Download luận văn thạc sĩ ngành tài chính doanh nghiệp với đề tài: Ứng dụng hiệp ước quốc tế Basel II vào hệ thống quản trị rủi ro của các NHTM Việt Nam

1. B GIÁO D C VÀ ðÀO T O
TRƯ NG ð I H C KINH T TP.HCM
-----oOo-----
CHU TH HƯƠNG GIANG
NG D NG HI P Ư C BASEL II
VÀO H TH NG QU N TR R I RO
T I CÁC NHTM VI T NAM
LU N VĂN TH C SĨ KINH T
TP. H Chí Minh - Năm 2009

2. 1
B GIÁO D C VÀ ðÀO T O
TRƯ NG ð I H C KINH T TP.HCM
-----oOo-----
CHU TH HƯƠNG GIANG
NG D NG HI P Ư C BASEL II
VÀO H TH NG QU N TR R I RO
T I CÁC NHTM VI T NAM
Chuyên ngành: Tài Chính Doanh Nghi p
Mã s : 60.31.12
LU N VĂN TH C SĨ KINH T
Ngư i hư ng d n khoa h c: PGS – TS PHAN TH BÍCH NGUY T
TP. H Chí Minh - Năm 2009

3. 2
L I CAM ðOAN
Tôi xin cam ñoan ñây là công trình nghiên c u c a riêng tôi. Nh ng thông tin
và n i dung nêu trong ñ tài ñ u d a trên nghiên c u th c t và hoàn toàn
ñúng v i ngu n trích d n.
Tác gi ñ tài: Chu Th Hương Giang

4. 3
M C L C
Danh m c ch vi t t t
Danh m c các b ng bi u
Danh m c các bi u ñ
Danh m c các phương trình
M ð U
1. CHƯƠNG 1
CHƯƠNG 1: BASEL II TRONG QU N TR R I RO C A NH..................1
1.1. Nh ng v n ñ chung v r i ro và qu n tr r i ro NHTM .......................1
1.1.1. Khái ni m r i ro trong ho t ñ ng NHTM ........................................1
1.1.2. Qu n tr r i ro trong ho t ñ ng NHTM............................................2
1.2. Hi p ư c qu c t v qu n tr r i ro ngân hàng........................................3
1.2.1. Hi p ư c Basel I..............................................................................4
1.2.1.1. N i dung cơ b n c a Basel I..................................................4
1.2.1.2. Nh ng h n ch c a Basel I....................................................5
1.2.2. B 25 nguyên t c cơ b n v giám sát ngân hàng..............................6
1.2.3. Hi p ư c Basel II.............................................................................7
1.2.4. H u ích c a Basel II trong qu n tr r i ro ngân hàng .......................8
1.2.5. Ba tr c t c a Basel II .....................................................................9
1.2.5.1. Tr c t 1 c a Basel II............................................................9
1.2.5.2. Tr c t 2 c a Basel II..........................................................17
1.2.5.3. Tr c t 3 c a Basel II..........................................................18
1.2.6. Nh ng s a ñ i c a Hi p ư c Basel II so Hi p ư c Basel I.............19
1.3. Kinh nghi m ng d ng Basel II t i các nư c và bài h c t cu c kh ng
h ang tài chính M ..................................................................................20
1.3.1. Kh o sát tình hình ng d ng Basel II t i các nư c trên th gi i.....20
1.3.2. L trình ng d ng Basel II t i m t s qu c gia trên th gi i ..........23
1.3.3. Kh ng h ang tài chính M ............................................................25

5. 4
Tóm lư c chương 1..........................................................................................29
2. CHƯƠNG 2
CHƯƠNG 2: NGHIÊN C U VI C NG D NG BASEL II TRONG
QU N TR R I RO C A CÁC NHTM VI T NAM ...................................30
2.1. Th c tr ng ho t ñ ng c a các NHTM Vi t Nam ..................................30
2.1.1. Nh ng k t qu ñ t ñư c trong ho t ñ ng c a các NHTM..............30
2.1.1.1. S lư ng ngân hàng gia tăng ..............................................30
2.1.1.2. Các ngân hàng tăng v n ñi u l ..........................................31
2.1.1.3. Huy ñ ng & cung ng v n l n cho n n kinh t ....................33
2.1.1.4. L i nhu n c a các ngân hàng có ........................................34
2.1.2. Nh ng m t còn t n t i trong ho t ñ ng c a các NHTM.................35
2.1.2.1. T l n x u ........................................................................35
2.1.2.2. Kh năng thanh kh an và tính b n v ng .............................36
2.1.2.3. Công tác d báo và phân tích th trư ng ............................36
2.2. Th c tr ng ng d ng Basel II trong h th ng các NHTM Vi t Nam...37
2.2.1. Quy ñ nh an toàn v n t i thi u ñ i v i các NHTM .......................38
2.2.1.1. Nh ng n i dung ñã th c hi n ñư c......................................38
2.2.1.2. Nh ng n i dung chưa ñáp ng ñư c....................................48
2.2.2. Ho t ñ ng thanh tra, giám sát các NHTM......................................49
2.2.3. Minh b ch thông tin Vi t Nam ...................................................51
2.3. Nh ng nguyên nhân nh hư ng ñ n vi c ng d ng Basel II trong h
th ng các NHTM Vi t Nam....................................................................54
2.3.1. Nh ng nguyên nhân thu c v n i dung .........................................54
2.3.1.1. N i dung Basel II Quá ph c t p ..........................................54
2.3.1.2. Chi phí th c hi n ng d ng Basel II quá l n .......................55
2.3.1.3. Yêu c u c a Basel II v v n khá cao....................................55
2.3.2. Nh ng nguyên nhân trong n i t i h th ng ngân hàng ..................56
2.3.2.1. Chưa có văn b n hư ng d n v vi c th c hi n Basel II .......56
2.3.2.2. NHTM Vi t Nam chưa ñáp ng ñi u ki n c a Basel II .......56
2.3.2.3. Chưa xây d ng ñư c h th ng cơ s d li u........................56

