Download luận văn thạc sĩ ngành tài chính ngân hàng với đề tài: Các giải pháp thúc đẩy sự phát triển bên vững thị trường chứng khoán Việt Nam, cho các bạn có thể tham khảo
Luận văn: Các giải pháp thúc đẩy sự phát triển bên vững thị trường chứng khoán Việt Nam
1. B GIÁO D C VÀ ÀO T O
TRƯ NG I H C KINH T TP. H CHÍ MINH
NGUY N H NG VÂN
CÁC GI I PHÁP THÚC Y S PHÁT TRI N B N
V NG TH TRƯ NG CH NG KHOÁN VI T NAM
CHUYÊN NGÀNH : KINH T TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG
MÃ S : 60.31.12
LU N VĂN TH C S KINH T
NGƯ I HƯ NG D N KHOA H C: TS. L I TI N DĨNH
THÀNH PH H CHÍ MINH - NĂM 2008
2. 1
L I CAM OAN
Tôi xin cam oan lu n văn này là công trình nghiên c u c a riêng tôi. Nh ng n i
dung ư c trình bày trong lu n văn là hoàn toàn trung th c. Ph n l n nh ng s li u
trong các b ng bi u ph c v cho vi c phân tích, ch ng minh, nh n xét, ánh giá ư c
chính tác gi thu th p t các ngu n khác nhau có ghi trong ph n tài li u tham kh o.
Ngoài ra, trong lu n văn còn s d ng m t s nh n xét, ánh giá cũng như s li u c a
các tác gi khác, cơ quan khác, ngư i vi t u có chú thích ngu n g c sau m i trích
d n d tra c u, ki m ch ng.
3. 2
M C L C Trang
L i cam oan........................................................................................................ 1
M c l c ................................................................................................................ 2
Danh m c các ch vi t t t ................................................................................... 5
Danh m c các b ng bi u ...................................................................................... 6
L i m u ........................................................................................................... 7
CHƯƠNG 1. T NG QUAN V TTCK VI T NAM....................................... 10
1.1. Sơ lư c v TTCK Vi t Nam........................................................................ 10
1.1.1. Khái ni m v TTCK……………………… ........................................ 10
1.1.2. L ch s hình thành và phát tri n c a TTCK ........................................ 10
1.1.3. Tính t t y u và s ra i c a TTCK Vi t Nam..................................... 13
1.1.3.1. S c n thi t ph i thành l p TTCK Vi t nam.............................. 13
1.1.3.2. S ra i c a TTCK Vi t Nam...................................................... 14
1.1.4. Vai trò c a TTCK................................................................................. 17
1.1.5. Phân lo i các nhân t nh hư ng n TTCK.........................................19
1.1.5.1. Nhóm nhân t kinh t ............ ................ ..................................... 19
1.1.5.2. Nhóm nhân t phi kinh t ......... ................................................... 19
1.1.5.3. Nhóm nhân t th trư ng......... ................................................... 20
1.2. Lý lu n v s phát tri n b n v ng c a TTCK......................................... 20
1.3. Bài h c kinh nghi m t Trung Qu c.......... ..... ..... .................................. 24
CHƯƠNG 2. TH C TR NG TÌNH HÌNH HO T NG C A TTCK
VI T NAM HI N NAY ............................................................. 29
2.1. B c tranh toàn c nh v TTCK Vi t Nam hi n nay…............................ 29
2.1.1. Nh ng thành t u t ư c c a TTCK Vi t Nam trong th i gian qua....29
2.1.2. Khái quát nh ng bi n ng c a TTCK Vi t Nam t khi thành l p
qua ch s VN-Index............................................................................ 31
2.1.3. Th c tr ng v tình hình ho t ng c a TTCK Vi t Nam..................... 32
2.1.3.1. Toàn c nh TTCK Vi t Nam năm 2008..................................... 32
2.1.3.2. Phân tích nh ng nguyên nhân gây bi n ng n TTCK Vi t Nam
năm 2008............................... .............. .............. ..................... 42
4. 3
2.2. Nh ng h n ch t n t i làm nh hư ng n s phát tri n b n v ng c a
TTCK Vi t Nam......................................................................................... 45
2.2.1. TTCK Vi t Nam v n chưa là hàn th bi u c a n n kinh t …............... 45
2.2.2. Chưa ki m soát ư c ngu n cung c a th trư ng ….............................. 47
2.2.2.1. T n t i nhi u hàng hóa kém ch t lư ng do phát hành b a bãi..... 47
2.2.2.2. Ti n trình c ph n hóa DNNN b ng ng tr ................................. 48
2.2.2.3. Ngu n v n huy ng t TTCK chưa ư c s d ng úng m c ích 49
2.2.3. T o c u o do phong trào s d ng v n vay u tư …....................... 50
2.2.4. nh hư ng t bi n ng c a n n kinh t vĩ mô ……............................ 52
2.2.5. Trình và kinh nghi m c a các nhà u tư còn h n ch …................ 53
2.2.6. Ch t lư ng d ch v c a các công ty ch ng khoán chưa áp ng ư c
