More Related Content Similar to Basic m3-1-chapter2 Similar to Basic m3-1-chapter2 (20) More from กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ โรงเรียนอุตรดิตถ์ More from กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ โรงเรียนอุตรดิตถ์ (17) Basic m3-1-chapter21. บทที่ 2
กราฟ (15 ชั่วโมง)
2.1 กราฟแสดงความสัมพันธระหวางปริมาณที่มีความสัมพันธเชิงเสน (3 ชั่วโมง)
2.2 กราฟของสมการเชิงเสนสองตัวแปร (7 ชั่วโมง)
2.3 กราฟกับการนําไปใช (5 ชั่วโมง)
นักเรียนเคยศึกษากราฟแสดงความสัมพันธระหวางปริมาณสองชุดมาแลว ในบทนี้นักเรียนจะได
ศึกษาเพิ่มเติมเกี่ยวกับกราฟแสดงความสัมพันธระหวางปริมาณสองชุดที่มีความสัมพันธเชิงเสน กราฟของ
สมการเชิงเสนสองตัวแปรที่มีกราฟเปนเสนตรง ทั้งยังกลาวถึงการอานและแปลความหมายของกราฟที่มี
ลักษณะอื่น ๆ ซึ่งอาจพบเห็นในชีวิตประจําวันทั้งทางดานวิทยาศาสตรและสังคมศาสตร
เนื้อหาของบทนี้ นอกจากจะเนนการเขียนกราฟของความสัมพันธเชิงเสนและสมการเชิงเสนสอง
ตัวแปร การอานและแปลความหมายกราฟที่กําหนดใหแลว ยังตองการเนนใหนักเรียนสามารถแปล
ความหมายของภาพรวมของกราฟไดอีกดวย การแปลความหมายของภาพรวมของกราฟเปนสาระใหมที่ครู
ตองใหความสําคัญ และควรใหนักเรียนไดฝกฝนในการแปลความหมาย ฝกคิดวิเคราะหขอมูลจากกราฟ
ที่กําหนดใหอยางมีขั้นตอน เพื่อนําไปสูการแปลความหมายที่ถูกตองและสมเหตุสมผล
ในการอานคาตาง ๆ จากกราฟ ครูไมควรเขมงวดกับคําตอบที่นักเรียนอานไดวาตองตรงกับที่ให
ไวในหนังสือเรียนหรือที่เฉลยไวในคูมือครู นักเรียนอาจตอบเปนคาที่แทจริงหรือคาประมาณก็ไดตาม
ความเหมาะสมของขอมูลและสถานการณตามแนวคิดของนักเรียน เพื่อใหนักเรียนไดฝกทักษะในการอาน
และวิเคราะหกราฟ ครูอาจหากราฟแบบตาง ๆ มาใหนักเรียนไดศึกษาเพิ่มเติม ซึ่งจะชวยใหนักเรียนมี
การพัฒนาทางดานความรูสึกเชิงกราฟมากยิ่งขึ้น
ผลการเรียนรูที่คาดหวังรายป
1. เขียนกราฟแสดงความสัมพันธระหวางปริมาณสองชุดที่มีความสัมพันธเชิงเสนได
2. เขียนกราฟของสมการเชิงเสนสองตัวแปรได
3. อานและแปลความหมายกราฟที่กําหนดใหได
2. 30
แนวทางในการจัดการเรียนรู
2.1 กราฟแสดงความสัมพันธระหวางปริมาณที่มีความสัมพันธเชิงเสน (3 ชั่วโมง)
จุดประสงค นักเรียนสามารถเขียนกราฟแสดงความสัมพันธระหวางปริมาณสองชุดที่มีความสัมพันธ
เชิงเสนและแปลความหมายของกราฟได
ขอเสนอแนะในการจัดกิจกรรมการเรียนการสอน
1. ครูนําสนทนาเกี่ยวกับปริมาณสองชุดที่มีความสัมพันธเชิงเสนที่พบในชีวิตประจําวัน เชน
จํานวนผูโดยสารกับคาโดยสารรถประจําทางที่คิดราคาเดียวกันเปนรายหัว ปริมาณน้ํามันกับราคาน้ํามัน
ครูอาจใหนักเรียนนําเสนอความสัมพันธของปริมาณสองชุดที่สัมพันธกันแบบเชิงเสนเพิ่มเติม พรอมทั้ง
เขียนกราฟของความสัมพันธนั้น แลวชวยกันสรุปวาความสัมพันธเชิงเสนระหวางปริมาณสองชุดอาจมี
กราฟเปนเสนตรง หรือเปนสวนหนึ่งของเสนตรง หรือเปนจุดที่เรียงกันอยูในแนวเสนตรงเดียวกันซึ่งจุด
เหลานี้อาจมีจํานวนจํากัดหรือไมจํากัดก็ได
2. ในการจัดกิจกรรมเกี่ยวกับการเขียนและการอานกราฟ ครูควรใหนักเรียนใชกระดาษกราฟ
เพราะจะชวยใหเขียนกราฟไดเร็ว และอานกราฟไดถูกตองตามความเปนจริง
