Πανελλήνιες 2024: Προτεινόμενα θέματα και απαντήσεις σε Νεοελληνική Γλώσσα και Λογοτεχνία από τον Όμιλο Φροντιστηρίων ΜΕΘΟΔΙΚΟ.

1. Μεθοδικό Φροντιστήριο www.methodiko.net
ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗ | ΓΛΥΦΑΔΑ | ΝΕΑ ΣΜΥΡΝΗ Τηλ. Κέντρο: 210 99 40 999
Προτεινόμενα Θέματα
Νεοελληνική Γλώσσα και Λογοτεχνία – Γ΄ Λυκείου
2024
ΚΕΙΜΕΝΟ Ι
Άοπλοι του κόσμου, ενωθείτε!
Στον κόσμο μας, που κυριαρχεί η « λογική της ισχύος », δηλαδή των απόλυτων αντιθέσεων
του « ή το ένα ή το άλλο», κάθε σύμφωνο ειρήνης είναι ουσιαστικά μία ανακωχή, που διαρκεί
μέχρι κάποιο από τα συμβαλλόμενα μέρη να θεωρήσει ότι ήρθε η κατάλληλη στιγμή για να
επιλύσει την όποια διαφωνία με το μοναδικό τρόπο της ριζικής-πολεμικής σύγκρουσης.
Ζητούμενο είναι, ασφαλώς, πώς θα αλλάξουμε την τρομερή κατάσταση των ανεξέλεγκτων
εξοπλισμών κρατών-συνασπισμών χωρών. Ας ξεκινήσουμε από την παρατήρηση ότι εκείνοι που
δεν έχουν όπλα - και που δεν προτίθενται να αποκτήσουν και που ακόμα και αν είχαν, δε θα τα
χρησιμοποιούσαν - είναι η συντριπτική πλειονότητα των ανθρώπων στη γη. Με βάση αυτή την
απλή και αδιαμφισβήτητη παρατήρηση, ως μοναδική συνταγή σωτηρίας ανακύπτει να
βροντοφωνάζουμε όλοι οι θιασώτες1 της ειρήνης: «Άοπλοι του κόσμου ενωθείτε!».
Είναι, πράγματι, παράδοξο ότι στο πλαίσιο του κράτους -που μόνον αυτό νομιμοποιείται
να ασκεί βία- η πλειονότητα των πολιτών δε θεωρεί αναγκαίο να κατέχει όπλα. Τουναντίον, στο
διεθνές σύστημα όλα τα κράτη -χωρίς εξαίρεση- αδιαλείπτως εξοπλίζονται, μάλιστα σε τέτοιο
βαθμό που δε θεωρείται «κράτος» αυτό που δε διαθέτει στρατό, ενώ «καλός» θεωρείται ο άοπλος
πολίτης. Όσοι, λοιπόν, δεν έχουν άλλο «όπλο» εκτός από τη νοημοσύνη, την ικανότητα να
αξιολογούν με ευθυκρισία και να επικοινωνούν με τους άλλους, οφείλουν ως ευσυνείδητοι πολίτες
να καταβάλουν κάθε προσπάθεια για αποκατάσταση εμπιστοσύνης στο διάλογο, πρωτίστως με
εκείνους που βρίσκονται από την άλλη πλευρά, για τους οποίους θεωρούσαν πως είναι ανίκανοι
να σκεφτούν και να συζητήσουν.
Είναι δύσκολο, το γνωρίζω· αλλά για τον άοπλο δε βλέπω άλλο δρόμο. Χρειάζεται
συστηματικός αγώνας για να πέσουν τα τείχη που, άνθρωποι και χώρες, έχουν υψώσει μεταξύ
του εαυτού τους και όσων σκέφτονται διαφορετικά. Και όμως, η ανεκτικότητα προς τις ιδέες των
άλλων είναι προαπαιτούμενο για να αξιώνουμε το σεβασμό στις δικές μας. Μόνον η «ηθική του
διαλόγου», λοιπόν, αντιτίθεται διαμετρικά στη «λογική της ισχύος» : κατανόηση εναντίον
καταπίεσης. Ο διάλογος προϋποθέτει την καλή πίστη και εδραιώνεται στη βάση αναγνώρισης του
«άλλου» ως υποκειμένου , τόσο με τη νομική όσο και με την ηθική έννοια. Αντίθετα, η ισχύς
αναγνωρίζει μόνον τον εαυτό της. Φυσικά και οι ισχυροί μερικές φορές μιλούν μεταξύ τους.
Ωστόσο, χρησιμοποιούν το λόγο κυρίως για να κρύψουν τις αληθινές τους προθέσεις, να
εξαπατούν παρά για να μεταδίδουν κάποια αλήθεια, για να απειλούν και να εκβιάζουν. Και τότε
ο λόγος χρησιμοποιείται ως εργαλείο κυριαρχίας.
[…] Δεν αντιλέγω, βέβαια, είναι υπέροχη η φωνή των υποστηρικτών της ειρήνης. Ποιος, όμως,
την ακούει; Ποιος, αληθινά, θεωρεί ότι η επίκληση της ειρήνης από τους ανθρώπους καλής
θέλησης θα αλλάξει την πορεία του πολέμου, με καθοριστική επίδραση στη μοίρα των λαών που
πλήττονται; Το να πρεσβεύουμε 2, αδιάσειστα, τη μη βία χρησιμεύει για να σώζουμε την ψυχή
μας, αλλά ποτέ δε θα φτάσει να εξαλείψει τη βία από τον κόσμο μας. Και, μήπως, δεν είναι
αλήθεια ότι η αδυναμία του πράου3 ανθρώπου καταλήγει να ευνοεί το βίαιο; Παρ’ όλ’ αυτά, δεν
1 Θαυμαστές, ακόλουθοι, ένθερμοι οπαδοί
2 Υποστηρίζουμε, διατεινόμεθα, βεβαιώνουμε
3 Ήρεμου, ήσυχου, μειλίχιος

2. Μεθοδικό Φροντιστήριο www.methodiko.net
ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗ | ΓΛΥΦΑΔΑ | ΝΕΑ ΣΜΥΡΝΗ Τηλ. Κέντρο: 210 99 40 999
έχω αμφιβολία ότι, αν όλοι οι πολίτες συμμετείχαν στον αγώνα για την ειρήνη, ο πόλεμος θα
εξαλειφόταν από προσώπου γης.
