SlideShare a Scribd company logo
1 of 27
OLEH :
KH. M. SHIDDIQ AL JAWI
DOSEN STEI HAMFARA YOGYAKARTA
BANDUNG 25 AGUSTUS 2019
PENGANTAR KAJIAN
MUROBAHAH KONTEMPORER
PENGANTAR : KOMPLEKSITAS
MUROBAHAH KONTENPORER
PENGERTIAN MUROBAHAH
‫المرابحة‬:‫بيع‬‫بمثل‬‫الثمن‬‫األول‬‫وزيادة‬‫رب‬‫ح‬
‫معلوم‬‫متفق‬‫عليه‬‫بين‬‫المتعاقدين‬
 “Murobahah adalah jual beli
dengan harga yang semisal dengan
harga pertama dengan tambahan
keuntungan tertentu yang
disepakati oleh kedua belah pihak
yang berakad [penjual dan
pembeli].”
 (Ahmad Mulhim, Bai’ul
Murobahah, hlm. 30)
PENGANTAR MUROBAHAH
Murobahah adalah jual beli di mana
penjual menjelaskan secara terbuka
harga perolehan dan keuntungan yang
dia ambil.
Pembahasan Murobahah ini
kompleks, karena :
(1) Murobahah bukan jual beli biasa
(2) Terdapat kerancuan murobahah
biasa (klasik) dan murobahah
kontemporer
PENGANTAR MUROBAHAH
 (3) Diperlukan tarjih karena terdapat
khilafiyah dalam murobahah
kontemporer
 (4) Murobahah kontemporer termasuk
multiakad (hybrid contracts, al uquud al
murakkabah)
 (5) Kerancuan sistem hukum di
Indonesia
 (6) Ada penyimpangan syariah dalam
praktik murobahah di bank syariah di
Indonesia.
MUROBAHAH BUKAN JUAL BELI
BIASA
2. MACAM-MACAM JUAL BELI
B. MACAM-MACAM JUAL BELI
BERDASARKAN CARA PENENTUAN
HARGA => 3 macam :
 (1) JUAL BELI TAWAR MENAWAR (bai'ul
musaawamah) = jual beli tanpa
menunjukkan harga pokok (modal).
 (2) JUAL BELI LELANG (bai'ul
muzaayadah) = jual beli dimana penjual
menawarkan harga barang di pasar, kemudian
para pembeli berlomba menawar dengan harga
yang lebih tinggi dari pembeli lainnya, dan
penjual menjual kepada pembeli yang menawar
dengan harga tertinggi.
2. MACAM-MACAM JUAL BELI
 (3) JUAL BELI AMANAH (bai'ul amaanah) =
jual beli yang harganya sama dengan modal,
atau lebih, atau kurang dari modal, ada 3
macam :
 (3.1) JUAL BELI MURABAHAH = jual beli
pada harga modal, dengan tambahan harga
tertentu, yang disepakati kedua pihak.
 (3.2) JUAL BELI TAULIYAH = jual beli
dengan harga modal, tidak kurang dan tidak
lebih dari itu.
 (3.3) JUAL BELI WADHI'AH = jual beli
dengan harga yang kurang dari modal.
KERANCUAN MUROBAHAH DAN
MUROBAHAH KONTEMPORER
PENGANTAR MUROBAHAH
Terdapat kerancuan murobahah biasa
(klasik) dan murobahah kontemporer
PERBEDAAN MUROBAHAH BIASA
(MURABAHAH BASIITHAH) DENGAN
MUROBAHAH KONTEMPORER
(MUROBAHAH MURAKKABAH,
MUROBAHAH LIL AAMIR BISY
SYIRAA’) :
PERBEDAAN MUROBAHAH DGN
MUROBAHAH KPP
 Perbedaan Murobahah (asli) dengan
Murobahah KPP (Kontemprer) :
 (1) Dari segi pihak yang terlibat :
 Murobahah : ada dua pijak (pembeli dan
penjual)
 Murobahah KPP : ada tiga pihak
(pembeli/nasabah, bank syariah, dan
dealer/penjual).
 (2) Dari segi keberadaan barang saat akad :
 Murobahah : saat akad barang sudah ada
(stock)
 Murobahah KPP : saat akad nasabah dgn
bank syariah, barang belum ada.
PERBEDAAN MUROBAHAH DGN
MUROBAHAH KPP
 (3) Dari segi jumlah akad jual beli:
 Murobahah : hanya satu akad jual beli
 Murobahah KPP : ada dua akad jual beli,
yaitu :
 Pertama, akad jual beli antara bank syariah
dengan dealer
 Kedua, akad jual beli antara bank syariah
dengan nasabah (pembeli)
 (4) Dari segi ada tidaknya utang (angsuran) :
 Murobahah : tidak ada unsur utang
(angsuran)
 Murobahah KPP : ada unsur utang
(angsuran)
PERBEDAAN MUROBAHAH DGN