yêu c u c a th trư ng và c a nhà u tư …........................................ 55
2.2.6.1. Quá nhi u Công ty ch ng khoán ra i d n n vi c c nh
tranh không lành m nh ………………………………..……..... 55
2.2.6.2. Nh ng i m h n ch c a các công ty ch ng khoán ……….…... 57
2.2.7. Thông tin b t cân x ng trên th trư ng …………….............................. 59
CHƯƠNG 3. CÁC GI I PHÁP THÚC Y S PHÁT TRI N B N
V NG TH TRƯ NG CH NG KHOÁN VI T NAM ……... 64
3.1. án phát tri n th trư ng v n Vi t Nam n năm 2010 và t m nhìn n
năm 2020 c a Th tư ng chính ph …………………………………… 64
3.1.1. M c tiêu c a án …………………………………………………… 64
3.1.2. Gi i pháp th c hi n ……………………………………………………64
3.1.2.1 Gi i pháp dài h n………………………………………………… 64
3.1.2.2 Gi i pháp dài h n………………………………………………… 65
3.2. Niêm y t ch ng khoán TTCK nư c ngoài………………………………69
3.2.1 L i ích khi niêm y t ch ng khoán TTCK nư c ngoài………….….... 69
3.2.2 Các cách niêm y t ch ng khoán TTCK nư c ngoài……………….70
3.2.3 Quy nh c a Pháp lu t Vi t Nam i vi c niêm y t ch ng khoán TTCK
nư c ngoài ………………………………………………………..……..70
5. 4
3.2.4 Nh ng i u ki n c n áp ng khi niêm y t CK TTCK nư c ngoài …..71
3.3. Thành l p t ch c nh m c tín nhi m……..………………………….…75
3.3.1 Khái ni m nh m c tín nhi m……………………………..…….….... 75
3.3.2 Vai trò c a h th ng nh m c tín nhi m……………………………. 75
3.3.3 Tiêu chí ánh giá nh m c tín nhi m……………………….………. 76
3.3.4 Các bư c thành l p t ch c nh m c tín nhi m…………….………. 77
3.3.5 Các i u ki n quy t nh s thành công c a m t t ch c nh m c
tín nhi m ……………………………………………………………. 78
3.3.6 Phương pháp ánh giá h s tín nhi m………………………….…... 79
3.4. Các gi i pháp b tr cho s pháp tri n b n v ng c a TTCK
Vi t Nam ………………………………………………………………….. 83
3.4.1. a d ng hóa và nâng cao ch t lư ng các lo i hàng hoá áp ng nhu
c u c a th trư ng.………………………………….…..……………. 83
3.4.1.1. Nâng cao hi u qu phát hành c phi u DN trên TTCK ……....... 83
3.4.1.2. Tri n khai giao d ch ký qu và nghi p v bán kh ng trên TTCK…84
3.4.1.3. C i ti n và y m nh quá trình c ph n hóa DNNN …………… 89
3.4.1.4. Thành l p th trư ng giao d ch phi t p trung ………………………92
3.4.2. Phát tri n các nh ch trung gian …......................................................95
3.4.2.1. Nâng cao ch t lư ng ho t ng t i các công ty ch ng khoán … 95
3.4.2.2. Thành l p qu bình n TTCK ……………………………………… 98
3.4.3. Phát tri n h th ng i u hành c a chính ph …………………………..99
3.4.3.1. Nâng cao hi u qu công tác qu n lý, giám sát c a nhà nư c ……99
3.4.3.2. Tuyên truy n, ph bi n ki n th c v ch ng khoán và TTCK.……101
K T LU N ……………………………………………………………………..104
Tài li u tham kh o ……………………………………………………………... 105
6. 5
DANH M C CÁC T VI T T T
CK : Ch ng khoán
CNH – H H : Công nghi p hóa - hi n i hóa
CPH : C ph n hóa
CTCK : Công ty ch ng khoán
CTCP : Công ty c ph n
DN : Doanh nghi p
DNNN : Doanh nghi p Nhà nư c
HC : i h i c ông
GDP : T ng s n ph m qu c n i
HOSE : S giao d ch ch ng khoán TP HCM
IPO : Phát hành c phi u l n u ra công chúng
N T : Nhà u tư
N TNN : Nhà u tư nư c ngoài
NHTM : Ngân hàng thương m i
OTC : Th trư ng giao d ch phi t p trung
SGDCK : S giao d ch ch ng khoán
SXKD : S n xu t kinh doanh
TTCK : Th trư ng ch ng khoán
TTGDCK : Trung tâm giao d ch ch ng khoán
TTLKCK : Trung tâm lưu ký ch ng khoán
UBCKNN : U ban ch ng khoán Nhà nư c
VN-Index : Ch s giá c phi u t i S giao d ch ch ng khoán TP.HCM
7. 6
DANH M C CÁC B NG BI U
B ng 1: Quy mô niêm y t ch ng khoán t i HOSE (08/2008)..........................................30
B ng 2: Quy mô giao d ch ch ng khoán t i HOSE qua t ng tháng năm 2008 ................30
B ng 3: Quy mô giao d ch c a N T nư c ngoài t i HOSE qua t ng tháng năm 2008 ...30
B ng 4: Các h n m c c a h s tín nhi m i v i công c n dài h n .........................30
B ng 5: Các h n m c c a h s tín nhi m d a trên h s Z ...........................................30
DANH M C CÁC HÌNH V TH
Bi u 1: Ch s VN-Index qua các năm (2000 – 2008) .............................................29
Bi u 2: Tình hình CK niêm y t m i t i HOSE qua các năm (2006-2008) ............... 31
Bi u 3: Quy mô giao d ch CK t i HOSE qua các năm (2006-2008) ........................ 31
Bi u 4: Bi u tăng/gi m c a m t s ch s CK tiêu bi u năm 2008 ..................... 31
Bi u 5: Bi u m c s t gi m giá tr tài s n ròng tính theo USD c a m t s qu
u tư so v i năm 2008……………………………………… ....................................... 31
8. 7
L I M U
1. S c n thi t c a tài
th c hi n ư ng l i CNH – H H t nư c, duy trì nh p tăng trư ng kinh t
b n v ng và chuy n d ch m nh m cơ c u kinh t theo hư ng nâng cao hi u qu và
s c c nh tranh, òi h i ph i có ngu n v n l n cho u tư phát tri n. Chính vì th ,
vi c thành l p TTCK Vi t Nam là m t t t y u khách quan c a n n kinh t b i l xu
hư ng phát tri n c a n n kinh t theo cơ ch th trư ng có s qu n lý c a Nhà nư c
là i u không th o ngư c ư c.
