2. IES Universidade Laboral Xeografía 2º de Bacharelato 2
0.-INTRODUCIÓN
España ten un tamaño medio
(505.956 km2)
. Comprende:
A península ten 493.484
km2
e presenta unha
posición orixinal entre dous
continentes, Europa e Asia,
e entre dúas masas de
auga.Este feito converteuna
nunha ENCRUCILLADA
NATURAL
XEOPOLÍTICA
O arquipélago balear
Arquipélago canario
Ceuta e Melilla
3. IES Universidade Laboral Xeografía 2º de Bacharelato 3
0.-CORDENADAS DA PENÍNSULA
As coordenadas son:
43º47´36´´ Latitude Norte
(Estaca de Bares)
36º00´18´´(Punta Tarifa)
3º19´05´´Lonxitude Leste
(Cabo de Creus)
9º17´46´´ Lonxitude oeste
(Cabo Touriñán)
4. IES Universidade Laboral Xeografía 2º de Bacharelato 4
0.-DIVERSIDADE NATURAL E HUMANA
Ten unha grande diversidade
natural pola gran variedade de
relevo (cordilleiras,
depresións, vales, mesetas…),
climas, vexetación, augas,
solos.
A configuración do relevo (ver
definición) caracterízase por:
Forma maciza
Elevada altitude media
660 m(só superada por
Suíza)
Disposición periférica do
relevo montañoso
6. IES Universidade Laboral Xeografía 2º de Bacharelato 6
3.-EVOLUCIÓN XEOLÓXICA PENINSULAR (PÁX. 28-31)
7. IES Universidade Laboral Xeografía 2º de Bacharelato 7
Cronoloxía
(m.a.)
Feito xeolóxico
principal
Unidades do relevo que aparecen
Era Arcaico ou
Precambrico
4.000-600 Aparición de macizo
precámbrico, (banda
arqueada a S.E.)
arrasado por mar
paleozoico.
Galicia, puntos illados de Sistema Central e
Montes Toledo
ESTE MACIZO FOI ARRASADO POLA
EROSIÓN E CUBERTO CASE NA SÚA
TOTALIDADE POR MARES
PALEOZOICOS
Era
Primaria ou
Paleozoica
600-225 Oroxéneses herciana – Macizo Hespérico (CORDILLEIRA
XURDIDA POLO CHOQUE ENTRE
GONDWANA E LAURASIA)
- Macizo del Ebro y de Aquitania
– Macizo Bético-Rifeño
LOGO TODOS ARRASADOS
POLA EROSIÓN E
CONVERTIDO EN ZÓCOLO
OU MESETA.
Era
Secundaria ou
Mesozoica
225-68 Calma xeolóxica,
erosión e
sedimentación
Continúa o aplanamento das cordilleiras
hercinianas.
A inclinación da meseta cara o Mediterráneo
permitiu a penetración do mar que depositou
sedimentos (calacaria, arenito, marga) e
sedimentos en fosas mariñas.
8. IES Universidade Laboral Xeografía 2º de Bacharelato 8
Era
Terciaria
68-1,7 Oroxéneses alpina – Cordilleiras alpinas xorden ao pregarse os
sedimentos: Perineos y Béticas
– Depresións alpinas: Ebro e Guadalquivir
– Rebordes montañosos da Meseta: M.
Galaico, C. Cantábrica, S. Ibérico, S. Morena
– Serras interiores da Meseta: S. Central e M.
deToledo.
-O zócolo da meseta fracturou e inclinouse
cara o Atlántico: horst Macizo Galaico,
Sistema Central e Montes Toledo; e graben: as
depresións interiores: Concas sedimentarias de
las submesetas norte y sur.
As fallas deron lugar á actividade volcánica
como o Campo de Calatrava, Olot-Ampurdán
e Cabo de Gata)
Era cuaternaria Desde 1,7 Glaciarismo e
formación de
terrazas fluviais
Terrazas fluviais (Douro, Texo, Guadiana,
Guadalquivir, Ebro, etc.).
Glaciares:
1- de val en forma de U (¿Pireneos?)