6. 5
2.3.2.4. Ngu n nhân l c...................................................................57
2.3.2.5. Thi u nh ng t ch c x p h ng tín nhi m chuyên nghi p......58
2.3.2.6. H n ch v năng l c giám sát..............................................60
2.3.2.7. Các v n ñ liên quan ñ n chu n m c báo cáo.....................61
Tóm lư c chương 2 ...........................................................................................64
3. CHƯƠNG 3
CHƯƠNG 3: GI I PHÁP NÂNG CAO KH NĂNG NG D NG BASEL
II TRONG QU N TR R I RO T I CÁC NHTM VI T NAM..................65
3.1. S c n thi t ng d ng Basel II trong qu n tr r i ro ngân hàng......... 65
3.2. L trình và phương pháp .......................................................................66
3.3. Mô hình ng d ng Basel II vào h th ng NHTM Vi t Nam.................68
3.4. Các gi i pháp nâng cao kh năng ng d ng Basel II trong h th ng
NHTM Vi t Nam.....................................................................................70
3.4.1. Hòan thi n và phát tri n h t ng công ngh thông tin ....................70
3.4.2. Xây d ng h th ng x p h ng tín d ng n i b .................................71
3.4.3. C i ti n quy trình qu n tr r i ro ....................................................71
3.4.4. Nâng cao ch t lư ng ngu n nhân l c.............................................72
3.4.5. Tăng tính ch ñ ng và s c m nh tài chính cho các NHTM............73
3.4.6. ð u tư tài chính ñ ng d ng Basel II............................................73
3.5. Gi i pháp v phía Ngân hàng Nhà Nư c ...............................................74
3.5.1. Nâng cao ch t lư ng thông tín tín d ng.........................................74
3.5.2. Nâng cao hi u qu công tác thanh tra ki m soát, giám sát ngân hàng74
3.5.3. Hoàn thi n h th ng văn b n pháp lu t..........................................75
3.5.4. Yêu c u các NHTM minh b ch thông tin.......................................78
Tóm lư c chương 3 ...........................................................................................79
K T LU N
TÀI LI U THAM KH O
PH L C

7. 6
DANH M C CÁC T VI T T T
NHTM Ngân hàng thương m i
NHTM CP Ngân hàng thương m i c ph n
NHTM NN Ngân hàng thương m i nhà nư c
TCTD T ch c tín d ng
WTO T ch c thương m i th gi i (World Trade Organization)
DANH M C CÁC B NG BI U
B ng 1.1 Cơ c u c a hi p ư c Basel II..........................................................8
B ng 1.2 Tóm lư c tr c t 1 c a Basel II – Yêu c u v v n t i thi u ...........11
B ng 1.3 H s Beta trong phương pháp chu n ñ i v i r i ro ho t ñ ng .....15
B ng 1.4 ði m khác nhau cơ b n c a Basel II so Basel I ............................20
B ng 1.5 K t qu kh o sát l n th 5 c a y Ban Basel v vi c ng d ng Basel II
trong ñánh giá r i ro tín d ng .......................................................................21
B ng 1.6 K t qu kh o sát l n th 5 c a y Ban Basel v vi c ng d ng Basel II
trong ñánh giá r i ro ho t ñ ng t i các qu c gia thu c nhóm các nư c G10 .22
B ng 1.7 Kh o sát v vi c ng d ng Basel II các nư c không ph i là thành
viên c a H i ñ ng Basel...............................................................................23
B ng 1.8 L trình áp d ng Basel II c a m t s nư c ðông Nam Á ...........25
B ng 2.1 V n ñi u l c a các NHTM Nhà Nư c Vi t Nam..........................32
B ng 2.2 L i nhu n c a m t s các NHTM t i Vi t Nam............................34
B ng 2.3 M t s ch tiêu và ho t ñ ng ngân hàng giai ño n 2006 – 2010....37
B ng 2.4 H s an tòan v n (CAR) c a m t s ngân hàng t 2005 – 2008..40
B ng 2.5 M t s ch tiêu c a BIDV theo chu n m c k toán Vi t Nam và qu c
t ..................................................................................................................61
B ng 3.1 ð xu t l trình và phương pháp ng d ng Basel II t i Vi t Nam..67
B ng 3.2 ð xu t mô hình ng d ng Basel II trong phương pháp ñánh giá r i ro
tín d ng t i Vi t Nam ...................................................................................68