TTCK là m t kênh quan tr ng trong thu hút v n dài h n cho các doanh nghi p nâng
cao s c c nh tranh trong m t n n kinh t hàng hóa ang phát tri n nhanh như nư c
ta. Bên c nh ó, TTCK cùng v i h th ng ngân hàng s t o ra m t h th ng tài chính
m nh, cung c p các ngu n v n ng n, trung và dài h n cho n n kinh t . Hơn th
n a, trên phương di n chính tr và ngo i giao, vi c xây d ng TTCK còn có tác ng
r t tích c c n ti n trình h i nh p c a nư c ta vào c ng ng khu v c và th gi i.
TTCK t khi thành l p n nay ã phát huy ư c ch c năng c a mình i v i n n
kinh t . Tuy nhiên, bên c nh ó v n còn t n t i nh ng h n ch gây ki m hãm s phát
tri n c a th trư ng. Do v y, làm th nào h n ch ư c nh ng t n t i c a TTCK
và ưa ra nh ng gi i pháp nh m thúc y s phát tri n b n v ng c a TTCK Vi t
Nam có ý nghĩa thi t th c và c p bách.
2. Ý nghĩa khoa h c th c ti n c a tài
Lu n văn ưa ra m t s óng góp chính như sau:
- H th ng hóa các lý lu n cơ b n v ch ng khoán và TTCK, các nhân t nh
hư ng n TTCK.
- i m qua nh ng bi n ng thăng tr m c a TTCK Vi t Nam sau 8 năm xây
d ng và phát tri n. ánh giá nh ng m t t ư c và phân tích nh ng m t h n ch
c a TTCK Vi t Nam.
- xu t các gi i pháp và ki n ngh nh m thúc y s phát tri n b n v ng c a
TTCK Vi t Nam.
9. 8
3. M c tiêu nghiên c u
M c tiêu nghiên c u c a tài là nh n di n và phân tích các m t h n ch c a TTCK
Vi t Nam nh m ưa ra các gi i pháp, ki n ngh giúp thúc y s phát tri n b n v ng
TTCK Vi t Nam góp ph n nâng cao ch c năng v n có c a TTCK là “ch c năng d n
v n cho n n kinh t ”.
4. i tư ng và ph m vi nghiên c u
i tư ng nghiên c u c a tài là các m t h n ch c a TTCK Vi t Nam và các gi i
pháp phát tri n b n v ng TTCK. N i dung c a tài ch gi i h n trong ph m vi các
c phi u ư c niêm y t t i HOSE. tài không nghiên c u trái phi u và c phi u
giao d ch trên th trư ng OTC.
5. Phương pháp nghiên c u
Tác gi s d ng phương pháp phân tích, th ng kê mô t óng vai trò ch o trong
su t quá trình nghiên c u lu n văn.
6. K t c u c a lu n văn
Ph n m u
Chương 1: T ng quan v TTCK Vi t Nam
Chương 2: Th c tr ng ho t ng c a TTCK Vi t Nam hi n nay
Chương 3: Các gi i pháp thúc y s phát tri n b n v ng TTCK Vi t Nam
K t lu n
11. 10
CHƯƠNG 1
T NG QUAN V TH TRƯ NG CH NG KHOÁN VI T NAM
1.1. Sơ lư c v th trư ng ch ng khoán Vi t Nam
1.1.1. Khái ni m v TTCK
TTCK là m t th trư ng mà nơi ó ngư i ta mua bán, chuy n như ng, trao i
ch ng khoán nh m m c ích ki m l i.
TTCK ph i t n t i m t nơi mà nơi ó vi c mua bán CK ư c th c hi n. Trong
quá trình phát tri n và hoàn thi n TTCK các nư c có n n s n xu t và lưu thông
hàng hóa lâu i như M , Anh, Pháp, v.v… nơi ó t n t i dư i hai hình th c: TTCK
có t ch c và TTCK phi t ch c.
