Download luận án tiến sĩ ngành kinh tế quốc tế với đề tài: Hội nhập kinh tế quốc tế và chuyển dịch cơ cấu kinh tế của Campuchia, cho các bạn có thể tham khảo

1. 1
B GIÁO D C VÀ ðÀO T O
TRƯ NG ð I H C KINH T QU C DÂN
VUTH PHANNA
H I NH P KINH T QU C T V I
CHUY N D CH CƠ C U KINH T
C A CAMPUCHIA
LU N ÁN TI N S KINH T
HÀ N I - 2008
ðHKTQD*VUTHPHANNA*LUNÁNTINSKINHT*HÀNI2008

2. 2
B GIÁO D C VÀ ðÀO T O
TRƯ NG ð I H C KINH T QU C DÂN
VUTH PHAN NA
H I NH P KINH T QU C T V I
CHUY N D CH CƠ C U KINH T
C A CAMPUCHIA
CHUYÊN NGÀNH:
Kinh t qu c t và quan h kinh t th gi i (kinh t ñ i ngo i)
Mã s : 62.31.07.01
LU N ÁN TI N S KINH T
NGƯ I HƯ NG D N KHOA H C:
1. GS. TS. TÔ XUÂN DÂN
2. GS. TS. TĂNG VĂN B N
HÀ N I - 2008

3. 3
L I CAM ðOAN
Tôi xin cam ñoan r ng ñây là công trình nghiên c u c a riêng tôi. Các s
li u, k t qu trong lu n án là trung th c và chưa t ng ñư c công b trong b t
kỳ công trình nào khác.
Tác gi
Vuth Phanna

4. 4
M C L C
PH N M ð U...................................................................................................1
CHƯƠNG I. CƠ S KHOA H C V H I NH P KINH T QU C
T V I CHUY N D CH CƠ C U KINH T .....................................................6
1.1. Lý lu n chung v h i nh p kinh t qu c t ..................................................6
1.2. Lý lu n chung v chuy n d ch cơ c u kinh t ...........................................20
1.3. S c n thi t ph i chuy n d ch cơ c u kinh t c a Campuchia trong ñi u
ki n h i nh p kinh t qu c t ......................................................................................32
1.4. Kinh nghi m v chuy n d ch cơ c u kinh t trong ñi u ki n h i nh p kinh
t qu c t ......................................................................................................................43
CHƯƠNG II: TH C TR NG C A VI C H I NH P KINH T QU C
T VÀ CHUY ND CHCƠC UKINH T C ACAMPUCHIA...................58
2.1. H i nh p kinh t qu c t c a Campuchia...........................................58
2.2. Nh ng ñi u ch nh lu t pháp và chính sách c a Campuchia trong quá
trình gia nh p AFTA và WTO ........................................................................72
2.3. Nh ng tác ñ ng c a quá trình h i nh p ñ n tăng trư ng và chuy n d ch
cơ c u kinh t ...............................................................................................................79
2.4. ðánh giá chung nh ng m t tích c c, h n ch c a quá trình h i nh p
v i quá trình chuy n d ch cơ c u kinh t .......................................................108
CHƯƠNG III: PHƯƠNG HƯ NG VÀ GI I PHÁP ð Y M NH
CHUY N D CH CƠ C U KINH T TRONG ðI U KI N H I NH P
KINH T QU C T C A CAMPUCHIA.........................................................114
3.1. Phương hư ng ti p t c chuy n d ch cơ c u kinh t th i kỳ 2007 - 2020
trong ñi u ki n h i nh p kinh t qu c t .................................................................114
3.2. M t s gi i pháp ñ y m nh chuy n d ch cơ c u kinh t c a Campuchia
trong ti n trình h i nh p kinh t qu c t .................................................................131
K T LU N............................................................................................151
DANH M C CÔNG TRÌNH ðà CÔNG B C A TÁC GI ............154
TÀI LI U THAM KH O......................................................................155
PH L C...............................................................................................159

5. 5
DANH M C SƠ ð , HÌNH V
Sơ ñ 1.1. “Cái vòng lu n qu n” c a s nghèo kh ........................................................23
Sơ ñ 2.1. Cơ c u th ch c a h p tác kinh t ASEAN................................................60
Hình 1.1. T giá h i ñoái Riel/USD t 1991 - 2005........................................................36
Hình 2.1. Xu t kh u theo khu v c th trư ngc a Campuchia (tri u USD).................89

