc ñ y
tăng trư ng kinh t .

20. 21
1.1.1.6. Quan ñi m hi n ñ i v tăng trư ng kinh t
Các nhà kinh t h c hi n ñ i ng h vi c xây d ng m t n n kinh t h n
h p, trong ñó th trư ng tr c ti p xác ñ nh nh ng v n ñ cơ b n c a t ch c
kinh t , nhà nư c tham gia ñi u ti t có m c ñ nh m h n ch nh ng m t tiêu
c c c a th trư ng. Th c ch t n n kinh t h n h p là s xích l i g n nhau c a
h c thuy t kinh t tân c ñi n và h c thuy t kinh t c a Keynes. Nh ng ý
tư ng cơ b n c a h c thuy t này ñư c trình bày trong tác ph m “Kinh t h c”
c a P.Samuelson xu t b n năm 1948.
Kinh t h c hi n ñ i quan ni m v s cân b ng kinh t theo mô hình c a
Keynes, nghĩa là s cân b ng c a n n kinh t thư ng dư i m c ti m năng,
trong ñi u ki n ho t ñ ng bình thư ng c a n n kinh t v n có l m phát và th t
nghi p. Nhà nư c c n xác ñ nh t l th t nghi p t nhiên và m c l m phát có
th ch p nh n ñư c. S cân b ng này c a n n kinh t ñư c xác ñ nh t i giao
ñi m c a t ng cung và t ng c u.
Lý thuy t tăng trư ng kinh t hi n ñ i th ng nh t v i cách xác ñ nh c a
mô hình kinh t tân c ñi n v các y u t tác ñ ng ñ n s n xu t. H cho r ng
t ng m c cung (Y) c a n n kinh t ñư c xác ñ nh b i các y u t ñ u vào c a
s n xu t: lao ñ ng (L), v n s n xu t (K), tài nguyên thiên nhiên ñư c s d ng
(R), khoa h c công ngh (A). Nói cách khác hàm s n xu t có d ng:
Y= F (L,K,R,A ) (1.1)
Lý thuy t trên ch n hàm s n xu t d ng Cobb-Douglas ñ th hi n tác
ñ ng c a các y u t ñ n tăng trư ng kinh t :
α β γ
=Y AK L R (1.2)
α β γ= + + +g a k l r (1.3)
Trong ñó: g là t c ñ tăng trư ng GDP
k,l,r là t c ñ tăng trư ng các y u t ñ u vào
a là ph n dư còn l i, ph n ánh tác ñ ng c a khoa h c công ngh .

21. DOWNLOAD ĐỂ XEM ĐẦY ĐỦ NỘI DUNG
MÃ TÀI LIỆU: 52736
DOWNLOAD: + Link tải: tailieumau.vn
Hoặc : + ZALO: 0932091562