2- de circo = pequenos lagos (altas
cordilleiras).
Terrazas fluviais
20. IES Universidade Laboral Xeografía 2º de Bacharelato 20
1.1.-UNIDADES: ZÓCOLOS
O zócolo son chairas ou
mesetas formadas na era
primaria ou paleozoico
como resultado do
aplanamento.
As rochas son silíceas:
granito, lousa,cuarcita,
xistos. Son moi ríxidas
polo que fracturan.
Cáceres
Toledo
Cerro Testigo
22. IES Universidade Laboral Xeografía 2º de Bacharelato 22
1.2.-Unidades: Macizos antigos
Son montañas formadas
na era terciaria polo
rexuvenecemento dun
bloque ou dun zócolo. Os
materiais tamén son
antigos. Os cumios son
redondeados
Ancares
23. IES Universidade Laboral Xeografía 2º de Bacharelato 23
1.3.-UNIDADES: CORDILLEIRAS DE PREGAMENTO
Xorden por pregamento dos
sedimentos depositados na
secundaria. Os materiais
son: calcarios.
Cordilleiras intermedias.
Sistema Ibérico e parte
oriental de C.Cantábrica.
Cordilleiras alpinas:
Pireneos e Sistemas Béticos
Son montañas novas e elevadas
Sistema Ibérico (Picos de Urbión)
24. IES Universidade Laboral Xeografía 2º de Bacharelato 24
1.4.-UNIDADES: Concas sedimentarias ou depresións
Concas sedimentarias
producidas polo
afundimento (Douro,
Texo, Guadiana)
Depresións prealpinas:
Guadalquivir e Ebro
Son relevos horizontais ou
levemente inclinados
26. IES Universidade Laboral Xeografía 2º de Bacharelato 26
3.-O ROCHEDO PENINSULAR E OS TIPOS DE RELEVO
ÁREA MATERIAIS LOCALIZACIÓN RELEVO RESULTANTE
silícea granito Oeste peninsular ( Galicia, provincia de
León e Estremadura), parte occiental da
Cordilleira Cantábrica, o Sistema
Central, os Montes de Toledo e Serra
Morena. Tamén; zona axial dos Pireneos
e algúns sectores do Sistema Ibérico, da
Cordilleira Costeiro-Catalana e do
sistema Penibético.
En profundidade: areas
pardoamarelentas.
Alta montaña: agullas e pedreiras.
Zonas menos elevadas:
-diáclases paralelas á superficie:
domos.
-diáclases perpendiculares: barrocais
(tores, rochas cabaleiras) , caos
granítico
calcaria rocha
calcaria
Prepireneos, os Montes Vascos, o sector
oriental da Cordilleira Cantábrica, o
Sistema Ibérico, parte da Cordilleira
Costeiro-Catalana e a Cordilleira
Subbética.
relevo cárstico:
-lapiás ou lenares
-gargantas ou Foces
-polxés
-dolinas ou torcas
-covas.
-simas
arxilosa arxilas,
margas e
xesos
depresións das submesetas norte e sur,
depresións do Ebro e do Guadalquivir e
chairas costeiras mediterráneas.
relevo basicamente horizontal.
zonas secas/ chuvias torrenciais:
cárcavas/ badlands
33. IES Universidade Laboral Xeografía 2º de Bacharelato 33
3.4.-EROSIÓN DIFERENCIAL
ESTRATOS HORIZONTAIS: alternan
Duros e brandos e a rede fluvial separa
Plataformas (mesas ou páramos). Cando
Os flancos se erosionan moito producen
Os CERROS TESTEMUÑA.
Atópanse no Ebro e Guadalquivir
ESTRATOS INCLINADOS: alternan
Duros e brandos, fórmanse costas.
Hai unha parte formada polo estrato
Duro, inclinado, e unha fronte
Cóncava na capa branda.
35. IES Universidade Laboral Xeografía 2º de Bacharelato 35
3.4.-EROSIÓN DIFERENCIAL
Somiedo
Fórmase sobre un relevo herciniano arrasado que experimenta un rexuve-
necemento que reactiva a erosión e provoca que as capas duras formen
cristas paralelas separadas por depresións.