6. 6
DANH M C B NG BI U
B ng 1.1. Các ch tiêu kinh t ch y u c a Campuchia th i kỳ1990 -2003..............35
B ng 2.1. L ch trình thu quan ñ i v i s n ph m trong danh m c gi m thu ñư c cam
k t b i các nư c thànhviên c a ASEAN..........................................................................64
B ng 2.2. Các ch tiêu kinh t ch y u c a Campuchia th i kỳ2000 - 2006...............72
B ng 2.3. S n lư ng s n ph m nông, lâm và thu s n ch y u năm 1995-2001........80
B ng 2.4. T c ñ tăng giá tr s n ph m c a các ngành nông nghi p.............................80
B ng 2.5. T c ñ tăng giá tr s n ph m c a các ngành côngnghi p.............................81
B ng 2.6. T c ñ tăng giá tr s n ph m c a các ngành d ch v .....................................83
B ng 2.7. Giá tr gia tăng trong lĩnh v c nông nghi p (% tăng lên, giá c ñ nh năm
2000).......................................................................................................................................84
B ng 2.8. Giá tr gia tăng trong lĩnh v c côngnghi p (% tăng lên, giá c ñ nhnăm
2000).......................................................................................................................................85
B ng 2.9. Giá tr gia tăng trong lĩnh v c d ch v (% tănglên, giá c ñ nh2000)........85
B ng 2.10. T ng kim ng ch xu t nh p kh u c a Campuchia trong giai ño n 2000
ñ n 2006................................................................................................................................90
B ng 2.11. Các nư c ñ u tư nhi u nh t vào ngànhD t mayCampuchia (giai ño n
1994 - 2004)..........................................................................................................................91
B ng 2.12.Xu t kh u d t mayc a Campuchia (t c ñ tăngtrung bình năm)..........912
B ng 2.13. T c ñ tăngc a khách du l ch qu c t hàng năm........................................93
B ng 2.14. Cơ c u GDP theo lĩnh v c c a n n kinh t các năm 1990 -2006..............95
B ng 2.15. GDP c a các ngành trong n n kinh t Campuchia ...................................96
B ng 2.16. ðóng góp vào GDP c a m t s ngành theo giá hi n hành.....................98
B ng 2.17.Xu t kh u may m c c a Campuchia sang các th trư ngch y u qua các
năm 2001-2005 (t c ñ tăng năm sau so v i năm trư c %).........................................103

7. 7
B ng 3.1. T c ñ tăng trư ng GDP và GDP bình quân ñ u ngư i/năm ( giai
ño n 2007 - 2020 - d báo)...........................................................................................123
B ng3.2.Thuhútv nñ utưtr cti pnư cngoàivàt cñ tăngtrư ngxu tnh pkh u
bìnhquânnăm(giaiño n2007-2020-d báo)...................................................................124
B ng 3.3. Chuy n d ch cơ c u kinh t theo lĩnhv c c a Campuchia ( giai ño n 2010 -
2020, d báo).......................................................................................................................125
B ng 3.4. C i cách lu t pháp và x án.............................................................................139
B ng 3.5. Tăng cư ng ràng bu c b máytư pháp và lu t pháp...................................140

8. 8
DANH M C CÁC KÝ HI U, CH VI T T T
TI NG VI T TI NG ANH
AFTA Hi p ñ nh thương m i t do ASEAN ASEAN Free Trade Area
AIA Khu v c ð u tư ASEAN ASEAN Investment Area
AICO Chương trình H p tác Công nghi p
ASEAN
ASEAN Industrial
Cooperation
APEC Di n ñàn h p tác kinh t Châu Á
Thái Bình Dương
Asia-Pacific Economic
Cooperation
ASEAN Hi p h i qu c gia ðông Nam Á Association of South - East
Asean
CDC H i ñ ng Phát tri n Campuchia The Council for Development
of Cambodia
CDCCKT Chuy n d ch cơ c u kinh t
CEPT Thu quan ưu ñãi có hi u l c chung Common Effective
Preferential Tariff Scheme
CPP ð ng nhân dân Campuchia Party People of Cambodia
EEC C ng ñ ng kinh t Châu Âu European Economic
Community
EU Liên minh Châu Âu European Union
FDI V n ñ u tư tr c ti p nư c ngoài Foreign Direct Investment
FUNCINPEC: Tên ð ng chính tr Campuchia
GATT Hi p ñ nh chung v Thương m i và
thu quan
General Agreement on Tarrif
and Trade
GDP T ng s n ph m qu c n i Gross Domestic Product
GMAC Hi p h i may m c Campuchia The Garment Manufacturers
Association In Cambodia
GSP Ưu ñãi thu quan Generalized System of
Preferences
Formatted: Font: 16 pt, Font color:
Auto, Norwegian (Nynorsk)

9. 9
HNKTQT H i nh p kinh t qu c t
IMF Qu ti n t qu c t International Monetary Fund
MFN Nguyên t c t i hu qu c Most Favored Nation
NAFTA Khu v c t do B c M North America Free Trade
Agreement
NIEs Các nư c công nghi p hóa m i Newly Industrialized
Economies
NPRS Chi n lư c gi m b t ñói nghèo National Poverty Reduction
Strategy
NT Nguyên t c ñãi ng qu c gia National Treatment
ODA H tr phát tri n chính th c Official Development
Assistance
RGC Chính ph Hoàng gia Campuchia Royal of Government
Cambodia
SEDP2 Chương trình phát tri n kinh t - xã
h i c a Campuchia
Cambodia Socio-Economic
Development Program
USD ð ng ñô la M US Dollar
WB Ngân hàng th gi i World Bank
WTO T ch c thương m i th gi i World Trade Orgnization
Formatted: Font: 14 pt, Italian
(Italy)

