Από το προσωπικό στο επαγγελματικό πλαίσιο παρατήρησης διδασκαλίας

Παρατήρηση Διδασκαλίας: Από το
προσωπικό στο επαγγελματικό
πλαίσιο παρατήρησης διδασκαλίας
Παρατήρηση και αξιολόγηση διδασκαλίας
http://waveavenue.com/profiles/blogs/crystal-palace-reflect-stunning-spectrum-of-colors

Σε επίπεδο γνώσεων
• Να γνωρίσουν διαδικασίες και
νόμους της αντίληψης,
αντιληπτικές πλάνες, αλλά και
την έννοια της παρατήρησης και
του προσωπικού και
επαγγελματικού πλαισίου της.
• Να συνδέσουν τους νόμους της
αντίληψης με καταγεγραμμένες
συμπεριφορές
• Να αναγνωρίσουν την
πολύπλοκη ψυχολογική
διαδικασία της παρατήρησης
Σε επίπεδο δεξιοτήτων
• Να καταστούν ικανοί να
διακρίνουν τα φυσικά από τα
κοινωνικά φίλτρα της αντίληψης
• Να εφαρμόσουν ενσυνείδητα
αντιληπτικές πλάνες στη
διδασκαλία τους
Σε επίπεδο στάσεων
• Να προβληματισθούν για την
ανάγκη μετακίνησης από το
προσωπικό στο επαγγελματικό
πλαίσιο παρατήρησης
διδασκαλίας
• Να παρακινηθούν να
ξεκαθαρίσουν τη προσωπική
τους θεωρία
• Να αναρωτηθούν για το αν είναι
έτοιμοι για παρατήρηση και
αξιολόγηση μιας διδασκαλίας σε
επαγγελματικό πλαίσιο
Η παρουσίαση, συνοδευόμενη από βιωματικές δραστηριότητες και πολυμέσα, απευθύνεται σε
μαθηματικούς της Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, μετά από εκδήλωση ενδιαφέροντος να παρακολουθήσουν
διδασκαλίες συναδέλφων τους και να επιτρέψουν σε άλλους να παρακολουθήσουν δικές τους διδασκαλίες
και αφορά την πρώτη ενότητα του επιμορφωτικού σεμιναρίου.
Εκπαιδευτικοί στόχοι επιμορφωτικού σεμιναρίου

Δομή
Αντίληψη:
διαδικασίες και
νόμοι
Το προσωπικό
πλαίσιο
Επαγγελματικό
πλαίσιο

Τι βλέπετε
στην εικόνα;

Τι βλέπετε
στην εικόνα;
Μήπως εδώ
βλέπετε κάτι
άλλο;

Αντίληψη
μία από τις νοητικές λειτουργίες με την οποία ο άνθρωπος
προσλαμβάνει και ερμηνεύει τα εξωτερικά ερεθίσματα / ο
βαθμός ευφυΐας
η ικανότητα να καταλαβαίνει κανείς τι συμβαίνει γύρω του, να
συλλαμβάνει στοιχεία της πραγματικότητας και να διαμορφώνει
σαφή εικόνα για πρόσωπα και καταστάσεις
η άποψη που έχει διαμορφώσει κανείς για ένα θέμα, ο τρόπος με
τον οποίο συλλαμβάνει κανείς ένα φαινόμενο, καθώς και η
τοποθέτηση του απέναντι σε αυτό
Μπαμπινιώτης,2002

Αντίληψη
Η διαδικασία πρόσληψης πληροφοριών, η οποία προκαλείται από
εξωτερικά ερεθίσματα. Παπαδοπούλου, 2013
Πηγή: http://www.slideshare.net/MrAguiar/ap-sensation-perception-14-15

Γνωστική προσέγγιση της επεξεργασίας των πληροφοριών
Κουτσελίνη, 2004

Οι διαδικασίες που εκτελούνται κατά την
αντίληψη
Μετασχηματισμός Πρόσληψη Αφομοίωση
Παπαδοπούλου, 2013
φυσικά και κοινωνικά φίλτρα

Πόσες των
ομάδες ίσων
κύκλων
διακρίνετε;
Οφθαλμαπάτη του Ebbinghaus
Αντιληπτική πλάνη

Θεωρία του Gregory: Κάποιες αντιληπτικές
πλάνες οφείλονται στο ότι οι διαδικασίες που
παράγουν τη σταθερότητα του μεγέθους στο
τρισδιάστατα αντικείμενα χρησιμοποιούνται
εσφαλμένα και στα δυδιάστατα.
Αντιληπτική πλάνη
Zollner
Ponzo
Poggendorf
Muller-Lyer

http://www.kuriositas.com/2013/06/the-amazing-3d-chalk-street-paintings.html
Με κιμωλία από Tracy Lee Stum

http://www.piperies.gr/posts/fysiki-ofthalmapati-me-ypobryxio-katarrakti
Φυσικές οφθαλμαπάτες