Απόσπασμα ομιλίας (συρραφή- διασκευή) του Ιταλού φιλοσόφου
Νορμπέρτο Μπόμπιο (1909-2004), 1σε επιμέλεια του Θανάση Γιαλκέτση
ΚΕΙΜΕΝΟ ΙΙ
Γιατί πόλεμος;
Γιατί, λοιπόν, πόλεμος; Κάθε φορά που τίθεται το ερώτημα, οι ερμηνείες κινούνται μεταξύ
των τεκμηριωμένων αναλύσεων και του φανατισμού, ανάμεσα στην επίμονη σκέψη και την
αφέλεια· συχνά στηρίζονται στη γνώση και την ιστορία, άλλοτε πάλι σε ψευτομαντείες
αστρολόγων…
Φαίνεται, όμως, ότι οι μόνες προφητείες που ευσταθούν σε κάθε πόλεμο είναι όσες
ανέδειξε η αρχαία τραγωδία: η ύβρις της εξουσίας και οι οιμωγές 4 των θυμάτων, το παράλογο
της μοίρας και ο ευτελισμός των ανθρώπινων αξιών. Ας επιβεβαιωθεί, τουλάχιστον, και εκείνη
που θέλει της Ερινύες να καταδιώκουν πάντα τους αδικοπραγούντες. […]
Λίγο με ελκύουν οι αναλύσεις που αναζητούν τις αιτίες των πολέμων στα οικονομικά
συμφέροντα, την εκμετάλλευση-διανομή πετρελαίου και άλλων ενεργειακών πόρων ή στις
επιδιώξεις της λεγόμενης «νέας τάξης πραγμάτων». Όπως και στα θέματα της πολιτικής, σοβαρό
ρόλο διαδραματίζει πάντοτε η ψυχογραφία των ηγετών. Με τρομάζουν, λοιπόν, τα ανέκφραστα
πρόσωπα, οι υποκριτικές ηθικολογίες αρχηγών των ισχυρών δυτικών χωρών. Φοβάμαι ότι δεν
υπηρετούν απλώς την «υπέρτατη αποστολή» τους, αλλά -απείρως σοβαρότερο- την πιστεύουν
κιόλας. Με φοβίζει, ακόμα, η σιωπή που ακολουθεί κάθε πόλεμο: οι βόμβες και η αγριότητα
εντυπωσιάζουν· η καθημερινή μοίρα όσων υπέστησαν τον πολεμικό όλεθρο καθόλου.
Ο πόλεμος και τα δεινά του έχουν περιγραφεί από κλασικά έργα λογοτεχνίας,
κινηματογραφικές ταινίες, σπουδαίους ζωγράφους, από θεατρικά έργα και μεγάλους
καλλιτέχνες. Κάθε φορά, εντούτοις, είναι σαν όλα να αποκαλύπτονται από την αρχή. Μοιάζει
πάντα πρωτόγνωρος ο ήχος της αντιεροπορικής σειρήνας, το βλέμμα του τραυματισμένου
παιδιού, η θλίψη του τραυματία στρατιώτη με τα δεκανίκια. Μήπως, τελικά, ο πόλεμος δεν
περιγράφεται, απλώς βιώνεται; Ναι, ο πόλεμος είναι βομβαρδισμός και ακρωτηριασμένα θύματα,
η ερήμωση και το σκοτεινό αύριο, το χαμένο ύφος των αιχμαλώτων. […] Αλλά, πόλεμος δεν είναι
μόνον οι συγκρούσεις ή ο αριθμός των νεκρών· είναι άθροισμα στιγμών και καταστάσεων που
παραμένουν στο περιθώριο, όμως έχουν την ίδια- ή και μεγαλύτερη- βαρύτητα.
Έτσι, χαρακτηριστικά, σε οικονομική βάση η φρενίτιδα του πολεμικού εξοπλισμού
κοστίζει στα ταμεία των κρατών, περίπου ένα εκατομμύριο δολάρια κάθε λεπτό της ώρας, που -
ανάλογα με τον πλούτο και την τεχνολογική ικανότητα κάθε χώρας- περιλαμβάνει πυρηνικές
κεφαλές, πυραύλους τεράστιας εμβέλειας, πυρηνικά υποβρύχια ή συστήματα ακτίνων λέιζερ
τρομακτικής ακρίβειας. Συνεπώς, δεν αποτελεί κοινοτοπία λαϊκισμού, παρά απλή έκφραση
λογικής ο αριθμός των νοσοκομείων, σχολείων και χώρων πολιτισμού, που θα ήταν δυνατό να
δημιουργηθούν με τα κολοσσιαία αυτά ποσά. Να σημειωθεί, μάλιστα, ότι το παγκόσμιο πυρηνικό
οπλοστάσιο έχει σήμερα ισχύ ισοδύναμη με ένα εκατομμύριο βόμβες σαν -τη μοιραία πρώτη-
εκείνη που ισοπέδωσε τη Χιροσίμα. Μία είναι, λοιπόν, η αδιαμφισβήτητή αλήθεια: η αδυναμία
μακρόχρονης συνύπαρξης ανθρώπινου πολιτισμού και οπλισμού μαζικής καταστροφής […].
Πολλές ψευδαισθήσεις δε χωρούν. Σε όλες τις φάσεις της ιστορίας της, η ανθρωπότητα
βιώνει την πολεμική βαρβαρότητα. Το μόνο έλλογο ον της υφηλίου -ο άνθρωπος- συχνά
συμπεριφέρεται ανεύθυνα, καταστροφικά. Συνάμα, ο ίδιος ο άνθρωπος- δεν έπαυσε στιγμή να
4 Σπαραγμοί, θρήνοι, οδυρμοί

3. Μεθοδικό Φροντιστήριο www.methodiko.net
ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗ | ΓΛΥΦΑΔΑ | ΝΕΑ ΣΜΥΡΝΗ Τηλ. Κέντρο: 210 99 40 999
κατορθώνει εντυπωσιακά επιτεύγματα, να φτιάχνει σπουδαίες μουσικές και έργα τέχνης, να
κατακτά την επιστημονική γνώση, να αντιμετωπίζει τις ασθένειες. Είναι έτοιμος για το υπέρτατο
καλό ή -όπως με τον πόλεμο -για το απόλυτο κακό. Ο κόσμος, λοιπόν, μένει ουσιαστικά ο ίδιος.
Θα αλλάξει μόνο -αν και όταν -ο άνθρωπος αλλάξει. Και επειδή κάτι τέτοιο δε φαίνεται,
τουλάχιστον, στο εγγύς μέλλον, το μόνο που απομένει είναι να σέβεται κανείς και να θαυμάζει τα
επιτεύγματα εν καιρώ ειρήνης, αλλά και να βρίσκεται σε ετοιμότητα για τον πολεμικό
παραλογισμό.
Γιώργης Γραμματικάκης (1939-2023, Φυσικός, διετέλεσε Πρύτανης Πανεπιστημίου Κρήτης),
«Ένας αστρολάβος του ουρανού και της ζωής», Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, Σελ. 311-
315 (διασκευή- συρραφή αποσπάσματος)
ΚΕΙΜΕΝΟ ΙΙΙ
ΟΥΔΕΝ ΝΕΩΤΕΡΟΝ ΑΠΟ ΤΟ ΔΥΤΙΚΟ ΜΕΤΩΠΟ
Εισαγωγικό σημείωμα: Ο Γερμανός συγγραφέας Έριχ Μαρία Ρεμάρκ (1898-1970) στο
κορυφαίο αντιπολεμικό του μυθιστόρημα αποτυπώνει τη γερμανο-γαλλική σύγκρουση στα
χαρακώματα κατά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο (1914-1918) και τον αδιανόητο χαμό εκατοντάδων
χιλιάδων νέων ευρωπαίων -μεταξύ άλλων- εκατομμυρίων νεκρών. Το έργο εκδόθηκε το 1929,
αλλά μέχρι σήμερα είναι επίκαιρο. Ενόσω η απειλή πολέμου θα επικρέμεται ως «δαμόκλειος
σπάθη» πάνω από την ανθρωπότητα, η λαχτάρα για παγκόσμια ειρήνη θα δυναμώνει.
Είμαι νέος , είκοσι χρονών. Μα απ’ τη ζωή τίποτ’ άλλο δε γνωρίζω παρά απελπισία,
αγωνία, θάνατο, φόβο και μία αλυσίδα παράλογων επιπολαιοτήτων. Βλέπω που οι λαοί
αλληλοεξοντώνονται, χωρίς να μιλούν, χωρίς να ξέρουν τίποτα, ολότελα υποταγμένοι και αθώοι.