8. 7
DANH M C CÁC BI U ð
Bi u ñ 1.1 Tình hình các ngân hàng trên th gi i (v n t 3 t USD tr lên) ng
d ng các phương pháp ñánh giá r i ro tín d ng c a Basel II.........................21
Bi u ñ 1.2 Tình hình các ngân hàng trên th gi i (v n nh hơn 3 t USD) ng
d ng các phương pháp ñánh giá r i ro tín d ng c a Basel II.........................22
Bi u ñ 2.1 Tình hình phát tri n v s lư ng c a h th ng các NHTM Vi t Nam
.....................................................................................................................31
Bi u ñ 2.2 V n ñi u l c a h th ng các NHTM Vi t Nam năm 2008........32
Bi u ñ 2.3 Tình hình huy ñ ng v n và cho vay c a các NHTM t 2001 – 2008
.....................................................................................................................33
Bi u ñ 2.4 T l n x u c a h th ng ngân hàng t 2002 – 2008................35
Bi u ñ 2.5 H s an tòan v n CAR c a m t s các NHTM t 2005 – 2007 40
DANH M C CÁC PHƯƠNG TRÌNH
Phương trình 1.1 Cách tính h s CAR.........................................................4
Phương trình 1.2 Tài s n có r i ro trong Basel I .............................................5
Phương trình 1.3 V n yêu c u t i thi u theo Basel II......................................9
Phương trình 1.4 Tài s n có r i ro trong phương pháp chu n ñánh giá r i ro tín
d ng c a Basel II..........................................................................................12
Phương trình 1.5 Tài s n có r i ro trong phương pháp x p h ng n i b ñánh giá
r i ro tín d ng c a Basel II ...........................................................................13
Phương trình 1.6 V n d phòng r i ro ho t ñ ng trong phương pháp ch s cơ
b n................................................................................................................14
Phương trình 1.7 V n d phòng r i ro ho t ñ ng trong phương pháp chu n 15

9. 8
PH N M ð U
1. LÝ DO CH N ð TÀI
Vi t Nam ñã tr thành thành viên c a WTO và ñang trong ti n trình h i
nh p qu c t . V i xu hư ng h i nh p và toàn c u hoá m nh m này, kinh
doanh Ngân hàng ñư c xem là m t trong nh ng lĩnh v c h t s c nh y c m,
ph i m c a g n như hoàn toàn theo các cam k t qu c t . Trong b i c nh
chung ñó, ñòi h i h th ng NHTM Vi t Nam ph i ch ñ ng nh n th c và s n
sàng tham gia vào quá trình h i nh p ñ có th bi n thách th c thành cơ h i,
bi n nh ng khó khăn thành l i th .
ð h th ng NHTM Vi t Nam tham gia t t hơn vào sân chơi chung qu c
t , nâng cao năng l c c nh tranh trong quá trình h i nh p, c n ph i tuân
th theo m t s ñi u ư c qu c t , ñ t ñó có cơ s so sánh, ñánh giá và x p
h ng gi a các ngân hàng Vi t Nam v i các ngân hàng nư c ngoài c a các
qu c gia khác trên th gi i.
M t trong nh ng ñi u ư c qu c t ñư c các nhà qu n tr ngân hàng ñ c
bi t quan tâm chính là hi p ư c qu c t v an toàn v n trong ho t ñ ng ngân
hàng – còn ñư c bi t thông d ng v i tên g i Hi p ư c Basel. Ra ñ i t cách
ñây hơn 20 năm, hi p ư c này ñư c r t nhi u qu c gia trên th gi i áp d ng
làm chu n m c ñ ñánh giá và giám sát ho t ñ ng c a h th ng ngân hàng
nư c mình. Hi n nay hi p ư c Basel ñã có phiên b n hai (ñư c bi t ñ n v i
tên g i The New Basel Capital Accord) c p nh t, ñ i m i m t s n i dung
hơn so v i phiên b n th nh t trư c ñó.
Vi t Nam, vi c ng d ng hi p ư c Basel này trong công tác giám sát
và qu n tr ngân hàng v n còn nhi u vư ng m c, nên ch m i d ng l i
vi c l a ch n m t s tiêu chí ñơn gi n trong Hi p ư c Basel I ñ v n d ng và
v n chưa ti p c n nhi u v i Basel II.
Tuy nhiên, trong tương lai, các ngân hàng Vi t Nam, ñ c bi t là nh ng
ngân hàng có ho t ñ ng qu c t , s m hay mu n s ph i tuân th các chu n
m c Basel II ñ hòan thi n chính h th ng qu n tr r i ro ngân hàng, ñáp ng
yêu c u h i nh p qu c t . Vì v y, c n thi t ph i nghiên c u th t sâu và n m
hi u rõ các quy ñ nh trong Basel II, cũng như nghiên c u nh ng khó khăn,
vư ng m c, nguyên nhân vì sao Vi t Nam chưa ng d ng ñư c Basel II, cũng
như trên cơ s nghiên c u kinh nghi m c a các qu c gia trên th gi i ñã t ng
ng d ng Basel II, ñ xây d ng l trình Basel II vào h th ng các ngân hàng

