1. Маңғыстау облысы
Жаңаөзен қаласы
«№12 Айгөлекбала бақшасы» жедел басқару құқығындағы МКҚК
Тәрбиеші: Жантурова Илья
Білім саласы: Әлеуметтік орта, Таным
Ұйымдастырылған оқу іс-әрекет: Экология
Тақырыбы: Жабайыаңдардың қысқытіршілігі
Мақсаты:
Білімділік: Жабайы аңдар туралытүсініктерінкеңейту. Жабайы аңдардың қысқы
тіршілігімен таныстыру. Олардыңқыстыңсуығынан қалай қорғанатынын, сыртқы
бейнелері неліктен өзгеретінін,немен қоректенетінінтүсіндіру.
Дамытушылық: Балалардыңтанымын, сөйлеу тілін дамыту.
Тәрбиелік: Балаларды жануарларға қамқорлық сезімдеріне тәрбиелеу.
Жеке жұмыс: Бір баладан жабайы жануарлар қайда мекендейтінін сұрау.
Сөздік жұмыс: Үлпілдек, мамық, түбіт, апан, ін.
Керекті құралдар: Слайд, аңдардың суреті, ақ мақта, желім, әр балада көк ақ парақта
қоян, түлкі, аю, тиін кескіндемесі.
Әдіс-тәсілдер: Слайд арқылыкөрсетіп түсіндіру, сұрақ- жауап, мадақтау, қорытындылау.
Әрекет кезеңдері Тәрбиешінің іс-әрекеті Балалардың іс-әрекеті
Мотивациялық
қозғаушы
Көк аспанда күн күлсін,
Күліп жүрсін бүлдіршін
Көк аспанда күн күлсін,
Бізге ұдайы нұр құйсын!
Қайырлы таңбалалар!
Қазір жылдың қай мезгілі ?
Қыс мезгілінде неше ай бар?
Сендерге қыс ұнай ма?
Қыста орманда нелермекендейді?
Балалар шаттық шеңбер
арқылы оқу іс-әрекетке
ұйымдасады.
Балалар бүгін біз экология оқу іс
әрекетінен «Жануарлардың қысқы
2. тіршілігі» тақырыбын өтеміз. Слайд
көрсете отырып, жануарлардың қысқы
тіршілігін түсіндіру. Бұл ормандағы
аңдарды бір сөзбен жабайы жануарлар
дейміз. Жабайы жануарлар қайда
мекендейді екен? Күз түсіп қыс келе
бастағанда тиін өзінің ағаш
қуысындағы үйіне жаңғақ, бүршік,
саңырауқұлақтар тасып қысқа мол
азық жинап алады. Өйткені жердің
бетін аппақ қар басып қалады да,
жаңғақ та, саңырауқұлақ та
табылмайды.
Күзде тиін жүрмейді.
Қызғылт жүні түсіп орнына сұр түсті
жылы жүн өсіп шығады. Сұр түс оған
ағашбасында жыртқышаңдарға
көрінбей өмір сүруге керек. Оны
үлпілдеген жылы тоны қысқы суықтан
қорғайды. Тиін өзінің ағаш діңіне
салған үйіне кіріп, жылы мамық
құйрығын жамылып, қысқа жинаған
азығын жеп қыстанаман есен шығады.
Жұмбақ жасыру.
«Өзі айлакер, өзі бір қу
Жүрген жері айғай да шу»
Түлкінің түсі қызғылт сары. Түлкінің
жүні әрі жұмсақ, тығыз болады. Түлкі
ұсақ тышқан, қоян аулап өз күнін
көреді. Жыртқышжануарлар қатарына
жатады. Мынау қандай жабайы
жануар?
Қасқыр орманда, жазық далада,таулы
жерлерде мекендейді. Қасқыр
қойларды, қоянды ұстап қоректенеді.
Апанда ұйықтайды.
Жұмбақ.
Үсті толы ине,
Бірақ та іс тігіп
Қадамайды түйме.
Күздің соңында кірпі өзінің шап
төселген інінде домаланып алып
ұйықға кетеді. Ол күзде ұйқыға
жатарда жақсылап тамақтанып,
терісінің астына көп май жинап алады.
Кірпі қыс кетіп көктемтуып, күн
жылынғанда бір ақ оянады.
