1. O MEDIO FÍSICO DE
ESPAÑA
TEMA 2 TERRITORIO DE ENCRUCILLADA
2. A SITUACIÓN XEOGRÁFICA DE
ESPAÑA
España é Ao estado español perténcelle os
un país seguintes territorios:
europeo A maior parte da Península Ibérica.
situado O arquipélago balear.
na zona O arquipélago canario.
morna do
hemisferi As cidades de Ceuta e Melilla e pequenos
o norte. illotes no norte de África.
3.
4. O RELEVO E OS SOLOS
En España O relevo peninsular presenta os seguintes
podemos trazos xerais:
diferenciar
entre o
A súa altitude
relevo
media é
peninsular elevada(660m.)
e o insular.
Cordilleiras e
unha extensa
Meseta no centro
Está
compartimentado
5.
6. AS GRANDES UNIDADES DO
RELEVO
A MESETA. A MESETA: ao redor dela organízase o
OS
relevo peninsular. Caracterízase polas
REBORDOS súas terras exteriores e chairas. No seu
DA MESETA.
interior localízanse:
DEPRESIÓN Sistema Central: dividida en Submeseta
S Norte e Submeseta Sur. Constituído por
EXTERIORES varias serras: Somosierra, Guadarrama,
. Gredos,… As súas altitudes máximas
superan os 2500m. E o seu pico máis alto é o
CORDILLEIR Almanzor, con 2591m.
AS
EXTERIORES Montes de Toledo: divide en dúas a
. Submeseta Sur: ao norte, a cunca do río Texo
e ao sur, a do Guadiana. Presentan cumios
RELEVO
suaves. Destaca a Serra de Guadalupe. O seu
INSULAR.
pico máis elevado é Las Villuercas, con
AS COSTAS. 1601m.
8. AS GRANDES UNIDADES DO
RELEVO
REBORDOS OS REBORDOS DA MESETA: son os
DA MESETA seguintes:
Macizo galaico-Leonés: relevo moi fracturado que
na costa dan lugar á formación das rías. A maioría
non supera os 1000m. O pico máis alto é o Teleno
(2188m.)
Cordilleira Cantábrica: illa a Meseta da influencia
do mar. As súas máximas altitudes danse nos Picos
de Europa.
Sistema Ibérico: está constituído por un conxunto
de serras (Demanda, Picos de Urbión, Albarracín,
Serranía de Cuenca). A súa maior altitude é o
Macizi do Moncayo (2313m.)
Serra Morena: é un abrupto chanzo que separa a
Meseta do sur penínsular. As súas diversas serrtas
(Madroña, Alcudia, Aracena) non posúen grandes
alturas (Bañuela, con 1323m.)
9. AS GRANDES UNIDADES DE
RELEVO
DEPRESIÓ
NS Depresión do Ebro: é unha amplia chaira
EXTERIORE percorrida polo río Ebro. Posúe un carácter
S árido e continental, rodeada por cordilleiras que
a illan da influencia do mar Mediterráneo.
Depresión do Guadalquivir: é unha
extensa chaira, aberta á influencia atlántica
e percorrida polo río Guadalquivir. No último
tramo estás as marismas.
10. AS GRANDES UNIDADES DO
RELEVO
CORDILLEIR MontesVascos: formados por serras abruptas, pero
AS pouco elevadas, e numerosos vales.
EXTERIORES
Pirineos: importante sistema montañoso formado
por unha zona central máis elevada (Pirineo axial
ou central) e dúas aliñacións paralelas ao norte e
aos sur (Prepirineos). O pico máis alto é o Aneto,
3404m.)
Cordilleiras Costeiro-Catalás: formada por dous
conxuntos montañosos paralelos á costa
mediterránea. As súas altitudes máximas superan
os 1500m. Na serra de Montseny (Turó d l`Home
con 1712m.)
Sistemas Béticos: formados por a Cordilleira
Penibética, co punto máis alto da península
(Mulhacén con3479m.). Cordlleira Subbética con
menor altitude ( La Sagra, 2382m.). Ambas
separadas pola depresión intrabética.
11.
12. AS GRANDES UNIDADES DO
RELEVO
O RELEVO
INSULAR O Arquipélago balear: situado no mar
Mediterráneo. Fórmano as illas de Mallorca,
Menorca, Elvissa, Formentera e Cabrera. Todas
constitúen unha prolongación dos Sistemas
Béticos agás Menorca. En Mallorca sobrsae a
serrra de Tramuntana, onde se atopa a maior
elevación da illa ( Puig Mayor, 1445m.)
O Arquipélago canario: localizado no Océano
Atlántico, formado por sete illas principais
(Lanzarote, Fuerteventura, gran canaria,
Tenerife, La Gomera, La Palma y hierro). En
Tenerife está o Teide, que con 3715m
constitúe a máxima elevación de todo o
territorio español.
13.
14.
15. AS GRANDES UNIDADES DO
RELEVO
AS COSTAS As Costas: As peninsulares presentan unha gran
variedade. As costas cantábrica e atlántica noroeste
son rochosas e recortadas. O seu accidente máis
destacado é son as rías gallegas. As costas
mediterránea e atlántica suroeste presentan extensas
praias que alternan con tramos rochosos. Nas illas
Baleares sucédense praias, calas e tramos rochosos. Nas
illas Canarias predominan os acantilados de orixe
volcánica, aínda que tamén existen praias.
