1. « Шамалған бекеті жаңа қазақ орта мектебі»
коммуналдық мемлекеттік мекемесі
Тақырыбы: Қоян
Бастауыш сынып мұғалімі: А. Муханова
2014-2015 оқу жылы
2. Сабақтың тақырыбы:Қоян. Міржақып Дулатов
Сабақтыңмақсаты: Қыс мезгілінің кереметтері және қыстағы жануарлардың
тіршілігі туралы айту.
Сабақтың міндеттері:
Сабақтың тақырыбынашу, мазмұнынигеруге жағдай жасайды.
Зер салу, ойын толық жеткізіп сөйлеу дағдысынқалыптастырады.
Жан - жануарларға, құстарғақамқорлық жасауға тәрбиеленеді.
Сабақтың түрі:аралас сабақ
Іс-әрекеті:Білгенін айту, талдау, жинақтау, еркін сөйлеу. Жеке, топпен, сыныппен
жұмыс жасау.
Әдіс- тәсілі:СТО суретарқылы болжау, әдебиет үйірмесі.
Көрнекілігі: Слайд, үлестірмелер, шырша, оқулықтағы суреттер.
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастырукезеңі: Оқушыларды түгендеп, олардыңзейінін сабаққа аудару.
Балалар, бәріміз орнымыздантұрайық. Енді алақандарыңды көршілеріңнің
алақандарына қойыңдаршы. Бәріміз көздерімізді жұмамыз да іштерімізден ең
жақсы тілектерді жанымыздағы досымызғатілейміз. Ал енді көздеріңдіашыңдар.
Балалар, жаңа сендер алақандарыңдағы жылулықты сезіндіңдерме?
Олай болсаосы ыстықықыласпен бүгінгі сабағымызды бастайық!
І-кезең. Қызығушылықтыояту.
Үстел үстіне шыршаны қою.
- Бұл не балалар?
- Шырша.
- Шырша мерекесі қай мезгілде, қай айда болады?
- Қыс мезгілінде, желтоқсан айында.
- Қараңдаршы, балалар бұл шыршаға нелер жетіспей тұр?
- Ойыншықтар.
Балалар, егер біз мына ойыншықтардыңартындағы сұрақтарғадұрыс
және толық жауап берсек, солойыншықтарды шыршамызғаілеміз.
3. Сондасендер сұрақтарғақаншалықты жауап берсеңдер, шыршамыз
ойыншықтарменбезеліп, әдемі шыршаға айналады.
ІІ. Үй жұмысын сұрау:
Мағжан Жұмабаевтің «Аққала» өлеңінің соңғы үш шумағын жаттау.
Үлестірмелі карточкалардағы сұрақтарғажауап берген оқушы шыршаға
барыпіледі.
ІІІ. Мақсат қою кезеңі:
Бүгінгі сабақта қыстағы жануарлардың тіршілігі туралы білетін боламыз.
Қоянныңбір күндегі тіршілігімен толық танысамыз.
ІҮ. Жан-жақтыбілімдерінтексеру:
Оқушылардыңқыстағы аңдардың тіршілігі туралы білімдерін тексеру үшін
сұрақтар жазылған карточкалар тарату.
1. Қыстане үшін қоян аппақ тонын киіп алады?
2. Қыстап қалатын қандай құстарды білесіңдер?
3. Қыстақанатты достарымызғақандай қамқорлық жасап көрдіңдер?
4. Аңдардыңқысқы тіршілігі туралы не білесіңдер?
5. «Қыс кереметтері» туралы не айта аласыңдар?
ІІ-кезең. Мағынанытану.
Ү. Жаңа материалмен жұмыс:
4. Мына суреттерге зер саламыз. Бұл суретте қай мезгіл және нелер бейнеленген?
Енді осы суретке қарап бүгінгі өтетін тақырыбымызне туралы болатынын
болжаймыз.
Балалар, мына жерде бір - біріне ұқсас екі сурет берілген. Суретке мұқият
қараңдар. Енді ондағы бес айырмашылықты табуымыз керек.
