Download luận án tiến sĩ với đề tài: Các giải pháp kinh tế nhằm thúc đẩy xuất khẩu hàng nông sản của Việt Nam trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế

1. i
L I CAM ðOAN
Tôi xin cam ñoan ñây là công trình nghiên c u khoa
h c c a riêng tôi. Các s li u và trích d n trong lu n án là
trung th c. Các k t qu nghiên c u c a lu n án ñã ñư c
tác gi công b trên t p chí, không trùng v i b t kỳ công
trình nào khác.
Tác gi lu n án
Nguy n Minh Sơn

2. ii
M C L C
Trang
TRANG PH BÌA
L I CAM ðOAN ............................................................................................. i
M C L C ...................................................................................................... ii
DANH M C CÁC KÝ HI U, CH VI T T T ............................................... iv
DANH M C CÁC B NG ............................................................................... vi
DANH M C CÁC B NG PH BI U............................................................ viii
PH N M ð U...............................................................................................1
CHƯƠNG 1: M T S V N ð LÝ LU N CƠ B N V XU T KH U
HÀNG NÔNG S N ..................................................................11
1.1. M t s lý thuy t v thương m i hàng hóa và xu t kh u nông s n......11
1.2. Vai trò c a xu t kh u hàng nông s n ñ i v i phát tri n kinh t -xã h i .....17
1.3. M t s tiêu chí ch y u ñánh giá hi u qu XKNS và các nhân t nh
hư ng ñ n XKNS c a Vi t Nam .........................................................40
1.4. Kinh nghi m c a m t s nư c và vùng lãnh th trong vi c thúc
ñ y xu t kh u hàng nông s n và m t s bài h c kinh nghi m cho
Vi t Nam.............................................................................................61
CHƯƠNG 2: TH C TR NG V XU T KH U HÀNG NÔNG S N C A
VI T NAM TH I GIAN QUA..................................................76
2.1. Khái quát quá trình phát tri n xu t kh u hàng nông s n th i gian
qua c a Vi t Nam................................................................................76
2.2. Th c tr ng v xu t kh u hàng nông s n c a Vi t Nam trong th i
gian qua...............................................................................................91
2.3. Nh ng k t lu n cơ b n rút ra qua nghiên c u, ñánh giá th c tr ng
xu t kh u và vi c tri n khai các gi i pháp kinh t nh m thúc ñ y
xu t kh u hàng nông s n c a Vi t Nam............................................128

3. iii
CHƯƠNG 3: PHƯƠNG HƯ NG VÀ CÁC GI I PHÁP NH M ð Y M NH
XU T KH U HÀNG NÔNG S N C A VI T NAM TRONG
ðI U KI N H I NH P .........................................................142
3.1. Quan ñi m, m c tiêu v xu t kh u hàng nông s n c a Vi t Nam
trong ñi u ki n h i nh p....................................................................142
3.2. Phương hư ng ñ y m nh xu t kh u hàng nông s n c a Vi t Nam ñ n
năm 2020............................................................................................145
3.3. M t s gi i pháp ch y u nh m ñ y m nh xu t kh u hàng nông
s n c a vi t nam trong ñi u ki n h i nh p kinh t qu c t ...............147
K T LU N ..............................................................................................178
DANH M C CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN C U KHOA H C CÔNG B
C A TÁC GI .......................................................................181
DANH M C TÀI LI U THAM KH O.........................................................182

4. iv
DANH M C CÁC KÝ HI U, CH VI T T T
ADB Ngân hàng Phát tri n châu Á
AFTA Hi p ñ nh thương m i t do ASEAN
AMS T ng lư ng h tr tính g p
ASEAN Hi p h i các qu c gia ðông Nam Á
APEC Di n ñàn h p tác kinh t Châu Á- Thái Bình Dương
BTA Hi p ñ nh thương m i t do Vi t Nam-Hoa Kỳ
CEPT Hi p ñ nh thu quan ưu ñãi có hi u l c chung
EU Liên minh châu Âu
FAO T ch c Nông lương c a Liên Hi p Qu c
FDI ð u tư tr c ti p nư c ngoài
GDP T ng s n ph m qu c n i
GEL Danh m c lo i tr hoàn toàn
GSP H th ng ưu ñãi thu quan ph c p
GAP Chu trình nông nghi p an toàn
HS H th ng cân ñ i
IL Danh m c c t gi m
ISO H th ng tiêu chu n ch t lư ng
ICO T ch c cà phê qu c t
KNXK Kim ng ch xu t kh u
KTQT Kinh t qu c t
MFN Quy ch t i hu qu c
NT Quy ch qu c gia
NDT ð ng nhân dân t
B NN&PTNT B Nông Nghi p và Phát tri n nông thôn (NN&PTNT)
B KH&ðT B K ho ch và ð u tư

