ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ Η ΔΕΥΤΕΡΗ ΠΟΛΗ ΤΗΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑΣ, ΔΑΝΑΗ ΠΑΝΟΥ
Επιστήμη με άρωμα γυναίκας
1.
2. Aν κι έχουν περάσει 102
χρόνια από τότε που η Μαρί
Kιουρί τιμήθηκε με το Nόμπελ
Φ υ σ ι κ ή ς , ο ι γ υ ν α ί κ ε ς
παλεύουν ακόμα για να
κατακτήσουν τη θέση που
τους αξίζει στον τομέα της
έρευνας. Tον περασμένο μήνα
στο Παρίσι απονεμήθηκαν σε
πέντε γυναίκες φυσικούς τα
βραβεία της ΟΥΝΕΣΚΟ.
Πρόκειται για έναν θεσμό που
προωθεί και στηρίζει το
επιστημονικό έργο γυναικών
από κάθε γωνιά του κόσμου,
δίνοντάς τους κίνητρα να
συνεχίσουν την έρευνα
3. Β ρ α β ε ύ ο ν τ α ι γ υ ν α ί κ ε ς
επιστήμονες από όλες τις ηπείρους.
H N τ ο μ ι ν ί κ Λ α ν ζ β έ ν , π ο υ
εκπροσωπεί την Eυρώπη, είναι
διευθύντρια ερευνών στο Eθνικό
Kέντρο Eπιστημονικών Eρευνών της
Γαλλίας και καθηγήτρια στο
πανεπιστήμιο. «Πέρασαν σχεδόν 40
χρόνια από τότε που πάτησα για
πρώτη φορά το πόδι μου σε
επιστημονικό εργαστήριο. Όχι μόνο
δεν κουράστηκα ποτέ, αλλά το
πάθος μου για την έρευνα μεγάλωνε
χρόνο με τον χρόνο. Όσο πιο βαθιά
μ π α ί ν ο υ μ ε σ τ ο π ε τ σ ί τ η ς
αναζήτησης, τόσο πιο πολύ διψάμε
να βρούμε τη λύση στα αινίγματα του
σύμπαντος και της φύσης» λέει η
Λανζβέν.
4. H Zόχρα Mπεν Λάκνταρ, που
εκπροσωπεί την Aφρική, είναι μια
εντελώς διαφορετική περίπτωση.
Είναι καθηγήτρια Φυσικής στο
Πανεπιστήμιο Eλ Mανάρ της
Tύνιδας και κέρδισε βραβείο για
την ανίχνευση της ρύπανσης. Στην
π α τ ρ ί δ α τ η ς ο ι γ υ ν α ί κ ε ς
επιστήμονες δεν έχουν να
α ν τ ι μ ε τ ω π ί σ ο υ ν μ ό ν ο τ ι ς
προκαταλήψεις, αλλά και την
έλλειψη μέσων και εξοπλισμού
στην έρευνα. Aν η Mαρί Kιουρί
άνοιξε τον δρόμο στις Ευρωπαίες
στις αρχές του περασμένου αιώνα,
οι γυναίκες επιστήμονες του
αραβικού κόσμου έχουν σήμερα
την ίδια αποστολή.
5. Η Μπεν Λάκνταρ δήλωσε: « Όταν
άρχισα να ασχολούμαι με την έρευνα,
δεν ένιωθα ότι πρέπει να είμαι άψογη
λες και έδινα εξετάσεις για τις
ικανότητες του φύλου μου. Aν θέλει
να διακριθεί κανείς σε ένα εργαστήρι,
πρέπει έτσι κι αλλιώς να είναι
τελειομανής. Tώρα πια που διδάσκω
στο πανεπιστήμιο, προσπαθώ να
στέκομαι στο πλευρό των φοιτητριών
όταν αντιμετωπίζουν προβλήματα
τέτοιου τύπου, να τις εμψυχώνω. Οι
σπουδές σου πρέπει να σου δίνουν
χαρά και έμπνευση. Δεν μπορείς να
επιτύχεις σε ένα αντικείμενο που δε
σε εμπνέει».
6. H Mπεν Λάκνταρ αισθάνεται
υπεύθυνη απέναντι στους
συμπολίτες της: «Mπορεί στον
δυτικό κόσμο οι ερευνητές να
έχουν πολλά μέσα στη διάθεσή
τους, στην Tυνησία όμως
νιώθεις ότι η εργασία σου
συμβάλλει ουσιαστικά στην
πρόοδο της ίδιας της χώρας.