1. Бірінші суретте қарға тік қарап тұрса, екінші суретте қарға жерге қарап тұр.
2. Бірінші суретте қарғанын бір қанаты көрініп тұрса, екінші суретте қарғаның
қанаты көрінбейді.
3. Бірінші суретте қоянныңқұлағы тікшиіп тұрса, екінші суретте екі құлағының
арасы алшақтау болып тұр.
4. Бірінші суретте қоянныңкөзі ашық тұрса, екінші суреттер қоянныңкөзі жабық
тұр.
5. Бірінші суретте қоян теректің оң жағында тұрса, екінші суретте солжағында
тұр.
Ал енді екі суреттін айырмашылықтарынкөрейік.
5. Жарайсыңдар, балалар. Сендерменбүгінгі өтетін тақырыбымыз «Қоян» деп
аталады. Бұл әңгіменің авторы Міржақып Дулатов.
Дәптермен жұмыс:
Күнретін жазу.
Қоян. Міржақып Дулатов
Міржақып Дулатов – қазақтың көрнекті ағартушысы, қоғам қайраткері, ақын,
жазушы. Бұрынғы Торғайуезінің, Сарқопа облысыныңүшінші ауылында атақты
етікші, мәсі шебері Дулаттың отбасындадүниегекелген. Шешесі Дәмеш әнші кісі
болған. Міржақып анасынан екі жасында, әкесінен он екі жасында айырылып,
ағасы Асқардыңқолында тәрбиеленеді. Жақсы оқып, ауыл балаларына дәріс
беріп, «ауыл мұғалімі» атанады. Міржақып Дулатов «Оян, қазақ!» - деп
ұрандаудан танған жоқ. Өмірінің соңынадейін ұлы ақын Ахмет
Байтұрсынұлымен бірге қазақ даласын шарлап, елді білімге шақырады. Екеуін
еріксіз айырып, жендеттер атып өлтіреді. Ұлы тұлғалардың есімі әрқашан
өлмейді.
Сергітусәті: «Қоян»
Ұзын құлақ, сұр қоян,
Естіп қалып сыбдырды,
Ойлы – қырлы жерлермен,
Ытқып – ытқып жүгірді.
Қарап еді артына,
Қиығын салып көзінің.
Келе жатқан томпаңдап,
Көжегі екен өзінің.
Ал, енді балалар біз «әдебиет үйірмесі» - стратегиясын пайдаланып, бұл
тақырыпты тереңірек түсінеміз. «Әдебиетүйірмесі» - стратегиясында жазушы,
суретші, сұраққоюшы, сөз тапқыш болып топ мүшелері бөлінеді. Баяндаушы
мазмұнынбаяндайды, ал жазушы баяндаушының айтқанын жазады. Суретші
тақырыпқа байланысты сурет салады. Сұраққоюшы басқа топ сөйлегендесұрақ
қояды. Сөз тапқыш мәтінге байланысты тұжырым жасайды.
ҮІ. Бекіту.
ІІІ – кезең. Ой – толғаныс.
Карточкалардағы сұрақтар арқылы тақырыпты бекіту.
1. «Қоян» әнгімесінің авторы кім?
2. Мәтіндегі оқиға қай кезде болған?
3. Қоян қайда жол алды?
4. Екі қазақтың біреуі не туралы сөйлеп келе жатты?
5. Түнжарымына дейін қояндар не істейді?
6. Таңертеңгі ауылды суретте.
6. 7. Қоян қалай ұйықтайды?
ҮІІ. Қорытындылау.
Балалар, біз бүгінгі сабақта нені үйрендік? Қыстааңдарға, құстарғаоңай
болмайды екен. Сондықтаноларға қамқорлықжасауымыз керек.
ҮІІІ. Үйгетапсырмаберу.
Аңдардың қысқы тіршілігі туралы мәліметтер жинап, дәптеріне жазып келу.
Бағалау.
Топ – топты бағалайды. Сабаққа белсене қатысқан оқушыларды бағалау