5. v
SL Danh m c nh y c m
SPS Hi p ñ nh v bi n pháp v sinh d ch t
TBT Bi n pháp k thu t trong thương m i
TPO T ch c xúc ti n thương m i
TEL Danh m c lo i tr t m th i
UNCTAD T ch c Thương m i và Phát tri n Liên Hi p qu c
USD ð ng ñô la M
USDA B Nông nghi p M
VND ð ng Vi t Nam
XKNS Xu t kh u nông s n
WB Ngân hàng th gi i
WTO T ch c thương m i th gi i
WCED H i ñ ng th gi i v môi trư ng và phát tri n

6. vi
DANH M C CÁC B NG
Trang
B ng 1.1: Cơ c u kinh t c a Vi t Nam t năm 1995-2008 ....................... 21
B ng 1.2: T c ñ tăng trư ng t ng s n ph m trong nư c c a Vi t Nam ... 23
B ng 1.3: Cơ c u GDP khu v c nông, lâm th y s n giai ño n 2005-2008......23
B ng 1.4: M c thu cam k t bình quân theo nhóm ngành hàng chính....... 31
B ng 1.5: Cơ c u GDP c a Thái Lan phân theo ngành............................... 62
B ng 2.1: KNXK hàng nông lâm, thu s n/t ng KNXK (1995-2008)....... 92
B ng 2.2: Chi phí s n xu t, giá c ng tr i, năng su t c a m t s nư c...... 100
B ng 2.3: H s chi phí n i ngu n theo nư c ........................................... 101
B ng 2.4: So sánh h s RCA lúa g o xu t kh u c a 3 nư c ................... 101
B ng 2.5: Các th trư ng xu t kh u g o chính c a Vi t Nam 2007-2008 105
B ng 2.6: So sánh ch t lư ng, ch ng lo i g o Vi t Nam và Thái Lan..... 106
B ng 2.7: Năng l c xay xát g o c a Vi t Nam và Thái Lan..................... 108
B ng 2.8: So sánh giá thành s n xu t cà phê Vi t Nam v i m t s ñ i
th c nh tranh ........................................................................... 111
B ng 2.9: H s chi phí n i ñ a (tính cho cà phê v i Robusta)................. 112
B ng 2.10: So sánh h s RCA c a 3 nư c............................................... 112
B ng 2.11: Năm th trư ng xu t kh u cà phê chính c a Vi t Nam........... 115
B ng 2.12: Thương m i hàng hóa và d ch v th gi i (2006-2008)......... 130
B ng 2.13: D báo cung-c u m t s nông s n th gi i 2010-2020 .......... 135
B ng 2.14: D báo xu t - nh p kh u m t s nông s n th gi i 2010 - 2020 .....136
B ng 2.15: D báo xu t kh u m t s m t hàng nông s n ch y u c a
Vi t Nam 2010-2020.............................................................. 137

7. vii
DANH M C CÁC HÌNH
Trang
Hình 2.1: Giá g o 10% t m xu t kh u c a Vi t Nam và Thái Lan năm
2008 (USD/t n) ......................................................................... 102
Hình 2.2: Giá cà phê Robusta t i th trư ng London và Vi t Nam theo
tháng năm 2008 (USD/t n) ....................................................... 113
Hình 2.3: Giá xu t kh u cao su t nhiên RSS3 theo tháng năm 2008 ....... 124
Hình 2.4: Giá cao su RSS3 xu t kh u t i th trư ng Thái Lan theo tháng
năm 2008 (Bath/kg)................................................................... 125

8. viii
DANH M C CÁC B NG PH BI U
Trang
B ng ph l c 1.1: L ch trình và t l c t gi m t ng m c thu quan ......... 189
B ng ph l c 1.2: T ng AMS cơ s ph i gi m theo l ch trình và m c ñ ...... 208
Bi u 2.1: Di n tích gieo tr ng lúa c năm t năm 1995-2008 .................. 212
Bi u 2.2: Năng su t lúa c năm t năm 1995-2008 .................................. 213
Bi u 2.3: S n lư ng lúa c năm t năm 1995-2008.................................. 214
Bi u 2.4: Kh i lư ng và kim ng ch xu t kh u g o c a Vi t Nam giai
ño n 1995-2008........................................................................ 215
Bi u 2.5: Giá xu t kh u g o bình quân c a VN t 1995-2008 ................. 216
Bi u 2.6: Giá g o 10% t m xu t kh u c a Vi t Nam và Thái Lan năm 2008.. 217
Bi u 2.7: Th ph n g o xu t kh u c a m t s nư c xu t kh u hàng ñ u
trên th gi i................................................................................ 217
Bi u 2.8: Di n tích và s n lư ng cà phê c a Vi t Nam t 1995-2008...... 218
Bi u 2.9: Kh i lư ng, kim ng ch xu t kh u cà phê Vi t Nam 1995-2008...... 219
Bi u 2.10: Giá xu t kh u cà phê bình quân t 1995-2008........................ 219
Bi u 2.11: Giá cà phê Robusta t i th trư ng London và Vi t Nam theo
tháng năm 2008....................................................................... 220
Bi u 2.12: Th ph n cà phê xu t kh u c a các nư c xu t kh u hàng ñ u
trên th gi i ............................................................................. 220
Bi u 2.13: Di n tích và s n lư ng cao su c a Vi t Nam t 1995-2008.... 221
Bi u 2.14: Kh i lư ng, kim ng ch xu t kh u cao su c a Vi t Nam
1995-2008 ............................................................................... 221
Bi u 2.15: Giá xu t kh u cao su bình quân c a Vi t Nam t 1995-2008....... 222