10. 1
PH N M ð U
1. Tính c p thi t c a ñ tài
Toàn c u hóa kinh t và h i nh p kinh t qu c t (HNKTQT) tr thành
m t xu th t t y u ñ i v i t t c các nư c. Toàn c u hóa và HNKTQT góp
ph n c ng c an ninh chính tr c a m i nư c thông qua vi c thi t l p các m i
quan h ñan xen, nhi u t ng n c khác nhau gi a các nư c ñ ng th i m r ng các
ngu n l c ñ u vào và th trư ng ñ u ra cho s phát tri n c a m i nư c.
Chuy n d ch cơ c u kinh t (CDCCKT) h p lý là c t lõi trong chi n
lư c phát tri n kinh t c a m i nư c, là nhân t quan tr ng ñ ñ m b o s
tăng trư ng b n v ng và nâng cao hi u qu kinh t - xã h i. Th c ti n cho
th y CDCCKT là ñi u ki n tiên quy t ñ n n kinh t vư t qua th i kỳ suy
thoái và ñ t t i trình ñ phát tri n cao hơn. Là m t nư c ñang phát tri n
trình ñ th p, Campuchia ñang ph i ñương ñ u v i nh ng thách th c to l n c
v kinh t và xã h i. Th c t ñó ñòi h i Campuchia ph i v ch ra ñư c chi n
lư c CDCCKT phù h p trong ñi u ki n HNKTQT.
Chính ph Campuchia nh n th c ñư c xu th khách quan c a quá trình
t do hoá thương m i và nh n th y ph i bi t t n d ng cơ ch thương m i qu c
t ñ thúc ñ y tăng trư ng kinh t . Tr thành thành viên chính th c c a
ASEAN, năm 2003, Campuchia cùng v i Nepal là nh ng nư c kém phát tri n
ñư c k t n p vào T ch c Thương m i th gi i (World Trade Orgnization-
WTO). Là thành viên c a WTO, ASEAN, Campuchia có thêm cơ h i do h
th ng thương m i ña phương ñem l i, nh ng rào c n m u d ch s ñư c gi m
thi u. N n kinh t cũng s v n hành có hi u qu hơn nh tăng cư ng thương
m i, ñ u tư, th c hi n CDCCKT theo hư ng công nghi p hóa và thúc ñ y th
trư ng n i ñ a có tính c nh tranh cao hơn...
Tuy nhiên, trong quá trình h i nh p, ngoài nh ng thu n l i, ch c ch n s
g p ph i nh ng khó khăn v kinh t - chính tr - xã h i: c nh tranh gi a các
Formatted: Right: 2 cm, Top: 3.5
cm, Bottom: 3 cm, Section start: New
column, Not Different first page
Formatted: Font: Not Bold
Formatted: Font: 28 pt, Font color:
Auto, Italian (Italy)
Formatted: Font: 16 pt, Font color:
Auto
Formatted: Font: 16 pt, Font color:
Auto
Formatted: Indent: First line: 1.06
cm
Deleted: 5¶
¶
Deleted: :
Deleted: oá
Deleted: giúp
Deleted: .
Deleted: ê
Deleted: gia nh
Deleted: th gi i
Deleted: C

11. 2
doanh nghi p trong và ngoài nư c gay g t hơn; th t nghi p gia tăng và
kho ng cách giàu nghèo tr m tr ng hơn...
Như v y HNKTQT, ngoài vi c t o ra nh ng ti n ñ thu n l i còn tăng
áp l c ñ i v i vi c ñi u ch nh cơ c u kinh t trong nư c. Vì v y, vi c nghiên
c u v n ñ HNKTQT và CDCCKT c a Campuchia, quan h gi a chúng v i
nhau là v n ñ c p thi t, có ý nghĩa to l n c v m t lý thuy t và th c ti n.
Xu t phát t ý nghĩa ñó, NCS ch n ch ñ “H i nh p kinh t qu c t
v i chuy n d ch cơ c u kinh t c a Campuchia” làm ñ tài lu n án ti n sĩ.
Thông qua ð tài này, NCS xin ñư c bày t lòng bi t ơn ñ i v i Nhà nư c và
các thày giáo Vi t Nam ñã t n tình d y d cũng như th hi n s ñóng góp nh
bé bư c ñ u vào s phát tri n c a Vương qu c Campuchia.
2. Tình hình nghiên c u liên quan ñ n ñ tài
G n ñây, t các góc ñ ti p c n khác nhau, các nhà khoa h c trên th
gi i ñã có r t nhi u công trình nghiên c u v HNKTQT. T i các nư c phát
tri n, nơi kh i xư ng c a toàn c u hóa và h i nh p, nghiên c u t p trung lu n
gi i cơ s lý thuy t c a HNKTQT và các khía c nh “k thu t” c a quá trình
h i nh p như ti n trình, n i dung d b các rào c n thu quan và phi thu
quan, các n i dung ñàm phán và các cam k t trong khuôn kh các liên k t
kinh t - tài chính qu c t ... Vi t Nam, các nghiên c u t p trung vào nh ng
phương sách và bư c ñi thích ng v i ti n trình h i nh p trong b i c nh toàn
c u hóa, ñ c bi t là nghiên c u ñ i m i cơ ch , chính sách v thương m i, ñ u
tư , thu quan... ñ thúc ñ y n n kinh t nư c mình h i nh p nhanh, hi u qu
vào n n kinh t th gi i. Trong khi ñó các nghiên c u v HNKTQT
Campuchia còn r t ít, thi u c lý lu n và th c ti n v HNKTQT g n v i
nh ng ñi u ki n kinh t - xã h i ñ c thù1
ð i v i Campuchia cũng không có
1
Tác gi có th i gian h c t p Vi t Nam khá dài, tuy r t c g ng nhưng m i ch ti p c n dư c nh ng bài báo và t p chí
kinh t liên quan t i ch ñê nghiên c u và ñã trích d n trong Lu n án.
Deleted: ,
Deleted: ã
Deleted: v.v.
Deleted: t
Deleted: ”

