21e eeuwse vaardigheden in wetenschap en technologie
•Download as PPTX, PDF•
0 likes•1,026 views
Strijker, a. (2016 10-13) 21e eeuwse vaardigheden in wetenschap en technologie - stand van zaken en toekomstige mogelijkheden. Inspiratiedag Techniekpact, Utrecht.
Recommended
Recommended
More Related Content
What's hot
What's hot (20)
Viewers also liked
Viewers also liked (20)
Similar to 21e eeuwse vaardigheden in wetenschap en technologie
Similar to 21e eeuwse vaardigheden in wetenschap en technologie (20)
More from Saxion
More from Saxion (18)
21e eeuwse vaardigheden in wetenschap en technologie
- 1. SLO ● nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling 21e eeuwse vaardigheden in wetenschap en technologie Stand van zaken en toekomstige mogelijkheden Allard Strijker, Briëlle Grievink en Marco Zocca Inspiratie dag Techniekpact Utrecht, 13 oktober 2016
- 2. SLO, nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling • Onafhankelijke, niet-commerciële positie als landelijke kennisinstelling • Curriculumontwikkeling: – ontwikkelen en onderhouden van landelijke leerplankaders (kerndoelen, eindtermen, examenprogramma’s, referentieniveaus) – ondersteunen en adviseren van OCW m.b.t. leerplanontwikkeling – uitvoering van onderzoek ter ondersteuning van deze twee hoofdtaken – primair en voortgezet onderwijs (incl. speciaal onderwijs) – Ketenpartners, incl. lerarenopleidingen
- 3. Leerplankaders • Visie op, en doelen en inhouden van het leren vormen kerncomponenten van het leerplankader http://www.slo.nl/organisatie/overmissie/kerntaken/
- 4. Welk onderwijs nu voor straks?
- 5. 21e eeuwse vaardigheden • 2014: Wat wilden we weten? – Wat zijn de vaardigheden van de toekomst? – Hoeveel aandacht is er voor deze vaardigheden in het primair onderwijs en in de onderbouw van het voortgezet onderwijs? • 2014: Wat hebben we gedaan? – Debat gevolgd en literatuuronderzoek gedaan om te bepalen om welke vaardigheden het zou moeten gaan – Kerndoelen en leermiddelen onderzocht – Vragenlijst en case studies van scholen – Discussiebijeenkomsten met leraren en andere experts http://www.slo.nl/toekomstgerichtonderwijs
- 7. Analyse kerndoelen & referentieniveaus • 21e eeuwse vaardigheden komen aan de orde, maar in geringe mate • Meeste aandacht voor: – Communiceren – Zelfregulering – Sociale en culturele vaardigheden • Weinig aandacht voor: – Probleemoplossend denken en handelen – Samenwerken – Digitale geletterdheid (po) – Creatief denken en handelen
- 8. Analyse van leermiddelen • Weinig doelgericht, substantieel en systematisch aandacht voor de vaardigheden in leermiddelen • Weinig aandacht voor probleemoplossend denken en handelen, creatief denken en sociale en culturele vaardigheden • Meer aandacht voor de vaardigheden in geïntegreerde methodes
- 9. Analyse van de onderwijspraktijk • Vragenlijst – 822 leraren po – 867 leraren vo onderbouw – Extra respons: 1139 leraren Tweede Fase • Case studies – 10 po-scholen, 9 vo-scholen – Mix van traditioneel/traditioneel vernieuwend/veelbelovend
- 10. Wat gebeurt er in de lespraktijk? • Vaardigheden worden belangrijk gevonden • Soms tot regelmatig aandacht voor de vaardigheden in de les • Meer aandacht voor vaardigheden in po (bovenbouw) dan vo-onderbouw!
- 11. Digitale geletterdheid • Mate van aandacht voor mediawijsheid (gemiddelde score leraren po/onderbouw vo) (score 1=bijna nooit; score 5=bijna altijd) • Leraren uit de bovenbouw po besteden significant meer aandacht aan mediawijsheid dan leraren in andere leerjaren po. Zij scoren ook significant hoger dan leraren vo onderbouw.
- 12. Probleemoplossend denken en handelen • Mate van aandacht voor probleemoplossend denken en handelen (gemiddelde score leraren po/onderbouw vo) (score 1=bijna nooit; score 5=bijna altijd) • Er zijn geen significante verschillen tussen leraren po en onderbouw vo, en ook niet tussen leraren in verschillende leerjaren po.