Βλέπω τα μεγαλύτερα μυαλά του κόσμου να εφευρίσκουν όπλα, να τα κάνουν γερά, τέλεια για να
αντέχουν πιο πολύ. Και όλοι οι νέοι της ηλικίας μου -όσοι είναι εδώ και όσοι βρίσκονται στην
αντίθετη μεριά, σ’ όλον αυτόν κόσμο -τα βλέπουν σαν και μένα. Τι θα κάνουν οι πατεράδες μας
αν μια μέρα ξεσηκωθούμε και τους αναγκάσουμε να λογοδοτήσουν; Τι περιμένουν από ‘μας όταν
τελειώσει ο πόλεμος; Όλο τούτα τα χρόνια δε μάθαμε τίποτα άλλο από το να σκοτώνουμε. Αυτήν
ήταν η πρώτη διδασκαλία στη ζωή μας. Τι θα γίνει μετά απ’ αυτό; […]
Η μουγκαμάρα συνεχίζεται. Μιλώ γιατί πρέπει να μιλώ. Έτσι, του λέω «Συνάδελφε, δεν
ήθελα να σε σκοτώσω. Αν μπορούσες να πηδήσεις άλλη μια φορά εδώ μέσα (στο χαράκωμα), δε
θα σε σκότωνα, αν ήσουν και συ’ λογικός» […] «Τώρα, για πρώτη φορά καταλαβαίνω πως είσαι
και συ άνθρωπος, όπως κι εγώ· σκέφτηκα τη ξιφολόγχη και το ντουφέκι σου. Τώρα βλέπω το
πρόσωπό σου. Συγχώρσε με συνάδελφε. Πάντα το καταλαβαίνουμε αυτό πολύ αργά. Γιατί να μη
μας το πουν, πως κι εσείς είστε πλάσματα δυστυχισμένα, όπως κι ‘μείς; Πως οι μητέρες σας
καρδιοχτυπούν, όπως και οι δικές μας, πως έχουμε την ίδια αγωνία θανάτου, τους ίδιους πόνους;
Αν πετούσαμε τούτα τα ντουφέκια και τις στολές, θα μπορούσες να ‘σαι αδερφός μου. Πάρε είκοσι
χρόνια απ’ τη ζωή μου, συνάδελφε, και σήκω πάνω. Πάρε, αν θες, και πιο πολλά· γιατί, σε τι θα
ωφελούσαν;».
Όλα τυλίγονται με τη σιωπή. Το πολεμικό μέτωπο είναι και αυτό ήσυχο· κάπου κάπου
ακούγονται μερικοί πυροβολισμοί, άλλοτε γίνονται αδιάκοποι. Δεν μπορώ να σηκώσω κεφάλι,
πυροβολούν από παντού· δεν μπορώ ν’ αφήσω το καταφύγιό μου. «Θα γράψω στη γυναίκα σου»,
λέω στον πεθαμένο. «Θέλω να της γράψω. Πρέπει να το μάθει από ‘μένα. Θα της τα πω όλα. Δε
γίνεται να υποφέρει. Θα τη βοηθήσω, μαζί και τα παιδιά σου, καθώς και τους γονείς σου…».
Η στολή του είναι μισοκουμπωμένη· στην από μέσα τσέπη βρίσκω το πορτοφόλι του.
Βιάζομαι να τ’ ανοίξω. Εκεί έχει το στρατιωτικό βιβλιάριο με τ’ όνομά του. Μιας και δεν ξέρω τ’
όνομά του, μπορώ να ξεχάσω. Ο χρόνος θα σβήσει αυτήν την εικόνα, Μα το όνομά του θα

4. Μεθοδικό Φροντιστήριο www.methodiko.net
ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗ | ΓΛΥΦΑΔΑ | ΝΕΑ ΣΜΥΡΝΗ Τηλ. Κέντρο: 210 99 40 999
καρφωθεί μέσα μου έτσι που ποτέ δε θα ξεριζωθεί. Θα ‘χει τη δύναμη να τα ξαναφέρει όλα πίσω,
θα βρίσκεται ζωντανή η ανάμνησή του. Χωρίς να ξέρω τι θα κάνω, κρατώ στα χέρια μου το
πορτοφόλι του. Μου πέφτει και ανοίγει, φωτογραφίες και γράμματα σκορπίζονται κάτω. Τα
παίρνω για να τα ξαναβάλω στη θέση τους. Αυτό το μαρτύριο πρέπει να σταματήσει μια και καλή
και ας γίνει ό,τι γίνει.
Είναι φωτογραφίες μιας γυναίκας και ενός κοριτσιού· πασχίζω να διαβάσω τι είναι
γραμμένο πλάι τους. Δεν πολυκαταλαβαίνω, τα γαλλικά μου δεν είναι σπουδαία. Μα κάθε λέξη
που μεταφράζω βυθίζεται μέσα μου σα μαχαιριά.
Το κεφάλι μου είναι παραζαλισμένο. Μα αντιλαμβάνομαι πως δεν πρέπει να γράψω σ’
αυτούς τους ανθρώπους, όπως λογάριαζα πριν. Δεν πρέπει να το κάνω. Ξανακοιτάζω τις
φωτογραφίες. Δε φαίνονται πλούσιοι· αν γινόταν να τους στείλω χρήματα, χωρίς να δώσω το
όνομά μου, θα το ‘κανα. Κρεμιέμαι σε τούτη την ιδέα, είναι μια παρηγοριά. Αυτός ο πεθαμένος
δέθηκε με τη ζωή μου· γι’ αυτό θα κρατήσω το λόγο μου, για να σώσω τον εαυτό μου. Ορκίζομαι
πως σκοπός της ζωής μου θα ‘ναι μόνο αυτός και δε θέλω να ζήσω παρά γι’ αυτόν και την
οικογένειά του. Πασχίζω να πειστώ ότι υπάρχει ελπίδα και έτσι μονάχα θ’ απολυτρωθώ, θα βγω
από δω μέσα. Θα κρατήσω το λόγο μου. Ανοίγω το βιβλιάριο ταυτότητας και διαβάζω αργά:
Ζεράρ Ντιβαλ. Τυπογράφος.
Γράφω τη διεύθυνση με το μολύβι του πεθαμένου πάνω σ’ ένα φάκελο και ύστερα τα βάζω
όλα γρήγορα στο χιτώνιό του. Σκότωσα τον τυπογράφο Ζεράρ Ντιβάλ. Πρέπει να γίνω
τυπογράφος, σκέφτομαι ταραγμένος. Πρέπει να γίνω τυπογράφος…
Ερ. Μαρία Ρεμάρκ, Ουδέν Νεότερον από το Δυτικό Μέτωπο
Εκδόσεις Ζαχαρόπουλος. Αθήνα 1986, μετάφραση Κ. Θρακιώτης,
αποσπάσματα σελ. 208/9 και 178-180
ΘΕΜΑ Α
Α1. Να συνοψίσετε σε 70, περίπου, λέξεις το νόημα της παραίνεσης5 του ομιλητή στο κείμενο 1:
«Άοπλοι του κόσμου, ενωθείτε!»
Μονάδες 20
ΘΕΜΑ Β
Β1. Να γράψετε στο φύλλο διαγωνίσματος σας, δίπλα στον αριθμό της Στήλης Α το γράμμα από
τη Στήλη Β που αντιστοιχεί στην ορθή απάντηση, με βάση το περιεχόμενο των κειμένων 1 και 2.
Στήλη Α Στήλη Β
Κείμενο 1
1. Στην τρίτη
παράγραφο
υποστηρίζεται ότι:
α. Η ανοχή στη διαφορετική αντίληψη δεν είναι προαπαιτούμενη
για την παγίωση ειρήνης.