9. ix
Bi u 2.16: Giá xu t kh u cao su t nhiên RSS3 theo tháng năm 2008..... 222
Bi u 2.17: Giá xu t kh u cao su RSS3 t i th trư ng Thái Lan theo
tháng năm 2008....................................................................... 223
Bi u 2.18: Th ph n cao su xu t kh u c a các nư c xu t kh u hàng ñ u
trên th gi i ............................................................................. 223
Bi u 2.19: Kim ng ch xu t, nh p kh u toàn th gi i............................... 224
Bi u 2.20: S n lư ng g o xu t kh u c a các nư c xu t kh u hàng ñ u
trên th gi i ............................................................................. 225
Bi u 2.21: S n lư ng cà phê xu t kh u c a các nư c xu t kh u hàng
ñ u trên th gi i ..................................................................... 226
Bi u 2.22: S n lư ng xu t kh u cao su t nhiên trên th gi i.................. 226

10. 1
PH N M ð U
1. Tính c p thi t c a ñ tài
T m t nư c thi u lương th c, ph i nh p kh u và nh n vi n tr lương
th c tri n miên, ñ n nay nh th c hi n ñư ng l i ñ i m i c a ð ng và Nhà
nư c, rõ nét nh t là sau khi có Ch th 10 c a B Chính tr hay còn g i là
“Khoán 10”, nông nghi p Vi t Nam ñã thay ñ i m t cách toàn di n và ñ t
ñư c nh ng thành t u to l n ñư c th gi i th a nh n, s n xu t lương th c
không nh ng ñáp ng ñư c nhu c u tiêu dùng trong nư c, ñ m b o an ninh
lương th c qu c gia mà còn tham gia xu t kh u và tr thành ngành hàng
xu t kh u ch l c c a Vi t Nam trong nhi u năm tr l i ñây. Trong ñó năm
2008, t c ñ tăng trư ng c a ngành nông, lâm nghi p, th y s n 3.79 % so
v i năm 2007, s n lư ng lúa ñ t 38,630 tri u t n, xu t kh u ñ t 4,4 tri u
t n [19] [38]. V i hơn 70% dân s s ng nông thôn, g n 60% l c lư ng
trong ñ tu i lao ñ ng ñang ho t ñ ng trong lĩnh v c này và thu nh p ch
y u t s n xu t nông nghi p, trong ñó có kho ng 44% s h thu c di n khó
khăn và nguy cơ ti m n tái nghèo, s n xu t nông nghi p không ch ñáp
ng nhu c u thi t y u c a nhân dân trong nư c, gi i quy t ñư c nhi u vi c
làm cho ngư i lao ñ ng mà còn góp ph n th c hi n chi n lư c ñ y m nh
xu t kh u có hi u qu c a ð ng và Nhà nư c.
M c dù t tr ng xu t kh u hàng nông, lâm, th y s n trong t ng kim
ng ch hi n nay có xu hư ng gi m d n, ph n ánh s chuy n d ch cơ c u
kinh t phù h p v i yêu c u phát tri n ñ t nư c theo hư ng công nghi p
hóa và hi n ñ i hóa, song hàng nông s n v n là m t trong nh ng ngành
hàng xu t kh u ch l c c a Vi t Nam trong th i ñi m hi n t i và m t vài
năm t i. Kh i lư ng và giá tr xu t kh u hàng nông s n v n ñang tăng lên
nhanh chóng. M t s m t hàng nông s n ñã tr thành nh ng m t hàng xu t

