3. www.trungtamtinhoc.edu.vn
Hệ thống tiền tệ quốc tế - IMS
• Là một hệ thống các tập quán, quy tắc, thủ tục và các
tổ chức quốc tế điều hành các quan hệ tài chính giữa
các quốc gia
• Các quốc gia thống nhất thiết lập những quy tắc, luật
lệ và thể chế trên tinh thần tự nguyện nhằm điều
chính mối quan hệ tài chính – tiền tệ
• Tại điều kiện thuận lợi để phát triển kinh tế quốc tế
1. Khái niệm
4. www.trungtamtinhoc.edu.vn
Hệ thống tiền tệ quốc tế - IMS
• Ảnh hưởng đến thương mại và đầu tư quốc tế
• Ảnh hưởng đến sự phân bố các nguồn tài nguyên trên
thế giới
• Hệ thống tiền tệ quốc tế chỉ rõ vai trò của chính phủ
và các định chế tài chính quốc tế trong việc xác định
tỷ giá khi chúng không được phép vận động theo các
thế lực thị trường.
2. Vai trò
5. www.trungtamtinhoc.edu.vn
Hệ thống tiền tệ quốc tế - IMS
Hai tiêu chí phân loại của hệ thống tiền tệ quốc tế:
• Mức độ linh hoạt của tỷ giá: hệ thống tỷ giá cố định,
hệ thống tỷ giá thả nổi, hệ thống tỷ giá thả nổi có điều
tiết…
• Đặc điểm của dự trữ ngoại hối quốc tế:
Bản vị hàng hóa (pure commodity standards)
Bản vị tiền giấy (pure fiat standards)
Bản vị kết hợp (mixed standards)
3. Tiêu chí phân loại
6. www.trungtamtinhoc.edu.vn
Hệ thống tiền tệ quốc tế - IMS
Hệ thống song bản vị: trước 1875
Hệ thống bản vị vàng cổ điển: 1875 – 1914
Giai đoạn giữa hai thế chiến
Hệ thống Bretton Woods: 1945 – 1971
Hệ thống tiền tệ quốc tế hiện hành
4. Quá trình phát triển
7. www.trungtamtinhoc.edu.vn
Hệ thống bản vị vàng & Hai cuộc thế chiến
• Bản vị vàng là chế độ tiền tệ mà pháp luật quy định
dùng vàng để đúc tiền vàng. Trong quá trình phát
triển, chế độ này tiến triển dưới hình thức của 3 chế
độ khác nhau: bản vị tiền vàng, bản vị vàng thỏi và
bản vị hối đoái vàng.
• Chế độ này đã duy trì từ khi thỏa thuận Bretton
Woods ra đời năm 1944 quy định mức tỷ giá cố định
giữa vàng và USD là 35 USD/oz vàng. Vào năm
1971, đồng USD được giao dịch ở mức 35 USD/oz
vàng, nhưng hiện tại đã lên tới 1.750 USD/oz.
8. www.trungtamtinhoc.edu.vn
Hệ thống bản vị vàng & Hai cuộc thế chiến
• Thế kỷ trước, hàng loạt các
chế độ bản vị vàng đều
không chống chịu nổi
thách thức của chiến tranh
thế giới thứ nhất, Đại suy
thoái và thâm hụt ngân
sách của Mỹ do chiến
tranh tại Việt Nam.
• Bản vị vàng đã nhiều lần được áp dụng, nhưng chẳng có
mấy thành công.
9. www.trungtamtinhoc.edu.vn
Hệ thống bản vị vàng & Hai cuộc thế chiến
• Chế độ bản vị vàng
gần đây nhất ra đời
tại Hội nghị Bretton
Woods năm 1944 và
sụp đổ năm 1971 vì
các vấn nạn như đầu
cơ, đơn phương phá
giá tiền tệ hay
NHTW đặt sai lãi
suất.
12. www.trungtamtinhoc.edu.vn
Hệ thống bản vị vàng & Hai cuộc thế chiến
• Nhiều người nói quay lại với chế độ bản vị vàng là
liều thuốc tiên chữa lành mọi chứng thâm hụt hiện
nay, từ tài khóa tới thương mại.
• Tuy thế, khó khăn đầu tiên là ở chỗ thế giới không có
đủ số vàng cần thiết để làm điều đó.
• Ngoài ra, còn nhiều trở ngại nữa như Mỹ thâm hụt
thương mại quá lớn còn Trung Quốc thặng dư quá
nhiều, đồng Nhân dân tệ bị định giá thấp, các nước
thi nhau phá giá đồng tiền và xuất hiện nhiều khối
chính trị khu vực.