12. 3
nhi u các công trình ñi sâu nghiên c u th c tr ng CDCCKT, các ñ c ñi m và
v n ñ ñ t ra ñ i v i quá trình CDCCKT Campuchia.
Th c ti n phát tri n c a Campuchia ñòi h i có m t công trình nghiên
c u mang tính bao quát v c hai n i dung trên: CDCCKT trong ñi u ki n
HNKTQT. ðây là ñ tài có tính lý lu n khái quát và mang tính th c ti n, tuy
nhiên nh ng công trình nghiên c u g n v i ñ tài này cũng còn tương ñ i ít
Vi t Nam cũng như Campuchia. Trư c h t ph i k ñ n cu n sách c a Lê
Du Phong, Nguy n Thành ð (1999) - Chuy n d ch cơ c u kinh t trong ñi u
ki n h i nh p v i Khu v c và Th gi i - NXB Chính tr Qu c gia [21], trong
ñó ñ c p môt s v n ñ lý lu n và th c ti n c a quá trình CDCCKT trong
bư c ñ u h i nh p c a Vi t Nam. M t s công trình nghiên c u liên quan
như: Tr n Th ð t và t p th Tác gi (2002) - Nh ng ñ nh hư ng cơ b n
trong ti n trình HNKTQT c a Vi t Nam - ñ tài nghiên c u c p b [10]; Tô
Xuân Dân và Nguy n Thành Công (2006) - Tác ñ ng c a HNKTQT ñ n tư
duy và ñ i s ng kinh t - xã h i Vi t Nam - NXB Chính tr Qu c gia [9];
Ph m Th Quý (2006) - Chuy n d ch cơ c u kinh t Vi t Nam trong 20 năm
ñ i m i - K y u h i th o khoa h c ð i h c KTQD” [24]; Hoàng Th Thanh
Nhàn (2004) - Nghèo kh và an ninh kinh t - Trư ng h p Campuchia - T p
chí Nh ng v n ñ kinh t th gi i. [20]
Trên cơ s ti p thu, tham kh o nh ng công trình nghiên c u ñã có, kh o
sát th c ti n n n kinh t Campuchia, lu n án này s góp ph n tìm ra các gi i
pháp t ng th cho vi c ñ nh hư ng và qu n lý quá trình CDCCKT c a
Campuchia h p lý, t n d ng ñư c các ngu n l c trong và ngoài nư c trong
ñi u ki n Campuchia t ng bư c h i nh p vào n n kinh t khu v c và th gi i.
3. M c ñích nghiên c u c a Lu n án
Lu n án có m c ñích nghiên c u : Trên cơ s hi u rõ nh ng v n ñ lý
lu n v CDCCKT, HNKTQT và m i quan h gi a chúng, ti n hành phân tích
Deleted: :

13. 4
quá trình HNKTQT c a Campuchia và ñánh giá tác ñ ng c a nó t i quá trình
CDCCKT, nh ng m t ưu ñi m và h n ch c a chúng. T ñó ñ xu t phương
hư ng và gi i pháp CDCCKT phù h p v i quá trình h i nh p nh m ñưa n n
kinh t Campuchia phát tri n nhanh và b n v ng, ñáp ng m c tiêu c a Chính
ph và nguy n v ng c a nhân dân Campuchia.
4. ð i tư ng và ph m vi nghiên c u c a Lu n án
- Lu n án l y quá trình HNKTQT v i vi c gia nh p AFTA và WTO, tác
ñ ng ñ n quá trình CDCCKT c a Campuchia làm ñ i tư ng nghiên c u.
- Ph m vi nghiên c u c a lu n án ñ ng trên góc ñ toàn n n kinh t , th i
kỳ t năm 1995 ñ n nay, trong ñó t p trung xem xét tác ñ ng c a HNKTQT
ñ n quá trình CDCCKT. CDCCKT là m t v n ñ r ng, bao g m c cơ c u
ngành, cơ c u lãnh th và các cơ c u khác. Tuy nhiên Lu n án s ch y u gi i
h n nghiên c u cơ c u ngành kinh t bao g m nông nghi p, công nghi p và
d ch v cũng như cơ c u trong n i b các ngành ñó trong quá trình HNKTQT.
5. Phương pháp nghiên c u c a lu n án
- Lu n án v n d ng các quan ñi m c a Ch nghĩa duy v t bi n ch ng,
Ch nghĩa duy v t l ch s và quan ñi m, ñư ng l i, chính sách c a Nhà nư c
Campuchia ñ xem xét các v n ñ nghiên c u.
- ðáp ng m c tiêu nghiên c u, Lu n án s d ng phương pháp l ch s
k t h p v i phương pháp logic, s d ng các phương pháp c th như: phân
tích, so sánh, phương pháp th ng kê và m t s phương pháp khác.
6. Nh ng ñóng góp m i c a lu n án
- H th ng hóa và làm rõ lý lu n cơ b n v HNKTQT và CDCCKT, lu n
gi i m i quan h và tác ñ ng gi a h i nh p v i quá trình CDCCKT. Trên cơ
s nghiên c u kinh nghi m c a m t s nư c trong khu v c, Lu n án rút ra bài
h c cho Campuchia trong quá trình CDCCKT.
Formatted: Indent: Hanging: 0.21
cm
Deleted: :
Deleted: ña d ng
Deleted: và
Deleted: l
Deleted: c
Deleted: b i c nh
Deleted: :
Deleted: Ngoài ra l
Deleted: nghiên c u
Deleted: phân kỳ l ch s ,
Deleted: :
Deleted: trình bày
Deleted: l
Deleted: .