Hình thái i n hình c a TTCK có t ch c là SGDCK (Stock exchange). M i vi c
mua, bán, chuy n như ng, trao i CK ph i ti n hành trong S giao d ch và thông
qua các thành viên c a S giao d ch theo quy ch c a SGDCK. SGDCK có th là t
ch c s h u nhà nư c, là doanh nghi p c ph n ho c m t hi p h i và u có tư cách
pháp nhân ho t ng kinh doanh ch ng khoán. Có th d n ra nh ng SGDCK n i
ti ng c a th gi i như: NYSE (New York Stock exchange), TSE (Tokyo Stock
exchange), LSE (London Stock exchange )v.v…
TTCK phi t ch c là m t th trư ng không có hình thái t ch c t n t i, nó có th là
b t c nơi nào mà t i ó ngư i mua và ngư i bán tr c ti p g p nhau ti n hành giao
d ch. Nơi ó có th là t i qu y giao d ch các ngân hàng b t kỳ nào ó. Th trư ng
hình thành như th g i là th trư ng giao d ch qua qu y (Over-the-counter – OTC)
1.1.2. L ch s hình thành và phát tri n c a TTCK
TTCK ban u phát tri n m t cách r t t phát và sơ khai, xu t phát t m t nhu c u
ơn l t bu i ban u. Vào gi a th k XV t i nh ng thành ph trung tâm buôn
bán phương Tây, các thương gia thư ng t t p t i các quan cà phê trao i mua
bán các v t ph m hàng hóa … lúc u ch m t nhóm nh , sau ó tăng d n và hình
thành m t khu ch riêng. Cu i th k XV, thu n ti n hơn cho vi c làm ăn, khu
ch tr thành "th trư ng" v i vi c th ng nh t các quy ư c và d n d n các quy ư c
12. 11
này ư c s a i hoàn ch nh thành nh ng quy t c có giá tr b t bu c chung cho m i
thành viên tham gia "th trư ng".
Phiên ch riêng u tiên ư c di n ra vào năm 1453 t i m t l i m c a gia ình
Vanber Bruges (B ), t i ó có m t b ng hi u hình ba túi da v i m t t ti ng Pháp là
"Bourse" t c là "M u d ch th trư ng" hay còn g i là "S giao d ch".
Vào năm 1547, thành ph Bruges (B ) m t i s ph n th nh do eo bi n Even b l p
cát nên m u d ch th trư ng ây b s p và ư c chuy n qua th tr n Auvers (B ),
ây th trư ng phát tri n r t nhanh và gi a th k XVI m t quan ch c i th n c a
Anh qu c ã n quan sát v thi t l p m t m u d ch th trư ng t i London (Anh), nơi
mà sau này ư c g i là S Giao d ch ch ng khoán London. Các m u d ch th trư ng
khác cũng l n lư t ư c l p t i Pháp, c, và B c Âu.
S phát tri n th trư ng ngày càng m nh c v lư ng ch t v i s thành viên tham gia
ông o và nhi u n i dung khác nhau, vì v y theo tính ch t t nhiên nó l i ư c
phân ra thành nhi u th trư ng khách nhau như: th trư ng giao d ch hàng hóa, th
trư ng h i oái, th trư ng giao d ch các h p ng tương lai và TTCK … v i các c
tính riêng c a t ng th trư ng thu n l i cho giao d ch c a ngư i tham gia trong ó.
Quá trình các giao d ch ch ng khoán di n ra và hình thành như v y m t cách t phát
cũng tương t Pháp, Hà Lan, các nư c B c Âu, các nư c Tây Âu khác và B c M .
Các phương th c giao d ch ban u ư c di n ra ngoài tr i v i nh ng ký hi u giao
d ch b ng tay và có thư ký nh n l nh c a khách hàng. Cho n năm 1921, M , khu
ch ngoài tr i ư c chuy n vào trong nhà, SGDCK chính th c ư c thành l p.
Ngày nay, cùng v i s phát tri n c a công ngh , khoa h c k thu t, các phương th c
giao d ch t i các SGDCK cũng ã ư c c i ti n theo t c và kh i lư ng yêu c u
nh m em l i hi u qu và ch t lư ng cho giao d ch. Các s giao d ch d n d n s
d ng máy vi tính truy n các l nh t hàng và chuy n d n t giao d ch th công k t
h p v i máy vi tính sang s d ng hoàn toàn h th ng giao d ch i n t .
L ch s phát tri n các TTCK th gi i tr i qua m t s phát tri n thăng tr m lúc lên,
lúc xu ng. Vào nh ng năm 1875 - 1913, TTCK th gi i phát tri n huy hoàng cùng
v i s tăng trư ng c a n n kinh t th gi i lúc ó, nhưng r i n "ngày th Năm en
13. 12
t i", t c ngày 24-10-1929, TTCK Tây Âu, B c Âu và Nh t B n ã kh ng ho ng. Mãi
cho t i khi chi n tranh th gi i th hai k t thúc, các th trư ng m i d n ph c h i và
phát tri n m nh và cho t i năm 1987, m t l n n a các TTCK trên th gi i iên o
v i "ngày th Hai en t i" do h th ng thanh toán kém c i không m ương ư c
yêu c u c a giao d ch, s t giá CK m nh, gây m t lòng tin và ph n ng dây chuy n
mà h u qu c a nó còn n ng hơn cu c kh ng ho ng năm 1929. G n ây nh t, TTCK
các nư c và lãnh th ông Á, Nga và m t s th trư ng châu M cũng ã rơi vào
vòng xoáy ch s giá ch ng khoán c a cơn l c kh ng ho ng tài chính ti n t , gi m
lòng tin và có tính ch t lây lan, t o ra s suy gi m ghê g m.