13. www.trungtamtinhoc.edu.vn
Hệ thống bản vị vàng & Hai cuộc thế chiến
• Có người cho rằng dù không chính thức dùng chế độ
bản vị vàng, nhưng vàng cũng như tiền, vừa là
phương tiện lưu trữ giá trị vừa là phương tiện trao
đổi.
• Nhưng nếu thế thì giá phải cố định nếu được tính theo
vàng. Tiếc là không phải vậy, và vàng ít khả năng
phòng ngừa lạm phát hơn người ta tưởng.
• Lại có người khác nghĩ giá vàng nên tính bằng cách
chia tổng lượng tiền trong lưu thông cho tổng lượng
vàng. Kết quả cho thấy giá vàng phải lên tới 11.000
USD/ounce mới phải. Đấy là chuyện không tưởng.
14. www.trungtamtinhoc.edu.vn
Hệ thống song bản vị trước 1875
• Vàng và bạc thực hiện các chức năng làm phương
tiện trao đổi và lưu thông trong nền kinh tế
• Các quốc gia vừa định nghĩa đơn vị tiền tệ quốc gia
vừa theo vàng vừa theo bạc
• Tỷ lệ chuyển đổi giữa hai kim loại được quy định
chính thức
• Vàng và bạc đều được sử dụng làm phương tiện thanh
toán quốc tế
• Tỷ giá giữa các đơn vị tiền tệ được xác định theo giá
trị của vàng và bạc
1. Đặc điểm
15. www.trungtamtinhoc.edu.vn
Hệ thống song bản vị trước 1875
• Sự khan hiếm, tính bền, dễ chuyên chở, dễ phân chia,
đồng chất và chất lượng được duy trì lâu bền
• Sử dụng trong các ngành công nghiệp và trang sức
• Giá trị ổn định tương đối so với các hàng hóa khác
• Dễ dàng kiểm tra
2. Tại sai lại là vàng và bạc
16. www.trungtamtinhoc.edu.vn
Hệ thống song bản vị trước 1875
• Giá trị tiền tệ chính là giá trị kim loại của đồng xu
• Bào mòn giá trị thực tế của đồng xu
• Cùng tồn tại “đồng tiền đầy đủ giá trị” và “đồng tiền
giảm giá trị”
• Thực tế xảy ra ở Anh vào 1540 và 1560: tiền xấu
đuổi tiền tốt ra khỏi lưu thông
3. Hạn chế
17. www.trungtamtinhoc.edu.vn
Hệ thống song bản vị trước 1875
• Quy luật Grasham được sử dụng để giải thích sự sụp
đổ của hệ thống song bản vị: “tiền xấu đuổi tiền tốt”
ra khỏi lưu thông
• Từ cuối những năm 1860, do bạc được khai phá và
sản xuất nhiều, bạc dần bị mất giá và không còn được
sử dụng để định nghĩa cho đơn vị tiền của nhiều quốc
gia
• Hệ thống song bản vị bạc vàng lần lượt sụp đổ.
4. Sự sụp đổ
26. www.trungtamtinhoc.edu.vn
Khủng hoảng tiền tệ
Cuộc khủng hoảng tài chính tiền tệ bắt nguồn từ Thái
Lan. Cơn bão khủng hoảng tài chính tiền tệ này không
phải từ trên trời rơi xuống. Sức mạnh tàn phá của nó đã
được tích lũy, dồn nén từ nhiều năm và đến năm 1997
những mầm bệnh trong nền kinh tế Thái Lan đã phát tác
gây sức ép nặng nề cho sự phá giá tiền tệ
27. www.trungtamtinhoc.edu.vn
Khủng hoảng tiền tệ
Ngày 2 tháng 7
Ngày 11 tháng 8
Chính phủ Thái Lan tuyên bố thả nổi đồng Baht. Đồng Baht giảm thấp nhất
trong 12 năm qua 29,55 Baht/USD
H i ngh tài tr đa ph ng qu c t t i Tokyo đ a ra m t cam k t vi n tr c gói 16,7 tộ ị ợ ươ ố ế ạ ư ộ ế ệ ợ ả ỷ
USD cho Thái kèm theo hàng lo t các đi u ki n cho Tháiạ ề ệ
Sau khi Thống Đốc ngân hàng Thái từ chức kéo theo 42 ngân hàng đóng cửa
Ngày 5 tháng 7
Ngày 5 tháng 10
Hội nghị tài trợ đa phương quốc tế tại Tokyo đưa ra một cam kết viện trợ cả
gói 16,7 tỷ USD cho Thái kèm theo hàng loạt các điều kiện cho Thái
So với trước khi được thả nổi, đồng Baht đã mất giá hơn 40% và đạt mức
36,72 Baht/USD
28. www.trungtamtinhoc.edu.vn
Khủng hoảng tiền tệ
Ngay sau khi sự kiện thả nổi tỷ giá ở Thái Lan một
phản ứng dây chuyền đã xảy ra tại các nước trong khu
vực, nhất là các nước đang có sẵn nhiều vấn đề nội tại
trong phát triển kinh tế như Philippines, Malaysia,
Indonesia, và tác động đến cả nền kinh tế của Singapore.