β. Η «ηθική του διαλόγου» είναι μονόδρομος για την εδραίωση
της ειρήνης.
γ. Η «λογική της ισχύος» προάγει το γνήσιο διάλογο.
2. Στην τέταρτη
παράγραφο ο
ομιλητής διατείνεται
πως:
α. Μόνο η φωνή των φιλειρηνιστών θα αποτρέψει τις ένοπλες
συρράξεις.
β. Δε θα εξαλειφθεί ποτέ η βία από τον κόσμο.
γ. Η βία υπερνικά την ηπιότητα.
5
Προτροπή, συμβουλή

5. Μεθοδικό Φροντιστήριο www.methodiko.net
ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗ | ΓΛΥΦΑΔΑ | ΝΕΑ ΣΜΥΡΝΗ Τηλ. Κέντρο: 210 99 40 999
Κείμενο 2
3. Στην τρίτη
παράγραφο ο
συγγραφέας
υποστηρίζει ότι:
α. Οι πόλεμοι δεν πυροδοτούνται μόνον από οικονομικούς
παράγοντες.
β. Οι ψυχικές ιδιότητες των δυτικών ηγετών δεν τον
προβληματίζουν.
γ. Εντυπωσιάζουν τα δεινά των θυμάτων πολέμου.
4. Στην τέταρτη
παράγραφο
καταγράφεται πως:
α. Κάθε μορφή πολέμου έχει αποτυπωθεί στην τέχνη.
β. Πάντα το τραγικό βίωμα του πολέμου είναι πρωτόγνωρο.
γ. Μεγαλύτερη βαρύτητα σε κάθε πόλεμο έχει ο αριθμός νεκρών.
5. Στην πέμπτη
παράγραφο
προβάλλεται ότι:
α. Ο πολεμικός εξοπλισμός κάθε κράτους είναι αντίστοιχος του
τεχνολογικού του επιπέδου.
β. Δε συνιστά δημαγωγία πως τα τεράστια ποσά που δαπανώνται
προς μεγέθυνση οπλοστασίου μιας χώρας θα ήταν ιδανικό να
επενδυθούν σε υγεία, παιδεία και πολιτισμό.
γ. Σε βάθος χρόνου η ανθρωπότητα αρμονικά θα συνυπάρχει με
τα όπλα μαζικής καταστροφής.
Μονάδες 15
Β2. Στην πέμπτη παράγραφο του Κειμένου 2 («Έτσι, χαρακτηριστικά…μαζικής καταστροφής»)
ποιον ισχυρισμό προβάλλει ο συγγραφέας (μονάδες 2) και πώς οργανώνει τη σκέψη του (μονάδες
6); Πόσο πειστικό βρίσκετε τον ισχυρισμό του; (μονάδες 2);
Μονάδες 10
Β3.
α. Αφού σχολιάσετε τον τίτλο του Κειμένου 1 (μονάδες 4), να καταδείξετε τη νοηματική του
σύνδεση με το περιεχόμενο, παραπέμποντας σε δύο συγκεκριμένα σημεία του κειμένου
(μονάδες 2)
Μονάδες 6
β. Ποιο είναι το συντακτικό ή σχολιαστικό αποτέλεσμα χρήσης των παρακάτω σημείων
στίξης στο Κείμενο 2;
i. Αποσιωπητικά (προφητείες και αστρολόγους…) 1η §
ii. Άνω και κάτω τελεία (κάθε πόλεμο: οι βόμβες και η αγριότητα) 3η §
iii. Άνω τελεία (δεν είναι… ο αριθμός νεκρών· είναι άθροισμα…) 4η §
iv. Διπλή παύλα (- ή όπως με τον πόλεμο-) 6η §
Μονάδες 4
ΘΕΜΑ Γ
Γ1. Αναφερόμενοι σε σκέψεις και συναισθήματα του πρωταγωνιστή, να καταγράψετε πώς η
τραυματική εμπειρία του πολέμου επενεργεί στον ψυχισμό του. Τεκμηριώστε την απάντησή σας
με τρεις διαφορετικούς κειμενικούς δείκτες (150-200 λέξεις).
Μονάδες 15

6. Μεθοδικό Φροντιστήριο www.methodiko.net
ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗ | ΓΛΥΦΑΔΑ | ΝΕΑ ΣΜΥΡΝΗ Τηλ. Κέντρο: 210 99 40 999
ΘΕΜΑ Δ
Με αφορμή την πολεμική σύρραξη στην Ανατολική Ευρώπη και προσφάτως στη Μέση Ανατολή,
έχει ανοίξει δημόσιος διάλογος στη σχολική σας εφημερίδα με θεματική «Η αξία της ειρήνης»
Λαμβάνοντας πρωτοβουλία να συμμετάσχετε, συντάσσετε άρθρο (350-400, περίπου λέξεις) με
το οποίο αναφέρεστε:
α. Στα αίτια των πολέμων και
β. Σε τρόπους – παράγοντες εμπέδωσης της ειρήνης.
Να αξιοποιήσετε δημιουργικά στοιχεία- πληροφοριακό υλικό από τα κείμενα αναφοράς 1 και 2.
Μονάδες 30
Ενδεικτικές Απαντήσεις
ΘΕΜΑ Α
Α1. Μεσοπόλεμη περίοδο συνιστά απλώς η επιβαλλόμενη ειρήνη, καθώς δεν εδράζεται στον
αλληλοσεβασμό και τη διάθεση για αμοιβαίους συμβιβασμούς. Έτσι, οι συμβαλλόμενες χώρες
λειτουργούν ως εν δυνάμει αντίμαχες που στοχεύουν ανυποχώρητα στην εξυπηρέτηση
αποκλειστικά των βλέψεών τους. Η ειρήνη, λοιπόν, στο πλαίσιο αγεφύρωτων αντιθέσεων,
αποβαίνει εύθραυστη, αφού τα συμφέροντα κρατών συναρτώνται άμεσα με τους αδιάκοπους
πολεμικούς εξοπλισμούς και την επιθετική πολιτική τους, παραβλέποντας τα δίκαια άλλων
χωρών. Άρα, μοναδική ελπίδα των λαών για ειρήνη είναι οι «άοπλοι πολίτες» - αγωνιζόμενοι να
αμβλυνθούν οι διακρατικοί ανταγωνισμοί και υπερασπιζόμενοι τη συνδιαλλαγή- να
συνασπιστούν αντιτασσόμενοι στη «λογική της ισχύος» που υιοθετούν οι κυβερνήσεις τους,
δηλαδή την κύρια πηγή ένοπλων αναμετρήσεων.
ΘΕΜΑ Β
Β1. 1→β, 2→γ, 3→α, 4→β, 5→β.
Β2. Η βασική θέση του γράφοντος ανιχνεύεται στην κατακλείδα της παραγράφου, δηλαδή είναι
αναντίρρητο πως δε γίνεται να έχει μέλλον η ανθρωπότητα όσο συνεχίζονται αδιάλειπτα οι
φρενήρεις πολεμικοί εξοπλισμοί, με όλο και φονικότερα μέσα, ισχυρών και μη κρατών
(προκείμενη-αίτιο). Στην τοποθέτηση αυτή καταλήγει ο συγγραφέας παραθέτοντας ως τεκμήριο
το γεγονός του ιλιγγιώδους ποσού (ένα εκατομμύριο δολάρια) που δαπανάται ανά λεπτό για να
εμπλουτίζουν οι χώρες τα οπλοστάσιά τους με κάθε είδους καταστροφικές μηχανές (πυρηνικές
κεφαλές… ακρίβειας). Με το εν λόγω δεδομένο, ο γράφων δηλώνει (συμπέρασμα – αποτέλεσμα)
πως δεν είναι δημαγωγικός ισχυρισμός, παρά-αντιθετικά-ζήτημα κοινής λογικής, πόσο
προτιμότερη θα απέβαινε η ανάλωση αυτών των χρημάτων προς δημιουργία κοινωφελών
Υπολογισμός Μορίων Πανελλαδικών 2024
Χρησιμοποιήστε την Εφαρμογή για να υπολογίσετε Μόρια
για κάθε Πανεπιστημιακό Τμήμα / Σχολή!
