Luận Văn Tham Gia Bảo Hiểm Xã Hội Tự Nguyện Hiện Nay Của Người Lao Động.

DỊCH VỤ VIẾT THUÊ ĐỀ TÀI TRỌN GÓI ZALO TELEGRAM : 0934.573.149
TẢI FLIE TÀI LIỆU – LUANVANTOT.COM
Trường Đại Học Khoa Học Xã Hội Và Nhân Văn
ĐỖ HỒNG QUÂN
THAM GIA BẢO HIỂM XÃ HỘI TỰ
NGUYỆN HIỆN NAY CỦA NGƯỜI LAO
ĐỘNG Ở HUYỆN ĐOAN HÙNG, TỈNH PHÚ
THỌ
LUẬN VĂN THẠC SĨ XÃ HỘI HỌC
MÃ SỐ: 831 03 01
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:
PGS.TS. PHẠM VĂN QUYẾT
HÀ NỘI, NĂM 2023

LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan Luận văn thạc sĩ “Tham gia Bảo hiểm xã hội tự
nguyện hiện nay của người lao động ở huyện Đoan Hùng, tỉnh Phú Thọ”
là công trình nghiên cứu độc lập do tác giả thực hiện dưới sự hướng dẫn của
PGS.TS Phạm Văn Quyết. Luận văn chưa được công bố trong bất cứ công
trình nghiên cứu nào. Các số liệu, nội dung được trình bày trong luận văn là
trung thực, có nguồn gốc rõ ràng, hợp lệ và đảm bảo tuân thủ các quy định về
bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ.
Tôi xin chịu trách nhiệm về toàn bộ nội dung của luận văn thạc sĩ.
Tác giả luận văn
Đỗ Hồng Quân

LỜI CẢM ƠN
Để hoàn thành luận văn này, bên cạnh sự cố gắng nỗ lực của bản thân,
tôi đã nhận được sự động viên và giúp đỡ rất lớn của nhiều cá nhân và tập thể.
Lời đầu tiên tôi bày tỏ lòng cảm ơn chân thành tới Ban giám hiệu Trường Đại
học Công đoàn, Khoa Xã hội học, Khoa Sau đại học đã cho tôi một môi
trường học tập, nghiên cứu thuận lợi trong suốt hai năm học tập và nghiên cứu
vừa qua.
Đặc biệt, tôi xin gửi lời biết ơn chân thành nhất tới PGS.TS. Phạm Văn
Quyết - TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN – Đại
học Quốc gia Hà Nội, thầy đã tận tình hướng dẫn, giúp đỡ, chỉ bảo cho tôi
trong suốt thời gian làm luận văn.
Tôi cũng xin bày tỏ lòng cảm ơn tới Ủy ban nhân dân huyện, Phòng Lao
động – Thương binh và Xã hội huyện, Bảo hiểm xã hội huyện Đoan Hùng đã
tạo mọi điều kiện thuận lợi cung cấp cho tôi những báo cáo, tài liệu hữu ích
để tôi thực hiện luận văn này. Tôi cũng gửi lời cảm ơn tới Đảng ủy, Hội đồng
nhân dân, Ủy ban nhân dân xã Bằng Doãn nơi tôi đang công tác đã tạo mọi
điều kiện thuận lợi tốt nhất để tôi được tham gia học tập và hoàn thành luận
văn thạc sĩ.
Cuối cùng tôi xin bày tỏ lòng biết ơn đến người thân, gia đình, bạn bè,
đồng chí đồng nghiệp đã luôn động viên và tạo điều kiện thuận lợi cho tôi
hoàn thành bản luận văn này.
Xin chân thành cảm ơn!

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
TỪ VIẾT TẮT DIỄN GIẢI
ASXH An sinh xã hội
BHXH Bảo hiểm xã hội
BHXHBB Bảo hiểm xã hội bắt buộc
BHXHTN Bảo hiểm xã hội tự nguyện
BHYT Bảo hiểm y tế
HĐLĐ Hợp đồng lao động
XHCN Xã hội chủ nghĩa
LĐTB&XH Lao động – Thương binh và Xã hội
N Số lượng
NLĐ Người lao động
PVS Phỏng vấn sâu
PCT Phi chính thức
QHLĐ Quan hệ lao động
THCS Trung học cơ sở
THPT Trung học phổ thông
TC, CĐ, ĐH Trung cấp, cao đẳng, đại học
UBND Ủy ban nhân dân

DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 1.1. Mô tả hỗ trợ mức đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện của Nhà nước . 26
Bảng 1.2. Dân số và lao động giai đoạn (2016 – 2019) huyện Đoan Hùng .....39
Bảng 2.1. Số người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện tại các xã, thị trấn
trên địa bàn huyện năm 2019 46
Bảng 2.2. Tỷ trọng người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện giai đoạn (2016
– 2019) 49
Bảng 2.3. Mức đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện của người lao động..............57
Bảng 2.4. Mục đích tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện của người lao động 58
Bảng 2.5. Lợi ích khi tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện của người lao động
...........................................................................................................................61
Bảng 3.1. Tương quan giữa giới tính với tham gia các loại hình bảo hiểm xã
hội 65
Bảng 3.2. Tương quan giữa tuổi người tham gia với việc tham gia các loại
hình bảo hiểm xã hội 68
Bảng 3.3. Tương quan giữa thu nhập và lựa chọn mức đóng bảo hiểm xã hội
tự nguyện của người lao động 72
Bảng 3.4. Tương quan giữa nhận thức về sự cần thiết với mức đóng bảo hiểm
xã hội tự nguyện 74
Bảng 3.5. Tương quan giữa đánh giá về sự hợp lý mức hưởng bảo hiểm xã hội
tự nguyện với mức đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện 80
Bảng 3.6. Đánh giá về thời gian đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện...................81
Bảng 3.7. Tương quan giữa đánh giá về mức hỗ trợ của Nhà nước với mức
đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện 83

DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ
Biều đồ 1.1. Số lượng lao động đã qua đào tạo giai đoạn (2016 – 2019)......... 40
Biểu đồ 2.1. Số lượng và tốc độ tăng trưởng người tham gia bảo hiểm xã hội
tự nguyện giai đoạn 2016 – 2019 44
Biều đồ 2.2. Tỷ trọng số người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện năm 2019
........................................................................................................................... 48
Biểu đồ 2.3. Thời gian tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện của lao động ...... 51
Biểu đồ 2.4. Phương thức đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện của người lao
động 53
Biểu đồ 2.5. Đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện trong gia đình ... 55
Biểu đồ 2.6. Đánh giá về mức độ cần thiết của bảo hiểm xã hội tự nguyện..... 62
Biểu đồ 2.7. Nhu cầu tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện của người lao động .63
Biểu đồ 3.1. Học vấn của người lao động......................................................... 70
Biểu đồ 3.2. Hiểu biết về bảo hiểm xã hội tự nguyện của người lao động....... 76
Biểu đồ 3.3. Chế độ hưởng bảo hiểm xã hội tự nguyện.................................... 78
Biều đồ 3.4. Mong muốn của người lao động................................................... 79

