1. КҮЗДЕУБАЕВАБАҚТЫГҮЛСАЙФУЛЛАҚЫЗЫ.
ҚЫЗЫЛОРДА ОБЛЫСЫ ШИЕЛІ АУДАНЫ
№153 Ш.ЕСЕНОВ АТЫНДАҒЫ МЕКТЕП – ЛИЦЕЙІНІҢ
БАСТАУЫШ СЫНЫП МҰҒАЛІМІ
Сыныбы: 4 «Ә» Күні: Пәні: әдебиеттік оқу Мұғалімі: Күздеубаева Б
Сабақтың тақырыбы М.ДУЛАТОВ. ШЕШЕНІҢ БАЛАЛАРЫН СҮЮІ (ҮЗІНДІ)
Мақсаты 1. "Шешенің балаларынсүюі" өлеңінің идеялық мазмұнынашады.
Күтілетін нәтижелер мазмұнына байланысты өлеңді оқып танысады,идеялық мазмұнынашады,ананы
сүйіп, қадірлеу керектігін түсінеді;
сыни тұрғыда өлеңді оқу барысында бала өмірі үшін ананың құдіреттілігін
айқындайды;
берілген тапсырмалар арқылы оқушылар шығармашылық ізденістерін
қалыптастырады,ойлау, сөйлеу қабілеттерін дамытады.
Негізгі идея Ананың бар арманы, өмірінің мәні-баласы, соның амандығы; балаға ана қадірін ұқтыру,
ананы сүюге,қамқор болуға, перзенттік парызын өтеуге тәрбиелеу.
Сабақтың түрі Жаңа білім беру.
Тапсырмалар мен әдіс-
тәсілдер.
өзіндік, топтық тапсырмалар сұрақ-жауап,талдау, түсіндіру, әңгімелеу, ой қозғау,
негізгі идеяны суреттеу,5 жолды өлең стратегиялары,мағынаны табу,топтастыру
стратегиясы,сатылайкешендіталдау.
Керекті жабдықтар С.Рахметова «Әдебиеттік оқу» оқулығы, флипчарт, маркер,, стикер, бағалау
парақшалары, смайликтер, суреттер т.б.
Сабақтың барысы
Сабақ
кезеңі
Мұғалімнің әрекеті Оқушы әрекеті
Кіріспе
3 мин
Музыка ойнайды.
«Қызғалдақ», «Түймедақ», «Раушан». Оқушылар ілулі
тұрған гүлдерді таңдап алып сыныпқа енеді. Гүлдер
арқылы үш топқа бөлемін.
Амандасу. Оқушыларды түгендеу.
Сергіту сәтінде оқушылардың көңіл-
күйін дамытуға арналғанпсихологиялық жаттығулар
1. «Сәлемдесу» ойыны: Қазір біз сендерменойын
ойнаймыз, қимылды тез жасауларыңкерек., Мен
қалай амандасу керек екенін айтамын,сонда сендер
бір-бірлеріңмен тез-тез амандасасыңдар. Әр
адамменәртүрліамандасасыңдар. Сонымен,
көзбен… қолмен… иықпен… құлақпен… тіземен…
өкшемен… арқамен.
2. Сабақтыңбағалау критерийлерімен таныстыру
Сыныпқа кірген кезде «Қызғалдақ»,
«Түймедақ»,«Раушан» гүлдерін таңдайды
да аттары бойынша парталарға отырады.
Амандасады.Кезекшіоқушыларды
түгендейді.
Мақсатым:Сергіту
сәтінде оқушылардың көңіл-күйлерін
көтеріп, сыныпқа атмосфералық ахуал
тудыру.
1. «Сәлемдесу» ойынында оқушылар
«көзбен… қолмен… иықпен…
құлақпен… тіземен… өкшемен… арқамен
амандасады.