10. 9
Vi t Nam. ðó cũng chính là lý do ñ tác gi ch n ñ tài nghiên c u “ ng
d ng hi p ư c qu c t Basel II vào h th ng qu n tr r i ro c a các
NHTM Vi t Nam”.
2. M C TIÊU NGHIÊN C U
ð tài th c hi n nghiên c u các chu n m c và quy ñ nh trong hi p ư c
Basel ñ c bi t là nghiên c u k Basel II, kinh nghi m ng d ng Basel II c a
các qu c gia trên th gi i.
Sau khi tìm hi u và gi i thi u ng n g n v hi p ư c Basel II, ñ tài t p
trung th c hi n vi c ñánh giá quy mô, hi u qu ho t ñ ng c a h th ng
NHTM Vi t Nam trong th i gian qua, nh ng v n ñ c n lưu ý trong công tác
qu n tr r i ro c a các ngân hàng, ñ t ñó phân tích nh ng khó khăn, nguyên
nhân mà h th ng NHTM Vi t Nam ñã, ñang và có th s g p ph i khi ng
d ng Basel II.
Trên cơ s ñó, ñ tài c g ng xây d ng l trình ng d ng Basel II vào h
th ng qu n tr r i ro c a các NHTM t i Vi t Nam và ñ ng th i ñ xu t nh ng
gi i pháp nâng cao kh năng ng d ng Basel II trong vi c xây d ng h th ng
qu n tr r i ro, tính toán nhu c u v n t i thi u c n thi t ñ i v i nh ng lo i r i
ro cơ b n c a h th ng ngân hàng thương m i Vi t Nam
3. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN C U
Lu n văn s d ng các phương pháp lý thuy t suy lu n logic, duy v t bi n
ch ng, duy v t l ch s , phân tích ho t ñ ng kinh t , toán h c, th ng kê, so
sánh, ñ i chi u, các kinh nghi m c a b n thân và c a các nhà nghiên c u tài
chính ti n t .
Ngoài ra, h th ng cơ s d li u th c p cũng ñư c s d ng có ch n l c
nh m giúp ñ tài có th phân tích và ñánh giá v n ñ m t cách khách quan
nh t. Ngu n d li u th c p này ch y u ñư c thu th p t các báo cáo ngành
và báo cáo thư ng niên c a ngân hàng Nhà nư c, c a các NHTM do chính tác
gi t ng h p và x lý theo yêu c u c a t ng chuyên m c. Ngoài ra, ngu n s
li u t các t p chí chuyên ngành có uy tín như T p chí Tài chính, t p chí Ngân
hàng, t p chí Th trư ng ti n t , Th i báo Kinh t Vi t Nam và các website
c a cơ quan nhà nư c, chính quy n thành ph … cũng ñư c s d ng làm
ngu n d li u th c p cho ñ tài.

11. 10
4. ð I TƯ NG VÀ PH M VI NGHIÊN C U
Trên th c t , hi p ư c Basel II có r t nhi u quy t c và chu n m c liên
quan ñ n quy trình giám sát ho t ñ ng ngân hàng, ñ c bi t là các chu n m c
giám sát ho t ñ ng c a các t p ñoàn tài chính – ngân hàng.
Tuy nhiên, trong ñi u ki n nghiên c u c a mình, ñ tài ch gi i h n th c
hi n nghiên c u sâu các chu n m c mang tính ñ nh lư ng liên quan ñ n an
toàn v n nh m giúp h th ng ngân hàng ñ i phó v i r i ro tín d ng, r i ro
ho t ñ ng và r i ro th trư ng (Pillar 1 – Minumum Capital Requirements).
Chu n m c v quy trình giám sát ho t ñ ng c a h th ng ngân hàng
(Pillar 2 – Supervisory Review Process) và chu n m c v các quy t c th
trư ng (Pillar 3 – Market Discipline) ñ tài ch d ng l i nêu n i dung
chính, xin ñ l i cho ph n nghiên c u chuyên sâu hơn sau này.
5. N I DUNG ð TÀI
Ngoài ph n m ñ u và k t lu n, lu n văn ñư c k t c u g m 3 chương:
Chương 1: T ng quan v r i ro và qu n tr r i ro
Chương 2: Th c tr ng ng d ng Hi p Ư c Basel II trong qu n tr
r i ro t i h th ng ngân hàng Vi t Nam
Chương 3: Gi i pháp nâng cao kh năng ng d ng Basel II trong
qu n tr r i ro t i các NHTM Vi t Nam
6. Ý NGHĨA TH C TI N C A ð TÀI NGHIÊN C U
Sau quá trình nghiên c u và nh n ñư c s góp ý c a các th y cô, ñ
hoàn thi n ñ tài hơn, hy v ng r ng ñ tài có th ñư c s d ng làm tài li u
nghiên c u và gi ng d y trong các chương trình ñào t o chuyên sâu v lĩnh
v c giám sát và qu n tr ho t ñ ng ngân hàng.
Ngoài ra, k t qu nghiên c u c a ñ tài cũng có th ñư c các cơ quan
thanh tra và giám sát ngân hàng nhà nư c, các cơ quan qu n lý ho t ñ ng
c a các ngân hàng thương m i xem xét s d ng khi nghiên c u nh m hoàn
thi n hơn quy trình thanh tra, giám sát ho t ñ ng ngân hàng.