3. ครูควรชี้ใหนักเรียนสังเกตวา กราฟในตัวอยางที่ 1 มีลักษณะเปนจุดที่เรียงอยูในแนวเสนตรง
เดียวกันโดยเขียนจุดตอกันเปนเสนประ ทั้งนี้เพราะวาจํานวนน้ําฝรั่งมีหนวยเปนขวดซึ่งเปนจํานวนนับ
และเงินลงทุนและรายไดมีหนวยเปนบาท ซึ่งเปนจํานวนนับเชนกัน อีกทั้งขอมูลเหลานี้มีจํานวนจํากัด
อยางไรก็ตามเพื่อดูแนวโนมของขอมูล จึงไดใสลูกศรไวที่ปลายของกราฟแตละเสน
ครูควรฝกใหนักเรียนดูกราฟในภาพรวม เชน ในตัวอยางที่ 1 หลังจากตอบคําถามแลวครู
ควรใหนักเรียนอภิปรายรวมกันเพื่อใหไดขอสรุปวา ในระยะเริ่มตนเสนกราฟแสดงเงินลงทุนอยูเหนือ
เสนกราฟแสดงรายได และเมื่อผลิตน้ําฝรั่ง 200 ขวด เงินลงทุนและรายไดจะเทากับ 4,000 บาทเทากัน
ซึ่งเปนจุดคุมทุน และเมื่อผลิตน้ําฝรั่งมากกวา 200 ขวดขึ้นไป เสนกราฟแสดงรายไดจะอยูเหนือเสนกราฟ
แสดงเงินลงทุน จากลักษณะของเสนกราฟทั้งสองขางตนจะสรุปไดวา ถาผลิตน้ําฝรั่งนอยกวา 200 ขวด
ก็จะขาดทุนและเมื่อผลิตมากกวา 200 ขวด จะมีกําไร
4. ในตัวอยางที่ 2 กอนตอบคําถาม ครูควรใหนักเรียนชวยกันพิจารณาและอภิปรายวากราฟแต
ละเสนสอดคลองกับสถานการณของโจทยอยางไร เชน รถยนตคันที่หนึ่งเดินทางดวยอัตราเร็วที่แตกตางกัน
เปนชวง ๆ และมีการหยุดพัก ดังนั้น กราฟแสดงการเดินทางของรถยนตคันที่หนึ่งจึงเปนสวนของเสนตรง
สามสวนเชื่อมตอกัน ครูควรใชคําถามใหนักเรียนอภิปรายกราฟในชวงเวลา 10.00 น. ถึง 11.00 น. ซึ่งได
กราฟเปนสวนของเสนตรงที่ขนานกับแกน X ซึ่งแสดงวาเวลาผานไปแตระยะทางที่ไดยังคงเทาเดิม
3. 31
สําหรับรถยนตคันที่สองแลนดวยอัตราเร็วสม่ําเสมอ กราฟแสดงการเดินทางของรถยนตคันที่
สองจึงเปนสวนของเสนตรงเดียวกัน เพื่อตอบคําถามขอ 4) และดูแนวโนมของการเดินทางของรถยนตทั้ง
สองคัน จึงตอกราฟดวยเสนประและมีลูกศรที่ปลายกราฟ
เพื่อฝกใหนักเรียนมองเห็นภาพรวมของกราฟ หลังจากตอบคําถามที่กําหนดใหแลว ครูควร
ใหนักเรียนชวยกันอภิปรายจนไดแนวคิดในการพิจารณาจากกราฟ จะทราบไดวารถยนตคันใดแลนนําหนา
รถยนตคันในชวงเวลาใด โดยดูเพียงวาเสนกราฟของรถยนตคันใดอยูเหนือเสนกราฟของรถยนตคันใด
5. ในแบบฝกหัด 2.1 ขอ 1 ครูควรแนะนําใหนักเรียนเขียนตารางแสดงคาของจํานวนที่สัมพันธ
กัน หรือเขียนความสัมพันธในรูปสมการกอนจะเขียนกราฟ แลวจึงตอบคําถาม
สําหรับขอ 6 กราฟที่กําหนดใหมีลักษณะพิเศษที่นักเรียนไมเคยพบมากอน ครูควรนําปญหา
ขอนี้มาอภิปรายรวมกันในชั้นเรียนโดยใหนักเรียนทําความเขาใจโจทยและกราฟ ใหรูวาแกน Y แสดง
ระยะทางที่เมือง ก อยูหางจากเมือง ข 240 กิโลเมตร จุดที่กราฟตัดกันเปนจุดที่วิชัยและวิโรจนพบกัน
แกน X แสดงเวลาและเมื่อเวลาผานไปแมการเดินทางของแตละคนจะไดระยะทางมากขึ้น แตการเดินทาง
ของวิชัยจะเขาใกลเมือง ข ไปเรื่อย ๆ แลวนําความรูความเขาใจที่ไดตอบคําถามในหนังสือเรียน
2.2 กราฟของสมการเชิงเสนสองตัวแปร (7 ชั่วโมง)
จุดประสงค นักเรียนสามารถ
1. บอกคูอันดับที่สอดคลองกับสมการเชิงเสนสองตัวแปรที่กําหนดใหได
2. เขียนกราฟของสมการเชิงเสนสองตัวแปรที่กําหนดใหได
3. บอกลักษณะที่สําคัญบางประการของกราฟของสมการเชิงเสนสองตัวแปรที่กําหนดใหได
ขอเสนอแนะในการจัดกิจกรรมการเรียนการสอน
1. ครูยกตัวอยางโจทยที่แสดงความสัมพันธระหวางปริมาณสองชุดที่มีกราฟอยูในแนวเสนตรง