Υπολογίστε Μόρια, δείτε τα Τμήματα Επιτυχίας (με τις περσινές βάσεις),
τις Ελάχιστες Βάσεις Εισαγωγής για κάθε Ειδικό Μάθημα
και για κάθε Πανεπιστημιακό Τμήμα
μέσα από την ιστοσελίδα του ΜΕΘΟΔΙΚΟΥ
ή την Android Εφαρμογή: mobile app

7. Μεθοδικό Φροντιστήριο www.methodiko.net
ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗ | ΓΛΥΦΑΔΑ | ΝΕΑ ΣΜΥΡΝΗ Τηλ. Κέντρο: 210 99 40 999
υποδομών υγείας, παιδείας, πολιτισμού. Περαιτέρω, καταγράφει ένα ακόμη τεκμήριο,
αναφορικά με την ασύλληπτη ισχύ του παγκόσμιου πυρηνικού οπλοστασίου – συγκριτικά –
(ισοδυναμεί με ένα εκατομμύριο βόμβες όπως αυτή της Χιροσίμα). Οπότε, με επίκληση της
λογικής, καθ’ όλη την έκταση της παραγράφου, ο συντάκτης πείθει το δέκτη για την ορθότητα
της προβαλλόμενης θέσης του.
Β3.
α. Ο τίτλος του κειμένου έχει τόνο συμβουλευτικό/παραινετικό, όπως πιστοποιείται από τη
χρήση προτρεπτικής προστακτικής σε β’ πληθυντικό πρόσωπο (ενωθείτε) που επιτείνεται
με το θαυμαστικό στο τέλος του. Μέσω αυτών, ο ποιητής απευθύνεται όχι μόνο στους
δέκτες / ακροατήριό του, αλλά στο ευρύτερο κοινό, παρακινώντας τους φιλειρηνικούς
(άοπλοι) κατοίκους όλου του πλανήτη (του κόσμου) να συνασπιστούν, εναντιωνόμενοι
στον πόλεμο. Ο -πυκνού νοήματος και φορτισμένος συναισθηματικά- τίτλος ασφαλώς
διεγείρει το ενδιαφέρον του αναγνώστη, που παρωθείται να διαβάσει το περιεχόμενο της
ομιλίας. Έτσι, από την πρώτη ήδη παράγραφο καλύπτεται η όποια – πιθανή - απορία του
αναγνώστη, ως προς το νόημα «συμβουλής» του τίτλου, καθώς ο ομιλητής
συγκεκριμενοποιεί το θέμα του με το ερώτημα: «Πώς θα αλλάξουμε την τρομερή
κατάσταση των ανεξέλεγκτων εξοπλισμών κρατών – συνασπισμών χωρών;». Ακόμη, στην
έκτη – και τελευταία – παράγραφο του αποσπάσματος, ο ομιλητής δηλώνει τη βεβαιότητά
του ότι η πάνδημη συμμετοχή υποστηρικτών της παγκόσμιας ειρήνης, στη μάχη κατά της
ένοπλης βίας, θα ήταν αποτελεσματική: «δεν έχω αμφιβολία… προσώπου γης», οπότε
καθίσταται εναργής η αμεσότητα συνάρτησης τίτλου – περιεχομένου.
β.
i. Προβληματισμός / υπαινικτική ειρωνεία
ii. Εμφατική παρουσίαση δεδομένων
iii. Επιτονισμός σχήματος άρσης (δεν είναι…) θέσης (είναι…)
iv. Προσθήκη απαραίτητης/ πρωτεύουσας σημασίας διευκρίνισης.
ΘΕΜΑ Γ
Γ1. Από την καθηλωτική αφήγηση – εσωτερικό μονόλογο του πρωταγωνιστή , του νεαρού δηλαδή
Γερμανού στρατιώτη στον Α΄Π. Π., γίνονται φανερά τα συναισθήματα που τον κατακλύζουν. Με
κυρίαρχο ρηματικό πρόσωπο το α΄ ενικό, δηλωτικό εξομολογητικού τόνου / μαρτυρίας ψυχής
(βλέπω, μιλώ, λέω, ήθελα), ο ήρωας καταθέτει το βιωματικό του πόνο, την απόγνωση για ό,τι έχει
ζήσει μόλις στα είκοσί του χρόνια (Απ’ τη ζωή τίποτ’ άλλο… σαν και μένα), για τον τρόμο που
προκαλεί ο παραλογισμός του ανθρώπου. Νιώθει οργή για τους μεγαλύτερους (οι πατεράδες
μας), που ευθύνονται για την ανείπωτη τραγωδία που βιώνει στα πεδία των μαχών ο ανθός της
ευρωπαϊκής νεολαίας, που «διδάχθηκε πώς να σκοτώνει», ενώ το μέλλον προδιαγράφεται άδηλο,
όπως φανερώνεται από ρητορικά ερωτήματα (Τι περιμένουν… πόλεμος; …και τι θα γίνουμε μετά
από αυτό; ). Το συγκλονιστικότερο, ασφαλώς, στοιχείο που φανερώνει το βαρύ ψυχικό
τραυματισμό του πρωταγωνιστή είναι ο «διάλογός» του με το Γάλλο – νεκρό – στρατιώτη, τον
οποίο λίγο πριν, όταν εισέβαλε στο χαράκωμά του, σκότωσε υπακούοντας στο ορμέμφυτο της
αυτοσυντήρησης. Ωστόσο, αμέσως μετά τού «απολογείται» (Δεν ήθελα να σε σκοτώσω).
Αντιμετωπίζει το σκοτωμένο Γάλλο ως άνθρωπο, τώρα που είναι νεκρός, όχι όσο ήταν ζωντανός
ως αντίπαλος, αντίθεση / οξύμωρο σχήμα που υπογραμμίζει την παράνοια του πολέμου (τώρα
βλέπω το πρόσωπό σου. Συγχώρεσέ με, συνάδελφε). Καταρρακωμένος / αποδιοργανωμένος
συναισθηματικά ο ήρωας νιώθει να τον ισοπεδώνει το άγχος της πράξης του: στέρησε τη ζωή
συνανθρώπου του, στη σορό του οποίου απευθύνεται σε β’ ενικό με ύφος οικείο, φιλικό (θα
μπορούσες να’ σαι αδερφός μου) και προσφέρει χρόνια από τη ζωή του για να ξαναζωντανέψει

8. Μεθοδικό Φροντιστήριο www.methodiko.net
ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗ | ΓΛΥΦΑΔΑ | ΝΕΑ ΣΜΥΡΝΗ Τηλ. Κέντρο: 210 99 40 999
το θύμα του (πάρε είκοσι χρόνια.. ωφελούσαν;). Ψάχνοντας τα προσωπικά αντικείμενα του
νεκρού, νιώθει αμηχανία (χωρίς να ξέρω… πορτοφόλι του), αλλά χωρίς αυταπάτες γνωρίζει πως
το συμβάν αυτό θα σημαδέψει ανεξίτηλα το λοιπό του βίου του (Μα τ’ όνομά του… ζωντανή η
ανάμνησή του). Ευελπιστεί μόνο να απαλύνει τις τύψεις του, εκπληρώνοντας – μεταπολεμικά –
την ηθική του υποχρέωση να συνδράμει οικονομικά τη γυναίκα και την κόρη του θανόντος, αφού
απορρίψει την αρχική του ιδέα να είναι αυτός που θα ενημερώσει την οικογένεια για το χαμό του
προσφιλούς τους προσώπου (Είναι φωτογραφίες μια γυναίκας… είναι μια παρηγοριά), μήπως
έτσι καταφέρει να διασωθεί ψυχοσυναισθηματικά για την απώλεια που προκάλεσε (Αυτός ο
πεθαμένος δέθηκε… θα κρατήσω το λόγο μου). Νιώθει, λοιπόν, ότι από’ δω και πέρα η ύπαρξή
του συνδέεται άμεσα με τη μνήμη του θύματός του, δηλαδή κατά κάποιον έμμεσο τρόπο οφείλει
να τον «επαναφέρει» στη ζωή, λειτουργώντας πλέον ως να είναι αυτός, ίσως ασκώντας και το
επάγγελμά του, όπως δηλώνεται με τη χρήση εμφατικής επανάληψης (Σκότωσα τον τυπογράφο…
πρέπει να γίνω τυπογράφος…).