12. 11
CHƯƠNG 1:
BASEL II TRONG QU N TR R I RO C A NGÂN HÀNG
1.1.NH NG V N ð CHUNG V R I RO VÀ QU N TR R I RO
NHTM
1.1.1. Khái ni m v r i ro trong ho t ñ ng NHTM
R i ro là nh ng ñi u không ch c ch n c a nh ng k t qu trong tương lai,
hay là nh ng kh năng c a k t qu b t n; là kh năng mà t i ñó t su t sinh
l i nhu n th c t khác bi t so v i t su t sinh l i mong ñ i.
Trong l ch s v ñ nh giá các tài s n r i ro, có th k ñ n các lý thuy t n i
ti ng như: lý thuy t danh m c c a Markowitz, mô hình ñ nh giá tài s n v n
CAPM (th hi n m i quan h gi a r i ro và l i nhu n kỳ v ng), mô hình kinh
doanh chênh l ch giá APT.
R i ro trong ho t ñ ng ngân hàng có nghĩa là kh năng ngân hàng b thua
l m t ph n ho c th m chí là t t c các kho n ñ u tư ban ñ u.
Trong ho t ñ ng c a các NHTM, thư ng phát sinh nh ng r i ro sau:
- R i ro tín d ng: là r i ro th t thoát tài s n có th phát sinh khi khách
hàng không th c hi n thanh toán n cho dù là n g c hay n lãi khi
kho n n ñ n h n.
- R i ro thanh kho n: là r i ro phát sinh ch y u t xu hư ng c a các
ngân hàng là huy ñ ng ng n h n và cho vay dài h n.
- R i ro lãi su t: là r i ro xu t hi n khi có s thay ñ i c a lãi su t th
trư ng ho c nh ng y u t có liên quan ñ n lãi su t d n ñ n t n th t v
tài s n ho c làm gi m thu nh p c a ngân hàng.
- R i ro giá c : là r i ro v vi c giá tr các tài s n c a m t ngân hàng có
th bi n ñ ng. R i ro này xu t hi n trong t t c các ch ng lo i tài s n,
t b t ñ ng s n ñ n c phi u và trái phi u,…
- R i ro t giá: là r i ro phát sinh trong quá trình cho vay ngo i t ho c
kinh doanh ngo i t c a ngân hàng khi t giá bi n ñ ng theo chi u b t

13. 12
l i cho ngân hàng. R i ro t giá cũng phát sinh khi có s chênh l ch v
kỳ h n, v lo i ti n t c a các kho n ngo i h i n m gi , và vì th làm
cho ngân hàng có th ph i gánh ch u thua l khi t giá ngo i h i bi n
ñ ng.
- R i ro pháp lý: r i ro phát sinh do ngân hàng b kh i ki n, ho c khi
nhà nư c thay ñ i ñ t ng t chính sách vĩ mô v cơ c u kinh t , lĩnh v c
ưu tiên,… thì ñi u này có th d n t i r i ro thua l cho ngân hàng.
- R i ro uy tín: là r i ro dư lu n ñánh giá x u v ngân hàng, gây khó
khăn nghiêm tr ng cho ngân hàng trong vi c ti p c n ngu n v n ho c
khách hàng r i b ngân hàng.
1.1.2. Qu n tr r i ro trong ho t ñ ng NHTM
Qu n tr r i ro so v i qu n lý r i ro là khác nhau v m t ý nghĩa. Qu n lý
r i ro là vi c s d ng các công c , bi n pháp, quy trình c n thi t nh m h n
ch t i ña kh năng x y ra t n th t, vì v y ch c n né tránh r i ro thông qua
l a ch n khách hàng giao d ch ho c ch l a ch n nh ng danh m c ñ u tư an
toàn hơn. Trong khi qu n tr r i ro là vi c s d ng các bi n pháp ñ xác ñ nh
và ño lư ng r i ro, l a ch n ch p nh n r i ro, qu n lý ki m soát r i ro ñ
nh m ñ t ñư c m c tiêu hi u qu và an toàn.
Qu n tr r i ro trong kinh doanh ngân hàng là vi c theo dõi quá trình s
d ng v n c a ngân hàng v i nhi m v ch y u là ki m soát và h n ch các
lo i r i ro phát sinh cũng như ñưa ra gi i pháp x lý r i ro hi u qu nh t,
ñ ng th i xác ñ nh tương quan h p lý gi a v n t có c a ngân hàng v i m c
ñ m o hi m trong s d ng v n c a ngân hàng.
Qu n tr r i ro ngân hàng ñư c d a trên hàng lo t nh ng nguyên t c, trong
ñó bao g m 9 nguyên t c cơ b n sau:
- Nguyên t c ch p nh n r i ro.
- Nguyên t c ñi u hành r i ro cho phép.
- Nguyên t c qu n lý ñ c l p các r i ro riêng bi t.
- Nguyên t c phù h p gi a m c ñ r i ro cho phép và m c ñ thu nh p.
- Nguyên t c phù h p gi a m c ñ r i ro cho phép và kh năng tài chính.
- Nguyên t c hi u qu kinh t .
- Nguyên t c h p lý v th i gian.