14. 5
- ðánh giá th c tr ng và nh ng b t c p n y sinh trong quá trình
CDCCKT khi chu n b và b t ñ u h i nh p AFTA và WTO c a Campuchia.
- ð xu t m t s phương hư ng và gi i pháp ch y u ñ thúc ñ y n n
kinh t Campuchia chuy n d ch cơ c u phù h p v i b i c nh c a ti n trình
h i nh p.
7. K t c u c a Lu n án
Ngoài ph n M ñ u, K t lu n, danh m c Tài li u tham kh o, Lu n án
ñư c k t c u thành 3 chương:
Chương I. Cơ s khoa h c v h i nh p kinh t qu c t v i chuy n
d ch cơ c u kinh t .
ChươngII. Th c tr ng c a vi c h i nh p kinh t qu c t và chuy n
d ch cơ c u kinh t c a Campuchia.
Chương III. Phương hư ng và gi i pháp ñ y m nh chuy n d ch cơ
c u kinh t trong ñi u ki n h i nh p kinh t qu c t c a Campuchia.
Formatted: Font: Bold, Norwegian
(Nynorsk)
Formatted: Font: Bold, Norwegian
(Nynorsk)
Formatted: Indent: First line: 1.06
cm
Formatted: Indent: First line: 1.06
cm
Formatted: Font: Italic, Norwegian
(Nynorsk)
Formatted: Norwegian (Nynorsk)
Formatted: Font: Italic, Norwegian
(Nynorsk)
Formatted: Justified, Indent: First
line: 1.06 cm
Formatted: Font: Italic, Norwegian
(Nynorsk)
Formatted: Norwegian (Nynorsk)
Formatted: Font: Italic, Norwegian
(Nynorsk)
Formatted: Norwegian (Nynorsk)
Formatted: Font: Bold, Norwegian
(Nynorsk)
Formatted: Indent: First line: 1.06
cm

15. 6
CHƯƠNG I
CƠ S KHOA H C V H I NH P KINH T QU C T
V I CHUY N D CH CƠ C U KINH T
1.1. LÝ LU N CHUNG V H I NH P KINH T QU C T
1.1.1. Cơ s lý lu n v h i nh p kinh t qu c t
Xã h i càng phát tri n thì s phân công lao ñ ng xã h i ngày càng sâu
r ng và tinh vi hơn. M c ñ qu c t hóa càng cao cũng ñ ng nghĩa v i s gia
tăng c a xu th toàn c u hóa và HNKTQT. Có nhi u lý thuy t v cơ s khách
quan c a quá trình h i nh p, trong ñó trư c h t ph i k ñ n các lý thuy t sau:
- Trư ng phái t do hóa thương m i và lý thuy t l i th so sánh [6,tr.28-32]
Trư ng phái t do hóa thương m i là s phát tri n ti p t c c a ch nghĩa
tr ng thương, xu t hi n vào th k XVIII, th nh hành vào th k XIX. ðây là
giai ño n ch nghĩa tư b n m r ng ho t ñ ng kinh t ra bên ngoài, khai thác
thu c ñ a và thúc ñ y ho t ñ ng buôn bán gi a các nư c v i nhau.
Adam Smith và David Ricardo ñã ñ t n n t ng lý lu n cho ch nghĩa t
do hóa thương m i. A.Smith ñ cao cơ ch c nh tranh t do, s d ng bàn tay
vô hình c a th trư ng ñ nâng cao hi u qu c a n n kinh t . D.Ricardo phát
tri n tư tư ng t do kinh t vào lĩnh v c thương m i qu c t và ñưa ra quan
ni m trong m t h th ng thương m i t do không có thu quan thì các nư c
s t p trung các ngu n l c c a mình vào vi c s n xu t và xu t kh u các m t
hàng có l i th so sánh so v i các nư c khác. ði u này s mang l i l i ích cho
t t c các nư c và tăng m c ñ ph thu c l n nhau gi a các qu c gia. Lý
thuyÕt lîi thÕ so s¸nh l mét nguyªn lý cèt lâi g¾n liÒn víi tù do hãa th−¬ng
m¹i. D.Ricardo cho r»ng, nÕu mét quèc gia cã hiÖu qu¶ thÊp h¬n so víi c¸c
quèc gia kh¸c trong s¶n xuÊt hÇu hÕt c¸c lo¹i s¶n phÈm th× quèc gia ®ã vÉn cã
thÓ tham gia v o th−¬ng m¹i quèc tÕ ®Ó t¹o ra lîi Ých cho m×nh b»ng c¸ch
Formatted: Font: Italic
Formatted: Font: Bold
Formatted: Font: Bold, Italic
Formatted: Font: Italic
Deleted: CHƯƠNG I: M T S
Deleted:
Deleted: V
Deleted:
Deleted: N ð
Deleted:
Deleted: LÝ LU N CƠ B N V
H I NH P KINH T QU C T V I
CHUY
Deleted:
Deleted: N D CH CƠ C U KINH T ¶
1.1
Deleted: .
Deleted:
Deleted:
Deleted: Nh ng v n ñ lý lu n chung
v h i nh p kinh t qu c t ¶