Cở Sở Lý Luận Luận Văn Tham
Gia Bảo Hiểm Xã Hội
Tự Nguyện Hiện Nay
Của Người Lao Động
Chương 2
THỰC TRẠNG THAM GIA BẢO HIỂM XÃ HỘI TỰ
NGUYỆN HIỆN NAY CỦA NGƯỜI LAO ĐỘNG Ở
HUYỆN ĐOAN HÙNG, TỈNH PHÚ THỌ
2.1. Mức độ tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện trên địa bàn
huyện Đoan Hùng
2.1.1. Số lượng người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện
Để có một cuộc sống an nhàn khi về già, sống vui vẻ quây quần bên
con cháu với những nguồn thu nhập ổn định dù đã hết tuổi lao động luôn là
ước muốn của nhiều người. Tham gia BHXHTN là giải pháp tối ưu cho mọi
người để đạt được ước muốn ấy khi về già. Người tham gia BHXHTN khi đáp
ứng đủ điều kiện số năm tham gia và độ tuổi nghỉ hưu sẽ được hưởng lương
hưu hàng tháng, được cấp thẻ BHYT miễn phí trong suốt thời gian hưởng
lương hưu và nhiều quyền lợi khác.
Trong những năm qua, huyện Đoan Hùng đã nỗ lực triển khai thực hiện
chính sách BHXHTN có nhiều hiệu quả. Số lao động tham gia BHXHTN có
xu hướng tăng lên qua các năm, năm sau luôn cao hơn năm trước. Theo báo
cáo của BHXH huyện Đoan Hùng, năm 2016 toàn huyện chỉ có 442 người
tham gia BHXHTN thì đến hết tháng 12 năm 2019 toàn huyện đã có 974
người tham gia BHXHTN, tăng 532 người so với năm 2016. Tương ứng với
số lượng người tham gia BHXHTN hằng năm có xu hướng tăng lên thì tốc độ

tăng trưởng số người tham gia BHXHTN cũng có mức tăng trưởng khá cao.
Năm 2016 toàn huyện chỉ có 442 người tham gia BHXHTN thì đến hết năm
2017 là 474 người tham gia BHXHTN, tốc độ tăng trưởng là 107,24%; năm
2018 có 604 người tham gia BHXHTN, tốc độ tăng trưởng là 127,43%. Năm
2019 số lượng người tham gia BHXHTN là 974 người, tốc độ tăng trưởng là
161,26% đây được đánh dấu là năm có số lượng, tốc độ tăng trưởng người

44
tham gia cao vượt bậc so với năm 2018 và những năm trước đây (Xem biểu
đồ 2.1).
Biểu đồ 2.1. Số lượng và tốc độ tăng trưởng người tham gia bảo hiểm xã
hội tự nguyện giai đoạn 2016 – 2019
(Nguồn: BHXH huyện Đoan Hùng, 2016 - 2019) Kết quả này là bước phát
triển vượt bậc về số lượng người tham gia BHXHTN trên địa bàn huyện trong
những năm qua. Đây là sự cố gắng không ngừng của toàn ngành BHXH
huyện, sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, sự phối hợp có hiệu quả của các
cấp, các ngành trong việc thực hiện chính
sách BHXHTN, đưa chính sách BHXHTN đến với NLĐ trên địa bàn huyện.
Như vậy, việc triển khai thực hiện chính sách BHXHTN cho NLĐ ở
huyện Đoan Hùng đã có những kết quả khả quan, chuyển biến tích cực. Nhìn
lại những năm đầu thực hiện chính sách, năm 2008 số người tham gia
BHXHTN trên địa bàn huyện rất hiếm hoi chỉ có duy nhất 03 người tham gia
BHXHTN, bởi vì BHXHTN là chính sách mới và công tác tuyên truyền chưa
được chú trọng, ít người biết đến. Đến nay số người tham gia đã là 974 người
tăng 971 người so với năm 2008. Ở phạm vi toàn quốc, số người tham gia
BHXHTN của năm 2019 đã bằng tổng số người vận động của 10 năm trước
đó (năm 2008 là 6.100 người, năm 2019 là 551.000 người).

45
Những thành tựu đạt được nêu trên là kết quả cố gắng không thể phủ
nhận. Song, bên cạnh những thành tựu đạt được, việc triển khai thực hiện
chính sách BHXHTN trên địa bàn huyện vẫn còn bộc lộ những hạn chế nhất
định. Số lượng người tham gia BHXHTN hằng năm có xu hướng tăng, nhưng
chưa tương xứng với tiềm năng phát triển của huyện. Bởi vì, tổng số người
tham gia BHXHTN so với tổng số người trong độ tuổi lao động chưa tham gia
BHXHTN của huyện còn quá ít ỏi. Để tìm hiểu sâu ý kiến, quan điểm của
người làm trong ngành BHXH về số lượng và tốc độ tăng trưởng người tham
gia BHXHTN trên địa bàn huyện, chuyên viên thu BHXHTN huyện cho biết
“Tiềm năng để phát triển BHXHTN là rất lớn em ạ, nhưng tỷ lệ tham gia thì
lại chưa tương xứng. Bắt đầu từ năm 2019 cho tới nay thì mới bắt đầu có sự
đột phá cho thấy có nhiều khả quan hơn. Chị hy vọng trong thời gian tới sẽ
nhiều người đến với BHXHTN hơn” (PVS, nữ, 30 tuổi, chuyên viên BHXH
huyện). Như vậy, tiềm năng để phát triển BHXHTN ở huyện Đoan Hùng là
rất lớn, nhưng số lượng và tỷ lệ tham gia BHXHTN lại rất ít.
Khi xem xét thực trạng tham gia BHXHTN so với số người trong độ
tuổi lao động của các xã, thị trấn trên phạm vi toàn huyện, kết quả cho thấy:
Tỷ lệ tham gia BHXHTN của các xã, thị trấn trên địa bàn huyện là một tỷ lệ
rất thấp, không tương xứng với số NLĐ trong độ tuổi lao động. Nhìn vào
(bảng 2.1) ta thấy một bức tranh toàn diện về số lượng người tham gia
BHXHTN trên địa bàn huyện với một tỷ lệ không tương xứng với số lượng
người thuộc diện tham gia BHXHTN.
Toàn huyện có 28 xã, thị trấn thì có đến 16 xã có tỷ lệ người tham gia
BHXHTN dưới (<1,0%). Chỉ có 12 xã, thị trấn có tỷ lệ người tham gia
BHXHTN lớn hơn (>1,0%) trở lên, nhưng vẫn chiếm tỷ lệ rất nhỏ bé so với
số người trong độ tuổi lao động. Cụ thể một số xã có tỷ lệ rất thấp (<1,0%)
như xã Nghinh Xuyên với 2.941 người trong độ tuổi lao động thì có 8 người
tham gia BHXHTN bằng 0,27%.