Αποκωδικοποίηση
οφθαλμαπάτης
http://www.protothema.gr/zoi/article/436786/11-ofthalmapates-
pou-tha-sas-kathilosoun/
Αντίληψη της
αμφισημίας σε
διάφορα
σχήματα ή
έργα τέχνης
http://www.timepass69.com/start13-
s1386/outstanding-illusion-paintings-art

1η ομάδα Τα μέλη είδαν προηγουμένως 4 σκίτσα ζώων
0
81
75
100
19
25
1η ομάδα 2η ομάδα Ομάδα ελέγχου
άνδρας αρουραίος
Μελέτη Bugelski και Alampay, 1961
Τι βλέπετε στην εικόνα;
2η ομάδα Τα μέλη είδαν προηγουμένως σκίτσα προσώπων ανθρώπων
Ομάδα ελέγχου Τα μέλη δεν είδαν προηγουμένως καμμιά εικόνα

Επιλεκτική Αντίληψη
Πηγή: http://www.slideshare.net/MrAguiar/ap-sensation-perception-14-15 Αποτυχία παρατήρησης
αλλαγής του ακροατή
Κάποιος ζητά πληροφορίες Μικρή διακοπή Και η συνέχεια

Κοινωνικά
φίλτρα
Επίδραση της
άλω ή
φωτοστέφανο
Προκαταλήψεις
Στερεότυπα

Γνωρίζουν όλοι την απάντηση και γνωρίζουν ότι τη γνωρίζουν;
Μπορείτε να δώσετε παραδείγματα παρατηρηθεισών συμπεριφορών
των μαθητών από εκπαιδευτικούς στα οποία ενεργοποιούνται
κοινωνικά φίλτρα εμποδίζοντας την ορθή κρίση των εκπαιδευτικών
κατά την αξιολόγηση των μαθητών τους;

Λειτουργίες της αντίληψης
• Ενεργοποίηση φυσικών ή κοινωνικών φίλτρων
Επιλογή
• Προώθηση στο προσκήνιο ή στο παρασκήνιο
Οργάνωση
• Προτίμηση μιας οπτικής γωνίας και παραγνώριση άλλων
Υπογράμμιση
• Επανειλημμένη επαλήθευση των προσδοκιών
παρατηρητή οδηγεί σε ενίσχυση και σταθεροποίηση τους
Σταθεροποίηση

1η Άσκηση
Εργαστείτε σε ομάδες 5 ατόμων για να αντιστοιχίστε κάθε παράδειγμα
σε μια εκ των λειτουργιών της αντίληψης με το καταλληλότερο τρόπο
1. Κατά την επίλυση μιας άσκησης από ένα μαθητή στον πίνακα, η εκπαιδευτικός κ. Παπαδοπούλου,
οργανώνει τα ερεθίσματα που δέχεται σε δύο επίπεδα. Αυτά που έχουν σχέση με τις ενέργειες του
μαθητή στον πίνακα, και αυτά που προέρχονται από την υπόλοιπη τάξη.
2. Ο εκπαιδευτικός κ. Αντωνίου, συναντά στη τάξη αδέλφια προηγούμενων μαθητών του οι οποίοι
επιδείκνυαν εξαιρετικές επιδόσεις στο μάθημά του. Η αντιληπτική του στάση διαμορφώνεται με
βάση την πληροφορία αυτή, μεταβιβάζοντας υποσυνείδητα τις προσδοκίες που έτρεφε για τους
μαθητές που είχε, στα αδέλφια τους. Δηλαδή προσδοκά τις ίδιες επιδόσεις από τα αδέλφια τους.
3. Ο Διευθυντής έχει παγιώσει την αντίληψη ότι ο Γιάννης εκδηλώνει «επιθετική» συμπεριφορά γιατί
συνεχώς διαπληκτίζεται έντονα με τους συμμαθητές του.
4. Έχει παρατηρηθεί ότι παιδιά χαριτωμένα κρίνονται με μεγαλύτερη επιείκεια από ότι άλλα, είτε
αυτή η επιείκεια αφορά στην επίδοσή τους είτε τη συμπεριφορά τους.
5. Η εκπαιδευτικός κ. Κατσάνου πληροφορήθηκε για την οικογενειακή κατάσταση του μαθητή της
Πέτρου και διαπίστωσε ότι κάποια από τα στοιχεία που συνέλεξε συνάδουν με την εικόνα που
είχε διαμορφώσει για τον μαθητή της. Προσαρμογή από Παπαδοπούλου, 2013