ΘΕΜΑ Δ
Δ1. [Τίτλος]
Πολεμώντας για Ειρήνη
«Ειρήνη είναι όταν τ’ ανθρώπου η ψυχή γίνεται έξω στο σύμπαν ήλιος · κι ο ήλιος ψυχή μες στον
άνθρωπο» (Νικηφόρος Βρεττάκος).
[Πρόλογος]
Εντύπωση μου προκάλεσε όταν προσφάτως, στο μάθημα της γλώσσας, πληροφορήθηκα πως η
λέξη «ειρήνη» προέρχεται από το αρχαίο ρήμα «είρω», που σημαίνει «ενώνω». Ανεξαιρέτως όλοι
οι άνθρωποι, λοιπόν, αξίζει να έχουμε κοινό σημείο αναφοράς την ένωσή μας και είναι ντροπή
του είδους μας που ως έλλογα – τυπικά – όντα συνεχίζουμε ακάθεκτοι, αιώνες τώρα, να επιλύουμε
τις διαφορές μας ενόπλως. Αποβαίνει, προφανώς, καίριας σημασίας, ως νέα γενιά, να
προβληματιζόμεθα για αυτό το ζήτημα – κυριολεκτικά ζωής… και θανάτου – και να καταδείξουμε
/ ανιχνεύσουμε εκ νέου τους λόγους πυροδότησης πολέμων, αλλά και να επικεντρώσουμε την
προσοχή μας στο πώς θα ενεργήσουμε / σε ποιους παράγοντες αξίζει να εστιάσουμε ώστε να
διασφαλιστεί η ειρήνη, κάνοντας αδιάλειπτο πόλεμο στον… πόλεμο!
[Κυρίως θέμα – α΄ ζητούμενο]
Αίτια πολεμικών αναμετρήσεων
Πολιτικά:
• H συστηματική άσκηση επεκτατικής πολιτικής (ιμπεριαλισμός) από τα ισχυρά κράτη με στόχο
τη διατήρηση - επέκταση της σφαίρας επιρροής τους.
• Η «λογική της ισχύος» , ο ηγεμονισμός υπονομεύει την αυτοκυριαρχία αδύναμων χωρών που
οδηγεί στην υπονόμευση ειρήνης στο βωμό γεωστρατηγικών σκοπιμοτήτων με πρόταξη
οικονομικο – στρατιωτικής υπεροχής.
• Η ανάδειξη του «δικαίου πυγμής» ως κύριου παράγοντα δόμησης διακρατικών σχέσεων και
διεθνών συσχετισμών οδηγεί σε πρωτεύον ζητούμενο την υπεροπλία και σε υπερφίαλες
βλέψεις αρχομανών δημαγωγών ηγετών και απολυταρχικών καθεστώτων, τα οποία προς
τόνωση του εγωισμού/γοήτρου της δημόσιας εικόνας τους παρασύρουν σε ένοπλες
αναμετρήσεις τους λαούς, επιτυγχάνοντας – ταυτόχρονα- τον τακτικό αποπροσανατολισμό
των μαζών που υποφέρουν από έλλειψη δημοκρατίας και οικονομική δυσπραγία. Η στυγνή
αυτή εκμετάλλευση του αγνού πατριωτισμού της κοινής γνώμης οδηγούν στην αποσυμπίεση
της λαϊκής δυσαρέσκειας για τον εκάστοτε δικτάτορα - τυραννική ηγεσία-που έτσι διασφαλίζει
την εξουσία.

9. Μεθοδικό Φροντιστήριο www.methodiko.net
ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗ | ΓΛΥΦΑΔΑ | ΝΕΑ ΣΜΥΡΝΗ Τηλ. Κέντρο: 210 99 40 999
Οικονομικά:
• Η εξυπηρέτηση κερδοσκοπικών συμφερόντων παντοδύναμης πολεμικής βιομηχανίας η οποία
παρεμβαίνει και επηρεάζει τις κυβερνητικές αποφάσεις με στόχο την πυροδότηση πολεμικών
συρράξεων όχι μόνο προς πώληση της παραγωγής, αλλά και προς διαφήμιση επί του πεδίου
των φονικών κατασκευασμάτων – όπλων.
• Ο υψηλού επιπέδου διεθνής ανταγωνισμός κρατών για κατοχή – εκμετάλλευση πρώτων υλών,
ορυκτών και άλλων ενεργειακών πόρων με στόχο τον έλεγχο των αγορών που οδηγεί στη
διαιώνιση του «αποικιοκρατισμού».
• Οικονομικός διαγκωνισμός για το ισχυρότερο νόμισμα (νομισματική διαμάχη).
• Οι τεράστιες οικονομικές αντιθέσεις του διεθνούς στερεώματος και η κατά πάγιο τρόπο
διαιρεμένη ανθρωπότητα σε αναπτυγμένες και – κατ’ επίφαση καλούμενες
«αναπτυσσόμενες» χώρες οι οποίες ως αδύναμες τίθενται υπό ασφυκτικό έλεγχο των
κυρίαρχων δυνάμεων, οδηγεί σε ανισοτιμία των σχέσεων και κατ’ επέκταση σε διέγερση της
απέχθειας υποδεέστερων λαών λόγω της πρόκλησης αδικιών.
Εθνικιστικά: Θρησκευτική μισαλοδοξία και βεβαρημένο πολιτισμικό παρελθόν.
• Η σοβινιστική προπαγάνδα και οι ρατσιστικές ιδεοληψίες περί δήθεν υπεροχής κάποιου λαού
– έθνους έναντι άλλων οδηγεί στην ανενδοίαστη παραβίαση διεθνούς δικαίου και την
ενδυνάμωση της παρεμβατικής ιμπεριαλιστικής τάσης.
• Η τρομοκρατική δράση εθνικιστικών φονταμενταλιστικών κινημάτων ως αντίδραση στην
εξαθλίωση και το διάχυτο αίσθημα αδικίας των μη προνομιούχων προκαλεί αναζωπύρωση του
μίσους, ακύρωση του κλίματος της αρμονικής συνύπαρξης και πνεύματος καλής διακρατικής
συνεργασίας μεταξύ αλλόθρησκων χωρών.