MUROBAHAH KPP
 (5) Dari segi hukum syariahnya :
 Murobahah : ulama empat mazhab sepakat
membolehkannya
 Murobahah KPP : ulama kontemporer
tidak sepakat membolehkannya, dgn
rincian sbb :
 Pertama, sebagian ulama membolehkan
murobahah KPP
 Kedua, sebagian ulama mengharamkan
Murobahah KPP
DIPERLUKAN TARJIH ATAS
KHILAFIYAH TENTANG
MUROBAHAH KONTEMPORER
PENGANTAR MUROBAHAH
DIPERLUKAN TARJIH THD DUA
PENDAPAT ULAMA KONTEMPORER :
(1) SEBAGIAN ULAMA
MEMBOLEHKAN, SEPERTI YUSUF
QARADHAWI
(2) SEBAGIAN ULAMA
MENGHARAMKAN, SEPERTI BAKAR
ABDULLAH ABU ZAID
(LIHAT MATERI PPT MUROBAHAH)
DUA VERSI PENDAPAT MUROBAHAH KPP
 Terdapat dua versi pendapat ulama
kontemporer seputar Murobahah KPP
(Bukan Murobahah) :
 (1) Pendapat Yang Membolehkan
 Dr Sami Hamud,
 Dr Yusuf Qaradhawi (dalam kitabnya
Bai’ul Murobahah lil Aamir bis Syiraa`
Kamaa Tajriihi Al Masharif Al
Islamiyah),
 Dr Ali Ahmad As Salus (dalam kitabnya
Al Murobahah lil Aamir bis Syiraa`
Nazharat fi At Tathbiq Al ‘Amali).
DUA VERSI PENDAPAT MUROBAHAH KPP
 Dr As Shadiq Muhammad Al Amin Ad
Dharir (dalam kitabnya Al Murobahah
lil Aamir bis Syiraa`)
 Syaikh Muhammad Ali At Taskhir
(dalam kitabnya Nazhratun ila ‘Aqd Al
Murobahah lil Aamir bis Syiraa`)
 Dr Ibrahim Fadhil Ad Dabuw (dalam
kitabnya Al Murobahah lil Aamir bis
Syiraa` Dirasah Muqaranah)
 (Lihat kitab Bahts fi Bai’ Al
Murobahah, Ali Bin Abdul Aziz Ar
Rajihi, hlm. 15)
DUA VERSI PENDAPAT MUROBAHAH KPP
 (2) Pendapat Yang Mengharamkan
 Dr Bakar bin Abdullah Abu Zaid (dalam
kitabnya Al Murobahah lil Aamir bis
Syiraa`)
 Dr M. Sulaiman Al Asyqar (dalam
kitabnya Al Murobahah lil Aamir bis
Syiraa` kamaa Tajriihi Al Masharif Al
Islamiyah).
 Dr Rafiq Al Mishri (dalam kitabnya Al
Murobahah lil Aamir bis Syiraa` fi Al
Masharif Al Islamiyah).
MUROBAHAH KONTEMPORER
TERMASUK MULTIAKAD
PENGANTAR MUROBAHAH
 ADA PERNBEDAAN JUMLAH AKAD
ANTARA MUROBAHAH KLASIK DGN
MUROBAHAH KONTEMPORER:
 MUROBAHAH BIASA = SATU AKAD,
 SEDANGKAN MUROBAHAH
KONTEMPORER => DUA AKAD.
 DUA AKAD TERSEBUT ADALAH :
 PERTAMA, AKAD JUAL BELI ANTARA
BANK SYARIAH DGN SUPPLIER.
 KEDUA, AKAD ANTARA JUAL BELI
ANTARA BANK SYARIAH DGN NASABAH.
KERANCUAN SISTEM HUKUM
INDONESIA
PENGANTAR MUROBAHAH
SEKARANG DI INDONESIA BERLAKU
3 SISTEM HUKUM :
(1) SISTEM HUKUM BARAT (EROPA
KONTINENTAL)
(2) SISTEM HUKUM ISLAM,
(3) SISTEM HUKUM ADAT.
3 SISTEM HUKUM TERSEBUT MULAI
BERLAKU SEJAK ABAD KE-16/17
SAMPAI SEKARANG.
PENGANTAR MUROBAHAH
SUMBER HUKUM DALAM HUKUM
ISLAM :
(1) ADA YANG DISEPAKATI OLEH
JUMHUR ULAMA : AL QURAN, AS
SUNNAH, IJMA’, QIYAS.
(2) ADA YANG DIPERSELISIHKAN :
SYAR’U MAN QABLANA,
MASHLAHAH MURSALAH, ISTIHSAN,
MADZHAB SHAHABI, DLL
PENGANTAR MUROBAHAH
TENTANG IJMA’ :
SEBAGIAN ULAMA MENGAMBIL
IJMA’ SCR UMUM, BAIK IJMA’
SHAHABAT MAUPUN BUKAN, SPT
IMAM SYAFI’I, IMAM NAWAWI, DLL.
SEBAGIAN ULAMA HANYA
MENGAMBIL IJMA’ SHAHABAT,
MISALNYA IMAM AHMAD BIN
HANBAL, IMAM IBNU HIBBAN, IMAM
TAQIYUDDIN AN NABHANI.
ADA PENYIMPANGAN SYARIAH
DALAM PRAKTIK MUROBAHAH
KONTEMPORER DI INDONESIA
PENGANTAR MUROBAHAH
 MISALNYA :
 SEHARUSNYA BANK SYARIAH DLM
MUROBAHAH : MEMBELI DULU BRG
DARI SUPPLIER, LALU MENJUAL KPD
NASABAH
 FAKTANYA : BANK SYARIAH TIDAK
LANGSUNG MEMBELI DARI SUPPLIER,
TAPI MENYERAHKAN UANG KPD
NASABAH YG MENJADI WAKIL BANK
SYARIAH UTK MEMBELI DARI
SUPPLIER.
TERIMA KASIH
WASSALAM