46
Mặc dù đã được triển khai 11 năm nhưng số lượng người tham gia BHXHTN
tại xã này mới chỉ được có 8 người tham gia. Nếu tính bình quân chung cho giai
đoạn (2008 – 2019) thì mỗi năm xã này phát triển được 0,73 người.
Bảng 2.1. Số người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện tại các xã, thị trấn
trên địa bàn huyện năm 2019
TT Đơn vị
Số người trong độ Số người tham gia Tỷ lệ
tuổi lao động (người) BHXHTN (người) (%)
1 Xã Phương Trung 1.391 4 0,29
2 Xã Hùng Long 2.059 16 0,78
3 Xã Phú Thứ 1.522 11 0,72
4 Xã Đại Nghĩa 2.509 24 0,96
5 Xã Minh Phú 3.372 20 0,59
6 Xã Chí Đám 5.746 54 0,94
7 Xã Tiêu Sơn 3.267 39 1,19
8 Xã Yên Kiện 3.062 15 0,49
9 Xã Minh Tiến 1.940 14 0,72
10 Xã Bằng Luân 3.994 44 1,10
11 Xã Tây Cốc 4.176 120 2,87
12 Xã Ca Đình 2.284 84 3,68
13 Xã Phúc Lai 2.412 22 0,91
14 Xã Ngọc Quan 4.793 80 1,67
15 Xã Bằng Doãn 2.252 31 1,38
16 Xã Nghinh Xuyên 2.941 8 0,27
17 Xã Đông Khê 1.552 19 1,22
18 Xã Vân Du 3.460 31 0,90
19 Xã Hữu Đô 2.279 29 1,27
20 Xã Vụ Quang 2.974 53 1,78
23 Xã Phong Phú 2.033 12 0,59
22 Xã Minh Lương 2.039 9 0,44
23 Xã Chân Mộng 2.451 23 0,94
24 Xã Sóc Đăng 2.451 24 0,98
25 TT Đoan Hùng 5.398 83 1,54
26 Xã Hùng Quan 3.184 42 1,32
27 Xã Quế Lâm 2.935 47 1,60
28 Xã Vân Đồn 3.750 16 0,43
29 Tổng 82.226 974 1,18
(Nguồn: BHXH huyện Đoan Hùng, 2019; Phòng LĐTB&XH huyện
Đoan Hùng, 2019)

47
Một số xã khác như xã Phương Trung với 1.391 người trong độ tuổi lao
động, nhưng chỉ có 4 người tham gia BHXHTN bằng 0,29%; xã Vân Đồn với
3.750 người trong độ tuổi lao đông, có 16 người tham gia BHXHTN bằng
0,43%; xã Minh Lương với 2.039 người trong độ tuổi lao động, có 9 người
tham gia BHXHTN bằng 0,44%; xã Minh Phú 3.372 người trong độ tuổi lao
động, có 20 người tham gia BHXHTN bằng 0,59%; xã Chí Đám có 5.746
người trong độ tuổi lao động, có 54 người tham gia BHXHTN bằng 0,94%...
Bên cạnh đó, có một số xã có tỷ lệ người tham gia BHXHTN lớn hơn (>1,0%)
như xã Ca Đình với 2.284 người trong độ tuổi lao động, có 84 người tham gia
BHXHTN bằng 3,68%; xã Tây Cốc 4.176 người trong độ tuổi lao động, có
120 người tham gia BHXHTN bằng 2,87%; xã Vụ Quang 2.974 người trong
độ tuổi lao động, có 53 người tham gia BHXHTN bằng 1,78%...
Đây là những xã, thị trấn có tỷ lệ người tham gia BHXHTN cao nhất huyện,
nhưng so với số người trong độ tuổi lao động thuộc diện tham gia BHXHTN
thì còn khá nhỏ bé. Xét trên phạm vi tổng thể, toàn huyện có 82.226 người
trong độ tuổi lao động, có 974 người tham gia BHXHTN bằng 1,18% (Xem
bảng 2.1).
Đây là một số lượng và tỷ lệ người tham gia BHXHTN đạt mức rất
thấp, trong khi đó số người trong độ tuổi lao động của huyện rất rồi rào và có
nhiều tiềm năng để phát triển. Nguyên nhân của thực trạng này là do đâu,
trong nội dung của chương 3 tác giả sẽ làm rõ được những nguyên nhân, nhân
tố cơ bản ảnh hưởng đến việc tham gia BHXHTN của NLĐ ở huyện Đoan
Hùng, tỉnh Phú Thọ.
2.1.2. Tỷ trọng người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện
Xét về tỷ trọng người tham gia BHXHTN, ta phải thẳng thắn nhìn nhận
và khẳng định rằng, thực trạng chung không chỉ riêng huyện Đoan Hùng mà
trên phạm vi cả nước tỷ trọng người tham gia BHXHTN luôn ở tỷ lệ thấp nhất
so với số người đang tham gia BHXHBB và số người chưa tham gia BHXH
trong độ tuổi lao động. Như đã trình bày ở phần trên, tỷ lệ tham gia BHXHTN

48
trên địa bàn huyện đạt mức rất thấp với 1,18% so với số người trong độ tuổi
lao động. Để hình dung và nhận diện rõ hơn thực trạng tham gia BHXHTN
của NLĐ, tác giả tiến hành thu thập số liệu người tham gia BHXHTN,
BHXHBB năm 2019 do cơ quan BHXH huyện cung cấp và số người trong độ
tuổi lao động trên phạm vi toàn huyện do phòng LĐTB&XH huyện Đoan
Hùng cung cấp, từ đó tác giả tính toán tỷ lệ số người tham gia BHXHBB,
BHXHTN và chưa tham gia BHXH. Kết quả tính toán cụ thể như sau (Xem
biểu đồ 2.2).
Biều đồ 2.2. Tỷ trọng số người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện năm
2019
(Nguồn: BHXH huyện Đoan Hùng, 2019; Phòng LĐTB&XH huyện
Đoan Hùng, 2019)
Nhìn vào (biểu đồ 2.2) ta thấy, số người tham gia BHXHTN có tỷ lệ rất
thấp với 1,18% (974 người). Sau nhiều năm thực hiện chính sách, đưa chính
sách BHXHTN đến với NLĐ, nhưng số người tham gia loại hình BHXHTN
này vẫn còn quá ít ỏi. Ngành BHXH huyện cũng đồng tình và thừa nhận rằng
thực trạng số người tham gia BHXHTN còn quá ít “Số người tham gia
BHXHTN của huyện so với lực lượng lao động thì còn quá ít, NLĐ vẫn chưa
có tính tự giác ASXH cho chính bản thân mình” (PVS, nữ, 30 tuổi, chuyên
viên BHXH huyện). Bên cạnh đó, số người tham gia BHXHBB có tỷ lệ cao
hơn là 10,37% (8.523 người) đây chủ yếu là những cán bộ, công chức, viên
chức, NLĐ có QHLĐ trên địa bàn huyện thuộc diện tham gia BHXHBB theo
quy định của pháp Luật BHXH hiện hành, hay nói cách khác đây là số lao