- 13. Creatief denken en handelen • Mate van aandacht voor creatief denken en handelen (gemiddelde score leraren po/onderbouw vo) (score 1=bijna nooit; score 5=bijna altijd) • Er zijn geen significante verschillen tussen leraren po en onderbouw vo, en ook niet tussen leraren in verschillende leerjaren po. meer resultaten m.b.t. de andere vaardigheden, zie http://curriculumvandetoekomst.slo.nl/21e-eeuwse
- 14. Lespraktijk: uitkomst case studies • Scholen die (meer) aandacht besteden aan 21EV doen dit vanuit: – pedagogische visie of schoolprofiel (bijv. technasium, cultuurprofielscholen) – projectonderwijs, weinig (structureel) in leergebieden • Leraren vinden innovatieve toepassing vaardigheden vaak lastig vorm te geven – Kritisch denken, probleemoplossend denken en handelen, digitale geletterdheid worden complex gevonden • Meerderheid van de leraren (67%) voelt zich niet voldoende toegerust en heeft behoefte aan lesmateriaal en professionalisering
- 15. Conclusie 2014 • 21e eeuwse vaardigheden komen weinig structureel en doelgericht aan de orde • Leraren hebben meer houvast nodig • Gegeven het belang van de vaardigheden is meer aandacht wenselijk • Inbedden in bestaande leergebieden meest kansrijke optie
- 16. Leerplankaders • Creativiteit • probleemoplossend denken en handelen • Digitale geletterdheid (ICT-basisvaardigheden, mediawijsheid, informatievaardigheden en computational thinking) • Opbouw van de leerplankaders – Inleiding met definitie – Waarom aandacht aan besteden in het onderwijs? – Voorbeeldmatig leerplankader – Voorbeeld(les)uitwerkingen
- 21. Voorbeeldmateriaal • Belang door leraren onderstreept • Maar: Houvast nodig • Onderdeel project 2015, 2016 en 2017 Voorbeeldmaterialen • Verschillende materialen, uitgeprobeerd met/bij leraren • Voorbeeld
- 22. • Probleemoplossend denken en handelen • Aardrijkskunde (Mens & Maatschappij, Oriëntatie op jezelf en de wereld) • Onderbouw VO –klas 1, havo/vwo De nieuwe speelvoorziening
- 23. • Probleemsituatie (signalering) • Inventarisatie: waar rekening mee houden? (analyse van het probleem) • Mogelijke plekken (en invullingen) (oplossingsrichtingen) • Argumenten geven, afwegen, keuze maken (beargumenteerd beslissingen nemen) • Intekenen op een kaart (toepassen) • Klassikaal presenteren en nabespreken (evalueren) De nieuwe speelvoorziening
- 24. • Opdracht voor probleemoplossend denken en handelen – Ill-structuredness – Real-world/herkenbaarheid • Vakinhoud – Eigen omgeving als schaalniveau – Kaartvaardigheden • Kerndoelen onderbouw VO 38: De leerling leert een eigentijds beeld van de eigen omgeving, Nederland, Europa en de wereld te gebruiken om verschijnselen en ontwikkelingen in hun eigen omgeving te plaatsen. 42: De leerling leert in eigen ervaringen en in de eigen omgeving effecten te herkennen van keuzes op het gebied van werk en zorg, wonen en recreëren, consumeren en budgetteren, verkeer en milieu. De nieuwe speelvoorziening
- 25. • Mate van vrijheid voor leerlingen vs. controle door de leraar • Expliciet maken: wat maakt opdracht 21e eeuws De nieuwe speelvoorziening: In de praktijk
- 26. • Insteek: probleemoplossend denken en handelen • Maar in samenhang met: –Kritisch denken –Creatief denken en handelen –Samenwerken –Communiceren –ICT-basisvaardigheden –Informatievaardigheden –Mediawijsheid –Zelfregulering De nieuwe speelvoorziening: In de praktijk
- 28. SLO-projecten vervolg • 2016 – Afronden van een deel van de lesvoorbeelden van 2015 – Verder met digitale geletterdheid – Ontwikkelen leerlijnen gekoppeld aan leermaterialen – Kritisch denken – Zelfregulering • 2017 – Samen met scholen, opleidingen, uitgevers verder ontwikkelen en uitproberen – Communiceren – Samenwerken – Sociale en culturele vaardigheden
- 29. Workshop • Aan de slag met een selectie van de vaardigheden.. • Stap 1 – Groepjes van 4 à 5 personen maken • Stap 2 – Vragenlijst invullen • Stap 3 – Vaardigheid kiezen • Stap 4 – Eigen ervaringen delen • Stap 5 – Voorbeeldmatige leerplankaders bespreken • Stap 6 – Kansen en mogelijkheden noteren
- 30. Vragen, opmerkingen, meer informatie. • Allard Strijker • a.strijker@slo.nl • http://curriculumvandetoekomst.slo.nl/21e-eeuwse- vaardigheden/