Επιλογή
Το αντιληπτικό πεδίο κάθε ατόμου διαμορφώνεται ανάλογα με
Το είδος των
ερεθισμάτων που
δέχεται
Τις προσωπικές
εμπειρίες
Τις προηγηθείσες
διαδικασίες
κοινωνικής
μάθησης
Τα κίνητρα της
δεδομένης στιγμής

Οργάνωση
Κατά τη διαδικασία της αντίληψης
ορισμένα στοιχεία οργανώνονται
σε μορφές και συνιστούν το
επίκεντρο της προσοχής μας , ενώ
όλα τα υπόλοιπα απωθούνται από
το επίκεντρο της προσοχής μας και
λειτουργούν ως φόντο.

Υπογράμμιση
Η προτίμηση υπογραμμίζει κάποια
στοιχεία στο αντιληπτικό μας πεδίο,
ενώ αφήνει κάποια άλλα να
ωχριάσουν.
Η προτίμηση υπαγορεύεται από τις
προσδοκίες της δεδομένης στιγμής,
που μπορεί να αναφέρονται σε
ανάγκες συναισθήματα αλλά και
απόψεις, προκαταλήψεις κλπ.
Κάθε αντιληπτική δραστηριότητα αποκαλύπτει τη
προτίμηση μιας οπτικής γωνίας και την αγνόηση όλων
των άλλων προοπτικών

Σταθεροποίηση
Επανειλημμένη
επαλήθευση προσδοκιών
παρατηρητή
Ενίσχυση και
σταθεροποίηση
προσδοκιών
• Ιδιότητες ατόμων, αντικειμένων και
χαρακτηριστικά καταστάσεων
διαδικασιών παραμένουν αμετάβλητα
Προϋποθέτει
• Η επανάληψη υποβοηθά τη μάθηση
(γεγονός)Υιοθετεί

Δραστηριότητα
• Η Ελένη βρίσκεται στον δρόμο για το σχολείο.
Προσαρμογή από Borich, 2010
• Ανησυχεί πολύ για το μάθημα των μαθηματικών.
• Σκέφτεται ότι μπορεί να μην τα καταφέρει να ελέγξει σήμερα την τάξη.
η αντίληψή μας προτρέχει, προτρέχει επειδή το προσωπικό πλαίσιο μας υποβάλλει ένα
συγκεκριμένο τρόπο για τον καθένα μας να αντιληφθούμε τα πράγματα

Το προσωπικό πλαίσιο
 Όλοι μας έχουμε καθημερινά πλήθος
αλληλεπιδράσεις με το περιβάλλον μας.
Καθώς προσπαθούμε να κατανοήσουμε αυτά
που συμβαίνουν γύρω μας, δημιουργούμε ένα
προσωπικό πλαίσιο ή μια σειρά από
προσδοκίες για τη φύση του κόσμου ή ένα
προσωπικό φακό μέσα από τον οποίο
βλέπουμε τα πράγματα.
Νεοφύτου & Βαλιαντή, 2013
 Το προσωπικό πλαίσιο ή οι προσδοκίες επηρεάζουν αυτό που βλέπουμε σε
μια συγκεκριμένη περίπτωση, καθώς και αυτό που επιλέγουμε να αγνοήσουμε.

2η Άσκηση
Μετά την πρώτη μέρα στο σχολείο, ο σχολικός σύμβουλος ζήτησε από
τρεις εκπαιδευτικούς διαφορετικών ειδικοτήτων να καταγράψουν τις
εντυπώσεις τους για έναν μαθητή, τον Πέτρο.
Υπήρξε σύγκλιση απόψεων;
Δάνειο από Νεοφύτου & Βαλιαντή, 2013