49
động bắt buộc phải tham gia. Tỷ lệ số người tham gia BHXHBB nhiều hay ít
điều đó phụ thuộc hoàn toàn vào số lượng lao động đang tham gia lao động
trong các cơ quan, đoàn thể của Nhà nước, lao động có giao kết HĐLĐ tại các
công ty, doanh nghiệp... Điều đáng nói, ở đây vẫn còn rất nhiều NLĐ trong độ
tuổi thuộc diện tham gia BHXH nhưng chưa tham gia với 88,45% (72.729
người). Những đối tượng này, đa số là những người nông dân, lao động khu
vực PCT mà không có giao kết HĐLĐ. Như vậy, với số người chưa tham gia
BHXH, đây là cơ hội rất tốt để toàn ngành BHXH, cả hệ thống chính trị của
huyện có kế hoạch, chương trình hành động, tuyên truyền, vận động thực hiện
có hiệu quả chính sách BHXHTN đối với NLĐ, để NLĐ hứng thú hơn với
chính sách đầy nhân văn của Đảng và Nhà nước ta. Mặt khác, đây cũng là
thách thức lớn đối với cả hệ thống chính trị. Nếu như chúng ta không làm tốt
công tác tuyên truyền, vận động, thuyết phục NLĐ tích cực tham gia
BHXHTN nhiều hơn thì sẽ không thực hiện được các mục tiêu, nhiệm vụ đã
đề ra, đồng thời sẽ là gánh nặng lớn cho Nhà nước và cộng đồng xã hội.
Mặc dù số người tham gia BHXHTN của huyện còn rất thấp, nhưng
qua các năm, tỷ trọng số người tham gia BHXHTN vẫn có chiều hướng tăng
lên.
Bảng 2.2. Tỷ trọng người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện
giai đoạn (2016 – 2019)
2016 2017 2018 2019
Diễn giải Số
%
Số
%
Số
%
Số
%
người người người người
1. Tổng số lao
75.154 100 79.801 100 81.318 100 82.226 100
động
2. Đang tham
7.043 9,37 7.986 10,01 8.511 10,47 9.497 11,55
gia BHXH
Tham gia BHXH
6.601 8,78 7.512 9,41 7.907 9,72 8.523 10,37
BB
Tham gia BHXH
442 0,59 474 0,59 604 0,74 974 1,18
TN
3. Chưa tham
68.111 90,63 71.815 89,99 72.807 89,53 72.729 88,45
gia BHXH

(Nguồn: BHXH huyện Đoan Hùng, 2016 - 2019; Phòng LĐTB&XH
huyện Đoan Hùng, 2016 - 2019)

50
Nhìn vào (bảng 2.2) ta thấy, mặc dù tỷ lệ người tham gia BHXH nói
chung và BHXHTN nói riêng có xu hướng tăng qua từng năm, nhưng tăng
nhẹ và không đồng đều. Năm 2016 tỷ lệ người tham gia BHXH nói chung là
9,37%, trong đó BHXHTN chỉ chiếm 0,59% so với tổng số lao động trong độ
tuổi lao động; năm 2017 tỷ lệ người tham gia BHXH là 10,01%, BHXHTN là
0,59%. Ta thấy, năm 2017 mặc dù số người tham gia BHXHTN tăng 32
người so với năm 2016, nhưng xét về mặt tỷ lệ lại không có chiều hướng tăng
(đều là 0,59%). Năm 2018 tỷ lệ người tham gia BHXH là 10,47%, BHXHTN
là 0,74% tăng nhẹ với mức 0,15% so với năm 2016 và 2017. Trong giai đoạn
này (2016 – 2018) số người tham gia BHXHTN chưa có sự tăng trưởng đột
phá về số lượng người tham gia. Năm 2019 tỷ lệ người tham gia BHXH là
11,55%, BHXHTN là 1,18%, tăng 0,44% so với năm 2018. Đây là năm đánh
dấu mốc vượt bậc về tăng trưởng số người tham gia BHXHTN. Tại sao năm
2019 số lượng người tham gia BHXHTN có xu hướng tăng vọt so với những
năm trước là do: Sự lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt có hiệu quả của các cấp, các
ngành, và đặc biệt là sự nỗ lực của cán bộ, nhân viên ngành BHXH huyện,
các đại lý thu BHXHTN trên địa bàn huyện. Ngành BHXH huyện đã phối hợp
với Bưu điện huyện trong việc tham gia tổ chức hội nghị tuyên truyền về mục
đích, vai trò, ý nghĩa, quyền lợi… khi tham gia BHXHTN tới tận NLĐ thông
qua đối thoại, giải đáp chính sách, tuyên truyền tại trụ sở UBND các xã, thị
trấn trên địa bàn huyện. Nhận thức rõ được quyền lợi của mình, cho nên trong
năm 2019 số lượng người tham gia BHXHTN tăng vượt bậc. Tuy nhiên, như
đã nói đẳng sau những tỷ lệ người tham gia BHXHTN là thực trạng số người
trong độ tuổi lao động chưa tham gia BHXH vẫn còn là một tỷ lệ rất cao. Năm
2016 tỷ lệ người chưa tham gia BHXH là 90,63%; năm 2017 là 89,99%; năm
2018 là 89,53% và năm 2019 là 88,45%. Như vậy, BHXH huyện, các cấp, các
ngành trong toàn huyện cần tập trung, bám sát vào tỷ lệ số người chưa tham
gia BHXH để tiếp tục vận động, có biện pháp tuyên truyền phù hợp để người
dân tích cực tham gia BHXHTN.

51
Tóm lại: Mức độ tham gia BHXHTN của NLĐ ở huyện Đoan Hùng có
mức tăng trưởng qua từng năm, nhưng tăng nhẹ. Vẫn còn số lượng rất lớn
NLĐ (88,45%) chưa tham gia BHXH. Vậy, chúng ta cần bám sát vào đối
tượng chưa tham gia để có biện pháp thực hiện hiệu quả.
2.2. Thời gian, phương thức, mức đóng và đối tượng tham gia bảo
hiểm xã hội tự nguyện của người lao động
2.2.1. Thời gian tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện
Dù đã được thực hiện khá lâu, nhưng đa số thời gian các đối tượng
tham gia BHXHTN vẫn còn thời gian ngắn. Dựa trên tính toàn thời gian tham
gia BHXHTN trung bình của người tham gia, kết quả cho thấy thời gian tham
gia BHXHTN trung bình của NLĐ là 6,35 năm. Như vậy, ta thấy thời gian
tham gia BHXHTN của NLĐ còn ngắn, chưa có thời gian tham gia nhiều. Để
thấy rõ hơn thời gian tham gia BHXHTN, tác giả tiến hành phân tách ra thành
các nhóm năm tham gia BHXHTN dựa trên thời gian tham gia BHXHTN mà
NLĐ tham gia, tác giả đã tiến hành chạy phân tích. Kết quả cho thấy, đa số
NLĐ có thời gian tham gia thấp, chủ yếu vào nhóm thời gian từ 1 cho đến
3 năm chiếm 73,5% (Xem biểu đồ 2.3)
Biểu đồ 2.3. Thời gian tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện của lao động

(Nguồn: Số liệu điều tra của tác giả, tháng 5/2020)