Бағалау
критерийі
Бағалау критерийі
І тапсырма. Үй тапсырмасы
0 ұпай орындамаса 0-4 ұпай- «3»
1 ұпай-түсіндірмей орындаса 5-7 ұпай – «4»
2 ұпай түсіндіре отырып орындаса 8-12 ұпай – «5»
3 ұпай-толық мазмұнынашып, талдаса
Оқушының
аты - жөні
І тапсырма
Үй
тапсырмасы
ІІ тапсырма
Қызығушылықты
ояту
ІІІ
тапсырма
Мағынаны
тану
ІҮ тапсырма
Ой толғаныс Ұпай
Топ
басшысының
бағасы
Мұғалім
бағасы
2. ІІ тапсырма. Қызығушылықты ояту
0 ұпай орындамаса
1 ұпай-түсіндірмей орындаса
2 ұпай түсіндіре отырып орындаса
3 ұпай-толық мазмұнынашып, талдаса
ІІІ тапсырма. Мағынаны тану
0 ұпай орындамаса
1 ұпай-түсіндірмей орындаса
2 ұпай түсіндіре отырып орындаса
3 ұпай-толық мазмұнынашып, талдаса
ІҮ тапсырма. Ой толғаныс
0 ұпай орындамаса
1 ұпай-түсіндірмей орындаса
2 ұпай түсіндіре отырып орындаса
3 ұпай-толық мазмұнынашып, талдаса
Тұсаукесер
12 мин
Негізгі
бөлім
25 мин
І ТАПСЫРМА. ҮЙ ТАПСЫРМАСЫНА ШОЛУ.
«Жалғастыр» ойыны арқылы 3 топтан 3 оқушы мәтінді
мазмұндайды.
Топқа тапсырма беру.
І топ. «Даналық ағашына» А.Байтұрсынов жайлы не
білетіндеріңді жазып постер қорғау.
ІІІ топ.«Микрофон» әдісі арқылы сұрақтарға жауап
беру.
ІІІ топ.Мәтін неше бөліктен тұрады?
Мәтінге жоспар құр.
1. Кіріспе бөлім. Ахметтіңауылға келуі
2. Негізгі бөлім. Ақкөлдегікездесу
3. Қорытынды бөлім. Қарттардың әңгімелесуі.
Жұмбақталған сөзжұмбақ
Жұмбақты шешу арқылы сөзжұмбақтағы сөздітабу.
1. Әдемітүнде,
Мен жүрсем,жүредібірге. (Ай)
2. Бір нәрсе жоғарыда от жағып тұр,
Дабылдапдабылынот қағып тұр. (Найзағай)
3. Шәкіртке жан ашыр,
Мейірман кім, жаны асыл. (Ұстаз)
А Й
Н А Й З А Ғ А Й
Ұ С Т А З
ІІ. Жаңа сабақ.
ІІ ТАПСЫРМА«ҚЫЗЫҒУШЫЛЫҒЫН ОЯТУ».
Жұмбақ жасыру
Үш әріптен тұратын,
Есімі оның тұрақты
Оңға оқы, солға оқы,
Өзгермейдіеш одан
Күнім, жаным дейтұғын,
Айтады кәні, кім атын? / Ана/
Топтастыру стратегиясы.
- Сонымен, балалар, «Ана дегенкім?» барығымыз бір-
бір сөзбенана жайлы айтып өтейік.
- Бүгінгі сабағымыз ана тақырыбына байланысты
М. Дулатовтың «Шешенің балаларынсүюі» деп
аталатынөлеңімен танысамыз. Алдыменавтормен
танысып алайық.
І топ Постер қорғайды.
А.Байтұрсынұлы – ғалым, қазақ тілі білі-
мінің негізін қалаушы,ақын, аудармашы,
мемлекетқайраткері, туған халқының
болашағы үшін күрескен азамат.
Қандай кітаптары бар? («Әліпби», «Тіл
құрал», «Қырық мысал», «Маса»
,«Әдебиет танытқыш» , «Жоқтау»
Голощекиндік асыра сілтеу саясатына
қарсы болғаны үшін 1937 жылы
жазықсыз атылды.