11. 2
kh u ch l c c a Vi t Nam, có s c c nh tranh cao trên th trư ng khu v c
và th gi i như g o, cà phê, cao su, tiêu, ñi u, rau qu … S gia tăng kim
ng ch xu t kh u c a các m t hàng này th hi n Vi t Nam ñã và ñang phát
huy ñư c l i th so sánh c a mình trong vi c t p trung xu t kh u m t s
m t hàng nông s n có s c c nh tranh trên th trư ng th gi i.
Vi c tr thành thành viên chính th c c a T ch c thương m i th gi i
(WTO) s ñem l i nhi u cơ h i cho vi c ñ y m nh xu t kh u hàng nông
s n c a Vi t Nam nói chung, m t s m t hàng xu t kh u ch y u như g o,
cà phê, cao su, tiêu, ñi u, rau qu … nói riêng do tác ñ ng t vi c gi m d n
thu quan, m r ng th trư ng qu c t cho hàng nông s n, t o ñi u ki n ñ i
m i công ngh s n xu t và ch bi n nông s n. Tuy nhiên, ñi ñôi v i nh ng
thu n l i, cơ h i thì hàng nông s n c a Vi t Nam cũng s g p nhi u khó
khăn, thách th c.
Trư c h t, ñó là do trình ñ phát tri n kinh t , năng su t lao ñ ng
trong nông nghi p th p, ngành công nghi p ch bi n nông s n còn y u.
Nhi u m t hàng nông s n xu t kh u c a Vi t Nam còn mang tính ñơn ñi u,
nghèo nàn, ch t lư ng th p, chưa ñ s c c nh tranh trên th trư ng th gi i.
Ngay c nh ng m t hàng nông s n xu t kh u ch y u c a Vi t Nam như
g o, cà phê, cao su, tiêu, ñi u ñang có nhi u l i th và ti m năng trong s n
xu t hàng xu t kh u và ñã ñ t ñư c nh ng v trí nh t ñ nh trên th trư ng
qu c t cũng ñang g p ph i nh ng khó khăn gay g t trong tiêu th …
Nh n th c ñư c v n ñ này, th i gian qua, Chính ph Vi t Nam ñã
tích c c ñ i m i, ñi u ch nh chính sách qu n lý kinh t nói chung, chính
sách thương m i qu c t nói riêng nh m t o ñi u ki n ñ y m nh xu t kh u
hàng nông s n c a Vi t Nam và ñã ñ t ñư c nh ng bư c phát tri n ñáng
k . Song h th ng chính sách này còn chưa ñ y ñ , ñ ng b và v n mang
n ng tính ñ i phó tình hu ng, chưa ñáp ng ñư c nh ng yêu c u kinh
doanh trong n n kinh t th trư ng và chưa phù h p v i thông l qu c t .

12. 3
V i nh ng lý do trên, vi c l a ch n nghiên c u “Các gi i pháp kinh
t nh m thúc ñ y xu t kh u hàng nông s n c a Vi t Nam trong quá trình
h i nh p kinh t qu c t ”, trong ñó ch ra nh ng m t ñư c, chưa ñư c
trong vi c ban hành chính sách thúc ñ y xu t kh u hàng nông s n th i gian
qua, t ñó có nh ng gi i pháp ñi u ch nh, phù h p nh m ñ y m nh hơn n a
xu t kh u hàng nông s n trong ñi u ki n h i nh p là m t vi c làm h t s c
c n thi t, r t có ý nghĩa c v m t lý lu n và th c ti n.
2. Tình hình nghiên c u ñ tài
Nhi u năm tr l i ñây ñã có nhi u ñ tài, d án c a các B , Vi n nghiên
c u, trư ng ð i h c ñã ti n hành nghiên c u v gi i pháp thúc ñ y và nâng
cao s c c nh tranh c a hàng nông s n nư c ta. Trong s ñó, trư c h t ph i
k ñ n công trình D án H p tác k thu t TCP/VIE/8821 (2000) v ”Kh
năng c nh tranh c a ngành nông nghi p Vi t Nam: M t s ph n tích sơ b
trong b i c nh h i nh p ASEAN và AFTA” c a B Nông nghi p và Phát
tri n nông thôn (NN&PTNT) ñư c s tài tr c a T ch c Nông lương c a
Liên hi p qu c (FAO). D án này bao g m nhi u báo cáo ñ c p ñ n kh
năng c nh tranh c a m t s m t hàng nông s n Vi t Nam như g o, ñư ng,
h t ñi u, th t l n, cà phê dư i giác ñ chi phí s n xu t và ti p th , năng su t,
kim ng ch xu t kh u, giá c . Th i gian phân tích c a các báo cáo này gi i
h n ñ n năm 1999.
ð tài c p B , mã s 98-98-036 v “Nh ng gi i pháp nh m phát huy
có hi u qu l i th c nh tranh c a Vi t Nam trong ti n trình h i nh p vào
th trư ng khu v c và th gi i” (2000) c a Vi n Nghiên c u khoa h c th
trư ng giá c . ð tài này nghiên c u di n bi n kh năng c nh tranh c a
ngành hàng lúa g o, ngành xi măng và ngành mía ñư ng cho ñ n năm 1999.
Các gi i pháp ñưa ra ch y u nh m phát huy có hi u qu l i th c nh tranh
c a Vi t Nam.