36. IES Universidade Laboral Xeografía 2º de Bacharelato 36
3.4.-EROSIÓN DIFERENCIAL
Relevo xurásico: fórmase
nas cordilleiras novas.Alternan
pregamentos convexos (anticlinais)
e cóncavos (sinclinais).
Nos anticlinais a auga crea vales.
Cando se baleira o anticlinal deixa
Ao descuberto os antigos vales
Sinclinais.
47. IES Universidade Laboral Xeografía 2º de Bacharelato 47
Monte Perdido
Pico de Aneto
Montes Vascos
Cordilleiras Béticas
48. IES Universidade Laboral Xeografía 2º de Bacharelato 48
Foxas de Guadix que se
formou por encaixonamento
dos vales fluviais.
Observamos
Unha forma baixa rodeada de
terreo elevado
53. IES Universidade Laboral Xeografía 2º de Bacharelato 53
O relevo costeiro peninsular: as costas
atlánticas
As costas cantábricas: costa rectilínea
Acantilados: son pendentes que penetran cunha forte
pendente no mar. Relacionadas cos acantilados están:
As covas mariñas
Arcos mariños
Rasas
Pequenas rías
55. O relevo costeiro peninsular: as costas
atlánticas
As rías Galegas: relevo montañoso con grande cantidade de
fallas que foron ocupadas por ríos e logo invadidas polo mar
e que chega a entrar ata 25 e 35 quilómetros no interior
IES Universidade Laboral Xeografía 2º de Bacharelato 55
56. O relevo costeiro peninsular: as costas
atlánticas
A costa Atlántica andaluza
Marismas: chairas de lama con auga dos ríos e do mar.
Frechas litorais son liñas de area que prolongan as costas.
Dunas
IES Universidade Laboral Xeografía 2º de Bacharelato 56
Marisma Duna
Flecha de Rompido en Huelva
57. IES Universidade Laboral Xeografía 2º de Bacharelato 57
As costas mediterráneas
Sector Bético
Acantilados que alternan con costa baixa
Campos de dunas e albufeiras: albufeira, lago salgado separado do mar
por un cordón litoral.
Terrazas mariñas: antigas praias que quedaron máis altas có nivel do
mar polo descenso deste.
Golfo de Valencia
Praias
Albufeira
Deltas: saíntes costeiros que se forman cando o río achega máis
sedimentos dos que pode redistribuír o mar.
Tómbolos: barras de area que unen illotes rochosos á costa.
O litoral catalán
- acantilados
Deltas
praias
58. IES Universidade Laboral Xeografía 2º de Bacharelato 58
Albufeira
Terrazas
mariñas
Delta
Tómbolo
59. IES Universidade Laboral Xeografía 2º de Bacharelato 59
ILLAS Orixe Serras Rochedo Relevo Lugares Costas
MALLORCA Relevos
emerxidos da
cordilleira
Subbética
Serra da
Tramuntana
Calcário Relevo elevado Puig Mayor Combinan
costas
acantiladas
(norte de
Mallorca e
Menorca) con
praias e calas
Depresión central Arxiloso Relevo suave
Serras de Llevant Calcário Relevo non moi
elevado
La Cabrera
Macizo de Artá
EIVISSA E
FORMENTEIRA
Relevos
emerxidos da
cordilleira
Subbética
Relevo calcáreo
ao norte
Calcário Relevo montañoso
Chaira Arxiloso Relevo chairo
Macizo ao leste Calcário Macizo La Mola
MENORCA Relevo ligado á
Cordilleira
Costeiro Catalá
Tramuntana Paleozoicos Montaña de baixa
alutra e formas
redondeadas
Mitjorn Calcários Relevo chá.
60. IES Universidade Laboral Xeografía 2º de Bacharelato 60
ORIXE TIPOS DE
RELEVO
Terciaria que pola
oroxénese alpina
rachou o fondo
do Atlántico e
ascenderon
masas de rochas
volcánicas.
Conos volcánicos
Caldeiras
Malpaíses
Diques
Roques
Pitóns
Barrancos
Glacis