Εκπαιδευτικός Α
• «Ο Πέτρος έφθασε
καθυστερημένος στην τάξη μου
και κάθισε στην τελευταία σειρά
χωρίς να απολογηθεί για την
καθυστέρηση. Οι υπόλοιποι
είχαν μαζί τους τα απαραίτητα
υλικά –τετράδιο, μολύβι και
ρίγα- αλλά αυτός δεν είχε φέρει
τίποτε. Είχα τέτοιους μαθητές
και πριν –τεμπέληδες και
ανεύθυνους- και το να τους
διδάσκεις οτιδήποτε είναι σαν να
τους βγάζεις τα δόντια. Δεν είμαι
απόλυτα σίγουρος αλλά βάζω
στοίχημα ότι θα έχω
προβλήματα μαζί του αυτή τη
χρονιά».
Εκπαιδευτικός Β
• «Μου ζητάτε να σχολιάσω τον
Πέτρο αλλά δεν έχω και πολλά
να πω τόσο νωρίς στην αρχή της
σχολικής χρονιάς. Στην
πραγματικότητα δεν θα
αντιλαμβανόμουν τον Πέτρο αν
δεν περπατούσε αργά, ίσως λόγω
της φασαρίας και του θορύβου
στις αίθουσες αυτό το πρωί. O
Πέτρος φαίνεται ένα ήσυχο, ίσως
και ντροπαλό παιδί, αφού
φάνηκε αμήχανος ακόμα και να
πει ότι άργησε και πήγε
απευθείας σε μια θέση στην
τελευταία σειρά. Προβλέπω ότι
ο Πέτρος δεν θα έχει και πολλά
να πει στην τάξη μου κατά τη
διάρκεια της χρονιάς».
Εκπαιδευτικός Γ
• «Όταν μου ζητήσατε να γράψω
την εντύπωσή μου για τον
Πέτρο, κοίταξα τους βαθμούς
και τις επιδόσεις του την
προηγούμενη χρονιά. Μετά που
τον συνάντησα για πρώτη φορά
σήμερα, όλα είχαν τη σημασία
τους. Ο Πέτρος θα έχει ψηλές
επιδόσεις στην τάξη μου. Είναι ο
τύπος που κάθεται κάτω να
εργαστεί. Για παράδειγμα, όταν
ήρθε στην τάξη, πήγε στη γωνιά
για να αποφύγει τη φασαρία που
προκαλούσαν οι μαθητές που
έρχονταν αργοπορημένοι. Ο
Πέτρος φαίνεται να είναι ένας
ευαίσθητος, υψηλών επιδόσεων
μαθητής στον οποίο ίσως θα
πρέπει να δοθεί και επιπρόσθετη
εργασία για να διατηρήσουμε το
ενδιαφέρον του αυτή τη χρονιά».

Σχολιασμός
Τρεις διαφορετικές παρατηρήσεις
Εκπαιδευτικός Α (ΕΑ)
Εκπαιδευτικός Β (ΕΒ)
Εκπαιδευτικός Γ (ΕΓ)
Τρεις διαφορετικές επιλεκτικές αντιλήψεις
ΕΑ: Αργοπορία, χωρίς τετράδια
ΕΒ: ήσυχος-χαμηλών τόνων μαθητής
ΕΓ: προηγούμενοι βαθμοί, τρόπος εργασίας του Πέτρου.
Τρεις διαφορετικές ερμηνείες
ΕΑ: Ταραχοποιός
ΕΒ: Μέσης επίδοσης-συμπεριφοράς
ΕΓ: Υψηλών επιδόσεων
Διαφορετικές προσδοκίες προδιαγράφουν διαφορετικό χειρισμό

Η Προσωπική Θεωρία των εκπαιδευτικών
• ένα άρρητο, θεωρητικό σύστημα ιδεών, πεποιθήσεων, παραδοχών, αξιών, στάσεων, που αφορά
ό,τι σχετίζεται με την διαδικασία της εκπαίδευσης (π.χ. τους μαθητές, το σχολικό περιβάλλον,
τη διδακτέα ύλη, τα Αναλυτικά Προγράμματα (Kagan, 1992).
• ευρίσκεται συνήθως σε λανθάνουσα μορφή, χωρίς να έχει εκλογικευθεί ή ενταχθεί σε ένα
συνεκτικό σύνολο· η διαμόρφωση του γίνεται χωρίς συνειδητή προσπάθεια συστηματοποίησης,
μέσα από τις εμπειρίες που είχαν οι δάσκαλοι ως μαθητές και κυρίως από τη διδακτική εμπειρία
τους (Macnab & Payne, 2003).
• αποτελεί έναν συναισθηματικό τρόπο με τον οποίο οι εκπαιδευτικοί αντιλαμβάνονται τον
παιδαγωγικό τους ρόλο, προσλαμβάνουν την επιστημονική γνώση που αφορά τα θέματα της
εκπαίδευσης και ως εκ τούτου επηρεάζει αποφασιστικά το σχηματισμό και αλλαγή της
εκπαιδευτικής πράξης και συμπεριφοράς (Entwistle et al., 2000· Ματσαγγούρας, 2001).
Νεοφύτου, 2009

Δραστηριότητα
Big Bang Theory Key & Peele - Substitute Teacher
http://www.youtube.com/watch?v=fzyrEDII9-k http://www.youtube.com/watch?v=Dd7FixvoKBw
Τι πιστεύει ο δάσκαλος για τους μαθητές του, για τη σχέση με τους
μαθητές του, για το πώς πρέπει να διδάσκει και να συμπεριφέρεται;