13. 4
ð án "Chi n lư c phát tri n nông nghi p- nông thôn trong công
nghi p hóa, hi n ñ i hóa th i kỳ 2001-2010” (2000) c a B NN&PTNT.
ð án này ñã phân chia kh năng c nh tranh m t s hàng nông s n c a Vi t
Nam thành 3 nhóm: nhóm có kh năng c nh tranh cao (g o, cà phê, h t
ñi u); c nh tranh trung bình (chè, cao su, l c); c nh tranh y u (ñư ng, s a,
bông). Các gi i pháp ch y u t p trung ñ phát tri n s n xu t nông nghi p
và ñ y m nh xu t kh u chung cho t t c các lo i hàng nông s n.
Báo cáo khoa h c v “Nghiên c u nh ng gi i pháp ch y u nh m phát
huy l i th nâng cao kh năng c nh tranh và phát tri n th trư ng xu t kh u
nông s n trong th i gian t i: cà phê, g o, cao su, chè, ñi u” (2001), c a B
NN&PTNT do TS. Nguy n ðình Long làm Ch nhi m ñ tài, ñã ñưa ra
nh ng khái ni m cơ b n v l i th so sánh và l i th c nh tranh, phân tích
nh ng ñ c ñi m và ñưa ra nh ng ch tiêu v l i th c nh tranh c a m t s
m t hàng nông s n xu t kh u ch y u (g o, cà phê, cao su, chè và ñi u), bao
g m các ch tiêu v ñ nh tính như ch t lư ng và ñ an toàn trong s d ng,
quy mô và kh i lư ng, ki u dáng và m u mã s n ph m, phù h p th hi u và
t p quán tiêu dùng, giá thành.v.v… và các ch tiêu ñ nh lư ng như: m c l i
th so sánh (RCA), chi phí ngu n l c n i ñ a (DRC).
ð tài nghiên c u khoa h c c p B c a B thương m i (2001) v
“Nh ng bi n pháp ñ y m nh tiêu th nông s n hàng hóa th trư ng nông
thôn nh m kích c u, tăng s c mua”. Trong ñó, ð tài ñã nêu khái quát v
th c tr ng tiêu th nông s n hàng hóa và s c mua c a th trư ng nông thôn
trong nhi u năm qua, kh năng s n xu t và th trư ng nông s n hàng hóa giai
ño n 2001-2010, t ñó ñã ñưa ra các gi i pháp v t ch c th trư ng tiêu th ,
nâng cao ch t lư ng và kh năng c nh tranh c a hàng nông s n Vi t Nam.
Nghiên c u c a ISGMARD (2002) v “Tác ñ ng c a t do hóa
thương m i ñ n m t s ngành hàng nông nghi p Vi t Nam: Lúa g o, cà
phê, chè, ñư ng”. D án ñã s d ng mô hình cân b ng b ph n ñ ñánh giá

14. 5
tác ñ ng c a Hi p ñ nh thương m i t do ASEAN (AFTA) t i g o, cà phê,
chè và mía ñư ng. Báo cáo ch ra r ng, AFTA s giúp tăng xu t kh u nông
s n c v s lư ng và giá xu t kh u. Song, s d ng s li u ñi u tra nông h
thu n túy v i giá lao ñ ng r không ph n ánh ñúng ch s c nh tranh c a
toàn ngành hàng Vi t Nam.
Lu n án Ti n sĩ c a Lê Văn Thanh (2002) v ”Xu t kh u hàng nông
s n trong chi n lư c ñ y m nh xu t kh u Vi t Nam”. Lu n án ñã ñ c p
ñ n m t s v n ñ có liên quan ñ n toàn c u hóa, khu v c hóa, phân tích
các l i th c a Vi t Nam trong s n xu t và xu t kh u hàng nông s n, phân
tích th c tr ng xu t kh u nông s n c a th gi i, Vi t Nam và ñã ñưa ra
ñư c các nhóm gi i pháp ñ ñ y m nh xu t kh u nông s n trong tương lai.
Báo cáo khoa h c v “Kh năng c nh tranh nông s n Vi t Nam trong
h i nh p AFTA” (2005), c a Qu Nghiên c u ICARD-MISPA, TOR s
MISPA A/2003/06. Báo cáo ñã nghiên c u th c tr ng, ti m năng và l i th
c nh tranh c a m t s m t hàng nông s n Vi t Nam bao g m g o, chè, tiêu,
th t l n, gà và d a trên th trư ng n i ñ a trong b i c nh h i nh p AFTA.
ð ng th i báo cáo nghiên c u nh hư ng c a vi c Vi t Nam gia nh p
AFTA ñ i v i m t s m t hàng nông s n trên ñ n năm 2004.
Lu n án Ti n sĩ c a Ngô Th Tuy t Lan (2007) v ”Gi i pháp nâng
cao s c c nh tranh c a hàng nông s n Vi t Nam trong ñi u ki n h i
nh p”. Trong ñó, ñã nghiên c u v lý lu n v s c c nh tranh c a hàng hóa,
th c tr ng s c c nh tranh m t s hàng nông s n ch y u c a Vi t Nam
trong ñi u ki n h i nh p kinh t qu c t , ñ ng th i ñ c p ñ n nh ng tác
ñ ng t các cam k t c a Vi t Nam ñ i v i các t ch c như AFTA, BTA…
Sách tham kh o c a Ti n sĩ Tr nh Th Ái Hoa (2007) v ”Chính sách
xu t kh u nông s n Vi t Nam- Lý lu n và th c ti n”. Trong ñó, tác gi ñã ñi
sâu phân tích, ñ c p khá toàn di n các cơ ch , chính sách ñã ñư c Nhà nư c
ban hành trong th i gian qua ñ i v i xu t kh u nông s n c a Vi t Nam.