เดียวกัน เริ่มตนอาจกําหนดเงื่อนไขของ x และ y เปนจํานวนเต็มกอน เมื่อเขียนกราฟที่ไดเปนจุดเรียง
กันอยูในแนวเสนตรงแลว ครูอาจเพิ่มเงื่อนไขให x และ y เปนจํานวนจริงใด ๆ ใหนักเรียนเห็นกราฟ
ตอเนื่องเปนเสนตรง แลวจึงแนะนํารูปสมการเชิงเสนสองตัวแปรตามที่ใหไวในหนังสือเรียน
2. กิจกรรม “บอกไดหรือไม” ในขอ 1 ขอยอย 5) ครูอาจแสดงใหนักเรียนเห็นวาสมการ
1.2x + 0y = 3.5 เปนสมการเดียวกับสมการ 1.2x = 3.5 แลวใหนักเรียนสรุปไดเองวา 1.2x = 3.5 เปน
สมการเชิงเสนสองตัวแปร สําหรับขอ 2 ครูควรแนะนําใหนักเรียนเขียนสมการที่กําหนดใหอยูในรูป
Ax + By + C = 0 กอน แลวจึงระบุคา A, B และ C เชน
x – 3y + 5 = 0
เขียนเปน (1)x + (-3)y + 5 = 0
จะได A = 1, B = -3 และ C = 5
4. 32
3. ในการเขียนกราฟของสมการเชิงเสนสองตัวแปร ครูควรย้ํากับนักเรียนใหหาคูอันดับที่
สอดคลองสามจุดกอน เชน ในกรณีที่ทราบวา x และ y เปนจํานวนจริง กราฟของสมการจะเปน
เสนตรง การเลือกคูอันดับที่สอดคลองควรเลือกแทนคา x และ y เปนจํานวนเต็ม ซึ่งงายตอการคํานวณ
และการเขียนกราฟ ครูอาจใหขอสังเกตวา ถากําหนดให x หรือ y เทากับ 0 อาจทําใหการคํานวณหา
สมาชิกของคูอันดับที่สอดคลองกับสมการทําไดงายขึ้น
4. สําหรับกิจกรรม “กราฟของ y = B
C- , B ≠ 0” และ “กราฟของ x = A
C- , A ≠ 0”
ตองการใหนักเรียนสรุปไดวากราฟขนานกับแกน X หรือแกน Y เทานั้น เมื่อใหนักเรียนตอบคําถามแลว
ครูควรใหนักเรียนชวยกันอภิปรายและสรุปลักษณะสําคัญเกี่ยวกับกราฟโดยวิเคราะหจากสมการ เพื่อนําไป
ชวยในการเขียนกราฟตอไป
5. สําหรับกิจกรรม “ลองเขียนดู” มีเจตนาใหนําความรูที่ไดจากกิจกรรมในขอ 3 มาใช ครูควร
ใหนักเรียนชวยกันสรุปรูปแบบทั่วไปของสมการที่มีกราฟขนานกับแกน X และสมการที่มีกราฟขนานกับ
แกน Y
6. สําหรับกิจกรรม “เกี่ยวของกันอยางไร” มีเจตนาใหนักเรียนคนพบเงื่อนไขที่ทําใหกราฟของ
สองสมการเปนเสนตรงที่ขนานกัน สามารถใชเงื่อนไขนี้ไปวิเคราะหกราฟของสมการที่กําหนดใหได
สําหรับกิจกรรม “ตัดกันที่จุดใด” มีเจตนาใหนักเรียนคนพบเงื่อนไขที่ทําใหกราฟของสอง
สมการเปนเสนตรงที่ตัดกัน
หลังจากนักเรียนทํากิจกรรมทั้งสองแลว ครูควรใหนักเรียนชวยกันสรุปเงื่อนไขที่ใชพิจารณา
สมการเพื่อบอกลักษณะของกราฟที่ขนานกันและตัดกันดังขอสรุปที่ใหไวในหนังสือเรียนหนา 98
7. ในแบบฝกหัด 2.2 ข ขอ 1 หลังจากทําแบบฝกหัด ครูควรใหนักเรียนชวยกันสรุปเปนกรณี
ทั่วไปวา กราฟที่ผานจุดกําเนิดจะมีเงื่อนไขอยางไรและในทางกลับกันดวย เพื่อนําความรูที่ไดไปใชงาน
ตอไป
สําหรับขอ 2 – 5 ครูควรใหนักเรียนไดใชประโยชนจากขอสรุปในหนา 98 เกี่ยวกับลักษณะ
สําคัญบางประการมาชวยในการเขียนกราฟและตอบคําถาม
2.3 กราฟกับการนําไปใช (5 ชั่วโมง)
จุดประสงค นักเรียนสามารถอานและแปลความหมายของกราฟที่กําหนดใหได
เอกสารแนะนําการจัดกิจกรรม กิจกรรมเสนอแนะ 2.3
ขอเสนอแนะในการจัดกิจกรรมการเรียนการสอน
1. ในตัวอยางที่ 1 และตัวอยางที่ 2 มีคําถาม 4 ขอแรกเปนคําถามนําเพื่อไปสูขอสรุปในขอ 5
ซึ่งเปนจุดประสงคที่ตองการใหนักเรียนอธิบายภาพรวมของกราฟได สวนตัวอยางที่ 3 เปนความสัมพันธที่
5. 33
กราฟมีลักษณะเปนขั้นบันไดที่นักเรียนจะพบบอยขึ้นในดานสังคมศาสตร ครูควรทําความเขาใจกับนักเรียน