52
Nhóm dưới 1 năm là những người vừa mới tham gia BHXHTN vào
khoảng thời gian chủ yếu là 6 và 7 tháng, có 8,0%. Các nhóm từ 4 đến 7 năm
có 10,5%. Nhóm từ 8 đến 10 năm có 6,0%, nhóm từ 14 đến 16 năm là 2,0%.
Những người tham gia có thời gian từ 14 đến 16 năm là do những người này
đã tham gia BHXHBB, khi chưa đủ thời gian hưởng lương hưu thì họ sẽ tiếp
tục tham gia BHXHTN để đóng đủ thời gian 20 năm để họ đủ điều kiện được
hưởng lương hưu. Các nhóm từ 4 đến 7 năm và từ 8 đến 10 năm cũng đều có
những người đã từng tham gia BHXHBB, nay đóng tiếp BHXHTN với mục
đích cuối cùng là để đủ điều kiện hưởng lương hưu. Qua kết quả điều tra cho
thấy, các mẫu được khảo sát đa số là những người có thời gian tham gia ngắn,
có người mới tham gia chưa được một năm “Như chị đã nói đấy, từ năm 2019
đến nay số người tham gia BHXHTN của huyện mới có sự tăng trưởng đột
phá, số thời gian tham gia khoảng 2 – 3 năm là nhiều, còn từ trước ít lắm”
(PVS, nữ, 30 tuổi, chuyên viên BHXH huyện).
Tóm lại, thời gian tham gia BHXHTN của đa số NLĐ ở huyện Đoan
Hùng còn thời gian ngắn, chủ yếu là mới tham gia và tập trung chủ yếu ở mốc
dưới 3 năm chiếm đa số.
2.2.2. Phương thức đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện
Phương thức đóng BHXHTN ngày càng mở rộng và linh hoạt, tạo điều
kiện cho NLĐ lựa chọn phương thức đóng cho phù hợp nhất với thời gian, tần
suất thu nhập của NLĐ. Kết quả điều tra cho thấy, NLĐ lựa chọn phương
thức đóng có sự biến thiên không đồng đều. Đa số NLĐ thường lựa chọn tập
trung đóng ở phương thức 6 tháng, 3 tháng và 12 tháng /1 lần đóng. Trong đó
tập trung đóng nhiều nhất ở phương thức 6 tháng/1 lần đóng. Phương thức
đóng hàng tháng và một lần cho nhiều năm về sau nhưng không quá 5 năm thì
ít NLĐ lựa chọn hơn (Xem biểu đồ 2.4).

53
Biểu đồ 2.4. Phương thức đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện
của người lao động
(Nguồn: Số liệu điều tra của tác giả, tháng 5/2020) Nhìn vào (biểu đồ 2.4) ta
thấy, phương thức đóng 6 tháng/ 1 lần được lựa chọn đóng nhiều nhất với
49,5%. Phương thức đóng 3 tháng và 12 tháng/1
lần cũng tập trung khá đông sự lựa chọn của NLĐ, sự chênh lệch về tỷ lệ
không nhiều. Ở mức đóng 3 tháng/1 lần là 23,0% NLĐ lựa chọn, mức đóng
12 tháng/1 lần là 22,0% NLĐ lựa chọn. Trong khi đó chỉ có 5,0% lựa chọn
theo phương thức đóng hàng tháng, tỷ lệ này thấp nhất với 0,5% ở phương
thức đóng một lần cho nhiều năm về sau nhưng không quá 5 năm một lần.
Như vậy, chúng ta thấy chính sách BHXHTN có sự linh hoạt trong
phương thức đóng, từ đó tạo điều kiện thuận lợi cho NLĐ được tự do lựa chọn
phương thức đóng sao cho phù hợp với bản thân và khả năng của NLĐ. Tại
sao NLĐ thường chọn mức đóng 6 tháng, 3 tháng và 12 tháng/1 lần là do các
yếu tố liên quan đến thời gian đi lại, một phần liên quan tới yếu tố tần suất thu
nhập của NLĐ, một phần liên quan tới thủ tục hành chính. Khi được hỏi việc
lựa chọn phương thức đóng, NLĐ cho rằng “Chị chọn 6 tháng đóng tiền một
lần, lần một vào đầu năm thời gian này thu nhập chưa có nhiều nếu đóng

54
cho cả năm luôn thì sẽ khó khăn cho toàn bộ quá trình tham gia, vì thế nên
chị chọn đóng một năm thành 2 đợt để điều chỉnh đồng tiền cho hợp lý. Còn
mỗi tháng đóng một lần gần nhau quá nhiều khi quên em ạ” (PVS, nữ, 37
tuổi, đang tham gia BHXHTN). Bên cạnh đó, người làm trong ngành BHXH
huyện giải thích rằng “NLĐ thường lựa chọn đóng chủ yếu ở mức 3 tháng, 6
tháng và 12 tháng em ạ. Đóng hàng tháng ít người lựa chọn vì người ta không
có thời gian đi nộp, có người đi làm xa thì thỉnh thoảng mới về nộp nó tiện
hơn. Còn phương thức lâu như 5 năm /1 lần thì họ không có tiền để đóng
ngay nên họ chọn 3 tháng, 6 tháng, 12 tháng nó là phù hợp nhất. Với cả cũng
là do quy định cũ từ ngày xưa là chỉ có 3 tháng,
6 tháng hoặc 12 tháng nên những người tham gia từ đầu họ không thay đổi gì
thì cứ thế thực hiện. Còn vài năm nay mới có quy định về đóng hàng tháng và
5 năm/1 lần em ạ” (PVS, nữ, 30 tuổi, chuyên viên BHXH huyện). Ngoài ra,
việc lựa chọn phương thức đóng của NLĐ còn có sự định hướng của người
làm nhân viên đại lý thu BHXHTN, với mục đích là không phải nhắc họ đóng
nhiều lần “Mình tư vấn họ đóng 6 tháng hoặc cả năm thì
mình không phải nhắc họ đóng nhiều lần. Không phải làm nhiều lần đóng”
(PVS, nữ, 28 tuổi, đại lý thu BHXHTN).
Tóm lại, NLĐ ở huyện Đoan Hùng thường tập trung đóng ở phương
thức đóng 6 tháng là nhiều nhất, bên cạnh đó phương thức đóng 3 tháng và 12
tháng/1 lần đóng cũng được khá đông NLĐ lựa chọn. Việc lựa chọn phương
thức đóng cũng bị chi phối bởi yếu tố thời gian, tần suất thu nhập của NLĐ.
2.2.3. Đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện trong gia đình
Ai là người tham gia BHXHTN trong hộ gia đình? Ít có nghiên cứu về
chính sách BHXHTN đề cập đến góc độ, khía cạnh quan tâm này. Trong
nghiên cứu này, tác giả muốn trình bày xem trong các gia đình ở Đoan Hùng
ai sẽ là người tham gia BHXHTN. Từ đó nhằm khuyến nghị những định
hướng, biện pháp tuyên truyền phù hợp để nâng cao số lượng người tham gia
BHXHTN trong hộ gia đình. Kết quả điều tra cho thấy, trong các hộ gia đình