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

09.3 HUKUM SAMSARAH (MLM)
09.3 HUKUM SAMSARAH (MLM)09.3 HUKUM SAMSARAH (MLM)
09.3 HUKUM SAMSARAH (MLM)
 
05.5 HUKUM JUAL BELI (KONTEMPORER)
05.5 HUKUM JUAL BELI (KONTEMPORER)05.5 HUKUM JUAL BELI (KONTEMPORER)
05.5 HUKUM JUAL BELI (KONTEMPORER)
 
Hadis tentang simsar/calo
Hadis tentang simsar/caloHadis tentang simsar/calo
Hadis tentang simsar/calo
 
01.3 MULTI AKAD
01.3 MULTI AKAD01.3 MULTI AKAD
01.3 MULTI AKAD
 
05.2 HUKUM JUAL BELI DENGAN UTANG & ANGSURAN
05.2 HUKUM JUAL BELI DENGAN UTANG & ANGSURAN05.2 HUKUM JUAL BELI DENGAN UTANG & ANGSURAN
05.2 HUKUM JUAL BELI DENGAN UTANG & ANGSURAN
 
04 hukum jual beli 1 2015
04 hukum jual beli 1 201504 hukum jual beli 1 2015
04 hukum jual beli 1 2015
 
06.1 HUKUM RIBA
06.1 HUKUM RIBA06.1 HUKUM RIBA
06.1 HUKUM RIBA
 
05.3 HUKUM JUAL BELI SALAM & ISTISHNA
05.3 HUKUM JUAL BELI SALAM & ISTISHNA05.3 HUKUM JUAL BELI SALAM & ISTISHNA
05.3 HUKUM JUAL BELI SALAM & ISTISHNA
 
13 HUKUM 'ARIYAH
13 HUKUM 'ARIYAH13 HUKUM 'ARIYAH
13 HUKUM 'ARIYAH
 
01.6 HUKUM GADAI SYARIAH
01.6 HUKUM GADAI SYARIAH01.6 HUKUM GADAI SYARIAH
01.6 HUKUM GADAI SYARIAH
 
06.2 HUKUM UTANG & PINJAMAN
06.2 HUKUM UTANG & PINJAMAN06.2 HUKUM UTANG & PINJAMAN
06.2 HUKUM UTANG & PINJAMAN
 
Bay jual beli
Bay jual beliBay jual beli
Bay jual beli
 
12 HUKUM DHOMAN (JAMINAN)
12 HUKUM DHOMAN (JAMINAN)12 HUKUM DHOMAN (JAMINAN)
12 HUKUM DHOMAN (JAMINAN)
 
agen jual beli (simsar) dan menimbun (ihtikar)
agen jual beli (simsar) dan menimbun (ihtikar)agen jual beli (simsar) dan menimbun (ihtikar)
agen jual beli (simsar) dan menimbun (ihtikar)
 
72 sbsn ijarah
72 sbsn ijarah72 sbsn ijarah
72 sbsn ijarah
 
10.1 HUKUM SYIRKAH
10.1 HUKUM SYIRKAH 10.1 HUKUM SYIRKAH
10.1 HUKUM SYIRKAH
 
10.4 KOPERASI VS KOPERASI SYARIAH
10.4 KOPERASI VS KOPERASI SYARIAH10.4 KOPERASI VS KOPERASI SYARIAH
10.4 KOPERASI VS KOPERASI SYARIAH
 
Bai Al- Tawarruq
Bai Al- TawarruqBai Al- Tawarruq
Bai Al- Tawarruq
 
Makalah syarah hadis ekonomi, Hadis tentang Riba
Makalah syarah hadis ekonomi, Hadis tentang Riba Makalah syarah hadis ekonomi, Hadis tentang Riba
Makalah syarah hadis ekonomi, Hadis tentang Riba
 
06.3 RINGKASAN HUKUM RIBA, QARD, & DAIN
06.3 RINGKASAN HUKUM RIBA, QARD, & DAIN06.3 RINGKASAN HUKUM RIBA, QARD, & DAIN
06.3 RINGKASAN HUKUM RIBA, QARD, & DAIN
 

Similar to MUROBAHAH

Jual Beli, Khiyar dan Riba (Fiqih Muamalah)
Jual Beli, Khiyar dan Riba (Fiqih Muamalah)Jual Beli, Khiyar dan Riba (Fiqih Muamalah)
Jual Beli, Khiyar dan Riba (Fiqih Muamalah)Khusnul Kotimah
 
Makalah ayat dan hadits ekonomi-hukum perdagangan
Makalah ayat dan hadits ekonomi-hukum perdaganganMakalah ayat dan hadits ekonomi-hukum perdagangan
Makalah ayat dan hadits ekonomi-hukum perdaganganMiftah Iqtishoduna
 
JUAL BELI DALAM ISLAM.docx
JUAL BELI DALAM ISLAM.docxJUAL BELI DALAM ISLAM.docx
JUAL BELI DALAM ISLAM.docxRahmat Hidayat
 
Hukum islam tentang muamalah
Hukum islam tentang muamalahHukum islam tentang muamalah
Hukum islam tentang muamalahADHP
 
Kes kajian Jual Beli Di Tamu Kianggeh, Kertas kerja
Kes kajian Jual Beli Di Tamu Kianggeh, Kertas kerjaKes kajian Jual Beli Di Tamu Kianggeh, Kertas kerja
Kes kajian Jual Beli Di Tamu Kianggeh, Kertas kerjaezz_ally
 
hutang piutang, sewa, pinjam meminjam, dan akad
hutang piutang, sewa, pinjam meminjam, dan akadhutang piutang, sewa, pinjam meminjam, dan akad
hutang piutang, sewa, pinjam meminjam, dan akadSekar Lukinanti
 
Prinsip prinsip dan praktek ekonomi islam
Prinsip prinsip dan praktek ekonomi islamPrinsip prinsip dan praktek ekonomi islam
Prinsip prinsip dan praktek ekonomi islamKirana Pratiwi
 
Prinsip Dan Praktik Ekonomi Islam K13
Prinsip Dan Praktik Ekonomi Islam K13Prinsip Dan Praktik Ekonomi Islam K13
Prinsip Dan Praktik Ekonomi Islam K13Hevliza Tiara
 

Similar to MUROBAHAH (15)