Жұмбақ.
Балалар тақырыппен
танысады.
Балалар тиіннің үстіндегі
тонын өзгертінін біледі
Балалар шешуін табады.
- Түлкі
- Қасқыр
Балалар жұмбақты
шешеді .
- Кірпі
Балалар кірпі туралы
түсінік алады.
Балалар жұмбақты
шешеді
- Аю
3. Тәтті көрсе бас салар
Аумайды жас баладан
Үп-үлкен боп жасқанар,
Кіп-кішкентай арадан.
Аю күз бойы тамақ жеп денесіне көп
май жинайды да, қыста көктем
туғанша апанында ұйықтайды. Ал
солтүстік мұзды мұхиттағы ақ аюлар
қыста да азығын іздеп балық аулап
жүреді.
Жұмбақ.
Көлеңкесінен қорқып безектейді.
Ал оның баласын«көжек» дейді.
Қоян қыс түскенде өзінің сұр тонын
жылы аппақ тонға өзгертеді.Сосын
жыртқышаңдардан қорғанып қардың
түбінде, ақ қар секілді отырады.
Қояндар ағашбұтасынтамырын
кеміріп қоректенеді.
Ормандағы жабайы шошқалар мен
жабайы мысықтар да өз жемтіктерін
орманнан табады. Ормандағы жабайы
жануарлардың жоғалып кетпеуінде
көмектесуіміз керек. Аңдарды «Қызыл
кітапқа» енгізіп қорғауға алынған
Қызыл кітапқа аты енген әрбір жабайы
жануардың жоғалып кетпеуіне
көмектесуіміз керек. Жабайы
жануарларды орманда қорықшылар
қорғайды.
Сергіту сәті :
Әне аюдың апаны
Жатыр онда дәу аю
Жайлап басып барайық,
Ұйықтап жатқан аюды
Оятып біз алмайық
Ғажайып сәт:
Орманшы келіп балалармен
амандасады.
Орманшы: - Балаларжабайы
жануарларөз үйшіктерінен адасып
қалыпты. Қане көмектесейік.
Аю – апанда
Түлкі – інінде
Тиін – ағашқуысында
Балалар жұмбақты
шешеді
- Қоян
- Жоқ
Балалар сергіп алады.
Мен орманды
бақылайтын
орманшымын. Олар
аңдарды аңшылар кліп
алып кетпесін деп
бақылау жасайды.
Ормандағы аңдарға
қамқоршы болу керек.
4. Кірпі - інінде
Балалар орманшыны отырғызып
боз оған жануарлардың бейнесін
жапсырып көрсетейік.
Аңдар бейнесі салынғанпарақтарға
мақтаны аңның түсіне қарай тауып
жапсыру.
Рефлексті
коррекциялаушы
Балалар бізде қандай оқу іс- әрекеті
болды ?
Балалар орманда, таулы жерлерде
жасайтын аңдарды бір сөзбен қалай
атаймыз. Жабайы жануарлар
жыртқышжәне пайдалы болып келеді.
Олардың бізге пайдасы қандай? Бұл
жабайы жануарларды «Қызыл кітапқа»
неліктен енгізген?
Бізге кім қонаққа келді?
Қандай ойын ойнадық.
Бәрің де оқу іс- әрекетке жақсы
қатысып, «өте жақсы» жаап
қайтардыңыздар.
Балаларсұрақтарға
жауап қайтарады.
- Экология оқу іс-
әрекеті
- Жабайы
жануарлар
Терісінен киім, тон
тігіледі. Жануарлардың
ең әлсізін ұстап жейді.
Құрып кетпеу үшін,
Орманшы «Үйін тап»
Күтілетін нәтиже:
Нені білу керек: Жабайы жануарлар туралыкеңінен түсінік білуі.
Нені игерді: Жабайы жануарлар қоян, тиін жыл мезгіліне сай тонының түсін
өзгертетінін, кей жануарларқысымен ұйықтап көктемде тұратынын, жануарларға
қамқорлық керектігін біліп игерді.
Нені біледі: Тақырыптытүсініп, түсініктерін жеткізе біледі. Сұрақтарға толық жауап
қайтарып дидактикалық ойынды ойнай біледі.