Cho n nay, các nư c trên th gi i ã có kho n trên 160 SGDCK phân tán trên kh p
các châu l c, bao g m c các nư c phát tri n trong khu v c ông Nam Á vào nh ng
năm 1969 - 1970 và nh ng nư c như Ba Lan, Hunggary, Seeec, Nga, Trung Qu c
vào nh ng năm u 1990 …
Quá trình hình thành và phát tri n c a TTCK th gi i cho th y giai o n u th
trư ng phát tri n m t cách t phát v i s tham gia c a các nhà u cơ. D n d n v
sau m i có s tham gia c a công chúng u tư. Khi phát tri n n m t m c nh t
nh, th trư ng b t u phát sinh nh ng tr c tr c d n n ph i thành l p cơ quan
qu n lý nhà nư c và hình thành h th ng pháp lý i u ch nh ho t ng c a th
trư ng. Kinh nghi m cho th y, ph n l n các TTCK sau khi thi t l p mu n ho t ng
có hi u qu , n nh và nhanh chóng phát tri n v ng ch c ph i có s chu n b chu
áo m i m t v hàng hóa, lu t pháp, con ngư i, b máy qu n lý và c bi t là s
giám sát và qu n lý nghiêm ng t c a nhà nư c. Song cũng có m t s TTCK có s
tr c tr c ngay t ban u như TTCK Thái Lan, Indonesia, ho t ng trì tr m t th i
gian dài do thi u hàng hóa và do không ư c quan tâm úng m c, TTCK Philippines
kém hi u qu do thi u s ch o và qu n lý th ng nh t hai s giao d ch (Makita và
Manila), TTCK Ba Lan, Hungaary g p tr c tr c do vi c ch o giá c quá cao ho c
quá th p …
14. 13
Tuy nhiên, cho t i nay, TTCK phát tri n m c có th nói là không th thi u trong
i s ng kinh t c a nh ng nư c theo cơ ch th trư ng và nh t là nh ng nư c ang
phát tri n ang c n thu hút v n dài h n cho n n kinh t .
1.1.3. Tính t t y u và s ra i c a TTCK Vi t Nam
1.1.3.1. S c n thi t ph i thành l p TTCK Vi t Nam
K t i h i ng toàn qu c l n th VI – i h i ti n hành công cu c i m i, Vi t
Nam ã t ư c nh ng thành t u to l n v kinh t , chính tr , văn hóa. Kinh t th i
kỳ l m phát cao ã bư c sang th i kỳ tăng trư ng cao (1999 – 2000), t c tăng
trư ng GDP bình quân hàng năm th i kỳ 1991 – 1997 t 8,2%. u tư toàn xã h i
b ng ngu n v n trong và ngoài nư c so v i GDP tăng t m c 15,8% năm 1990 lên
29% năm 1997, t l ti t ki m trong nư c so v i GDP tăng t 17% năm 1992 lên
25% năm 1999. Ngu n thu cho ngân sách tăng, h th ng tài chính, ti n t ư c i
m i và phù h p v i cơ ch th trư ng, h th ng ngân hàng ư c c ng c , các t ch c
tín d ng phát tri n, ch t lư ng và hi u qu tín d ng ư c nâng lên. Cơ ch qu n lý
ngo i h i hoàn thi n d n, chính sách t giá có thay i d a trên nguyên t c c a th
trư ng. Khu v c kinh t tư nhân phát tri n m nh và óng vai trò quan tr ng trong n n
kinh t .
Nh ng thành t u kinh t trên ây là k t qu c a vi c thi hành chính sách i m i toàn
di n c a ng và Nhà nư c, t o i u ki n thu n l i ưa t nư c vào th i kỳ CNH –
H H n n kinh t .
th c hi n ư ng l i CNH – H H i hóa t nư c, duy trì nh p tăng trư ng
kinh t b n v ng và chuy n d ch m nh m cơ c u kinh t theo hư ng nâng cao hi u
qu và s c c nh tranh, òi h i ph i có ngu n v n l n cho u tư phát tri n. Vi c xây
d ng TTCK VN ã tr thành nhu c u b c xúc và c p thi t nh m huy ng các
ngu n v n trung, dài h n trong và ngoài nư c vào u tư phát tri n kinh t . i u này
ã ư c kh ng nh trong Ngh quy t i h i VIII c a ng: “…phát tri n th trư ng
v n, thu hút các ngu n v n… Chu n b các i u ki n c n thi t t ng bư c xây
d ng TTCK phù h p v i i u ki n VN và nh hư ng phát tri n kinh t - xã h i c a
t nư c…”
15. 14
Xu t phát t yêu c u nói trên và th c ti n òi h i n n kinh t c n có m t “sân chơi”
phù h p v i các giao d ch CK trong b i c nh các i u ki n làm ti n cho TTCK
ang d ng sơ khai và nhu c u c p bách cho m t th trư ng chuy n như ng các c
phi u c a DN. Hơn n a, vi c Chính ph ã và ang th c hi n quá trình CPH các
DNNN, n u không thông qua TTCK thì vi c CPH có nguy cơ di n ra m t cách
không công khai, thi u lành m nh và s d n n th t thoát v n c a Nhà nư c.
Chính vì th , vi c thành l p TTCK Vi t Nam v a qua là m t t t y u khách quan
c a n n kinh t b i l xu hư ng phát tri n c a n n kinh t theo cơ ch th trư ng có
s qu n lý c a Nhà nư c là i u không th o ngư c ư c.