ในเรื่องการอานและการแปลความหมายกราฟ อาจสุมใหนักเรียนอานกราฟเปนบางชวงเพื่อตรวจสอบ
ความเขาใจ
2. โจทยแตละขอในแบบฝกหัด 2.3 เสนอไวใหนักเรียนไดฝกอาน วิเคราะหและแปล
ความหมายกราฟในภาพรวมได ในขั้นตนของการฝกอธิบายกราฟ ครูควรแนะนําใหนักเรียนพิจารณา
ขอมูลเปนชวง ๆ แลวสรุปเปนภาพรวม ครูอาจใหนักเรียนชวยกันพิจารณาเปนกลุม มีอภิปรายรวมกัน
และชวยกันสรุป
3. สําหรับกิจกรรม “บอลกระทบพื้น” ครูอาจใหนักเรียนทดลองปลอยลูกปงปองลงบนพื้น
ซีเมนต แลวสังเกตการกระดอนของลูกปงปองที่ขึ้นลงเปนชวง ๆ พิจารณาอัตราเร็วในการเคลื่อนที่และ
ระดับความสูงของลูกปงปองเหนือพื้น เพื่อใชเปนแนวในการเขียนอธิบายกราฟ
4. สําหรับกิจกรรม “คูของใคร” มีเจตนาใหเห็นเปนตัวอยางกราฟที่มีการนําไปใชในการ
ประเมินผลเชิงคิดวิเคราะหตามแนวการเรียนรูกราฟแบบใหมมากขึ้น ครูควรฝกใหนักเรียนอานและแปล
ความหมายจากเงื่อนไขในโจทยเปนกราฟและจากกราฟเปนเงื่อนไขในโจทย ฝกการคิดวิเคราะหตามขอมูล
และกราฟที่กําหนดให ในบางกรณีครูอาจตองชี้แนะใหพิจารณาความสัมพันธที่เกี่ยวของกับขอมูลในกราฟ
ดวย เชน
ขอ 1 กราฟแสดงการเดินของปู ปลา และกุง จะเห็นวากราฟกําหนดแกนนอนเปนเวลา และ
แกนตั้งเปนระยะทาง แตนักเรียนตองแปลความหมายกราฟในรูปของอัตราเร็ว ซึ่งนักเรียนตองมีความเขาใจ
เปนพื้นฐานวา อัตราเร็ว = เวลา
ระยะทาง จึงจะสามารถอานวิเคราะหกราฟไดอยางถูกตอง
หลังจากใหนักเรียนตอบคําถามขอ 3 แลว ครูอาจใชคําถามกระตุนใหนักเรียนเกิดความ
อยากรูตอไดอีก เชน จากกราฟสามารถทราบระยะทางโดยประมาณที่นัทใชเวลาขับรถนาน 4 ชั่วโมง
ไดหรือไม โดยครูอาจใชกิจกรรมเสนอแนะ 2.3 มาใหความรูเพิ่มเติมเพื่อตอบคําถามดังกลาว
7. 35
2) กราฟแสดงความสัมพันธ y = x + 5 เมื่อ x และ y เปนจํานวนเต็ม
Y
1
2
3
4
5
6
7
8
9
-4 -3 -2 -1 3 4210
-1
X
เปนความสัมพันธเชิงเสน
หรือกราฟแสดงความสัมพันธ y = x – 5 เมื่อ x และ y เปนจํานวนเต็ม
Y
-4
-1
-2
-3
-5
-6
0 1-1
1
2
2 3
3
4 5 6 7 8 X
เปนความสัมพันธเชิงเสน
9. 37
2.
1) เมื่อถวงดวยตุมน้ําหนัก 5 กรัม ลวดสปริงจะยาว
3.25 เซนติเมตร
เมื่อถวงดวยตุมน้ําหนัก 25 กรัม ลวดสปริงจะ
ยาว 4.25 เซนติเมตร
2) 15 กรัม
3) ถาตุมน้ําหนักที่ถวงเพิ่มขึ้น แลวความยาวของ
ลวดสปริงเพิ่มขึ้น
1
2
3
4
5
6
7
6050403020100
Y
X
3.
x 3 6 9 12 15 18
y 1 2 3 4 5 6
1)
0 2 4 6 8 10 12 14 16 18
1
2
3
4
5
6
7
Y
X
2) ประมาณ 1.7 กิโลเมตร
10. 38
4.
1) 29 ลิตร
2) 230 กิโลเมตร
3) 350 กิโลเมตร
Y
0 30252010 155 4035
50
100
150
200
250
300
350
X
5.
0 200000 300000 400000100000
รายรับ
20000
15000
10000
5000
บริษัทรักเรียน
บริษัทเรียนดี
ยอดขาย
1) เมื่อยอดขายสินคาเปน 200,000 บาท รายรับของพนักงานขายของทั้งสองบริษัทจะเทากัน
2) ถายอดขายสินคานอยกวา 200,000 บาท พนักงานขายของบริษัทรักเรียนจะมีรายรับตอ
เดือนมากกวาพนักงานขายของบริษัทเรียนดี
ถายอดขายสินคาเทากับ 200,000 บาท พนักงานขายของทั้งสองบริษัทจะมีรายรับตอเดือน
เทากัน
ถายอดขายสินคามากกวา 200,000 บาท พนักงานขายของบริษัทเรียนดีจะมีรายรับตอเดือน
มากกวาพนักงานขายของบริษัทรักเรียน
11. 39
6.