14. 13
- Nguyên t c phù h p v i chi n lư c chung c a ngân hàng.
- Nguyên t c chuy n ñ y các lo i r i ro không cho phép.
Công tác qu n tr r i ro ngân hàng bao g m các n i dung sau:
- Xác ñ nh h n m c r i ro: Các b ph n nghi p v qu n tr r i ro xác
ñ nh h n m c r i ro cho b ph n mình. H i ñ ng qu n tr theo ñ nh kỳ
có trách nhi m xem xét l i và thông qua các h n m c ñó. Các m c này
sau ñó ñư c thông báo t i toàn b nhân viên các b ph n nghi p v và
ban ñi u hành. Ban ñi u hành ch u trách nhi m ñ m b o các b ph n
nghi p v tuân th các h n m c này. Có t l thư ng và ph t tính trên
t ng s th p hơn và l n hơn t ng s vư t h n m c ñó.
- ðánh giá r i ro: Vi c ñánh giá r i ro ñòi h i ph i xác ñ nh ñư c nh ng
r i ro l n liên quan ñ n các s n ph m, d ch v hay ho t ñ ng c a
TCTD, ph i có các ch t ki m tra n m trong quy trình nghi p v ñ
ki m ch r i ro trong các h n m c ñã ñư c ñ ra cùng v i các bi n pháp
ñ theo dõi các trư ng h p ngo i l vư t h n m c r i ro.
- Theo dõi r i ro: sau khi xác ñ nh h n m c và ñánh giá ñư c m c ñ r i
ro c a t ng lo i r i ro ñ t ñó theo dõi r i ro theo t ng lĩnh v c kinh
doanh v i nh ng m c ñ r i ro khác nhau.
- Ki m soát r i ro: ki m soát r i ro trên góc ñ toàn di n các ho t ñ ng
ngân hàng ñ ñưa ra bi n pháp gi m thi u r i ro h p lý.
- Báo cáo ñánh giá v qu n tr r i ro: căn c d a trên k t qu ñánh giá
r i ro ñ báo cáo ñánh giá nh ng m t ñư c, t n t i, ñ rút kinh nghi m
và có hư ng gi i quy t phù h p.
1.2.HI P Ư C QU C T V QU N TR R I RO NGÂN HÀNG
Sau hàng lo t v s p ñ c a các ngân hàng vào th p k 80, m t nhóm
các Ngân hàng Trung ương và cơ quan giám sát c a 10 nư c phát tri n (G10)
ñã t p h p t i thành ph Basel, Th y Sĩ vào năm 1987 tìm cách ngăn ch n xu
hư ng này. Sau m t th i gian ho t ñ ng, y ban ñã nghiên c u và ñưa ra các
Hi p ư c yêu c u v an toàn v n như sau:
Năm 1998: ban hành Hi p ư c Basel I
Năm 1999: ñ ra 25 nguyên t c cơ b n v giám sát ngân hàng h u hi u
Năm 2004: ban hành Hi p ư c Basel II

15. 14
1.2.1. Hi p ư c Basel I (năm 1998)
1.2.1.1. N i dung cơ b n c a Basel I
Năm 1988, U ban Basel v giám sát ngân hàng ñã phê duy t m t văn b n
ñ u tiên l y tên là Hi p ư c v v n c a Basel (Basel I). Ban ñ u, Basel I ch áp
d ng trong ho t ñ ng c a các ngân hàng qu c t thu c nhóm 10 nư c phát
tri n. Sau này, Basel I ñã tr thành chu n m c toàn c u và ñư c áp d ng trên
120 qu c gia. Theo quy ñ nh c a Basel I, các ngân hàng c n xác ñ nh ñư c t
l v n t i thi u (Capital Adequacy Ratio – CAR) ñ t t i thi u 8% ñ bù ñ p
cho r i ro, ñây là bi n pháp d phòng b t bu c nh m ñ m b o r ng các ngân
hàng có kh năng kh c ph c t n th t mà không nh hư ng ñ n l i ích c a
ngư i g i ti n.
Phương trình 1.1 H s CAR ñư c tính như sau:
T ng v n
Tài s n có r i ro (RWA)
T l v n t i thi u (CAR) =
- T ng v n c a ngân hàng ñư c chia làm 2 lo i:
V n c p 1_ V n t có cơ b n: bao g m c ph n thư ng, c ph n ưu ñãi
dài h n, th ng dư v n, l i nhu n không chia, d phòng chung các kho n
d tr v n khác, các phương ti n y thác có th chuy n ñ i và d phòng
l tín d ng). ðó chính là ph n v n ñi u l và các qu d tr ñư c công
b .
V n c p 2_V n t có b sung: v n này ñư c xem là v n có ch t lư ng
th p hơn, bao g m: d tr không ñư c công b ; d tr tài s n ñánh giá
l i; d phòng chung/d phòng t n th t cho vay chung; các công c v n
lai (n /v n ch s h u); n th c p. Tuy nhiên, các kho n n ng n h n
không có b o ñ m không bao g m trong ñ nh nghĩa v v n này.
Các gi i h n: T ng v n c p 2 không ñư c quá 100% v n c p 1; n th
c p t i ña b ng 50% v n c p 1; d phòng chung t i ña b ng 1,25% tài
s n có r i ro; d tr tài s n ñánh giá l i ñư c chi t kh u 55%; th i gian
ñáo h n còn l i c a n th c p t i thi u là 5 năm; v n ngân hàng không
bao g m v n vô hình (goodwill).
- Tài s n có r i ro (RWA): Basel I m i ch ñ c p ñ n r i ro tín d ng,
và tùy theo m i lo i tài s n s ñư c g n cho m t h s r i ro.
Phương trình 1.2 Tài s n có r i ro trong Basel I:
RWA Basel I = Tài s n * H s r i ro