Dan Meyer: Math class needs a makeover
https://www.youtube.com/watch?v=NWUFjb8w9Ps

Μοντέλα πεποιθήσεων και διδακτικά μοντέλα για
τη διδασκαλία των μαθηματικών του Ernest
Μοντέλα πεποιθήσεων
• το μοντέλο της λύσης προβλήματος που
αντιμετωπίζει τα μαθηματικά ως ένα δυναμικό και
συνεχώς μεταβαλλόμενο πεδίο
• το πλατωνικό μοντέλο, όπου τα μαθηματικά είναι
ένα στατικό ενοποιημένο σώμα γνώσεων, δομών και
αληθειών
• το εργαλειακό μοντέλο όπου τα μαθηματικά
αντιμετωπίζονται ως χρήσιμα μεν, αχρείαστη
συλλογή από δεδομένα, κανόνες και δεξιότητες δε.
Διδακτικά μοντέλα
• το διερευνητικό μοντέλο
• το μοντέλο εννοιολογικής κατανόησης
• το μοντέλο κατάκτησης βασικών
δεξιοτήτων
• το μοντέλο καθημερινής επιβίωσης
• συνδυαστικά μοντέλα που προκύπτουν
από ενώσεις των πιο πάνω.

Προσωπική Θεωρία και Φιλοσοφία
H ΠΘ τροφοδοτείται από τις σχολικές εμπειρίες,
φιλτραρισμένες μέσα από τις γενικότερες πεποιθήσεις και
στάσεις, και από το περιεχόμενο του προγράμματος σπουδών
που παρακολούθησαν οι εκπαιδευτικοί.
Με αυτή την έννοια οι πεποιθήσεις των δασκάλων φέρουν
επιρροές και δάνεια από τους κλάδους της Φιλοσοφίας, της
Ψυχολογίας και της Κοινωνιολογίας της Εκπαίδευσης.
Η ΠΘ είναι διεπιστημονικού χαρακτήρα και περιλαμβάνει στη
βάση της γενικές παραδοχές που έχουν προκύψει από
κυρίαρχες φιλοσοφικές προσεγγίσεις, όπως άλλωστε συμβαίνει
και με τους ίδιους τους κλάδους της Παιδαγωγικής (Ξωχέλλης
1999, Βούλγαρης, 2003).

Η φιλοσοφία της εκπαίδευσης
εκφράζει τις αρχές και θέσεις για το
σκοπό της εκπαίδευσης, τη γνώση,
τη σχέση κοινωνίας και μαθητή, το
ρόλο του σχολείου και του
εκπαιδευτικού (Κουτσελίνη, 2001).
Ανάλογα με τη φιλοσοφία στην
οποία θεμελιώνεται το αναλυτικό
πρόγραμμα διαμορφώνονται οι
σκοποί και οι στόχοι τους, τα
αντικείμενα γνώσης, οι
μεθοδολογικές προσεγγίσεις, η
αξιολόγηση τόσο του μαθητή όσο
και του προγράμματος.
Στα ΑΠ δεν εφαρμόζεται
αποκλειστικά μια μόνο θεωρία.
Συνήθως χρησιμοποιούνται στοιχεία
από όλες τις θεωρίες με έμφαση σε
κάποια απ' αυτές.

• Ιδεαλισμός
Φιλοσοφία
• Πνευματική
• Ηθική
• Αμετάβλητη
Πραγματικότητα
• Λογικό ον
• Αιώνιος στη φύση όπως ο
Θεός
• Η φύση του είναι ίδια στο
χώρο-χρόνο
Άνθρωπος
• Απόλυτες και Αιώνιες
Αξίες
• Αιώνιες ιδέες
• Είναι αποτέλεσμα λογικής
σκέψης
Γνώση
• Πνευματικός και ηθικός
ηγέτης
• Βοηθά το μαθητή να φέρει
τις αιώνιες ιδέες στο
επίπεδο της συνείδησης
• Βοηθά να φτιαχθεί ο
αιώνιος άνθρωπος
Ρόλος δασκάλου
• Αποστήθιση γνώσης
• Αφηρημένη σκέψη
• Η διδασκαλία είναι
ιδεοκεντρική
Έμφαση στη
μάθηση
• Κλασικά βιβλία,
φιλοσοφία, θεολογία και
μαθηματικά τα πιο
σπουδαία
Εμφαση στο
Α.Π.
Φιλοσοφικές βάσεις και αναλυτικά προγράμματα (Χατζηγεωργίου, 2012)