Kể từ thời điểm các nước tuyên bố thả nổi tiền tệ hay
không can thiệp vào thị trường ngoại hối đồng tiền của
các nước này lập tức bị mất giá nghiêm trọng, chỉ số
chứng khoán giảm mạnh mặc dù đã có những biện pháp
mang tính tình thế để đối phó có sự giúp đỡ của công
đồng tài chính quốc tế.
29. www.trungtamtinhoc.edu.vn
Khủng hoảng tiền tệ
Đ u thángầ
Malaysia
Ringgit
Indonesia
Rupiah
Singapore
Dollar
Philipine
Peso
Thailan
Baht
4/1997 0 0 0 0 0
5 -1 -1 0 0 0
6 -2 -2 0 +3 +3
7 -3 -2 0 +3 +3
8 -7 -9 -2 -9 -19
9 -15 -19 -5 -14 -23
Mức độ mất giá của các đồng tiền ASEAN từ tháng
4/1997 đến tháng 3/1998
Đơn vị tính: % - thời điểm gốc là đầu tháng 4/1997
Nguồn: Asean Week March 6-1998
30. www.trungtamtinhoc.edu.vn
Khủng hoảng tiền tệ
Đ u thángầ
Malaysia
Ringgit
Indonesia
Rupiah
Singapore
Dollar
Philipine
Peso
Thailan
Baht
10 -29 -30 -7 -24 -27
11 -26 -36 -9 -25 -35
12 -30 -39 -11 -25 -37
1/1998 -37 -58 -15 -35 -44
2 -45 -85 -17 -40 -53
3 -32 -74 -13 -35 -42
Mức độ mất giá của các đồng tiền ASEAN từ tháng
4/1997 đến tháng 3/1998
Đơn vị tính: % - thời điểm gốc là đầu tháng 4/1997
Nguồn: Asean Week March 6-1998
31. www.trungtamtinhoc.edu.vn
Thứ nhất
Thứ hai
Nền kinh tế phát triển hướng ngoại
quá lệ thuộc vào nước ngoài
Vay nợ nước ngoài đặc biệt là nợ ngắn hạn của các
doanh nghiệp quá cao và đầu tư bất hợp lý (chủ yếu
vào lĩnh vực bất động sản) của các nước Đông Nam
Á.
Khủng hoảng tiền tệ
Nguyên nhân cuộc khủng hoảngNguyên nhân cuộc khủng hoảng
32. www.trungtamtinhoc.edu.vn
Thứ ba
Thứ tư
Duy trì tỷ giá hối đoái cố định một cách cứng nhắc theo USD
của các nước có nền kinh tế có dấu hiệu chững lại hoặc đi
xuống, trong khi nền kinh tế của Mỹ đang phát triển đã khiến
cho các nước này thay vì để đồng tiền của mình sụt giảm theo
đúng giá trị của nó lại phải tiêu tốn hàng chục tỷ USD để cố
gắng duy trì mức cân bằng giả tạo tới mức không thể kiềm giữ
được
Hệ thống tài chính yếu kém, công tác quản lý ngoại
hối lỏng lẻo
Khủng hoảng tiền tệ
Nguyên nhân cuộc khủng hoảngNguyên nhân cuộc khủng hoảng
33. www.trungtamtinhoc.edu.vn
Khủng hoảng kinh tế
Tác động tiêu cực
Nợ nước ngoài
tính bằng ngoại
tệ tăng lên
khoảng 25 –
40% tùy theo
mức độ phá giá
của đồng tiền.
Hoạt động đầu
tư, kinh doanh
bị đình đốn.