1) วิชัยเริ่มออกเดินทางเวลา 7.00 นาฬิกา วิโรจนเริ่มออกเดินทางเวลา 9.00 นาฬิกา
2) 240 กิโลเมตร
3) วิชัยและวิโรจนจะพบกันเวลา 11.00 นาฬิกา หางจากเมือง ข 120 กิโลเมตร
4) วิโรจนถึงจุดหมายกอนวิชัย และถึงกอน 1 ชั่วโมง
5) วิชัยเริ่มออกเดินทางจากเมือง ก เวลา 7.00 นาฬิกาดวยอัตราเร็ว 40 กิโลเมตรตอชั่วโมงเปน
เวลา 2 ชั่วโมง แลวหยุดพัก 1 ชั่วโมง จากนั้นจึงเดินทางตอดวยอัตราเร็ว 40 กิโลเมตรตอ
ชั่วโมงจนถึงเมือง ข เวลา 14.00 นาฬิกา
วิโรจนออกเดินทางจากเมือง ข เวลา 9.00 นาฬิกา ดวยอัตราเร็ว 60 กิโลเมตรตอชั่วโมง
เปนเวลา 4 ชั่วโมงจนถึงเมือง ข เวลา 13.00 นาฬิกา
คําตอบกิจกรรม “บอกไดหรือไม”
1.
1) เปน
2) ไมเปน
3) เปน
4) ไมเปน
5) เปน
2.
1) 5x – 2y – 9 = 0 A = 5, B = -2 และ C = -9
2) -7x + 6.4y + 1 = 0 A = -7, B = 6.4 และ C = 1
3)
2
1 x – y –
3
4 = 0 A =
2
1 , B = -1 และ C = –
3
4
4) -3x – 1.5y = 0 A = -3, B = -1.5 และ C = 0
5) 6y – 3.5 = 0 A = 0, B = 6 และ C = -3.5
12. 40
คําตอบแบบฝกหัด 2.2 ก
1.
x 0 2 4
y = x – 4 -4 -2 0
y = x – 4
Y
4
2
-6
-8 -6 -4 -2 8 X62 40
-2
-4
(2, -2)
(0, -4)
(4, 0)
2.
x -3 -2 0
y = -2x – 3 3 1 -3
2x + y = -3
Y
42-4
-4
-2
-2
0
4
2
(0, -3)
(-2, 1)
(-3, 3)
X
13. 41
3.
x -4 -1 2
y = 3
1x −−
1 0 -1
-x – 3y = 1
X
Y
4
-4
-6 640 2-2-4
-2
2
(-1, 0)
(2, -1)
(-4, 1)
4.
x -2 0 2
y = 2x -4 0 4
(2, 4)
-4x + 2y = 0
4
Y
0 2
4
2
-2-4
-4
-2
(0, 0)
(-2, -4)
X
14. 42
5.
x -5 0 5
y = 5
5x −
-2 -1 0
x – 5y = 5
Y
4
2
-4
-8 80 2 4 6-2-4-6
-2
(-5, -2)
(0, -1)
(5, 0)
X
6.
x 0 2 4
y = 2
63x −
-3 0 3
(4, 3)
Y
4
0-2-4 4
X
2
2
-2
-4
(2, 0)
(0, -3)
2y – 3x + 6 = 0
15. 43
7.
x -1 0 1
y = 3x -3 0 3
Y
4
X
y – 3x = 0
0-2-4 2
2
4
-2
-4
(0, 0)
(1, 3)
(-1, -3)
8.
x -1 0 2
y = x2
5
−
2
5
0 -5
Y
2y + 5x = 0
0-2-4 4
X
2
2
4
-2
-4
(-1,
2
5
)
(2, -5)
(0, 0)
16. 44
คําตอบกิจกรรม “กราฟของ y = –C
B
, B ≠ 0”
1. ขนานกับแกน X
2. จุด (0, 3)
3. 3
4. 3
5. 3
6. ขนานกับแกน X และตัดแกน Y ที่จุด (0, -3)
7. ขนานกับแกน X และตัดแกน Y ที่จุด (0,
2
5 )
8. แกน X
9. เสนตรง มีสมการเปน y = 41
เสนตรง มีสมการเปน y = -22
10. เปนเสนตรงขนานกับแกน X หรือเปนแกน X
คําตอบกิจกรรม “กราฟของ x = - C
A
, A ≠ 0”
1. ขนานกับแกน Y
2. จุด (4, 0)
3. 4
4. 4
5. 4
6. ขนานกับแกน Y และตัดแกน X ที่จุด (2, 0)
7. ขนานกับแกน Y และตัดแกน X ที่จุด (-3, 0)
8. แกน Y
9. เสนตรง มีสมการเปน x = 31
เสนตรง มีสมการเปน x = -22
10. เปนเสนตรงขนานกับแกน Y หรือเปนแกน Y
18. 46
2.
0-2-4 42
2
4
-2
-4
Y
X
x = -5 x = 4
2
1
-6 6
y = -5
y = 4
2
1
-6
6
จุดตัดของกราฟคือ จุด (-5, 4
2
1 ), จุด (4
2
1 , 4
2
1 ), จุด (4
2
1 , -5) และจุด (-5, -5)
3. เสนตรง มีสมการเปน y = 61
เสนตรง มีสมการเปน x = -52
เสนตรง มีสมการเปน x = 73
คําตอบกิจกรรม “เกี่ยวของกันอยางไร”
1. ขนานกัน
2. ขนานกัน
3. ขนานกัน
คําตอบกิจกรรม “ตัดกันที่จุดใด”
1. จุด (1, 2)
2. จุด (0, 2)
3. ตัดกัน
19. 47
คําตอบแบบฝกหัด 2.2 ข
1.