Eίχα την ευκαιρία να ζήσω στη
Γ α λ λ ί α , ό π ο υ π ή γ α μ ε
υποτροφία. Μόλις η χώρα μου
απέκτησε την ανεξαρτησία της,
αποφάσισα να γυρίσω πίσω
γιατί ήξερα ότι θα ήμουν πιο
χρήσιμη. Ήξερα βέβαια ότι θα
α ν τ ι μ ε τ ώ π ι ζ α μ ε γ ά λ α
προβλήματα. Δεν μπορώ, για
π α ρ ά δ ε ι γ μ α , ν α ζ η τ ά ω
πανάκριβο εξοπλισμό για το
εργαστήριο».
7. Στην ερώτηση των δημοσιογράφων
αν παίζει ρόλο το φύλο, το θρήσκευμα
ή η κουλτούρα στην προσωπικότητα
και στη δουλειά ενός ερευνητή, η
Μπεν Λάκνταρ απαντά: «Mπροστά
στην επιστήμη δεν υπάρχουν τέτοιες
διαφορές, γιατί υπάρχουν αυστηροί
κανόνες που εφαρμόζεις σε κάθε βή-
μα της έρευνας. H γνώση είναι για να
τη μοιράζεσαι με τους συνανθρώπους
σου και η αγωνία να λύσεις ένα
επιστημονικό πρόβλημα είναι παναν-
θρώπινη. Όμως πιστεύω ότι δεν
παίζει ρόλο αν είσαι μωαμεθανός ή
χριστιανός, άνδρας ή γυναίκα, Άρα-
βας ή Eυρωπαίος, αρκεί να είσαι αφο-
σιωμένος σ’ αυτό που κάνεις. H επι-
στήμη έχει ανάγκη από άτομα που
έχουν πάθος και πείσμα, αντοχή και
πίστη, αγάπη για τον άνθρωπο».
περιοδικό «K», Η Καθημερινή, τεύχος 97,
10/4/05 (διασκευή)
8. 1. Διαβάστε προσεκτικά το άρθρο και απαντήστε στις ερωτήσεις:
α. Ποια είναι τα κεντρικά πρόσωπα και τι κοινό έχουν;
Ρίτα Λέβι-Μονταλτσίνι, Ιταλίδα γιατρός και
πρωτοπόρος ερευνήτρια στον κλάδο της
νευρολογίας, βραβευμένη με βραβείο Νόμπελ
για τις ανακαλύψεις της σχετικά με την ανάπτυξη
των νευρικών κυττάρων, 1986.
9. Στο άρθρο αναφέρονται τρία πρόσωπα και είναι και οι τρεις γυναίκες,
επιστήμονες και βραβευμένες, όλες με πλούσιο επιστημονικό έργο.
Αναφέρονται η Πολωνέζα Μαρί Κιουρί, η Γαλλίδα Ντομινίκ Λανζβέν και η
Τυνήσια Zόχρα MπενΛάκνταρ.
10. β. Ποιες δυσκολίες αντιμετωπίζει μια
γυναίκα επιστήμονας στην Τυνησία;
Σάλι Ράιντ (1951–2012) Αμερικανίδα φυσικός
και αστροναύτης.
Ήταν η πρώτη Αμερικανίδα και η τρίτη γυναίκα
παγκοσμίως που ταξίδεψε στο διάστημα (1983)
με το διαστημικό λεωφορείοΤσάλεντζερ.
11. Η Τυνησία απέκτησε δημοκρατία το 1956 και η χώρα δεν είχε την οικονομική
δυνατότητα να παρέχει στους επιστήμονες εξοπλιστικά μέσα και σύγχρονα
εργαστήρια. Σύμφωνα με την κ. Ζόχρα Μπεν Λάκνταρ οι γυναίκες επιστήμονες
στην Τυνησία αντιμετωπίζουν την έλλειψη μέσων και επιστημονικού
εξοπλισμού, αλλά και την προκατάληψη των ανθρώπων για το φύλο τους, αφού
πιστεύουν ότι δεν είναι το ίδιο ικανές με τους άνδρες επιστήμονες.