16. 15
Theo Basel I, h s r i ro c a tài s n có r i ro ñư c chia thành 4 m c là 0%,
20%, 50%, và 100% theo m c ñ r i ro c a t ng lo i tài s n (Ph l c 1)
Theo bi n ñ i c a th trư ng, năm 1996, Hi p ư c Basel I ñư c s a ñ i có
tính ñ n r i ro th trư ng và r i ro th trư ng có th ñư c tính theo 2 phương
th c: b ng mô hình Basel tiêu chu n ho c b ng các mô hình n i b c a các
ngân hàng.
Nhìn chung, Basel I ñã th hi n m t bư c ñ t phá cơ b n liên quan ñ n t
l an toàn v n trong ho t ñ ng ngân hàng. Basel I phân lo i tài s n có r i ro và
xác ñ nh h s r i ro cho t ng lo i tài s n, quy ñ nh t l an toàn v n t i thi u
là 8% tính trên t ng tài s n ñi u ch nh theo r i ro.
1.2.1.2. Nh ng h n ch c a Basel I
M c dù Basel I ñã giúp qu n tr ngân hàng hi u qu hơn, ñ m b o kh
năng ch ng ñ c a ngân hàng v i r i ro t t hơn. Tuy nhiên, qua quá trình dài
áp d ng v i xu th phát tri n như vũ bão c a h th ng ngân hàng trên th gi i
thì Basle I v i b n s a ñ i năm 1996 v n có khá nhi u ñi m h n ch .
- Th nh t, phân lo i r i ro chưa chi ti t cho các kho n cho vay. H s
r i ro chưa chi ti t cho r i ro theo ñ i tác (ví d kh năng tài chính c a
khách hàng) ho c theo ñ c ñi m c a kho n tín d ng (ví d như theo th i
h n). ði u này ch ra r ng có th các ngân hàng có cùng t l an toàn v n
nhưng có th ñang ñ i m t v i các lo i r i ro khác nhau, m c ñ khác
nhau.
- Th hai, Basel I chưa tính ñ n l i ích c a ña d ng hoá ho t ñ ng. Các
lý thuy t v ñ u tư ch ra r i ro s gi m thông qua ña d ng hoá danh m c
ñ u tư. Tuy nhiên, theo Basel 1, quy ñ nh v v n t i thi u không khác bi t
gi a m t ngân hàng có ho t ñ ng kinh doanh ña d ng (ít r i ro hơn) và
m t ngân hàng kinh doanh t p trung (nhi u r i ro hơn). M t kho n n
riêng l yêu c u m t lư ng v n gi ng như m t danh m c ñ u tư ñư c ña
d ng hóa, v i cùng m t giá tr (ví d không có s khác bi t nào gi a m t
kho n vay $100 và 100 kho n vay $1).
- Th ba, Basel I chưa tính ñ n các r i ro khác. Trong quy ñ nh v n t i
thi u c a mình, Basle I m i ch ñ c p ñ n nh ng r i ro v tín d ng,
chưa ñ c p ñ n nh ng r i ro khác như r i ro ho t ñ ng, r i ro qu c gia,
r i ro ngo i h i; ñ c p chưa ñ y ñ v r i ro th trư ng.

17. 16
- Th tư, m t s các quy t c do Basle I ñưa ra không th v n d ng
trong trư ng h p ngân hàng sáp nh p hay t p ñoàn ngân hàng, ngân
hàng m , ngân hàng – chi nhánh. Xu th phát tri n hi n nay là các ngân
hàng d n d n sáp nh p v i nhau ñ t o thành nh ng t p ñoàn l n có kh
năng c nh tranh cao và có ti m l c m nh v tài chính, công ngh , các
ngân hàng không còn ch ho t ñ ng tr ng ph m vi lãnh th qu c gia mà
luôn vươn ra t m qu c t , m r ng m ng lư i ngân hàng dư i hình th c
ho t ñ ng c a ngân hàng qu c t . Chính vì v y, m t s qui ñ nh trong
Basle I ñã không còn phù h p khi áp d ng t i nh ng ngân hàng này, ñòi
h i ph i có m t s c i ti n toàn di n trong vi c xây d ng các chu n m c
qu c t v qu n tr r i ro và giám sát ho t ñ ng ngân hàng.
1.2.2. B 25 nguyên t c cơ b n v giám sát ngân hàng (năm 1999)
Ti p theo sau Hi p ư c Basel I, ñ b o ñ m an toàn trong ho t ñ ng ngân
hàng c a các TCTD, ñ c bi t là ñ i v i nh ng t p ñoàn ngân hàng l n có
ph m vi ho t ñ ng qu c t , t năm 1999, U ban Basel ñã ñ ra 25 nguyên
t c cơ b n v giám sát ngân hàng h u hi u. B nguyên t c cơ b n bao hàm
m t s nhóm n i dung ch y u liên quan ñ n vi c giám sát ngân hàng, bao
g m:
- Nguyên t c v ñi u ki n cho vi c giám sát ngân hàng hi u qu : nguyên t c 1.
- Nguyên t c v c p phép và cơ c u: t nguyên t c 2 ñ n 5.
- Nguyên t c v quy ñ nh và yêu c u th n tr ng: t nguyên t c 6 ñ n 15.
- Nguyên t c v giám sát nghi p v ngân hàng: t nguyên t c 16 ñ n 20.
- Nguyên t c v yêu c u thông tin: nguyên t c 21.
- Nguyên t c v quy n h n h p pháp c a chuyên gia giám sát: nguyên t c 22.
- Nguyên t c v ngân hàng xuyên biên gi i: t nguyên t c 23 ñ n 25.
Chi ti t các n i dung trong B 25 nguyên t c v giám sát ngân hàng hi u qu
(Ph L c 2).
1.2.3. Hi p ư c Basel II
Nh m kh c ph c các h n ch c a Basel I và khuy n khích các ngân hàng
th c hi n các phương án qu n lý r i ro tiên ti n hơn, cho ñ n 2004 b n Hi p
ư c qu c t v v n Basel II ñã chính th c ñư c ban hành. Ngày hi u l c c a
Hi p ư c Basel II là tháng 12/2006.
Basel II t o m t bư c hoàn thi n hơn trong xác ñ nh t l an toàn v n