55
ở Đoan Hùng hiện nay, người vợ tham gia BHXHTN nhiều hơn các thành
viên khác trong gia đình. Kết quả chỉ rõ, người vợ tham gia BHXHTN chiếm
tỷ lệ nhiều nhất với 47,0%. Bên cạnh đó, người chồng cũng có xu hướng tham
gia ngày càng cao chiếm 30,5%. Các hộ gia đình có cả chồng và vợ đều tham
gia BHXHTN ở Đoan Hùng cũng có tỷ lệ khả quan với 19,5%, các hộ gia
đình có cả chồng và vợ đều tham gia là do sự nhận thức được ASXH rất đúng
đắn, khả năng tài chính cho phép vì thế họ quyết định lựa chọn tham gia cho
cả chồng và vợ (Xem biểu đồ 2.5)
Biểu đồ 2.5. Đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện
trong gia đình
(Nguồn: Số liệu điều tra của tác giả, tháng 5/2020) Những người con trong
các gia đình tham gia BHXHTN thường có tỷ lệ thấp với 2,0%. Ở trong các
gia đình này, những người con có tỷ lệ tham gia
thấp là do các nguyên nhân như: đã tham gia BHXHBB, không đủ khả năng
tài chính để đóng cho con, chưa đến tuổi tham gia BHXHTN… Từ kết quả
này, các cấp, các ngành cần tích cực chủ động bám sát vào những thành viên
có tiềm năng tham gia cao hoặc những hộ gia đình tiềm năng có khả năng
tham gia cả vợ và chồng để có biện pháp tuyên truyền cho phù hợp.

56
2.2.4. Mức đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện
Hiện nay, mức đóng BHXHTN ngày càng thuận lợi, tiện ích khi NLĐ
được hoàn toàn tự do lựa chọn mức thu nhập làm căn cứ đóng tùy thuộc vào
thu nhập của NLĐ và gia đình họ. Mức thu nhập lựa chọn để đóng BHXHTN
là cơ sở để phản ánh được mức đóng của các đối tượng đang tham gia
BHXHTN trên địa bàn huyện.
Các mức đóng BHXHTN hiện nay Nhà nước đã thiết kế rất linh hoạt để
cho mọi NLĐ đều có thể tham gia. Trong đó, đặc biệt các đối tượng là hộ gia
đình nghèo, hộ gia đình cận nghèo đều có thể tham gia BHXHTN. Vậy, ở
Đoan Hùng NLĐ thường lựa chọn mức thu nhập nào để đóng BHXHTN.
Theo kết quả điều tra cho thấy, đa số NLĐ ở huyện Đoan Hùng chọn mức
đóng BHXHTN chủ yếu tập trung vào các mức đóng thấp. Kết quả chỉ rõ, đa
số NLĐ chọn các mức từ 1.050.000 – 1.500.000 để đóng BHXHTN chiếm tỷ
lệ cao nhất với 37,5%. Bên cạnh đó mức đóng 700.000 – 1000.000 đồng
(26,0%) và mức 1.550.000 – 2.000.000 (23,5%) cũng chiếm đa số NLĐ lựa
chọn đóng (Xem bảng 2.3). Trong quá trình thu BHXHTN, chuyên viên
BHXH huyện cho biết, thu nhập của NLĐ hiện nay còn thấp chính vì vậy nên
NLĐ đóng chủ yếu ở các mức thấp “Mức thu nhập của dân mình còn thấp,
nên lựa chọn đóng toàn mức thấp thôi em ạ” (PVS, nữ, 30 tuổi, chuyên viên
BHXH huyện). Khi tìm hiểu sâu hơn quan điểm của NLĐ đang tham gia
BHXHTN về lựa chọn mức đóng BHXHTN, NLĐ chia sẻ “Chị năm nay 28
tuổi, nếu đủ tuổi nghỉ hưu thì phải đóng 27 năm nữa. Mỗi năm đóng thừa sẽ
được cộng thêm 2%, bây giờ chị đóng mức thấp vì không có tiền nhiều, sau
này khi nào có tiền thì đóng cao lên vì thời gian đóng của mình còn nhiều mà
em” (PVS, nữ, 28 tuổi, đang tham gia BHXHTN). Như vậy, việc lựa chọn
mức thu nhập để đóng BHXHTN đã nói lên thu nhập của NLĐ tham gia
BHXHTN trên địa bàn huyện còn thấp, chính vì vậy mà đa số NLĐ lựa chọn
đóng BHXHTN thường ở mức thấp.

57
Bảng 2.3. Mức đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện của người lao động
TT Mức đóng (đồng)
Số lượng
Tỷ lệ (%)
(người)
1 Mức 700.000 - 1.000.000 52 26,0
2 Mức 1.050.000 - 1.500.000 75 37,5
3 Mức 1.550.000 - 2.000.000 43 23,5
4 Mức 2.050.000 - 2.500.000 8 4,0
5 Mức 2.550.000 - 3.000.000 4 2,0
6 Mức 3.050.000 - 3.500.000 6 3,0
7 Mức 3.550.000 - 4.000.000 7 3,5
8 Mức 4.050.000 - 4.500.000 2 1,0
9 Mức 4.550.000 - 5.000.000 2 1,0
10 Mức 5.050.000 trở lên 1 0,5
11 Tổng 200 100,0
(Nguồn: Số liệu điều tra của tác giả, tháng 5/2020) Các mức đóng cao có rất
ít NLĐ lựa chọn đóng. Cụ thể các mức đóng từ 2.050.000 – 2.500.000 chỉ có
(4,0%) NLĐ lựa chọn đóng; Chỉ có (2,0%)
NLĐ lựa chọn đóng mức 2.550.000 – 3.000.000; mức từ 3.050.000 –
3.500.000 cũng chỉ có (3,0%) NLĐ lựa chọn. Với mức từ 3.550.000 –
4.000.000 có (3,5%) NLĐ lựa chọn đóng; mức từ 4.050.000 – 5.000.000 chỉ
có (1,0%) NLĐ lựa chọn; mức đóng ít NLĐ lựa chọn nhất là mức 5.050.000
trở lên với (0,5%) (Xem bảng 2.3). Hay nói cách khác là những mức đóng từ
2.050.000 trở lên có rất ít NLĐ lựa chọn đóng. Với những NLĐ đóng ở những
mức này thường là các gia đình có điều kiện, kinh tế, thu nhập ổn định.
Khi người tham gia lựa chọn mức đóng BHXHTN thấp thì số tiền
lương dự kiến hưởng trong tương lai sau 20 năm đóng BHXHTN sẽ thấp hơn
những người lựa chọn mức thu nhập đóng cao. Đây là quy luật khách quan,
đóng cao hưởng cao, đóng thấp hưởng thấp, công bằng và bình đẳng trong
tham gia BHXHTN.