Jual Beli, Khiyar dan Riba (Fiqih Muamalah)
Jual Beli, Khiyar dan Riba (Fiqih Muamalah)Jual Beli, Khiyar dan Riba (Fiqih Muamalah)
Jual Beli, Khiyar dan Riba (Fiqih Muamalah)
 
Makalah ayat dan hadits ekonomi-hukum perdagangan
Makalah ayat dan hadits ekonomi-hukum perdaganganMakalah ayat dan hadits ekonomi-hukum perdagangan
Makalah ayat dan hadits ekonomi-hukum perdagangan
 
JUAL BELI DALAM ISLAM.docx
JUAL BELI DALAM ISLAM.docxJUAL BELI DALAM ISLAM.docx
JUAL BELI DALAM ISLAM.docx
 
Hukum islam tentang muamalah
Hukum islam tentang muamalahHukum islam tentang muamalah
Hukum islam tentang muamalah
 
Fiqih mu'amalah
Fiqih mu'amalahFiqih mu'amalah
Fiqih mu'amalah
 
Syariah 2
Syariah 2Syariah 2
Syariah 2
 
Mengenal konsep mudharabah
Mengenal konsep mudharabahMengenal konsep mudharabah
Mengenal konsep mudharabah
 
Muamalat
MuamalatMuamalat
Muamalat
 
Khiyar dalam jual beli
Khiyar dalam jual beliKhiyar dalam jual beli
Khiyar dalam jual beli
 
Kes kajian Jual Beli Di Tamu Kianggeh, Kertas kerja
Kes kajian Jual Beli Di Tamu Kianggeh, Kertas kerjaKes kajian Jual Beli Di Tamu Kianggeh, Kertas kerja
Kes kajian Jual Beli Di Tamu Kianggeh, Kertas kerja
 
hutang piutang, sewa, pinjam meminjam, dan akad
hutang piutang, sewa, pinjam meminjam, dan akadhutang piutang, sewa, pinjam meminjam, dan akad
hutang piutang, sewa, pinjam meminjam, dan akad
 
Pengertian debat
Pengertian debatPengertian debat
Pengertian debat
 
muamalah
muamalahmuamalah
muamalah
 
Prinsip prinsip dan praktek ekonomi islam
Prinsip prinsip dan praktek ekonomi islamPrinsip prinsip dan praktek ekonomi islam
Prinsip prinsip dan praktek ekonomi islam
 
Prinsip Dan Praktik Ekonomi Islam K13
Prinsip Dan Praktik Ekonomi Islam K13Prinsip Dan Praktik Ekonomi Islam K13
Prinsip Dan Praktik Ekonomi Islam K13
 

More from fissilmikaffah1

More from fissilmikaffah1 (11)

01.5 HUKUM ASURANSI SYARIAH
01.5 HUKUM ASURANSI SYARIAH01.5 HUKUM ASURANSI SYARIAH
01.5 HUKUM ASURANSI SYARIAH
 
01.2 METODE STUDI FIQIH KONTEMPORER
01.2 METODE STUDI FIQIH KONTEMPORER01.2 METODE STUDI FIQIH KONTEMPORER
01.2 METODE STUDI FIQIH KONTEMPORER
 
01.1 METODE STUDI FIQIH KONTEMPORER
01.1 METODE STUDI FIQIH KONTEMPORER01.1 METODE STUDI FIQIH KONTEMPORER
01.1 METODE STUDI FIQIH KONTEMPORER
 
01.7 koperasi syariah
01.7 koperasi syariah01.7 koperasi syariah
01.7 koperasi syariah
 
15 HUKUM JU'ALAH
15 HUKUM JU'ALAH15 HUKUM JU'ALAH
15 HUKUM JU'ALAH
 
14 HUKUM WADI'AH
14 HUKUM WADI'AH14 HUKUM WADI'AH
14 HUKUM WADI'AH
 
11 HUKUM WAKALAH
11 HUKUM WAKALAH11 HUKUM WAKALAH
11 HUKUM WAKALAH
 
10.3 PENYIMPANGAN HUKUM SYIRKAH
10.3 PENYIMPANGAN HUKUM SYIRKAH10.3 PENYIMPANGAN HUKUM SYIRKAH
10.3 PENYIMPANGAN HUKUM SYIRKAH
 
10.2 HUKUM SYIRKAH KAPITALIS
10.2 HUKUM SYIRKAH KAPITALIS10.2 HUKUM SYIRKAH KAPITALIS
10.2 HUKUM SYIRKAH KAPITALIS
 
08 HUKUM IJARAH
08 HUKUM IJARAH08 HUKUM IJARAH
08 HUKUM IJARAH
 
04.2 PENULISAN AKAD
04.2 PENULISAN AKAD04.2 PENULISAN AKAD
04.2 PENULISAN AKAD
 

Recently uploaded

Modul Ajar Pendidikan Pancasila Kelas 5 Fase C
Modul Ajar Pendidikan Pancasila Kelas 5 Fase CModul Ajar Pendidikan Pancasila Kelas 5 Fase C
Modul Ajar Pendidikan Pancasila Kelas 5 Fase CAbdiera
 
Laporan Guru Piket untuk Pengisian RHK Guru Pengelolaan KInerja Guru di PMM
Laporan Guru Piket untuk Pengisian RHK Guru Pengelolaan KInerja Guru di PMMLaporan Guru Piket untuk Pengisian RHK Guru Pengelolaan KInerja Guru di PMM
Laporan Guru Piket untuk Pengisian RHK Guru Pengelolaan KInerja Guru di PMMmulyadia43
 
