KURUMSAL MALİYE POLİTİKASI ve MALİ KURALLAR

1. KURUMSAL MALİYE POLİTİKASI
VE MALİ KURALLAR
PROF.DR.COŞKUN CAN AKTAN
Bu sunum şu kaynaktan yararlanılarak hazırlanmıştır:
Coşkun Can Aktan.,“ Kurumsal Maliye Politikası ve Mali Kurallar”, Çimento
İşveren, Ocak-2011.
Sunumu Hazırlayan: Yasemin AYDENİZ

2. MALIYE POLITIKASı KURALLARı

3. Mali performansı ölçme gücüne sahip olan bazı
göstergeler çerçevesinde tanımlanan sayısal tavan veya
hedefler yoluyla isteğe bağlı maliye politikası
uygulamalarına getirilen daimi sınırlamaları ifade eder.

4. ‘İyi Bir Oyun… İyi Kurallara Dayalıdır.’
James M. Buchanan

5. MALIYE POLITIKASı KURALLARı ILE
GETIRILEN SıNıRLAMALAR;
Bütçe açığı
Faiz dışı fazla
Borç stoku
Borç stokunun
büyüklüğü
Vergilendirme
yetkisi
Borçlanma
kaynakları

6. MALI KURALLARıN AMAÇLARı
Siyasal aktörlerin kendi özel çıkarlarına yönelik davranış
eğilimlerini sınırlamak
Mali disiplini sağlamak
Makro-ekonomik istikrarı sağlamak
Mali sürdürebilirlik
Hükümetin kredibilitesinin arttırmak
Siyasi popülizmi engellemek

7. MALİ DİSİPLİNİ SAĞLAMAK
Mali ve parasal kurallar oluşturularak bütçe
harcamaları ve bütçe gelirleri arasında bir
denge sağlanabilir.
.

8. MAKRO-EKONOMİK İSTİKRARI
SAĞLAMAK
Hükümetin tüm yurtiçi kaynaklardan, özellikle de
merkez bankasından borçlanmasına getirilen
sınırlama ve yasaklamalar ile para yaratılması
durdurularak enflasyonist baskıların temel kaynağı
ortadan kaldırabilir ve böylece istikrar sağlanması
kolaylaştırılabilir.

9. MALİ SÜRDÜREBİLİRLİK
Mali ve parasal kurallar finansal piyasalarda
makul bir reel faiz seviyesinin sağlanmasına
yardım edebilir ve özel yatırımlar üzerindeki
dışlama etkisini ortadan kaldırabilir.

10. HÜKÜMETIN KREDIBILITESININ
ARTTıRıLMASı
• .
Finansal piyasalarda uzun süreli olarak
güvenin tesis edilmesinde, hükümetlerin
kendilerini, bütçe açıkları, borçlanma veya
borç stoku verilerinde kalıcı kısıtlamalara tabi
tutması yarar sağlayabilir.

11. SIYASI POPÜLIZMIN ENGELLENMESI
Mali kurallar özellikle seçim öncesi
dönemlerde mali disiplinin sağlanmasına
zıtlık teşkil eden harcamalar sonucu oluşan ve
kısa vadeli politik kaygılardan kaynaklanan
kamu açıklarının ortadan kalkmasına veya en
azından azalmasına yardımcı olabilir.

12. MALI KURALLARıN TÜRLERI

13. 1- ANAYASAL
KURALLAR
3- REEL
KURALLAR
4- NOMİNAL
KURALLAR
2- YASAL
KURALLAR

14. MALİYE POLİTİKASI KURALLARI SINIFLANDIRMASI
Bütçe Sınırlamaları;
• Bütçe sınırlamaları, bütçenin hacminde veya
bileşiminde yapılan sınırlamaları içerir. Örneğin,
kamu gelirleri ile kamu giderlerinin birbirlerine denk
olması zorunlu hale getirilebilir

15. Borç Sınırlamaları;
• Borç sınırlamaları kamu idari birimlerinin (yerel,
bölgesel, eyalet veya ulusal-federal) borçlanma
kaynaklarına veya miktarına belirli endekslemelerle
üst sınır getiren uygulamalardır.

16. Vergi ve Harcama Sınırlamaları.
• Vergi ve harcama sınırlamaları, bir sonraki mali yılda
vergi veya harcamaların ne miktarda artacağını
belirleyen anayasal ve/veya yasal düzenlemelerdir.

17. ANAYASAL İKTİSAT MALİ KURAL ÖNERİLERİ
Kamu Harcamaları İle
İlgili Mali Kural Önerileri
Borçlanma İle İlgili Mali
Kural Önerileri
Vergileme İle İlgili Mali
Kural Önerileri

18. Kamu Harcamaları İle İlgili Mali Kural Önerileri;
Toplam kamu harcamaları yükü miktar olarak
anayasa ve/veya yasal kurallarla sınırlandırılabilir.
Örneğin, tüm kamu kurum ve kuruluşlarının toplam
harcamalarının GSYİH veya GSMH’ya oranı
anayasa ve yasalarda maksimum bir sınır olarak
belirlenebilir.

19. Vergileme İle İlgili Mali Kural Önerileri;
Vergileme yetkisi denk bütçe kuralı ile
sınırlandırılabilir. Harcamaların ve gelirlerin birbirine
denk olması anayasal kural haline getirilebilir.

20. Borçlanma İle İlgili Mali Kural Önerileri;
Toplam borç yükü anayasada oransal olarak
sınırlandırılabilir. İç ve dış borç toplamı ayrı ayrı
GSYİH ya da GSMH’ya oranları itibariyle
sınırlandırılabilir.

21. Prof.Dr. Coşkun Can Aktan
Dokuz Eylül Üniversitesi, İİBF Öğretim Üyesi &
Sosyal Bilimler Araştırmaları Derneği
http://www.sobiad.org
Professor Coşkun Can Aktan
Dokuz Eylul University, Faculty of Economics and
Management &
Social Sciences Research Society
http://www.sobiad.org
CAN AKTAN: Sosyal Bilimler Kütüphanesi
CAN AKTAN: Social Science Library
http://www.canaktan.org
CAN AKTAN: Yaşam Felsefesi ve Gezme Sanatı
CAN AKTAN: Philosophy of Life and Art of Travel
http://www.canaktan.net