Editor's Notes
- Dia's over voortraject alleen indien nodig. En dan snel. Indien niet nodig: door naar dia 9
- Probleemsituatie gegeven probleem gesignaleerd door gemeenteraad: te weinig speelvoorzieningen, maar waar?? (belangrijk voor gezonde leefstijl). Aan leerlingen om daar oplossing voor te bedenken (locatie + invulling) Elementen waar rekening mee gehouden moet worden bv. welke doelgroep (waar wonen ze of komen ze), veiligheid van locatie (hoe kun je er komen, gevaarlijke situaties in de buurt), overlast voor/door andere buurtbewoners, nabijheid van bestaande speelvoorzieningen etc. Ook: wat voor soort speelvoorzieningen zijn er (welke mogelijkheden), kosten daarvan, voor wie, duurzaamheid etc. Aan leerlingen om dit zo uitputtend mogelijk te bedenken belangrijke stap! Basis voor rest van het proces! Aan leraar om te zorgen/klassikaal te verifiëren dat dit gedegen is gebeurd. Vervolgens individueel bedenken (en argumenten waarom dit goede locaties/invullingminimaal 3 goede locaties en invullingen en zijn) kaartje printen van de eigen omgeving (wijk of dorp)! (bv. via google maps) Dit in de groepjes bespreken, en argumenten geven en samen afweging maken om zo tot beslissing te komen. Aan de docent om dit proces in de gaten te houden en zo nodig (bij) te sturen zorgen dat leerlingen hier goed over nadenken. Als keuze is gemaakt, gaan de leerlingen het intekenen op een kaart (daarbij ook kaartvaardigheden van belang legenda, schaalverdeling etc.) Klassikaal presenteren (a.h.w. advies voor gemeenteraad) en samen nabespreken (ook weer in relatie tot criteria die aan het begin waren opgesteld)
- Lastig voor leraren om leerlingen vrij te laten voorbeeld 1 leraar: opdracht veeeeel te open (maakte het meer gestructureerd voor de leerlingen). Bij het interview na afloop vertelde hij dit ook, dat hij zo'n opdracht zelf nooit zo zou geven. Liet een opdracht zien die ze elk jaar deden (winkelpand in Zutphen kiezen, o.b.v. vooraf (door de docenten) opgestelde criteria). Dat vond hij veel fijner, structuur! Maar: leraar gaf ook aan dat die opdracht wellicht iets opener gemaakt zou kunnen worden, dat dat goed zou zijn (misschien twee criteria-vakjes open, die leerlingen zelf in kunnen vullen) het werken met het materiaal was wel een ervaring die effect had op het denken van de leraar Kleine stapjes, ontwikkelproces voor leraren, niet verwachten dat leraren gelijk het hele onderwijs om gaan gooien (zullen ongetwijfeld aantal leraren zijn die dat wel willen, die niet kunnen wachten, maar ook leraren voor wie dat lastig is, daarbij ook rekening houden met de weerbarstige onderwijspraktijk... Denk dat je heel blij mag zijn met dit soort kleine stapjes Expliciet in het materiaal zetten wat je van leraren verwacht, om te zorgen dat de opdracht inderdaad bijdraagt aan de vaardigheid die je beoogt zodat duidelijk wordt wat er 21e eeuws aan is Hoe explicieter in het materiaal, hoe groter de kans dat leraren het oppikken en ook daadwerkelijk in hun klas gaan toepassen (op de manier die je bij het maken van het materiaal voor ogen had).
- Hoewel insteek probleemoplossend denken en handelen is, spelen ook andere vaardigheden nu al een rol bij deze opdracht, of zouden kunnen worden toegevoegd/uitgebreid: Kritisch denken (reflectie: weet ik genoeg, is dit wel echt zo etc.) Creatief denken en handelen (bij het komen tot mogelijke oplossingen creativiteit nodig buiten gebaande paden durven/kunnen gaan) Samenwerken (overleggen om tot criteria te komen en beslissingen te nemen) Communiceren (presenteren, advies voor gemeenteraad) ICT-basisvaardigheden (kaartje zoeken en printen) Informatievaardigheden (verkennen probleem: bv. informatie zoeken over mogelijke speeltoestellen/inrichtingen speeltuinen) Mediawijsheid (als meer informatie gezocht wordt waar komt de informatie vandaan, zijn het wellicht reclame-uitingen?) Zelfregulering (mate van (zelf)sturing die leerlingen aankunnen/nodig hebben rol voor leerkracht om dat in te schatten per leerling hoe je leerlingen begeleid in het 'zichzelf aansturen')