15. 6
Tóm l i, cho ñ n nay chưa có công trình nào nghiên c u m t cách
toàn di n, ñ y ñ và c p nh t v v n ñ gi i pháp kinh t nh m thúc ñ y
xu t kh u hàng nông s n c a Vi t Nam trong quá trình h i nh p kinh t
qu c t . H u h t, các nghiên c u m i ch d ng l i vi c sơ lư c, ho c ñi
vào t ng khía c nh c th v ñ y m nh xu t kh u c a m t s m t hàng ñơn
l , ñưa ra các gi i pháp nh m phát huy nh ng l i th c nh tranh, ñ y m nh
ho t ñ ng xu t kh u hàng nông s n v.v…
Vì v y, có th nói ñ tài ñư c l a ch n nghiên c u trong lu n án mang
tính th i s cao, r t c n thi t, ñ c bi t trong ñi u ki n Vi t Nam ñã tr
thành thành viên c a T ch c thương m i th gi i (WTO).
3. M c ñích nghiên c u c a lu n án
M c ñích nghiên c u c a lu n án t p trung vào nh ng v n ñ sau:
Nghiên c u m t cách có h th ng nh ng v n ñ lý lu n cơ b n v xu t
kh u hàng nông s n, làm rõ s c n thi t ph i ñ y m nh xu t kh u hàng
nông s n Vi t Nam trong ñi u ki n h i nh p KTQT. D a trên cơ s lý lu n,
lu n án ñã phân tích và ñánh giá th c tr ng v xu t kh u hàng nông s n c a
Vi t Nam trong th i gian qua, ch rõ nh ng k t qu ñ t ñư c, nh ng t n t i
h n ch , c v cơ ch , chính sách cũng như tri n khai th c hi n. K t h p
gi a lý lu n và th c ti n, lu n án ñã ñ xu t các quan ñi m và ki n ngh các
gi i pháp có cơ s khoa h c và có tính kh thi nh m thúc ñ y xu t kh u
hàng nông s n c a Vi t Nam trong ñi u ki n h i nh p KTQT.
4. ð i tư ng và ph m vi nghiên c u c a lu n án
ð i tư ng nghiên c u c a lu n án là lý lu n và th c ti n v thúc ñ y xu t
kh u hàng nông s n Vi t Nam trong ñi u ki n h i nh p kinh t qu c t .
Ph m vi nghiên c u c a lu n án, t p trung phân tích m t s cơ ch ,
chính sách phát tri n xu t kh u nông s n, nh ng tác ñ ng c a cơ ch chính
sách ñ n s n xu t, xu t kh u nông s n trong th i gian qua. Qua ñó, ñánh
giá th c tr ng xu t kh u nông s n nói chung. ð ng th i, t p trung phân tích
m t s m t hàng nông s n xu t kh u ch y u c a Vi t Nam như g o, cà

16. 7
phê, cao su. ðây là nh ng m t hàng nông s n ñang ñư c ñánh giá có hi u
qu kinh t cao, t ñó khái quát hóa các ki n ngh , gi i pháp kinh t chung
cho thúc ñ y xu t kh u cho t t c các m t hàng nông s n.
Thúc ñ y xu t kh u hàng nông s n c a Vi t Nam có r t nhi u gi i
pháp v kinh t , k thu t, con ngư i… tuy nhiên, Lu n án ch t p trung
phân tích, ñánh giá sâu và ñưa ra các gi i pháp kinh t ch y u, ngoài ra
cũng ñưa ra m t s gi i pháp k thu t mang tính cơ b n ñ thúc ñ y xu t
kh u hàng nông s n xu t kh u. Vi c nghiên c u c p ñ ngành hàng là
ch y u. Th i gian nghiên c u trong giai ño n t năm 1995 ñ n 2008.
5. Phương pháp nghiên c u c a lu n án
ð gi i quy t nh ng nhi m v ñ t ra, lu n án s d ng m t s phương
pháp ph bi n trong nghiên c u kinh t sau ñây:
Phương pháp duy v t bi n ch ng, duy v t l ch s : Phương pháp này là
s v n d ng các h c thuy t c a ch nghĩa duy v t bi n ch ng và ch nghĩa
duy v t l ch s ñ xem xét, phân tích các v n ñ liên quan ñ n thương m i
hàng hóa và xu t kh u hàng nông s n c a Vi t Nam trong ñi u ki n h i
nh p kinh t qu c t . Nh ng v n ñ lý lu n và th c ti n ñư c xem xét trong
ñi u ki n hoàn c nh l ch s c th .
Phương pháp th ng kê: Lu n án s d ng các s li u th ng kê thích h p
ñ ph c v cho vi c phân tích chính sách xu t kh u nông s n c a Vi t Nam
trong th i gian qua và hi u qu c a chính sách ñó qua các th i kỳ.
Phương pháp phân tích t ng h p: Trên cơ s phân tích t ng chính sách,
Lu n án ñưa ra nh ng ñánh giá chung có tính khái quát v cơ ch , chính
sách, gi i pháp xu t kh u hàng nông s n c a Vi t Nam trong th i gian qua.
Phương pháp so sánh: Phương pháp này ñư c s d ng ph bi n trong
Lu n án ñ làm sáng t hơn các k t lu n trong t ng hoàn c nh c th .