Τζένιφερ Α. Ντούντνα Αμερικανίδα βιοχημικός και
μοριακή βιολόγος στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια
στο Μπέρκλεϋ (ΗΠΑ). Συνέβαλε στην αποσαφήνιση
σύνθετων δομών καταλυτικά ενεργού RNA και
κυρίως στην εξέλιξη της πρωτοποριακής τεχνικής
αναδιοργάνωσης του γονιδιώματος, CRISPR.
12. γ. Ποια χαρακτηριστικά πρέπει να
διακρίνουν έναν επιστήμονα,
σύμφωνα με την ΜπενΛάκνταρ;
Ρόζαλιντ Έλσι Φράνκλιν, Αγγλίδα
β ι ο φ υ σ ι κ ό ς κ α ι χ η μ ι κ ό ς -
κρυσταλλογράφος, με πάρα πολύ
σημαντική συμβολή στην κατανόηση των
μοριακών δομών του DNA, του RNA, των
ιών, του άνθρακα και του γραφίτη.
13. Σύμφωνα με την κ. Λάκνταρ ένας επιστήμονας πρέπει να είναι αφοσιωμένος σε
αυτό που κάνει, να είναι τελειομανής, να έχει πάθος και πείσμα, αντοχή και πίστη,
αγάπη για τον άνθρωπο. Ένας επιστήμονας πρέπει να παίρνει χαρά από τις
σπουδές του και να εμπνέεται από τη δουλειά του, να εφαρμόζει αυστηρά τους
κανόνες ανεξάρτητα από θρησκεία, φύλο ή κουλτούρα και να μοιράζεται τη
γνώση με τους άλλους ανθρώπους.
Άντρεα Μία Γκεζ, Αμερικανίδα αστρονόμος και
καθηγήτρια στο Τμήμα Φυσικής και
Αστρονομίας στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια
στο Λος Άντζελες. Η έρευνά της επικεντρώνεται
στο Γαλαξιακό κέντρο του Γαλαξία μας. Το 2020
έγινε η τέταρτη γυναίκα που απονεμήθηκε το
βραβείο Νόμπελ στη Φυσική.
Σπουδαίες βραβευμένες Ελληνίδες
επιστήμονες υπάρχουν;
14. 3 Ελληνίδες ερευνήτριες βραβεύθηκαν για το ερευνητικό τους έργο με τα
Ελληνικά Βραβεία 2019 L’Oréal - UNESCO
Τρεις Ελληνίδες ερευνήτριες που διαπρέπουν στην Ελλάδα και διεθνώς,
βραβεύθηκαν για το πολύ σημαντικό ερευνητικό τους έργο, αλλά και για τη
συνεισφορά και την αφοσίωσή τους στην επιστήμη, κατά την 10η απονομή των
Ελληνικών Βραβείων του Προγράμματος L'Oréal-UNESCO Για τις Γυναίκες
στην Επιστήμη.
Η εκδήλωση πραγμα-
τοποιήθηκε στις 6 Μαρ-
τίου 2019 στο Ζάππειο
Μέγαρο, παρουσία ση-
μαντικών προσωπικο-
τήτων της ακαδημαϊκής
και επιστημονικής κοινό-
τητας, καθώς και του
πολιτικού, επιχειρημα-
τικού και δημοσιογραφι-
κού κόσμου.
15. Η Δρ Μαρία Αντωνοπούλου, Μεταδιδακτορική
Ερευνήτρια στο Ινστιτούτο Νανοεπιστήμης &
Νανοτεχνολογίας (ΙΝΝ), ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος» και
Διδάσκουσα/Συνεργαζόμενη Ερευνήτρια του
Τμήματος Διαχείρισης Περιβάλλοντος & Φυσικών
Πόρων του Πανεπιστημίου Πατρών η οποία
βραβεύτηκε για την έρευνα της στις «Διεργασίες
μετασχηματισμού οργανικών ρύπων και την
ανάπτυξη προηγμένων τεχνολογιών απομάκρυνσής
τους από φυσικά και επεξεργασμένα ύδατα».
16. Η Δρ Μαρία Σταμέλου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια
Νευρολογίας, του Πανεπιστημίου Marburg της
Γερμανίας και Υπεύθυνη του Τμήματος Πάρκινσον
και Κινητικών Διαταραχών του Νοσοκομείου
«ΥΓΕΙΑ», η οποία βραβεύτηκε για το έργο της
«Αναζητώντας βιοδείκτες και θεραπεία για τις
νευροεκφυλιστικές παθήσεις και ειδικά για τα
σύνδρομα Πάρκινσον».
