Un litoral de enorme interese paisaxístico e xeolóxico, protexido como Lugar de Interes Xeolóxico Internacional

1. BURELA
A costa

2. O concello de Burela
está situado na
Mariña luguesa,
entre o final da Rasa
Cantábrica, na zona
máis baixa e estreita
da mesma, e as
últimas estribacións
da serra dos
Cabaleiros.

3. A costa de Burela forma parte do tramo de costa Galega coñecido como Arco
Cantábrico, chamado tamén Rías Altas, que vai desde Ribadeo ata o Cabo
Ortegal, á beira do mar Cantábrico. Unha parte pertence á Rasa de Ribadeo,
unha plataforma aplanada e elevada que cae directamente ao mar.
Ronca da Moura

4. PROTECCIÓNS
A importancia xeolóxica da costa de Burela fai que estea catalogada como XEOSITE (Lugar
Xeolóxico de Interese Internacional), formando parte da ZONA DE CIZALLA BASAL DO
MANTO DE MONDOÑEDO, e LIX (Lugar de Interese Xeolóxico do Estado).
Igrexa de Coeda

5. A RASA DE RIBADEO forma parte da rasa Cantábrica que se estende desde o cabo de Peñas
(Asturias) ata Burela. É unha superficie elevada (planalto) sobre o nivel do mar, moi chan,
cunha pendente suave cara ao mar que se corta bruscamente terra a dentro, na liña na
que se cree que antigamente estaban os cantís. Comeza con maior altura en Asturias, con
110 a 120 m, e vai descendendo pouco a pouco ata Burela onde só acada de 3 a 5 m. Na
beira costeira remata en zonas de cantís que caen case rectos e zonas de praias. Así mesmo
está interrompido polos vales dalgúns ríos.
A orixe desta rasa ou planalto foi moi estudada por diversos especialistas que barallan
distintas hipóteses sobre as causas que puideron actuar máis ou menos combinadas:
proceso tectónico de fallas e levantamento da costa no final da Oroxenia Hercínica,
movementos epiroxénicos Alpinos, e elevación e descenso do nivel do mar con maior ou
menor acción erosiva.
Praia do Cantiño, onde
se pode apreciar a Rasa
Cantábrica

7. 1-Praia do Cantiño. Destaca a presenza de conglomerados sobre os cantís. Na zona
abondan os arcos e furnas.

8. Furnas na praia do Cantiño

9. Praia do Cantiño

10. 2-Punta do Cantiño

11. 2-Punta do Cantiño

12. Punta do Carboeiro

13. 3-Pasada da Ronca

14. Pasada da Ronca

15. Pasada da Ronca

16. Ronca da Moura

17. Punta de Ancares

18. 4-Punta de Ancares

19. Punta de Ancares

20. Río de Ancares

21. Ronca de Ancares

22. 5-Portiño e Castelo das Pombas

23. Portiño e Castelo das Pombas

24. Portiño e Castelo das Pombas

25. Portiño das Pombas

26. Castelo das Pombas

27. 6-Punta do Poxigo

28. 6-Punta do Poxigo

29. Lombo da Besta

30. Lombo da Besta

31. Pena Doncela

32. 7-Pena Doncela

33. O Perdouro

34. 8-Bolar do Perdouro

35. Cantís, coído e pregamentos do Perdouro

36. Cantís do Castrelo

37. 9-Igrexa de Coeda, curiosa furna producida pola erosión diferencial no cantil do Castrelo,
nun filón de cuarzo que aflora entre as cuarcitas predominantes da zona.

38. Igrexa de Coeda

39. Pasada das Cabras e igrexa de Coeda

40. Pasada das Cabras

41. Pasada das Cabras

42. 10-Os Guincheiros

43. Os Guincheiros

45. 11-Baixada da Limosa

46. 12-Porto de BURELA, o principal porto pesqueiro e de mercadorías da Galiza cantábrica,
especializado en pesca de altura (gran Sol), e costeira do bonito. A súa lonxa é a cuarta en
importancia de Galiza

48. Pregues do porto de Burela, un museo a ceo aberto de máis de 300 millóns de anos de
antigüidade.

49. Vista de Burela desde o miradoiro da área de lecer do monte Castelo

50. 13-Pedra de Burela. O faro foi construído en 1959 e derrubado por un temporal en marzo
de 2014. O actual contruíuse en 2015.