1) ผานจุดกําเนิด
2) ผานจุดกําเนิด
3) ผานจุดกําเนิด
2x + y = 0
x – y = 0
2.
1)
0-2-4 42
2
4
-2
-4
Y
X
6
-6
6-6
y = 4x
y = 4x + 5
– 3
2 4-2-4 0
y = - 1
2
x y = -
2
4
-2
-4
Y
2
3
x
X
20. 48
2)
y = -x + 3
Y
0-2-4 4
X
2
2
4
-2
-4
y = 2x + 3
3)
-4 -2
y = -3x + 4
Y
y = 4x
0 2 4
-4
-2
2
4
X
21. 49
4)
Y
-4
2x + y + 1 = 0 -x + y – 5 = 0
0 2 4-2
2
4
-2
-4
X
3.
1)
Y
4
2
0
-4
-2
-4 -2 642
x – y = 2
y = 4
X
จุดตัดของกราฟคือ จุด (6, 4)
22. 50
2)
-4 -2
2x + y = 5 x = 2
Y
0 2 4
2
4
-2
-4
X
จุดตัดของกราฟคือ จุด (2, 1)
3)
2x + y = 1
-4 0-2 2 4
4
2
-2
-4
2x – y = 3
Y
X
จุดตัดของกราฟคือ จุด (1, -1)
4.
1) ขนานกัน
2) ตัดกัน
3) ตัดกัน
4) ขนานกัน
23. 51
5. เสนตรง มีสมการเปน y =1
2
7 x + 3
เสนตรง มีสมการเปน y =2
2
7 x
เสนตรง มีสมการเปน y = -x – 33
คําตอบแบบฝกหัด 2.3
1.
1) 0.6 เซนติเมตร
2) 5 วินาที
3) 0.6 เซนติเมตร
4) 1.8 เซนติเมตร
5) ในชวง 0 ถึง 2 วินาที รถยนตเด็กเลนแลนดวยอัตราเร็วที่นอยกวาในชวง 2 วินาทีถึง 4
วินาที
6) ในชวง 2 วินาทีถึง 4 วินาที รถยนตเด็กเลนเคลื่อนที่ดวยอัตราเร็วที่มากกวาในชวง 0 ถึง
2 วินาที
ในชวง 4 วินาทีถึง 6 วินาที รถยนตเด็กเลนเคลื่อนที่ดวยอัตราเร็วที่มากกวาในชวง 2 วินาที
ถึง 4 วินาที
2.
1) ประมาณ 2.2 ตารางเซนติเมตร
2) 4 เซนติเมตร
3) พื้นที่ที่คํานวณจากสมการกับการประมาณจากกราฟจะเทากันหรือใกลเคียงกัน
4) เมื่อความยาวของดานเพิ่มขึ้น พื้นที่ก็จะเพิ่มขึ้น โดยอัตราการเพิ่มของพื้นที่จะมากขึ้นและ
มากขึ้นอยางรวดเร็ว
3.
1) 1,800 เมตร ในเวลา 3 วินาที
2) 1,600 เมตร
3) 1 วินาที และ 5 วินาที
4) เมื่อเริ่มยิงจรวด จรวดจะขึ้นจากพื้นดินดวยอัตราเร็วสูงมากในชวงเวลาแรก ๆ ตอจากนั้นจะ
ชาลงจนถึงจุดสูงสุดที่ความสูง 1,800 เมตร ณ วินาทีที่ 3 แลวจะตกลงในชวงเวลาถัดมา
ดวยอัตราเร็วที่ชาและเร็วมากขึ้นจนถึงพื้นดิน ณ วินาทีที่ 6
24. 52
4.
1) ประมาณ 380 มิลลิกรัม
2) ประมาณ 2.5 ชั่วโมง หรือ 2 ชั่วโมง 30 นาที
3) ประมาณ 90 มิลลิกรัม
4) ประมาณ 300 มิลลิกรัม
5) ประมาณ 12.5 ชั่วโมง หรือ 12 ชั่วโมง 30 นาที
6) ในชวง 0 ถึง 2 2
1
ชั่วโมง ปริมาณยาในรางกายจะลดลงอยางรวดเร็วจาก 500 มิลลิกรัม
เหลือประมาณ 250 มิลลิกรัม
ในชวง 2 2
1
ชั่วโมงถึง 5 ชั่วโมง ปริมาณยาในรางกายจะลดลงชาลงกวาเดิมจากประมาณ
250 มิลลิกรัม เหลือประมาณ 125 มิลลิกรัม
ในชวง 5 ชั่วโมงถึง 7 2
1
ชั่วโมง ปริมาณยาในรางกายจะลดลงชาลงยิ่งขึ้นจากประมาณ
125 มิลลิกรัม เหลือประมาณ 62.5 มิลลิกรัม
ในชวง 7 2
1
ชั่วโมงถึง 10 ชั่วโมง ปริมาณยาในรางกายจะลดชาลงยิ่งขึ้นยิ่งขึ้นจากประมาณ
62.5 มิลลิกรัม เหลือประมาณ 31 มิลลิกรัม ตอจากนั้นปริมาณยาในรางกาย ก็จะลดชาลง
เรื่อย ๆ จนเหลือนอยมาก
5.