• Οι φορείς της παιδείας ενισχύουν την «εθνοκεντρική» αγωγή και παρωχημένα ιστορικά
στερεότυπα, τα οποία συναρτώνται με εθνικές «πληγές», πολεμικές αναμετρήσεις και εξ’
αναλόγου με έχθρες του απώτερου παρελθόντος. Με τη σειρά τους, οι στερεοτυπικές αυτές
αντιλήψεις δημιουργούν επιφυλακτικότητα έναντι «αιωνίων αντιπάλων» και προκαλούν
αποσταθεροποίηση στις σχέσεις μεταξύ των λαών.
Ηθικά:
• Η εγωπαθής στάση αδράνειας του σύγχρονου ανθρώπου και η παγερή αποδοχή των κακώς
κειμένων του κόσμου ως έχουν.
• Τα αμοραλιστικά γνωρίσματα ατόμων/λαών συνδυαζόμενα με την κυριαρχία του υλιστικού
ευδαιμονισμού και την υπερκατανάλωση οδηγούν στην απάθεια για την άδικη κατανομή του
παγκόσμιου πλούτου.
• Η ανάγκη για συσσώρευση πλούτου και αγαθών από τους «λίγους/προνομιούχους» επιφέρει
κατάφωρες αδικίες εις βάρος ανίσχυρων –πλην όμως τεράστιων πληθυσμών. Αυτή η
«ηθικοποίηση» της απληστίας / ασυνειδησίας προσδίδει στους «δυνατούς» μια αυθαίρετη
αίσθηση ότι έχουν το «προνόμιο» της καταπίεσης των αδυνάμων και κάνει να φαντάζει
ουτοπική η ποιητική παραίνεση του ποιητή: «Δώστε τα χέρια αδέρφια μου, αυτό’ ναι η ειρήνη»
(Γ. Ρίτσος).
Εθνογραφικός / δημογραφικός παράγοντας:
Στον αντίποδα του δυτικού – εξελιγμένου κόσμου, στις αναπτυσσόμενες χώρες σημειώνεται
εντυπωσιακή πληθυσμιακή μεγέθυνση και άρα είναι πολύ μεγάλο το ποσοστό των ανθρώπων που
πλήττονται από τις αδικίες και την οικονομική δυπραγία. Αυτό οδηγεί σε τεράστια προσφυγικά
ρεύματα και πολλαπλασιασμό των μεταναστευτικών ροών προς τις αναπτυγμένες χώρες του
Δυτικού κόσμου.
Τα τεράστια αυτά μεταναστευτικά κύματα, εύλογα προκαλούν αναταράξεις εντός των κοινωνιών
των χωρών υποδοχής και υπάρχει έτσι πρόσφορο έδαφος για την επανάκαμψη των εθνικιστικών

10. Μεθοδικό Φροντιστήριο www.methodiko.net
ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗ | ΓΛΥΦΑΔΑ | ΝΕΑ ΣΜΥΡΝΗ Τηλ. Κέντρο: 210 99 40 999
ιδεολογημάτων περί προάσπισης του «ζωτικού χώρου» και του τρόπου ζωής των γηγενών. Τα
λαϊκίστικά / εθνικιστικά συνθήματα πληθαίνουν και δημιουργείται τοξικό κλίμα που
δηλητηριάζει την κοινωνικοπολιτική κουλτούρα των προηγμένων λαών, υποσκάπτοντας τα
θεμέλια της ειρήνης και οδηγώντας σε έναν φαύλο κύκλο βίας.
[Μετάβαση]
Υπό το δυσμενές αυτό πλαίσιο, εύληπτο καθίσταται πόσο υποτιμημένη είναι η αξία της ειρήνης,
που αν και διακηρυγμένη ως κορυφαίο αγαθό και προ απαιτούμενη συνθήκη προαγωγής του
πολιτισμού – οι αδελφοκτόνου διάθεσης άνθρωποι, μη διδασκόμενοι από την αιματοβαμμένη
ιστορία, επαναλαμβάνουν τα ατοπήματά τους, διολισθαίνοντας στη «λύση» των ενόπλων
συγκρούσεων. Οι εμπλεκόμενοι σε πολέμους λαοί πάντα βγαίνουν ηττημένοι, μόνον οι ηγέτες
επαίρονται ως «θριαμβευτές».
«Στους νικημένους ο φτωχός λαός πεθαίνει από πείνα. Στους νικητές ο φτωχός λαός πεθαίνει για
τον ίδιο λόγο» (Μπ. Μπρεχτ).
[Κυρίως θέμα – β΄ ζητούμενο]
Η Παιδεία και ο ρόλος εκπαίδευσης:
• Προώθηση του σεβασμού των δικαιωμάτων με δόμηση νέου τύπου κριτικά σκεπτόμενου
«ανθρωπιστή» ανθρώπου με ισχυρή ηθικοπνευματική συγκρότηση.
• Καλλιέργεια του φιλειρηνισμού, της αναγκαιότητας παγκόσμιας συναδέλφωσης /
αλληλεξάρτησης και της πανανθρώπινης συνείδησης.
• Προβολή της αποτρόπαιας διάστασης του πολέμου σε όλα τα επίπεδα.
• Διακρατική εκπαιδευτική συνεργασία / προώθηση μορφωτικών προγραμμάτων ανταλλαγής
μαθητών – φοιτητών που οδηγούν στη βιωματική επαφή με τον πολιτισμό – καθημερινότητα
άλλων λαών και στην υπέρβαση των προκαταλήψεων.
• Γνώση ιστορικής – πολιτισμικής πορείας με έμφαση στα κοινά στοιχεία των λαών/γειτόνων
που οδηγεί σε στενότερες σχέσεις μεταξύ των πληθυσμών.
• Προώθηση του μοντέλου των πολυπολιτισμικών κοινωνιών και σύσφιξη σχέσεων στα πεδία
της τέχνης, των επιστημών και του αθλητισμού.
Τα παραπάνω συνιστούν προϋποθέσεις συγκρότησης ευσυνείδητων νέων πολίτων που θα
απαιτούν να διαβιώνουν σε περιβάλλον ειρήνης.
Ευθύνη κυβερνήσεων:
• Εμπέδωση δημοκρατικών αρχών / διασφάλιση κανονικότητας και ενεργός συμμετοχή πολιτών
στη λήψη συλλογικών αποφάσεων με άξονα το διάλογο.
• Προτεραιότητα στις διπλωματικές επαφές προς επίλυση διαφορών για την άρση των
διενέξεων μέσω γόνιμης διακρατικής επικοινωνίας και προώθησης εμπορικών και
πολιτιστικών συμφωνιών.
• Οι πολιτικοστρατιωτικοί ηγέτες οφείλουν να συνειδητοποιήσουν ότι κάθε πολεμική
αναμέτρηση είναι ενίοτε απρόβλεπτης έκβασης, αλλά πάντα πλήττει ολέθρια ηττημένους και
νικητές. Βέβαια, αποτελεί προαπαιτούμενο, οι ηγέτες των ισχυρών χωρών να
προσανατολιστούν στον περιορισμό πολυδάπανων οπλοστασίων και στην απόρριψη του
πνεύματος της υπεροχής και του ηγεμονισμού.
• Ανάληψη πρωτοβουλιών για τοπική – καθολική ειρήνη με έμφαση στην οικονομική ευημερία
των κοινωνιών και υιοθέτηση νέων μοντέλων παραγωγικής ανάπτυξης που θα απορρίπτουν το
στυγνό οικονομικό ανταγωνισμό και θα έχουν οικολογικό πρόσημο.