Tugas 1 ABK di SD prodi pendidikan guru sekolah dasar.docx
Tugas 1 ABK di SD prodi pendidikan guru sekolah dasar.docxTugas 1 ABK di SD prodi pendidikan guru sekolah dasar.docx
Tugas 1 ABK di SD prodi pendidikan guru sekolah dasar.docxmawan5982
 
ppt-modul-6-pend-seni-di sd kelompok 2 ppt
ppt-modul-6-pend-seni-di sd kelompok 2 pptppt-modul-6-pend-seni-di sd kelompok 2 ppt
ppt-modul-6-pend-seni-di sd kelompok 2 pptArkhaRega1
 
Modul 1.2.a.8 Koneksi antar materi 1.2.pdf
Modul 1.2.a.8 Koneksi antar materi 1.2.pdfModul 1.2.a.8 Koneksi antar materi 1.2.pdf
Modul 1.2.a.8 Koneksi antar materi 1.2.pdfSitiJulaeha820399
 
Modul Ajar Bahasa Indonesia Kelas 4 Fase B
Modul Ajar Bahasa Indonesia Kelas 4 Fase BModul Ajar Bahasa Indonesia Kelas 4 Fase B
Modul Ajar Bahasa Indonesia Kelas 4 Fase BAbdiera
 
MODUL AJAR MATEMATIKA KELAS 6 KURIKULUM MERDEKA
MODUL AJAR MATEMATIKA KELAS 6 KURIKULUM MERDEKAMODUL AJAR MATEMATIKA KELAS 6 KURIKULUM MERDEKA
MODUL AJAR MATEMATIKA KELAS 6 KURIKULUM MERDEKAAndiCoc
 
Kelompok 2 Karakteristik Negara Nigeria.pdf
Kelompok 2 Karakteristik Negara Nigeria.pdfKelompok 2 Karakteristik Negara Nigeria.pdf
Kelompok 2 Karakteristik Negara Nigeria.pdftsaniasalftn18
 
DEMONSTRASI KONTEKSTUAL MODUL 1.3 PENDIDIKAN GURU PENGGERAK
DEMONSTRASI KONTEKSTUAL MODUL 1.3 PENDIDIKAN GURU PENGGERAKDEMONSTRASI KONTEKSTUAL MODUL 1.3 PENDIDIKAN GURU PENGGERAK
DEMONSTRASI KONTEKSTUAL MODUL 1.3 PENDIDIKAN GURU PENGGERAKirwan461475
 
Kelompok 1_Karakteristik negara jepang.pdf
Kelompok 1_Karakteristik negara jepang.pdfKelompok 1_Karakteristik negara jepang.pdf
Kelompok 1_Karakteristik negara jepang.pdfCloverash1
 
DESAIN MEDIA PEMBELAJARAN BAHASA INDONESIA BERBASIS DIGITAL.pptx
DESAIN MEDIA PEMBELAJARAN BAHASA INDONESIA BERBASIS DIGITAL.pptxDESAIN MEDIA PEMBELAJARAN BAHASA INDONESIA BERBASIS DIGITAL.pptx
DESAIN MEDIA PEMBELAJARAN BAHASA INDONESIA BERBASIS DIGITAL.pptxFuzaAnggriana
 
Lembar Observasi Pembelajaran di Kelas.docx
Lembar Observasi Pembelajaran di  Kelas.docxLembar Observasi Pembelajaran di  Kelas.docx
Lembar Observasi Pembelajaran di Kelas.docxbkandrisaputra
 
Modul Ajar Biologi Kelas 11 Fase F Kurikulum Merdeka [abdiera.com]
Modul Ajar Biologi Kelas 11 Fase F Kurikulum Merdeka [abdiera.com]Modul Ajar Biologi Kelas 11 Fase F Kurikulum Merdeka [abdiera.com]
Modul Ajar Biologi Kelas 11 Fase F Kurikulum Merdeka [abdiera.com]Abdiera
 
11 PPT Pancasila sebagai Paradigma Kehidupan dalam Masyarakat.pptx
11 PPT Pancasila sebagai Paradigma Kehidupan dalam Masyarakat.pptx11 PPT Pancasila sebagai Paradigma Kehidupan dalam Masyarakat.pptx
11 PPT Pancasila sebagai Paradigma Kehidupan dalam Masyarakat.pptxMiftahunnajahTVIBS
 
JAWAPAN BAB 1 DAN BAB 2 SAINS TINGKATAN 5
JAWAPAN BAB 1 DAN BAB 2 SAINS TINGKATAN 5JAWAPAN BAB 1 DAN BAB 2 SAINS TINGKATAN 5
JAWAPAN BAB 1 DAN BAB 2 SAINS TINGKATAN 5ssuserd52993
 
tugas 1 tutorial online anak berkebutuhan khusus di SD
tugas 1 tutorial online anak berkebutuhan khusus di SDtugas 1 tutorial online anak berkebutuhan khusus di SD
tugas 1 tutorial online anak berkebutuhan khusus di SDmawan5982
 
aku-dan-kebutuhanku-Kelas 4 SD Mapel IPAS
aku-dan-kebutuhanku-Kelas 4 SD Mapel IPASaku-dan-kebutuhanku-Kelas 4 SD Mapel IPAS
aku-dan-kebutuhanku-Kelas 4 SD Mapel IPASreskosatrio1
 
AKSI NYATA NARKOBA ATAU OBAT TERLARANG..
AKSI NYATA NARKOBA ATAU OBAT TERLARANG..AKSI NYATA NARKOBA ATAU OBAT TERLARANG..
AKSI NYATA NARKOBA ATAU OBAT TERLARANG..ikayogakinasih12
 
Contoh Laporan Observasi Pembelajaran Rekan Sejawat.pdf
Contoh Laporan Observasi Pembelajaran Rekan Sejawat.pdfContoh Laporan Observasi Pembelajaran Rekan Sejawat.pdf
Contoh Laporan Observasi Pembelajaran Rekan Sejawat.pdfCandraMegawati
 