17. Η , Επίκουρη
Δρ Ιωάννα Τζουλάκη
Καθηγήτρια Υγιεινής με έμφαση στην
Επιδημιολογία στην Ιατρική Σχολή του
Πανεπιστήμιου Ιωαννίνων και Επισκέπτρια
Αναπληρώτρια Καθηγήτρια στη Σχολή
Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου
Ιmperial College του Λονδίνου, η οποία
βραβεύτηκε για το έργο της στην «Έρευνα
των Παραγόντων Κινδύνου Καρδιαγγειακών
Παθήσεων».
Πηγή του άρθρου: https://www.ekt.gr/el/news/23087
Οι περισσότεροι επιστήμονες
στον κόσμο
τελικά είναι άνδρες ή γυναίκες;
18. Δυστυχώς, οι γυναίκες επιστήμονες ακόμα και σήμερα είναι λιγότερες σε
πολλές επιστημονικές και τεχνολογικές κοινότητες σε παγκόσμιο επίπεδο.
Παρόλο που όλο και περισσότερα κορίτσια σπουδάζουν και όλο
περισσότερες γυναίκες εισέρχονται στον επιστημονικό κόσμο, οι γυναίκες
εξακολουθούν να είναι ακόμα πολύ λιγότερες.
Τι πιστεύετε ότι φταίει;
19. Οι παραδοσιακές κοινωνικές προσδοκίες για το φύλο τους (τι περιμένουν
π.χ. οι γονείς τους από αυτές), μπορεί να επηρεάσουν τις γυναίκες και να τις
κάνουν να μην επιλέξουν την επιστημονική καριέρα.
Τα στερεότυπα και οι προκαταλήψεις σχετικά με τις ικανότητες των
γυναικών σε επιστημονικά πεδία τις εμποδίζει συχνά να αναζητήσουν
επιστημονικές καριέρες.
Ακόμα και όταν σπουδάζουν τελικά, η έλλειψη υποστήριξης και μεντορίας
για τις γυναίκες στον επιστημονικό χώρο τους κάνει ακόμα δυσκολότερο να
προοδεύσουν στην καριέρα τους.
Τα εμπόδια επίσης που αντιμετωπίζουν στην οικγονειακή τους ζωή (π.χ.
μητρότητα) συχνά τις εμποδίζουν να προοδεύσουν όσο θα μπορούσαν.
Πιστεύετε ότι αυτά τα προβλήματα τα αντιμετωπίζουν μόνο οι
γυναίκες επιστήμονες; Πώς θα μπορούσαν να ξεπεραστούν;
20. Σε πολλούς επαγγελματικούς χώρου οι άνδρες εξακολουθούν να είναι
περισσότεροι από τις γυναίκες, ειδικά σε θέσεις εξουσίας και υψηλής ευθύνης
για τους ίδιους λόγους που είπαμε πριν. Ωστόσο τα πράγματα σήμερα είναι
πολύ καλύτερα από τα προήγουμενα χρόνια, αφού περισσότερες γυναίκες
εισέρχονται σε παραδοσιακά ανδροκρατούμενους τομείς και καταλαμβάνουν
ηγετικές θέσεις. Για να βελτιωθεί η κατάσταση, απαιτείται συλλογική
προσπάθεια για την προώθηση της ισότητας των φύλων σε όλους τους
τομείς. Π.χ. να υπάρχουν στα σχολεία εκπαιδευτικά προγράμματα που να
προωθούν την ισότητα, οι εταιρείες να προωθούν την ισότητα των φύλων (π.χ.
ίση αμοιβή για ίση εργασία, προσφορά ευέλικτων εργασιακών ωρών και
παιδικής μέριμνας) και τα κράτη να νομοθετούν και να προωθούν την ισότητα.
21. 3. Συμπληρώστε τις φράσεις, βάζοντας τα επίθετα στο σωστό
γένος και στη σωστή πτώση:
22. 4. Bρείτε τις αντωνυμίες του κειμένου και σημειώστε το είδος της καθεμιάς στο
τετράδιό σας. ΠΟΝΤΟΣ