17. 8
Phương pháp d tính, d báo: Trên cơ s nghiên c u lý lu n, th c ti n
nh ng v n ñ liên quan ñã ñư c gi i quy t, Lu n án s tính toán ñưa ra
nh ng d báo tình hình xu t kh u nông s n c a Vi t Nam ñ n năm 2020
trong ñi u ki n h i nh p.
6. Nh ng ñóng góp m i c a lu n án
a. Lu n án ñã h th ng hóa nh ng v n ñ lý lu n chung v xu t kh u
nông s n, ñư c th hi n trên các n i dung sau:
- Lu n án ñã t p trung phân tích có tính lu n gi i khoa h c v các n i
dung như: các quan ñi m, khái ni m, các lý thuy t v xu t kh u hàng nông
s n… Qua ñó làm n i b t ñư c vai trò và t m quan tr ng c a xu t kh u
nông s n trong ñi u ki n h i nh p kinh t qu c t , ñ c bi t ñ i v i các nư c
s n xu t nông nghi p như Vi t Nam.
- ðã xác ñ nh ñư c các tiêu chí ñánh giá hi u qu xu t kh u hàng
nông s n, nhìn chung h th ng các ch tiêu ch y u ñã bao quát ñư c b n
ch t c a v n ñ th hi n c v m t ñ nh tính và ñ nh lư ng v hi u qu xu t
kh u nông s n.
- Lu n án ñã nêu lên và t ng h p ñư c kinh nghi m c a m t s nư c
và vùng lãnh th là khá phong phú v vi c xu t kh u nông s n. T ñó rút ra
ñư c các bài h c kinh nghi m có ý nghĩa ñ i v i Vi t Nam tham kh o v n
d ng trong quá trình phát tri n xu t kh u nông s n.
b. ðánh giá ñư c th c tr ng v xu t kh u nông s n c a Vi t Nam trên
cơ s ñó làm rõ các k t qu h n ch và nguyên nhân trong quá trình phát
tri n s n xu t và xu t kh u nông s n, ñư c th hi n trên các m t sau:
- ðã khái quát ñư c quá trình xu t kh u nông s n nói chung và phân
tích khá c th ñ i v i 3 m t hàng nông s n xu t kh u ch y u khá ñi n
hình là g o, cà phê, cao su… T ñó, ñã rút ra và kh ng ñ nh nh ng k t qu ,
h n ch và nguyên nhân có tính ñúc k t trong xu t kh u nông s n v a qua.