16. 7
chuyªn m«n ho¸ v s¶n xuÊt v xuÊt khÈu c¸c lo¹i h ng ho¸ cã bÊt lîi Ýt nhÊt
(®ã l h ng ho¸ cã lîi thÕ t−¬ng ®èi). ChÝnh lý thuyÕt lîi thÕ so s¸nh t¹o c¬ së
v÷ng ch¾c h¬n cho tù do hãa th−¬ng m¹i. Sau n y, häc thuyÕt Hecksher -
Ohlin bæ sung cho häc thuyÕt lîi thÕ so s¸nh cña D.Ricardo, ph¸t triÓn m«
h×nh so s¸nh gi÷a theo chi phÝ lao ®éng ®Ó s¶n xuÊt h ng ho¸ th nh m« h×nh
míi bao gåm c¸c nguån lùc kh¸c nhau ®Ó s¶n xuÊt h ng ho¸.
T năm 1846, nư c Anh ñã m c a hoàn toàn ñ i v i nh p kh u lương
th c và nguyên li u v i thu quan b ng 0. Nư c Anh ñã ñơn phương th c
hi n tư tư ng ñó nh m thuy t ph c Pháp, ð c chuy n sang ch nghĩa thương
m i t do. Chính sách này ñã làm cho nư c Anh tr thành qu c gia gi v trí
s m t trong thương m i và ñ u tư qu c t trong su t hai th k . Sau th chi n
th II, M m i th c s thay ñ i chính sách b o h , th c hi n ch nghĩa t do
kinh t trong nư c và áp d ng chính sách t do. T do hóa thương m i ñư c
th c hi n t th p ñ n cao, t m t nhóm nư c ñ n m t khu v c như khu v c
ưu ñãi thương m i ho c khu v c m u d ch t do. Bi u hi n c a ch nghĩa t
do hóa thương m i m c ñ cao nh t WTO.
- Lý thuy t ch c năng [10, tr. 13 - 14]
Thuy t ch c năng hay còn g i là Thuy t th ch xu t hi n gi a hai cu c
chi n tranh th gi i và có nh hư ng l n ñ n vi c t ch c b sung cho các
h c thuy t kinh t trong vi c xây d ng m t h th ng quan h qu c t m i có
kh năng duy trì s n ñ nh, ngăn ng a ñư c chi n tranh và gi i quy t các
xung ñ t có th x y ra. Có ngu n g c t ch nghĩa t do m i và d a trên cơ
s lý thuy t h th ng ñư c D.Easton và G.Almond phát tri n vào lĩnh v c
chính tr h c, Thuy t ch c năng ch trương các m i quan h xã h i c n ph i
ñư c t ch c thành h th ng v i 4 ch c năng: (i) ñi u ch nh các hành vi quan
h c a và gi a các thành viên trong h th ng; (ii) thu hút các ngu n l c bên
trong ho c bên ngoài; (iii) phân ph i các ngu n l c cho các thành viên c a h
th ng và (iv) ñáp ng nh ng nhu c u c a các thành viên c a h th ng.