• Μέτρα για την προστασία του περιβάλλοντος. Η ραγδαία κλιματική αλλαγή, που προκαλεί
ερημοποίηση, ακραία καιρικά φαινόμενα και δραματική μείωση αποθεμάτων καθαρού νερού,
οφείλεται κυρίως στη χρήση ορυκτών ενεργειακών πηγών, των οποίων ο έλεγχος οι αποτελεί
αιτία πολέμου.

11. Μεθοδικό Φροντιστήριο www.methodiko.net
ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗ | ΓΛΥΦΑΔΑ | ΝΕΑ ΣΜΥΡΝΗ Τηλ. Κέντρο: 210 99 40 999
Ρόλος του ΟΗΕ, των Διεθνών Οργανισμών και της Παγκόσμιας Κοινότητας:
• Πρωτεύων στόχος επιτάσσεται να είναι η προώθηση διακρατικών συμφωνιών με ορίζοντα το
βαθμιαίο παγκόσμιο πυρηνικό αφοπλισμό και συνάμα την αποδέσμευση των διεθνών
οργανισμών από τον έλεγχο κυριαρχικών χωρών.
• Αναβάθμιση λειτουργίας Διεθνούς Δικαστηρίου Χάγης για να κατέχει ο ΟΗΕ την ισχύ να
επιβάλει τα ψηφίσματά του προς απόλυτη εφαρμογή του διεθνούς δικαίου και να τελεσφορούν
οι διπλωματικές- διαιτητικές παρεμβάσεις ειρήνευσης.
• Εδραίωση βάσεων ισοτιμίας διακρατικών σχέσεων με άμεση παρέμβαση και συμβολή στην
αποφόρτιση καταστάσεων κρίσης. Είναι αποφασιστικής σημασίας να πετύχει το εγχείρημα
της δικαιότερης κατανομής του παγκοσμίου πλούτου ώστε να επιτευχθεί η σταδιακή άμβλυνση
του χάσματος μεταξύ αναπτυγμένου και αναπτυσσόμενου κόσμου.
• Προτροπή για παροχή βοήθειας σε αναξιοπαθούντες πληθυσμούς μέσω ανυστερόβουλης
κάλυψης επισιτιστικών αναγκών και παροχής κατάλληλης τεχνογνωσίας ώστε οι γηγενείς να
επιτύχουν =αξιοπρεπές επίπεδο διαβίωσης που θα οδηγήσει σε δικαιότερο κόσμο με λιγότερη
εκμετάλλευση και σε ασφαλέστερο από πολεμικές συγκρούσεις πλανήτη.
Η αποστολή της επιστημονικής κοινότητας και των Διανοούμενων:
• Κάθε αυθεντικός διανοούμενος και επιστήμονας, είναι αναγκαίο να επωμίζεται το χρέος του
προς την κοινωνία ως προαγωγός της ειρήνης και της συναδέλφωσης των λαών, αξιοποιώντας
το πνευματικό και ερευνητικό του έργο στη υπηρεσία της κοινωφέλειας.
• Άρνηση της επιστημονικής κοινότητας στην εμπλοκή με οικονομικά συμφέροντα ή με
φιλοπόλεμους πολιτικούς σχεδιασμούς και απόρριψη της συμμετοχής της σε έρευνα,
κατασκευή και παραγωγή οπλικών συστημάτων.
• Ως δεοντολογική στοχοθεσία επιστημονικού και πνευματικού κόσμου εξυπακούεται η διάχυση
της γνώσης, η προστασία της φύσης, η διεθνής συνεργασία και εμπέδωση περιβάλλοντος
εμπιστοσύνης.
Προσωπική ευθύνη πολιτών:
• Αφομοίωση της αξίας αποδοχής του «άλλου» (ανθρώπου – λαού – έθνους) ανεξαρτήτως
καταγωγής, φυλής ή και θρησκείας. Ως βάση του περιορισμού των εντάσεων και θα ανοίξει το
δρόμο για ένα ευοίωνο μέλλον.
• Συμμετοχή στην σταδιακή δόμηση κοινωνιών αλληλεγγύης και διαμόρφωση πεποίθησης πως
μόνο η ειρήνη διασφαλίζει πρόσφορο πλαίσιο πραγμάτωσης κάθε προσωπικού στόχου.
• Καταπολέμηση των ενστίκτων απληστίας και ανάγκης για υπερκατανάλωση των φυσικών
πόρων μέσω της απομυθοποίησης της αξίας των υλικών αγαθών.
• Κοινωνική παρουσία και συμμετοχική δραστηριοποίηση σε ομάδες – διεθνή κινήματα που
προωθούν την επικοινωνία λαών και μάχονται για την ειρήνη.
• Να γίνουν στο περιβάλλον τους ζωντανό παράδειγμα μετάδοσης του μηνύματος ότι είναι
επιβλαβής η απέχθεια σε όποια μορφή ετερότητας και να αντιπαλεύουν τις παρωχημένες
εθνικιστικές προκαταλήψεις αποφεύγοντας ψευτοπατριωτικές ακρότητες εκπεμπόμενες από
πατριδοκάπηλους λαϊκιστές οι οποίες αποτελούν συχνότατη πηγή αναμόχλευσης μίσους και
εθνικών παθών και είναι ουσιώδης λόγος διασάλευσης της ειρήνης.
• Να ενημερώνονται συστηματικά ως πολίτες του κόσμου για τα διεθνή ζητήματα, ώστε να
διαθέτουν στοιχειοθετημένη άποψη και ευθυκρισία για τις επιλογές των κυβερνήσεών τους
και έτσι να είναι σε θέση να ασκούν πίεση σε πολιτικούς για ήπια, και σίγουρα αναίμακτη,
επίλυση των διακρατικών αντιπαραθέσεων.

12. Μεθοδικό Φροντιστήριο www.methodiko.net
ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗ | ΓΛΥΦΑΔΑ | ΝΕΑ ΣΜΥΡΝΗ Τηλ. Κέντρο: 210 99 40 999
[Επίλογος]
Ακολούθως των προαναφερθέντων, είναι περιττό να τονιστεί περαιτέρω η αξία της ειρήνης∙ όλοι
οι νουνεχείς την αναγνωρίζουμε ως κορυφαία συνθήκη προσωπικής ανέλιξης και ακώλυτης
ανάπτυξης κάθε έκφανσης πολιτισμού. Δυστυχώς, ωστόσο, παραμένει πάντα επίκαιρος ο αγώνας
που καλούμεθα να δώσουμε, προκειμένου με ασφάλεια να επιδιδόμαστε σε δημιουργία έργων
προόδου, προσβλέποντας σε βάθος χρόνου, αλληλέγγυοι οι λαοί και σε κλίμα σεβασμού,
δικαιοσύνης και ισοτιμίας, να αντιμετωπίζουμε κοινωνικές και υπερεθνικές νοσηρότητες. Η
τρέλα του πολέμου εκπηγάζει και από τα αρχέγονα ένστικτα της επιθετικότητας και της επιβολής
του ισχυρότερου∙ αυτές τις παθογένειες οφείλουμε να πολεμήσουμε. Εξάλλου, σοφά πρέσβευε
και ο Α. Αϊνστάιν: «το αν θα βρούμε τον τρόπο της ειρήνης ή θα συνεχίσουμε στον παλιό δρόμο
της κτηνώδους βίας – τόσο ανάξιου του πολιτισμού μας – εξαρτάται μόνον από’ μας. Η μοίρα μας
θα’ ναι αυτή που μας αξίζει».
Ευχόμαστε καλή δύναμη & επιτυχία!