18. 9
- V i tình hình và s li u khá phong phú và tương ñ i c p nh t nên ñã
ñánh giá ñư c m t cách c th v th c tr ng s n xu t và xu t kh u c a 3
lo i nông s n ch y u, th hi n trên các n i dung: v s n xu t, ch bi n,
xu t kh u, chi phí s n xu t, giá thành, giá bán, cơ c u, th ph n, th trư ng
xu t kh u… M t khác ñã có s l a ch n so sánh c th ñ i v i các ñ i th
c nh tranh trong s n xu t và xu t kh u nông s n như g o so v i Thái Lan;
cà phê so v i Braxin, cao su so v i Malaisia r t có ý nghĩa là nh ng ñóng
góp quan tr ng c a Lu n án v th c ti n trong vi c xu t kh u nông s n.
- Lu n án ñã ñi sâu phân tích và nêu rõ ñư c nh ng ñ c ñi m v th
trư ng xu t, nh p kh u nông s n c a th gi i trong th i gian v a qua v
dung lư ng trao ñ i (cung-c u), bi n ñ ng giá c … T ñó xác ñ nh xu
hư ng và d báo th trư ng nông s n trong giai ño n t i là r t có ý nghĩa
cho vi c ñ xu t các ñ nh hư ng phát tri n xu t kh u nông s n nư c ta.
c. Lu n án ñã ñ xu t ñư c các quan ñi m, m c tiêu, phương hư ng
và ki n ngh gi i pháp ch y u nh m ñ y m nh xu t kh u hàng nông s n
c a Vi t Nam trong ñi u ki n h i nh p kinh t qu c t .
Trên cơ s d báo v th trư ng xu t, nh p kh u nông s n trên th
gi i và d báo xu t kh u hàng nông s n c a Vi t Nam. Lu n án ñã ñ xu t
các quan ñi m, m c tiêu v phát tri n s n xu t và xu t kh u nông s n c a
Vi t Nam ñ n năm 2020. Trên cơ s ñó, Lu n án ñã ñ xu t ñư c h th ng
4 nhóm gi i pháp bao g m: nhóm các gi i pháp v cơ ch , chính sách vĩ
mô; nhóm các gi i pháp v quy ho ch s n xu t, ch t lư ng s n ph m và th
trư ng; nhóm các gi i pháp ñ i v i doanh nghi p và các ñơn v s n xu t-
xu t kh u nông s n; nhóm các gi i pháp ch y u ñ i v i m t s s n ph m
nông s n chính. Nhìn chung h th ng các gi i pháp khá ñ y ñ và c n thi t,

19. 10
nhi u gi i pháp ñã làm rõ ñư c m c ñ , ph m vi và các n i dung khá c
th có tính th c ti n. ðây là nh ng ñóng góp quan tr ng c a Lu n án trư c
yêu c u phát tri n và h i nh p ñ i v i ngành nông nghi p Vi t Nam.
7. B c c c a lu n án
Ngoài ph n m ñ u, k t lu n, danh m c tài li u tham kh o, ph l c,
ph bi u, thì n i dung chính c a lu n án ñư c chia thành 3 chương:
Chương 1: M t s v n ñ lý lu n cơ b n v xu t kh u hàng nông s n.
Chương 2: Th c tr ng v xu t kh u hàng nông s n c a Vi t Nam th i gian qua.
Chương 3: Phương hư ng và các gi i pháp nh m ñ y m nh xu t kh u
hàng nông s n c a Vi t Nam trong ñi u ki n h i nh p.

20. 11
CHƯƠNG 1
M T S V N ð LÝ LU N CƠ B N V XU T KH U
HÀNG NÔNG S N
Cũng gi ng như nhi u qu c gia ñang phát tri n, xu t kh u hàng nông
s n c a Vi t Nam ñư c xây d ng và hoàn thi n d a trên các l i th thương
m i v n d ng ñ i v i hàng nông s n và nh ng phân tích l i th v tác ñ ng
c a các công c chính sách nông s n. Các l i th này ñã ñư c ñ c p, phân
tích chi ti t trong nhi u giáo trình v kinh t h c qu c t , thương m i qu c
t và nhi u tài li u có liên quan khác. Vì v y, ñây ch ñ c p ñ n nh ng
n i dung cơ b n, t ñó có th rút ra nh ng k t lu n cho vi c thúc ñ y xu t
kh u hàng nông s n c a Vi t Nam trong quá trình h i nh p kinh t qu c t .
1.1. M T S LÝ THUY T V THƯƠNG M I HÀNG HÓA VÀ XU T
KH U NÔNG S N
1.1.1. L i th tuy t ñ i
Nhà kinh t h c c ñi n ngư i Anh Adam Smith ñã ch ra r ng
”Thương m i qu c t mang l i l i ích cho các qu c gia b t ngu n t
nguyên t c phân công lao ñ ng”. Là nhà kinh t ñ u tiên trên th gi i nh n
th c chuyên môn hóa mà Ông g i là phân công qu c t , ti n b kinh t và
ñ u tư là nh ng ñ ng l c c a phát tri n kinh t . Adam Smith cũng ñã phê
phán nh ng m t h n ch và nh ng m t tích c c c a thương m i qu c t ñã
giúp cho các nư c tăng ñư c giá tr tài s n c a mình trên nguyên t c phân
công lao ñ ng qu c t . Theo Adam Smith, các qu c gia nên chuyên môn
hóa s n xu t nh ng s n ph m mà h có l i th tuy t ñ i sau ñó bán nh ng
hàng hóa này sang qu c gia khác ñ ñ i l y các s n ph m mà nư c ngoài
s n xu t hi u qu hơn [21].
Nh ng tiêu chu n quy t ñ nh cho s l a ch n ngành ñư c chuyên
môn hóa trong phân công qu c t là nh ng ñi u ki n t nhiên v ñ a lý và

21. DOWNLOAD ĐỂ XEM ĐẦY ĐỦ NỘI DUNG
MÃ TÀI LIỆU: 52760
DOWNLOAD: + Link tải: tailieumau.vn
Hoặc : + ZALO: 0932091562