17. 8
Trư ng phái ch c năng cho r ng, h th ng quan h qu c t n ñ nh,
tránh ñư c kh ng ho ng do xung ñ t gi a các thành viên gây ra ph i ñ t trên
cơ s gi i quy t t t 4 ch c năng nêu trên. Mu n v y, quan h qu c t c n
ñư c t ch c thành các ñ nh ch h p tác ña phương, d a trên n n t ng chia s
m c ñích chung. Tham gia vào m t cơ ch h p tác ña phương, các thành viên
s t o ñư c thói quen h p tác trên cơ s tuân th nh ng lu t chơi chung. H p
tác như v y s t o ra m t s “lây lan” và cu i cùng s d n ñ n h i nh p và s
ph thu c l n nhau gi a các qu c gia, h n ch các nguy cơ gây xung ñ t.
- Lý thuy t Hi n th c [10, tr. 15]
K t chi n tranh th gi i th I, h c thuy t Hi n th c ñã có nh hư ng
l n ñ n quan h qu c t . Các ñ i di n như Hans Morgenthau, Stanley
Hofman, Raymon Aron... cho r ng, các qu c gia là th c th quan tr ng nh t
trong quan h qu c t và ñ u ñ t l i ích c a m i nư c v chính tr và an ninh
trên c s th nh vư ng kinh t . Th gi i là m t tr t t vô Chính ph và các
qu c gia quan tâm nhi u ñ n an ninh lãnh th nên quan h qu c t thư ng
căng th ng, d d n ñ n xung ñ t. T ñó, ñ gi m b t tình tr ng xung ñ t, tr t
t th gi i d a trên s cân b ng quy n l c gi a các qu c gia ho c các c c.
Trong khi các h c thuy t khác c g ng lý gi i xu th toàn c u hóa qua
các th i kỳ l ch s khác nhau và l i ích chung mà các qu c gia ñ t ñư c nh
thương m i và ñ u tư qu c t , thuy t Hi n th c cho r ng, các qu c gia khi
tham gia quá trình toàn c u hóa ñ u xu t phát t cơ s an ninh - chính tr và
do ñó h th ng kinh t th gi i ñ u v n hành trên cơ s nh ng l i ích v chính
tr và an ninh. Quan h qu c t không phân b l i ích m t cách công b ng -
nư c nào giành ñư c l i th nhi u hơn s m nh hơn v quy n l c và ngư c
l i. Do ñó, các th ch quan h qu c t ñ u n m dư i s chi ph i c a các
nư c có quy n l c nh t và h thu ñư c nhi u thành qu kinh t nh t t buôn
bán v i bên ngoài. H p tác qu c t không th tiêu mà còn làm tăng xung ñ t

18. 9
và c nh tranh v l i ích gi a các nư c. ðây là m t hình th c m i v cân b ng
quy n l c và là cơ s c a thuy t Hi n th c.
- H c thuy t Mác - Lênin [10, tr. 16 - 17]
Theo quan ñi m Mác xít, th trư ng th gi i dư i ch nghĩa tư b n là
m t th th ng nh t và là bi u hi n c a phân công lao ñ ng qu c t . Lý lu n
th trư ng th gi i c a ch nghĩa Mác g m nh ng n i dung ch y u sau:
+ Th trư ng th gi i là t ng th các m i quan h kinh t gi a các
qu c gia. Trong quá trình m r ng th trư ng th gi i, các khâu s n xu t, trao
ñ i, phân ph i và tiêu th c a các nư c ñư c g n k t v i nhau nhi u m c
ñ , làm cho lưu thông qu c t là m t kh i th ng nh t. ð c trưng quan tr ng
c a th trư ng th gi i là tính th ng nh t, th hi n s di chuy n c a hàng
hóa, v n, nhân công, tri th c, l i nhu n. S tăng trư ng c a m u d ch qu c t
nh vào s m r ng c a s n xu t.
+ Do kinh t phát tri n khôngành ñ u gi a các nư c, ñây là m t quy
lu t c a n n kinh t ch nghĩa tư b n, nên s phân b ñ a lý c a th trư ng th
gi i v i trung tâm là các nư c phát tri n, ngo i vi là các nư c ñang phát
tri n. Nư c ngo i vi ph thu c vào các nư c trung tâm, kho ng cách ngày
càng r ng hơn.
Xã h i loài ngư i phát tri n thông qua quá trình lao ñ ng ñ t o ra c a
c i và ñ u tranh gi a con ngư i v i nhau ñ sinh t n. Quá trình lao ñ ng s n
xu t và ñ u tranh ñó bu c h ph i t p h p l i thành nh ng c ng ñ ng, thành
các dân t c và t ch c thành qu c gia, r i t p h p thành nhóm qu c gia và
c ng ñ ng th gi i. ðó là m t quá trình phát tri n xã h i m t cách r t t
nhiên. M c ñ qu c t hóa ngày càng cao c a quá trình lao ñ ng s n xu t này
cũng ñ ng nghĩa v i s gia tăng c a xu th toàn c u hóa và HNKTQT.
Trên cơ s H c thuy t Marx-Lênin và tham kh o các Lý thuy t kinh t
nêu trên, Lu n án ti p t c làm rõ các khái ni m v HNKTQT, các hình th c
HNKTQT cũng như tác ñ ng c a quá trình HNKTQT.