1) 30 °C ละลายได 35 กรัม
2) โซเดียมคลอไรด
3) โพแทสเซียมคลอไรด
4) ที่อุณหภูมิ 0°C ขึ้นไปแตไมถึง 30°C โซเดียมคลอไรดจะมีความสามารถในการละลายได
มากกวาโพแทสเซียมคลอไรด ที่อุณหภูมิ 30°C โซเดียมคลอไรดและโพแทสเซียมคลอไรด
จะมีความสามารถในการละลายเทากัน ที่อุณหภูมิสูงกวา 30°C โพแทสเซียมคลอไรดจะมี
ความสามารถในการละลายไดมากกวาโซเดียมคลอไรด
5) โพแทสเซียมคลอไรดมีความสามารถในการละลายไดมากกวาโซเดียมคลอไรด
6.
1) 11 แอมแปร
2) 22 แอมแปร
3) ระบบ 220 โวลต
4) 11 โอหม
5) 22 โอหม
25. 53
6) ระบบ 220 โวลต
7) ถาความตานทานเพิ่มขึ้น ปริมาณกระแสไฟฟาที่ไหลผานจะลดลง
8) ถาปริมาณกระแสไฟฟาที่ไหลผานเพิ่มขึ้น จะตองเปลี่ยนความตานทานใหนอยลง
7.
1) 50 บาท
2) 50 บาท
3) 65 บาท
4) 75 บาท
5) 6 ลูกบาศกเมตรขึ้นไป แตไมถึง 7 ลูกบาศกเมตร
6) ไมใชอัตราเดียวกัน กลาวคือ คาน้ําประปาไมถึง 10 ลูกบาศกเมตรแรกคิดลูกบาศกเมตรละ
5 บาท ตั้งแตลูกบาศกเมตรที่ 10 ขึ้นไปคิดลูกบาศกเมตรละ 7.50 บาท
8.
1) 2,000 ชิ้น และ 20,000 ชิ้น
2) ขาดทุน
3) ไดกําไร
4) ขาดทุน
5) 10,000 ชิ้น
6) ถาผลิตสินคาไมถึง 2,000 ชิ้นจะขาดทุน แตเมื่อผลิตสินคา 2,000 ชิ้นจะคุมทุน และเมื่อ
ผลิตสินคาเพิ่มขึ้นจะไดกําไรมากขึ้นจนกระทั่งผลิต 10,000 ชิ้นจะไดกําไรสูงสุด ถาผลิต
สินคาเพิ่มขึ้นมากกวา 10,000 ชิ้นขึ้นไปจะไดกําไรลดลงเรื่อย ๆ จนถึง 20,000 ชิ้นซึ่งเปน
จุดคุมทุน จากนั้นถาผลิตเพิ่มขึ้นมากกวา 20,000 ชิ้นก็จะขาดทุนมากขึ้นเรื่อย ๆ
คําตอบกิจกรรม “บอลกระทบพื้น”
ในชวง 0 ถึง 5 วินาที ลูกบอลถูกปลอยจากความสูง 2.5 เมตรลงพื้น โดยลูกบอลเคลื่อนที่ดวย
อัตราเร็วที่คอย ๆ เพิ่มขึ้นจนกระทบพื้น
ในชวง 0.5 วินาทีถึง 1.1 วินาที ลูกบอลกระดอนขึ้นดวยอัตราเร็วที่นอยกวาอัตราเร็วที่ตกลงพื้น
ครั้งแรก โดยลูกบอลเคลื่อนที่ดวยอัตราเร็วที่คอย ๆ ลดลงจนถึงจุดสูงสุดที่ความสูงนอยลงเหลือประมาณ
1.1 เมตร แลวจึงตกลงดวยอัตราเร็วที่คอย ๆ เพิ่มขึ้นจนกระทบพื้น
ในชวง 1.1 วินาทีถึง 1.5 วินาที และชวงเวลาอื่น ๆ ถัดไป ลูกบอลจะเคลื่อนที่ลักษณะ
เชนเดียวกับในชวง 0.5 วินาทีถึง 1.1 วินาที
26. 54
คําตอบกิจกรรม “คูของใคร”
1. รูป ก แสดงการเดินทางของปู เนื่องจาก กราฟแสดงการเดินทางดวยอัตราเร็วคงที่
รูป ข แสดงการเดินทางของกุง เนื่องจาก กราฟแสดงการเดินทางดวยอัตราเร็วที่ลดลงเรื่อย ๆ
รูป ค แสดงการเดินทางของปลา เนื่องจาก กราฟแสดงการเดินทางดวยอัตราเร็วที่เพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ
2. รูป ค แสดงความสูงของมนุษยเมื่อเทียบกับเวลาเปนปตั้งแตเกิดจนอายุ 25 ปไดดีที่สุด
เพราะรูป ก แสดงความสูงที่เพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ เมื่อเทียบกับอายุ รูป ข แสดงความสูงที่เพิ่มขึ้นจนถึง
ชวงอายุหนึ่ง แลวความสูงลดลง แตรูป ค แสดงความสูงที่คอย ๆ เพิ่มขึ้นในชวงอายุหนึ่ง และ
เพิ่มขึ้นเร็วขึ้นในชวงอายุถัดไป จากนั้นมีความสูงเทาเดิม จึงนาจะแสดงความสูงของมนุษยตั้งแตเกิด
จนอายุ 25 ปเมื่อเทียบกับเวลาเปนปไดดีที่สุด