Aksi Nyata Modul 1.1 Calon Guru Penggerak
Aksi Nyata Modul 1.1 Calon Guru PenggerakAksi Nyata Modul 1.1 Calon Guru Penggerak
Aksi Nyata Modul 1.1 Calon Guru Penggeraksupriadi611
 

Recently uploaded (20)

Modul Ajar Pendidikan Pancasila Kelas 5 Fase C
Modul Ajar Pendidikan Pancasila Kelas 5 Fase CModul Ajar Pendidikan Pancasila Kelas 5 Fase C
Modul Ajar Pendidikan Pancasila Kelas 5 Fase C
 
Laporan Guru Piket untuk Pengisian RHK Guru Pengelolaan KInerja Guru di PMM
Laporan Guru Piket untuk Pengisian RHK Guru Pengelolaan KInerja Guru di PMMLaporan Guru Piket untuk Pengisian RHK Guru Pengelolaan KInerja Guru di PMM
Laporan Guru Piket untuk Pengisian RHK Guru Pengelolaan KInerja Guru di PMM
 
Tugas 1 ABK di SD prodi pendidikan guru sekolah dasar.docx
Tugas 1 ABK di SD prodi pendidikan guru sekolah dasar.docxTugas 1 ABK di SD prodi pendidikan guru sekolah dasar.docx
Tugas 1 ABK di SD prodi pendidikan guru sekolah dasar.docx
 
ppt-modul-6-pend-seni-di sd kelompok 2 ppt
ppt-modul-6-pend-seni-di sd kelompok 2 pptppt-modul-6-pend-seni-di sd kelompok 2 ppt
ppt-modul-6-pend-seni-di sd kelompok 2 ppt
 
Modul 1.2.a.8 Koneksi antar materi 1.2.pdf
Modul 1.2.a.8 Koneksi antar materi 1.2.pdfModul 1.2.a.8 Koneksi antar materi 1.2.pdf
Modul 1.2.a.8 Koneksi antar materi 1.2.pdf
 
Modul Ajar Bahasa Indonesia Kelas 4 Fase B
Modul Ajar Bahasa Indonesia Kelas 4 Fase BModul Ajar Bahasa Indonesia Kelas 4 Fase B
Modul Ajar Bahasa Indonesia Kelas 4 Fase B
 
MODUL AJAR MATEMATIKA KELAS 6 KURIKULUM MERDEKA
MODUL AJAR MATEMATIKA KELAS 6 KURIKULUM MERDEKAMODUL AJAR MATEMATIKA KELAS 6 KURIKULUM MERDEKA
MODUL AJAR MATEMATIKA KELAS 6 KURIKULUM MERDEKA
 
Kelompok 2 Karakteristik Negara Nigeria.pdf
Kelompok 2 Karakteristik Negara Nigeria.pdfKelompok 2 Karakteristik Negara Nigeria.pdf
Kelompok 2 Karakteristik Negara Nigeria.pdf
 
DEMONSTRASI KONTEKSTUAL MODUL 1.3 PENDIDIKAN GURU PENGGERAK
DEMONSTRASI KONTEKSTUAL MODUL 1.3 PENDIDIKAN GURU PENGGERAKDEMONSTRASI KONTEKSTUAL MODUL 1.3 PENDIDIKAN GURU PENGGERAK
DEMONSTRASI KONTEKSTUAL MODUL 1.3 PENDIDIKAN GURU PENGGERAK
 
Kelompok 1_Karakteristik negara jepang.pdf
Kelompok 1_Karakteristik negara jepang.pdfKelompok 1_Karakteristik negara jepang.pdf
Kelompok 1_Karakteristik negara jepang.pdf
 
DESAIN MEDIA PEMBELAJARAN BAHASA INDONESIA BERBASIS DIGITAL.pptx
DESAIN MEDIA PEMBELAJARAN BAHASA INDONESIA BERBASIS DIGITAL.pptxDESAIN MEDIA PEMBELAJARAN BAHASA INDONESIA BERBASIS DIGITAL.pptx
DESAIN MEDIA PEMBELAJARAN BAHASA INDONESIA BERBASIS DIGITAL.pptx
 
Lembar Observasi Pembelajaran di Kelas.docx
Lembar Observasi Pembelajaran di  Kelas.docxLembar Observasi Pembelajaran di  Kelas.docx
Lembar Observasi Pembelajaran di Kelas.docx
 
Modul Ajar Biologi Kelas 11 Fase F Kurikulum Merdeka [abdiera.com]
Modul Ajar Biologi Kelas 11 Fase F Kurikulum Merdeka [abdiera.com]Modul Ajar Biologi Kelas 11 Fase F Kurikulum Merdeka [abdiera.com]
Modul Ajar Biologi Kelas 11 Fase F Kurikulum Merdeka [abdiera.com]
 
11 PPT Pancasila sebagai Paradigma Kehidupan dalam Masyarakat.pptx
11 PPT Pancasila sebagai Paradigma Kehidupan dalam Masyarakat.pptx11 PPT Pancasila sebagai Paradigma Kehidupan dalam Masyarakat.pptx
11 PPT Pancasila sebagai Paradigma Kehidupan dalam Masyarakat.pptx
 
JAWAPAN BAB 1 DAN BAB 2 SAINS TINGKATAN 5
JAWAPAN BAB 1 DAN BAB 2 SAINS TINGKATAN 5JAWAPAN BAB 1 DAN BAB 2 SAINS TINGKATAN 5
JAWAPAN BAB 1 DAN BAB 2 SAINS TINGKATAN 5
 
tugas 1 tutorial online anak berkebutuhan khusus di SD
tugas 1 tutorial online anak berkebutuhan khusus di SDtugas 1 tutorial online anak berkebutuhan khusus di SD
tugas 1 tutorial online anak berkebutuhan khusus di SD
 
aku-dan-kebutuhanku-Kelas 4 SD Mapel IPAS
aku-dan-kebutuhanku-Kelas 4 SD Mapel IPASaku-dan-kebutuhanku-Kelas 4 SD Mapel IPAS
aku-dan-kebutuhanku-Kelas 4 SD Mapel IPAS
 
AKSI NYATA NARKOBA ATAU OBAT TERLARANG..
AKSI NYATA NARKOBA ATAU OBAT TERLARANG..AKSI NYATA NARKOBA ATAU OBAT TERLARANG..
AKSI NYATA NARKOBA ATAU OBAT TERLARANG..
 