19. 10
1.1.2. Khái ni m và các hình th c h i nh p kinh t qu c t
Các Lý thuy t nêu trên và th c ti n cho th y, các v n ñ kinh t luôn g n
li n v i m t h th ng chính tr . nư c nào cũng v y, ngư i ta ch ch p nh n
HNKTQT khi l i ích c a nư c ñó c v kinh t - chính tr - xã h i ñư c ñ m
b o. T ñó có th hi u HNKTQT không ch là quá trình tham gia vào các t
ch c kinh t qu c t mà còn bi u hi n trong b n thân h th ng chính sách
thương m i, chính sách phát tri n kinh t c a m i nư c. Như v y, HNKTQT
là vi c các nư c ñi tìm ki m m t s ñi u ki n nào ñó mà h có th th ng nh t
ñư c, k c dành cho nhau nh ng ưu ñãi, t o ra nh ng ñi u ki n có ñi có l i
trong quan h h p tác v i nhau... nh m khai thác các kh năng ph c v cho
nhu c u phát tri n kinh t c a mình. [8, tr. 4 - 6]
Thu t ng h i nh p - Intergration - xu t hi n phương Tây t nh ng
năm 1950 và ñư c s d ng ph bi n trong nh ng th p niên 1960, 1970. Có
th có 3 cách ti p c n ñ i v i thu t ng Intergration: [9 tr. 11 - 13]
Th nh t, trư ng phái tư tư ng liên bang, quan ni m Intergration là m t
s n ph m cu i cùng. ðó là s hình thành m t Nhà nư c liên bang như Hoa
Kỳ hay Th y S . ñây ch y u quan tâm t i khía c nh lu t ñ nh và th ch .
Th hai, theo quan ñi m c a Karl Deutsch, xem Intergration là s liên
k t các qu c gia thông qua s phát tri n các lu ng giao lưu thương m i, du
l ch, di trú... t ñó hình thành 2 lo i c ng ñ ng an ninh (Security
Community): c ng ñ ng an ninh h p nh t (Almalated Security Community)
ki u Hoa Kỳ và c ng ñ ng an ninh ña nguyên ki u Tây Âu. Cách này cho
r ng, Intergration là m t quá trình th hi n s ti n tri n các lu ng giao lưu,
ñ ng th i ra ñ i c ng ñ ng an ninh.
Th ba, trư ng phái Tân ch c năng quan ni m Intergration v a là quá
trình, v a là s n ph m cu i cùng. ði m khác là, h phân tích quá trình h p tác
trong vi c ho ch ñ nh chính sách và thái ñ c a t ng l p tinh túy trong xã h i
[9, tr. 9-15].
Formatted: Font: Not Italic
Formatted: Font: Not Italic
Deleted: .
Deleted: ư
Deleted: ư

20. 11
Tác gi cho r ng, n i hàm c a khái ni m HNKTQT ph i ñ t trong b i
c nh toàn c u hóa kinh t . HNKTQT là quá trình tham gia c a các ch th
kinh t và c qu c gia vào dòng ch y chung c a ñ i s ng kinh t th gi i. ðó
là m t quá trình t nhiên, m t t t y u kinh t ñư c thúc ñ y b i s phát tri n
m nh m c a l c lư ng s n xu t. HNKTQT là ho t ñ ng t giác trên cơ s
nh n th c xu th toàn c u hóa khách quan.
T ñó, trong Lu n án này chúng tôi quan ni m HNKTQT là quá trình
liên k t kinh t có m c tiêu, có ñ nh hư ng nh m g n k t n n kinh t th
trư ng c a t ng nư c v i kinh t khu v c và th gi i. [9, tr.13]
Quan ni m trên ch rõ tính ch ñ ng c a s h i nh p ñ i v i các ch th
kinh t , ñây cũng là ñ c trưng cơ b n c a HNKTQT. N u toàn c u hóa kinh t
là quá trình t o ra khung kh chung lôi cu n các qu c gia thì HNKTQT là quá
trình m i nư c t ch ñ ng g n mình vào các th c th khu v c/toàn c u ñ
m t m t, th hi n ñư c v th và tính t cư ng qu c gia và m t khác, lo i tr
nh ng khác bi t ñ tr thành b ph n h p thành trong các ch nh th khu v c
và toàn c u ñó.
Bi u hi n c a HNKTQT là s t o sân chơi chung, g n bó, ph thu c l n
nhau gi a n n kinh t qu c gia v i n n kinh t th gi i. N i dung c a
HNKTQT là các quan h v thương m i, ñ u tư, lao ñ ng, công ngh , d ch v
gi a các qu c gia... Có th ño lư ng m c ñ h i nh p c a m t n n kinh t
thông qua kim ng ch xu t nh p kh u, m c ñ t do hóa thương m i và ñ u tư,
t l ñóng góp c a các Công ty qu c t trong GDP...
Như v y, tác gi cho r ng, HNKTQT ph i là m t quá trình c th , ph n
ánh rõ ñ c ñi m, trình ñ , n i dung, hình th c, các bư c tham gia…c a m i
nư c vào n n kinh t khu v c và toàn c u, không th có s h i nh p chung
chung cho m i qu c gia.
Các t ch c h p tác kinh t qu c t nói chung ñ u ho t ñ ng theo 4
nguyên t c:
Formatted: Indent: First line: 1.06
cm, Line spacing: Multiple 1.45 li
Deleted: ¶

21. DOWNLOAD ĐỂ XEM ĐẦY ĐỦ NỘI DUNG
MÃ TÀI LIỆU: 52810
DOWNLOAD: + Link tải: tailieumau.vn
Hoặc : + ZALO: 0932091562