58
Tóm lại, ta có thể khẳng định thu nhập của đa số NLĐ ở huyện Đoan
Hùng còn thấp, chính vì vậy họ lựa chọn mức thu nhập để đóng BHXHTN
thường ở mức thấp.
2.3. Mục đích, lợi ích tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện của
người lao động
2.3.1. Mục đích tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện
Mục đích là gì? Trong từ điển tiếng việt mục đích được hiểu là “cái
vạch ra làm đích nhằm đạt cho được”. Khi tham gia BHXHTN, NLĐ phải đặt
ra cho mình mục đích tham gia BHXHTN để họ đạt cho được. Trong tham gia
BHXHTN, cái đích cuối cùng mà người tham gia muốn đạt được là để hưởng
lương hưu hàng tháng, BHYT để khám chữa bệnh và để tiết kiệm cho tương
lai... Ở huyện Đoan Hùng, đa số NLĐ đã xác định được những mục đích rất
chính đáng và đúng đắn khi lựa chọn tham gia BHXHTN. Mục đích mà NLĐ
xác định rõ ràng nhất đó là được hưởng lương hưu hàng tháng, BHYT khi hết
tuổi lao động và mục đích tiết kiệm cho tương lai. Kết quả nghiên cứu đã chỉ
rõ, đa số NLĐ tham gia BHXHTN với mục đích là để được hưởng lương hưu
hàng tháng, BHYT khi hết tuổi lao động với 94,0% (Xem bảng 2.4). Đây là
mục đích cơ bản nhất, thiết thực nhất đối với NLĐ khi họ hết tuổi lao động,
về già sẽ có lương hưu hàng tháng, có thẻ BHYT để thăm khám chữa bệnh
góp phần làm giảm bớt gánh nặng cho gia đình và xã hội.
Bảng 2.4. Mục đích tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện
TT
Mục đích tham gia
Có Không Tổng
Số Số Số
BHXHTN % % %
người người người
1 Nâng cao giá trị bản thân 35 17,5 165 82,5 200 100
2 Tiết kiệm cho tương lai 165 82,5 35 17,5 200 100
Được hưởng lương hưu
3 hàng tháng, BHYT khi hết 188 94,0 12 6,0 200 100
tuổi lao động

59
Bên cạnh đó, mục đích nữa là để tiết kiệm cho tương lai với 82,5%.
Tiết kiệm là đức tính truyền thống tốt đẹp của mỗi người dân Việt Nam. Từ
xa xưa, mỗi người dân Việt Nam đã luôn mang trong mình đức tính tốt đẹp
này. Dù nghèo hay giàu ai cũng phải có một khoản tiết kiệm và đặc biệt là tiết
kiệm để dành phục vụ cho tương lai của NLĐ. Tham gia BHXHTN chính là
giải pháp để tiết kiệm thu nhập cho tương lai“Chị tham gia để tích lũy mai
sau hết tuổi lao động để lấy lương hưu hàng tháng. Tự chủ kinh tế không phải
phụ thuộc vào con cái nhiều. Sau này già không làm được có tí tiền ăn quà em
ạ. Mong muốn có thẻ để khám chữa bệnh miến phí, có tiền trợ cấp tuất rồi
tiền mai táng phí” (PVS, nữ, 37 tuổi, đang tham gia BHXHTN). Không dừng
lại ở đó, một bộ phận NLĐ còn có tham vọng, mục đích để nâng cao giá trị
cho chính bản thân họ với 17,5%. NLĐ tham gia BHXHTN trong đề tài này là
những NLĐ là nông dân, lao động khu vực PCT vì vậy họ không thuộc đối
tượng tham gia BHXHBB. Những người tham gia BHXHBB khi họ đủ điều
kiện họ sẽ được hưởng lương hưu hàng tháng, BHYT và các chế độ khác theo
quy định. Những NLĐ là nông dân, lao động khu vực PCT nếu không tham
gia BHXHTN sẽ đánh mất đi cơ hội được hưởng lương hưu, BHYT cho chính
bản thân mình. Chính vì vậy, khi tham gia BHXHTN sẽ góp phần nâng cao
giá trị bản thân họ lên. Với người Việt Nam ta, tâm lý chung là coi trọng suy
nghĩ, đánh giá của dư luận. Do đó, khi tham gia BHXHTN, NLĐ sẽ được
hưởng lương hưu, được tiêu tiền của chính bản thân họ, được hưởng các lợi
ích từ chính sách BHYT khi ốm đau thay vì tiêu tiền của con cái, được công
nhận sự cống hiến cho cộng đồng và xã hội, được đối xử công bằng khi đi lĩnh
lương hưu, hàng xóm, bạn bè được lĩnh lương hưu thì mình cũng phải được
lĩnh lương hưu. Do vậy, một bộ phận NLĐ cho biết họ tham gia BHXHTN là
để nâng cao giá trị bản thân họ là hoàn toàn đúng đắn và đáng trân trọng,
khích lệ. Hơn hết là để xóa đi suy nghĩ, định kiến là chỉ có công chức, viên
chức, người làm trong các công ty, doanh nghiệp mới có cơ hội để được
hưởng lương hưu.

60
Tuy nhiên, vẫn còn tỷ lệ khá cao NLĐ chưa xác định được mục đích
đúng đắn khi tham gia BHXHTN. Cụ thể, kết quả nghiên cứu chỉ rõ có 82,5%
NLĐ không xác định tham gia BHXHTN để nâng cao giá trị bản thân họ lên,
đây là suy nghĩ sai lầm của đa số NLĐ. Họ không nghĩ khi hết tuổi lao động,
về già vị thế của họ được nâng lên một bậc khi họ được lĩnh lương hưu, được
hưởng BHYT và các chế độ phúc lợi khác so với những người không tham
gia. Có 17,5% NLĐ không xác định mục đích tham gia BHXHTN là để tiết
kiệm cho tương lai và 6,0% được hưởng lương hưu, BHYT. Với những
trường hợp này chúng ta phải làm tốt công tác vận động, tuyên truyền phù
hợp để họ tiếp tục tham gia.
2.3.2. Lợi ích tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện
Tham gia BHXHTN có lợi ích lâu dài và có tác động trực tiếp tới cuộc
sống NLĐ khi hết tuổi lao động, về già. Nếu không tham gia BHXHTN thì
NLĐ sẽ mất đi cơ hội được hưởng lương hưu hàng tháng; mất cơ hội được
tăng lương hưu khi Chính phủ điều chỉnh; không có thẻ BHYT và phải tự chi
trả chi phí khám chữa bệnh khi về già; phục thuộc vào con cái, người thân
trong gia đình; thân nhân không được hưởng chế độ tử tuất nếu chẳng may
qua đời. Từng đó lý do đã đủ nói lên việc tham gia BHXHTN có lợi ích rất
hữu hiệu, tác động trực tiếp tới đời sống NLĐ. Nếu NLĐ bỏ qua sẽ mất đi cơ
hội được ASXH cho chính bản thân mình khi hết tuổi lao động. Ở huyện
Đoan Hùng, đa số NLĐ đã xác định được lợi ích đúng đắn khi tham gia
BHXHTN.
Lợi ích được hưởng lương hưu khi về già (94,0%) và được cấp thẻ
BHYT trong suốt thời gian hưởng lương hưu (97,0%) là hai lợi ích mà NLĐ
nhận thấy lợi ích rõ ràng nhất. Ngoài hai lợi ích này, NLĐ đã nhận thức được
việc trợ cấp mai táng và chế độ tử tuất khi người tham gia qua đời với 72,5%;
được lựa chọn mức đóng và phương thức đóng 62,0%; được Nhà nước hỗ trợ
một phần kinh phí khi tham gia là 60,5% (Xem bảng 2.5).
Bên cạnh đó, có một tỷ lệ khá cao NLĐ không nhận thức được lợi ích
khi lương hưu được điều chỉnh theo chỉ số giá tiêu dùng với 59,0%, chỉ có