18. 17
nh m kh c ph c các h n ch c a Basel I và khuy n khích các ngân hàng th c
hi n các phương pháp qu n lý r i ro tiên ti n hơn. Basel II ñưa ra m t lo t các
phương án l a ch n, cho phép quy n t quy t r t l n trong giám sát ho t
ñ ng ngân hàng. Basel II bao g m m t lo t các chu n m c giám sát nh m
hoàn thi n các k thu t qu n lý r i ro và ñư c c u trúc theo 3 tr c t sau:
Tr c t th nh t: Quy ñ nh yêu c u v v n t i thi u.
Tr c t th hai: ðưa ra các hư ng d n liên quan ñ n công tác giám sát
ngân hàng.
Tr c t th ba: Yêu c u các ngân hàng c n minh b ch thông tin liên quan
ñ n v n, r i ro ñ ñ m b o khuy n khích các nguyên t c c a th trư ng.
So sánh v i Basel I, thì ph m vi áp d ng c a Basel II r ng hơn bao g m
không ch các ngân hàng qu c t mà c các công ty m , Basel II thay ñ i ñ nh
nghĩa v tài s n ñi u ch nh theo r i ro, và có nhi u phương pháp ñ l a ch n
hơn trong vi c ñánh giá r i ro.
B ng 1.1 Cơ c u c a hi p ư c Basel II
Ngu n : International Convergence of Capital Measurement & Capital
Standards

19. 18
1.2.4. H u ích c a Basel II trong qu n tr r i ro ngân hàng
Hi p ư c Basel II là m t lo t các quy t c nh m ñi u ch nh ho t ñ ng ngân
hàng ña qu c gia. Ngày nay, dư ng như không m t ngân hàng nào có th tách
r i mà không có m i liên h v i các ngân hàng trên th gi i. Do v y, hi u bi t
và áp d ng nh ng quy ñ nh Basel II s là r t quan tr ng ñ i v i phát tri n và
ho t ñ ng n ñ nh c a các ngân hàng.
Basel II ñưa ra nhi u quy ñ nh ñ các ngân hàng tránh kh i nh ng r i ro v
m t d li u và thông tin ngân hàng có th phát sinh t khái ni m, quy t c ñ n
so sánh, k t h p nh ng y u t qu n lý như m t chìa khoá ñ gi m thi u r i ro.
ng d ng Basel II giúp các ngân hàng qu n tr r i ro ngân hàng t t hơn.
1.2.5. Ba tr c t c a Basel II
1.2.5.1. Tr c t 1 c a Basel II - Yêu c u v n t i thi u
Tương t như Basel I, Basel 2 v n qui ñ nh m c v n an toàn (CAR) ≥ 8%,
ñư c xác ñ nh b ng cách l y t ng v n chia cho tài s n có r i ro.
Phương trình 1.3 V n yêu c u t i thi u theo Basel II:
T ngv n(gi ngBaselI)
RWAr irotínd ng+(Kr irohoatñ ng*12,5)+(Kr iroth trư ng*12,5)
T l v nt ithi u = ≥8%
- T ng v n: xác ñ nh tương t như trong Basel I.
- Tài s n có r i ro (RWA): Ngoài r i ro tín d ng và r i ro th trư ng ñã
ñư c qui ñ nh t i Basel 1, Basel 2 b sung thêm m t lo i r i ro n a là
r i ro ho t ñ ng. Ngòai ra, cách tính RWA trong Basel II cũng ph c
t p hơn so v i Basel I, và có kh năng ñánh giá chính xác hơn m c ñ an
toàn v n:
RWA Basel I = tài s n * h s r i ro (không ñ c p ñ n x p h ng
tín d ng).
RWA r i ro tín d ng phương pháp chu n Basel II = tài s n * h s r i ro (ñ
c p ñ n x p h ng tín d ng).
RWA Basel II = v n yêu c u t i thi u ñ i v i t ng r i ro (K) *
12,5.
Theo Basel 2, có các phương pháp ño lư ng r i ro sau:

20. 19
- Các phương pháp ño lư ng r i ro tín d ng:
Phương pháp chu n hóa: ph thu c vào ñánh giá c a các t ch c x p
h ng tín nhi m ñ c l p;
Phương pháp d a trên h th ng ñánh giá n i b cơ b n: Các ngân
hàng ñưa ra nh ng kho n r i ro ng m ñ nh;
Phương pháp d a trên h th ng ñánh giá n i b nâng cao: Các ngân
hàng ñưa ra m t lo t thông tin ñ u vào v r i ro.
- Các phương pháp ño lư ng r i ro ho t ñ ng
Phương pháp ch tiêu cơ b n: M t ch tiêu áp d ng cho m t qui ñ nh;
Phương pháp chu n hóa: Nhi u ch tiêu áp d ng cho m t qui ñ nh;
Phương pháp ño lư ng n i b nâng cao: Các ngân hàng áp d ng các
mô hình n i b .
- Các phương pháp ño lư ng r i ro th trư ng:
Phương pháp chu n hóa: Do cơ quan qu n lý ngân hàng thi t l p;
Phương pháp s d ng các mô hình n i b : Các ngân hàng áp d ng
các mô hình n i b .

21. DOWNLOAD ĐỂ XEM ĐẦY ĐỦ NỘI DUNG
MÃ TÀI LIỆU: 52061
DOWNLOAD: + Link tải: tailieumau.vn
Hoặc : + ZALO: 0932091562