3. สถานการณในขอ 3 เพราะกราฟแสดงการเคลื่อนที่ของรถดวยอัตราเร็วจาก 0 กิโลเมตรตอชั่วโมง
จนถึง 80 กิโลเมตรตอชั่วโมงในชวงเวลา 1 ชั่วโมงแรก แลวแลนดวยอัตราเร็วคงที่ 80 กิโลเมตร
ตอชั่วโมงเปนเวลา 1 ชั่วโมง หลังจากนั้นจึงลดอัตราเร็วลงเรื่อย ๆ จนเปน 0 กิโลเมตรตอชั่วโมงใน
เวลา 2 ชั่วโมง
28. 56
กิจกรรมเสนอแนะ 2.3
กิจกรรมนี้ตองการเชื่อมโยงความรูเรื่องกราฟกับพื้นที่ เพื่อใชแสดงความสัมพันธ
ระหวางเวลาที่ใชในการเดินทางและอัตราเร็ว กับระยะทางที่ได
แนวการจัดกิจกรรม
1. ครูใหนักเรียนพิจารณากราฟแสดงความสัมพันธระหวางเวลาที่ใชในการเดินทางและอัตราเร็ว
จากรูป ก เปรียบเทียบกับพื้นที่สวนที่แรเงาของรูป ข แลวใชคําถามเพื่อใหนักเรียนมองเห็นความสัมพันธ
และคําตอบดังตอไปนี้
อัตราเร็ว (กิโลเมตร / ชั่วโมง) อัตราเร็ว (กิโลเมตร / ชั่วโมง)
A B
210
CD
0 1 2
BA50 50
รูป ก รูป ข
เวลา (ชั่วโมง) เวลา (ชั่วโมง)
1) กราฟรูป ก AB แสดงการเดินทางดวยอัตราเร็วคงที่ 50 กิโลเมตรตอชั่วโมง เปนเวลา
2 ชั่วโมง จะไดวา
ระยะทางในการเดินทาง = อัตราเร็ว × เวลา
= 50 × 2
= 100 กิโลเมตร
2) กราฟรูป ข แสดงพื้นที่ของรูปสี่เหลี่ยมมุมฉากที่อยูระหวาง AB กับแกน X ในชวงเวลา
0 ถึง 2 ชั่วโมง จะไดวา ความกวางของรูปสี่เหลี่ยมมุมฉากแทนดวย DA ซึ่ง
DA = 50 กิโลเมตรตอชั่วโมง
ความยาวของรูปสี่เหลี่ยมมุมฉากแทนดวย DC ซึ่ง DC = 2 ชั่วโมง
พื้นที่ของ ABCD = กวาง × ยาว
= 50 × 2
= 100 กิโลเมตร
29. 57
2. ครูใหนักเรียนชวยกันสรุปความเกี่ยวของระหวางกราฟรูป ก และกราฟรูป ข และใหได
ขอสรุปวา เมื่อมีกราฟแสดงความสัมพันธระหวางเวลาที่ใชในการเดินทางกับอัตราเร็ว จะสามารถหา
ระยะทางในการเดินทางทั้งหมดได โดยอาศัยการหาพื้นที่ของรูปปดที่อยูระหวางกราฟกับแกน X
3. ครูยกตัวอยางสถานการณเพิ่มเติมพรอมตัวอยางแนวคิด ดังนี้
จากรูป กราฟแสดงความสัมพันธระหวางเวลาในการเดินเทา
ของศักดิ์กับอัตราเร็ว จงหา
อัตราเร็ว (เมตรตอนาที)
1) ระยะทางทั้งหมดที่ศักดิ์เดินเทาในเวลา 60 นาที
2) อัตราเร็วเฉลี่ยในการเดินเทา
40 A B
200
C
50 60
D
เวลา (นาที)
1) ระยะทางทั้งหมดที่ศักดิ์เดินเทา เทากับ พื้นที่ของรูปสี่เหลี่ยมคางหมู ABCD
เนื่องจากพื้นที่ของรูปสี่เหลี่ยมคางหมู ABCD = 2
1 × (AB + DC) × 40
จะไดระยะทางทั้งหมด = 2
1 × (30 + 60) × 40
= 1,800 เมตร
ดังนั้น ศักดิ์เดินไดระยะทางทั้งหมด 1,800 เมตร
2) อัตราเร็วเฉลี่ยในการเดินเทาของศักดิ์ เทากับ 60
800,1
= 30 เมตรตอนาที
4. ใหนักเรียนหาระยะทางทั้งหมดและอัตราเร็วเฉลี่ยในการขับรถของนัท จากกราฟขอ 3
ในกิจกรรม “คูของใคร” ในหนังสือเรียน หนา 117
[ระยะทางทั้งหมด 200 กิโลเมตรและอัตราเร็วเฉลี่ยเทากับ 50 กิโลเมตรตอชั่วโมง]
5. ครูอาจใหโจทยเพิ่มเติมโดยนักเรียนหาระยะทางทั้งหมดในการเดินทางและอัตราเร็วเฉลี่ยจาก
กราฟที่กําหนดให เชน
กราฟแสดงความสัมพันธระหวางเวลาที่ใชในการเดินทางและอัตราเร็วในการขับรถของสินชัย
เปนดังนี้
30. 58
อัตราเร็ว (กิโลเมตร / ชั่วโมง)
100
210 3
เวลา (ชั่วโมง)
[ระยะทางทั้งหมด 125 กิโลเมตรและอัตราเร็วเฉลี่ยเทากับ 50 กิโลเมตรตอชั่วโมง]