51. 14-O Penoural. Praia da Pena de Ouro

52. 15-Praia do Portelo

53. 16-Punta e praia do Cabaliño

54. Cabo Forcado

55. 17-Punta da Correa

56. 18-Cabo Burela e punta da Égoa

57. Cabo Burela

58. Cabo Burela

59. Punta da Égoa

60. 19-A Balea

61. Mesa do Baño

62. As Chanciñeiras

63. Area das Cabras

64. Area das Cabras

65. 20-As Carretiñas. As Salgosas. Ao fondo as Altas de Fóra

66. 22-As Altas de Fóra

67. Do Penido ao Corvo de Cervo

68. 21-Praia do Ril

69. 23-Punta das Laxes

70. Punta das Laxes

71. Vista desde a punta das Laxes

72. 24. A Dorna. O Remiche.

73. A Dorna. O Remiche.

74. 25-Praia da Marosa

75. Praia da Marosa

76. 26-O Fócaro

77. O Fócaro

78. As Piazosas

79. VALOR XEOLÓXICO
1 2
O litoral de Burela ten dúas partes de características diferentes provocadas pola presenza
de dous tipos de rochas: as cuarcitas da Rasa de Ribadeo (1), que se atopan na metade
leste, metamórficas, dispostas en capas e de fracturas rectas e perpendiculares, que forman
cantís cortados a pico con numerosos arcos e furnas entre os que hai pequenos seos con
coios miúdos e algunhas praias e con abundantre oregues e fallas; e os granitos de San
Cibrao (2), da metade oeste, rochas que se presentan en grandes masas compactas que
orixinan cantís con formas redondeadas ou de castelo entre os que hai ocos con grandes
bolos. Estas áreas conflúen na zona do porto (Castrelo).

80. A maiores dos distintos tipos de rochas e as alteracións que presentan nas zonas de
contacto, na zona de Burela a actuación das forzas xeolóxicas provocou a deformación e a
compresión das cuarcitas e creou nelas numerosos pregues que son ben visibles entre a
“igrexa” de Coeda e o porto, e especialmente nos cortes que se fixeron para crear a área de
almacenamento da superficie portuaria.

81. Pregues no porto de Burela
Burela acolle un dos conxuntos de pregues mellor conservados de toda Galiza. Unhas estruturas
xeolóxicas de máis de 300 millóns de anos de antigüidade (Oroxenia Varisca). Producíronse como
consecuencia da colisión das masas continentais Laurusia e Gondwana. As arxilas e cuarcitas aparecen
deformadas como efecto da presión exercida sobre as rochas durante os movementos tectónicos.

82. Nos cantís do Perdouro
chama a atención a “liña de
discordancia” na que se
observan dúas capas
sedimentarias claramente
diferenciadas

83. O litoral de Burela, agás parte da zona
portuaria e a praia da Marosa está
protexido como Lugar de Interese
Xeolóxico.
XEOSITE (Lugar Xeolóxico de Interese
Internacional), AL002e (Geosite OV003e)
ZONA DE CIZALLA BASAL DO MANTO DE
MONDOÑEDO:
1-Costa da provincia de Lugo
entre Foz e Burela (Praia de Areoura): desde
o Perdouro ata a punta do Coto Branco.
2-Costa da provincia de Lugo en Burela. Dous
tramos: do Perdouro ao porto e do Portelo á
punta das Laxes
Interese: Tectónico. Xeomorfolóxico.
Sedimentolóxico.
-Unidade Xeolóxica: Estruturas e formacións do
Oróxeno Varisco no Macizo Ibérico.
Afloramentos de xistos e cuarcitas cámbricas que
amosan os efectos da segunda fase da deformación
varisca. Aparecen numerosos pregues.
2
2
1

84. LIX (Lugar de Interese Xeolóxico) “Erosión nos Granitos de Burela”. Morfoloxía da erosión
costeira en granitos de dúas micas con formas de paralepípedos.
Situación: na punta das Laxes, preto da praia da Marosa.

85. VALOR BIOLÓXICO
No litoral de Burela podemos atopar diferentes ecosistemas e hábitats, costa rochosa,
areaias, furnas, pozas mareais… cunha grande biodiversidade.
Carrapucho] ou pata de galiña(Chondrus crispus)

86. Capilaria ou cuadrillo (Adiantum capillus-veneris), un fento que aparece nas furnas húmidas dos cantís

87. Polbo (Octopus vulgaris)

88. Corvo mariño

89. USOS/APROVEITAMENTO
-Pesca, marisqueo
-Navegación
-Turismo, lecer e deportes
-Industrias

90. Porto de Burela

91. PROBLEMAS/AGRESIÓNS
-Construcións na liña de costa, recheos
-Presión humana nos espazos naturais e sobre os seres vivos, especies invasoras
-Contaminación

92. Herba do coitelo, una especie invasora de orixe surafricana, común nos cantís

93. Adela Leiro, Mon Daporta
Agosto 2020
Faro de Burela antes de ser derrubado por un temporal