• Ρεαλισμός
Φιλοσοφία
• Υλική, Αντικειμενική,
Ορίζεται από φυσικούς
νόμους
• Υπάρχει ανεξάρτητα από
εμάς
• Πνευματικό ον
• Tabula Rasa
Άνθρωπος
• Απόλυτες και Αιώνιες
• Βασίζεται στους φυσικούς
νόμους
Αξίες
• Προέρχεται από
αισθητηριακή εμπειρία και
αφαίρεση
• Ανακαλύπτεται
• Υπάρχει ανεξάρτητα από
τον γιγνόσκοντα
Γνώση
• Να καλλιεργήσει
ορθολογική σκέψη
• Πνευματικός και ηθικός
ηγέτης
• Αυθεντία
• Βοηθά να φτιαχθεί ο
άνθρωπος-πολίτης
• Εξάσκηση του νου, λογική
και αφηρημένη σκέψη
Έμφαση στη
μάθηση
• Ακαδημαική γνώση
Ανθρωπιστικά και
επιστημονικά μαθήματα
Εμφαση στο
Α.Π.

• Πραγματισμός
Φιλοσοφία
• Βρίσκεται στην εμπειρία,
στην Αλληλεπίδραση
Ατόμου-Περιβάλλοντος
• Πάντα αλλάζει
• Δεν υπάρχει ανεξάρτητα
από μας
• Βιολογικό και κοινωνικό
ον
Άνθρωπος
• Περιστασιακές και
Σχετικές
• Μέσο για την επίτευξη
σκοπών
Αξίες
• Βασίζεται στην εμπειρία
• Χρησιμοποιεί την
επιστημονική μέθοδο
• Αληθινή γνώση, ότι με
βοηθάει να λύνω
επιτυχώς προβλήματα
Γνώση
• Να καλλιεργήσει κριτική
σκέψη και επιστημονικές
διαδικασίες
• Βοηθά να γίνει ο
μαθητής ικανός να ζει με
επιτυχία στη ζωή του
• Μέθοδοι που
ασχολούνται με ένα
περιβάλλον που συνεχώς
αλλάζει
• Επιστημονικές εξηγήσεις
Έμφαση στη
μάθηση
• Δεν υπάρχουν
συγκεκριμένες γνώσεις ή
μαθήματα, αλλά
εμπειρικά θέματα και
προβλήματα
Εμφαση στο
Α.Π.

• Υπαρξισμός
Φιλοσοφία
• Υποκειμενική
• Το άτομο ζει το δράμα της
ζωής
• Υπάρχει στη δράση του
ατόμου
• Τίποτα μέχρι να δράσει
• Γίνεται όπως θέλει λόγω της
προσωπικής επιλογής
• Καταδικασμένος στην
ελευθερία του
Άνθρωπος
• Σχετικές όχι Απόλυτες
• Επιλέγονται ελεύθερα,
Βασίζονται στις ατομικές
αντιλήψεις
• Η αλήθεια είναι πολλαπλή
• Μεγαλύτερη αξία:
Ελευθερία και
Υπευθυνότητα του ατόμου
Αξίες
• Βασίζεται στην προσωπική
επιλογή
• Υπάρχει ταύτιση γνωστικού
υποκειμένου και
αντικειμένου
• Χωρίς γνωστικό υποκείμενο
δεν υπάρχει γνώση
Γνώση
• Να καλλιεργήσει
προσωπική επιλογή και
ατομική ταυτότητα
• Να βοηθήσει το μαθητή να
γίνει αυθεντικό άτομο
• Να γίνει υπεύθυνο άτομο
• Γνώση και αρχές της
ανθρώπινης κατάστασης
• Κάθε μαθητής είναι
ξεχωριστός
Έμφαση στη
μάθηση
• Εικαστικά και φιλοσοφικά
μαθήματα, επιλογές στη
διδακτέα ύλη
Εμφαση στο
Α.Π.

Ξεκαθάρισμα της Προσωπικής Θεωρίας
Οκτώ βασικά ερωτήματα
Ποιος είναι ο βασικός σκοπός της εκπαίδευσης;
Ποιο είδος γνώσης πρέπει να αποκτήσουν οι μαθητές;
Ποια η κοινωνική σημασία της μάθησης;
Πώς βλέπω τον μαθητή;
Πώς βλέπω το αναλυτικό;
Πώς βλέπω τον εκπαιδευτικό;
Ποια είναι η καλύτερη παιδαγωγική;
Ποιο είναι το καλύτερο σχολικό κλίμα;
Αναστοχασμός
Ποια είναι η
δική μου
εκπαιδευτική
πλατφόρμα;

