j

1. Tổ 1- Lớp Y6D
Trường Đại học Y Dược Huế

2.  Chiếm 1-2% gãy xương ở người lớn
 Gãy mâm chày là loại gãy xương phạm khớp
Người trẻ: CT năng lượng cao (TNGT, ngã từ trên
cao)/gãy tách
Người già: CT năng lượng thấp hơn (ngã đơn
giản)/loãng xương-gãy lún
Hiếm gặp ở trẻ em
 Mục đích điều trị:
Phục hồi diện khớp
Duy trì trục cơ học của chi

3.  Lồi cầu xương đùi
 Mâm chày
 Sụn chêm
 Dây chằng
 Mạch máu
Là khớp phức tạp bao gồm hai khớp:
chày-đùi; bánh chè-đùi

5. 1. Lực ép về phía mâm chày trong/ngoài
2. Lực ép theo trục dọc
3. Phối hợp cả 2

7.  Schatzker
 AO/OTA
 Moore
 Chertsey
 Three-Column

8. Phân loại Schatzker (1979)
 Được sử dụng phổ biến
 Đơn giản, dễ nhận biết, giúp
hướng dẫn điều trị
 Type I-III: 1 bên, NL thấp
 Type V-VI: 2 bên, NL cao

9. Type I
 Gãy tách hình chêm mâm chày ngoài
 Do bẻ cong và giằng xé
 Hay gặp ở người trẻ

10. Type II
 Gãy tách dọc kết hợp lún mâm chày ngoài
 Cơ chế giống type I nhưng thường ở BN lớn tuổi
(>50), loãng xương
 Thường ảnh hưởng 1/3 ngoài diện khớp
 K/c từ điểm thấp nhất mâm chày trong và chỗ
lún: >4mm có ý nghĩa

11. Type III
 Gãy lún ở trung tâm của mâm chày ngoài
 Loại gãy ít nghiêm trọng nhất
 Một lực nhỏ tác động lên xương yếu bệnh
nhân lớn tuổi (55-60), loãng xương đáng kế

12. Type IV
 Gãy mâm chày trong
 Tiên lượng xấu nhất
 Hay kèm tổn thương mạch máu
 Do chấn thương tốc độ cao/lực ép nhỏ về phía
trong ở người già loãng xương đáng kể

13. Type V
 Gãy 2 mâm chày
 Do sự đè mạnh đều nhau trên cả 2 mâm chày
 Thường không có lún mặt khớp
 Tiên lượng phụ thuộc vào: tổn thương diện
khớp?, ngoài diện khớp ở củ gian lồi cầu?

14. Type VI
 Phức tạp nhất
 Mấu chốt là tách biệt giữa hành xương và thân
xương
 Thường ảnh hưởng diện khớp và mất vữngkhó
điều trị bảo tồn

15. Phân loại AO/OTA (1996)

16.  Bất động bằng bột
 Kéo liên tục và vận động sớm
 Kó bột chức năng
Không phẫu thuật
 Gãy tách vững không di lệch
 Gãy lún hoặc gãy di lệch tối thiểu
 Gãy ở người già, yêu cầu thấp,
loãng xương
Chỉ
định

17. Phẫu thuật
Chỉ định tuyệt đối
• Gãy hở
• Có biến chứng CEK
• Tổn thương mạch máu
Chỉ định tương đối
• Gãy 2 mâm chày di lệch
• Gãy mâm chày trong có di
lệch
• Gãy mâm chày ngoài làm
mất vững khớp gối

18. Type I
 Gãy di lệch nên điều trị phẫu thuật vì
sụn chêm có thể kẹt vào đường gãy
 Nếu sụn chêm kẹt+di lệchrối loạn
chức năng khớp gối

19. Type II
Nếu lún mặt sụn khớp >4 mm hoặc
mất vững khớp gối thì mổ nắn, nâng
chỗ lún mâm chày, ghép xương vào
hành xương để chống lún, cố định
xương gãy bằng vis xốp và nẹp nâng
đỡ

20. Type III
Nếu lún mặt khớp nhiều hoặc mất
vững khớp gối thì phải mổ nâng mặt
khớp, ghép xương và đặt 1 nẹp nâng
đỡ ở vỏ xương bên ngoài

21. Type IV
Loại gãy này có khuynh hướng
làm cho cẳng chân vẹo trong,
điều trị bằng mổ nắn, cố định
xương bằng vis xốp và nẹp nâng
đỡ phía bên trong

22. Type V
Cả 2 mâm chày có thể được cố
định bằng nẹp nâng đỡ và vis xốp
Có thể cố định bằng nẹp nâng đỡ
bên nặng, bên còn lại được cố định
bằng vis xốp hoặc có thể cố định
bằng 1 nẹp chống trượt nhỏ

23. Type VI
Hầu hết phải điều trị bằng nẹp
nâng đỡ và vis xốp