61
41,0% NLĐ đã nhận thức được đầy đủ lợi ích này. Khó trách NLĐ khi phần
lớn là những người mới đang tham gia, chưa đủ điều kiện để hưởng lương
hưu, cho nên họ chưa nghiên cứu và biết rõ ràng và đầy đủ lợi ích này. Vẫn
còn một tỷ lệ tương đối cao không nhận thức được việc hỗ trợ kinh phí của
Nhà nước (39,5%) và được tự lựa chọn mức đóng và phương thức đóng
(38,0%).
Bảng 2.5. Lợi ích khi tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện
T
Lợi ích khi tham gia BHXHTN
Có Không Tổng
Số Số Số
T % % %
người người người
1
Được hưởng lương hưu hàng
188 94,0 12 6,0 200 100
tháng khi về già
2
Được cấp thẻ BHYT trong suốt
194 97,0 6 3,0 200 100
thời gian hưởng lương hưu
3
Được Nhà nước hỗ trợ một phần
123 60,5 79 39,5 200 100
kinh phí khi tham gia
4
Lương hưu được điều chỉnh theo
82 41,0 118 59,0 200 100
chỉ số giá tiêu dùng
Được lựa chọn mức đóng và
5 phương thức đóng phù hợp thu 124 62,0 76 38,0 200 100
nhập của bản thân
Thân nhân được hưởng trợ cấp
6
mai táng (10 lần lương cơ sở) và
145 72,5 55 27,5 200 100
chế độ tuất khi người tham gia
qua đời
(Nguồn: Số liệu điều tra của tác giả, tháng 5/2020) Khi tìm hiểu sâu hơn nhận
thức của NLĐ về lợi ích của BHXHTN, họ cho rằng “Chị chưa nhìn thấy
những lợi ích gì nhiều đâu, với chị chỉ có ý
nghĩ BHXHTN khi đóng tiền vào đó giống như gửi tiền vào ngân hàng cố
quên đi một thời gian dài để rồi rút ra ăn hàng tháng thôi” (PVS, nữ, 37 tuổi,
đang tham gia BHXHTN).

62
Tóm lại, về cơ bản NLĐ đã nhận thức được lợi ích khi tham gia
BHXHTN. Bên cạnh đó, vẫn còn một tỷ lệ khá lớn NLĐ vẫn chưa có nhận
thức đúng đắn và đầy đủ về lợi ích khi tham gia BHXHTN.
2.4. Đánh giá của người lao động về mức độ cần thiết của bảo hiểm
xã hội tự nguyện
Cần thiết tham gia BHXHTN là nhu cầu tất yếu. NLĐ đã xác định được
mục đích, lợi ích của BHXHTN mang lại thì không có lý do gì NLĐ lại cho
rằng BHXHTN lại không cần thiết đối với họ. Chính vì thế mà đa số NLĐ
đều cho rằng BHXHTN là cần thiết và rất cần thiết đối với NLĐ.
90.0%
80.0%
70.0%
60.0%
50.0%
40.0%
30.0%
20.0%
10.0%
0.0%
77.5%
22.0%
0.5%
Rất cần thiết Cần thiết Không cần thiết
Biểu đồ 2.6. Đánh giá về mức độ cần thiết của bảo hiểm xã hội tự nguyện
(Nguồn: Số liệu điều tra của tác giả, tháng 5/2020) Kết quả điều tra cho thấy,
có tới 77,5% NLĐ cho rằng BHXHTN là cần thiết, 22,0% cho rằng BHXHTN
là rất cần thiết (Xem biểu đồ 2.6). Khi được
hỏi, NLĐ bày tỏ rằng “Chị nghĩ là rất cần thiết em ạ. Bởi các quyền lợi của
người dân được Nhà nước bảo hộ mà” (PVS, nữ, 37 tuổi, đang tham gia
BHXHTN). Vậy, chúng ta thấy đa số NLĐ đã có thái độ, nhìn nhận và nhận
thức rất đúng về mức độ cần thiết của BHXHTN đối với đời sống NLĐ. Tuy
vậy, vẫn còn một tỷ lệ rất nhỏ NLĐ cho rằng BHXHTN không cần thiết với

63
0,5%, với những trường hợp này, các cấp chính quyền cần phải tăng cường
hơn nữa công tác tuyên truyền cho họ để họ hiểu được sự cần thiết của
BHXHTN.
Khi hỏi về nhu cầu tham gia BHXHTN cho thấy, đa số NLĐ cho rằng
họ sẽ tiếp tục tham gia BHXHTN với 99,5%. Chỉ có một tỷ lệ rất nhỏ không
đáng lo ngại 0,5% NLĐ quyết định không tiếp tục tham gia BHXHTN nữa
(Xem biểu đồ 2.7).
Biểu đồ 2.7. Nhu cầu tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện
(Nguồn: Số liệu điều tra của tác giả, tháng 5/2020) Nguyên nhân khiến NLĐ
lựa chọn không tham gia nữa là do cơ chế chính sách thời gian hưởng của
BHXHTN quá lâu với 0,5% (Nguồn: Số liệu
điều tra của tác giả, tháng 5/2020).
Tóm lại ta thấy, đa số NLĐ đã nhận thức đúng đắn về sự cần thiết của
BHXHTN đem lại cho bản thân NLĐ và họ hoàn toàn tin tưởng tuyệt đối vào
chính sách này. Chính vì vậy mà đa số NLĐ quyết định sẽ tiếp tục tham gia
BHXHTN.

64

65
Chương 3
CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN VIỆC THAM GIA BẢO HIỂM XÃ
HỘI TỰ NGUYỆN HIỆN NAY CỦA NGƯỜI LAO ĐỘNG HUYỆN
ĐOAN HÙNG, TỈNH PHÚ THỌ
3.1. Ảnh hưởng đặc điểm cá nhân người tham gia

Luận Văn Tham Gia Bảo Hiểm Xã Hội Tự Nguyện Hiện Nay Của Người Lao Động.

Recommended

Recommended

More Related Content

Similar to Luận Văn Tham Gia Bảo Hiểm Xã Hội Tự Nguyện Hiện Nay Của Người Lao Động.

Similar to Luận Văn Tham Gia Bảo Hiểm Xã Hội Tự Nguyện Hiện Nay Của Người Lao Động. (20)

More from Dịch Vụ Viết Thuê Đề Tài 0934.573.149 / Luanvantot.com

More from Dịch Vụ Viết Thuê Đề Tài 0934.573.149 / Luanvantot.com (20)

Recently uploaded

Recently uploaded (20)

Luận Văn Tham Gia Bảo Hiểm Xã Hội Tự Nguyện Hiện Nay Của Người Lao Động.