Contoh Laporan Observasi Pembelajaran Rekan Sejawat.pdf
Contoh Laporan Observasi Pembelajaran Rekan Sejawat.pdfContoh Laporan Observasi Pembelajaran Rekan Sejawat.pdf
Contoh Laporan Observasi Pembelajaran Rekan Sejawat.pdf
 
Aksi Nyata Modul 1.1 Calon Guru Penggerak
Aksi Nyata Modul 1.1 Calon Guru PenggerakAksi Nyata Modul 1.1 Calon Guru Penggerak
Aksi Nyata Modul 1.1 Calon Guru Penggerak
 

MUROBAHAH

  • 1. OLEH : KH. M. SHIDDIQ AL JAWI DOSEN STEI HAMFARA YOGYAKARTA BANDUNG 25 AGUSTUS 2019 PENGANTAR KAJIAN MUROBAHAH KONTEMPORER
  • 3. PENGERTIAN MUROBAHAH ‫المرابحة‬:‫بيع‬‫بمثل‬‫الثمن‬‫األول‬‫وزيادة‬‫رب‬‫ح‬ ‫معلوم‬‫متفق‬‫عليه‬‫بين‬‫المتعاقدين‬  “Murobahah adalah jual beli dengan harga yang semisal dengan harga pertama dengan tambahan keuntungan tertentu yang disepakati oleh kedua belah pihak yang berakad [penjual dan pembeli].”  (Ahmad Mulhim, Bai’ul Murobahah, hlm. 30)
  • 4. PENGANTAR MUROBAHAH Murobahah adalah jual beli di mana penjual menjelaskan secara terbuka harga perolehan dan keuntungan yang dia ambil. Pembahasan Murobahah ini kompleks, karena : (1) Murobahah bukan jual beli biasa (2) Terdapat kerancuan murobahah biasa (klasik) dan murobahah kontemporer
  • 5. PENGANTAR MUROBAHAH  (3) Diperlukan tarjih karena terdapat khilafiyah dalam murobahah kontemporer  (4) Murobahah kontemporer termasuk multiakad (hybrid contracts, al uquud al murakkabah)  (5) Kerancuan sistem hukum di Indonesia  (6) Ada penyimpangan syariah dalam praktik murobahah di bank syariah di Indonesia.
  • 6. MUROBAHAH BUKAN JUAL BELI BIASA
  • 7. 2. MACAM-MACAM JUAL BELI B. MACAM-MACAM JUAL BELI BERDASARKAN CARA PENENTUAN HARGA => 3 macam :  (1) JUAL BELI TAWAR MENAWAR (bai'ul musaawamah) = jual beli tanpa menunjukkan harga pokok (modal).  (2) JUAL BELI LELANG (bai'ul muzaayadah) = jual beli dimana penjual menawarkan harga barang di pasar, kemudian para pembeli berlomba menawar dengan harga yang lebih tinggi dari pembeli lainnya, dan penjual menjual kepada pembeli yang menawar dengan harga tertinggi.
  • 8. 2. MACAM-MACAM JUAL BELI  (3) JUAL BELI AMANAH (bai'ul amaanah) = jual beli yang harganya sama dengan modal, atau lebih, atau kurang dari modal, ada 3 macam :  (3.1) JUAL BELI MURABAHAH = jual beli pada harga modal, dengan tambahan harga tertentu, yang disepakati kedua pihak.  (3.2) JUAL BELI TAULIYAH = jual beli dengan harga modal, tidak kurang dan tidak lebih dari itu.  (3.3) JUAL BELI WADHI'AH = jual beli dengan harga yang kurang dari modal.
  • 10. PENGANTAR MUROBAHAH Terdapat kerancuan murobahah biasa (klasik) dan murobahah kontemporer PERBEDAAN MUROBAHAH BIASA (MURABAHAH BASIITHAH) DENGAN MUROBAHAH KONTEMPORER (MUROBAHAH MURAKKABAH, MUROBAHAH LIL AAMIR BISY SYIRAA’) :
  • 11. PERBEDAAN MUROBAHAH DGN MUROBAHAH KPP  Perbedaan Murobahah (asli) dengan Murobahah KPP (Kontemprer) :  (1) Dari segi pihak yang terlibat :  Murobahah : ada dua pijak (pembeli dan penjual)  Murobahah KPP : ada tiga pihak (pembeli/nasabah, bank syariah, dan dealer/penjual).  (2) Dari segi keberadaan barang saat akad :  Murobahah : saat akad barang sudah ada (stock)  Murobahah KPP : saat akad nasabah dgn bank syariah, barang belum ada.
  • 12. PERBEDAAN MUROBAHAH DGN MUROBAHAH KPP  (3) Dari segi jumlah akad jual beli:  Murobahah : hanya satu akad jual beli  Murobahah KPP : ada dua akad jual beli, yaitu :  Pertama, akad jual beli antara bank syariah dengan dealer  Kedua, akad jual beli antara bank syariah dengan nasabah (pembeli)  (4) Dari segi ada tidaknya utang (angsuran) :  Murobahah : tidak ada unsur utang (angsuran)  Murobahah KPP : ada unsur utang (angsuran)