16. OS SOLOS
Segundo o tipo de rocha predominante
SOLOS
en España distínguense:
Zona Silícea
• Granito
• Lousas
Zona Calcaria
• Calcaria
• Paisaxe cárstica
Zona Arxilosa
• Arxilas
• Margas
17.
18. AUGAS CONTINENTAIS: RÍOS,
LAGOS E LAGOAS.
RÍOS Ríos: vense condicionados polo clima e o
relevo, que determinan o seu caudal e o
LAGOS
seu réxime, así como pola distribución das
LAGOAS distintas vertentes e cuncas hidrográficas.
As Illas Baleares e Canarias non posúen
ríos propiamente ditos, senón regatos e
torrentes.
19.
20. O CLIMA E A VEXETACIÓN
O CLIMA
As temperaturas e as precipitacións
presentan as seguintes
características:
As temperaruras medias anuais
aumentan de Norte a sur. Son
inferiores no interior ca na costa.
As precipitacións varian en
función da estación 8salvo na
faixa norte peninsular). Disminúen
de norte a sur, de oeste a leste e
da costa ao interior.
21. OS CLIMAS DE ESPAÑA
OCEÁNICO MEDITERRÁNEO SUBTROPICAL ALTA MONTAÑA
• Invernos
• Temperaturas • Dos tipos: • Reducida
fríos e
suaves • De costa: amplitude
• Precipitacións temperaturas térmica. veráns
abundantes todo suaves e • Poucas frescos.
o ano precipitacións precipitacións. • Precipitación
moderadas s máis
• De interior: abundantes
grande
amplitude a menor
térmica e altitude
chuvias escasas
22.
23. A VEXETACIÓN
VEXETACIÓN DE CLIMA
OCEÁNICO:
Bosques caducifolios
(faias, carballos,
castiñeiros, olmos,…),
landas e pradarías.
24. A VEXETACIÓN
VEXETACIÓN DE CLIMA
MEDITERRÁNEO:
Árbores de folla perenne
(aciñeira, sobreira) e diversos
matos (xara, tomiño,
romeu,…).
En zonas onde a seca é moi
prolongada aparecen plantas
xerófilas.
25. A VEXETACIÓN
VEXETACIÓN DE CLIMA
SUBTROPICAL
Nas zonas moi áridas crece
unha vexetación típica das
rexións desérticas.
Nas zonas altas desenvolvense
os bosques de laurisilva,
formados por árbores de follas
grandes e perennes, similares ás
do loureiro.
26. A VEXETACIÓN
VEXETACIÓN DE CLIMA
DE ALTA MONTAÑA
As especies vexetais
gradúanse en pisos,
tamén varian en función
da zona na que se
atope a montaña.
27.
28. AS PAISAXES NATURAIS
En España existe unha gran variedade de paisaxes ou
espazos naturais. Cada un deles presenta trazos propios.
29. PAISAXE OCEÁNICA
Localízase ao norte e noroeste
peninsulares, desde Galicia aos Pirineos. É
a denominada España húmida.
O relevo presenta varios sistemas
montañosos. O litoral é recortado e rochoso.
Os ríos son curtos, caudalosos e de réxime
regular.
O clima é oceánico. Os invernos son
suaves e os veráns, frescos. As
precipitacións son abundantes durante todo
o ano.
A vexetación está formada por bosques
caducifolios, landas e pradarías.
A fauna componse de animais como o
cervo, a pita do monte, a marta, o lobo, a
garduña, o gato montés e a corta rubia.
30. OS ESPAZOS PROTEXIDOS
ESPAZO PROTEXIDO
• Lugares onde non se poden realizar
actividades que prexudiquen a fauna, a
vexetación, as augas, a paisaxe
PARQUES NACIONAIS
• Espazos protexidos que representan un
medio natural determinado, posúen unha
certa extensión, non teñen núcleos
urbanos habitados e conservan as súas
características ambientais.
31.
32. OS RECURSOS NATURAIS
Un recurso natural é unha característica do medio físico que
ten utilidade para o ser humano. Entre os principais recursos
naturais de España atópanse:
o O relevo nel aséntanse poboacións e constrúense vivendas e vías de
comunicación. As depresións e chairas resultan moi axeitadas para o
ser humano. Costas e montañas aprovéitanse para o lecer e o turismo.
o Os solos son vitais para a agricultura, en España a calidade é, en
xeral, escasa.
o O clima favorece os asentamentos humanos e a actividade agraria e
gandeira. As zonas de elevada temperatura nas costas atrae ao
turismo e outras con elevada insolación e fortes ventos permiten
producir enerxía solar e eólica.
33. OS RECURSOS NATURAIS
o A auga obténse de ríos, lagos e acuíferos subterráneos. Trátase
dun ben escaso, pero esencial para a actividade agraria e industrial,
así como para a producción de enerxía hidroeléctrica e o consumo
humano. En España prodúcese un desequilibrio entre áreas que
dispoñen de recursos hídricos e as zonas que carecen deles.
o A vexetación os bosques proporcionan materias primas, e fontes de
enerxía e permiten realizar diferentes actividades, xeralmente
relacionadas co turismo. Para conservar as masas forestais lévanse
a cabo tarefas de reforestación e recuperación de bosques
degradados e prevese a súa destrución.
o O mar constitúe un importante recurso natural, porque proporciona
auga (desalinización), recursos alimentarios, minerais (ferro,
estaño,…) e enerxéticos (petróleo, gas natural,…). Ademais de ser
unha vía de comunicación e un polo de actividade turística.