ІІ топ
- Ауылдың аты қалайаталады?
- Мәтін кім туралы әңгімеленген?
-Бәдірисапа дегенкім? әйелі
- Балалар кешке қайда жиналды?
-Ақкөлде қандай балықтар бар еді?
- Балалар не айтты?
- Балалар оны қайдан жаттаған?
- Ол кітапты жазған кім?
9. Әңгімеде қандай оқулықтың аты
айтылды?
Тарантас-төрт дөңгелекті, үстіжабық
арба.
Көшір- арба айдаушы
Ныспы-адамныңесімі, аты.
«Ана деген кім?»
-Ана – қамқоршы
-Ана – бақытың
-Ана – тірегің
-Ана -қорғаның
-Ана –болашағың
- Ана – әр үйдің күні
-Ана -ақылшы
-Ана -сүйенішің
-Ана – жанашырың
-Ана -байлығың
-Ана –үйдің жылуы
Ана-өмір сыйлаушы.
Ана-асыл жан.
Ана - ұрпақ әкелуші.
Ана - сұлулық атаулының иесі.
Ана-ардақты жан.
Ананыңа аялы алақаны мейірімге толы.
Ананың жүрегі кең, кешірімшіл
Ана - баласы үшін отқа да,суға да түсуге даяр
тұратын батыл жан.
3. ІІІ ТАПСЫРМА.«МАҒЫНАНЫ ТАНУ»
САТЫСЫ
- Автор туралы мағлұматты үнтаспа арқылы беру.
Міржақып Дулатов кім?
- Қостанайөңірінен шыққан тұлға
- Жазушы
- Драматург
- Қазақ ақыны
- Ағартушы - педагог
- Алаш қозғалысының қайраткері
- ХХ ғасырдың бас кезіндегі қазақ мәдениетімен
әдебиетінің көрнекті өкілі.
- Қазақ халқының бостандығы үшін күрескенақын.
- Міржақыптың «Оян, қазақ!» дегенжинағы бар. Ақын
өлеңдерінде халықты білімге, оқуға, теңдік үшін
күресуге шақырады. Балаларға арнаптабиғат,
адамгершілік тәрбиесі тақырыбында шағынәңгімелер,
өлеңдер жазған.Соның бірі - «Шешенің балаларын
сүюі» өлеңі.
Поэзия минутына кезек береміз.
1. «Алма кезек оқу» әдісі бойынша «Шешенің
балаларын сүюі» өлеңін әуелі үнтаспадан
тыңдату, ары қарай өзім жалғастырып, мәнерлеп
оқып оқып беремін.
2. Рөлге бөліп оқыту (барлық оқушы)
«Топта оқыту» стратегиясы. Өлеңді3 ке бөліп, топта
талқылап, өз сөздеріменәңгімелеу, талдау,өлеңнің
идеясынашу.
Бұл өлеңде ана баласы жақсы болса қуанып,
жалқау болса уайымдайтындығын, баласы үшін түн
ұйқысын төрт бөліп, баласы үшін мақтанып,төбесі
көкке жетедідепананың баласына дегеныстық
ықыласын, махаббатынжыр етеді.
Дәптермен жұмыс
Көз жасын көлдету-қатты жылау.
СЕРГІТУ СӘТІ. Ән: «Ақ мамам»
(Ф.Оңғарсынова)
ІҮ ТАПСЫРМА «ОЙ ТОЛҒАНЫС»
Ойлан-жұптас-талқыла
І топ. Бес жолды өлең құрастырады.
Ана туралы мақал-мәтел айтады.
ІІ топ . Өлеңге сатылай кешенді талдау.
1. Авторы: М.Дулатов
2. Тақырып: Бұл өлеңнің тақырыбы ананың баласына
дегенмахаббатына арналған
3. Жанр түрі– поэзия ( өлең). Өлең дегеніміз – белгілі
бір өлшемменқиыннан қиыстырылып,
ұйқасып келетін өрнекті сөз жүйесі
4. Өлең сұрақ-жауаптүрінде жазылған.Ақынөзі сұрақ
қояды да, өзі жауап береді.