Hàng loạt các
doanh nghiệp
mất khả năng
thanh toán
hoặc bị phá sản
Do đồng tiền bị mất
giá, nền kinh tế vĩ
mô không ổn định,
nguồn đầu tư nước
ngoài sẽ bị giảm sút
và có thể sẽ chuyển
sang khu vực khác
ổn định và có nhiều
lợi thế hơn Trung
Quốc, khu vực Mỹ
Latinh
Hệ thống tài
chính đổ vỡ gây
sức ép lớn tái
lạm phát, giảm
thu nhập của
người lao động,
tác động xấu đến
các mặt của đời
sống chính trị, xã
hội
34. www.trungtamtinhoc.edu.vn
Khủng hoảng tiền tệ
Xét về lâu dài thì đây là dịp các nước này rút ra được các bài học điều chỉnh lại
các chính sách vĩ mô, điều chỉnh lại cơ quan phát triển kinh tế. Những kết quả
của các cuộc cải cách này sẽ tạo ra động lực thúc đẩy sự phát triển một cách
bền vững hơn
Giảm giá đồng tiền lại góp phần khuyến khích xuất khẩu, hàng xuất
khẩu của các nước này có thêm cạnh tranh lớn trên thị trường Quốc tế
nhất là trong tương quan so sánh với các mặt hàng cùng loại của các
nước trong khu nực có đồng tiền ổn định
Các yếu tố đầu vào tính bằng ngoại tệ, gồm tiền lương, đất đai, dịch vụ…
giảm một cách tương đối cao so với các nước khác, nên khi khủng hoảng
kết thức thì chính các nước này lại có lợi thế thu hút vốn đầu tư, cả đầu tư
trực tiếp và gián tiếp
Tác động tích cực
35. www.trungtamtinhoc.edu.vn
Hiệp ước Jamaica
Sau khi hệ thống Bretton
Woods sụp đổ chính thức
vào năm 1973, các nước
trên thế giới chủ yếu sử
dụng chế độ tỷ giá thả nổi.
Tuy nhiên, chế độ tỷ giá này
chưa thật sự mang chưa
được quốc tế chính thức
công nhận.
Đến năm 1976, tại Jamaica,
hội nghị của Ủy ban lâm
thời IMF đã ra quyết định
“sửa đổi các điều khoản của
IMF”
Các điều khoản đã được
sửa đổi này được các quốc
gia thành viên IMF chính
thức công nhận tháng
4/1978
NGUYÊN NHÂN RA ĐỜI
36. www.trungtamtinhoc.edu.vn
Hiệp ước Jamaica
Bỏ chế độ cố định tỷ giá theo vàng. Theo đó, vàng được giao
dịch trên thị trường như một hàng hóa bình thường
Thừa nhận chính thức chế độ tỷ giá thả nổi
Các quốc gia có quyền tự do lựa chọn chế độ tỷ giá mà họ cho
là phù hợp
ĐẶC ĐIỂM:
37. www.trungtamtinhoc.edu.vn
Hiệp ước Jamaica
ĐẶC ĐIỂM:
Các nước sẽ phải tự chịu trách nhiệm về việc điều chính BOP
nhưng với điều kiện là không làm ảnh hưởng tiêu cực đến các
quốc gia đối tác thương mại và nền kinh tế thế giới.
IMF khuyến khích các quốc gia nên phối hợp chính sách
nhằm ổn định tỷ giá, thúc đẩy phát triển thương mại quốc tế…
Vai trò IMF được nâng cao. Tuy nhiên, IMF vẫn thật sự
không được trao quyền trừng phạt các quốc gia không tuân thủ
theo các nguyên tắc này.
38. www.trungtamtinhoc.edu.vn
Hiệp ước Jamaica
ẢNH HƯỞNG ĐẾN TÌNH HÌNH KINH TẾ
CÁC NƯỚC
Tỷ giá biến động
mạnh. Đôi khi
các quốc gia bị
rơi vào tình
trạng bất ổn
BOP nghiêm
trọng
Là sự chấm dứt của Bretton
Woods. Tuy nhiên các quốc gia
vẫn nắm dự trữ vàng, USD,…(làm
EUR, JPY… thành ngoại tệ mạnh
trên thế giới)
Do mỗi quốc gia đều muốn theo
đuổi lợi ích cho riêng minh, mà
hiệp ước cho phép mỗi nước được
tự chọn cho mình một chế độ tỷ
giá phù hợp
39. www.trungtamtinhoc.edu.vn
Hiệp ước Jamaica
Mỹ áp dụng chính sách
tiền tệ thắt chặt & mở
rộng tài khóa nhằm kiềm
chế lạm phát
Lãi suất ở Mỹ tăng vọt
+ Lãi suất bình quân
tăng từ 11.2% lên 20%
+ Lãi suất cơ bản tăng
lên đến 21.5%
+ Lãi suất công trái
tăng vọt lên đến 17.3%
Dòng vốn đầu tư ồ ạt
chảy vào Mỹ
Xuất khầu của Mỹ giảm.
Điều đó làm cán cân vãng
lai của Mỹ ngày càng xấu
đi nhanh chóng
Đên 1985, cán cân vãng
lai của Mỹ thâm hụt
chiếm đến 3.5% GDP