Ξεκαθάρισμα της Προσωπικής Θεωρίας
Παρατηρητή-Αξιολογητή
Ποιος ο σκοπός της αξιολόγησης;
Ποιος ο καλύτερος τρόπος αξιολόγησης;
Οκτώ βασικά ερωτήματα
Ποιος είναι ο βασικός σκοπός της εκπαίδευσης;
Ποιο είδος γνώσης πρέπει να αποκτήσουν οι μαθητές;
Ποια η κοινωνική σημασία της μάθησης;
Πώς βλέπω τον μαθητή;
Πώς βλέπω το αναλυτικό;
Πώς βλέπω τον εκπαιδευτικό;
Ποια είναι η καλύτερη παιδαγωγική;
Ποιο είναι το καλύτερο σχολικό κλίμα;
Δύο επιπλέον ερωτήματα

Ανάγκη μετακίνησης από το προσωπικό στο
επαγγελματικό πλαίσιο
• Το επαγγελματικό πλαίσιο
παρατήρησης διδασκαλίας
διαμορφώνεται ώστε να
επικεντρώνεται στα
χαρακτηριστικά της
αποτελεσματικής
Η αντικειμενική αλλά και αποτελεσματική
παρατήρηση διδασκαλίας καθοδηγείται από
το επαγγελματικό και όχι το προσωπικό
πλαίσιο θεώρησης των πραγμάτων

Ορισμός παρατήρησης
Παρατήρηση είναι η σκόπιμη, επιλεκτική μορφή της αντίληψης, η
οποία στρέφεται προς συγκεκριμένα δεδομένα παραβλέποντας
κάποια άλλα.
Graumann, 1966; Sumaski, 1977; στο Παπαδοπούλου, 2013
Συγκριτικά με τη συνηθισμένη αντίληψη η παρατήρηση είναι
προγραμματισμένη και επιλεκτικότερη, χαρακτηρίζεται από μια
στάση αναζήτησης και είναι προσανατολισμένη στη δυνατότητα
αξιοποίησης των παρατηρούμενων.
Η αξιοποίηση αυτή εξαρτάται από την εκάστοτε ερευνητική πρόθεση.

Από τη παρατήρηση στη κρίση
Παρατήρηση Ερμηνεία
• Σημασιοδότηση
• Εξήγηση
Κρίση

Επαγγελματικό πλαίσιο παρατήρησης
Όπως τα άτομα έχουν ένα προσωπικό πλαίσιο για να
ερμηνεύσουν τα γεγονότα της καθημερινής ζωής, έτσι και οι
επαγγελματίες δημιουργούν πλαίσια για να κατανοήσουν κάτι σε
ένα δοσμένο πεδίο. / Οι ειδικοί γνωρίζουν τι να κοιτάξουν και
πολύ γρήγορα μαθαίνουν από αυτό που βλέπουν.
Επαγγελματικό πλαίσιο είναι μια αντικειμενική αντίληψη,
θεώρηση με βάση την οποία κάποιος αξιολογεί γεγονότα και
δρά κριτικά, ώστε να θεωρείται ειδικός.

Παράμετροι αποτελεσματικής διδασκαλίας
Προσανατο
λισμός
Δόμηση
Χρήση
δραστηριοτ
ήτων
εμπέδωσης
Τεχνικές
ερωτήσεων
Χρήση
μοντέλων
Αξιοποίηση
του χρόνου
Η τάξη ως
μαθησιακό
περιβάλλον
Αξιολόγηση
Διαφοροποίηση της
διδασκαλίας σε
τάξεις μικτής
ικανότητας
Ανάπτυξη
μεταγνωστικών
δεξιοτήτων
Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου, Τομέας Επιμόρφωσης, Πρόγραμμα Εισαγωγικής επιμόρφωσης
www.pi.ac.cy/pi/files/.../them.../Apotelesmatiki_didaskalia_mesis.doc

Γιατί παρατηρούμε τη διδασκαλία
Για να πετύχουμε την
ενσυναίσθηση
Για να αναπτύξουμε
σχέσεις συνεργασίας
Για να γίνουμε πιο
ρεαλιστές
Για να διαμορφώσουμε τη
δική μας επαγγελματική
κατεύθυνση
Για να πετύχουμε
αυτοπεποίθηση
Για να αυξήσουμε τον
ενθουσιασμό μας
Για να γίνουμε πιο
ευέλικτοι
Για να γίνουμε
περισσότερο αυτοδύναμοι
Borich, 2010