TTCK là m t kênh quan tr ng trong thu hút v n dài h n cho các DN, c bi t là các
DN có ti m năng phát tri n các khu v c kinh t quan tr ng, nh m áp ng nhu c u
v n i m i công ngh , m r ng s n xu t, nâng cao s c c nh tranh trong m t n n
kinh t hàng hóa ang phát tri n nhanh như nư c ta. Bên c nh ó, TTCK cùng v i
h th ng ngân hàng s t o ra m t h th ng tài chính m nh, cung c p các ngu n
v n ng n, trung và dài h n cho n n kinh t . Có th nói ngu n v n huy ng ư c qua
TTCK là m t ngu n v n có tính linh ho t cao nh t, nó áp ng các òi h i v hình
th c u tư, th i gian áo h n cũng như s v n c n thi t tham gia th trư ng c a
các N T khác nhau.
Hơn th n a, trên phương di n chính tr và ngo i giao, vi c xây d ng TTCK còn có
tác ng r t tích c c n ti n trình h i nh p c a nư c ta vào c ng ng khu v c và
th gi i.
1.1.3.2. S ra i c a TTCK Vi t Nam
Xây d ng và phát tri n TTCK là m t m c tiêu quan tr ng ư c ng và Nhà nư c
r t quan tâm nh m xác l p m t kênh huy ng v n dài h n cho m c tiêu u tư và
phát tri n t nư c.
Ngày 29/06/1995, Th tư ng Chính ph ban hành Quy t nh s 361/Q -TTg v
vi c thành l p Ban chu n b t ch c TTCK giúp Th tư ng Chính ph ch o và
chu n b i u ki n c n thi t cho vi c xây d ng TTCK Vi t Nam. Ngày 28/11/1996,
UBCKNN ư c thành l p theo Ngh nh s 75/CP c a Chính ph , UBCKNN th c
16. 15
hi n ch c năng t ch c và qu n lý Nhà nư c v CK và TTCK. Ngay sau ó,
UBCKNN ã xây d ng b máy t ch c tương i hoàn ch nh và b t tay vào xây
d ng khung pháp lý cho t ch c và ho t ng c a TTCK. K t qu các n l c ban u
ư c ghi nh n b ng vi c ngày 10/07/1998 Th tư ng Chính ph ã ký ban hành Ngh
nh 48/1998/N -CP v CK và TTCK. Ngày 12/08/2003 Chính ph ban hành Ngh
nh s 90/2003-CP thay th Ngh nh s 75/CP ã trao cho UBCKNN y ch c
năng, nhi m v và th m quy n c a m t cơ quan qu n lý Nhà nư c v CK và TTCK.
Sau khi ư c thành l p, UBCKNN ã th c thi các ch c năng, nhi m v và t ư c
nhi u k t qu , th hi n t t vai trò là cơ quan t ch c và v n hành TTCK Vi t Nam.
Tuy nhiên, nh m tăng cư ng hi u qu nhi m v i u ph i ho t ng c a các B
ngành ch c năng trong vi c thúc y s phát tri n c a TTCK, ngày 19/02/2004
Chính ph ã ban hành Ngh nh s 66/2004/N -CP chuy n UBCKNN tr c thu c
B Tài chính. Vi c chuy n UBCKNN tr c thu c B Tài chính là m t bư c i h p lý
trong quá trình phát tri n TTCK Vi t Nam, s t o thêm s ng b và g n k t m
b o y u t an toàn cho ho t ng c a TTCK và các th trư ng tài chính khác.
Ngày 11/07/2000 Th tư ng Chính ph ã ban hành Quy t nh 127/1998/Q -TTg
v vi c thành l p TTGDCK TP.HCM và TTGDCK Hà N i. Có th nói, vi c thành
l p các TTGDCK là m t gi i pháp c p bách trư c m t, không nh ng t o i u ki n
thu n l i cho vi c huy ng v n, thúc y ti n trình i m i DN mà còn hư ng các
ho t ng giao d ch CK i vào qu o có t ch c ngay t u và ây cũng là bư c
chu n b cho vi c thành l p SGDCK sau này.
TTGDCK TP.HCM chính th c i vào ho t ng ngày 20/07/2000 và th c hi n phiên
giao d ch CK u tiên vào ngày 28/07/2000 ã ánh d u m t c t m c quan tr ng
trong i s ng kinh t - xã h i c a t nư c trong th i kỳ i m i. S ra i c a
TTGDCK TP.HCM có ý nghĩa r t l n trong vi c t o thêm m t kênh huy ng v n
dài h n ph c v nhu c u CNH – H H t nư c, là m t s n ph m c a n n kinh t v n
hành theo cơ ch th trư ng. TTGDCK TP.HCM ư c Chính ph giao m t s ch c
năng, nhi m v và quy n h n qu n lý i u hành h th ng giao d ch CK niêm y t t p
trung t i Vi t Nam. ó là t ch c, qu n lý và i u hành vi c mua - bán CK, qu n lý
17. 16
i u hành h th ng giao d ch, th c hi n ho t ng qu n lý niêm y t, công b thông
tin, giám sát giao d ch, ho t ng ăng ký, lưu ký và thanh toán bù tr CK và m t s
ho t ng khác.
