«Құмда ойнайтын ойындар арқылы балалардың саусақ моторикасын, ойлау қабілеттерін дамыту» әдістемелік құрал

1. Тегі-аты-жөні Шынгожина Бағлан
Айтмұқанбетқызы
Лауазымы Тәрбиеші
Жұмыс-орны Көкшетау қаласы №7
«Айша» балабақшасы
Тақырыбы және
жұмыс түрі
«Құмдаойнайтын
ойындар арқылы
балалардың саусақ
моторикасын, ойлау
қабілеттерін дамыту»
әдістемелік құрал.

2. №7 "Айша "балабақшасы
Тақырыбы:
«Құмда ойнайтын ойындар арқылы
балалардың саусақ моторикасын, ойлау
қабілеттерін дамыту»
Көкшетау қаласы
2017 жыл

3. Көкшетау қалалық білім бөлімі
№7 "Айша "балабақшасы
Құрастырушы: Шынғожина Бағлан Айтмұқанбетқызы
№7 "Айша " балабақшасының тәрбиешісі
Балалардың саусақ моторикасын, ойлау
қабілеттерін дамытуға арналған бұл әдістемелік құралда
көптеген ойындар арқылы негізгі психикалық үрдістерді
дамытуға бағытталған міндеттерді орындайтын тәсілдер
арқылы балаларды жан-жақты дамыту жолдары
көрсетілген.

4. Алғы сөз
Аталмыш әдістемелік құрал жинағы
балабақша тәрбиешілері мен мұғалімдерге
арналған. Бұл құралдың басты мақсаты-
балалардың танымдық ой-өрістерін
дамытып/зейін,есте сақтау,ойлау, қабылдау/
интеллектуалды және эмоционалды қабілеттерін
арттыру және саусақ моторикасын дамыту.
Құммен ойын кезінде сақталатын шаралар.
Мақсаты:құмды ойнағанда қауіпсіздік
шараларының алдын алу,баланы салауатты өмірге
тәрбиелеу.
Құммен ойын кезінде сақталатын шаралар.
- құм шеренің ішін үнемі тексеру,тазарту;
- құмды қопсытып,ыстық су құю;
Құммен ойын ұйымдастыру кезінде тыйым
салынады:
- құмды ауыздарына салуға;
- құмды бір-біріне шашып ойнауға.

5. Құм алаңындаойнаубарысындажүргізілетін
жаттығу түрлері:
- Алақанмен құммен жүріп өтіп,із қалдыру;
- Аяқтың ізін, жұдырықтыңжәне
саусақтың іздерінен түрлі өрнектер
жасап,қоршағанортада ұқсас заттармен
салыстыру;
- Саусақтардыңұшымен құмның үстінен
жүріп өту;
- Пианино клавиатурасында ойнағандай
саусақтармен ойнату.
Мектепке дейінгі балалардың құммен
ойналатын ойын түрлері
1.«Құмдағы өрнектер»
Мақсаты: балаларды құмның қасиетімен
таныстыру. Саусақ моторикасын, қозғалу
координатын дамыту.
Қажетті құралдар: құрғақ құм,қатырма қағаздан
жасалған конус тәрізді ыдыс, екі жағында таспа
байланған ыдыс.
Әдістемелік нұсқаулар: Тәрбиеші балаларға
конусты құммен толтыруды көрсетеді және

6. тесікшесін бармақпен жауып-ашып құмды
өрнектер жасауды үйретеді.
Балалар қадағалап, өздері ойынды жалғастырады.
2.« Түрлі- түсті қоршаулар»
Мақсаты:балаларда сенсорлық қабылдауды
дамыту.
Қажетті құралдар: құм алаңында санау
таяқшалар/ 10 қызыл, 10 көк,10 жасыл, кішкентай
фигуралар.
Ойын барысы: Үстелде түрлі-түсті санау
таяқшаларын балаларға таратып береміз.Содан
соң көк түсті таяқшадан балаларға құмның үстіне
қоршау жасауды талап етеді. Келесіде қызыл
түстен қоршау жасауды талап етеді. Түрлі-түсті
таяқшалардан кезектестіріп үлкен қоршау
жасауды талап етуге болады.

7. 3.«Есте сақта!»
Мақсаты:есте сақтау қабілеттерін дамыту,
заттардың өзіне тән ерекшеліктерін ажырата
білуге үйрету, қасиеттерін айыра білу.
Қажетті құралдар: құм алаңы,ойыншықтар
Ойын барысы: Балаларға құм алаңына ғажайып
орман алаңын орналастырып, оның ішіне аңдарды
орналастыру тапсырылады. Орналастырылған
аңдарды естеріне сақтау.

