Lecture

1. Аудитын үйл ажиллагааны
төрөл, зарчим, аргачлал

2. Аудитын үйл ажиллагааны төрөл,
ангилал
Аудитынтөрөл
Хийгдэх
үндэслэл
Заавал хийгдэх
Сайн дурын
Хамрах
хүрээ
Хууль зүйн
Гүйцэтгэлийн
Үр ашгийн
Үр дүнгийнСанхүүгийн
тайлангийн
Гүйцэтгэгч
Дотоод
Гадаад
Төрийн

3. Хийгдэх үндэслэлээр нь ангилбал
Заавал хийгдэх аудит: Аудитын тухай хуульд
санхүүгийн тайлангаа заавал
баталгаажуулахаар заагдсан байгууллагын
санхүүгийн тайланд хийж буй аудит юм.
Сайн дурын аудит: Хуульд заасны дагуу
заавал баталгаажуулах албагүй нөхцөлд
хийгдэж байгаа аудит.

4. Хамрах хүрээгээр нь ангилбал
Хууль зүйн аудит: Тухайн мэдээлэл нь хууль, гэрээ
хэлэлцээр, дүрэм журамтай зохицож нийцэж байгаа
эсэхийг тодорхойлох зорилго бүхий аудит юм.
Гүйцэтгэлийн аудит: Байгууллагын ашиглагдаагүй
нөөц бололцоог илрүүлэх, илүү үр ашигтай ажиллах
арга замыг зааж өгөхөд чиглэсэн аудит юм.
Санхүүгийн тайлангийн аудит: Санхүүгийн тайланд
тусгагдсан зүйлс, бүртгэлийн стандартын дагуу үнэн
зөв шударгаар илэрхийлэгдсэн эсэхийг тодорхойлох
зорилготой.

5. Гүйцэтгэгчээр нь ангилбал
Дотоод аудит: ААН байгууллагын зорилгыг
ашигтайгаар хэрэгжүүлэхэд чиглэгдсэн удирдлагыг
шаардлагатай мэдээллээр хангаж байдаг хараат бус
үйл ажиллагаа юм.
Гадаад аудит: Бие даасан хараат бус аудитор,
аудитын компанийн гүйцэтгэж буй аудит юм.
Төрийн аудит: Төрийн аудитын байгууллагаас улсын
төсвийн орлого, зардал, төсөвт байгууллагуудын
санхүүгийн тайлан, төрөөс олгосон хандив, зээл,
төслийн гүйцэтгэлд хийж буй аудит юм.

6. Аудитын үйл ажиллагааны зарчмууд
Аудитын үйл ажиллагааг явуулахад мэргэжлийн
шинжтэй тодорхой зарчмууд баримтладаг. Үүнд:
• Хараат бус байх
• Зарчимч байх
• Мэргэжлийн ур чадвар хянамгай байдал
• Нууцыг хадгалах
• Мэргэжлийн ёс зүйг баримтлах
• Арга зүйн стандартуудыг баримтлах

7. Хараат бус байдалд учирч болох эрсдэл:
• Хувийн ашиг сонирхол
• Гэр бүлийн харилцаа
• Дарамт шахалт
• Өмгөөлөл
• Өөрөө өөрийгөө хянах

8. Санхүүгийн тайлангийн аудитын
аргачлал
Үйлчлүүлэгчийн үйл ажиллагааны шинж
чанар, үйл ажиллагааны цар хүрээ, систем
болон ажил гүйлгээ зэргээс шалтгаалан
аудитын аргачлалыг сонгодог.
Орчин үед олон улсад хүлээн зөвшөөрөгдсөн
томоохон аудитын компаниудын нийтлэг
хэрэглэдэг аргачлал нь аудитын эрсдэлд
суурилсан аргаас бизнесийн эрсдэлд
суурилсан арга руу шилжээд байна.

9. 1.Бизнесийн эрсдлийн арга
2.Аудитын эрсдэлд суурилсан арга
3.Биет тестийн арга
4.Системийн арга
5.Балансын арга
6.Шууд тестлэх арга
7.Шинжилгээний арга