5.Өлеңнің негізгі түйіні, тәрбиелік мәні – балаға ана
қадірін ұқтыру, ананы сүюге,қамқор болуға, перзенттік
парызын өтеуге тәрбиелеу
6. Өлеңде әсірелеу сөздер .
«Қамқор анаң көз жасын көлдететін,
Бетін жуған жасымен сорлы анаңа,
Төбесі көкке жетсін» деген өлең жолдарында әсірелеу
Міржақыптың анасы Дәмеш той -
думандарда әсем дауысымен атақты
әншілердің өзін таңқалдырған. Ал, әкесі ұста
болған. Міржақып өзінің анасынан екі
жасында, әкесінен 12 жасында айырылған.
Өлеңде ақынның анасына деген ұлы
махаббаты жатқандығы анық.
Топтық әңгіме білім алмасу мақсатында әр
оқушы өлеңді оқып талдайды. Өлеңді
ресурстарға жазып, әр топқа беріледі.
І топ 1,2 шумағын,
ІІ топ 3 шумағын,
ІІ топ 4 шумағын өз пікірлері бойынша
мазмұнын баяндайды.
Топтық жұмыс жасайды.
Ақылдасады, өз сөздеріменжауап
береді.
Дәптермен жұмыс жасайды.
Ән: «Ақ мамам»
Сөзі: Ф.Оңғарсынованікі
Әні: Айжігіт Асановтікі
5 жолды өлеңді, мақал-мәтелді
дәптерлеріне жазады.
Талдайды,постер жазып, қорғайды.
3 топ бірін-бірі формативті бағалайды.
Екі жұлдыз, бір тілек.
Постер қорғайды.
4. (гипербола) кездесіп тұр. Адам бетін сумен жуады,
жаспен жумайды. Төбе ешқашан көкке жетпейді, бұл
жерде аса қатты қуанған адамның түрін келтіреді.
ІІІ топ М.Дулатов жайлы топтастырады.
Постер қорғайды.
Қорытынды:«Аялы алақан» оқушылар аналарының
сол қолдарын қағазға айналдыра сызып, қиып алып
келеді. Алақан таңбасына анаға еңжылы лебіздерін
жазады.
Сабағымыздымына бір өлең жолдарымен
аяқтағым келіп отыр:
О, аналар, осындайсың бәрің де,
Осындайсың, жасыңдағы,кәрің де.
Сыйынар ем болса егер құдырет,
Сыйынар ем ана деген тәңірге. Дей отырып, « бір
қолымен бесікті тербетсе,екінші қолымен әлемді
тербеткен» аналарымыз аманболсын дегім келеді.
Оқушылар аналарының сол қолдарын
қағазға сызыпәкеліп алақантаңбасына
анаға ең жылы лебіздерін жазады.
Мұғалімнің қорытынды сөзі.
Қорытынды
3 мин
Үй
тапсырмасы
1 мин
1 мин
Сабақты қорыту.
- Біз бүгін не үйрендік?
- Батыр болу, елін қорғауға дайын болуды т.б.
Үйге тапсырма:
1) М.Дулатов « Шешенің балаларын сүюі »
өлеңін жаттау
2) « Менің аяулы анам » тақырыбында шағын
шығарма жазу.
Сабаққа жақсы қатысқаноқушыларды мадақтап,
бағаланады.
Бағалау. Бағалау критерийі арқылы топ басшысы
бағалайды.
Формативті ,бағдаршам,басбармақ. Суммативті.
Рефлексия
Blob ағашын бояу
Қайта бағыттау сұрақтары арқылы жаңа
сабақ қорытылды.
Смайликтер арқылы
Әр топ лидерлері өздерінің топ
мүшелерін бағалайды. Қорытынды
бағаны айтады.
Кері байланыс
Blob ағашын бояу арқылы өздерінің
сабақты қаншалықты меңгергендерін
көрсетеді.