Ngày 05/08/2003, Th tư ng Chính ph ã phê duy t chi n lư c phát tri n TTCK
Vi t Nam n năm 2010. Theo ó, TTGDCK Hà N i ư c xác nh là th trư ng
giao d ch c phi u ăng ký giao d ch, chu n b i u ki n sau năm 2010 chuy n
thành th trư ng giao d ch CK phi t p trung (OTC) c a Vi t Nam. Ngày 08/03/2005,
TTGDCK Hà N i ã chính th c khai trương ho t ng t i TP.Hà N i, ánh d u thêm
m t bư c ti n m i c a TTCK Vi t Nam.
1.1.4. Vai trò c a th trư ng ch ng khoán
TTCK là m t nh ch tài chính t t y u c a n n kinh t th trư ng phát tri n, là chi c
c u n i vô hình gi a cung và c u v n trong n n kinh t . V i m t TTCK lành m nh,
ho t ng có hi u qu s t o i u ki n khai thác t t các ti m năng c a n n kinh t ,
giúp cho vi c thu hút và phân ph i v n trong n n kinh t có hi u qu nh t.
Huy ng v n u tư cho n n kinh t
TTCK ho t ng như m t trung tâm thu gom m i ngu n v n ti t ki m l n nh c a
t ng h dân cư, thu hút ngu n v n t m th i nhàn r i t các DN, các t ch c tài chính
t o thành ngu n v n kh ng l tài tr cho n n kinh t mà các phương th c khác không
th làm ư c. Bên c nh ó, TTCK là công c cho phép v a thu hút v a ki m soát
v n u tư nư c ngoài m t cách t t nh t vì nó ho t ng theo nguyên t c công khai.
Thông qua TTCK, Chính ph s ki m soát ư c vi c tham gia u tư c a các nh
ch , cá nhân nư c ngoài vào các ngành, các công ty hay các lo i CK t ng th i i m
c th nh t nh.
TTCK t o ra cơ h i cho các DN có v n m r ng SXKD và thu l i nhu n nhi u
hơn, ng th i góp ph n quan tr ng trong vi c kích thích các DN làm ăn ngày càng
hi u qu hơn b ng cách v a SXKD hàng hóa v a mua bán thêm CK t o thêm l i
nhu n.
B ng cách h tr các ho t ng u tư c a DN, TTCK ã có nh ng tác ng quan
tr ng i v i s phát tri n c a n n kinh t qu c dân. Thông qua TTCK, Chính ph và
18. 17
chính quy n các a phương huy ng ư c các ngu n v n cho m c ích s d ng và
u tư phát tri n h t ng kinh t , ph c v các nhu c u chung c a xã h i
Cung c p môi trư ng u tư và t o tính thanh kho n cho ch ng khoán
T khi TTCK ra i, công chúng có thêm m t công c u tư m i, a d ng và phong
phú hơn. Nh ng ngư i ti t ki m có th t mình ho c thông qua nh ng nhà tài chính
chuyên môn l a ch n nh ng lo i c phi u, trái phi u c a các công ty khác nhau t
nhi u ngành ngh , lĩnh v c khác nhau.
TTCK cung c p cho công chúng m t môi trư ng u tư lành m nh v i cơ h i l a
ch n phong phú. Các lo i CK trên th trư ng r t khác nhau v tính ch t, th i h n và
r i ro, vì th cho phép các N T có th l a ch n lo i hàng hóa phù h p v i kh
năng, m c tiêu và s thích c a mình. Chính vì v y, TTCK góp ph n áng k làm tăng
m c ti t ki m qu c gia.
Bên c nh ó, nh có TTCK mà các N T có th chuy n i các CK h s h u thành
ti n m t ho c các lo i CK khác khi h mu n. Kh năng thanh kho n là m t trong
nh ng c tính h p d n c a CK i v i N T. ây là y u t cho th y tính linh ho t,
an toàn c a v n u tư. TTCK ho t ng càng năng ng và hi u qu thì càng có kh
năng nâng cao tính thanh kho n c a các CK giao d ch trên th trư ng.
Kích thích các doanh nghi p ho t ng hi u qu hơn
Khi tham gia niêm y t trên TTCK t p trung, các DN niêm y t c n ph i áp ng ư c
m t s i u ki n c th , nh t nh theo qui nh như: v n i u l , tình hình tài
chính,… và các DN ph i công khai tình hình tài chính, k t qu ho t ng SXKD theo
ch báo cáo nh kỳ và N T ch mua c phi u c a các công ty tăng trư ng. V i
s c ép thư ng xuyên c a th trư ng, v i quy n t do l a ch n mua CK c a N T òi
h i các nhà qu n lý DN ph i bi t tính toán, nâng cao ho t ng kinh doanh m t cách
có hi u qu . T ó, t o ra m t môi trư ng c nh tranh lành m nh nh m nâng cao hi u
qu s d ng v n, kích thích áp d ng công ngh m i và nâng cao ch t lư ng s n
ph m.
T o ti n cho quá trình c ph n hóa
19. 18
TTCK là nơi t p trung ư c toàn b cung c u v v n và cũng là nơi h i t nhi u nh t
các N T, do ó nó có tác ng r t l n trong vi c nhanh chóng chuy n các DNNN
thành các CTCP m t cách có hi u qu nh t.