8. 4. «Ханшайымға ұшатын кілем»
Мақсаты: Балалардың санау, салыстыру,
геометриялық пішіндерді дұрыс орналастыру
қабілеттерін арттыру.
Қажетті құралдар: геометриялық пішіндер
Ойын барысы: Тәрбиеші балаларға ертегі оқиды.
Ханшайым ғажайып хандығында,
Сұлу, әсем, ғажап ару еді. Содан кей бір аң алып
тасталады, балалар жасырылған аңды табу керек.
Осы тәртіппен құмды алаңды гүл алқабына,
пәтерге, бау-бақшаға айналдыруға болады.
5.«Ғажайып қалаға саяхат»
Мақсаты: ойлау қабілетін, сөйлеу қабілетін
дамыту.
Қажетті құралдар: құм,ойыншықтар,сурет
жабдықтары,дәрі-дәрмек,кітап т.б.
Ойын барысы: тәрбиеші шкафтың суретін
көрсетіп, балалардан қандай дүкендесатылатынын
сұрайды. Суреттер қаралған соң, тәрбиеші
,,ғажайып қала,, атты әңгіме айтады.

9. Балалар ғажайып сөздер айтады,ғажайып қала
салып,осы сөздерді қайталайды:,, крибле-крабле-
бумс,,. Ойын соңында алған әсерлерімен бөліседі.
Ханшайымға үйленем деп,
Айдаhар ұшып келді.
Қараңғы да,зұлым жерге,
Ханшайымды алып кетуге.
Айдаhардың зұлымынан
Ханшайымды құтқару үшін,
Ұшатын кілем жасап, Ханшайымды құтқарайық.
Геометриялық пішіндерден ұшатын кілемді жасап,
ою-өрнекпен безендіру ұсынылады.
Тапсырмалар орындалған соң төмендегі сұрақтар
арқылы қорытындылау.
- Ең кіші дөңгелекті тап.
- Ең үлкен шаршыны тап.
- Жоғарыдағы-төмендегі пішіндерді ата.
- Ұшатын кілемдегі төртбұрыштырдың
түстері қандай?

10. 6.«Қуыршақ Машаның жаңа пәтері»
Мақсаты:балалардың ойлау қабілеттерін
арттыру, сызба құрастыруға дағдыландыру.
Қажетті жабдықтар: Қуыршақ Маша, жиhаз,
бөлменің сызбасы.
Ойын барысы:
Тәрбиеші:- Балалар,бүгін ғажайып таяқшаның
көмегімен біздің құм алаңы Машаның пәтеріне
айналады.
Біздің Маша пәтер алды,
Пәтеріне дүкеннен жиhаздарды сатып алды.
Шкаф, диван, кресло, үстел, орындығы тағы бар
Жүк тасушы пәтерге алып келді жиhазды.
Қалай, қайда қою керек жиhаздардыңбарлығын?
Біз аюды шақырайық көмекке,
Аю келіп,жоспар құрды,
Сызыпбердісызбаны.Сызбабойыншабалалар
пәтердегі жиhаздарды орналастырады.

11. 7.«Балалардың құпиясы»
Мақсаты: балаларды сызба жасай білуге үйрету,
ойлау қабілеттерін арттыру.
Қажетті жабдықтар: қағаз, қалам, түрлі
ойыншықтар.
Ойын барысы: Тәрбиешінің көмегімен балалар
ағаш, көл, тау, орман, үйлердің сызбасын сызады.
Бала сызба бойынша құм алаңының суретін
құрастырады.
Сызба суретінде тәрбиеші балаға әртүрлі құпия
жасырып,ол жерге нүкте қояды. Балалар көздерін
ашып, құпияларды тауып алу керек.
Ойынды күрделендіруге болады.

12. 8. «Ғажайып құрлықтағы құрылысшылар»
Мақсаты: ойлау қабілеттерін, шығармашылық
қабілеттерін арттыру.
Қажетті құралдар: Аңдар, адамдар мен
құстардың муляждары, таяқшалар, құрылыс
материалдары.
Ойын барысы: Тәрбиеші балаларды көл
жағасында жатқан ыдыстың ішіндегі хат
мазмұнымен таныстырады.
Мұхитта ғажайып құрлық болған,
Беймәлім де айжарқын.
Құрылыстар мол болғаны,

13. Құрылысшылардың еңбегі.
Күннің көзін жауыпты,
Қара бұлт түнеріп.
Нөсер жауып, дауыл тұрып
Қиратыпты қаланы.
Барлығы қираған,тек тастар қалыпты.
Тығылды да,құтылды,
Тұрғындардыңбарлығы.
Осы елдің тұрғындары армандады қаланы.
Өлең мазмұнынсұрақтар арқылы талдау:
- Бұл хатты жазған адам нені армандады?
- Қалай көмектесуге болады?
Балалардың жауаптары тыңдалады. Содан кейін
құрылыс материалдарынанүйлер жасалады.

14. 9. «Бауда ма, бақшада ма?»
Мақсаты: қоршаған ортамен таныстыру, ойлау
қабілеттерін дамыту, сөздік қорынмолайту, саусақ
моторикасын дамыту.
Ойын барысы: сиқырлы таяқшаның сермеуімен
бірінші құм алаңы бауға айналады, екінші құм
алаңы бақшаға айналады.Жемістер мен
көкөністердің қайда өсетінін айыру. Бауда өсетін
жемістер және бақшада өсетін көкөністерді
отырғызу. Сонымен қатар балалар жемістер мен
көкөністердің түсін, дәмін, пішінін ажыратып,
әңгімелейді.