Σας ευχαριστώ για τη συμμετοχή σας και σας
περιμένω για την 2η ενότητα

Βιβλιογραφικές αναφορές (1)
• Borich, G. (2010). Observation skills for effective teaching (6th edition). Ν.Y.: Merrill Prentice Hall.
• Entwistle, N., Skinner, D., Entwistle, D. and Orr, S. (2000). ‘Conceptions and Beliefs About “Good Teaching”: an
integration of contrasting research areas’. Higher Education Research & Development, Vol. 19, No. 1, pp. 5-26.
• Ernest, P. (1985) The philosophy of mathematics and mathematics education, International Journal of Mathematical Education in
Science and Technology, 16, pp. 603-612.
• Ernest, P. (1987) Philosophy, mathematics and education, in: P. PREECE (Ed.) Philosophy and Education (Perspectives 28)
(School of Education, University of Exeter).
• Ernest, P. (1988) The impact of beliefs on the teaching of mathematics, paper presented at Sixth International Congress of
Mathematics Education, Budapest, 27 July-4 August.
• Ernest, P.(1989). The knowledge, beliefs and attitudes of the mathematics teacher:a model. Journal of Education for
Teaching,15(1), 13-33.
• Kagan, D.M. (1992). Implications of Research on Teacher Belief. Educational Psychologist, 27(1), 65-90.
• Macnab, D. and Payne, F. (2003). ‘Beliefs, Attitudes and Practices in Mathematics Teaching: perceptions of Scottish primary
school student teachers’. Journal of Education for Teaching, Vol. 29, No. 1, pp. 55-68.
• Βούλγαρης, (2003). Ερωτηματολόγιο Προσωπικής Θεωρίας Δασκάλων. Ανακοίνωση στο συνέδριο AULA -Φιλοσοφικής
Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών, 7-9 Νοεμβρίου, 2002.

Βιβλιογραφικές αναφορές (2)
• Κουτσελίνη, Μ. (2001). Ανάπτυξη προγραμμάτων: Θεωρία-έρευνα-πράξη. Λευκωσία.
• Κουτσελίνη, Μ. (2004). Γνωστική Επεξεργασία Πληροφοριών. Σημειώσεις μαθήματος ΕΠΑ 404. Πανεπιστήμιο Κύπρου, Λευκωσία.
• Ματσαγγούρας, Η.(2001). Θεωρία της Διδασκαλίας. Η Προσωπική Θεωρία ως Πλαίσιο Στοχαστοκριτικής Ανάλυσης. Αθήνα:
Gutenberg
• Μπαμπινιώτης, Δ.Γ. (2002). Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας (2η εκδ.). Αθήνα: Κέντρο Λεξικολογίας ΕΠΕ.
• Νεοφύτου, Λ. & Βαλιαντή, Σ. (2013). Παρατήρηση και αξιολόγηση Διδασκαλίας. Σημειώσεις Μαθήματος EDUC 572.
Πανεπιστήμιο Λευκωσίας, Κύπρος.
• Νεοφύτου, Λ. (2009). Η σχέση μεταξύ της Συναισθηματικής Νοημοσύνης και της Προσωπικής Θεωρίας των εκπαιδευτικών και η
επίδρασή τους στην Ποιότητα και Αποτελεσματικότητα της διδασκαλίας(Κεφ.2,σσ.30-47). Διδακτορική διατριβή, Πανεπιστήμιο
Κύπρου, Λευκωσία. ISBN: 978-9963-671-85-4.
• Ξωχέλλης, Π.(1999). Παιδαγωγική του Σχολείου. Θεσσαλονίκη:Αφοι Κυριακίδη.
• Παπαδοπούλου, Β. (2013). Παρατήρηση Διδασκαλίας: Θεωρητικό πλαίσιο και εφαρμογές. Αθήνα: Εκδόσεις Α/φών Κυριακίδη α.ε..
(πρωτότυπη έκδοση 1999).
• Φλουρής, Γ. (2000). Αναλυτικά Προγράμματα για μια νεα εποχή στην εκπαίδευση. Αθήνα: Γρηγόρης. (κεφ. 3).
• Χατχηγεωργίου, Γ. (2012). ΓΝΩΘΙ TO CVRRICVLVM: Γενικά και ειδικά θέματα Αναλυτικών Προγραμμάτων και
Διδακτικής

Από το προσωπικό στο επαγγελματικό πλαίσιο παρατήρησης διδασκαλίας

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

Viewers also liked

Viewers also liked (9)

Similar to Από το προσωπικό στο επαγγελματικό πλαίσιο παρατήρησης διδασκαλίας

Similar to Από το προσωπικό στο επαγγελματικό πλαίσιο παρατήρησης διδασκαλίας (20)

More from pantazi

More from pantazi (20)

Recently uploaded

Recently uploaded (20)

Από το προσωπικό στο επαγγελματικό πλαίσιο παρατήρησης διδασκαλίας

Editor's Notes