V i nguyên t c ho t ng trung gian, u giá, công khai và là nơi mà ho t ng mua
bán CK di n ra hàng ngày, hàng gi . TTCK chính là cơ s làm cho quá trình CPH
theo úng pháp lu t và phù h p v i tâm lý c a N T. Ch có thông qua TTCK, Nhà
nư c m i có th th c hi n ư c CPH i v i b t kỳ lo i hình DN nào. M t khác, n u
không có TTCK thì v n u tư qua CK s b b t ng và như v y s r t khó khăn
trong vi c phát hành. M c tiêu ch y u c a CPH các DNNN và các lo i hình DN
khác là thu hút m i ngu n v n nh l trong dân chúng vào u tư. Vì v y, TTCK còn
là ti n v t ch t cho quá trình CPH.
T o môi trư ng giúp Chính ph th c hi n các chính sách kinh t vĩ mô và phát
tri n kinh t - xã h i
Các ch s c a TTCK ph n ánh ng thái c a n n kinh t m t cách nh y bén và chính
xác. Giá các CK tăng lên cho th y u tư ang m r ng, n n kinh t tăng trư ng và
ngư c l i giá CK gi m s cho th y các d u hi u tiêu c c c a n n kinh t . Vì th ,
TTCK còn ư c g i là phong vũ bi u c a n n kinh t và là m t công c quan tr ng
giúp Chính ph th c hi n các chính sách kinh t vĩ mô. Thông qua TTCK, Chính ph
có th mua ho c bán trái phi u Chính ph t o ra ngu n thu bù p thi u h t ngân
sách và qu n lý l m phát. Ngoài ra, Chính ph cũng có th s d ng m t s chính
sách, bi n pháp tác ng vào TTCK nh m nh hư ng u tư, m b o cho s phát
tri n cân i c a n n kinh t .
Vi c Chính ph th c hi n phát hành trái phi u gi i quy t ngu n thu cho ngân sách
Nhà nư c ư c xem là m t bi n pháp thư ng xuyên và có k thu t tiên ti n. N u là
trái phi u kho b c, ó là ngu n thu thư ng xuyên c a ngân sách, v n huy ng ư c
hòa vào ngu n thu thu , ph c v cho các chi tiêu thư ng xuyên c a Nhà nư c. N u là
công trái hay trái phi u chính quy n a phương, ngu n thu ó ư c s d ng vào
nh ng m c ích ã nh như xây d ng cơ s h t ng (c u, ư ng, sân bay, b n c ng),
các công trình văn hóa và phúc l i xã h i.
20. 19
1.1.5 Phân lo i các nhân t nh hư ng n th trư ng ch ng khoán
1.1.5.1 Nhóm nhân t kinh t
TTCK mà c trưng là giá c phi u ch u tác ng b i các nhân t kinh t như tăng
trư ng kinh t , ho t ng kinh doanh c a công ty, thu nh p công ty, lãi su t, l m
phát,….
V tăng trư ng kinh t , giá c phi u có xu hư ng tăng khi n n kinh t phát tri n và
gi m khi n n kinh t kém phát tri n; tuy nhiên, có s khác bi t áng k gi a các
nhóm c phi u và tình hình bi n ng c a t ng c phi u ph thu c vào tình hình ho t
ng c th c a t ng công ty.
Nhân t quy t nh s t n t i c a hàng hóa ch ng khoán là l i th khai thác s d ng
các ngu n l c c a công ty, l i th kinh doanh và các nhân t l i th vô hình khác mà
công ty ã t o d ng ư c, k c ph n tích t l i nhu n không chia c a công ty c
ph n tái u tư, t o l i th so sánh cho hàng hóa c a công ty. Nói cách khác, giá
tr c a hàng hóa ch ng khoán là hình nh ng ph n ánh nh ng giá tr h u hình, vô
hình c a hàng hóa th c và xu th ho t ng c a công ty cũng như tình hình kinh t
cơ b n c a công ty.
M i quan h gi a lãi su t, l m phát và giá c phi u là gián ti p và luôn thay i.
Nguyên nhân là do lu ng thu nh p t c phi u có th thay i theo lãi su t và l m
phát. S thay i c a lu ng thu nh p này có làm tăng hay bù p cho m c bi n ng
v lãi su t hay không s tùy thu c vào tình hình l m phát.
Trong nh ng năm g n ây, các ch s hàng u thư ng ư c các nhà d báo ch ng
khoán nh c t i bao g m s li u v vi c làm, nh ng thay i v hàng t n kho, và
nh ng bi n ng v lư ng cung ti n.
1.1.5.2 Nhóm nhân t phi kinh t
Nhóm nhân t nh hư ng ch y u ti p theo là nh ng nhân t phi kinh t , bao g m s
thay i v các thay i chính sách pháp lu t, i u ki n chính tr , ví d chi n tranh
ho c thay i cơ c u Chính ph , thay i v th i ti t và nh ng nhân t t nhiên khác,
và thay i v i u ki n văn hoá, như ti n b v công ngh ,….Tuy nhiên, nh ng
nhân t này ch có nh hư ng l n i v i giá CK nh ng nư c có n n kinh th th
21. DOWNLOAD ĐỂ XEM ĐẦY ĐỦ NỘI DUNG
MÃ TÀI LIỆU: 54591
DOWNLOAD: + Link tải: tailieumau.vn
Hoặc : + ZALO: 0932091562