  • 13. PERBEDAAN MUROBAHAH DGN MUROBAHAH KPP  (5) Dari segi hukum syariahnya :  Murobahah : ulama empat mazhab sepakat membolehkannya  Murobahah KPP : ulama kontemporer tidak sepakat membolehkannya, dgn rincian sbb :  Pertama, sebagian ulama membolehkan murobahah KPP  Kedua, sebagian ulama mengharamkan Murobahah KPP
  • 14. DIPERLUKAN TARJIH ATAS KHILAFIYAH TENTANG MUROBAHAH KONTEMPORER
  • 15. PENGANTAR MUROBAHAH DIPERLUKAN TARJIH THD DUA PENDAPAT ULAMA KONTEMPORER : (1) SEBAGIAN ULAMA MEMBOLEHKAN, SEPERTI YUSUF QARADHAWI (2) SEBAGIAN ULAMA MENGHARAMKAN, SEPERTI BAKAR ABDULLAH ABU ZAID (LIHAT MATERI PPT MUROBAHAH)
  • 16. DUA VERSI PENDAPAT MUROBAHAH KPP  Terdapat dua versi pendapat ulama kontemporer seputar Murobahah KPP (Bukan Murobahah) :  (1) Pendapat Yang Membolehkan  Dr Sami Hamud,  Dr Yusuf Qaradhawi (dalam kitabnya Bai’ul Murobahah lil Aamir bis Syiraa` Kamaa Tajriihi Al Masharif Al Islamiyah),  Dr Ali Ahmad As Salus (dalam kitabnya Al Murobahah lil Aamir bis Syiraa` Nazharat fi At Tathbiq Al ‘Amali).
  • 17. DUA VERSI PENDAPAT MUROBAHAH KPP  Dr As Shadiq Muhammad Al Amin Ad Dharir (dalam kitabnya Al Murobahah lil Aamir bis Syiraa`)  Syaikh Muhammad Ali At Taskhir (dalam kitabnya Nazhratun ila ‘Aqd Al Murobahah lil Aamir bis Syiraa`)  Dr Ibrahim Fadhil Ad Dabuw (dalam kitabnya Al Murobahah lil Aamir bis Syiraa` Dirasah Muqaranah)  (Lihat kitab Bahts fi Bai’ Al Murobahah, Ali Bin Abdul Aziz Ar Rajihi, hlm. 15)
  • 18. DUA VERSI PENDAPAT MUROBAHAH KPP  (2) Pendapat Yang Mengharamkan  Dr Bakar bin Abdullah Abu Zaid (dalam kitabnya Al Murobahah lil Aamir bis Syiraa`)  Dr M. Sulaiman Al Asyqar (dalam kitabnya Al Murobahah lil Aamir bis Syiraa` kamaa Tajriihi Al Masharif Al Islamiyah).  Dr Rafiq Al Mishri (dalam kitabnya Al Murobahah lil Aamir bis Syiraa` fi Al Masharif Al Islamiyah).
  • 20. PENGANTAR MUROBAHAH  ADA PERNBEDAAN JUMLAH AKAD ANTARA MUROBAHAH KLASIK DGN MUROBAHAH KONTEMPORER:  MUROBAHAH BIASA = SATU AKAD,  SEDANGKAN MUROBAHAH KONTEMPORER => DUA AKAD.  DUA AKAD TERSEBUT ADALAH :  PERTAMA, AKAD JUAL BELI ANTARA BANK SYARIAH DGN SUPPLIER.  KEDUA, AKAD ANTARA JUAL BELI ANTARA BANK SYARIAH DGN NASABAH.
  • 22. PENGANTAR MUROBAHAH SEKARANG DI INDONESIA BERLAKU 3 SISTEM HUKUM : (1) SISTEM HUKUM BARAT (EROPA KONTINENTAL) (2) SISTEM HUKUM ISLAM, (3) SISTEM HUKUM ADAT. 3 SISTEM HUKUM TERSEBUT MULAI BERLAKU SEJAK ABAD KE-16/17 SAMPAI SEKARANG.
  • 23. PENGANTAR MUROBAHAH SUMBER HUKUM DALAM HUKUM ISLAM : (1) ADA YANG DISEPAKATI OLEH JUMHUR ULAMA : AL QURAN, AS SUNNAH, IJMA’, QIYAS. (2) ADA YANG DIPERSELISIHKAN : SYAR’U MAN QABLANA, MASHLAHAH MURSALAH, ISTIHSAN, MADZHAB SHAHABI, DLL
  • 24. PENGANTAR MUROBAHAH TENTANG IJMA’ : SEBAGIAN ULAMA MENGAMBIL IJMA’ SCR UMUM, BAIK IJMA’ SHAHABAT MAUPUN BUKAN, SPT IMAM SYAFI’I, IMAM NAWAWI, DLL. SEBAGIAN ULAMA HANYA MENGAMBIL IJMA’ SHAHABAT, MISALNYA IMAM AHMAD BIN HANBAL, IMAM IBNU HIBBAN, IMAM TAQIYUDDIN AN NABHANI.
  • 25. ADA PENYIMPANGAN SYARIAH DALAM PRAKTIK MUROBAHAH KONTEMPORER DI INDONESIA
  • 26. PENGANTAR MUROBAHAH  MISALNYA :  SEHARUSNYA BANK SYARIAH DLM MUROBAHAH : MEMBELI DULU BRG DARI SUPPLIER, LALU MENJUAL KPD NASABAH  FAKTANYA : BANK SYARIAH TIDAK LANGSUNG MEMBELI DARI SUPPLIER, TAPI MENYERAHKAN UANG KPD NASABAH YG MENJADI WAKIL BANK SYARIAH UTK MEMBELI DARI SUPPLIER.